Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Tokarz, Bożena" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
"Ostatnia Wieczerza" Pawła Huellego (i Jany Unuk) jako konfrontacja z tradycją, z własną i cudzą kulturą
"Zadnja večerja" Pawła Huelleja (in Jane Unuk) kot soočenje z lastno tradicijo in tujo kulturo
"Ostatnia Wieczerza" by Paweł Huelle (and Jana Unuk) as a confrontation with own tradition and other people’s culture
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486814.pdf
Data publikacji:
2013-07-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
stereotyp
przekład
Ostatnia Wieczerza
Paweł Huelle
Jana Unuk
stereotip
prevod
Zadnja večerja
a stereotype
translation
The Last Supper
Opis:
Slovenski prevod romana Zadnja večerja Pawła Huelleja je izšel leta 2010, komaj tri leta po izidu izvirnika, prevedla ga je Jana Unuk. Miselna shema Zadnje večerje (kot podlaga stereotipa), ki jo sestavljajo skupna večerja Jezusa in apostolov na način daritvene gostije, Jezusova vednost o Judeževi izdaji, lastnem mučeništvu in žrtvovanju ter preobrazba in sporočilo vere — obsega strukturo celotnega romana. Stereotip je vključen v kontekst sodobnih dogajanj kot argument širšega dialoga na temo skupnosti, svobode, izdaje, vere in umetnosti. Jana Unuk je pri prenašanju smisla in ideje izvirnika v slovensko kulturo glede na uresničeni jezikovni transfer do določene mere soustvarjalka romana. Kljub prevajalkini zvestobi izvirniku in njenim prevajalskim veščinam miselna shema Zadnje večerje, naravnana na prihodnost, zaradi drugačne pragmatike slovenskega jezika in nekoliko drugačne kulturne imaginacije ni dosegla vseh potencialov izvirnika (zbujajočih upanje). Ko izvirnik vstopa v ciljno kulturo, privzema njene lastnosti celo na ravni prevoda tako univerzalnih stereotipov, kot so religiozni stereotipi.
In 2010, only three years after the Polish edition, a translation by Jana Unuk of the novel Ostatnia Wieczerza (‘The Last Supper’) by Paweł Huelle appeared. The mental schema of The Last Supper (the basis of a stereotype), which is in the character of a sacrificial feast and consists of: the shared supper of Jesus and the apostles, the knowledge of Jesus about the betrayal by Judas, about His own martyrdom, sacrifice and transubstantiation and the message of faith, covers the structure of the entire novel. The stereotype has been introduced into the context of the contemporary events as an argument of a broader dialogue on the topic of community, freedom, betrayal, religion and art. In a way, Jana Unuk has become a co-author of the novel by transferring the sense and the idea of the original version to the Slovenian culture, due to the performed language transfer. Despite the faithfulness to the original and the translation art of the translator, the mental schema of The Last Supper that is oriented upon the future did not receive the potentiality of the original (giving hope) because of the different pragmatics of the Slovenian language and its slightly different cultural conception.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2013, 4, 1; 185-207
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Absurd uciekającego bytu
The Absurdity of Being-on-the-Run
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390343.pdf
Data publikacji:
2007-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
At the onset of the 21 st century art and literature emerge as a consequence of two orders: the past, that is the 20th century, and the future, anticipated - by and large - on the basis of previous experiences. The artistic consciousness of the past century is determined by contradictions, such as empathy and distrust, reason and sensation, rationalism and metaphysics, the subject and the object, the whole and the fragment. Leaving out one element in any of such oppositional pairs either leads to frustration, or to dogmatism, while the acceptance of their simultaneity - results in the removal of permanent points of reference in the sphere in which humans, objects, phenomena and values exist. In the 20th century, the loss of faith and the hardships of the quest for one's own identity led to a situation marked by absurdity: it caused the escape of being. The body flees from the man, theatricality runs away tram the theater, literariness escapes letters, literary scholarship flies from literature. The lack of identity turns any being-bound quality into void - yet art, literature, culture and man continue to exist nonetheless, functioning by the principle of similarity and difference.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2004, 3-4; 9-19
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gombrowicz w Słowenii: ramy interpretacyjne czasu i przestrzeni kulturowej
Gombrowicz v Sloveniji: interpretacijski okviri časa in kulturnega prostora
Gombrowicz in Slovenia: interpretational frames of time and cultural space
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487072.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
proza
Gombrowicz
przekład
kultura
komunikacja międzykulturowa
prevod
medkulturno sporazumevanje
prose
translation
culture
intercultural communication
Opis:
Rekontekstualizacija Gombrowiczeve proze v slovenskih prevodih se je izvršila v treh različnih časovnih in prostorskih interpretacijskih okvirih: v sedemdesetih, devetdesetih letih in 2000 letih. Opredeljujejo jo: strategija prevajalcev, politični položaj, prevodi in recepcija tujih književnosti (predvsem zahodnih), globalni kulturno-civilizacijski položaj in stanje ciljne literature prevoda. V prevodih Gombrowicza prihaja ocenjevanje kulturnih barier in stopnja njihovega preseganja tako iz izhodiščne kot tudi ciljne kulture: torej od politične aktualizacije poljske zavesti prek retorične zaznamovanosti njenega koda do hibridizacije in obojestranskega prenikanja časov, prostora, spoznavnih in emocionalnih stališč. Težavo pri opazovanju literanega medkulturnega dialoga v slovenski prozi poglablja dejstvo, da so se poleg prevodov Gombrowicza približno v istem času (zlasti od druge polovice osemdesetih let naprej) pojavili prevodi iz ameriških literatur.
The recontextualization of the prose by Gombrowicz occurred within three different interpretational frames in the translation into Slovene, time frames and space frames: in the 70., 90. and in 2000. They are appointed by the strategy of the translators, by the political situation, by the translations and the reception of foreign literature (above all western literature), by the global situation connected with culture and civilization and by the condition of the target literature of the translation. All of them are determined by the system of expectations of the audience and by the „life” of the translations. In the translations of Gombrowicz have evolved cultural barriers and the degree of crossing them from the side of the source culture and also from the side of the target culture: beginning with the political actualization of Polish awareness through its rhetorical over-coding up to hybridization and mutual merging of times, space, cognitive and emotional attitudes. The difficulty of following the intercultural literary dialogue in the Slovene prose is deepened by the fact that the translations of American literatures occurred more or less when the translations of Gombrowicz were done (particularly, beginning in the mid 80.).
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2012, 3, 1; 234-251
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obcy w nas i my w obcym: przekład jako różnica i podobieństwo czy przypominanie
A Stranger in Us and We in a Stranger: a difference and a similarity or a reminder
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487110.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
przekład
komparatystyka
przekładoznawstwo
hermeneutyka
„cultural turnabout”
translation
comparative study
translation studies
hermeneutic
a „cultural turnabout”
Opis:
The knowledge on translation, which was developed by different methodologies and different disciplines, fulfills the need of taking into consideration the structurally-artistic issues by comparative literary studies, most basic for literature and literary studies, occupying the central place in comparative literature. This shift in comparative interests is accompanied by a revealing lack of works undertaking research into developmental-typological regularities in general literature. Moreover, with the central position of translation in this discipline, it is paradoxical that resigning from text and its subject matter in favour of reception and the results of functioning of translation in the target culture has been declared. While the dislike for systemizing and typologizing facts of general literature is doubly hard because of the disapproval of dogmatic theories and the difficulties within research into the abundance of literary material, the target, the place, the circumstances and the way of functioning in time and in culture are inherent parts of the linguistically-artistic structure, that is, everything that is within interests of the contemporary culturally oriented literary studies.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 1; 68-83
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od dialogu do transgresji
From dialogue to transgression
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392868.pdf
Data publikacji:
2008-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The attitude of dialogue meant candour and creativity in the history of European cultures and literatures. It was reflected in the specific philosophical conceptions, in the alternative worlds which were brought to life, in the literary forms and in the art of creation. Its remarkable activation which took place in the 20th century is one of the characteristic features of that epoch. Dialogism denotes an interactive structure with a variable dominant considering the replicated side and the replicating one which participate in the dominant. They are submitted to constant semiosis. Aiming at agreement, dramatic tensions which arise as a consequence of the presence of the two sides may be reduced in accordance with the logic of acquiescence or retained in the perspective of the logic of contradictions. The conflict between agreement and selfunderstanding constitutes the drama which is the basis of all existence. It is transcended by the art - consequently by literature - in the transgressional processes, relativizing its own boundaries: ontological, aesthetic, structural and communication.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2008, 9; 53-68
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parateksty jako wyraz koncepcji przekładu
Paratexts as an expression of the concept of Translation
Parabesedilo kot izraz prevajalske koncepcije
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486928.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
przekład
parateksty
posłowie
literatura polska
słoweńscy tłumacze
translation
paratext
afterword
Polish literature
Slovenian translators
prevod, parabesedilo, spremna beseda, poljska književnost, slovenski prevajalci
Opis:
Approximately 75% of book publications of Polish literature in Slovenian in the years 1987—2014 include an afterword written by the translator, who expresses in it his concept of translation as a linked text. Slovenian translators place the original in the center of the reflection on translation, attributing the translation a cognitive, mediating and sometimes artistically inspirational function. This testifies to the translators’ responsibility for the reception of the translated literature, and to their historical and literary integrity, as well as to the publishers’ diligence.
Obstaja povezava med parabesedili in prevajalsko strategijo, med odnosom do tujega in zasnovo prevoda, opazovano z vidika ciljne kulture, ki jo predstavljajo prevajalci, kritiki in raziskovalci. Parabesedila zmeraj opredeljujejo literarno in kulturno zavest posameznikov in dobe. opirajoč se na konkretne prevajalske rešitve na ravni jezika in kulture v razmerju do izvornega besedila ustvarjajo novo literarno in miselno resni- čnost. v letih 1987—2014 je v spremnih besedah prevajalcev slovenskih prevodov iz poljske književnosti posredno in neposredno izražena koncepcija prevoda, ta pa v središče prevajalskega procesa in translatoloških analiz postavlja izvirnik. Spremna beseda je izraz interakcije, ki se vzpostavi v prevodnem procesu med prevodom in izvirnikom ter med prevajalcem in bralcem prevoda. Prevodna operacija, ki jo prevajalec sklene (in izvede) v sporazumu z bralcem, obeta čudovito odpravo v neznani svet pod vodstvom nespornega poznavalca. Spremne besede imajo spoznavno in posredovalno vlogo.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2017, 8, 1; 15-35
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywa tekstowa i perspektywa kulturowa w przekładzie, czyli o kłopotach współistnienia
Besedilna in kulturna perspektiva v prevodu ali o zadregah sožitja
On co‑existential problemes: Textual and Cultural Perspectives on Translation
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487091.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
prevod
prevajalec
svoboda
odgovornost
besedilo
translation
translator
freedom
responsibility
text
tłumaczenie
tłumacz
wolność
odpowiedzialność
tekst
Opis:
Povzetek: Če je izvirno besedilo upoštevano kot razpoznavno znamenje določenega miselnega modela, tedaj preusmeritev pozornosti od smisla izvirnika k prevodu in ciljni kulturi ne pomeni nujno brisanja izvirnega besedila. V prevajalčevem duhu se srečuje dvoje različnih mentalnih območij. Njegova svoboda tako na konceptualni kot tudi jezikovno‑stilistični ravni je omejena z odgovornostjo do avtorja in naslovnika ter koncepcije besedila, kajti v prevodu prihaja do premikov v območju pomenotvornih dejavnikov, kar vodi k nastanku novega literarnega predmeta. Besedilna perspektiva je temelj vsakega prevoda; kaže na nejasnosti z vidika domače literaturę in kulture in izpostavlja potrebo po osvetlitvi kontekstnih pomenov, torej tistih, ki izhajajo iz medkulturnih razlik. Do soočenja dveh miselnih sfer namreč lahko pride zaradi razbiranja in razumevanja miselnih mehanizmov, vpisanih v besedilo. Slovnične kategorije, pojmi, stil in konvencije so pomensko, miselno, kulturno in antropološko zmeraj zaznamovani dejavniki.
The process of translation assumes the existence of two separate mental spaces merging in the translator’s mind, whose freedom is limited by the responsibility towards the author and the reader, on the one hand, and, on the other, the textual imperatives manifested at the conceptual, linguistic, and stylistic levels. The transformations of strategies generating meaning during the process of translation lead to the creation of a new literary subject. The shift from the meaning of the original to the translator and the target culture does not have to imply an erasure of the source as long as it is being interpreted as a manifestation of a specific mental space. The textual perspective constitutes the foundation of translation, inasmuch as it reveals ambiguities from the point of view of the target literature and culture, and points to the necessity to resolve contextualized meanings that represent cultural differences. The encounter between two mental spaces happens due to the interpretation of the mental mechanisms that are inscribed into the text. Grammatical structures, meaning, style and literary conventions are always determined by semantic, intellectual, cultural and anthropological factors.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 73-89
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza granicami schematów. Kilka uwag o polskiej refleksji nad przekładem
Going beyond schemas Some remarks on the Polish reflection upon translation
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487309.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Polish translatory reflection
identity
transformations of the original
needs of the receiving literature
repealing of fidelity
Opis:
The diversity of Polish voices about translation draws attention to the fundamental problems of translation: 1) the role of the translator in the process of linguistic and cultural transference; 2) the modeling impact of the receiving culture on the target text; 3) respect for the output work and culture in relation to word and text; 4) linguistic and cultural untranslatability; 5) the desire to create a discipline that “would tame” the complex nature of translation in theory and practice. Reflections upon these issues led to interdisciplinary and descriptivity in translation studies. Currently we are dealing with the situation of the repealing of faithfulness in translation as an impossible and unnecessary task. The voices of Polish translators, among others, growing over the centuries, were confirmed by this theoretical reflection. Researchers have announced it in Polish translatory reflection. They represented different methodological, phenomenological and structuralist ‑semiotic options (for example, Stefania Skwarczyńska and Edward Balcerzan in the years 1965—1981). In their reflections on translation, an essential role has been played by the adoption of two basic assumptions. The first one concerns the autonomy of a literary work, whereas the other one is about interpretation, that is, its full implementation in the process of read‑ ing. Within their borders, they pointed to the inevitability of the gradable identity of translation with respect to the original.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2016, 7, 1; 15-33
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełożyć czy przetłumaczyć tekst literacki?
Render or translate a literary text?
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062388.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sonnet
translation
Tone Pretnar
foreign word
trans-creation
sonet
tłumaczenie
słowo obce
transkreacja
Opis:
Tone Pretnar, in the translation of Jan Nepomucen Kamiński’s sonnets, created the illusion of the original by using his own poetic talent and a foreign word. Just as Kamiński used the word of Mickiewicz, so he used the word of Prešeren. However, he changed the communication purpose of the original text. Apart from the pastiche aspect, he gave the original a high poetic value, while revealing the aporia of the original’s autonomy.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2022, 38; 325-338
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygoda estetyczno-mentalna w przekładzie
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486719.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Opis:
Aesthetic-Mental Adventure of Translation Translation is an adventure. The desire to experience it exceeds all other translation motives. It is a desire of a rational, pragmatic, emotional and physical nature. Therefore, full normalisation of the principles of artistic translation constantly encounters difficulties. Outside the borders of the scheme there is something called talent and empathy, understood as a cognitive-affective phenomenon. The paradigm of desire is defined by: individual weaknesses, ambition, desire to communicate, to know and experience something so far unknown, and the interaction between them in the form of surprise, dazzlement, and even shock. KEY WORDS: translation, adventure, empathy, intercultural communication, creativity of the interpreter - Tone Pretnar
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2018, 9, 1
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygoda estetyczno-mentalna w przekładzie
Aesthetic-mental adventure of Translation
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487214.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
translation
adventure
empathy
intercultural communication
creativity of the interpreter — Tone Pretnar
prevod
dogodivščina
empatija
medkulturna komunikacija
kreativnost prevajalca — Tone Pretnar
Opis:
Prevajalec in prevod sta pogosto označena metaforično (npr. prevajalec kot izdajalec, kanibal, kuhar, prevod kot uvoz avtorja in izvoz bralca, prevajanje kot širjenje obzorij ipd.), k tem oznakam želim dodati še eno: prevajanje kot dogodivščina prevajalca in bralca, prinaša jima zadovoljstvo, zadoščenje, razočaranje in muke. Prevajamo predvsem zaradi antropološke in obenem tudi sporazumevalne vloge prevoda. dogodivščina ni vezana le na potovanja, čeprav se ob pripravah na pot pogosto pripravimo tudi na nenavadna doživetja. od samega potovanja se razlikuje glede na racionalna, pragmatična, emocionalna in fizična pričakovanja. na pojem pričakovanje se vežejo lastnosti: šibke točke posameznika, ambicije, želja po sporazumevanju, spoznavanju in doživetju nečesa dotlej nepoznanega ter interakcija med njimi v obliki presenečenja, očaranosti in celo šokiranosti. V vsakem tipu prevoda je vsaj eden od elementov pomensko-predstavnega polja pojma »dogodivščina«. zaradi tega se posploševanje pravil (zlasti pri umetniškem prevodu) nenehno srečuje s težavami, tako kot udeležba na tečaju ustvarjalnega pisanja ne naredi iz vsakega udeleženca pesnika, pisatelja ali dramatika. zmeraj je zraven tisto, čemur rečemo nadarjenost in empatija.
The translator and translation are often referred to by means of metaphors (e.g. translator traitor, cannibal, cook, translation is the author’s import and the reader’s export, translation is a fusion of horizons, etc.), to which i will add another one: translation is an adventure for the translator and the reader, bringing joy, satisfaction, disappointment and suffering. We translate predominantly because of the anthropological, and thus the communicative, aspect of translation. adventure does not only mean a journey, although taking to the road, we very often expect extraordinary experiences. it is distinguished from the road by means of a desire of rational, pragmatic, emotional and physical nature. The paradigm of desire is defined by: individual weaknesses, ambition, desire for communication, knowledge and experience of something so far unknown and the interaction between them in the form of surprise, dazzlement, and even shock. all types of translation include at least one of the elements of the semantic-imagery field of the phenomenon and the word adventure. This results in that the normalization of rules (especially in the case of artistic translation) often meets with difficulties, just as not every participant of creative writing course is turned into a poet, writer or dramatist. There remains the ‘something’, which is called talent and empathy.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2018, 9, 1; 17-36
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoweńskie wybory literatury polskiej: przekłady z lat 1990—2006
Slovene choices from Polish literature: translations from 1990—2006
Slovenski izbori poljske literature: prevodi iz let 1990—2006
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487259.pdf
Data publikacji:
2009-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
polsko-słoweńskie tłumaczenia literackie
literatura polska
literatura słoweńska
wybory translatorskie
Polish-Slovene literary translation
Polish literature
Slovene literature
choices of translation
Opis:
Between the years 1990 and 2006, about 50 Polish books (poetry, prose and drama) were translated in already independent Slovenia, also a lot of single poems, short stories and fragments of more substantial compositions. Slovene macrochoices from Polish literature on the one hand constitute continuation of the traditional presence in the Slovene culture, on the other hand they result from increasing language and encyclopedic competencies of the translators. The choices are defined by four criteria: Polishness, empathy, the desire to get to know the Polish mentality, the historically‑literal process and personal motivation. The authors of choices and translations of Polish literature are translators belonging to many generations, differently evaluating the needs of a Slovene reader and the character of Polish literature and mentality. Although Polish literature is distinctly present in the Slovene literary life, in the Slovene choices from it dominates perspective of strangeness, with which translators from different generations familiarise the native recepient, choosing works belonging to the canon and often to the opposite pole.
V letih 1990—2006 je bilo v že samostojni Sloveniji prevedenih okoli 50 poljskih knjig (s področij poezije, proze in dramatike), ob tem pa še veliko posameznih pesmi in pripovedi ter fragmentov večjih literarnih enot. V teh slovenskih izborih poljske literature lahko po eni strani vidimo nadaljevanje njene tradicionalne navzočnosti v slovenski kulturi, po drugi pa izhajajo iz čedalje širših jezikovno‑enciklopedijskih kompetenc prevajalcev. Opredeljujejo jih (izbore) štirje kriteriji: poljskost, empatija, potreba po spoznanju poljske mentalitete in literarnozgodovinskega procesa ter osebna motivacija. Avtorji izborov in prevodov poljske literature so prevajalci, ki pripadajo različnim rodovom in imajo različne poglede na potrebe slovenskega bralca in značaj poljske literature ter mentalitete. Čeprav pripada poljski literaturi v slovenskem literarnem življenju opazno mesto, prevajalske izbore iz nje narekuje opažanje drugačnosti, ki jo prevajalci različnih generacij domačemu prejemniku približujejo skozi izbor del, pripadajočih kanonu, pogosto pa tudi z besedili s slednjemu prav nasprotnega pola.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 211-226
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość formy w powieści Jacka Dukaja Inne pieśni
Awareness of Form in the Novel Other Songs by Jacek Dukaj
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579314.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
forma literacka
Forma Gombrowicza
fantasy
Jacek Dukaj
Inne pieśni
form of literature
Gombrowicz’s Form, fantasy
" Inne pieśni"
Opis:
Historia opowiedziana przez Jacka Dukaja w powieści Inne pieśni koncentruje się wokół kategorii formy jako porządku istnienia, myślenia, działania i postrzegania. Autor świadomie podejmuje Gombrowiczowską koncepcję Formy, uaktualniając ją w kontekście odkryć nauki i w filozofii, na co pozwala mu popularna i pojemna forma gatunkowa fantasy. Poza obecnością w powieści różnych konstrukcji gatunkowych jej struktura opiera się na mechanizmach mentalnych, którymi posługują się inne dziedziny poznania, fizyka i genetyka. W czasie lektury czytelnik dochodzi do przekonania, że forma stanowi zarówno odbicie mechanizmów poznawczych, jak i sama staje się narzędziem poznania i rozumienia. Powtórzenie schematu literackiego (np. gatunku) określa strategię twórcy i nie prowadzi do powstania kliszy, lecz jest innowacyjne poznawczo, artystycznie i estetycznie. Wykorzystując, wydawałoby się przeciwne rodowody (fantasy i ideę Formy Gombrowicza), Dukaj zawiera pakt z odbiorcą. Prowadząc go w labirynty ludzkiej świadomości, zawiesza niewiarę, by pobudzić pracę myśli lub zwielokrotnić jego życie w imaginacji powtórzenia.
Jacek Dukaj’s prose is placed at the borderlines of literary genres, among science fiction, fantasy, saga, and forms of re-written, re-factional literature. It is governed by two mental mechanisms: the “game of make-believe” and the game with a reader and the philosophical awareness of Form. The creative re-writing occurring in the novel Other Songs is based on reference to the battle fought between Synthesis and Analysis from Ferdydurke by Witold Gombrowicz, to Aristotelean conjectures on Form and Matter, maybe also to Paul Dirac’s physics and the electronic visions of penetration and dispersal, which are revealed by the short story The Cathedral, adapted for the screen by Tomasz Bagiński.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/114 z. 2; 163-176
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumacz, emocje i przekład
Translator, Emotions and Translation
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636056.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
emotions
translation
translator
empathy
sympathy
Opis:
A translator, recreating the original, creatively stimulates her/his intellect, knowledge, senses and emotions. At the same time, s/he remains in agreement with the emotions presented in the original by assuming with respect to it the only ethically possible attitude, namely empathy. The presence of her/his own emotions in translation, such as sympathy or antipathy, is ethically unacceptable. Emotions occupy an important place in translation because of the difficulty regarding their linguistic transfer, interpretation of their function in the original, intercultural communication differences, and because of the attitude of the translator towards the original. Problems related to emotions concern the art of translation and the need for emotional detachment of the translator, who at the same time needs to maintain an empathic attitude towards the original. Emotions should be considered both on the internal level of the text (the original and the translation) and on the external one – the translator’s perspective.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 9
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórca - stereotyp - profilowanie, czyli literacka rzeczywistość alternatywna
Writer - stereotype - modelling, or alternative literary reality
Autorzy:
Tokarz, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1393084.pdf
Data publikacji:
2007-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The man lives in the culture built by him, which also includes stereotypes both created and used by the writer, belonging to the structure of the composition the stereotypes reference convention, scheme, model and cliché. They are forms of consciousness and as such they do not make a category in poetics, becoming closer to the rhetoric embodied by different shapes of thoughts. At the same time they are not shapes of thoughts, but rather forms of consciousness. Stereotypes are terms and phenomena on the border of humanities, such as myth or topos. They exist in the area of all culture. The community sanctions their presence, both positive and negative.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2003, 2; 21-34
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies