Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Włodarczyk-Makuła, M" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 66
Tytuł:
Biotic and Abiotic Decomposition of Indeno-Pyrene and Benzo(GHI) Perylene in Sewage Sludge under Various Light Conditions
Biotyczny i abiotyczny rozpad indeno-pirenu i benzo(ghi)perylenu w różnych warunkach świetlnych
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Wiśniowska, E.
Popenda, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396564.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
sewage sludge
PAHs
GC-MS
darkness
daily light
UV rays
osady ściekowe
WWA
światło dzienne
promienie UV
Opis:
The aim of the studies was to determine the changes in the concentration of PAHs in sewage sludge stored under various light conditions. The sewage sludge samples were stored under aerobic conditions. Sewage sludge samples were deposed in darkness, in laboratory conditions and exposed to UV rays. The changes in the concentration of PAHs were analyzed in fourth series: in sludge samples taken from treatment plant (biotic samples), in sludge with the addition of a standard PAH mixture (biotic samples+PAHs), in sewage sludge with addition sodium azide (abiotic samples) and both a standard mixture and with added sodium azide (abiotic samples+PAHs). Changes in 6-ring of PAHs concentration in sewage sludge samples were studied at seven day intervals for 4 weeks. The concentration of PAHs was determination using gas chromatograph-mass spectrometry GC-MS. The losses of hydrocarbons after 4 weeks of research were in the range of 60 to 97%. It depends of kind of samples. In sewage sludge with standard mixture the effectiveness of PAHs decomposition were in the range of 60 to75%. In sewage sludge with standard mixture of PAHs the losses of hydrocarbons were the highest and reached 97%. The final concentration of PAHs in biotic samples was lower (2-13%) than the concentration of analysed compounds in abiotic samples.
Celem badań było określenie zmian stężeń WWA w osadach ściekowych eksponowanych w różnych warunkach świetlnych. Osady ściekowe były przechowywane w warunkach tlenowych. Badania były prowadzone w warunkach laboratoryjnych, gdzie osady ściekowe były przechowywane bez dostępu światła, wystawione na działanie światła dziennego lub naświetlane promieniami UV. Zmiany stężenia WWA analizowano w czterech seriach: w osadach pobranych z oczyszczalni ścieków (próbki biotyczne), w osadach ściekowych z dodatkiem mieszaniny standardowej PAH (próbki biotyczne +WWA), w osadach z dodatkiem azydku sodu (próbki abiotyczne) oraz w osadach, do których wprowadzono mieszaninę standardową WWA oraz azydek sodu (próbki abiotyczne+WWA). Zmiany w stężeniu 6-pierścieniowych WWA (indeno 1 2 3cd)pirenu i benzo(ghi)perylenu ) w osadach były kontrolowane w odstępach 7- dniowych przez 4 tygodnie. Stężenia WWA oznaczano z wykorzystaniem układu: chromatograf gazowy- spektrometr masowy GC-MS. Straty węglowodorów po 4 tygodniach badań były w granicach od 62 do 97%. Zależały od rodzaju próbki i analizowanego związku. W osadach ściekowych bez dodatku mieszaniny standardowej przechowywanych bez dostępu światła efektywność rozpadu WWA była w zakresie 60-75%.W osadach szczepionych dodatkową ilością WWA w postaci standardu, straty tych związków sięgały 97%. Końcowe stężenia WWA w próbkach biotycznych były mniejsze o 2-13% od stężeń tych związków w próbkach abiotycznych.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2018, No. 28(4); 116-128
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Decomposition of Carcinogenic Hydrocarbons in an Integrated Oxidation – Sorption System
Rozkład rakotwórczych węglowodorów w zintegrowanym układzie: utlenianie-sorpcja
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Wiśniowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813691.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
PAHs
coke wastewater
oxidation
sorption
TiO2
WWA
ścieki koksownicze
utlenianie
sorpcja
Opis:
The aim of the study was to evaluate the removal of carcinogenic PAHs during integrated processes: catalytic oxidation and sorption. Technological research was conducted using biologically treated industrial wastewater (coke plant wastewater). Oxidation was carried out with dihydrogen peroxide. The adsorption process was carried out onto powdered activated carbon. TiO2 was added to the wastewater as a catalyst of oxidation reaction. The experiment was carried out for 24 hours. The concentration of PAHs at the begining, after 2 and after 24 hours of integrated processes was analyzed. The effectiveness of PAHs degradation was evaluated based on the the individual compounds concentration changes before and after process. Quantitative and qualitative determination of polycyclic aromatic hydrocarbons was conducted using gas chromatograph - mass spectrometer system. The experiments were conducted under constant pH as well as under constant temperature. The efficiency of oxidation of the analyzed hydrocarbons under oxidation conditions ranged from 27 to 55%. In the presence of the titanium catalyst the efficiency of PAHs degradation was enhanced to 38-72%. During the integrated process (catalytic oxidation and adsorption on activated carbon) the PAHs removal was in the range 67-86%. The results lead to the conclusion that simultaneous oxidation and adsorption can be successfully apply in the final treatment of industrial wastewater and results in the minimizing PAHs load discharged to the environment.
Celem badań było określenie efektywności degradacji rakotwórczych WWA w zintegrowanym procesie utleniania i sorpcji. Badania technologiczne prowadzono z wykorzystaniem biologicznie oczyszczonych ścieków koksowniczych. Utlenianie prowadzono z wykorzystaniem ditlenku diwodoru. Proces adsorpcji polegał na wprowadzeniu pylistego węgla aktywnego. Katalizatorem reakcji utleniania był ditlenek tytanu. Badania prowadzono przez 24 godz. Stężenia WWA oznaczano przed procesem oraz po 2 godz. i 24 godz. trwania procesu utleniania. Efektywność degradacji WWA wyliczono na podstawie zmian stężenia WWA przed i po procesie. Analizę jakościowo-ilościową WWA prowadzono z wykorzystaniem układu chromatografu gazowego i spektrometru masowego. Badania prowadzono przy stałym odczynie środowiska i stałej temperaturze. Efektywność degradacji analizowanych węglowodorów w warunkach utleniania była w zakresie od 27 do 55%. Obecność katalizatora tytanowego wspomagała utlenianie, co powodowało, że efektywność degradacji węglowodorów była w zakresie od 38 do 72%. W procesie zintegrowanym (utlenianie katalityczne w warunkach sorpcji) efektywność degradacji WWA była w granicach od 67 do 86%. Wyniki badań potwierdzają że proces utleniania i sorpcji może być skuteczny w doczyszczaniu ścieków przemysłowych i zapewniać ograniczenie ładunku WWA wprowadzanego do środowiska.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 713-724
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Degradacja małocząsteczkowych WWA w modyfikowanym procesie Fentona
Degradation of Low Molecular Weight PAHs in the Modified Fenton Process
Autorzy:
Kozak, J.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813733.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
WWA
ścieki
proces foto-Fentona
nadtlenek wodoru
nadtlenek wapnia
węglan sodu
nadwęglan sodu
PAHs
wastewater
photo-Fenton process
hydrogen peroxide
calcium peroxide
sodium percarbonate
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące zastosowania H2O2, CaO2 oraz Na2CO3·1,5 H2O2 w warunkach reakcji foto-Fentona do degradacji małocząsteczkowych WWA. Badania prowadzono z wykorzystaniem oczyszczonych ścieków koksowniczych. Utlenianie prowadzono z wykorzystaniem procesu foto-Fentona w środowisku kwaśnym. Do utleniania stosowano różne dawki nadtlenku wapnia, nadtlenku wodoru lub nadwęglanu sodu przy stałej dawce siarczanu żelaza FeSO4·7 H2O. Ścieki były eksponowane na promieniowanie UV-C o długości fali λ = 264 nm przez 480 s. Efektywność zastosowanych utleniaczy oceniano na podstawie analizy zmian wartości wybranych wskaźników zanieczyszczeń ChZT, OWO oraz zmian stężenia wybranych WWA. Przy zachowaniu tych samych warunków procesowych efektywność degradacji WWA z zastosowaniem Na2CO3·1,5 H2O2 w warunkach reakcji była w granicach 80-87%, z zastosowaniem H2O2: 40-63%, a z zastosowaniem nadtlenku wapnia sięgała 85%.
The article presents the results of use H2O2, CaO2 and Na2CO3·1,5 H2O2 under the conditions of the photo-Fenton reaction for the degradation of low molecular weight PAHs. The research was carried out using purified coke wastewater. Oxidation was carried out using the photo-Fenton process in an acidic medium. Various doses of calcium peroxide, hydrogen peroxide and sodium carbonate were used for the oxidation at a constant dose of FeSO4·7 H2O iron sulphate. Then the samples were exposed to UV-C radiation, with a wavelength λ = 264 nm for 480 s. The effectiveness of the oxidants was evaluated on the basis of changes in the values of COD and TOC index as well as changes in the concentration of tested PAHs. While maintaining the same process conditions, the PAHs degradation efficiency using Na2CO3·1,5 H2O2 under reaction conditions was in the range of 80-87%, using H2O2 – 40-63%, and using CaO2 was to 85%.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1418-1429
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości degradacji WWA z wykorzystaniem mikroorganizmów pozyskanych z cieczy nadosadowych
Evaluation of degradation possibility of pahs by miroorganisms obtained from reject waters
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Wiśniowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126127.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
ciecze osadowe
biodegradacja
kometabolizm
polycyclic aromatic hydrocarbons
reject water
biodegradation
cometabolism
Opis:
Celem badań było ustalenie zdolności mieszanych populacji mikroorganizmów heterotroficznych, bezwzględnych oraz względnych tlenowców wyizolowanych z cieczy nadosadowych, do wykorzystywania wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) jako jedynego źródła węgla organicznego. Określono również, czy mikroorganizmy te są w stanie rozkładać WWA w obecności łatwo przyswajalnego źródła węgla organicznego. Inokulum uzyskano z cieczy nadosadowej oddzielonej z osadów surowych. Osady wytrząsano z wodą destylowaną (4:1) przez pół godziny, a następnie dekantowano. Znad osadu pobierano 1 cm3 cieczy nadosadowej, materiał ten rozcieńczano w soli fizjologicznej, a następnie metodą płytek tartych posiewano na odpowiednie podłoże (agar-agar lub agar wzbogacony). Do próbek wprowadzono wzorcową mieszaninę WWA. W próbach tych WWA stanowiły jedyne lub dodatkowe źródło węgla organicznego. Próbki inkubowano w cieplarce laboratoryjnej w temp. 20 °C przez 48 h, a następnie 24 h w temp. 37 °C. Inkubację mikroorganizmów prowadzono w warunkach tlenowych. Wyniki badań wskazują, że bakterie wyizolowane z cieczy znad osadu surowego przy 72 h czasie inkubacji, w podanych powyżej warunkach, wykorzystywały niskocząsteczkowe WWA jako podstawowe źródła węgla organicznego. Stopień usunięcia tych związków z próbek był jednak na poziomie 20-30 %.
The aim of the study was to evaluate ability of mixed cultures of heterotrophic microorganisms, both strict and relative aerobes, separated from sewage sludge, to use selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) as the sole source of organic carbon. Also in the presence of other organic compounds in the environment. Inoculum was prepared based on supernatant separated from raw sewage sludge. Sludge was mixed with distilled water (4:1) and then shaken for half an hour and decanted. 1 cm3 of supernatant was taken and diluted in saline solution. The microorganisms were inoculated on Petri dishes filled with proper medium. Medium were agar-agar and enriched agar. Control samples were the ones with enriched agar and inoculums. To the samples standard solution of PAHs was spiked as sole and additional organic carbon source. Samples were incubated in laboratory incubator at 20 °C for 48 h, and then for 24 h at 37 °C under aerobic conditions. Based on the results it was stated that bacteria separated from raw sludge did not use PAHs as a sole organic carbon source during 72 hours incubation.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2018, 12, 2; 599-610
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Removal of PAHs from municipal wastewater during the third stage of treatment
Usuwanie WWA ze ścieków komunalnych w trzecim etapie oczyszczania
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Wiśniowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297035.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
PAHs
GC-MS
wastewater
oxidation process
hydrogen peroxide
WWA
ścieki
proces utleniania
Opis:
The investigations were carried out using wastewater received from a municipal wastewater treatment plant. The samples of wastewater were primarily characterized for concentration of selected physicochemical parameters. Next, a standard mixture of PAHs was added to the samples. Chemical oxidation process was performed using two doses of hydrogen peroxide. Changes in concentration of PAHs were determined in the wastewater samples before addition of the chemical reagent and after the oxidation process. A quantitative analysis of PAHs was provided by GC-MS. The extraction of organic matrices from the wastewater samples was performed using a mixture of organic solvents: methanol, cyclohexane and dichloromethane. The extracts were separated from samples, purified on silica gel and concentrated under nitrogen stream. Concentrations of 16 PAHs according to EPA were determined. The detection limit ranged from 0.14 to 0.59 μg/L. Total concentration of 16 PAHs in wastewater sampled from the treatment plant were 1.4 μg/L on average. Total concentration of 16 PAHs in wastewater with the standard mixture was 561 μg/L on average. A decrease in PAHs concentration was observed in the samples after chemical oxidation process. Addition of hydrogen peroxide resulted in a decrease of 16 PAHs concentration in wastewater coming from the wastewater treatment plant to 61÷74%. The efficiency of hydrocarbons removal, grouped according to the number of rings, ranged from 35 to 90%.
Celem badań było określenie efektywności usuwania WWA ze ścieków podczas ich doczyszczania. W pracy przedstawiono wyniki badań zmian ilościowych WWA w poddawanych utlenianiu ściekach komunalnych oczyszczonych odpływających z miejskiej oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnia pracuje jako mechaniczno-biologiczna z chemicznym usuwaniem fosforu. Badania prowadzono po wprowadzeniu do ścieków oczyszczanych dodatkowej ilości WWA w postaci standardowej mieszaniny. Następnie prowadzono proces utleniania zanieczyszczeń organicznych ze szczególnym uwzględnieniem zmian w stężeniu WWA, z wykorzystaniem nadtlenku wodoru. Utleniacz stosowano w postaci 30% roztworu w dawkach wynoszących 2,5 i 5 mg/dm3. Efektywność usuwania WWA określano z uwzględnieniem zawartości początkowej badanych związków oraz dodanej w postaci wzorca. Analizowano stężenia 16 WWA zgodnie z listą EPA. Oznaczenia jakościowo-ilościowe prowadzono z wykorzystaniem chromatografu gazowego ze spektrometrem masowym. W procesie utleniania odnotowano znaczny spadek stężenia badanych WWA w ściekach. Ubytek sumarycznej ilości WWA w ściekach wzbogaconych WWA był w zakresie od 61 do 74%, lecz dla poszczególnych węglowodorów efektywność usunięcia wahała się od 35 do 90%.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2018, 21, 2; 143-154
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
State of the art in technologies of the biogas production increasing during methane digestion of sewage sludge
Przegląd technologii intensyfikacji produkcji biogazu podczas fermentacji metanowej osadów ściekowych
Autorzy:
Wiśniowska, E.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971028.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
sewage sludge
biogas
methane digestion
disintegration
osady ściekowe
biogaz
fermentacja metanowa
dezintegracja
Opis:
At present many WWTPs are focused on increasing quantity of biogas generated during sewage sludge processing. Various disintegration methods can be used for this purpose – thermal heating, ultrasonic disintegration, chemical treatment. The limiting step in sewage sludge digestion is hydrolysis, increasing the rate of this process allows for shortening solids retention time in digester, increasing soluble COD concentration in the reject water and as a result also biogas production. In technical scale ultrasonic and thermal disintegration are used. The most effective are ultrasounds below 100 Hz. In thermal conditioning various technological parameters are applied (from 60 – 80°C to even 250°C, retention times from 15 min. to 2 hours). Effectiveness of the processes can be increased by using combined processes, e.g. thermal treatment and chemical stabilization. Chemical methods are at present mainly applied in laboratory scale. They include alkaline and acidic pretreatment or advanced chemical oxidation methods.
Obecnie wiele oczyszczalni ścieków zainteresowanych jest zwiększaniem produkcji biogazu powstającego podczas stabilizacji osadów ściekowych. W tym celu mogą być wykorzystywane różne metody dezintegracji: termiczne, ultradźwiękowe lub chemiczne. Limitującym etapem procesu fermentacji metanowej jest hydroliza. Poprzez zwiększenie szybkości hydrolizy uzyskuje się skrócenie czasu zatrzymania osadów w komorze fermentacyjnej oraz zwiększenie zawartości rozpuszczalnego ChZT w cieczy osadowej, a w rezultacie zwiększenie produkcji biogazu. W skali technicznej dotychczas były wykorzystywane ultradźwięki oraz metody termiczne. Największą efektywność uzyskuje się stosując ultradźwięki o częstotliwości poniżej 100 Hz. W przypadku dezintegracji termicznej stosowane są zróżnicowanie parametry technologiczne (od 60 - 80°C do nawet 250°C, czas obróbki od 15 min. do 2 godz.). Efektywność procesu może być zwiększona przez zastosowanie kombinacji procesów, np. termicznych i chemicznych. Metody dezintegracji chemicznej są obecnie stosowane przede wszystkim w skali laboratoryjnej. Do metod chemicznych zaliczamy obróbkę kwasami, alkaliami oraz zaawansowane procesy utleniania.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2018, No. 28(1); 64-76
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The use of sodium percarbonate in the fenton reaction for the PAHs oxidation
Zastosowanie nadwęglanu sodu w reakcji fentona do utleniania WWA
Autorzy:
Kozak, J.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396416.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
photo-Fenton oxidation
sodium percarbonate
GC-MS
coking wastewater
PAHs
reakcja foto-Fentona
nadwęglan sodu
oczyszczone ścieki koksownicze
WWA
Opis:
The aim of the paper was to determine the effectiveness of the removal of 4, 5and 6 - ring PAHs from coking wastewater using sodium percarbonate Na2CO3∙1,5 H2O2 and iron sulphate in acid condition. The samples were exposing to ultraviolet rays. The source of UV-C radiation was a lamp emitting a wave of light with a length of λ = 264 nm, placed directly above the layer of the samples wastewater. The sodium percarbonate Na2CO3 1.5 H2O2 doses were determined on the basis of stoichiometric calculation. Ratio of iron ions to the hydrogen peroxide released in reaction was: 0.5; 0.4; 0.3; 0.2; 0.1. Before and after the oxidation process, COD and TOC value were determined and as well as concentrations of selected PAHs. The total concentration of tested PAHs before oxidation reached the value of 995 μg/L. The average content of organic pollutants determined by the chemical oxygen demand (COD) was 538 mg/L, while the average content of Total organic carbon (TOC) was 180 mg /L. The use of sodium percarbonate caused the oxidation of organic pollutants and lowering of COD and TOC in the following ranges: 22-46% and 10-30%. For individual PAHs the degradation efficiency was in the ranged from 95% to 99.9%. The degradation efficiency of 4 ring hydrocarbons caused 98% and 5 and 6 ring of hydrocarbons was 98.7% and 99.4%, respectively.
Celem pracy było określenie efektywności usuwania 4, 5 i 6 pierścieniowych WWA z oczyszczonych ścieków koksowniczych z zastosowaniem nadwęglanu sodu Na2CO3 ∙ 1,5 H2O2 i siarczanu żelaza w środowisku kwaśnym. Próbki eksponowano na działanie promieni ultrafioletowych. Źródłem promieniowania UV-C była lampa emitująca fale o długości λ = 264 nm, umieszczona bezpośrednio nad warstwą próbek ścieków. Dawki nadwęglanu sodu Na2CO3 ∙ 1,5 H2O2 zostały określone na podstawie obliczeń stechiometrycznych. Stosunek jonów żelaza do nadtlenku wodoru uwalnianego podczas reakcji wynosił: 0,5; 0,4; 0,3; 0,2; 0,1. Przed i po procesie utleniania oznaczano wartość ChZT i OWO oraz stężenia wybranych WWA. Całkowite stężenie badanych WWA przed utlenianiem osiągnęło wartość 995 μg/L. Średnia zawartość zanieczyszczeń organicznych określona przez chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) wynosiła 538 mg/L, podczas gdy średnia zawartość całkowitego węgla organicznego (OWO) wynosiła 180 mg/L. Podczas procesu odnotowano utlenianie zanieczyszczeń organicznych i obniżenie ChZT i OWO w następujących zakresach: 22-46% i 10-30%. Dla poszczególnych WWA wydajność degradacji wynosiła od ponad 95% do 99,9%. Efektywność degradacji 4- pierścieniowych węglowodorów wynosiła 98%, a 5 i 6 pierścieniowych odpowiednio 98,7% i 99,4%.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2018, No. 28(2); 124-139
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotodegradacja małocząsteczkowych WWA w warunkach reakcji Fentona
Fotodegradation of low mass molecule PAHS in fenton process
Autorzy:
Kozak, J.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371992.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
WWA
AOPs
reakcja foto-Fentona
ścieki koksownicze
oczyszczone ścieki koksownicze
PAHs
photo-Fenton
coke wastewater
pretreated coking wastewater
Opis:
Obecnie wiele uwagi naukowców i praktyków skupia się na technologiach oczyszczania ścieków, które mają za zadanie usuwać związki toksyczne i/lub trudno rozkładalne. Do związków tego typy należą WWA. Badania wykazały, że procesy zaawansowanego utleniania (AOP- advanced oxidation processes) mogą być stosowane do degradacji WWA. Jedną z metod AOP jest utlenianie z wykorzystaniem odczynnika Fentona. Modyfikacje tej reakcji zmierzają m.in. w kierunku poszukiwnia alternatywnych, niż H2O2 źródeł rodników hydroksylowych oraz wspomagania procesu utleniania promieniami ultrafioletowymi. Celem pracy było określenie efektywności fotoutleniania małocząsteczkowych WWA w oczyszczonych ściekach koksowniczych, w warunkach reakcji Fentona. Źródłem rodników hydroksylowych był nadtlenek wapnia CaO2, a proces wspomagano promieniami UV. Efektywność utleniania oceniono na podstawie analiz WWA w badanych próbkach przed i po procesie fotoutleniania. Jakościową i ilościową identyfikację WWA prowadzono z wykorzystaniem metody chromatografii gazowej w połączeniu z spektrometrią masową GC-MS. Badania wykazały, że w warunkach silnie utleniających następowała fotodegradacja badanych WWA. Spadek stężenia analizowanych węglowodorów był w zakresie od 0 do 96%. Badania wykazały, że nadtlenek wapnia może stanowić alternatywne źródło rodników hydroksylowych do degradacji WWA, obecnych w ściekach koksowniczych.
Nowadays, the attention of many researchers and scientists is focused on wastewater treatment technologies which are designed to remove toxic and/or persistant compounds. PAHs belong to this type of compounds. Studies have shown that advanced oxidation processes (AOP-advanced oxidation processes) can be used for PAHs degradation. One of the AOP methods is oxidation using Fenton's reagent (Fe2+/H2O2). The aim of this modification is a search for alternative sources of hydroxyl radicals than H2O2 and support that processes by UV light.. The aim of the study was to determine the efficiency of photocatalysis of low molecular weight PAHs in pretreated coking wastewater under Fenton reaction conditions. The source of hydroxyl radicals was calcium peroxide and the process was supported by UV radiation. The oxidation efficiency was assessed on the basis of PAH analyzes in the pre-and post-oxidation samples. Qualitative and quantitative identification of PAHs was carried out using gas chromatography in combination with GC-MS mass spectrometry. The decrease in the concentration of the analyzed carbohydrates was in the range of 17 to 96%. Studies have shown that calcium peroxide can be an alternative source of hydroxyl radicals for the PAH degradation present in coke wastwater.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2017, 168 (48); 25-34
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of selected organic micropollutants on organisms
Wpływ wybranych mikrozanieczyszczeń organicznych na organizmy
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396246.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
TEQ
TEF
PCDD
PCDF
PCB
PAHs
IARC
toxicity
WWA
toksyczność
Opis:
This article describes the toxicity of organic micropollutants on tested microorganisms. Itis a current issue because organic micropollutants are identified in all elements of environmental (surface water, ground water, soils) and in food products. The organic micropollutants include: polychlorinated dibenzodioxyns PCDD, polychlorinated dibenzofurans PCDF, polychlorinated biphenyls PCB, polycyclic aromatic hydrocarbons PAH, halogenated compounds and by-products of water treatment. Some organic compounds cause hazard for health and human life due to their estrogenic biological activity, carcinogenic, mutagenic or teratogenic activity. The influence on organisms indicators of these compounds based on literature data were presented. The level of TEQ (toxic equivalency) in response to organic chlorine derivatives (PCDDs, PCDF, PCBs) is usually determined by toxic equivalency factor (TEF). The International Agency for Research on Cancer classifies organic micropollutants as carcinogenic to humans (Group 1), possibly carcinogenic (Group 2A) or probably carcinogenic to humans (Group 2B).
W artykule przedstawiono toksyczność wybranych mikrozanieczyszczeń organicznych na organizmy wskaźnikowe. Jest to aktualny problem ponieważ organiczne mikrozanieczyszczenia są obecne w środowisku (wody powierzchniowe, podziemne, gleby) oraz w produktach żywnościowych. Spośród mikrozanieczyszczeń wybrano polichlorowane dibenzodioksyny PCDD, polichlorowane dibenzofurany PCDF, polichlorowane bifenyle PCB, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne WWA, halogenowe pochodne oraz produkty pośrednie powstające podczas uzdatniania wody i są zaliczane do trwałych. Niektóre z nich mają wpływ na zdrowie człowieka gdyż wykazują właściwości endokrynne, działanie rakotwórcze, mutagenne i teratogenne. Wpływ tych związków na organizmy przedstawiono na podstawie danych literaturowych. W odniesieniu do związków chlorowcoorganicznych poziom toksyczności zwykle wyrażany jest za pomocą wskaźnika TEF. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem klasyfikuje organiczne mikrozanieczyszczenia jako kancerogenne dla człowieka (Grupa 1), możliwe że są kancerogenne dla człowieka (Grupa 2A) oraz prawdopodobnie kancerogenne dla człowieka (Grupa 2B).
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2017, No. 24(1); 85-99
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stymulacja rozkładu 3-pierścieniowych WWA podczas fermentacji osadów ściekowych
The Stimulation of Degradation of 3-ring of PAHs in Sewage Sludge During Fermentation Process
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Macherzyński, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813819.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
WWA
osady ściekowe
osady koksownicze
ciecze nadosadowe
kofermentacja
PAHs
sewage sludge
coke sludge
supernatants
co-fermentation
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań kofermentacji osadów wydzielonych ze ścieków miejskich i ze ścieków koksowniczych. Proces fermentacji prowadzono w temperaturze 37°C, w szklanych bioreaktorach. Fermentację prowadzono w dwóch próbach: jedną stanowiły osady osady komunalne (mieszanina osadów wstępnych, nadmiernych oraz inokulum), drugą – mieszanina osadów komunalnych (jak wyżej) z dodatkiem osadów koksowniczych w ilości stanowiącej 5% objętościowo. Oznaczanie WWA było prowadzone równolegle dwukrotnie w osadach ściekowych i w cieczach nadosadowych: przed procesem fermentacji oraz po jego zakończeniu. Oznaczono ilościowo takie WWA jak: naftalen, acenaftylen, acenaften, fluoren, fenantren, antracen, fluoranten, piren, benzo(a)antracen oraz chryzen z wykorzystaniem chromatografu gazowego z detektorem masowym. Na podstawie stężeń WWA w przeliczeniu na suchą masę osadów, zawartości suchej masy oraz stężenia w cieczy nadosadowej i jej objętości wyznaczono ilości WWA w jednostkowej objętości osadów. W osadach komunalnych zawartość małocząsteczkowych (2-, 3- i 4-pierścieniowych) WWA przed procesem fermentacji w jednostce objętości osadów była na poziomie 1162 μg l, natomiast po procesie fermentacji wynosiła 302 μg. W cieczach nadosadowych odnotowano wzrost 10 WWA do wartości 1,8 μg, podczas gdy w fazie stałej, spadek wartości wyniósł 74%. W przypadku mieszaniny osadów, w której 5% objętości stanowiły osady koksownicze, całkowita zawartość WWA w fazie stałej po procesie fermentacji była mniejsza od początkowej o 73%. W tym samym czasie w fazie ciekłej odnotowano wzrost ilości WWA. Całkowita zawartość WWA w obu fazach (osadach i cieczach) wynosiła przed procesem fermentacji 51 μg, natomiast po procesie – 17 μg. Dodatek osadów koksowniczych wpływał stymulująco na degradację naftalenu i 3-pierścieniowych WWA.
The paper presents the results of co-digestion of municipal and coke sewage sludge. The fermentation process was carried out at 37°C, in glass bioreactors in the dark. Fermentation research was carried out for two mixtures. The first one was municipal sewage sludge (a mixture of preliminary sewage sludge, excess sewage sludge and inoculum), and the second – a mixture of municipal sewage sludge (composition as above) with the addition of coke sewage sludge in the amount of 5% by volume. Determination of PAHs was performed two times parallel in the sewage sludge and in supernatants: before fermentation and at the end of the process. Naphtalene, acenaphtylene, acenaphtene, fluorine, phenanthrene, anthracene, fluoranthene, pyrene, benzo(a)anthracene and chrysene was determined using a gas chromatograph coupled with a mass detector. On the basis of designated concentrations of PAHs and dry matter content in sewage sludge amounts of these compounds in solid and liquid phase in relation to the unit volume was calculated. In municipal sewage sludge amount of low molecular weight (2-, 3- and 4-ring) PAHs before the process in sewage sludge and separated from them supernatants was 1162 μg in total, while after the stabilization process – 302 μg. In liquid phase an increase of 10 PAHs by 1,8μg was obtained, while in the solid phase – 74% decrease. In the case of the mixture fermentation, in which 5% of the volume was coke sewage sludge, the total hydrocarbon content in the solid phase after the process was less than the initial by about 73%. While in the liquid phase, reported increase in PAHs concentration during the process. The total amount of PAHs in both phases (solid and liquid) before the process was 51μg, and after fermentation process – 17 μg. The addition of coke sewage sludge stimulated decomposition of naphthalene and 3-ring of PAHs.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 451-464
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symultaniczne utlenianie i adsorpcja indenopirenu i benzo(ghi)perylenu w ściekach przemysłowych
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/273721.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Roble
Tematy:
oczyszczanie ścieków
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
WWA
utlenianie symultaniczne
wastewater treatment
polycyclic aromatic hydrocarbons
PAHs
simultaneous oxidation
Źródło:
LAB Laboratoria, Aparatura, Badania; 2017, 22, 6; 12-16
1427-5619
Pojawia się w:
LAB Laboratoria, Aparatura, Badania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Catalytic oxidation of PAHs in wastewater
Katalityczne utlenianie WWA w ściekach
Autorzy:
Turek, A.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396729.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
oxidation
H2O2
GC-MS
coking wastewater
platinum catalyst
cobalt catalyst
titanium catalyst
PAHs
utlenianie
ścieki koksownicze
katalizator platynowy
katalizator tytanowy
WWA
Opis:
The aim of the investigations was to determine the effectiveness of the removal of 4, 5 -ring PAHs from coking wastewater using dihydrogen dioxide in the presence of a cobalt, platinum or titanium catalyst. A dose 7.4 mL of dihydrogen dioxide in the amount of and 14.8 mL/L of the analyzed sample were added to the samples. The samples were shaken and stored under laboratory conditions for 12 hours. The concentration of PAHs before and after the oxidation process were determined. The quantitative and qualitative chromatographic analysis was carried out using a gas chromatograph coupled with a mass spectrometer (GC-MS). The total concentration of 8 PAHs before oxidation reached the value of 9150 ng/L The concentration of 4-ring compounds and 5-ring PAHs were equal to 6390 ng/L and 2760 ng/L, respectively. The highest decrease (93%) the sum of 8 hydrocarbons using a dose of oxidizer 7.4 ml/L and in the presence of titanium catalyst was achieved.
Celem badania było określenie skuteczności usuwania 4, 5- pierścieniowych WWA ze ścieków koksowniczych przy użyciu ditlenku diwodoru w obecności katalizatora kobaltowego, platynowego i tytanowego. Do próbki dodawano odpowiednią ilość ditlenku diwodoru i katalizatorów. Dawka utleniacza wynosiła 7,4 ml i 14,8 ml/l. Próbki mieszano i pozostawiono w warunkach laboratoryjnych przez 12 godzin. Po tym czasie oznaczono stężenie WWA. Ilościową i jakościową analizę chromatograficzną przeprowadzono przy użyciu chromatografu gazowego sprzężonego ze spektrometrem masowym. Największy ubytek (93%) sumarycznej ilości ośmiu WWA osiągnięto przy zastosowaniu dawki utleniacza 7,4 ml/l analizowanych ścieków oraz katalizatora tytanowego.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2016, No. 20(1); 179-190
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of silicates on methane digestion of sewage sludge
Wpływ krzemianów na proces fermentacji metanowej osadów
Autorzy:
Wiśniowska, E.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297377.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
ammonium nitrogen
phosphates
methane digestion
silicate
reject water
sequential analysis of phosphorus
azot amonowy
fosforany
fermentacja metanowa
krzemiany
ciecze osadowe
analiza sekwencyjna fosforu
Opis:
Effect of clinoptylolite and bentonite admixture on balance of ammonium nitrogen and phosphates in reject water during methane digestion of excess sludge was evaluated. Concentration of ammonium nitrogen and phosphates in reject water separated from the sludge with silicates amendment and without it (control sludge) was analysed to compare the effectiveness of biogenic compounds removal. Simultaneously effect of silicates addition on biogas production and fractions of phosphorus was analysed. Doses of silicates at level no higher than used in wastewater treatment by activated sludge process were added to methane digestion chamber. The doses were equal to 0.5, 1.0 and 2.0 g · L–1. Research work was conducted under laboratory conditions for 21 days. Admixture of silicates did not decrease concentration of ammonium nitrogen in reject water but reduced phosphates content in this medium compared to control sample. Under experimental conditions clinoptylolite was more effective in biogens removal than bentonite. Increase in biogas production was especially visible during days from 1 to 16; after that time it decreased in samples with silicates more rapidly than in control reactor. However silicates admixture increased total biogas production by maximum 17% compared to control sample. Clinoptylolite and bentonite admixture increased percent shares of phosphorus associated with carbonates in sewage sludge. Increase in II-nd fraction share was proportional to the dose of silicates. In control sample the dominant fraction of phosphorus in sewage sludge was the III-rd; in samples with silicate admixture percent shares of II-nd nad III-rd fractions were comparable. The conclusion from the research work is as follows: at doses used in wastewater treatment technology to support activated sludge process silicates do not affect the composition of reject water significantly. However addition of natural sorbents positively affected anaerobic degradation of sewage sludge.
W badaniach analizowano wpływ dodatku dwóch rodzajów krzemianów - klinoptylolitu i bentonitu na stężenie azotu amonowego oraz fosforanów w cieczach osadowych podczas fermentacji metanowej nadmiernych osadów ściekowych pobranych z oczyszczalni z biologicznym usuwaniem związków biogennych. Wyniki porównywano z uzyskiwanymi w próbkach bez domieszki krzemianów. Analizowano także wpływ dodatku krzemianów na produkcję biogazu oraz frakcje fosforu w osadach. Stosowane dawki krzemianów były porównywalne do wykorzystywanych w procesach tlenowego rozkładu zanieczyszczeń w technologii osadu czynnego. Stosowane dawki wyniosły 0,5, 1 i 2 g krzemianu/dm3. Fermentację osadów prowadzono w warunkach laboratoryjnych przez 21 dób. Właściwości fizyczno-chemiczne oznaczano w dniu 0 oraz po 7, 14 i 21 dobach. Po wprowadzeniu krzemianów nie uzyskano zmniejszenia stężenia azotu amonowego w cieczach osadowych, jednakże zaobserwowano obniżenie stężenia fosforanów w porównaniu z próbką kontrolną. W warunkach eksperymentu klinoptylolit był bardziej efektywny w usuwaniu związków biogennych niż bentonit. Obecność krzemianów miała wpływ na wzrost produkcji biogazu o ok. 17% w porównaniu z próbką kontrolną. Było to szczególnie widoczne w pierwszych 16 dniach prowadzenia procesu. Po tym czasie w reaktorach zawierających krzemiany nastąpiło szybsze załamanie się produkcji biogazu niż w próbce kontrolnej. Ponadto w obecności krzemianów zwiększył się udział w osadzie frakcji fosforu zasocjowanej z węglanami (frakcja II). Wzrost udziału frakcji II był proporcjonalny do wzrostu dawki krzemianów. W próbce kontrolnej dominującą frakcją była frakcja III. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w dawkach stosowanych w technologii ścieków do wspomagania procesów biologicznych krzemiany nie powodowały istotnych statystycznie zmian stężenia biogenów w cieczach osadowych w porównaniu z próbką kontrolną. Dodatek krzemianów pozytywnie wpływał na przebieg fermentacji metanowej osadów, m.in. umożliwiając zwiększenie ilości wytwarzanego biogazu.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 4; 493-502
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of chromium ions on effectiveness degradation of low-molecule PAHs in sewage sludges
Wpływ chromu na efektywność degradacji małocząsteczkowych WWA w osadach ściekowych
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/296885.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
biotic sewage sludge
biotic sewage sludge with chromium ions
abiotic sewage sludge
naphthalene
acenaphtylene
acenaphtene
fluorene
phenanthrene
anthracene
GC-MS
osady ściekowe biotyczne
osady ściekowe z dodatkiem jonów chromu
osady ściekowe abiotyczne
naftalen
acenaftylen
acenaften
fluoren
fenantren
antracen
Opis:
The aim of the study was to determine the chromium ions influence on removal efficiency of selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) from sewage sludges under aerobic conditions. The studies were carried out using dewatered and biochemically stabilized sewage sludges taken from a small municipal wastewater treatment plant (WWTP). The changes in the concentration of PAHs were conducted in three series: in sludge samples taken after filter press (biotic samples-control samples), in sewage sludge samples amended with added chromium ions and in sewage sludge samples with added sodium azide (abiotic samples). The chromium ions were added into the sludges samples as a solution of chromium(III) chloride. The sewage sludge samples were incubated for 90 days. Determination of PAHs in sewage sludge samples was made at the beginning of the experiment (the initial concentration) and then six times over 15 days. The gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) was used to qualify and quantify PAHs. Six PAHs (2-ring and 3-ring of hydrocarbons) listed by EPA were analysed: naphthalene Naph, acenaphtylene Acyl, acenaphtene Ac, fluorene Flu, phenanthrene Phen, anthracene Antr. In sewage sludges taken from a municipal treatment plant the average PAHs concentration were in the range of 242÷296 μg/kg d.m. The effectiveness of naphthalene was 79 and 81% in the control samples and 78 and 65% in samples amended with chromium chloride carried out in two series, respectively. In abiotic samples the effectiveness removal of naphtalene was 24 and 62% in series, respectively. The average effectiveness of 3-ring PAHs removal ranged 73% in control sewage sludge samples and 56% in sewage sludge amended with chromium(III) chloride, respectively. The effectiveness of removal hydrocarbons in sewage sludge amended with sodium azide (abiotic samples) was 41.5% on average.
Celem badań było określenie wpływu obecności jonów chromu na efektywność degradacji wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA w warunkach tlenowych. Badania prowadzono z wykorzystaniem biologicznie ustabilizowanych osadów ściekowych pobranych z miejskiej oczyszczalni ścieków. Zmiany stężenia WWA w osadach były prowadzone w dwóch seriach: w osadach pobranych z pras filtracyjnych (próbki osadów biotyczne - kontrolne), w osadach ściekowych, do których wprowadzono jony chromu oraz w osadach z dodatkiem azydku sodu (próbki abiotyczne). Jony chromu wprowadzono do osadów w postaci roztworu chlorku chromu(III). Osady były inkubowane przez 90 dób. Oznaczanie WWA w osadach ściekowych prowadzono na początku badań oraz 6-krotnie w odstępach 15-dobowych. Oznaczanie ilościowo-jakościowe WWA prowadzono z wykorzystaniem układu chromatograf gazowy-spektrometr masowy (GC-MS). Oznaczono sześć związków zaliczanych do listy EPA: 2-pierścieniowy naftalen i 3-pierścieniowe: acenaftylen Acyl, acenaften Ac, fluoren Flu, fenantren Fen, antracen Antr. W osadach ściekowych pobranych z oczyszczalni ścieków średnie stężenie WWA było w zakresie 242÷296 μg/kg s.m. Efektywność usuwania naftalenu wynosiła odpowiednio 79 i 81% w osadach kontrolnych i 78 i 65% w osadach, do których wprowadzono roztwór chlorku chromu(III) w dwóch seriach. W osadach abiotycznych efektywność usuwania naftalenu wynosiła w serii I 24% oraz w serii II 62%. Średnia efektywność degradacji 3-pierścieniowych węglowodorów wynosiła 73 i 56% odpowiednio w osadach kontrolnych i osadach z dodatkiem jonów chromu. Efektywność usuwania tych związków w osadach abiotycznych wynosiła średnio 41,5%.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 4; 455-467
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólna charakterystyka metod biologicznej kontroli jakości środowiska
Autorzy:
Kozak, J.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/273655.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Roble
Tematy:
toksykologia
badania toksykologiczne
kontrola jakości środowiska
toxicology
toxigological test
environmental health auditing
Źródło:
LAB Laboratoria, Aparatura, Badania; 2016, 21, 6; 22-27
1427-5619
Pojawia się w:
LAB Laboratoria, Aparatura, Badania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 66

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies