Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "„Fantastyka”" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Steampunk i romantyzm – Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego
Autorzy:
Zubik, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630589.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Piskorski
steampunk
romanticism
science fiction
speculative fiction
romantyzm
fantastyka
Opis:
The aim of the article is to read Krzysztof’s Piskorski novel Czterdzieści i cztery as a part of steampunk. In order to do so, we will trace the elements of this subgenre in the work and the method of implementation of its basic assumptions. In addition, the text aims at showing references to the romantic tradition that take place at various levels of the novel. Both planes are finally brought together. The whole makes it possible to see a combination of steampunk with the romantic tradition from both perspectives and to explore why this melange has brought the writer such reading success. Another relevant aspect of the research is embedding the work in the contexts of: fantasy literature, Maria Janion's romantic paradigm theory and popular culture.
Zamiarem artykułu jest próba odczytania powieści Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego poprzez przyjrzenie się jej funkcjonowaniu w ramach steampunku. W tym celu prześledzone zostały występujące w utworze elementy tego podgatunku oraz sposób realizacji jego podstawowych założeń. Ponadto tekst skupia się na ukazaniu odwołań do tradycji romantycznej, jakie dokonują się na różnych poziomach powieści. Obie z wymienionych płaszczyzn zostają do siebie odniesione. Pozwala to ujrzeć obecne w Czterdzieści i cztery połączenie steampunku z tradycją romantyczną z obu perspektyw, a także zgłębić, dlaczego melanż ten przyniósł pisarzowi taki sukces czytelniczy. Istotne dla badań jest osadzenie utworu w kontekstach: literatury fantastycznej, teorii paradygmatu romantycznego Marii Janion oraz kultury popularnej.
Źródło:
Acta Humana; 2017, 8
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologiczne implikacje kategorii noc i ciemność w opowiadaniach fantastycznych
Anthropological implications of the categories of night and darkness in “fantastic” stories
Autorzy:
Ziółkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054751.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
noc
ciemność
fantastyka
antropologia
night
dark
fantasy
anthropology
Opis:
W artykule zaprezentowano antropologiczne implikacje kategorii nocy i ciemności, które są obecne w opowiadaniach fantastycznych. Do literatury fantastycznej zalicza się między innymi gatunki takie jak horror, fantasy oraz science fiction. W każdym z nich występują kategorie nocy i ciemności i są ściśle związane z ich antropologicznym interpretowaniem w kulturze i społeczeństwie. Proces symbolizacji tych kategorii jest obecny w kulturze popularnej. Kulturowe konotacje w literaturze fantastycznej zasadzają się z jednej strony na naturalnym dla ludzi strachu przed nocą i ciemnością, z drugiej zaś na narracji zgodnej z kompetencjami kulturowymi i społecznymi odbiorców.
In her article, Magdalena Ziółkowska discusses the anthropological implications of the categories of night and darkness present in “fantastic” stories. Literature of the fantastic includes genres such as horror, fantasy and science fiction. In each of them there are categories of night and darkness and they are closely related to their anthropological interpretation in culture and society. The process of symbolizing these categories is present in popular culture. Cultural connotations in “fantastic” literature are based, on the one hand, on people’s natural fear of night and darkness, and, on the other, on narrative consistency with the cultural and social competences of the readers.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2021, 21, 1; 1-11
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza rzeczywistość – wpływy realizmu magicznego we współczesnym kinie
Beyond reality – the infl uence of magical realism on contemporary cinema
Autorzy:
Żakieta, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459817.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
realizm magiczny
Przepiórki w płatkach róży
Dom dusz
Wino truskawkowe
Duża ryba, Amelia
Jan Jakub Kolski
Emir Kusturica
Guillermo del Toro
adaptacja
realizm
fantastyka
magical realism
Like Water for Chocolate
The House of the Spirits
Strawberry Wine
Emir
Opis:
Celem artykułu jest przeniesienie kategorii realizmu magicznego na grunt badań filmoznawczych. Zostały tu przytoczone najważniejsze literaturoznawcze koncepcje teoretyczne dotyczące tej tendencji oraz refl eksje na temat realizmu i fantastyki w filmie. Dalszą część rozważań stanowi zaprezentowanie na wybranych przykładach trzech nurtów związanych z omawianym zjawiskiem. Są to adaptacje literatury, fi lmy z obszaru kina autorskiego oraz odrębna kategoria obrazów balansujących na granicy rzeczywistości i fantastyki, niewłaściwie zaliczanych przez laików do realizmu magicznego.
The article’s idea is to transfer the categories of magical realism to film studies . Major theoretical literary concepts concerning this tendency are quoted , as well as contextual reflections on film realism and fantasy. The next part of the paper constitutes the presentation of three distinguished trends related to the discussed phenomenon on chosen examples. These are literary adaptations, films from the amateur cinema field and a category of pictures balancing on the line between reality and fantastic, inappropriately included into magical realism by amateurs.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 639-647
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To, czego nie można zmienić, można jedynie cierpliwie znosić”: „Składający się Pekin” Hao Jingfang jako metafora rozwarstwionego społeczeństwa
“Things in Life We Can’t Change, We Can Only Accept and Endure”: Hao Jingfang’s “Folding Beijing” as Metaphore for Class-Ridden Society
Autorzy:
Wnuk, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807015.pdf
Data publikacji:
2020-02-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Hao Jingfang
Składający się Pekin
Beijing Zhedie
science fiction
fantastyka naukowa
utopia
współczesna literatura chińska
Folding Beijing
science fantasy
contemporary Chinese literature
Opis:
Od lat 90. XX wieku w Chinach trwa złoty okres rodzimego science fiction, głównie dzięki temu, że stało się ono dla pisarzy środkiem do wyrażenia wszystkiego, czego nie była w stanie wyrazić literatura głównego nurtu, oraz komentowania nieustannie zmieniającej się teraźniejszości. W artykule zostaje przeanalizowany „Składający się Pekin” — opowiadanie przedstawicielki Nowego Pokolenia chińskiego science fiction, Hao Jingfang, które w 2016 r. zdobyło nagrodę Hugo. Wykreowany przy użyciu metod charakterystycznych dla science fiction oraz metaforyce przestrzeni obraz Pekinu z przyszłości jest refleksją nad problemami współczesności, takimi jak nieprzekraczalność barier społecznych, spetryfikowany system klasowo-warstwowy czy też rozwój technologiczny, który czyni ludzi zbędnymi. Opowiadanie może być odczytane jako utopijna przypowieść science fiction, która dzięki rozbudowanej metaforze rozwarstwionego społeczeństwa, uwięzionego w stanie nieustannej zmiany i bezosobowym mieście-molochu, ostrzega przed możliwą ponurą przyszłością, ale przede wszystkim wyraża zagubienie i niepewność współczesnego człowieka w obliczu ciągle zmieniającej się postmodernistycznej rzeczywistości i nowoczesnej technologii.
The “golden age” of science fiction has lasted since the 90s, mostly due to the fact that science fiction has become a means for writers to express everything what the so-called pure literature was unable to express, and to comment on the ever-changing present reality. In this article, a short novella written by an author representing New Generation of Chinese science fiction Hao Jingfang — “Folding Beijing” — which won the Hugo prize in 2016, is analyzed. Created with the use of methods typical for science fiction, as well as space-metaphor, the vision of a future Beijing becomes a commentary on modern-day problems such as the impassable social barriers, the petrificated social class structure, or the technological development, which renders people useless. The novella may be understood as a utopian science fiction parable, which thanks to the elaborate metaphor of the class-ridden society trapped both in the state of never-ending change and a faceless monstrous metropolis, warns about the possibility of a grim future, but above all else expresses anxieties and insecurities of a modern human facing the ever-changing postmodern reality and advanced technology.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2019, 10, 2; 19-42
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne modele nieśmiertelności w fantastyce naukowej
Philosophical Models of Immortality in Science Fiction
Autorzy:
Wilczewska, Sylwia
Iwanicki, Marcin
Fischer, John Martin
Curl, Ruth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nieśmiertelność
filozoficzne modele nieśmiertelności
fantastyka naukowa
immortality
philosophical models of immortality
science fiction
Opis:
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie – SF) jest często przedstawiana jako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.
Science fiction is often described as a literary genre well suited to philosophical speculation. SF and philosophy share a common interest in the question of immortality, and comparisons and contrasts can be made regarding their respective treatments of the theme. We propose here a sketch of a taxonomy of different models or pictures of immortality offered by philosophers and SF writers. After noting important difference in these models, we suggest that some problems and concerns expressed by philosophers and SF writers alike are the result of conflating different models. It is our hope that these comparisons provide a preliminary sense of the way SF can be said to function as philosophical discourse.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 2; 141-153
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI
Autorzy:
Wierel, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
fantastic fiction
post-apocalyptic fiction
catastrophism
cosy catastrophe
new humanistic
fantastyka
katastrofizm
postapokalipsa
nowa humanistyka
Opis:
The motifs of catastrophe, end and apocalypse constitute the main construction points of this analysis and direct research attention to their use in fantastic works, with particular emphasis on its literary relationship with the works of the late 20th century and the beginning of the 21st century. To illustrate the changes that these motifs undergo, I will refer to concepts such as: fantasy, post-apocalyptic fantasy, catastrophism, cosy catastrophe, speculative fiction, or dark ecology and their literary and film accomplishments. The main way of thinking of the dissertation is to take into account the differences between catastrophic and post-apocalyptic creativity and to indicate the implications between these styles and their textual narratives. After the analysis and interpretation of the collected material, it can be noticed that the conventions characteristic of the turn of the 20th and 21st century, being an example of "blurred species" within science fiction, refer to the plot of the current discourses in the field of the new humanities, affirmative humanities or humanities involved in fundamental issues for the humanities themselves, such as human, life, humanity, non-human.
Głównym celem rozprawy jest wskazanie ewolucji i zróżnicowania strategii narracyjnej w obrębie fantastyki naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości, którą można zakwalifikować jako cosy catastrophe, speculative fiction, dystopia postapokaliptyczna czy ekotopia, wraz z przykładami literackimi i filmowymi. Motywy  katastrofy, końca i apokalipsy stanowią główne punkty konstrukcyjne niniejszej analizy i kierują uwagę na ich wykorzystanie w literaturze fantastycznej, szczególnie z końca wieku XX i początku wieku XXI. W celu zobrazowania przemian, jakim ulegają owe motywy,  przywołano pojęcia takie jak: fantastyka, fantastyka  postapokaliptyczna, katastrofizm, cosy catastrophe, speculative fiction. Odmiany te przedstawiono wraz z przykładami dzieł  przynależących do fantastyki naukowej. Wykorzystano narzędzia oferowane przez hermeneutykę oraz intuicjonizm. Po analizie i interpretacji zgromadzonego materiału zauważono, iż konwencje charakterystyczne dla „gatunków zmąconych” z przełomu wieku XX i XXI są podobne pod względem konstrukcji fabuły do aktualnych dyskursów prowadzonych w obszarze nowej humanistyki, humanistyki afirmatywnej czy humanistyki zaangażowanej w kwestie podstawowe dla całej dziedziny, takie jak zdefiniowanie pojęć: człowiek, życie, człowieczeństwo, nie-człowiek. Konwencje katastroficzna i postapokaliptyczna, które bazują na perspektywie stworzenia rzeczywistości odmiennej od tej sprzed katastrofy, uruchamiają obszary wiedzy z dziedziny antropologii kultury, socjologii czy psychologii w celu interpretacji tematów istotnych dla paradygmatów nowej humanistyki końca XX i początków XXI wieku. Zarysowują pejzaż intelektualny i emocjonalny czasu przełomu.</>
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The end of the world nobody noticed: The Belorussian ‘Year without a Summer’ and Jan Barszczewskis fantastic stories of the imagination
Koniec świata, którego nikt nie zauważył. Białoruski „rok bez lata” Jana Barszczewskiego
Autorzy:
Węgrzyn, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089366.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish-Belorussian literary relationships
19th century Polish/Belorussian writers
stories of the imagination
1816 the Year without a Summer
Jan Barszczewski (c. 1794–1851)
Jan Barszczewski
związki literackie polsko-białoruskie
1816 – Rok bez lata
fantastyka literacka
Opis:
This essay is a new reading of Jan Barszczewski's collection of stories Szlachcic Zawalnia czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach [Nobleman Zawalnia, or Belarus in Fantastic Stories of the Imagination] in the context of the 19th-century reception of the Arabian Nights and, more importantly, as an example of a genre which combines the oral and the literary traditions to express the identity-fostering experience of living at a time of upheaval and epochal change. This approach has little interest in revisiting the connections between Barszczewski's tales and Belorussian folklore. Instead, it places his stories in their direct historical context, i.e. a series of famines in Belarus the first decades of the 19th century, and the significance of 1816, the year in which the action of the stories is set. It is no coincidence that it was also the Year without a Summer, a catastrophic global climate anomaly, which made a great impact on the Romantic imagination.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 5; 547-562
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reprezentacje architektury w filmach science fiction jako symboliczny wyraz wizji przyszłości
Representations of architecture in scence-fiction films as a symbolic expression of the vision of the future
Autorzy:
Wąs, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1197969.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
XX wiek
filmy science fiction
utopia
dystopia
przyszłość
fantastyka naukowa
20th century
science fiction films
future
science fiction
Opis:
W filmach gatunku science fiction z II poł. XX i początku XXI w. zawartych zostało wiele wizji przyszłości, które były jednocześnie refleksją nad osiągnięciami i mankamentami współczesności. W latach 60. XX w. w dziełach kinematografii dominował optymizm i wiara w możliwość nigdy nie kończącego się postępu. Przewidywano zanik podziałów politycznych między blokami państw i wspólną eksplorację kosmosu. Scenografowie podejmowali współpracę z naukowcami, która przejawiała się w ukazywaniu kosmicznych konstrukcji dalece przewyższających realne możliwości techniczne. Poczynając od lat 70. XX w. w filmach zaczął narastać pesymizm i przekonanie, że przyszłość przyniesie przede wszystkim nasilenie negatywnych zjawisk teraźniejszości. Obawy przed przyszłością nasycone były wskazaniem na różne możliwe defekty i nierozwiązywalne sprzeczności między nimi. Kiedy zatem pewna część dystopijnych wizji obrazowała zagrożenie wzrostem przestępczości, to inna przedstawia przyszłość jako nasyconą mechanizmami kontroli państwowej i powszechnością inwigilacji. Pokazywane na ekranach lęki wzbudzał także przez rozrost wielkich korporacji, zwłaszcza zaś zyskiwanie przez nie wpływów politycznych czy też pozostawanie poza systemem demokracji. Twórcy filmów przedstawiali też swoje przypuszczenia związane z tworzeniem przez korporacje nowych rodzajów broni, których stosowanie przekraczało aktualne normy prawne. Szczególne zastrzeżenia dotyczyły badań nad bronią biologiczną i możliwością rozprzestrzenienia się śmiercionośnych wirusów. Trwogę wzbudził ponadto rozwój robotyki i badań nad sztuczną inteligencją, której skutkiem musiało być pojawienie się androidów i nieuchronnych napięć w ich relacjach z ludźmi. Osobnym problemem stały się dla filmowców hybrydy będące połączeniem ludzi i części elektronicznych. Podobnie zastanawiał scenarzystów i reżyserów rozwój inżynierii genetycznej, który prowadził do tworzenia zmutowanych osobników ludzkich. Pewna część filmowych dystopii rozważała możliwość upadku systemów demokratycznych i rozwoju w ich miejsce reżimów autorytarnych, często w oparciu o szerokie poparcie społeczne. W obrębie tej odmiany dystopii mieszczą się także filmy przestawiające konsekwencje współczesnego hedonizmu i konsumpcjonizmu. Problemem jest jednak, iż dzieła krytyczne wobec wymienionych zjawisk same bywały reklamami atrakcyjnych produktów.
Science fiction films from the second half of the 20th and early 21st century, contain many visions of the future, that were also a reflection on the achievements and shortcomings of the present. In the 1960s, works of cinematography were dominated by optimism and faith in the possibility of never-ending progress. People predicted the vanishing of political divisions between blocks of states and future joint space exploration. The set designers collaborated with scientists, which manifested in the depiction of cosmic constructions far beyond the real technical possibilities. Beginning in the 1970s, pessimism and the belief that the future would primarily intensify the negative phenomena of the present began to increase in films. Fears of the future were saturated with an indication of various possible defects and insoluble contradictions between them. Therefore, while a certain part of dystopian visions portrayed the threat of an increase of crime, another presented the future as saturated with state control mechanisms and the universality of surveillance. The fears shown on the screens were also caused by the growth of large corporations, especially of their growing political influence or possibility of them remaining outside the system of democracy. The filmmakers also presented their suppositions related to the creation of new types of weapons by corporations, the use of which exceeded current legal norms. Particular reservations concerned the research on biological weapons and the possibility of the spread of deadly viruses. Moreover, the development of robotics and artificial intelligence research aroused fear, which must have resulted in the appearance of androids and the inevitable tensions in their relations with people. Hybrids being a combination of human body and electronic components have become a separate problem for filmmakers. Similarly, screenwriters and directors wondered about the development of genetic engineering that led to the creation of mutated human individuals. Some film dystopias considered the possibility of democratic systems collapsing and authoritarian regimes developing in their place, often based on broad public support. Within this variety of dystopia there are also films showing the consequences of modern hedonism and consumerism. The problem is, however, that works critical to these phenomena were themselves advertisements for attractive products.  
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2019, 3; 171-211
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śmierć w literaturze i kulturze dziecięcej, czyli o problemach dziecięcej tanatologii
Death in literature and culture for children, or about problems of children’s thanatology
Autorzy:
Urbańczyk, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514882.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
suffering
fiction
literature for children and young people
popular science literature
realism
cierpienie
fantastyka
literatura dla dzieci i młodzieży
literatura popularnonaukowa
realizm
Opis:
In the literature for children and young people have always existed taboo topics. One of them is the problem of death and suffering. Topics considered by an adult to be difficult, it doesn’t have to be this same for a child, and art and appropriately selected stories can help tame the fears, troublesome thoughts (in line with the "pedagogy of death", in line with the "literature of darkness"). To "sad fairy tale" need to enable classic fairy tales created, eg. by the Brothers Grimm, as well as contemporary post-modern fairy tales (texts by Neil Gaiman). But books related to death and suffering are not only works of art (richly illustrated), but also popular scientific publications. The purpose of these texts is to present the child death issues, assistance in coming to terms with the loss and pain. Adult must show child the world as a whole, without undue simplifications to create humans of a certain sensibility, capable of empathy and understanding. The literature teaches how to called emotions and choose what valuable.
Źródło:
Amor Fati; 2015, 2; 61-79
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja historyczno-kulturalna i regionalna oraz rozrywka w beskidzko-śląskiej powieści Ewy Lach dla dzieci i młodzieży Na latającym dywanie
Historical-Cultural and Regional Education and Entertainment in Ewa Lach’s Beskid-Silesian Novel for Children and Youth Na latającym dywanie
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40044907.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Lach
powieść
fantastyka
edukacja kulturalna
edukacja regionalna
the novel
fantasy
cultural education
regional education
Opis:
Powieść Ewy Lach Na latającym dywanie to utwór, którego fabuła oparta jest na motywie podróży w czasie. Książka ma trwałą wartość z uwagi na walory rozrywkowe, edukacyjne i kształcąco-wychowawcze. Dużą rolę odgrywa w niej tematyka i sceneria regionalna – beskidzko-śląska oraz górnośląska. Autorka w większym stopniu niż wiedzę historyczną popularyzuje konwencje literackie i filmowe – western, Baśnie tysiąca i jednej nocy, powieść historyczno-sensacyjną, a także fantastykę, w tym fantastykę naukową. Promuje w ten sposób wśród odbiorców czytelnictwo oraz uczestnictwo w kulturze masowej. Książka dotąd miewa czytelników.
Ewa Lach’s Na latającym dywanie [On the Flying Carpet] is a novel based on the theme of time travel. The book has a lasting value due to its entertainment and educational values. Regional themes and the regional setting. i.e., the Beskid-Silesian and Upper Silesian scenery, play an important role in it. Rather than historical knowledge, Ewa Lach popularizes literary and film conventions: western, the tales from One Thousand and One Nights, the historical-sensational novel, and fantasy (including science fiction). In this way, the book popularizes reading among its audience and encourages participation in mass culture. The book is still finding interested readers.
Źródło:
Chowanna; 2021, 1(56); 1-7
0137-706X
2353-9682
Pojawia się w:
Chowanna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka jako spekulacyjne „laboratorium moralne”? Literacko-aksjologiczny aspekt poszukiwania wzorców tożsamości w ponowoczesnym świecie
Autorzy:
Trocha, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962181.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
science fiction, speculative fiction, moral laboratory, hermeneutics, anthropology, mythographic criticism
fantastyka naukowa, fantastyka spekulacyjna, laboratorium moralne, hermeneutyka, antropologia, krytyka mitograficzna
Opis:
The subject of the article is fantasy as a speculative "moral laboratory". The literary and axiological aspect of searching for patterns of identity in the postmodern world by young readers of this type of literature is a fundamental problem. The starting point are the questions of the young person present in this fantasy (Ursula K. le Guin, Philip Pullman, Andrzej Sapkowski). The article assumes a look at literary texts (science fiction and fantasy) in terms of their possible speculative functions. This function is seen as one of the potential dominant interpretative features appearing in the area of interaction with a virtual or real reader. We want to examine under which conditions literary fiction can be treated as a "moral laboratory". The description of this function proposed by Paul Ricoeur has been extended in this paper on the basis of theoretical considerations of J.R.R. Tolkien. In such a spectrum, the literary ways of working of this function and their non-literary perspectives were presented. The analysis focuses on the most recent and slightly older texts to indicate the process of transformation of the dominant feature.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 1
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Zgorzelski i jego teoria fantastyki
Autorzy:
Trębicki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080445.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Andrzej Zgorzelski
theory of the fantastic
fantastic literature
genology of literature
theory of literature
teoria fantastyki
fantastyka
genologia literatury
teoria literatury
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie osiągnięć jednego z pionierów polskiej teorii literackiej fantastyki Andrzeja Zgorzelskiego (1934–2017). Artykuł najpierw omawia pozycję metodologiczną badacza, który sam siebie określał jako „esencjonalistę” czy też „substancjonalistę”, następnie zaś pokrótce opisuje najistotniejsze pozycje jego dorobku, poświęcone fantastyce i jej teorii, by wreszcie skoncentrować się na wypracowanej przez Zgorzelskiego teorii fantastyki oraz stworzonym na jej podstawie modelu supragenologicznych typów literatury.
This paper aims to remind readers of the achievements of one of the pioneers of the Polish theory of the fantastic in literature, Andrzej Zgorzelski (1934–2017). The paper first discusses the researcher’s methodological approach. He regards himself as an “essentialist” or “substantialist” and subsequently summarizes his most significant works devoted to fantastic literature and its theory. Then, it describes Zgorzelski’s theory of the fantastic and the model of the supra-genological types of fiction that are based on it.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 95-106
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantasy w Polsce i problem wykluczenia
About exclusions around the fantasy genre in Poland
Autorzy:
Tauer, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10206914.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Dyskursu i Dialogu
Tematy:
fantasy
fantastyka
Jacek Komuda
fandom
wykluczanie
literatura
fantastique
exclusion
literature
Opis:
Fantasy jest obecnie jednym z najpopularniejszych gatunków literackich. W artykule przeanalizowano wykluczenia występujące wokół tego nurtu. Refleksja ta dotyczy płaszczyzny akademickiej (pomijanie fantasy w naukowym dyskursie), autorskiej (wykluczanie autorów przez fandom i członków fandomu przez autorów) oraz fandomowej (wzajemne wykluczanie członków fandomu). Wnioskiem płynącym z artykułu jest, że w wypadku nurtu fantasy nie można mówić o konkretnym wykluczeniu, ale o różnych jego rodzajach, zależnych od danej płaszczyzny.
Fantasy is one of the most popular literary genres today. The article analyzes the subject of exclusions that take place around this trend. This reflection concerns mainly the academic (omitting fantasy in the scientific discourse), authoring (excluding authors by the fandom and fandom members by authors) and fandom (mutual exclusion of fandom members) plane. The conclusion of the article is that in the case of the fantasy trend, you cannot talk about a specific exclusion, but about different types, depending on a given plane.
Źródło:
Dyskurs & Dialog; 2022, 9 (1); 65-81
2658-2368
2658-2406
Pojawia się w:
Dyskurs & Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Како ја читам полската литература
How I Read Polish Literature
Jak czytam literaturę polską
Autorzy:
Tanuševska, Lidija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13143074.pdf
Data publikacji:
2023-01-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literatura polska
fantastyka
romantyzm
współczesność
uniwersalizm
Polish liteature
fantastic fiction
Romantism
modernity
worldlyness
Opis:
Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w totalitaryzmie, co można odnieść zarówno do polskiej rzeczywistości, jak i do sytuacji we współczesnym świecie, gdzie widoczne są te same mechanizmy, które Miłosz tak sprawnie opisał w tej książce. Analiza systemu w Zniewolonym umyśle jest ponadczasowa i pochłania każdego czytelnika, nawet dzisiaj. Imperium Kapuścińskiego jest przykładem reportażu literackiego, który można uznać za gatunek specyficznie polski, może najbardziej intrygujący, najciekawszy i najbardziej popularny. Sposób łączenia przez autora faktów w wyjątkowo osobistej, wrażliwej i poruszającej narracji jest majstersztykiem, a jego książka lekturą obowiązkową, pozwalającą zrozumieć współczesny świat z udziałem w nim Rosji. Na końcu już całkiem nowa proza Tokarczuk nawiązuje do wspominanej czułości wobec świata, i Kapuścińskiego, i Miłosza, i Schulza; wszystko w jej opowieści ma duszę, każdy przedmiot, wspomnienie, roślina, w końcu ciało. Sposób opowiadania Tokarczuk jest bardzo bliski każdemu czytelnikowi, dla którego przekraczanie granic staje się codziennością, i właśnie za to twórczyni dostała Nagrodę Nobla. W podsumowaniu autorka konkluduje, że literatura polska stanowi niewyczerpane źródło nowych form literackich i pod wieloma względami dorównuje literaturze światowej.
The article is conceived of as an outline of the most intriguing works of Polish literature, briefly described in order to entice Mecedonian readers to learn about Polish literary heritage. First, the author indicates to the merits of Polish literature; most of all by pointing to the number of the Nobel Prize in Literature recipients and to the fact that not solely works written both in Poland and in Polish may be classified as Polish literature, but also those created in Latin, French, and English, etc. She refers to the latter when substantiating the reasons for listing the legends contained in the Old-Polish chronicles, among others the one by Gallus Anonymus, as the ones to be read first; the very same reasoning justifies mentioning Jan Potocki’s Manuscrit trouvé à Saragosse. The author is of the opinion that acquainting oneself with the belles lettres resembles educating a child through literature: first, he or she reads fables, fairy tales, and illustrated books, then realist literature, to finally search for more demanding forms like absurdist, superrealist – briefly put: peculiar and separate. This way the author makes her selection of Polish literary works and establishes her article’s structure: from medieval literature to the contemporary prose by Olga Tokarczuk. According to the author’s outline, the greatest of Polish Romantic poets, Adam Mickiewicz, occupies prominent place in Polish literature; he is characterised as an author of fantastic stories born out of folklore, but also of the works which forged national identity and patriotism, the identity of the kind to suffer and die for. Next, what is presented in the article is a didactic experiment carried out at the “Blazhe Koneski” Faculty of Philology, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje. It aimed to acquaint stundents, in the space of one semester, with five texts representing the Polish literary canon, instead of analysing a particular literary epoch. The following works were chosen: Bez dogmatu [Without Dogma] by Henryk Sienkiewicz, Sklepy cynamonowe [The Cinnamon Shops] by Bruno Schulz, Zniewolony umysł [The Captive Mind] by Czesław Miłosz, Imperium by Ryszard Kapuściński, and Bieguni [Flights] by Olga Tokarczuk. Upon discussing the consecutive works, a clear rationale was arrived at and elucidated based on which the said books had been selected as those representing what is the best in Polish literature. In her summary, the author concludes that Polish literature constitutes an inexhaustible source of new literary forms and in many aspects it is on a par with world literature.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies