Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szul, Roman" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Some problems of regional studies in Poland
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931724.pdf
Data publikacji:
1984-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Źródło:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 1984, 1; 163-170
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regions in the period of crisis and introduction of the economic reform
Autorzy:
Szul, Roman
Mync, Agnieszka
Grochowski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963956.pdf
Data publikacji:
1986-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Źródło:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 1986, 2; 185-202
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some remarks on behaviour of enterprises and their influence on space. A comparative approach
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965765.pdf
Data publikacji:
1988-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Źródło:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 1988, 3; 219-224
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Private economy in the Warsaw region. Against the background of development of private economy in Poland
Autorzy:
Mync, Agnieszka
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1985800.pdf
Data publikacji:
1990-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Źródło:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 1990, 4; 181-190
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia językowa we współczesnym świecie
The Language Question in the Contemporary World
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413893.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
sytuacja językowa
polityka językowa
język a polityka
język a edukacja
język a gospodarka
język a migracje
language situation
language policy
language and politics
language and education
language and economy
language and migrations
Opis:
Kwestia językowa to zjawiska wynikające z kontaktu dwu lub więcej języków na tym samym terytorium lub w tej samej społeczności. Przejawem kwestii językowej jest koegzystencja i/lub konflikty na tle językowym oraz polityka językowa państw, władz regionalnych i ruchów społecznych zmierzająca do utrwalenia lub zmiany sytuacji językowej. Najważniejsze zagadnienia związane z kwestią językową we współczesnym świecie to: 1) dominacja języka angielskiego jako języka międzynarodowego, wspomagana przez procesy globalizacji i ułatwiająca globalizację, która stawia w nierównej sytuacji ludność świata i wywołuje opór ze strony ludności nieangielskojęzycznej; 2) wymieranie języków w wyniku asymilacji małych grup etnojęzykowych. Zjawisko to wywołuje zaniepokojenie niektórych kręgów społecznych i naukowych; 3) bariera językowa utrudniająca rozwój oświaty, gospodarki i demokracji w wielu częściach świata, zwłaszcza w krajach postkolonialnych; 4) migracje międzynarodowe. Stawiają one wobec samych migrantów oraz władz i społeczeństw krajów przyjmujących problem stosunku do zachowania tożsamości kulturowo-językowej imigrantów, różnie rozwiązywany w różnych krajach i okresach historycznych.
The language question are phenomena resulting from contacts of two or more languages on the same territory or in the same community. It consists in co-existence and/or conflicts of languages and in language policies carried out by national and regional governments, and by ethnic movements aiming at maintaining or changing the language situation on a given territory. The main issues linked to the language question in the contemporary world are the following: 1) domination of the English language as an international language, supported by the globalisation and facilitating the globalisation. The domination of English puts on unequal footing people of the world and causes dissatisfaction of some parts of non-English native speakers; 2) extinction of languages as a result of assimilation of small ethno-linguistic groups. This phenomenon generates alarm of some groups of scientists and public opinion; 3) language barrier hampering development of education, economy and democracy in many parts of the world, especially in the post-colonial countries; 4) international migrations. These put migrants themselves and societies and governments of recipient countries in front of the question of the attitude towards maintaining of the cultural and linguistic identity of the migrants, this question being solved in different ways in different countries and historical periods.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2003, 2(12); 29-54
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja językowa w Europie - miedzy regionalizmem a integracją europejską
Language situation in Europe: Between Regionalism and the European Integration
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413866.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
sytuacja językowa
języki regionalne
języki mniejszościowe
języki narodowe
języki oficjalne UE
języki robocze UE
language situation
regional languages
minority languages
national languages
EU's official languages
EU"s working languages
Opis:
W ostatnich dekadach, zwłaszcza w Europie, następuje ożywienie tożsamości narodowej i regionalnej mniejszych grup etnicznych prowadzące w wielu przypadkach do zmiany sytuacji językowej i do starań na rzecz zahamowania, a nawet odwrócenia procesów asymilacji językowej. Artykuł opisuje poszczególne przypadki ruchów narodowych/regionalnych mających w programie kwestię językową oraz proponuje typologię regionów i krajów z punktu widzenia sytuacji językowej. Kwestia językowa występuje też na poziomie Unii Europejskiej. Instytucje UE starają się łączyć ideologiczną zasadę wielojęzyczności (równości oficjalnych języków państw członkowskich) z pragmatyzmem polegającym na minimalizacji liczby języków roboczych. Na poziomie „obywatelskim” Unia wspiera model wielojęzyczności mieszkańców jako sposób na ułatwienie funkcjonowania wspólnego rynku pracy, towarów, usług i kapitału przy zachowaniu tożsamości kulturowej państw członkowskich. W poszczególnych krajach polityka językowa jest w gestii władz państwowych, brak jest wspólnych zasad obowiązujących na terenie całej UE, czego efektem są różnice między krajami w podejściu do języków mniejszości etnicznych.
In the last decades, especially in Europe, a process of the rebirth of national and regional identities of small ethnic groups has been taking place, leading in many cases to a change of language situation and to attempts to stop and even to revert processes of linguistic assimilation. The article presents individual cases of ethnic/regional movements having “language issue” in their programmes, and makes an attempt of a typology of regions and countries according to their language situation and policy. The language question also appears at the European Union level. The EU institutions try to combine the ideological principle of multilingualism (equality of all official languages of the EU members) with pragmatism implying minimizing the number of working languages. At the “civil” level the EU supports the model of multilingualism of the inhabitants as a means to facilitate functioning of the common labour, commodity, service and capital market while maintaining cultural identities of its member states. In individual countries the language policy is competence of national authorities; there are no common binding rules on the territory of the whole EU. As a result, there are differences among countries in their attitudes towards languages of ethnic minorities.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2003, 3(13); 29-59
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość europejska a kwestia językowa w Unii Europejskiej
European Identity and the Languages of the EU
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414369.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
tożsamość europejska
tożsamości narodowe
Unia Europejska
języki narodowe
język angielski jako europejska lingua franca
rywalizacja języków
European identity
national identities
European Union
national languages
English as European lingua franca
competition of languages
Opis:
Europa nie ma języka, który byłby symbolem jej tożsamości, który emocjonalnie łączyłby jej obywateli. Zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej językowym symbolem jej tożsamości jest wielojęzyczność, co znajduje potwierdzenie w fakcie, że ma ona 23 języki oficjalne. Oficjalna wielojęzyczność stwarza pewne problemy związane z tłumaczeniem. (Dla symultanicznego tłumaczenia z 23 języków na pozostałe 22 języki teoretycznie potrzeba aż 506 tłumaczy. Istnieją wprawdzie sposoby redukcji tej liczby, lecz dzieje się to kosztem wydłużenia czasu przekładu i pogorszenia jakości). Z przyczyn pragmatycznych instytucje UE coraz częściej używają tylko angielskiego w swojej działalności wewnętrznej i w kontaktach z państwami członkowskimi i innymi instytucjami, w ten sposób de facto promując angielski jako język kontaktowy UE. Jednakże angielski nie jest specyficznie europejską lingua franca. Jego rozpowszechnianie się jest przejawem globalizacji, a nie integracji Europy. Angielski łączy więc Europę z resztą świata, podczas gdy język-symbol danej społeczności zazwyczaj integruje ją z otoczeniem i jednocześnie separuje od niego. Roli angielskiego jako językowego symbolu Europy nie sprzyja też polityczna opozycja wobec rosnącej roli tego języka w Europie. Dlatego związek między językiem a tożsamością w Europie polega na tym, że używanie angielskiego i innych języków kontaktowych oraz mechanizm przekładu wypowiedzi mówionych i tekstów pisanych w UE umożliwiają cyrkulację informacji i idei, która, być może, przyczyni się do wytworzenia (wzmocnienia?) poczucia tożsamości europejskiej.
Europe has no language which would be its symbol of identity, which would emotionally integrate its citizens. According to the official stance of the European Union the linguistic symbol of its identity is its multilingualism, which is confirmed by the fact that it has 23 official languages. The official multilingualism causes some problems connected with translation and interpretation. (For simultaneous translation from all 23 to all other 23 official languages theoretically as many as 506 interpreters are needed). There are techniques reducing this number, but at the expense of time and quality of interpretation). For pragmatic reasons EU institutions increasingly use English alone in their internal activity and in their contacts with member states and other institutions, thus de facto promoting English as the contact language of the EU. English, however, is not a specifically European lingua franca. The role of English as lingua franca in Europe is growing, but as English is the global lingua franca and the spread of English is a sign of globalisation, English cannot at the same time unite Europe and separate it from the rest of the world. Even more so that there is political opposition to the growing role of English in Europe. Therefore the link between language and identity in Europe consists not in possessing a single language (or languages) as its symbol of identity and centre of loyalty and as an instrument of internal communication and external separation. It consists in the fact that the use of English and other contact languages and the mechanism of interpretation and translation in the EU enable circulation of information and ideas which eventually may contribute to the creation (strengthening?) of the sense of European identity.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2007, 4(30); 66-75
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Priorytety i wyzwania badawcze na Mazowszu w obszarze „gospodarka”
Priorities and research challenges in Mazovia – economy
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461296.pdf
Data publikacji:
2009-12
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Mazowsze
gospodarka
Mazovia
economy
Opis:
W artykule przedstawiono założenia i zakres działań, jakie podjęte będą w ramach realizacji programu badawczego Trendy rozwojowe Mazowsza. W artykule omówiono jego główne cele. Przedstawiono także wybrane wstępnie do badań obszary tematyczne, mieszczące się w dziedzinie „gospodarka”. Skrótowo omówiony został współczesny kontekst planowanych badań, ze wskazaniem, w jaki sposób i dlaczego powinna być w badaniach uwzględniona kwestia kryzysu gospodarczego. W artykule przedstawiono w szczegółowy sposób propozycje zakresu badań w rozbiciu na: diagnozę i prognozę makroekonomiczną, diagnozę i prognozę rynku pracy, diagnozę innowacyjności, diagnozę przedsiębiorczości, diagnozę rynku mieszkaniowego oraz siły nabywczej gospodarstw domowych. W artykule zawarto też sugestie metodologiczne, dotyczące zintegrowanego podejścia do badań nad gospodarką, społeczeństwem i przestrzenią Mazowsza. Wskazano także na znaczenie poznawcze studiów porównawczych, szczególnie tych o charakterze międzynarodowym.
The article presents main assumptions and scope of activities that will be undertaken within a framework of a research program “The development trends of Mazovia Region”. Main goals of the program are presented and “thematic areas” initially selected to be included in the theme “economy” are discussed. Contemporary economic development context for the studies planned is addressed and some suggestions on how to incorporate issues of global crisis into research questions are presented. Detailed set of specific themes and topics to be studied is presented. Among these themes and topics are: macro- economic diagnosis and prognosis; diagnosis and prognosis of the situation on labour market; diagnosis of innovative capacity; diagnosis of entrepreneurship, diagnosis of the housing market and diagnosis of the purchase power of households. The article contains also some methodological suggestions that are related to integrated approach to studies on social, economic and spatial dimensions of the Mazovia Region development. Benefits of comparative studies, especially those of international character, are also pointed out.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2009, 3; 62-69
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki: Zróżnicowanie rozwoju polskich regionów. Elementy teorii i próba diagnozy pod red. E. Kwiatkowskiego
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461290.pdf
Data publikacji:
2009-06
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
recenzja
review
Opis:
recenzja książki
book review
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2009, 2; 195-200
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie regiony jako motory rozwoju. Refleksje wokół publikacji Jak uczynić regiony motorami rozwoju i modernizacji Polski
Polish regions as development engines. Comments on publication: How to make regions the engines of Poland’s development and modernization
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461412.pdf
Data publikacji:
2010-10
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
recenzja
review
Opis:
recenzja książki
book review
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2010, 5; 213-218
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geopolitics of Natural Gas Supply in Europe - Poland Between the EU and Russia
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623535.pdf
Data publikacji:
2011-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
natural gas resources
geopolitics
Europe
Russia
Opis:
The article analyses possible interests, attitudes and activities of the major actors in the ‘natural gas supply game’ in Europe after 1990: Russia/Gazprom, alternative suppliers like countries in the Caspian Sea area, the main consumers of gas and transit countries. It stresses that behaviour of the actors depends on the changing international political and economic situation and conditions in individual countries. Special attention is paid to pipeline projects: Nord Stream, South Stream and Nabucco, and reactions to them, such as building a LGN terminal at Świnoujście (Poland), North-South (Baltic-Adriatic) energy corridor and the Polish-Russian gas contract of 2010.
Źródło:
European Spatial Research and Policy; 2011, 18, 2
1231-1952
1896-1525
Pojawia się w:
European Spatial Research and Policy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyzwania i szanse gospodarki w sieci cyfrowej. Dystrykt Federalny w Meksyku w kontekście mteropolitalnym i megalopolitalnym
Challenges and opportunities of the digital network economy: Federal District and its metropolitan and megalopolitan contexts
Autorzy:
Rózga Luter, Ryszard
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414238.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
miasto Meksyk
megalopolis
procesy metropolitalne
Mexico City
metropolitan processes
Opis:
The aim of this work is to analyze urban development of Mexico City in its broader, macro-regional context which also describes the term megalopolis, and in its narrower, metropolitan sense. Without attempting to reach premature conclusions, we can say that a metropolis like Mexico City is exposed to processes typical of such cities: more and more extensive land use, changes in economic, social and demographic structures, etc. What is more, like other emerging or accelerating processes, also globalization had an important impact on cities, resulting in both positive and negative changes. This work is an attempt to identify and, if possible, to analyze some of these changes in Mexico City.
Celem tej pracy jest analiza rozwoju miasta Meksyk tak w kontekście szerszym, makroregionalnym, jak i w węższym, metropolitalnym. Nie starając się formułować przedwczesnych wniosków, można powiedzieć, że zarówno metropolia, jak i megalopolia miasta Meksyk wystawione są na działanie procesów wspólnych dla tego typu miast: rozrost terytorialny, zmiany struktury ekonomicznej, społeczno-demograficznej itd. Musimy też dodać, że wystąpienie lub, jak chcą niektórzy, przyśpieszenie procesu globalizacji doprowadziło do pojawienia się nowych zjawisk. Jak zwykle nowe procesy stwarzają zarówno wyzwania, jak i szanse. Niniejsza praca jest próbą identyfikacji i, jeśli to możliwe, analizy tych wyzwań i szans, przed którymi stoi miasto Meksyk.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2011, 1(43); 20-42
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia językowa w dziejach. Zarys problematyki
Language question in the history. An outline
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797181.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
language
language policy
language situation
language conflicts
national language
regional language
immigrant language
język
polityka językowa
sytuacja językowa
konflikty językowe
język narodowy
język regionalny
język imigrantów
Opis:
Kwestia językowa polega na sporach na temat sytuacji językowej, to jest miejsca poszczególnych języków na danym terytorium (status języków), na temat ich korpusu lub ich zaklasyfikowania do szerszej kategorii językowej (grupy lub rodziny językowej). W Europie po raz pierwszy wyłoniła się we wczesnym średniowieczu w Kościele chrześcijańskim i dotyczyła roli miejscowych języków w liturgii, co było jednym z powodów podziału na chrześcijaństwo zachodnie i wschodnie. Ponownie zdarzyło to się podczas reformacji, będąc jedną z przyczyn podziału na katolicyzm i protestantyzm. Kwestia językowa była najbardziej intensywna od połowy XVIII do połowy XX w., towarzysząc idei państwa narodowego i imperializmowi. Model ten był naśladowany przez państwa pozaeuropejskie. W drugiej połowie XX w. w Europie zachodniej dominował bardziej liberalny stosunek do regionalnych, mniejszościowych i imigranckich języków. W ostatnich latach w niektórych europejskich krajach ma miejsce powrót do polityki językowej mającej na celu asymilację mniejszości narodowych i imigrantów, a polityka językowa bywa używana też jako bariera przeciwko napływowi niepożądanych imigrantów. W tym samym czasie instytucjonalizacja integracji europejskiej podniosła kwestię językową na poziomie UE.
Language question consists in debates over language situation, i.e. position of individual languages in a territory (language status), or over their corpus, or over their classification as belonging to a larger linguistic category (group/family) which sometimes is politically tainted. It appears when there is a competition between languages or between concepts of language policy. In Europe it emerged first in early middle ages in the Christian Church over the role of local languages in liturgy which was one of causes of the split into Western and Eastern Christianity. It occurred again during the reformation being a cause of the split into Catholicism and Protestantism. Language question was the most intense since mid-18th until mid 20th century parallel to the idea of nation state and imperialism. It led to disintegration of multiethnic states and imposition of the model of monolingual states, the latter consisting in downgrading “dialects” and assimilation of linguistic minorities. This model was largely followed by non-European states. In the second half of the 20th century a more liberal stance in Western Europe dominated in relation to regional, minority and immigrant languages. In recent years in some European countries there is a return to the language policy of assimilation of ethnic minorities and immigrants, and language policy is used as a barrier to inflow of undesirable migrants. At the same time institutionalization of the European integration raised the language question at the EU level.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2012, 1; 69-94
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miasto a język. Rola miast w kształtowaniu sytuacji językowej
City and language. Role of cities and towns in shaping language situation
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965569.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
city (town)
hinterland
language situation
linguistic diversification
linguistic homogenisation
linguistic contacts
miasto
obszary otaczające miast
sytuacja językowa
różnicowanie językowe
ujednolicanie językowe
kontakty językowe
Opis:
Cities and towns play a significant role in shaping language situation in countries and regions. In cities and towns two language mechanisms are working: diversification and simplification of language situation. Diversification results from immigration to cities (towns), simplification – from contacts of peoples inside the city (town). In extreme cases of rapid inflow of peoples of various languages to the city (town) difficulties in mutual communication of inhabitants can emerge (“Babel tower effect”). In the 19th century such a situation was in Lodz and Bialystok. Simplification of the language situation in a city (town) runs through the stage of common language and bi-lingualism of a part of the population. An important issue is which language becomes the common, and consequently, the only language, of the city (town). It depends on numerical, economic and political strength of ethno-linguistic groups in the city (town), on prestige of individual languages and, in contemporary world, on language policy of a given country or region. Different socio-professional characteristics of urban and rural populations often make that from the ethno-linguistic point of view cities (towns) differ from their rural hinterland. City (town) and its hinterland are in contact which leads to a change of the language situation – to an “absorption” of the city (town) by the hinterland or to expansion of language of the city (town) and assimilation of the hinterland by the city (town), or to equilibrium and tensions over the language between the city (town) and its hinterland (as nowadays in Brussels). Cities (towns) by forming a network of contacts create favourable conditions for expansion of the most important language in a given country (or empire), which in modern times (the 19th and 20th centuries) was used for cultural and linguistic homogenisation of populations in the process of building nation states.
Miasta odgrywają istotną rolę w kształtowaniu sytuacji językowej państw i regionów. W miastach działają dwa mechanizmy językowe: różnicowania i ujednolicania sytuacji językowej. Różnicowanie wynika z imigracji do miasta, ujednolicanie – z kontaktów ludności wewnątrz miasta. W skrajnych przypadkach szybkiego napływu do miasta ludności różnych języków może powstać trudność w komunikowaniu się ludności miasta (efekt „wieży Babel”). W XIX w. taka sytuacja była np. w Łodzi i Białymstoku. Ujednolicanie sytuacji językowej w mieście przebiega poprzez etap języka wspólnego i dwujęzyczności części mieszkańców. Ważnym zagadnieniem jest to, który język staje się językiem wspólnym miasta – zależy to od liczebności poszczególnych grup etniczno-językowych, ich siły ekonomicznej i politycznej, od prestiżu poszczególnych języków, a w czasach współczesnych od polityki językowej państwa lub regionu. Zróżnicowane cechy społeczno-zawodowe ludności miasta i wsi powodują, że często miasta odróżniają się sytuacją etniczną i językową od otaczających obszarów wiejskich. Miasto i obszary otaczające są w kontakcie prowadzącym do zmiany sytuacji językowej – językowego „wchłonięcia” miasta przez otoczenie lub ekspansji miasta i upodobnienia otoczenia do miasta albo równowagi i napięć na tle językowym między miastem a otoczeniem (jak obecnie w Brukseli). Miasta, tworząc sieć powiązań, sprzyjają ekspansji najważniejszego języka w danym państwie (imperium), co w czasach współczesnych było wykorzystywane do ujednolicania kulturowo-językowego w ramach budowy państw narodowych.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 63-85
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionalizm w Europie. Czynniki i ewolucja
Regionalism in Europe. Factors and evolution
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460767.pdf
Data publikacji:
2013-04
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
rozój regionalny
regionalizm
Europa
regional development
regionalism
Europe
Opis:
W naukach społeczno-politycznych istnieją dwa znaczenia pojęcia „regionalizm”: 1. integracja (współ-praca) państw położonych w jakimś regionie świata (np. Unia Europejska, ASEAN, NAFTA), 2. ruch na rzecz obrony lub demonstrowania interesów gospodarczych, kulturowych lub politycznych regionów rozumianych jako część państw. Artykuł zajmuje się tym drugim rodzajem regionalizmu. Składa się z czterech części. W pierwszej definiuje się pojęcie regionalizmu zwracając uwagę na brak wyraźnych granic między regionalizmem a innymi zjawiskami, jak nacjonalizm i ruchy etniczne; klasyfikuje się regionalizm z różnych punktów widzenia i omawia jego znaczenie we współczesnej Europie. W drugiej części analizuje się czynniki kształtujące specyficzne cechy regionów, w których może pojawić się regionalizm (fizyczno-geograficzne, ekonomiczne, kulturowe, historyczne, administracyjne) zwracając uwagę, że istnienie obiektywnych różnic między danym regionem a resztą kraju nie wystarcza do powstania regionalizmu – potrzebna jest identyfikacja ludności z regionem, pozytywna ocena re-gionalnej specyfiki przez jej mieszkańców i przekonanie, że podkreślanie różnic i obrona interesów regionu wobec reszty kraju są korzystne dla mieszkańców regionu. Regionalizm jest tym silniejszy im więcej czynników składa się na specyfikę regionu i im bardziej pozytywnie są one ocenianie przez mieszkańców regionu. W części trzeciej omawia się ewolucję regionalizmu w Europie po drugiej wojnie światowej, osobno w krajach Europy zachodniej i Europy środkowo-wschodniej (po 1989 r.). W pierw-szym przypadku podkreśla się wzrost znaczenia ruchów regionalnych w Europie zachodniej, zwłaszcza po roku 1975, oraz omawia powiązania regionalizmu z integracją europejską (idea „Europy regionów”) zwracając uwagę zarówno na wzajemne wzmacnianie się jak i na sprzeczności regionalizmu i integracji europejskiej; w drugim przypadku omawia się wpływ Unii Europejskiej na stymulowanie regionalizmu jako czynnika sprzyjającego akcesji i korzystaniu z funduszy unijnych. Artykuł zamykają refleksje na temat regionalizmu jako siły budującej lub niszczącej.
In socio-political sciences there are two meanings of the term “regionalism”: 1. integration (coopera-tion) of states located in a given world region (e.g. the European Union, ASEAN, NAFTA), 2. move-ment for defending or demonstrating economic, cultural or political interests of regions defined as parts of states (nations). This article deals with the latter type of regionalism. It consists of four parts. In the first part the notion of regionalism is defined while lack of clear-cut boundaries between regionalism and other phenomena like nationalism and ethnic movements is underlined, and various kinds of regionalism are analyzed as well as importance of regionalism in contemporary Europe is presented. In the second part factors (geographical, economic, cultural, historical, administrative) shaping specific characteristics of regions in which regionalism can appear are dealt with. It is underlined that existence of objective differences between a given region and the rest of the country doesn’t suffice for emergence of regionalism – for regionalism to happen identification of inhabitants with the region, positive valuation of regional specificity by the population and conviction that demon-strating of differences and defending of region’s interests vis-à-vis the rest of the country is advantageous for inhabitants of the region. The more factors form region’s specificity and the more positive is their valuation by inhabitants, the stronger is regionalism. In the third part regionalism in Europe after the second world war is presented, separately for Western Europe and for Central-eastern Europe after 1989. In the first case the rise of importance of regionalist movements in Western Europe, especially after 1975, is pointed out and relationships between regionalism and European integration (the idea of “Europe of regions”) are analysed. Both mutual reinforcement and contradictions between regionalism and European integration are demonstrated. In the second case the influence of the European Union on stimulating regionalism as an element facilitating accession to the UE and making use of EU funds is analysed. Reflections on regionalism as a constructive or destructive force conclude the article.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2013, 12; 107-134
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies