Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wojtysiak, Jacek" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-30 z 30
    Tytuł:
    Jeszcze o istnieniu — próba rekapitulacji
    On Existence Again. An Attempt at a Recapitulation
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488477.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    istnienie
    przedmioty intencjonalne i realne
    rozróżnienie esse-essentia
    Akwinata
    Barry Miller
    existence
    real and intentional objects
    the esse-essentia distinction
    Aquinas
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiam moje poglądy dotyczące tematyki istnienia. Moją prezentację organizuję wokół trzech rozróżnień: między statycznymi a dynamicznymi koncepcjami istnienia, między istnieniem czegoś jako faktem a istnieniem jako zasadą (czynnikiem wewnątrzbytowym) czegoś, między (przygodnym) istnieniem czegoś a (Boskim) istnieniem samym (czystym). Staram się przy tym bronić poznawczej wartości drugich członów tych dystynkcji w kontekstach ontologicznych i teologicznych. Za pomocą kilku eksperymentów myślowych pokazuję, że istnienie jako zasada jest czynnikiem różnicującym przedmioty realne względem intencjonalnych oraz realne (aktualne) stany świata względem potencjalnych. Istnienie jest także koniecznym warunkiem swoistych aktywności poszczególnych bytów. W końcowych częściach artykułu podejmuję dyskusję z trudnościami postawionymi przez Marka Piwowarczyka w jego artykule Trudności analizy faktu istnienia. Wykorzystuję przy tym koncepcję Barry’ego Millera, która — moim zdaniem — dostarcza narzędzi rozwiązujących większość tych (lub podobnych) trudności.
    In the paper, I put forward my views on the topic of existence. I do it by focusing on three distinctions: between static conceptions of existence and dynamic ones; between existence (of something) as a fact and as a principle of being; and between the limited existence of contingent beings and the Divine existence itself. I try to defend the cognitive value of the second parts of these distinctions in ontological and theological contexts. In my opinion, existence as a dynamic factor of being makes the difference between real and intentional objects, as well as between real (actual) and potential states of the world. Existence is also a necessary condition of proper activities of beings. In the final parts of the article I discuss some objections stated by Marek Piwowarczyk in his essay “Troubles with an Analysis of Facts of Existence.” I maintain that most of these (or similar) difficulties can be resolved by means of tools present in Barry Miller’s conception of existence.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 93-114
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lawina w omodlonym świecie – filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego
    An Avalanche in the Petitionary World: Philosophy of Religion and Saul Smilansky’s Cases
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488521.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    modlitwa prośby
    filozofia religii
    teizm
    tajemnica Boga
    petitionary prayer
    philosophy of religion
    theism
    mystery of God
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi polemikę z esejem Saula Smilansky’ego pt. O wątpliwej warości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy. Według Smilansky’ego niektóre modlitwy prośby, a zwłaszcza modlitwy o czyjeś dobra kosztem kogoś innego, są niemoralne. Zgadzam się, że nie każda modlitwa jest moralnie akceptowalna, lecz jednocześnie argumentuję, że jego uzasadnienie tej tezy zakłada lub zawiera fałszywe przesłanki. W szczególności formułuję cztery zastrzeżenia (lub zarzuty) wobec jego argumentu: (i) punktem wyjścia filozofii modlitwy powinny być nie prywatne przekonania filozofa, lecz (w przypadku braku empirycznej wiedzy o modlących się ludziach) ortodoksja lub ortopraksja określonej religii (zastrzeżenie metodologiczne); (ii) modląca się osoba (zwłaszcza w trudnej sytuacji życiowej) nie rozważa konsekwencji wysłuchania swej modlitwy (zastrzeżenie psychologiczne); (iii) zgodnie z modelem biblijnym każda modlitwa prośby zawiera warunek ‘jeśli Bóg chce’ (zastrzeżenie teologiczne); (iv) pomimo (reprezentowanej przez Smilansky’ego) powszechnej opinii, modlitwa prośby nie jest działaniem w zwykłym znaczeniu tego słowa (zastrzeżenie ontologiczne). Tej ostatniej tezy bronię, posługując się rozróżnieniem Charlesa Taliaferro na Świat Omodlony i Świat Nieomodlony. Poza tym próbuję podać własne kryterium moralności modlitwy prośby: modlitwa taka jest moralnie dobra, jeśli buduje pozytywną relację z Bogiem lub innymi ludźmi oraz jest wypowiadana wraz z uzupełnieniem ‘Boże, bądź wola Twoja!’
    The article is a polemic with Saul Smilansky’s essay “A Problem about the Morality of Some Common Forms of Prayer.” According to Smilansky some petitionary prayers, especially prayers for one’s own good at the expense of someone else, are immoral. I agree that not every prayer is morally acceptable but at the same time I argue that Smilanksy’s justification of this thesis presupposes or includes some false premises. In particular I give four reservations about (or objections to) his argument: (i) philosophy of prayer should start not with the private beliefs of the philosopher but (if one does not have empirical knowledge about praying people) with a given religious orthodoxy or orthopraxis (the methodological reservation); (ii) a praying person (especially in a difficult life situation) does not consider the consequences of his or her prayer’s being answered (the psychological reservation); (iii) according to the Biblical model every petitionary prayer involves the conditional clause ‘if God wills’ (the theological reservation); (iv) in spite of a common opinion (represented by Smilansky) petitionary prayer is not action in the ordinary meaning of this word (the ontological reservation). I defend the last thesis using Charles Taliaferro’s distinction between the Petitionary World and the Non-Petitionary World. I also try to introduce my own criterion of the morality of petitionary prayer: such a prayer is morally good if it builds a positive relationship between a petitioner and God or other people and if it is spoken together with the supplement ‘God, your will be done!’
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 61-73
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    , Future Contingents, Ockhamism (Retroactivism) and Thomism (Eternalism)
    FUTURA CONTINGENTIA, OCKHAMIZM (RETROAKTYWIZM) I TOMIZM (ETERNALIZM)
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488704.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    future contingents
    Ockhamism
    eternalism
    retroactive causation
    soft fact
    divine foreknowledge
    futura contingentia
    ockhamizm
    eternalizm
    retroaktywna przyczynowość
    miękki fakt
    Boska przedwiedza
    Opis:
    In the current paper, I enter into debate with Marcin Tkaczyk and the chosen Anglo-Saxon ana¬lytic philosophers of religion to discuss the theological version of the problem of future contin¬gents. I take into consideration some varieties of Ockhamism (retroactivism)—the position denying the temporal necessity (non-determination) of all past events and allowing some form of retroactivity. Strong Ockhamism postulates real retroactive causation, moderate Ockhamism lim-its it to the meanings of physical and psychical events, and weak Ockhamism replaces the notion of retroactive causation with that of retroactive dependence. I compare different forms of retroactiv¬ism with eternalism (of Boethius, St. Anselm of Canterbury, and St. Thomas Aquinas) to show that the latter has significant advantage. At the same time, I point out that eternalism in its presentist and relativist version (proposed by Brian Leftow) avoids the objections put forward against it, and that, within such eternalism, the problem of future contingents does not arise.
    W niniejszym tekście, dyskutując z Marcinem Tkaczykiem oraz wybranymi anglosaskimi ana¬¬litycznymi filozofami religii, rozpatruję teologiczną wersję problemu futura contingentia. Biorę pod uwagę kilka odmian ockhamizmu (retroaktywizmu) — stanowiska negującego tempo¬ralną konieczność (zdeterminowanie) wszystkich zdarzeń przeszłych oraz dopuszczającego jakąś postać działania wstecznego. Ockhamizm mocny postuluje realną przyczynowość retroaktywną, ockhamizm umiarkowany ogranicza ją do sensów zdarzeń fizycznych i psychicznych, a ockha¬mizm słaby zastępuje pojęcie przyczynowości retroaktywnej pojęciem wstecznej zależności. Po¬rów¬nując różne odmiany retroaktywizmu z eternalizmem (Boecjusza, św. Anzelma z Canterbury i św. Tomasza z Akwinu), wykazuję przewagę tego drugiego. Zaznaczam przy tym, że eternalizm w (zaproponowanej m.in. przez B. Leftowa) wersji prezentystycznej i relatywistycznej unika stawianych mu zarzutów, a w jego kontekście problem futura contingentia w ogóle nie powstaje.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 152-182
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence And God: On Aquinas–Kerr’s Metaphysical Argument
    Istnienie i Bóg: o metafizycznym argumencie Akwinaty–Kerra
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488791.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    the theistic argument from De Ente et Essentia
    existence
    the essence-esse composition
    God as esse tantum
    participation
    teistyczny argument z De ente et essentia
    istnienie
    złożenie z istoty i esse
    Bóg jako esse tantum
    partycypacja
    Opis:
    In this paper, I discuss, as carried out by Gaven Kerr, a reconstruction of Aquinas’s argument for the existence of God from his work De Ente et Essentia. My analysis leads to complementing Kerr’s proposal with the following elements: (i) a summarization of the presented argument in a more formal manner; (ii) a specification of the main presuppositions of the Thomistic conception of existence; (iii) a drawing of attention to the fact that the essence–esse composition is a borderline case of the array of potency–act compositions; (iv) a distinguishing of the empirical (connected with the problem of the regress) and speculative (deprived of such a problem) interpretations or versions of Aquinas’s argument; (v) a clarification of what is the Divine exception from the essence–esse composition; (vi) a distinguishing of the three models of participation and a defence of the moderate model. I regard the following two issues to be of key importance for the argument under discussion: the relation between the Aristotelian compositional model and the Platonic model of participation as well as the defence of the Thomistic conception of the essence–esse composition.
    W niniejszym tekście dyskutuję, dokonaną przez Gavena Kerra, rekonstrukcję Akwinaty argumentu za istnieniem Boga z dzieła De ente et essentia. Moja analiza prowadzi do uzupełnienia propozycji Kerra o następujące elementy: (i) bardziej formalne streszczenie rozpatrywanego argumentu; (ii) wyszczególnienie głównych założeń Tomistycznej koncepcji istnienia; (iii) zwrócenie uwagi na to, że kompozycja istota–esse jest granicznym przypadkiem ciągu kompozycji możność–akt; (iv) odróżnienie empirycznej (związanej z problemem regressu) oraz spekulatywnej (pozbawionej tego problemu) interpretacji argumentu; (v) precyzacja, na czym polega wyjątek od kompozycji istota–esse; (vi) odróżnienie trzech modeli relacji esse stworzonego do esse tantum. Za kluczowe dla dyskutowanego argumentu uznaję dwie kwestie: relacji między Arystotelesowskim modelem kompozycyjnym a Platońskim modelem partycypacyjnym oraz obrony Tomistycznej koncepcji kompozycji istota–esse.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 4; 89-103
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O wyrażeniach egzystencjalnych
    The Existential Notions
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963857.pdf
    Data publikacji:
    1996-09-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    The author attempts to analyze and classify various meanings and functions of existential notions (such as „to be”, „to exist”). Special attention is put on the use of these notions in contemporary philosophical discussions.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1996, 4, 3; 115-130
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co naprawdę istnieje?
    What Does Really Exist?
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968350.pdf
    Data publikacji:
    1997-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1997, 5, 4; 121-130
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    God and Chance
    Bóg i przypadek
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791053.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przypadek
    bezprzyczynowość
    losowość
    Bóg
    konkurentyzm
    komplementarność
    wiedza pośrednia
    molinizm
    chance events
    causelessness
    randomness
    God
    concurrentism
    complementarity
    middle knowledge
    Molinism
    Opis:
    W niniejszym tekście analizuję sześć pojęć przypadku (określonych przez Dariusza Łukasiewicza) oraz – dodatkowo – definiuję pojęcie zdarzenia losowego. Odrzucając istnienie zdarzeń całkowicie bezprzyczynowych, zastanawiam się nad relacją zdarzeń losowych do Boga. Moją koncepcję opieram na trzech zasadach: zasadzie jednoczesnego współdziałania, zasadzie komplementarności oraz zasadzie wiedzy pośredniej (w stylu L. de Moliny). Przyjęcie tych trzech zasad pozwala mi pogodzić istnienie klasycznie pojętego Boga (który jest stwórcą i Panem wszelkich zdarzeń) z istnieniem zdarzeń losowych. W ten sposób uzyskuję model alternatywny do modeli proponowanych przez teizmy (bardziej lub mniej) rewizyjne (otwarte), w tym przez teizm probabilistyczny Łukasiewicza.
    In the present paper, I analyse six concepts of a chance event (as defined by Dariusz Łukasiewicz) and also propose a definition of the term “random event.” Rejecting the existence of entirely causeless events, I discuss the relationship between random events and God. The view I formulate is based on three principles: the principle of simultaneous concurrence, the principle of complementarity, and the principle of middle knowledge (inspired by Luis de Molina). In adopting these three principles, I can reconcile the existence of God conceived in a classical manner, as Creator and Lord of all events, with the existence of random events. The model I propose provides an alternative to the conceptions offered by different currents of (more or less) revisionist (open) theism, including Łukasiewicz’s probabilistic theism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 233-247
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O możliwych strategiach teologa wobec nauki
    On the Possible Theologian’s Strategies for Science
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012842.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nauka
    religia
    teologia
    filozofia
    interakcjonizm
    kreacjonizm
    racjonalność
    przygodność
    science
    religion
    theology
    philosophy
    interactionism
    creationism
    rationality
    contingency
    Opis:
    In my paper – the paper in memory and honour of Rev. Professor Józef Turek – I describe the following strategies that can be developed by the theologian for his discussion with the natural sciences: (i) isolationism – theology avoids any connections with science; (ii) interactionism – theology searches for some points in common with science; (iii) subordinationism – theology becomes the part of sciense. Next I explain how the representatives of these strategies try to interpret the fundamental thesis of theism ‘God created the world (from nothing)”. I also argue that if you prefer interactionism you must find a conceptual bridge between theology and science. The philosophical content of this bridge can be constituted by the concepts of contingency, rationality and mystery which are critically analysed in the last parts of the paper.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 325-344
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia logicznie poprawnej i merytorycznie trafnej parafrazy pytania Leibniza – w odpowiedzi Polemiście (i Recenzentom)
    The Question of Logically Correct and Factually Accurate Paraphrase of Leibniz’s Question: in Response to the Polemicist (and Reviewers)
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012856.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 1; 137-147
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władysław Stróżewski, Ontologia
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013913.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 401-405
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O argumencie moralnym za istnieniem Boga
    On the Moral Argument for the Existence of God
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015607.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    argumenty na istnienie Boga
    moralność (etyka)
    Immanuel Kant
    rekonstrukcja logiczna (logika)
    najwyższe dobro
    szczęście
    arguments for the existence of God
    morality (ethics)
    logical reconstruction (logic)
    the ultimate good
    happiness
    Opis:
    The text analyses various examples of moral arguments for the existence of God. Taking advantage of the ideas from the writings of Kant and his interpreters, we sought to reconstruct them logically, conferring on them a form as reliable as possible. All the arguments have been divided into three groups: practical version, theoretical version, mixed version (thought to be optimal).1) Practical version. It starts from our desires, beliefs, obligations etc. and combines them with desires, beliefs, and obligations with regard to God. There are different varieties of this version. We have discussed in more detail its deontic variety based on the assumption: „we should carry out the ultimate good” (the state of happiness conditioned by virtue). Owing additional assumptions (conceptual and psychological) and corresponding simple logical operations we arrive at the conclusion: „we should believe that God exists.” Reliability, however, of such a week conclusion is undermined by the ambiguous character of the statement „we should carry out the ultimate good.” Rather, we should say that we are obliged to carry out moral law, and thereby expect a just reward. Faith in God is conducive to such efforts, inasmuch as they refer to the morality comprehended in a maximalist manner, justice, and happiness.2) Theoretical version. We have pinpointed its two varieties: „the requirement of the lawgiver” and „the requirement of justice.” In the first variety on the basis of the existence of morality we deduce the existence of God as its „author,” for no other creature has a corresponding power, moral and metaphysical, to establish (execute) universal and unconditional moral obligations. In the second variety God appears to safeguard the carrying out a just reward (punishment, inherent in morality itself) for the satisfaction (violation) of these obligations. The debate about the value of the first argument is reduced to the debate about whether morality is indeed characterised by such features whose existence cannot be explained without reference to God. The main debate connected with the second argument is whether the fact of morality entails the ontic (not only deontic) necessity of a just judgement (and its related reward or punishment) of those who are submitted to morality.3) Mixed version. According to some varieties of the practical version, it takes on a human desire to reach the ultimate good at the point of departure. This desire, natural and right, regards the existence of this good as an indicator. Hence it is possible to transfer from the practical sphere to the theoretical one. If it is well-known that the ultimate good exists, we can ask about its cause. Reasoning – similar to the one given in the previous point – leads to a belief that God is this cause. One may doubt, however, whether our natural and right desires are always reliable indicators that their objects exist.4) The above analyses have unveiled the assumptions and difficulties of all the versions of the family of arguments under consideration. Does this mean that the arguments are not efficient? Not in the least. This means only that they are efficient under certain conditions. These conditions, like anything in philosophy, make up the object of everlasting debates.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 391-428
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Coś musi istnieć (W związku z artykułem Petera van Inwagena Dlaczego w ogóle cokolwiek istnieje?)
    There Must Be Something (In Reference to the Paper by Peter van Inwagen Why Is There Anything at All?)
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2016254.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The article presents and discusses different answers to the modal version of the question „why is there anything at all?” :(I) - thesis of necessity (E. G. Lowe): there must be something (it is impossible for there to be nothing);(II) - thesis of maximal probability (P. van Inwagen): it is maximally probable for there to be something (it is as improbable as anything can be for there to be nothing);(III) - nihilist hypothesis (T. Baldwin): there might be nothing (it is possible for there to be nothing). Thesis (I) has two versions:(A) there is a necessary being, i.e. a being which exists in all possible worlds;(B) something esists in every possible world, i.e. each possible world is non-empty, though (A) is not true. According to van Inwagen, there are two arguments for (A): the ontological and the cosmological argument. These arguments are formally correct, but we do not have an ultimate demonstration of their premises (the possibility of a necessary being and the Principle of Sufficient Reason). An argument for (B) is given by Lowe, but it requires a controversial account of universals and sets (for example a thesis that the empty set is „a purely fictional entity” ). The same problem concerns the „subtraction argument” for nihilist hypothesis (III) (formulated by Baldwin), which has three controversial ontological premises and assumes abstract conception of possibility. One must also reject the argument for (II) (constructed by van Inwagen). because its consequence claims that our world is as improbable as „the null (empty) world" (Baldwin) or „a world consisting purely of pink elephants floating in custard” (Lowe). In the final part of the paper I try to argue pragmatically (psychologically) that there must be something: our way of thinking is actualist and all possibilities are made of actual data.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2000, 48, 1; 55-77
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba reinterpretacji (neo)tomistycznej koncepcji sądu egzystencjalnego
    An Attempt at Reinterpretation of the (Neo)Thomistic Conception of Existential Judgment
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106971.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The article seeks to reinterpret the (neo)Thomistic conception of existential judgment (introduced to Thomism by E. Gilson) in terms of semiotics (especially in terms of pragmatics). By „existential judgment” the author means a three-phase (pre)cognitive process composed of:(1) a passive receiving of sensations (sense-data) as the result of the activity of an existing thing;(2) an act of assertion (affirmation) of its existence; (3) an expression (locution) of the existential sentence: „This thing exists”. In this process the central place is occupied by (2), which is described by nine features. In the light of these features the existential judgment (or existential presupposition) seems to be the (pre)condition of all knowledge and all communication. Contrary to many contemporary philosophers and linguists, Thomists believe that the essence of existential judgment lies not in the reference of the indexical expressions (like „this”) to objects, but in the pre-linguistic affirmation of existence, expressed by the verb „to be” or „to exist”.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 1999, 46-47, 1; 221-231
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Bigger God and the Pre-Creation Situation: Some Remarks Inspired by William Hasker
    Większy Bóg i sytuacja przed stworzeniem: uwagi inspirowane przez Williama Haskera
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097332.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    stworzenie
    Boskie dylematy
    niecierpiętliwość
    teizm otwarty
    William Hasker
    God
    creation
    divine dilemmas
    impassibility
    open theism
    Opis:
    In the present essay, while entering into discussion with William Hasker, I addressed two divine dilemmas in “the pre-creation situation.” My considerations focused on the reasons for creating a world—the love (grace) reason and the manifestation reason—which in some way prevailed over the reasons against creating a world (the no need reason and the imperfection reason) and whose concurrence prompted the image of an (rather relatively) optimal creatable world. It turns out that the latter resembles both our world and the world suggested by Hasker’s theism. In that world, God has brought to existence both what is unworthy (thus showing his grace in a special way) and what displays high degrees of excellence (thus manifesting his glory). On this view, the eschatological conclusion of the world would be the full actualization of divine grace and of the manifestation of God. In the final part of the essay, I attempted to show that my view does not entail the rejection of the idea of divine impassibility.
    W niniejszym eseju autor, dyskutując z Williamem Haskerem, rozpatruje dwa Boskie dylematy w sytuacji przed stworzeniem świata. Centralnym przedmiotem tych rozważań są racje za stworzeniem świata – racja miłości (łaski) i racja manifestacji – które jakoś przeważyły racje przeciw stworzeniu świata (rację braku potrzeby i rację niedoskonałości) i których współwystępowanie wyznaczyło obraz (raczej relatywnie) optymalnego świata do stworzenia. Okazuje się, że świat ten przypomina nasz świat oraz świat teizmu Haskera. W świecie tym Bóg powołał do istnienia zarówno to, co jest jego niegodne (okazując tak w szczególny sposób swoją łaskę), jak i to, co odznacza się wysokimi stopniami doskonałości (manifestując w ten sposób swą chwałę). Eschatologiczne zwieńczenie świata ma być przy tym pełnią realizacji łaski i manifestacji Boga. W końcowej części tekstu próbuje się uzasadnić tezę, że przedstawiona koncepcja nie wymaga odrzucenia idei Boskiej niecierpiętliwości.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 121-136
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiara, zło, testimonium: Odpowiedź Dyskutantom
    Faith, Evil, Testimonium: A Reply To the Discussants
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233199.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    hiddenness of God
    J.L. Schellenberg
    great fact of faith
    consensus gentium
    cognitive science of religion
    atheistic argument from evil
    principle of creative grace
    ‘original justice’
    testimonial knowledge
    theistic religions
    ukrycie Boga
    wielki fakt wiary
    kognitywistyka religii
    ateistyczny argument ze zła
    zasada łaski kreacyjnej
    „pierwotna sprawiedliwość”
    wiedza testymonialna
    religie teistyczne
    Opis:
    Artykuł stanowi odpowiedź na dziesięć tekstów, w których zgłoszono zarzuty lub uwagi do mojej książki Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej (Wojtysiak 2023). Odpowiedź podzieliłem na trzy grupy tematyczne: teistyczny argument z wielkiego faktu wiary, krytyka ateistycznego argumentu ze zła oraz obrona religii z jej testymonialnego charakteru. W pierwszej części artykułu bronię tezy, że mój teistyczny argument z wielkiego faktu wiary jest, pomimo wysuniętych trudności i dzięki jego ulepszeniom, silniejszy od (sformułowanego przez J.L. Schellenberga) ateistycznego argumentu z faktu niewiary. Wciąż uważam, że teizm najlepiej wyjaśnia fakt powszechności i trwania wiary w Boga lub „czegoś” do Niego podobnego. W drugiej części artykułu uzasadniam tezę, że właściwie rozumiana zasada łaski kreacyjnej zarówno pozwala spodziewać się zła w świecie (w podobnym stopniu co ateizm), jak i nie narusza naszych intuicji na temat dobroci Boga. Dodatkowo bronię racjonalności wiary w stan „pierwotnej sprawiedliwości”. W trzeciej części podtrzymuję swoje przekonanie, że religia jest jedną z tych dziedzin życia, w których jesteśmy skazani na wiedzę testymonialną. Dlatego religia ma prima facie wartość poznawczą.
    The article is a response to ten texts in which objections or comments were made to my book Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej [Between Hiddenness and Openness: An Essay in the Philosophy of Religion and Philosophical Theology] (Wojtysiak 2023). The response I divided into three thematic groups: the theistic argument from the great fact of faith, a critique of the atheistic argument from evil, and a defence of religion from its testimonial character. In the first part of the article, I defend the thesis that my theistic argument from the great fact of faith is, despite the difficulties put forward and thanks to its improvements, stronger than (formulated by J.L. Schellenberg) the atheistic argument from the fact of nonbelief. I still believe that theism best explains the fact of the universality and duration of belief in God or ‘something’ like Him. In the second part of the article, I justify the thesis that, properly understood, the principle of creative grace both allows us to expect evil in the world (to a similar degree to atheism) and does not violate our intuitions about the goodness of God. In addition, I defend the rationality of believing in a state of ‘original justice’. In the third part, I maintain my conviction that religion is one of those areas of life in which we are doomed to testimonial knowledge. Therefore, religion has prima facie epistemic value.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 215-246
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O zasadzie racji dostatecznej
    On the Principle of Sufficient Reason
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013433.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zasada racji dostatecznej
    ontologia (metafizyka)
    byt konieczny (Bóg)
    nieskończoność
    modalności
    the principle of sufficient reason
    ontology (metaphysics)
    the necessary being (God)
    infinity
    modalities
    Opis:
    The aim of this paper is to defend the Principle of Sufficient Reason (PSR). I analyse various versions of this principle (and their structure) and various ways of justifying it. Then I present and attempt to challenge some counterexamples allegedly refuting a universal application of the PSR. One can distinguish three versions of the PSR: for each state of affairs there is a sufficient reason for its obtaining (PSR-O); for each true proposition there is a direct or indirect justification (PSR-E); for each state of affairs there exists an intellectual duty to search for a sufficient reason for obtaining of that state of affairs, and for each known true proposition – to search for its justification (PSR-M). There are standard and non-standard versions of the PSR-O. The PSR-Ostand can be only valid if there are no chains of contingent reasons and outcomes with first modules, i.e. all chains are actually infinite. However, there are serious (yet debatable) arguments against the possibility of such infinity. The necessary condition of the PSR-Onon-stand universal working is the existence of a necessary substance (thing): that substance would be a (free) reason of certain contingent states of affairs obtaining in its domain, and those states of affairs would then be reasons for all other contingent state of affairs and things. (The principle does not require a necessary substance to have its own reason). Limiting the chain of reasons to contingent states of affairs ended with a necessary state (if this state is a reason by necessity) would lead to the paradox of universal necessarism. An ontological “cost” of holding the PSR-Onon-stand is a postulate of the existence of the necessary, supra-natural substance, i.e. God. However, there are serious advantages of the view which accepts that the PSR-Onon-stand is generally valid: a nomological unity of the world and explanatory simplicity.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 179-216
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ontologiczne założenia korespondencyjnej koncepcji prawdy
    Ontological Assumptions of the Correspondence Conception of Truth
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013902.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    prawda
    korespondencja
    ontologia
    deflacjonizm
    racjonalność
    Arystoteles
    Tarski
    truth
    correspondence
    ontology
    deflationism
    rationality
    Aristotle
    Opis:
    Philosophers are mainly focused on the epistemological concept of truth. However, if we want to maintain this concept in the classical version (correspondence one) we have to assume at least some minimal ontology (metaphysics), and hence some ontological (metaphysical) concept of truth. Items I. and II. are an attempt at explicating this ontology in the context of Aristotle’s and Tarski’s conceptions, and item IV. is (in discussion with P. Horwich and D. Lewis) taking an attitude towards contemporary challenges that deflationism brings to them. It seems that today one may defend the correspondence conception of truth and its ontological assumptions, that boil down to stating a certain form of the world’s “rationality”.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 309-327
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak mówić o bycie? Przyczynek do typologizacji metafizyk
    How to speak about being? A contribution to the typology of metaphysics
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015960.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metafizyka
    ontologia
    byt
    istnienie
    metaphysics
    ontology
    being
    existence
    Opis:
    I suggest to distinguish the following three types of metaphysics: (1) the metaphysics of undifferentiated being (Parmenides, B. Russell, W. V. O. Quine, M. A. Krąpiec, M. Przełęcki): to be (in the existential use) and to exist mean the same, all objects are/exist in the only one way (i.e. all objects are real), there are no nonexistent objects; (2) the metaphysics of differentiated being (Plato?, Ch. Wolff, A. Meinong, K. Twardowski, J. J. Jadacki): the meaning of to exist is the one of many meanings of to be, all objects are but not all objects exist, there are nonexistent objects; (3) the metaphysics of ways of existence (Aristotle, Thomas Aquinas?, R. Ingarden, A. B. Stępień): to be (in the existential use) and to exist mean the same, there are some different ways of being/existence (i.e. some objects are real, other objects are ideal or intentional, etc.), there are no nonexistent objects – if something does not exist in some way, it does not exist at all. I consider in details the above-mentioned metaphysics. One can give some objections to each of them but there are some possibilities of their defence. How to choose one of given metaphysics? It seems that the choice of metaphysics is the choice of some uses of the words to be-to exist and its ontological commitments. I prefer the metaphysics of ways of existence because its universe is not too poor or too rich. This metaphysics is „the golden mean” between the metaphysics of undifferentiated being and the metaphysics of differentiated being.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 497-515
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafizyka w logice
    Metaphysics in Logic
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965485.pdf
    Data publikacji:
    1999-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    The paper contains a survey of existence problems in the folowing calculi of formal logic: calculi of classes, syllogistics, classic predicate calculus, Lesniewski's ontology, quantificational modal calculi, quantificational tense logics, sentential calculi. The particular attention is given to metaphysical (ontological) presuppositions and commitments of logical calculi especially to the problems of empty set, existential axiom (axiom of the non-emptiness of universe of discourse), existential operators (quantifiers and functors), possible worlds, temporal predicates and operators, objects of sentences.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1999, 7, 1-2; 51-76
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzy koncepcje bytu/przedmiotu
    Three Conceptions of Entity/Object
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967286.pdf
    Data publikacji:
    1997-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    The aim of this article is to present the main results of investigations in the domain of object theory, carried out by the representants of three Polish philosophical schools: M. Borowski (the Lvov-Warsaw School), R. Ingarden (the phenomenological Lvov-Cracow School), and M. Krapiec (the neo-tomist Lublin School).
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1997, 5, 1; 105-126
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomizm w kontekście filozofii naukowej Rec. Piotr Duchliński, W stronę aporetycznej filozofii klasycznej. Konfrontacja tomizmu egzystencjalnego z wybranymi koncepcjami filozofii współczesnej, Kraków 2014, ss. 821
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426821.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2017, 46, 2
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to Be a Christian Ultimist? On Three Lessons J. L. Schellenberg and the Christian Theist Can Learn from Each Other
    Jak być chrześcijańskim ultymistą? O trzech lekcjach, których mogą sobie wzajemnie udzielić J. L. Schellenberg i chrześcijański teista
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791146.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ultymizm
    teizm
    chrześcijaństwo
    Ostateczna Rzeczywistość
    argument ze skrytości
    głęboki czas
    J. L. Schellenberg
    ultimism
    theism
    Christianity
    Ultimate Reality
    hiddenness argument
    deep time
    Opis:
    In this text, in discussion with J. L. Schellenberg, I develop a position that I call Christian ultimism. This position lies between Schellenberg’s simple ultimism and traditional Christian theism. Christian ultimism is more apophatic than personalistic, though it more clearly emphasizes the presence of a supra-personal and communicative element in the Ultimate Reality. The proposed position is resistant to a philosophical version of the hiddenness argument, but it must answer to the challenge of the theological problem of the lack of universal access to Christian revelation. Schellenberg’s idea of deep time both magnifies this problem and provides the tools for solving it: the awareness of deep time does not allow us to judge the future, but it does allow us to hope for a revelation accessible to all at the eschatological end of time. 
    W niniejszym tekście – dyskutując z J. L. Schellenbergiem – rozwijam stanowisko, które nazywam chrześcijańskim ultymizmem. Stanowisko to znajduje się pomiędzy prostym ultymizmem Schellenberga a tradycyjnym chrześcijańskim teizmem. Chrześcijański ultymizm jest bardziej apofatyczny niż personalistyczny, choć wyraźniej akcentuje występowanie w Ostatecznej Rzeczywistości elementu ponad-osobowego i komunikacyjnego. Proponowane stanowisko jest oporne na filozoficzną wersję argumentu ze skrytości, ale musi się zmierzyć z teologicznym problemem braku powszechnego dostępu do chrześcijańskiego objawienia. Schellenbergowska idea głębokiego czasu nasila ten problem, ale również dostarcza narzędzi do jego rozwiązania: świadomość głębokiego czasu nie pozwala nam wyrokować o przyszłości, ale pozwala mieć nadzieję na objawienie dostępne dla wszystkich w eschatologicznym końcu czasu.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 215-229
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka wątpliwości co do Adama Jonkisza teorii pytań
    A Few Doubts about Adam Jonkisz’s Theory of Questions
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097351.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    teoria pytań
    podział pytań
    luka w wiedzy
    theory of questions
    division of questions
    gap in knowledge
    Opis:
    W tekście omawiam i dyskutuję książkę Adama Jonkisza Pytania i odpowiedzi. Ujęcie teoriomnogościowe. Poruszam m.in. problem minimalnego składnika osnowy pytania, podziału pytań, specyfiki pytań egzystencjalnych. Stawiam tezę, że każde pytanie jest pytaniem do uzupełnienia, w tym sensie, że każde pytanie wyraża lukę w naszej wiedzy, która powinna być wypełniona. Naturalny podział pytań odpowiada liczbom i rodzajom tych luk.
    In this text I discuss and debate Adam Jonkisz’s book Questions and Answers: Set-theoretic approach. I consider, among other things, the problem of the minimal component of question, of the division of questions, of the specificity of existential questions. I put forward a thesis that every question is a question to be completed, in the sense that every question expresses a ‘gap’ in our knowledge that should be filled. The natural division of questions corresponds to the numbers and types of these ‘gaps.’
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 305-314
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Post-tomizm w kontekście kognitywistyki? (rec.: Piotr DUCHLIŃSKI, Odsłony doświadczenia istnienia świata realnego. Rozważania wstępne)
    Stages of the Experience of the Existence of the Real World: Preliminary Considerations
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488303.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 215-219
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W SPRAWIE (NIE)BOSKOŚCI NIE MOŻNA SIĘ POMYLIĆ. W ZWIĄZKU Z ARTYKUŁEM DANIELA HOWARDA-SNYDERA CZY JEZUS BYŁ SZALEŃCEM, ZŁOCZYŃCĄ CZY BOGIEM? A MOŻE TYLKO SIĘ POMYLIŁ?
    ON (NON)DIVINITY CAN NOT GO WRONG. IN CONNECTION WITH DANIEL HOWARD-SNYDER’S ARTICLE WAS JESUS MAD, BAD, OR GOD?...OR MERELY MISTAKEN?
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488696.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    racjonalność chrześcijaństwa
    argument „szaleniec, złoczyńca, albo Bóg”
    malejące prawdopodobieństwa
    rationality of christianity
    argument „mad, bad, or God”
    “dwindling probabilities”
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 2; 69-81
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PANENTEIZM. W ZWIĄZKU Z POGLĄDAMI JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO, CHARLESA HARTSHORNE’A I INNYCH PRZEDSTAWICIELI „ZWROTU PANENTEISTYCZNEGO”
    PANENTHEISM. IN REFERENCE TO THE VIEWS OF JÓZEF ŻYCIŃSKI, CHARLES HARTSHORNE, AND OTHER REPRESENTATIVES OF “THE PANENTHEISTIC TURN”
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943428.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    panenteizm
    klasyczny teizm
    panteizm
    Hartshorne
    Życiński
    teologia naturalna (filozoficzna)
    panentheism
    classical theism
    pantheism
    natural (philosophical) theology
    Opis:
    In this paper I try to present some main origins, varieties, motives and ideas of the philosophical and theological movement called “the panentheistic turn”. Particular attention is paid to the Ch. Hartshorne’s combinatorial analyses (based on “the law of polarity”) and to the J. Życiński’s conception of “the field of rationality”. I distinguish five forms or domains of the contemporary panentheism. The first of them — the linguistic one — uses the preposition in or spatial metaphors to express the relation between God and the world. The second — the (inter)cultural panen- theism — is the result of searching for a common theology to many different religions. The third type — the Christian panentheism – interprets some main dogmas of Christian faith in the spirit of kenotic theology. At an end the ontological panentheism can be defined as the metaphysics (of God and world) emerged from the German idealism and the process philosophy. Its newest kind is the scientific panentheism based on the idea of emergence. After these distinctions I compare the ontological panentheism with the classical theism. In my opinion there are some irremovable differences between both options. I also defend the thesis that the main arguments given by the panentheists against the classical theism do not constitute the sufficient reasons to prefer their position.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 313-337
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-30 z 30

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies