“Nonsensical” Caring in Ali Smith’s Fiction and Its Kierkegaardian Defence

The present paper considers the possible sense of “nonsensical” caring—caring (1) which for various reasons apparently cannot help the cared-for, and (2) in which the carer, though convinced that it will not be effective, whole-heartedly engages. The project is inspired by the fiction of Ali Smith, which offers varied, vivid and memorable examples of such caring: worried that her dead sister misses life experience, Clare in Hotel World makes sure her sensations are doubly intense and rich though she knows her sister, being dead, will not benefit from them; in Summer Hannah and Daniel write to each other tender letters which they immediately burn for safety’s sake so that the addressee has not even the slightest chance of ever reading them; in “Virtual” a bed-ridden girl diligently takes care of her virtual pet, well aware that it is not alive, let alone sentient. Smith’s examples of “nonsensical” caring are strangely compelling, yet in real life such caring—predictably ineffective (as regards helping the other) and costly—is rare. Why? Under what metaphysical assumptions, if any, could “nonsensical” caring make sense? The paper considers these questions, taking Søren Kierkegaard’s extensive discussion of agape love in Works of Love (1847) as its primary point of reference.

Artykuł rozważa możliwe sensy “nonsensownej” troski — troski, która z różnych powodów nie może, jak się zdaje, pomóc temu, do kogo jest skierowana, a w którą ten, kto się troszczy, angażuje się w pełni, mimo przekonania o jej nieskuteczności. Inspiracją dla projektu jest twórczość Ali Smith, która zawiera liczne, przemawiające do wyobraźni i zapadające w pamięć, przykłady takiej troski: zmartwiona, że jej zmarła siostra odczuwa brak życiowych wrażeń, Clare w Hotel World [Hotel Świat] zabiega usilnie o to, by jej wrażenia były możliwie intensywne, choć wie, że jej siostra — będąc martwą — nie skorzysta z nich; w Summer [Lato] Hannah i Daniel piszą do siebie czułe listy, które palą natychmiast po ich napisaniu ze względów bezpieczeństwa, tak że adresat nie ma najmniejszej szansy na ich przeczytanie; w “Virtual” obłożnie chora dziewczyna opiekuje się wirtualnym „zwierzątkiem”, choć zdaje sobie sprawę, że nie jest żywe, nic więc nie odczuwa. Przykłady Smith są niezwykle sugestywne, jednak w prawdziwym życiu tego typu troska — przewidywalnie nieskuteczna (tj. niezdolna pomóc potrzebującemu) i zarazem kosztowna — jest rzadka. Czemu? Przy jakich metafizycznych założeniach (jeśli są takie) “nonsensowna” troska mogłaby mieć sens? Artykuł rozważa te pytania, przyjmując obszerną analizę miłości agape, jaką w Czynach miłości (1847) przedstawia Søren Kierkegaard, za podstawowy punkt odniesienia.