Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "środa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-22 z 22
    Tytuł:
    Kościoły Środy Wielkopolskiej według akt wizytacji Franciszka Ksawerego Rydzyńskiego z 1777 roku
    Churches of Środa Wielkopolska According to the Acts of Visitation of Franciszek Ksawery Rydzyński from 1777
    Autorzy:
    Neumann, Piotr Franciszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039376.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Środa Wielkopolska
    kolegiata średzka
    kapituła kolegiacka w Środzie
    kaplica Gostomskich
    kaplica Grzymułtowskich
    kościół św. Idziego w Środzie
    kościół św. Sebastiana w Środzie
    kościół Wszystkich Świętych w Środzie
    kościół szpitalny Ducha Świętego
    diecezja poznańska
    archidiakonat poznański
    Hieronim Gostomski
    środa wielkopolska
    collegiate church in środa
    collegiate chapter in
    środa
    gostomscy’s chapel
    grzymułtowscy’s chapel
    the church of saint sebastian in środa
    the church of all saints in środa
    the hospital church of the holy spirit in środa
    the dominicans in środa
    the archdiocese of poznań
    the church of St. Idzi in Środa
    the diocese of Poznań
    Opis:
    W XVIII wieku Środa Wielkopolska była znaczącym miasteczkiem w Wielkopolsce. Przynależała do archidiakonatu poznańskiego w diecezji poznańskiej i była siedzibą dekanatu. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej, wybudowany w XV wieku, posiadał rangę kolegiaty. Ponadto w mieście istniał konwent dominikanów, a na przedmieściach cztery niewielkie kościółki (oratoria). Akta wizytacji generalnej przeprowadzonej przez Franciszka Ksawerego Rydzyńskiego ukazują stan kolegiaty i innych świątyń w 1777 roku. Liczne ołtarze i dwie kaplice kolegiaty miały własne uposażenie, istniało kilka bractw, a duchowieństwo ze względu na istniejącą kapitułę i fundacje altaryjne było liczniejsze niż w wielu innych kościołach diecezji. Do artykułu został dołączony aneks, który zawiera akta wspomnianej wizytacji kościołów w Środzie w przekładzie na język polski.
    In the 18th century, Środa Wielkopolska was a significant town in Wielkopolska province. It belonged to the Archdiocese of Poznań in the diocese of Poznań and was the seat of the deanery. The parish church of the Blessed Virgin Mary Assumpted , built in the fifteenth century, possessed the rank of a collegiate church. In addition, there was a Dominican convent in the town, and four small churches (oratorios) in the suburbs. Acts of the general visitation carried out by Franciszek Ksawery Rydzyński show the state of the collegiate and other temples in 1777. Numerous altars and two collegiate chapels had their own payoff. There were several brotherhoods, and the clergy, due to the existing chapter and the altar foundations, were more numerous than in many other churches of the diocese. An annex was attached to the article, which contains the acts of the aforementioned church visits in Środa translated into Polish.
    Źródło:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2017, 12; 27-98
    1731-0679
    Pojawia się w:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat funkcjonowania sejmiku województw poznańskiego i kaliskiego w Środzie w czasach panowania Władysława IV
    Remarks on the functioning of the Poznań and Kalisz Provincial Assembly in Środa during the reign of Władysław IV
    Autorzy:
    Kołodziej, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2185316.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
    Tematy:
    assembly
    Greater Poland
    Środa
    Poznań Province
    Kalisz Province
    Władysław IV
    parliamentarism
    self-government
    Opis:
    The article discusses selected aspects of the functioning of the Poznań and Kalisz Provincial Assembly in Środa in the times of Władysław IV (1633–1648). Such issues are addressed as the manner of convening the Assembly, its location and duration, as well as the participants of the sessions. The types and functions of the Assemblies and the preserved documentation are discussed and briefly described. The final element is an analysis of problems related to the functioning of the Assembly were analysed, which in the period under discussion were relatively few – the calm and peaceful reign of Władysław IV was conducive to political stability.
    Źródło:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2018, 73, 2; 31-48
    0037-7511
    2658-2082
    Pojawia się w:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrześcijańska metanoia w liturgii Środy Popielcowej
    Christian Metanoia in the Ash Wednesday Liturgy
    Autorzy:
    Kowalkowsi, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559374.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    nawrócenie
    Wielki Post
    Środa Popielcowa
    pokuta
    miłosierdzie Boże
    conversion
    Lent
    Ash Wednesday
    penance
    Divine Mercy
    Opis:
    Liturgia Środy Popielcowej rozpoczyna czas Wielkiego Postu i zaprasza do wkroczenia na drogę wewnętrznej przemiany. W tym artykule, wychodząc od chrześcijańskiego rozumienia pojęcia nawrócenia, dochodzimy do praktycznych spostrzeżeń, że czas Czterdziestnicy paschalnej, a szczególnie liturgia Popielca wzywa człowieka do reorganizacji swojego życia i skierowania go ku Bogu. W szczególny sposób przypominają o tym słowa Zbawiciela: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (Mk 1, 15), które obrzędy Środy Popielcowej wykorzystują podczas posypania głów popiołem. Człowiek przez całe swoje ziemskie życie poddany jest nieustannej walce między dobrem a złem. Z tego też względu każdy akt pokuty jest zawsze niedoskonały i wymaga nieustannego ponawiania. Nadzieją dla chrześcijanina jest to, że kruchość życia i słaba kondycja moralna spotykają się z przebaczeniem i wielkim miłosierdziem Boga.
    The Liturgy of Ash Wednesday begins the time of Lent and invites the faithful to enter the path of inner change. In this article, starting from the Christian understanding of the concept of conversion, we come to practical observations that the Paschal time, especially the liturgy of Ash Wednesday, calls man to reorganize his life and direct it to God. This is especially remembered in the words of the Saviour: „Repent and believe in the Gospel” (Mk 1:15), which the rites of Ash Wednesday use when heads are sprinkled with ash. Throughout his entire earthly life, man is subject to a constant struggle between good and evil. For this reason, every act of penance is always imperfect and requires constant renewal. The hope for the Christian is that the fragility of life and the weakness of the human moral condition meet with forgiveness and God’s great mercy.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2018, 43; 159-171
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Monitoring of orchid population in the area of Pierzchno, county of Sroda Wielkopolska (Wielkopolska)
    Autorzy:
    Kluza-Wieloch, M.
    Owczarek, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/790647.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
    Tematy:
    monitoring
    orchid
    plant population
    Orchis morio
    Dactylorhiza majalis
    Pierzchno area
    Sroda Wielkopolska town
    Wielkopolska region
    Opis:
    The subject of the research was the population of orchid growing in the area of Pierzchno in Wielkopolska. This position was found in 2001 where two kinds of orchids were recorded – Orchis morio and Dactylorhiza majalis. Male orchid occurs in the particular position in this geographical region. Quite numerous population of Dactylorhiza majalis (broad-leaved marsh orchid) and counting only a few specimens of the population of Orchis morio were followed in 2013–2015. The research concerned both individual and group features. During this period, we observed a clear progression of broad-leaved marsh orchid population. It resulted in an increase in the number of ramets and the area occupied by it. In the first year of research two experimental plots were extracted and in the next growing season, a third surface was found, occupied by the species. Locating juveniles in the second season also confirms the population dynamics. In the last year of observation, orchids appeared only on the second surface, which substantially increased its dimensions. Unfortunately, in the case of populations of the male orchid clear regression was noted because fewer individuals grew from year to year. On the meadow nearby Pierzchno favourable living conditions were found for Dactylorhiza majalis and unfavourable ones for Orchis morio, which could lead to the disappearance of this population.
    Źródło:
    Steciana; 2015, 19, 3
    1689-653X
    Pojawia się w:
    Steciana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środa Popielcowa w liturgii Kościoła i obrzędowości ludowej. Tradycja a współczesność
    Ash Wednesday in Church Liturgy and Folk Rituals. Tradition and Modernity
    Autorzy:
    Kupisiński, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1684002.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    popiół
    Środa Popielcowa
    praktyki pokutne
    post
    pobożność ludowa
    ash
    Ash Wednesday
    penitential practices
    fasting
    folk piety
    Opis:
    Tematem artykułu jest prezentacja Środy Popielcowej w liturgii Kościoła oraz analiza sposobu przeżywania tego dnia w tradycji i pobożności ludowej, ze szczególnym uwzględnieniem zwyczajów i obrzędów. Autor, odwołując się do dokumentów Kościoła, zwraca uwagę na wartości płynące z połączenia dwóch form kultu, jakimi są liturgia i pobożność ludowa. W opracowaniu zagadnienia autor korzystał z literatury przedmiotu, a także prowadzonych przez siebie w subregionach opoczyńskim i radomskim stacjonarnych etnograficznych badań terenowych nad obrzędowością doroczną (lata 1990–1994) oraz funeralną (lata 1997–2006), w ostatnich latach posługiwał się również metodą obserwacji uczestniczącej.  Artykuł podzielony został na dwie części – w pierwszej autor przywołuje genezę liturgii Środy Popielcowej i historię towarzyszących jej obrzędów religijnych, charakteryzuje symbolikę popiołu (i jego obecność w praktykach pokutnych różnych tradycji), koncentrując się przede wszystkim na zwyczajach panujących niegdyś na polskiej wsi – uczestnictwo w liturgii, charakterystyczne postne posiłki, pokutny ubiór. Część druga opracowania ukazuje Środę Popielcową jako datę graniczną pomiędzy okresem karnawału i Wielkiego Postu, niegdyś był to bowiem dzień praktykowania ludowych obrzędów o rozrywkowym charakterze (np. „kłoda popielcowa” czy „babski comber”). Wiele z nich nawiązywało do dawnych przedchrześcijańskich obrzędów wiosennych, a ich kultywowanie miało na celu utylitarne korzyści. Autor ukazuje przemiany, jakie zaszły i wciąż zachodzą w polskim społeczeństwie w percepcji pierwszego dnia Wielkiego Postu. Podkreśla wymarcie wielu popularnych kiedyś obrzędów, wskazując również na aktualność i żywotność zwyczaju posypywania głów popiołem, który wciąż najpełniej oddaje przekaz Środy Popielcowej.
    The aim of the article is to present Ash Wednesday in the liturgy of the Church and to analyze the way of how this day is experienced in the tradition and folk piety, with particular emphasis on customs and rituals. The author makes a reference to the Church’s documents and draws attention to the values that result from the integration of two forms of worship, i. e. liturgy and folk piety. The author drew on the literature on the subject, as well as his stationary ethnographic fieldwork on annual (1990–1994) and funeral rituals (1997–2006) conducted in the Opoczno and Radom subregions. In recent years he also used the method of participant observation. The article is divided into two parts. In the first one the author recalls the genesis of the Ash Wednesday liturgy and the history of religious rituals performed on that occasion; further he discusses the symbolism of ashes, focusing mainly on the customs that once prevailed in the Polish countryside, namely participation in the liturgy, characteristic fasting meals and penitential clothing. The second part of the study presents Ash Wednesday as the cut-off date between the carnival and Lent period; in the past it was a day of practicing folk rituals of an entertaining nature (e.g. dragging an “Ash Wednesday log” or a “women’s comber – fun”). Many of these customs evoked old pre-Christian Spring rituals, and their practice was for utilitarian gains. The author shows the changes that had taken and are still taking place in Polish society in the perception of the first day of Lent. Moreover, he emphasizes the disappearance of many once popular ceremonies and rituals, highlighting at the same time the relevance and durability of the custom of putting ashes on heads, which still best reflects the meaning of Ash Wednesday.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 9; 127-140
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład osobowy kapituły kolegiackiej w Środzie w pierwszej połowie XVIII w.
    The personnel composition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century
    Autorzy:
    Lis, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139261.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-03
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Środa
    kapituła kolegiacka
    duchowieństwo
    XVIII wiek
    Kościół katolicki
    collegiate chapter
    clergy
    18th century
    Catholic Church
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcono strukturze i składowi personalnemu kapituły kościoła kolegiackiego w Środzie w 1. poł. XVIII w., będącej swego czasu jedną z bardziej prestiżowych korporacji duchownych na terenie Rzeczypospolitej. Po krótkim wstępie ukazującym dotychczasowy stan badań oraz wykorzystane źródła, w trzech kolejnych częściach pokrótce opisano początki kapituły średzkiej, uposażenie oraz prawa i obowiązki prałatów i kanoników, a także kwestie związane m.in. z obsadą prebend, kumulacją beneficjów oraz analizą materiału.
    The article presents the structure and personnelcomposition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century. This was one of the most prestigious ecclesiastical bodies in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After a brief introduction showing the current state of research on the history and related sources, the following three parts shortly describe the beginnings of the chapter in Środa, the salaries, rights and obligations of prelates and canons. Moreover, the author discusses the issues related to the staffing of prebends, the accumulation of benefices, and the interpretation of archival sources.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 1; 221-232
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koło ŚZŻAK w Środzie Wlkp. uczciło pamięć Powstania Warszawskiego : 63. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
    Autorzy:
    Wietlicki, Jarosław.
    Powiązania:
    Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Okręg Wielkopolska 2007, nr 3, s. 13
    Data publikacji:
    2007
    Tematy:
    Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło (Środa Wielkopolska, woj. wielkopolskie) uroczystości
    Powstanie warszawskie (1944)
    Rocznice
    Obchody
    Opis:
    Fot.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze studiów nad tożsamością miejsca. Problem kontynuacji formy dworu w krajobrazie wielkopolskiej wsi na obszarze Ziemi Średzkiej
    A study on the identity of a place. The problem of continuation of manorial form in the rural landscape of Środa Land in greater polano region
    Autorzy:
    Mikulski, D.
    Raszeja, E.
    Klause, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107155.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    tożsamość
    krajobraz wiejski
    dwór
    styl dworkowy
    Ziemia Średzka
    identity
    rural landscape
    manor
    manorial style
    Środa Land
    Opis:
    Krajobraz Ziemi Średzkiej ewoluował przez wieki, lecz wyrazisty i trwały wizerunek nadał mu dopiero wiek XIX, którego odzwierciedleniem są miedzy innymi założenia dworskie oraz wiążący je system relacji przestrzenno-krajobrazowych. Chociaż tradycję kultury ziemiańskiej przerwała drastycznie II wojna światowa, to nadal istnieje masowa fascynacja „polskim dworem" jako wzorcem architektonicznym. Zaowocowało to z jednej strony ochroną i konserwacją zabytkowej substancji, a z drugiej, współczesnymi realizacjami domów mieszkalnych nawiązującymi do barokowych i klasycystycznych form siedziby ziemiańskiej, pozbawionych jednak kontekstu krajobrazowego. W związku z tym należałoby zadać pytanie: czy w przestrzeni wiejskiej jest miejsce, możliwość i sens kontynuacji wartości architektoniczno-krajobrazowych, które składają się na ideowy obraz „dworu polskiego"? W tym kontekście istotne wydaje się określenie zasad kształtowania przestrzeni służących ochronie tożsamości na obszarze Ziemi Średzkiej.
    The landscape of Środa Land has been evolving over the centuries. However, it became distinct and permanent only in the 19th century. It is reflected by manor complexes, which are bound with a system of spatial and scenic relations. Although the tradition of landowner culture was drastically interrupted by World War II, the Polish manor as an architectural model is still fascinating to a large number of people. On the one hand, this fascination resulted in protection and conservation of historical places. On the other hand, the designs of modern residential buildings are inspired by baroque and classist forms of landowners' manors, but they lack the scenic context. In view of this fact, we should ask the question whether in rural areas there is space and possibility and if it makes sense to continue the architectural and scenic values which make the conceptual image of the Polish manor. It is significant to specify the rules of spatial development to protect the identity of Środa Land.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2016, T. 1; 97-114
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zintegrowana ocena społecznej wartości krajobrazu na obszarze ziemi Średzkiej
    Integrated assessment of social value of landscape in the Środa Wielkopolska region
    Autorzy:
    Raszeja, E.
    Mikulski, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/370559.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    pamięć historyczna
    świadomość społeczna
    tożsamość
    wartość krajobrazu
    ziemia średzka
    historical remembrance
    identity
    landscape value
    social awareness
    Środa Wielkopolska region
    Opis:
    Oceny i wyceny krajobrazu stosowane w zarządzaniu przestrzenią opierają się zwykle na wymiernej wartości użytkowej. Równie ważna, choć trudniej mierzalna jest społeczna wartość krajobrazu związana z jego walorami estetycznymi, informacyjnymi, emocjonalnymi i symbolicznymi. Tego problemu dotyczyły badania przeprowadzone przez autorów na terenie ziemi średzkiej. Zastosowano w nich metodę zintegrowanej oceny, uwzględniając aspekty preferencji przestrzennych i „historycznej pamięci” społeczności lokalnych.
    Landscape assessments and valuations which are used in spatial management are usually based on measurable use value. The social value of landscape related to its aesthetic, informative, emotional and symbolic values is equally important, but it is more difficult to measure it. The authors investigated this problem in the Środa Wielkopolska region. The integrated assessment method was used, including the aspects of spatial preferences and ‘historical remembrance’ in local communities.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2016, 26; 145-162
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marszałkowie sejmiku województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1733-1763. Próba charakterystyki
    The Speakers of the Poznań and Kalisz Voivodeships Regional Assembly in 1733-1763. Preliminary Overview
    Autorzy:
    Kościański, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/666217.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Województwo Poznańskie
    Województwo Kaliskie
    Środa
    zgromadzenie sejmiku
    marszałkowie sejmików
    the Poznań Voivodeship
    the Kalisz Voivodeship
    regional assembly
    speakers of the regional assemblies
    Opis:
    The aim of this article is to conduct a preliminary overview of the Speakers of the Poznań and Kalisz Voivodeships Regional Assembly (sejmik) during the reign of Augustus III. The nobility of Poznań and Kalisz Voivodeships of those times met at eighty-five assemblies, but there exist records of only thirty-three speakers. Due to the fact that some of the aforementioned speakers were elected more than once, the article presents the figures of twenty-four individuals total, who accounted for a sample of the regional elite of the Greateer Poland.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2017, 12, 17; 41-69
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Św. Jerzy z Wielkopolski. Meandry recepcji miedziorytu Albrechta Dürera
    Saint George of Greater Poland. Meanders of the Reception of Albrecht Dürer’s Copperplate
    Autorzy:
    Sikorska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16010482.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Albrecht Dürer
    miedzioryt
    św. Jerzy
    nagrobek Ambrożego Pampowskiego
    Środa Wielkopolska
    Łukasz Cranach Starszy
    Saint George
    engraving
    tombstone of Ambroży Pampowski
    Lucas Cranach the Elder
    Opis:
    Badanie recepcji sztuki Albrechta Dürera jest kolejnym sposobem zgłębiania fenomenu twórczości artysty, który już za życia osiągnął wyjątkowy status. Co istotne, analiza artystycznych refleksów jego dzieł ujawnia niekiedy nowe aspekty ich samych. Do takich wniosków można dojść badając XVI-wieczne echa miedziorytu Albrechta Dürera przedstawiającego św. Jerzego (B.53). Campbell Dodgson rozpoznając w znaku umieszczonym na chorągwi tego świętego insygnium Zakonu Rycerzy św. Jerzego ujawnił szczególny kontekst historyczno-polityczny tej ryciny. W świetle jego spostrzeżenia praca ta okazała się nie ahistorycznym przedstawieniem legendarnego pogromcy smoka, ale odwołaniem do ówczesnego, specjalnego wymiaru kultu patrona chrześcijańskiego rycerstwa. Historyczna ranga św. Jerzego jako patrona krzyżowców i obrońców wiary sprawiła, że w XV wieku do jego osoby nawiązywano wobec narastającego konfliktu z imperium otomańskim. Tak uczynił cesarz Fryderyk III Habsburg zakładając w 1467 roku Zakon Rycerzy św. Jerzego. Św. Jerzy stał się również szczególnym patronem jego syna, Maksymiliana I, który uczynił z osoby św. Jerzego ważny instrument propagandy politycznej i artystycznej. Można postawić pytanie, czy Albrecht Dürer nie zademonstrował w swej rycinie znakomitego wyczucia atrakcyjności i aktualności tematu, tworząc wizerunek współczesnego św. Jerzego, który mógł być interpretowany jako germański miles christianus. Również ukazanie św. Jerzego jako niemłodego, brodatego rycerza mogło stanowić przejaw świadomej archaizacji (uzasadnionej w kontekście tematu ryciny), jak i skłaniać – poprzez „realizm” tego wizerunku – do dostrzegania w nim potencjału portretowej stylizacji. Recepcja Dürerowskiego miedziorytu pokazuje, że ten jego „realistyczny” potencjał był traktowany jako swoiste zaproszenie do formuł portretowych i quasi-portretowych, Wykorzystał to np. Lucas Cranach Starszy, doskonale znający oeuvre Norymberczyka i chętnie odnoszący się do jego prac w twórczy sposób. Ciekawym przykładem recepcji Dürerowskiego Św. Jerzego, która nie sprowadza się jedynie do automatycznego powtórzenia kompozycji lub zestawiania jej fragmentów, jest znajdujący się w kościele kolegiackim w Środzie Wielkopolskiej nagrobek Ambrożego Pampowskiego, starosty generalnego wielkopolskiego i pruskiego, sprawnego dyplomaty i administratora za panowania kolejnych Jagiellonów na przełomie XV i XVI wieku. Z testamentu Pampowskiego wiadomo, że nagrobek ten został wystawiony jeszcze za jego życia, a zleceniodawca wykazał się dużą dbałością o formę swej komemoracji. Uwagę badaczy zwracał dotąd sposób przedstawienia postaci i jego graficzny pierwowzór, nie zastanawiano się natomiast, czy między formą komemoracji a życiorysem Pampowskiego zachodzą głębsze związki. Tymczasem kilka faktów z biografii Pampowskiego pozwala wysunąć przypuszczenie, że wzorowanie własnego nagrobka na wizerunku św. Jerzego mogło być zabiegiem celowym, mówiącym o świadomości politycznej wielkopolskiego dostojnika. Nie można wykluczyć, że Pampowski był również świadomy rangi autora graficznego pierwowzoru. Doświadczenia zdobyte podczas studiów na Akademii Krakowskiej i w trakcie pobytu w kancelarii koronnej i na dworze królewskim wywarły znaczący wpływ na horyzonty intelektualne Pampowskiego i jego zainteresowania związane z kulturą artystyczną. W efekcie jego działania na tym polu wykraczały poza zwyczajową dbałość o prestiż rodu i własnej osoby. Na tle ówczesnej recepcji grafiki Dürera w Królestwie Polskim nagrobek Pampowskiego wyróżnia się tym, że jest stosunkowo rzadkim przykładem dzieła, którego graficzny wzór został świadomie wybrany przez fundatora.
    Research into the reception of Albrecht Dürer’s art is one more means of investigating the phenomenon of the artist who already in his lifetime enjoyed extraordinary reputation. Interestingly, the analysis of the artistic reflections of his works occasionally uncovers new aspects of the very works. Such are the conclusions that can be reached when the echoes of the 16th century copperplate by Albrecht Dürer showing St George (B. 53) are investigated. Identifying the sign placed on the Saint’s standard as the emblem of the Chivalric Order of the  Knights of St George, Campbell Dodgson revealed the peculiar historical and political context of the print. In the light of this observation, the discussed work did not prove to be an ahistorical presentation of the legendary vanquisher of the dragon, but a reference to the contemporary dimension of the cult of the patron of Christian knighthood. The historic importance of St George as the patron of crusaders and defenders of the faith caused that in the 15th century it was to him that in view of the intensifying conflict with the Ottoman Empire appeals were made. That is exactly what Emperor Frederick III Habsburg did when establishing in 1467 the Order of the Knights of St George. Furthermore, St George became a special patron for his son Maximilian I who made the figure of St George an important instrument of political and artistic propaganda.   The question can be asked whether Albrecht Dürer did not demonstrate in his print the exquisite sense of attractiveness and topicality of the theme, creating the effigy of contemporary St George who could be interpreted as a Germanic miles christianus. Moreover, showing St George as an advanced in years and bearded knight could demonstrate a conscious archaization (justified in view of the print’s theme), as well as persuade, through the ‘realism’ of the effigy, to perceive in it the potential of portrayed stylization. The reception of Dürer’s copperplate shows that this ‘realistic’ potential was treated as a kind of an encouragement to portraying and quasi-portraying formulas. This was taken advantage of by e.g. Lucas Cranach the Elder, perfectly familiar with Dürer’s oeuvre, and willingly referring to his works in a creative manner.  An interesting instance of the reception of Dürer’s St George which is not limited only to the automatic repetition of the composition or putting together its fragments can be found in the tomb of Ambroży Pampowski, General Greater Poland and Prussia Starost, an agile diplomat and administrator under subsequent Jagiellons at the turn of the 16th century, the tomb located in the Collegiate Church in Środa Wielkopolska. It can be read from Pampowski’s last will that the tomb had been put in place still during his lifetime, and he was really meticulous with the form of his commemoration. Until now researchers have focused on the manner of rendering the figure versus its print model; however, no questions have been asked whether there was any closer relation between the commemoration form and Pampowski’s life story. Meanwhile, several facts from his biography allow to assume that modelling his own tomb on the effigy of St George could have been a purposeful measure testifying to the political awareness of the Greater Poland dignitary. It cannot be eliminated, either, that Pampowski was also aware of the prestige of the print model’s author. The experience he gained while studying at the Cracow Academy and while working for the Crown Chancellery and at court may have all broadened Pampowski’s cultural horizons and his interests in artistic culture. As a consequence, his activity in the field went beyond a customary care for the prestige of his family and his own person. As seen against the then reception of Dürer’s print in the Kingdom of Poland, Pampowski’s tomb stands out with the fact that it is a rare example of a work whose print model was consciously picked by the founder.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 5-28
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    My, wypędzeni : niezwykła wystawa w Środzie Śląskiej
    Autorzy:
    Augustyn, Aneta.
    Powiązania:
    Gazeta Wyborcza 2005, nr 18, s. 3
    Data publikacji:
    2005
    Tematy:
    Wystawa pt.: My, wypędzeni (2004; Rinteln, Niemcy, Republika Federalna)
    Wystawa pt.: My, wypędzeni (2005; Środa Śląska, woj. śląskie)
    Wysiedlanie Polaków 1939-1945 r. wystawy
    Wysiedlanie Niemców 1945-1949 r. wystawy
    Opis:
    Także o książce "Wypędzenia 1939-1949" (dwujęzycznej).
    Fot.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej
    Autorzy:
    Lijka, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950746.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Teologiczne
    Tematy:
    Roman liturgy
    penance
    reconciliation
    absolution
    public penitent
    rite
    sin
    sinner
    the pontifical
    the sacramentary
    Ash Wednesday
    Maundy Thursday
    Liturgia rzymska
    pokuta
    pojednanie
    rozgrzeszenie
    publiczny pokutnik
    obrzęd
    grzech
    grzesznik
    pontyfikał
    sakramentarz
    Środa Popielcowa
    Wielki Czwartek
    Opis:
    In the 4ᵗʰcentury, when a time of freedom of Christian religion came, liturgical rites began to develop rapidly and this also applied to the liturgy of penance. At the time for heavy publicly known sins one needed to do public penance. On Ash Wednesday, one would be admitted within the group of penitents, and then on Maundy Thursday reconciliation took place. The first rites of such a celebration, comprised in Sacramentarium gelasianum from the 7ᵗʰ century, in later periods would become even more elaborate in the medieval pontificals. The Roman pontifical of 1596 took over the rites from the Pontifical of Durandus. The liturgy of public penitents lasted in certain places up to the 18ᵗʰ century. It was solemnly performed and presided over by a bishop, in the presence of the clergy, liturgical service and the faithful. In the rite published after the Second Vatican Council there is no mention of either public penitents or of the accompanying reconciliation rites.
    W IV wieku, kiedy nastał czas wolności dla religii chrześcijańskiej, liturgiczne obrzędy zaczęły podlegać szybkiemu rozwojowi – dotyczyło to również liturgii pokuty. W tym okresie za ciężkie grzechy znane publicznie trzeba było odprawić pokutę publiczną. Do grona pokutników włączano w Środę Popielcową, a pojednanie odbywało się w Wielki Czwartek. Pierwsze obrzędy takiej celebracji, zawarte w Sacramentarium gelasianum z VII wieku, w późniejszym okresie będą jeszcze bardziej rozwinięte w średniowiecznych pontyfikałach. Pontyfikał rzymski z 1596 roku przejął obrzędy z Pontyfikału Duranda. Liturgia pojednania publicznych pokutników przetrwała w niektórych miejscach do XVIII wieku. Sprawowano ją uroczyście pod przewodnictwem biskupa, w obecności duchowieństwa, służby liturgicznej i wiernych. W rytuale wydanym po Soborze Watykańskim II nie ma już mowy o publicznych pokutnikach ani o obrzędach, które towarzyszyły ich pojednaniu.
    Źródło:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2012, 65, 1
    2391-8497
    0209-0872
    Pojawia się w:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New Century – ‘New Essays’?
    Autorzy:
    Lisak-Gębala, Dobrawa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032214.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Polish essay in the 21st century
    travel essays
    essays about animals
    Brach-Czaina Jolanta
    Stasiuk Andrzej
    Środa Krzysztof
    Bieńczyk Marek
    Nowicki Wojciech
    Lis Renata
    Wicha Marcin
    Pucek Robert
    Mueller Joanna
    Łubieński Stanisław
    Zajączkowska Urszula
    Opis:
    This article constitutes an attempt at organising the non-conservative tendencies in Polish essays published in the 21st century, which apply to themes, the lowering of the tone, and forms of writing. One major stream is travel writing, which focuses not on the Mediterranean legacy, but on the ‘second world’: long-disadvantaged provincial areas. Many essayists abandon the traditional topic of books and works of art, and turn to ‘reading’ the animal world, the plant world, and the world of ordinary objects. The essay has also become a tool for introducing polarisation between that which is mainstream and that which is marginal and concerns minorities. The fact of choosing a non-traditional topic often entails a non-canonical cognitive attitude, which translates into experiments within the area of the form of expression. The author of this article argues that all those innovations can be accommodated by the flexible convention of the essay as a genre which, in principle, is supposed to constitute an artistic cognitive experiment.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2019, 8; 13-35
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-22 z 22

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies