Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Teske, Joanna Klara" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Zdolność reagowania na racje a odpowiedzialność moralna
    Responsiveness and Moral Responsibility
    Autorzy:
    Fischer, John Martin
    Iwanicki, Marcin
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232614.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wolna wola
    odpowiedzialność moralna
    zdolność reagowania na racje
    free will
    moral responsibility
    reason-responsiveness
    Opis:
    Autor przedstawia model odpowiedzialności moralnej oparty na faktycznej sekwencji i pojęciu zdolności reagowania na racje, a następnie przeprowadza analogię między tym modelem a opracowanym przez Roberta Nozicka modelem wiedzy opartej na faktycznej sekwencji, oraz wprowadza pojęcie semikompatybilizmu.
    The author presents a model of moral responsibility based on the actual sequence and the notion of reason-responsiveness, and draws an analogy between this model and Robert Nozick’s model of knowledge based on the actual sequence. In addition, the concept of semicompatibilism is introduced and explained.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 467-496
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Methodology of Art (Critical/Rationalist Aesthetics): Project of a New Philosophical Discipline
    Metodologia sztuki (estetyka krytyczna/racjonalistyczna): Projekt nowej dyscypliny filozoficznej
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1892320.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    sztuka
    poznanie
    metodologia
    nauka
    art
    cognition
    methodology
    science
    Opis:
    Artykuł przedstawia projekt nowej dyscypliny – metodologii sztuki. Jej zadaniem, przez analogię do metodologii nauk, byłoby badanie sztuki jako aktywności poznawczej, w tym przede wszystkim poznawczej metody sztuki. Próbą uzasadnienia i bliższym opisem tego projektu jest zestawienie w postaci tabeli czterech typów poznania: nauk ścisłych (przedstawionych tu zgodnie z modelem Popperowskim), humanistycznych, metodologii sztuki i sztuki. Zostały one porównane pod kątem m.in. przedmiotu, metody, formatu uzyskiwanej wiedzy, relacji do prawdy, trybu uzasadniania przekonań czy możliwości stosowania eksperymentu. Artykuł kończą uwagi na temat trybu poznania, jakim posługuje się sztuka. Główną tezą artykułu jest potrzeba i możliwość racjonalnej refleksji nad sztuką pojętą jako nienaukowa forma badania świata psychiki.
    This essay presents a project of a new discipline—the methodology of art. By analogy with the methodology of science, the task of the new discipline would be to investigate art as a cognitive activity, in particular, art’s cognitive method. The justification and closer description of the project takes the form of a table comparing the four types of cognition—the exact sciences (interpreted along the Popperian model), the humanities, the methodology of art and art—in terms of their object, method, format of knowledge, relation to truth, ways of justifying beliefs, the possibility of constructing experiments and the like. In the conclusion the essay offers some comments on the “artistic” mode of cognition. The main thesis of the article concerns the need and possibility of rational reflection upon art conceived of as a non-scientific mode of exploration of the human psyche.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 311-329
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznawcza koncepcja sztuki i metodologia nauk humanistycznych wobec sprzeczności w dziele sztuki
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705673.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    sprzeczność
    dzieło sztuki
    poznanie w sztuce
    metodologia humanistyki,nauka
    Opis:
    W sztuce, inaczej niż w świecie przyrody badanym przez nauki ścisłe, występują sprzeczności, tj. wzajemnie ze sobą sprzeczne, jakoby prawdziwe sądy, wyrażone za pomocą formy estetycznej bądź explicite. Stanowią one wyzwanie dla poznawczej koncepcji sztuki i metodologii nauk humanistycznych, ponieważ utrudniają procedurę falsyfikacji hipotez na temat znaczenia dzieł sztuki oraz podważają postulat koherencji interpretacji. Jako wstępne rozwiązanie tak postawionego problemu proponuję: 1) uznać konieczność założenia racjonalności artysty i koherencji dzieła sztuki rozpatrywanego jako całość, mimo obecnych w nim sprzeczności, 2) uzupełnić procedurę falsyfikacji hipotez interpretacyjnych wymogiem zbadania, czy sprzeczność - jeśli taka się w nich pojawi - nie jest pochodną sprzeczności obecnej w interpretowanym dziele sztuki.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 59-80
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paradoksy podróży w czasie
    The Paradoxes of Time Travel
    Autorzy:
    Lewis, David
    Iwanicki, Marcin
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232759.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    backward causation
    paradox of time travel
    personal identity
    temporal parts
    time
    time travel
    przyczynowość wsteczna
    paradoks podróży w czasie
    tożsamość osobowa
    części czasowe
    czas
    podróż w czasie
    Opis:
    Autor eseju argumentuje, że podróże w czasie są możliwe, a paradoksy podróży w czasie są osobliwościami, a nie niemożliwościami. Obrona możliwości podróży w czasie wymaga przyjęcia (a) trwających w czasie rzeczy, które posiadają zarówno przestrzenne, jak i czasowe części, (b) psychologicznej ciągłości i łączności oraz ciągłości przyczynowej jako kryteriów tożsamości osobowej, a także (c) rozróżnienia pomiędzy czasem zewnętrznym i osobistym.
    This paper argues that time travel is possible, and that the paradoxes of time travel are oddities, not impossibilities. The defense of the possibility of time travel involves a commitment to (a) enduring things having temporal as well as spatial parts, (b) psychological continuity and connectedness and causal continuity as criteria of personal identity, and (c) a distinction between external and personal time.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 501-517
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Morał z przykładów frankfurtowskich
    The Frankfurt Cases: The Moral of the Stories
    Autorzy:
    Fischer, John Martin
    Iwanicki, Marcin
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232615.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wolna wola
    odpowiedzialność moralna
    historyjki Frankfurta
    free will
    moral responsibility
    Frankfurt cases
    Opis:
    Autor argumentuje, że morał przykładów frankfurtowskich jest następujący: jeśli determinizm przyczynowy wyklucza odpowiedzialność moralną, to nie na mocy eliminacji alternatywnych możliwości, a następnie odpowiada na najważniejsze wyzwanie dla tej tezy, mianowicie argument nazywany „obroną przez dylemat”.
    The author argues that the moral of the Frankfurt stories is this: if causal determinism rules out moral responsibility, it is not in virtue of eliminating alternative possibilities, and replies the most important challenge to this claim, namely an argument called “The Dilemma Defense.”
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 441-465
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    MORAL COMMITMENT OF THE REALISTIC, MODERNIST AND POSTMODERN NOVEL
    O MORALNYM ZAANGAŻOWANIU POWIEŚCI REALISTYCZNEJ, MODERNISTYCZNEJ I POSTMODERNISTYCZNEJ
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488421.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    powieść
    moralność
    modernizm
    postmodernizm
    forma
    novel
    morality
    modernism
    postmodernism
    form
    Opis:
    Przedmiotem tekstu są treści etyczne, jakie pojawiają się we współczesnej powieści realistycznej, modernistycznej i postmodernistycznej, a dokładniej – analiza tego, jak poetyka danej konwencji literackiej determinuje sposób ujęcia, ale i treść etycznych poglądów wyrażonych w utworze. Tekst broni tezy o etycznym zaangażowaniu modernistycznej i postmodernistycznej powieści, wbrew obiegowym opiniom, które głoszą, że są one albo amoralne (zdominowane przez postawę „sztuka dla sztuki”), albo relatywistyczne, zgodnie z duchem postmodernizmu. Analiza poetyki tych konwencji pozwala tymczasem sądzić, że każda z nich na swój własny sposób (zgodny z filozoficzną dominantą konwencji: epistemologiczną w modernizmie i ontologiczną w postmodernizmie), umożliwia podejmowanie problematyki etycznej, choć w sposób odmienny, niż miało to miejsce w konwencji realistycznej, niewątpliwie poświęcającej problematyce moralnej (zwłaszcza z zakresu etyki szczegółowej) najwięcej uwagi. Ogólne rozważania zilustrowane są studium trzech powieści Virginii Woolf, z których każda reprezentuje inną konwencję. W całej pracy przedmiotem rozważań jest treść formy (forma jest tu istotna jako sposób ukazania obrazu świata; zasadniczo pomijane są natomiast treści wyrażone w utworach w sposób nieformalny – poprzez konstrukcję świata przedstawionego czy też wprost poprzez wypowiedzi narratora, postaci itp.).
    The present paper discusses moral ideas expressed in the contemporary novel of the realistic, modernist and postmodern conventions. More precisely, it tries to define how the poetics of a given convention determines the novel’s ethical thought. It is argued that both the modernist and postmodern fiction, which are often perceived as amoral or relativist, are morally committed, though perhaps not as much as the realistic convention. The shape of this moral commitment is consistent with the dominant of each convention (epistemological in modernism and ontological in postmodernism). These theoretical considerations are subsequently illustrated with three case studies of Virginia Woolf’s novels (each of which represents a different convention). Throughout the whole essay the emphasis falls on the meaning of the novelistic form, i.e. on the way that the novel’s form conveys the novel’s interpretation of reality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 1; 93-108
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maksymalna moc
    Maximal Power
    Autorzy:
    Flint, Thomas P.
    Freddoso, Alfred J.
    Iwanicki, Marcin
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232758.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    omnipotence
    maximal power
    Peter Geach
    Nelson Pike
    wszechmoc
    maksymalna moc
    Opis:
    Autorzy argumentują, że Bóg może być zarówno wszechmocny, jak i wszechmocny, oraz że Bóg może być zarówno wszechmocny, jak i nieskazitelny. Proponują pięć warunków filozoficznej adekwatności dla koncepcji maksymalnej mocy i przedstawiają analizę, która spełnia wszystkie pięć warunków. Jak argumentują, analiza ta jest zarówno filozoficznie adekwatna, jak i teologicznie akceptowalna.
    The authors argue that God can be both almighty and omnipotent, and that God can be both omnipotent and impeccable. They propose five conditions of philosophical adequacy for an account of maximal power and present an analysis which meets all five conditions. As they argue, the  analysis is both philosophically adequate and theologically benign.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 519-550
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Life of Pi by Yann Martel: The Use of Contradictions inan Experimental Novel on the Epistemological Status of Theistic Belief
    Życie Pi Yanna Martela – użycie sprzeczności w eksperymentalnej powieści na temat epistemologicznego statusu wiary w Boga
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886862.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Życie Pi
    Yann Martel
    sprzeczności
    wiara
    poznanie
    Life of Pi
    contradictions
    belief
    cognition
    Opis:
    Artykuł omawia Życie Pi Yanna Martela, koncentrując się na sposobach, w jaki powieść wykorzystuje sprzeczności, by poruszyć temat teistycznych, ateistycznych i agnostycznych przekonań. Powieść zdaje się bronić tezy, że teizm jest racjonalny (ze względu raczej na pragmatyczne niż epistemiczne racje), ateizm swym zaangażowaniem przypomina wiarę, podczas gdy agnostycyzm można utożsamić z dogmatycznym materializmem i biernym podejściem do życia. By zilustrować ten punkt widzenia, powieść proponuje czytelnikowi eksperyment, przedstawiając mu dwie wzajemnie sprzeczne wersje historii ocalenia Pi.
    The essay discusses Yann Martel’s Life of Pi, focusing on the novel’s use of contradictions to present the theme of the theistic, atheistic and agnostic beliefs. The novel seems to defend the thesis that theism is rational (on pragmatic rather than epistemic grounds), atheism in its choice of commitment resembles faith, whereas agnosticism can be identified with dogmatic materialism and a passive attitude towards life. To illustrate this view the novel engages the readers in an experiment, offering them two mutually exclusive versions of Pi’s survival story.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 279-294
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Który naturalizm?
    Which Naturalism?
    Autorzy:
    Cottingham, John
    Iwanicki, Marcin
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232836.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nature
    scientism
    secularism
    natural light
    theism
    natura
    scjentyzm
    sekularyzm
    przyrodzone światło
    teizm
    Opis:
    Program „naturalizacji” bywa we współczesnej laickiej filozofii przedstawiany w opozycji do tradycyjnego teizmu. Biorąc jednak pod uwagę historię terminów „natura” i „naturalny”, widać brak ciągłości między tym, jak owe terminy są rozumiane obecnie, a jak rozumiano je w przeszłości. Nowożytny „naturalista”, który domaga się, by wszystkie zjawiska umieścić w dziedzinie tego, co naturalne, stawia tezę, którą wielu klasycznych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych filozofów i teologów uznałoby za dość samooczywistą. Zmiana, która tu zaszła, nie polega na decyzji, by do dziedziny naturalnej włączyć to, co poprzednio było z niej wykluczone, lecz na zupełnie innym rozumieniu tejże dziedziny. W artykule argumentuję, że filozoficznie ciekawe jest nie tyle pytanie, czy powinniśmy być naturalistami, ile pytanie, który z dwóch naturalizmów należy przyjąć: świecki naturalizm, z jego neutralistyczną koncepcją natury w ogóle i ludzkiej natury w szczególności, czy teistyczny naturalizm, wedle którego świat naturalny i nasza własna natura noszą znamię boskości. Okazuje się, że ujęcie sekularystyczne musi zmierzyć się z poważnymi wyzwaniami epistemicznymi i moralnymi.
    The ‘naturalizing’ agenda in contemporary secularist philosophy is often presented in opposition to traditional theism. But looking at the history of the terms ‘nature’ and ‘natural’ reveals a discontinuity between how these terms are currently understood and how they were understood in the past. The modern ‘naturalist’, in insisting that all phenomena should be brought within the domain of the natural, is advancing a thesis that many classical, medieval and early-modern philosophers and theologians would have regarded as fairly self-evident. What has changed is not that there is a new determination to include within the natural domain what was previously excluded from it, but rather that there is a radical shift in how the natural domain is to be understood. This paper argues that the philosophically interesting question is not whether or not we should be naturalists, but which of two naturalisms we should adopt: secular naturalism, with its neutralist conception of nature in general and of human nature in particular, or theistic naturalism, according to which the natural world and our own nature bear the stamp of the divine. It turns out the former (secularist) view is vulnerable to serious difficulties, on both the epistemic and the moral fronts.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 3; 299-317
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    If Art is What Makes us Human, Can it Relieve the Pain of Being Human?
    Jeśli sztuka jest tym, co czyni nas ludźmi, to czy sztuka jest w stanie złagodzić ból bycia (człowiekiem)?
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1901858.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura piękna
    sztuka
    poznanie
    samoświadomość
    ewolucja
    człowieczeństwo
    terapia
    fiction
    art
    cognition
    self-consciousness
    evolution
    humanity
    therapy
    Opis:
    Dwie współczesne powieści brytyjskie: Nie opuszczaj mnie (Never Let Me Go) i Sobota (Saturday) wydają się pokazywać, że sztuka (zdolność tworzenia i zdolność głębokiego przeżycia dzieła sztuki) jest tym, co wyróżnia człowieka, czy wręcz tym, co stanowi o jego człowieczeństwie. W eseju rozważam niektóre implikacje tej tezy dla rozumienia istoty sztuki i możliwości pełnienia przez nią terapeutycznej roli. W szczególności wydaje się, że można wyjaśnić szczególne miejsce sztuki w świecie człowieka, jeśli sztukę potraktować przede wszystkim jako aktywność poznawczą, w której przedmiotem poznania jest jaźń, oraz jeśli przyjąć, że samoświadomość (zainteresowanie własnym wewnętrznym światem) jest podstawową cechą człowieka. Jednocześnie rozważana hipoteza zdaje się podważać przekonanie, że sztuka może pełnić funkcję terapeutyczną, bo jeśli sztuka czyni nas ludźmi, trudno oczekiwać by mogła jednocześnie przynieść ulgę w cierpieniu, które jest związane z byciem człowiekiem, zwłaszcza jeśli, jak argumentuje Dennett, świadomość i samoświadomość odgrywają fundamentalną rolę w doświadczeniu cierpienia. Terapeutycznej funkcji sztuki można jednak bronić, jeśli terapię zdefiniować jako działania wspierające człowieka w jego wysiłku, by pogodzić się z obecnością cierpienia.
    Two contemporary British novels, Never Let Me Go and Saturday, suggest that art (the ability to respond to art with deep affection and the ability to be creative) is indicative or even constitutive of humanity. The essay considers in detail some implications of this hypothesis with reference to the concepts of art and art therapy. In particular, it seems that the significance of art for humanity might be explained if art is interpreted as primarily a cognitive activity (whose main object is the self) and if self-awareness (interest in one’s inner world) is perceived as essential for humanity. At the same time the hypothesis in question seems to undermine the idea of art therapy, since if art makes us human, it can hardly relieve the pain of being human, especially if, as argued by Dennett, awareness and self-awareness play the fundamental role in the experience of suffering. Art’s therapeutic function may, however, be defended if therapy is defined as assistance in man’s effort to accept suffering as inevitable part of human life.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 5; 211-224
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historyczna krytyka Ewangelii synoptycznych
    Historical Criticism of the Synoptic Gospels
    Autorzy:
    Alston, William
    Iwanicki, Marcin
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232750.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    the criterion of dissimilarity
    Rudolf Bultmann
    Norman Perrin
    the Jesus Seminar
    kryterium niepodobieństwa
    Seminarium Jezusa
    Opis:
    Artykuł analizuje krytycznie pewne linie argumentacji stosowane przez wielu badaczy Nowego Testamentu na poparcie negatywnej oceny przekazów na temat wypowiedzi Jezusa i wydarzeń w Ewangeliach synoptycznych.
    This paper examines critically certain lines of argument used by many New Testament scholars to support their negative assessment of the reported sayings of Jesus and events in the Synoptic Gospels.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 551-582
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Falsification of Interpretive Hypotheses in the Humanities
    Falsyfikacja hipotez interpretacyjnych w naukach humanistycznych
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488227.pdf
    Data publikacji:
    2018-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    falsyfikacja
    Popper
    interpretacja
    hipoteza interpretacyjna
    dzieło sztuki
    kultura
    falsification
    interpretation
    interpretive hypothesis
    artwork
    culture
    Opis:
    Artykuł rozważa możliwość stosowania procedury falsifikacji, która polega na testowaniu teorii przez konfrontację wyprowadzonych z niej hipotez z danymi empirycznymi, w badaniach nad kulturą, w szczególności podczas oceny wartości hipotez interpretacyjnych. Na falsyfikację, której — zdaniem K. Poppera i jego zwolenników — nauki przyrodnicze zawdzięczają swój sukces, patrzy się bardzo podejrzliwie, kiedy obiektem badań są znaczenia i wartości, a nie zjawiska materialne. Jeśli przez interpretację rozumieć rekonstrukcję znaczenia artefaktu, wówczas do oczywistych wyzwań, jakie pojawią się podczas falsyfikowania hipotez interpretacyjnych, należą wielość, niestabilność i zagadkowość (niejasny albo wewnętrznie sprzeczny charakter) znaczeń zawartych w artefaktach. Wszystko to wydaje się nie wykluczać możliwości rozpoznania jako błędnych hipotez interpretacyjnych, które w sposób wyraźny są sprzeczne z (wewnętrznie niesprzecznym) materiałem artefaktowym. Tak rozumiana falsyfikacja wydaje się niezbędna w kontekście edukacyjnym. Jednocześnie trzeba przyznać, że w praktyce (w przeciwieństwie do logicznej formuły, jaka leży u podstaw tej procedury) falsyfikacja nie jest konkluzywna, a trudności związane ze stosowaniem falsyfikacji jeszcze wzrastają, gdy badanym obiektem są znaczenia i wartości. Jest to jeden z powodów, dla których falsyfikacja w naukach humanistycznych (jak gdzie indziej) potrzebuje być uzupełniona przez inne procedury epistemiczne, podczas gdy status badań literackich czy historii filozofii byłoby najlepiej postrzegać jako częściowo poznawczy (i, o ile badania prowadzone w obrębie tych dyscyplin są empirycznie testowalne, także naukowy), a częściowo twórczy (artystyczny).
    This paper reconsiders the possibility of applying the procedure of falsification, which consists in testing a theory by confronting hypotheses derived from the theory with empirical data, in the studies of culture, in particular when evaluating interpretive hypotheses. Falsification, to which, according to Popper and his followers, the natural sciences owe their success, is viewed with strong suspicion when the object of investigation is meanings and values rather than material phenomena. If by interpretation one understands reconstruction of the artefact’s meaning, obvious challenges when falsifying interpretive hypotheses include: the multiplicity, instability and ambiguity (indefiniteness or self-contradictory character) of meanings inherent in artefacts. All of this does not seem to exclude the possibility of identifying as misreadings interpretive hypotheses which clearly contradict relevant (non-contradictory) artefactual evidence. Falsification thus understood seems indispensable in educational contexts. At the same time, it must be admitted that in practice (as contrasted with the logical formula which underlies the procedure) falsification is inconclusive, and the application of the procedure is further complicated when meanings and values are the object of research. This is one of the reasons why falsification in the humanities (as elsewhere) needs to be complemented by other epistemic procedures while the status of literary studies or history of philosophy might best be perceived as partly cognitive (and in so far as the research conducted in these disciplines is empirically testable, also scientific) and partly creative (artistic).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 2; 87-106
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Artistic Experiment as a Cognitive Strategy of the Contemporary Novel: A Case Study of Onde estas? by Sebastian Bukaczewski
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807491.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    powieść; eksperyment; poznanie; Onde estas?; Sebastian Bukaczewski
    the novel; experiment; cognition; Onde estas?; Sebastian Bukaczewski
    Opis:
    Artystyczny eksperyment jako poznawcza strategia współczesnej powieści — Onde estas? Sebastiana Bukaczewskiego Termin eksperyment jest używany w odniesieniu do sztuki, w tym do powieści, na wiele sposobów. Najczęściej wtedy, gdy dzieło wprowadza nowatorskie techniki. Artystyczny eksperyment może jednak polegać także na tym, że (1) czytelnik korzysta z dzieła, by wywołać u siebie estetyczne przeżycie i tak poszerzyć możliwości introspekcji, (2) autor i czytelnik przy pomocy konwencji fikcji badają, jak realni ludzie mogliby się zachować w pewnych sytuacjach, (3) czytelnik sprawdza na sobie hipotezę wpisaną w strukturę utworu. Powyższe teoretyczne rozważania są zilustrowane szczegółowym studium powieści Bukaczewskiego Onde estas? i krótszym omówieniem innych współczesnych powieści.
    There are many ways in which the term experiment may be used with reference to art and, in particular, the novel. Most commonly the term is used for innovative techniques employed in artefacts. But artistic experiment may also consist in (1) the reader using artefacts to evoke her aesthetic response and enhance thereby her introspective potential, (2) the author (and the reader) exploring in the mode of fiction how real people might behave in certain situations, (3) the reader testing upon herself a hypothesis inscribed in the novel’s design. In this paper, the theoretical considerations are illustrated with an in-depth study of Bukaczewski’s Onde estas? as well as a brief discussion of other contemporary novels.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 11; 177-191
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Nonsensical” Caring in Ali Smith’s Fiction and Its Kierkegaardian Defence
    “Nonsensowna” troska w twórczości Ali Amith i jej kierkegaardiańska obrona
    Autorzy:
    Teske, Joanna Klara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232783.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nonsensical caring
    ineffective care
    metaphysical assumptions
    Søren Kierkegaard
    Works of Love
    Ali Smith
    nonsensowna troska
    nieskuteczna troska
    metafizyczne założenia
    Opis:
    The present paper considers the possible sense of “nonsensical” caring—caring (1) which for various reasons apparently cannot help the cared-for, and (2) in which the carer, though convinced that it will not be effective, whole-heartedly engages. The project is inspired by the fiction of Ali Smith, which offers varied, vivid and memorable examples of such caring: worried that her dead sister misses life experience, Clare in Hotel World makes sure her sensations are doubly intense and rich though she knows her sister, being dead, will not benefit from them; in Summer Hannah and Daniel write to each other tender letters which they immediately burn for safety’s sake so that the addressee has not even the slightest chance of ever reading them; in “Virtual” a bed-ridden girl diligently takes care of her virtual pet, well aware that it is not alive, let alone sentient. Smith’s examples of “nonsensical” caring are strangely compelling, yet in real life such caring—predictably ineffective (as regards helping the other) and costly—is rare. Why? Under what metaphysical assumptions, if any, could “nonsensical” caring make sense? The paper considers these questions, taking Søren Kierkegaard’s extensive discussion of agape love in Works of Love (1847) as its primary point of reference.
    Artykuł rozważa możliwe sensy “nonsensownej” troski — troski, która z różnych powodów nie może, jak się zdaje, pomóc temu, do kogo jest skierowana, a w którą ten, kto się troszczy, angażuje się w pełni, mimo przekonania o jej nieskuteczności. Inspiracją dla projektu jest twórczość Ali Smith, która zawiera liczne, przemawiające do wyobraźni i zapadające w pamięć, przykłady takiej troski: zmartwiona, że jej zmarła siostra odczuwa brak życiowych wrażeń, Clare w Hotel World [Hotel Świat] zabiega usilnie o to, by jej wrażenia były możliwie intensywne, choć wie, że jej siostra — będąc martwą — nie skorzysta z nich; w Summer [Lato] Hannah i Daniel piszą do siebie czułe listy, które palą natychmiast po ich napisaniu ze względów bezpieczeństwa, tak że adresat nie ma najmniejszej szansy na ich przeczytanie; w “Virtual” obłożnie chora dziewczyna opiekuje się wirtualnym „zwierzątkiem”, choć zdaje sobie sprawę, że nie jest żywe, nic więc nie odczuwa. Przykłady Smith są niezwykle sugestywne, jednak w prawdziwym życiu tego typu troska — przewidywalnie nieskuteczna (tj. niezdolna pomóc potrzebującemu) i zarazem kosztowna — jest rzadka. Czemu? Przy jakich metafizycznych założeniach (jeśli są takie) “nonsensowna” troska mogłaby mieć sens? Artykuł rozważa te pytania, przyjmując obszerną analizę miłości agape, jaką w Czynach miłości (1847) przedstawia Søren Kierkegaard, za podstawowy punkt odniesienia.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 261-288
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies