Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wierzbicki, Alfred" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Etyka a eudajmonologia
Ethics and Eudaimonology
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016194.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etyka
eudajmonologia
eudajmonizm
personalizm
dobro moralne
uznanie bytu
osoba
ethics
eudaimonology
eudaimonism
personalism
moral good
recognition of a being
person
Opis:
Along the history of ethics there is a controversy concerning the subject-matter of ethics itself − is it focused on the ways of fulfilling one's life (happiness) or is it the normative theory of the moral duty? The author of the paper takes into considerations three concepts of ethics which were developed by Aristotle, St. Thomas Aquinas and Antonio Rosmini. The classical model of replacing ethics by eudaimonology is presented by Aristotle. Eudaimonism is connected in his philosophy of the human praxis with conceiveing of good in terms of the end of human action (teleological concept of good). Eudaimonia consists in fulfillment of the human life as a whole. Therefore the ultimate end of the human life is understood as the immanent end of the human nature. Aristotle identifies the moral good with the good of the human nature (natural fallacy in ethics). On the one hand the ethics of St. Thomas is dependent on the eudaimonistic views of Aristotle and on the other hand it goes beyond naturalism by pointing out the transcendent ultimate end of the human life which is idendified with God. In his theological thought St. Thomas Aquinas seeks to develop personalism. The good of person is the reason for an attitude of love on which the community of persons is founded. Because of the presence of the eudaimonistic and personalistic elements the ethics of Aquinas remains metodologically inconsistent. Antonio Rosmini thanks to his inspiration by the ethical thought of I. Kant distinguishes two diffrent practical sciences: eudaimonology and ethics. He refuses, however, Kantian apriorism and acognitivism. The moral duty is justified by the data of the moral experience. For the essence of morality consists in recognition of a being in accordance with its axiological order. Eudaimonology deals with the subjective good which is related to the nature of subject and only ethics discovers the moral obligation of affirming good for its own sake (objective good).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 2; 47-64
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem realizmu w etyce Antonio Rosminiego
The Problem of Realism in Antonio Rosmini’ Ethics
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917628.pdf
Data publikacji:
2021-03-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Antonio Rosmini undertakes the problem of realism in ethics in connection with the crisis caused on the one hand by empiricism and utilitarianism which results from it, and on the other hand by aprioristic rationalism leading to subjectivism and relativism. The author of the article revises the view that Rosmini’s ethics is a version of I. Kant’s ethics. Such an opinion does not sufficiently take into consideration Rosmini complex relation to Kantian attempt at justification of moral duty. Rosmini's work „I principi della scienza morale” is not a polemics with Kant’s philosophy of morality, as criticism of Kant’s views is undertaken in the context of positive research on the essence of morality and its ontological foundations, hence Rosmini also positively appraises Kant's intuitions. He shows that both empiricism and rationalism do not construct ethical theories on the basis of complete data of an experiment (osservazione imparziale ed intera). This leads to empirical ethics claiming that the contents of moral duty have the features of the subject of morality: accidentality and changeability, whereas rationalism transfers the features of moral law to the subject and makes it an absolute being. After Kant Rosmini accepts methodological separation of ethics from eudaemonology because of their two different formal objects. Ethics deals with objective good, and eudeaemonology with subjective good related to the needs of the subject. This allows overcoming the naturalist mistake in ethics. However, he explains the categorical character of the moral imperative in a way different from Kant’s. The rules of morality are not facts of the reason but they may be realistically found out as the laws of reality. Being and the truth are notions on the basis of which both realistic metaphysics and realistic ethics are built.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1999, 47, 2; 353-367
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KULTURA CHRZEŚCIJAŃSKA WOBEC PLURALIZMU KULTUR
CHRISTIAN CULTURE TOWARD THE CULTURAL PLURALISM
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488570.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pluralizm kultur
synteza kultur
humanizm
transhumanizm
ewolucja
Chrześcijaństwo
Oświecenie
postmodernizm
uniwersalizm etyczny
Opis:
Artykuł prezentuje poglądy abpa Józefa Życińskiego na temat dialogu kultury chrześcijańskiej ze współczesną kulturą pluralistyczną. Pluralizm kultur każe pytać o wspólnotę sensu i wartości. Aksjologiczną integrację zapewnia humanizm rozwinięty pod wpływem chrześcijaństwa. Życiński w nawiązaniu do myśli A.N. Whiteheada rozwija koncepcję syntezy trzech kultur: naukowej, religijnej i artystycznej. Można zauważyć w jego myśli rozwój związany ze zmianą postaw intelektualnych w ostatnich trzech dekadach XX wieku. Najpierw polemizuje ze stanowiskiem neopozytywistycznym, zawężającym granice racjonalności, ale wraz z pojawieniem się postmodernizmu centrum dyskusji staje się obrona intelektu, racjonalności, obiektywności i uniwersalizmu etycznego. Oryginalną koncepcją Życińskiego jest ewolucyjne ujęcie kultury w paradygmacie „ewolucjonizmu kenotycznego”. Autor artykułu interpretuje to stanowisko jako wyraźny „przeciw – biegun” do myśli rozwijanej przez posthumanistów. Metodą poszukiwania wspólnoty wartości jest dialog, jego przeciwieństwem jest jakakolwiek hegemonia ideologiczna. Siłą dialogu jest odwołanie się do doświadczenia aksjologicznego.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 41-52
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karola Wojtyły filozofia osoby ludzkiej jako podstawa obrony praw człowieka
Karol Wojtyła’s Philosophy of the Human Person as the Grounds to Defend Human Rights
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013193.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawa człowieka
osoba
podmiotowość bytu ludzkiego
autonomia
transcendencja
prawda
wolność
human rights
person
subjectivity of the human being
autonomy
transcendence
truth
freedom
Opis:
The teaching of John Paul II clearly articulates the strain of human rights. The Pope initiates a dialogue with the Enlightenment tradition and develops the theological and philosophical foundations of the culture of human rights. Karola Wojtyła’s personalistic thought appears to be a very coherent and reliable key to understand the doctrine of human rights. Wojtyła stresses subjectivity and non-reducibility of the person as a concrete human „I.” It is both autonomy and transcendence that constitute dignity of the person towards other personal and impersonal beings.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 315-328
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofowie personalistycznego przebudzenia: Karol Wojtyła i Tadeusz Styczeń
Philosophers of the Personalist Awakening: Karol Wojtyła and Tadeusz Styczeń
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1376013.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
osoba
moralność
personalizm
norma personalistyczna
doświadczenie moralne
intuicjonizm etyczny
etyka niezależna
person
morality
personalism
personalist norm
moral experience
ethical intuitionism
autonomous ethics
Opis:
Artykuł stanowi rekonstrukcję formowania się lubelskiej personalistycznej szkoły etyki w myśli Karola Wojtyły i Tadeusza Stycznia jako jego ucznia i kontynuatora. Personalizm w kulturze, a zwłaszcza w filozofii XX wieku, jest odpowiedzią na kryzys człowieczeństwa. Formułującnormę personalistyczną jako podstawową normę moralności, Wojtyła dokonał przebudowy etyki chrześcijańskiej. Rozwijał filozofię osoby, aby jeszcze głębiej odsłonić aksjologicznepodstawy etyki. Styczeń dokonał z kolei szeregu krystalizacji metaetycznych: uściślił pojęcie doświadczenia moralnego jako macierzystej sytuacji etyki, przedstawiał personalizm jakokonsekwentny intuicjonizm etyczny i wreszcie uściślał pojęcie etyki niezależnej w krytycznym i twórczym dialogu z myślą etyczną Tadeusza Kotarbińskiego i Tadeusza Czeżowskiego.
This article is a reconstruction of the emergence of the Lublin personalist school in Ethics in the thought of Karol Wojtyła and Tadeusz Styczeń, who was his disciple and follower. Personalism in culture, and especially in the philosophy of the 20th century, is the answer to the crisis of humanity. Formulating the personalist norm as the fundamental norm of morality, Wojtyła accomplished a transformation of the Christian Ethics. In order to reveal the deeper axiological roots of Ethics he was developing the studies on the philosophy of a person. Styczeń accomplished significant categorisations in Metaethics. He precisely defined the concept of the moral experience as the underlying situation in Ethics, he presented personalism as consistent ethical intuitionism, and finally he clarified the concept of Autonomous Ethics through critical and creative dialogue with the ethical thought of Tadeusz Kotarbiński and Tadeusz Czeżowski.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2020, 3, 3; 9-25
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak czytać tekst, którym jest człowiek. Glosy do Platona, Karola Wojtyły i Margaret Archer
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367414.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
osoba
społeczeństwo
uczestnictwo
alienacja
metodologiczny indywidualizm
metodologiczny kolektywizm
morfogeneza
Opis:
Według Platona, człowiek i państwo to ten sam tekst - pisany małymi lub dużymi literami. Teza ontologiczna: człowiek i państwo mają tę samą istotę. Teza metodologiczna: dwie różne metody "czytania" tekstu o człowieku i tekstu o państwie. Teza ontologiczna jest błędna, poprawna jest teza metodologiczna, implikuje ona jednak inną ontologię niż ta, którą głosi Platon. W pewien sposób uwaga Platońska antycypuje nowoczesny spór pomiędzy metodologicznym indywidualizmem a kolektywizmem. Krytyka alternatywy indywidualzm-kolektywizm Karola Wojtyły uwzględnia historyczny kontekst społeczeństwa, w którym zachodzi zjawisko alienacji. Rozwija personalistyczne rozumienie alienacji i proponuje sposoby jej praktycznego przezwyciężania. Podstawowa kategoria etyki społecznej to kategoria uczestnictwa. Wojtyła analizuje społeczeńśtwo w aspekcie normatywnym, uxczestnictwo polega na tym, że osoba współistniejąc i współdziałając z innymi, spełnia się jako osoba. Reinterpretuje marksistowską diagnozę alienacji: uczestnictwo jest przeciwieństwem alienacji. Margaret Archer podejmuje próbę zbudowania realistycznej teorii społecznej, która implikuje poprawną ontologię i nadaje się do użycia jako efektywne narzędzie badań socjologicznych. Teoria morfogenetyczna/morfostatyczna przezwycięża atemporalną ontologię, jaką zakłada zarówno metodologiczny indywidualizm, jak i metodologiczny holizm. Uwzględnienie wymiaru czasu w zjawisku transformacji społecznej pozwala na badanie procesu transformacji zgodnie z jej czasowymi fazami. Analiza czynnika czasu ugruntowuje dualizm metodologiczny, wolny od wszelkiego typu konflacji w opisie struktury i działania na gruncie ontologii pluralistycznej, zgodnie z którą, sprawczość jest właściwością zarówno jednostek, jak i struktur.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 10; 105-112
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Wojtyła’s Philosophy on the Issue of Modernity
Filozofia Karola Wojtyły wobec problemu moderny
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649444.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
personalizm
moderna
świadomość
podmiotowość
wolność
sumienie
personalism
modernism
awareness
subjectivity
freedom
conscience
Opis:
Specyfiką antropologii Karola Wojtyły jest synteza obiektywizmu i subiektywności, łączy on wątki aleteiczne i agapiczne. Akceptując nowożytny zwrot antropologiczny, z jednej strony, podejmuje w swych pracach próbę syntezy klasycznej filozofii bytu z filozofią świadomości, a z drugiej strony, dąży do korekty skrajnego antropocentryzmu myśli nowożytnej. Autor artykułu analizuje związek Wojtyły koncepcji świadomości i podmiotowości z personalistycznym stylem duszpasterstwa Jana Pawła II, głoszącego, że „człowiek jest podstawową drogą Kościoła”. Drugim filarem analizy jest pytanie o sens ludzkiej wolności. W myśli Wojtyły oraz w nauczaniu Jana Pawła II rozważania o wolności jako podstawowej właściwości bytu osoby łączą się z namysłem nad jej etycznym wymiarem.
Karol Wojtyła’s anthropology is characterised by a synthesis of objectivity and subjectivity, and his combination of aletheic and agapic notions. By accepting the modern anthropological turn, on the one hand, he attempted in his works a synthesis of the classic philosophy of being with the philosophy of awareness, and, on the other, he strived to correct the extreme anthropocentrism of modern thought. The author of the article analysed the relationship between Wojtyła’s concept of awareness and subjectivity with the personalistic style of John Paul II’s ministry of “man as the basic path of the Church.” The other pillar of the analysis is the question about the meaning of human freedom. In Wojtyła’s thought and in the teachings of John Paul II, any discussion of freedom as the basic property of a personal being was combined with a reflection on its ethical dimension.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 54, 3; 173-185
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wina i sumienie. Komentarz etyczny do epilogu Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego
The Guilt and Conscience. An Ethical Commentary to the Epilogue of Dostoyevskys Crime and Punishment
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048641.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
conscience
culpability
Übermensch
the will to power
receptivity and activity of conscience
confession of guilt
ontological culpability
synderesis
heart
anamnesis
Opis:
Dostoyevsky’s famous novel Crime and Punishment can be interpreted as an argument with Nietzsche’s view on the genealogy of conscience. While Nietzsche believes that conscience is a product of a disease and inhibits the will to power, Dostoevsky shows the situation of crossing the border as a source of moral illness and self-destruction of the human person. Crime and Punishment, as well as Dostoevsky’s novel Demons and The Trial of F. Kafka, also criticize modern and postmodern society, in which there is a strong trend, stimulated by psychoanalysis, to liberate people from guilt. With reference to Martin Buber’s views, the author of the article formulates a thesis on the ontological nature of guilt, treating its confession as a necessary act of self-enlightenment in conscience.Examining the structure of conscience in the context of guilt, a deeper level must be indicated, called synderesis in the scholastic tradition. Considering the elements of experience present in the experience of conscience, the author criticizes the intellectualist interpretation of synderesis. He takes into account the deep level of understanding of conscience in the category of heart made by D. v. Hildebrand and the anamnesis category of J. Ratzinger.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2012, 9; 39-50
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hermeneutyka ojcostwa w prozie Brunona Schulza
Hermeneutics of paternity in Bruno Schulz’s prose
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950787.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
ojciec – syn
pan – niewolnik
totalitaryzm
tradycja biblijna
istota człowieczeństwa
father – son
master – slave
totalitarianism
biblical tradition
the
essence of humanity
Opis:
The article is an attempt to read a philosophical load of prose by Bruno Schulz, a writer whose biography marked by the tragic experiences of the Soviet and Nazi totalitarianism is an example of an artist who was turned into a slave. In Schulz’s prose strikes the focus on the father and the son relationship, which is a reversal of the key projects of modernity paradigm of a slave and his master. The axis of the dialectic of Schulz’s father – son are parallel phenomena of presence and absence of the father. Schulz’s narrative fits into the biblical archetype, evokes the heritage of the Patriarchs (James and Joseph), raises the question about the source of being. The fact of renewing the birth, the flow of existence from one entity to the other makes the dialectic of the father and the son a core of anthropological thought. Bruno Schulz, regardless of his break with Judaism and agnostic attitude shows the anthropological significance of the vision of Genesis, according to which man owes its existence to the creative will of God. In Schulz’s prose we meet images of deformation of the source father – son relationship in various forms of authoritarianism: the family, institutional and political.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2015, 14, 1
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice prawa. W odpowiedzi na polemikę Piotra Ślęczki SDS Kompromis czy kłamstwo? Głos w sporze o zakres prawnej ochrony życia w Polsce
The Boundaries of Law: A Response to “A Compromise—or a Lie? A Voice in the Controversy over the Scope of Legislation on Human Life Protection in Poland,” a Polemics of Piotr Ślęczka, SDS
Autorzy:
WIERZBICKI, Alfred M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046693.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
prawo do życia, norma moralności, norma prawna, demokracja, wartości, kompromis aksjologiczny, kompromis polityczny
right to life, the norm of morality, legal norm, democracy, values, axiological compromise, political compromise
Opis:
Rozważania o granicach prawach są odpowiedzią autora na krytykę jego stanowiska przez Piotra Ślęczkę SDS (zob. P. Ślęczka SDS, Kompromis czy kłamstwo? Głos w sporze o zakres prawnej ochrony życia w Polsce 29(2016) nr 4(116), s. 297-305). Kontekstem tych rozważań jest społeczna inicjatywa zaostrzenia prawa chroniącego życie człowieka nienarodzonego oraz masowy protest, z jakim inicjatywa ta spotkała się w Polsce w roku 2016. Ustawa z roku 1993 dopuszcza legalną aborcję w trzech przypadkach. W interpretacji autora hiatus między normą moralną a normą prawną jest wynikiem uwzględnienia przez prawodawcę granic samego prawa. Po pierwsze, źródłem granicy prawa jest demokratyczna procedura jego stanowienia na drodze głosowania. Kompromis prawny nie musi z konieczności stawać się kompromisem aksjologicznym. Po drugie, źródłem granicy prawa jest uwzględnienie przygodnej i dramatycznej kondycji ludzkiej, wobec której prawodawca zawiesza kategoryczny charakter normy prawnej bez podważania obowiązywalności normy moralnej. Prawo wycofuje się w takich sytuacjach od nakazywania czynów heroicznych czy też przekraczających psychologiczną zdolność podmiotu. U podstaw analiz znajduje się pogląd, że wierność wartościom oraz zdolność do kompromisu są filarami demokracji, a mądrość prawodawcy polega na trosce o ich wzajemną więź w sytuacji poważnego konfliktu aksjologicznego.
The present considerations regarding the boundaries of law are a response to Fr. Piotr Ślęczka’s criticism of the author’s standpoint (see Piotr Ślęczka, SDS, “A Compromise—or a Lie? A Voice in the Controversy over the Scope of Legislation on Human Life Protection in Poland,” Ethos 29:4(116) (2016): 297-305). The context of the considerations is the public initiative to toughen the prenatal life protection law and the mass protests the initiative in question encountered in Poland in 2016. The 1993 anti-abortion law allows legal abortion if one of three exceptions is met. The author holds that the hiatus between the moral norm and the legal norm results here from the lawmaker’s consideration of the boundaries of law as such. Firstly, the boundaries of law are a consequence of the democratic procedures of voting used in lawmaking. However, a legal compromise does not necessarily turn into an axiological one. Secondly, the boundaries of law are a consequence of the lawmaker’s consideration of the human condition, its contingency and tragic realities, in the face of which the lawmaker suspends the categorical nature of the legal norm without, however, questioning the imperative nature of the respective moral norm. In cases in question the law abstains from prescribing heroic acts or acts beyond the psychological capacity of the subject. The author’s standpoint stems from the view that both faithfulness to values and the ability to compromise are the pillars of democracy. The wisdom of the lawmaker lies in the concern for preserving the link between the two in the situation of a grave axiological conflict. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 1 (117); 283-289
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warto się trudzić. Homilia na Mszy świętej z okazji 100. rocznicy śmierci Hieronima Łopacińskiego wygłoszona 25 sierpnia 2006 roku w kaplicy na cmentarzu przy ulicy Lipowej
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek ks.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463099.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2006, 49; 43-45
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego warto dziś czytać Stycznia? Aktualność problemu autonomii etyki
Why Is It Worth Reading Styczeń Today? On the Relevance of the Problem of the Autonomy of Ethics
Autorzy:
WIERZBICKI, Ks. Alfred M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047111.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
przedmiot moralności, podmiot moralności, doświadczenie moralne, empiria aksjologiczna, oczywistość serca, powinność moralna, słuszność czynu, personalizm, dobro moralne a dobro pozamoralne, kolizja dóbr
moral object, moral subject, moral experience, axiological empirical data, certainty of the heart, moral duty, rightness of action, personalism, moral good and extramoral goods, collision of goods
Opis:
Refleksje o aktualności Tadeusza Stycznia koncepcji etyki niezależnej rozciągają się pomiędzy analizą jej wymiaru teoretycznego a jej praktyczną doniosłością. W aspekcie teoretycznym Styczeń twórczo kontynuuje myśl Tadeusza Czeżowskiego i Tadeusza Kotarbińskiego, ukazującą autonomiczną bazę wiedzy etycznej w doświadczeniu moralnym czy też szerzej: w doświadczeniu aksjologicznym. Styczeń odsłania konsekwentnie personalistyczną treść tego doświadczenia, dzięki czemu personalizm zostaje ukazany jako wyróżniony przypadek etyki wartości. Ponadto uściśla on zakres autonomii etyki: jest ona autonomiczna w punkcie wyjścia ze względu na doświadczenie powinności moralnej, natomiast na etapie budowania argumentacji uzasadniających moralną słuszność czynu czerpie ona wiedzę z innych dziedzin, zwłaszcza z antropologii. Styczeń ukazuje także związki etyki budowanej w polu doświadczenia z teologią moralną opartą na Objawieniu. Autonomia etyki w ujęciu Stycznia dotyczy autonomii doświadczenia moralnego i jego treści; poddaje on natomiast krytyce pokantowskie rozumienie autonomii w etyce, przypisujące podmiotowi moralności rolę kreatora norm moralnych. W kontekście sporów o aksjologiczne podstawy demokracji autor artykułu dodaje uwagi o praktycznej doniosłości Stycznia koncepcji etyki niezależnej. Porównuje stanowisko Stycznia z koncepcją moralności minimalnej Michaela Waltzera. Zarysowuje także znaczenie autonomicznego dyskursu etycznego w sytuacji deformacji moralności w różnych tradycjach religijnych (hinduizm, chrześcijaństwo, islam).
An insight into today’s relevance of Tadeusz Styczeń’s conception of the autonomy of ethics involves a theoretical analysis as well as a consideration of the practical significance of the standpoint he proposed. Styczeń develops the theoretical ideas advanced by Tadeusz Czeżowski and Tadeusz Kotarbiński, who considered the moral (axiological) experience as the autonomous basis of ethical knowledge. In his writings, however, Styczeń consistently uncovers the personalist content of the moral experience, thus showing that personalism is a special variety of value ethics. Moreover, he specifies the area of the autonomy of ethics: ethics is an autonomous discipline already in its starting point, which is the moral experience, yet ethics draws on other disciplines, in particular on anthropology, at the stage of building its argumentation to justify the moral rightness of an action. Styczeń also shows the relations between ethics constructed ‘in the field of experience’ and the moral theology based on the Christian Revelation. The autonomy of ethics—within the framework Styczeń worked out—lies in the autonomy of the moral experience and its content. Styczeń simultaneously questions the post-Kantian approach to the issue of the autonomy of ethics, rejecting its claim that the moral subject is actually the creator of moral norms. The author of the article also refers to the controversies over the axiological foundations of democracy and offers some remarks on the practical significance of Styczeń’s conception of autonomous ethics. He draws a comparison between Styczeń’s standpoint and the conception of ‘minimal morality’ introduced by Michael Waltzer. The author also points that the ‘deformations’ of morality observable in various religious traditions (such as Hinduism, Christianity, and Islam) call for an autonomous moral discourse provided by ethics. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 268-280
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies