Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Stradomski, Jan" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Krzyż jako symbol władzy kosmicznej w bizantyńsko-słowiańskiej tradycji literackiej
    Cross as the symbol of cosmic power in Byzantine and Slavic literary and liturgical tradition
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012729.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    hagiografia
    apokryfy eschatologiczne
    literatura cerkiewnosłowiańska
    rękopisy cyrylickie
    semiotyka
    hagiography
    eschatology apocrypha
    Church-Slavonic literature
    Cyrillic manuscripts
    semiotics
    Opis:
    The image of a cross appearing in the sky has been present in Christian literature not only in the body of texts related to several saints, but it has also become one of the most favourite motives of Christian apocryphal literature, especially in its apocalyptic and eschatological section. Revelation of Pseudo-Methodius Patarensis, which is very popular in Medieval literature, is an example of using the motive of a cross as a symbol of cosmic power to illustrate the scenario of the apocalypse and the second advent awaited by Christians. In the apocryphal text, the image of the cosmic cross serves, inter alia, the purpose of graphic and suggestive presentation of the fundamental axiom of that period concerning the existence and co-dependence of two intermingling parallel worlds, namely the earthly (material, mundane) and the heavenly one (divine, eternal). The text constitutes an example of building apocryphal narrative on the basis of a precise semantic code of the Christian vision of times (the past and also the future) testifying to its multi-faceted mythological, biblical, historical and literary implications.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2017, 7(10); 205-215
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księdza Mateusza Bembusa SJ poglądy na temat schizmy kościelnej i propozycje pojednania z Cerkwią prawosławną
    Father Mateusz Bembus’, S.J., Views on Church Schism and Proposals for Reconciliation with the Orthodox Church
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130754.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-29
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    polemika religijna
    unia kościelna
    synod we Lwowie
    jezuici
    jezuici, Rzeczpospolita Obojga Narodów
    religious polemic
    church union
    the Synod in Lviv
    Jesuits
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Opis:
    Synod biskupów unickich we Lwowie z 1629 r. był jedną z prób doprowadzenia do zgody dwóch chrześcijańskich wyznań obrządku wschodniego w Rzeczypospolitej – obecnej na ziemiach ruskich od stuleci Cerkwi prawosławnej oraz nowo powstałego w wyniku zawarcia unii brzeskiej (1596) Kościoła greckokatolickiego. Podjęty z zaangażowaniem metropolity Józefa Welamina Rutskiego i króla Zygmunta III Wazy wysiłek unijny nie przyniósł spodziewanych rezultatów, a jednym z niewielu namacalnych owoców zjazdu stała się homilia krakowskiego jezuity, Mateusza Bembusa, wygłoszona w dniu otwarcia synodu. Tekst mowy znany jest z dwóch XVII-wiecznych edycji, jakie ukazały się w odstępie zaledwie kilku miesięcy w Krakowie i Lwowie. W dziele tym jezuita zawarł szereg wątków dotyczących historii chrześcijaństwa oraz propozycję sposobu przełamania schizmy kościelnej. Całość ubrana została w klasyczną strukturę mowy retorycznej, wyrażonej barwnym językiem i nietypowymi argumentami. Studium stanowi analizę formalno-treściową pracy Bembusa przedstawioną na tle wydarzeń historycznych, których dotyczy.
    The Synod of the Greek Catholic Bishops in Lviv of 1629 was one of the attempts to bring about an agreement between two Eastern-rite Christian denominations in the Polish-Lithuanian Commonwealth – the Orthodox Church, which had been present in Ruthenia for centuries, and the newly established Greek Catholic Church which stemmed from the proclamation of the Brest Union (1596). Efforts for the union undertaken by Metropolitan Józef Welamin Rutski and King Sigismund III Wasa did not bring abouot the expected results, and one of the few concrete effects of the congress was the sermon of the Jesuit from Krakow, Mateusz Bembus, preached on the day of the opening of the synod. The text of the speech is known from two 17th-century editions, which were published just a few months apart in Kraków and Lviv. In this work, the Jesuit included a number of threads concerning the history of Christianity and a proposal on how to break the church schism. The content has been put into the classic structure of rhetorical speech, expressed in vivid language and unusual arguments. The paper is a structural and content analysis of Bembus’ work presented against the background of historical events.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2022, 38, 3; 15-40
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rękopiśmienne kopie antyłacińskich druków z okresu unii brzeskiej w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie
    Handwritten Copies of Anti-Latin Prints from the Union of Brest Period in the Collections of the National Library in Warsaw
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171324.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    rękopisy cerkiewne
    druki cyrylickie
    polemika religijna
    unia
    brzeska
    Opis:
    Well-preserved copies of religious polemics from the period of the 16th and the 17th century in library and museum collections usually constitute a rarity. Such writings were often purposefully destroyed by religious opponents; therefore, procuring them was not easy even in the past. One of the manners of copying such works which aroused powerful controversies was their manual rewriting. This also refers to the old prints from the period of disputes concerning the Union of Brest by the Bug River (1596). The collection of Cyrillic manuscripts of the National Library in Warsaw contains two books which feature copies of anti-Latin texts expressing dissatisfaction and protests of a well-known representative of the Orthodox Church – Kiev Monk Father Zachariasz Kopysteński, in relation to the conclusion of the religious union with the Roman Catholics and its formal and legal consequences of delegalisation of the Orthodox Church in the Republic of Poland. The article contains a codicological description of both manuscripts and their textual relations with printed books of polemics from the beginning of the 17th century.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2016, Dawna cyrylicka księga drukowana: twórcy i czytelnicy, 7; 159-176
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idea unii kościelnej czy jedności Kościoła? O polisemantyczności dyskursu w polsko-ruskiej polemice religijnej w dawnej Rzeczypospolitej (2 poł. XVI-XVII w.)
    The Concept of Church Union or Church Unity? On the Polysemantic Nature of Discourse in the Polish-Ruthenian Religious Polemics in the Polish-Lithuanian Commonwealth (2nd half of the 16th-17th Century)
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52436905.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    literatura religijna
    polemika religijna
    eklezjologia
    schizma kościelna
    unia brzeska
    religious literature
    religious polemics
    ecclesiology
    Church schism
    The Union of Brest
    Opis:
    Kontrowersje dotyczące proklamacji i skutków unii brzeskiej (1596) znalazły odbicie w bogatej literaturze historycznej, polemicznej i religijnej, jaka powstała na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów na przestrzeni kilkunastu dziesięcioleci (2. poł. XVI-XVII w.). Gorący spór toczył się pomiędzy przedstawicielami Kościoła rzymskokatolickiego, greckokatolickiego oraz prawosławnego. W artykule zwrócono uwagę na posługiwanie się przez każdą ze stron tego religijno-politycznego konfliktu podobnymi argumentami, którym jednakże podstawiano różne znaczenia w zależności od odmiennych perspektyw eklezjologicznych i historyczno-kulturowych autorów wypowiedzi. W ten sposób polemika religijna stała się w praktyce dyskusją skierowaną w stronę utrwalania stanowiska przedstawicieli własnego obozu, a nie pozyskiwania zwolenników ze strony przeciwnej.
    Controversies regarding the proclamation and the consequences of the Union of Brest (1596) were reflected in extensive historical, polemical and religious literature that was created in the Commonwealth of Both Nations over several decades (2nd half of the 16th-17th century). There was a heated dispute between the representatives of the Roman Catholic, Greek Catholic and Orthodox Churches. The article highlights the use of similar arguments by each of the parties to this religious-political conflict which, however, were given different meanings depending on various ecclesiological, historical and cultural perspectives of the authors of a statement. Thus, in practice, religious polemics became a discussion aimed at strengthening the position of representatives of one’s own party, instead gaining supporters among opponents.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2021, XVII; 9-31
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literacka, polityczna i cerkiewna działalność prawosławnego metropolity kijowskiego Grzegorza Cambłaka w świetle współczesnych mu źródeł
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/640832.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Opis:
    THE LITERARY, POLITICAL, AND RELIGIOUS WORK OF THE ORTHODOX METROPOLITAN OF KIEV GRIGORIJ CAMBLAK IN THE LIGHT OF HIS CONTEMPORARY SOURCESThe Kiev metropolitan Grigorij Camblak is an interesting fi gure in the Slavic Middle Ages. Formed spiritually and creatively by the Tyrnovo literary circle, he was compelled to leave Turkish-occupied Bulgaria and search for a more favorable environment in other Orthodox countries. Wherever he went (Byzantium, Mount Athos, Serbia, Moldavia, Poland [„Crown”], and the Grand Duchy of Lithuania), he left behind him traces of political and Orthodox-religious involvement, and literary works of extraordinary beauty. The latter became unquestionable models of Old-Church-Slavonic hesichastic writing and assured Grigorij Camblak a permanent place in the history of national literatures of Orthodox Slavs. He was involved in reinvigorating the idea of a union of Christian states which would aim to drive islam out of Europe and to liberate Balkan Slavs from Turkish subjugation. After he controversially rose to the rank of metropolitan (1415-1420), Camblak became engaged in building a  istinctive image of the Kievan Orthodox Church through close contacts with southern Slavdom on the plane of spirituality, religious literature, and worship of saints. Instructed by the Grand Duke Withold of Lithuania and Polish king Władysław II Jagiełło, Grigorij Camblak took part in the Council of Constance in 1418, charged with the diffi cult task of forging a church union. Distinct traces of his political, literary, and religious work are seen in more than a dozen sources from the period (15th-16th centuries), which offer fi rst-hand evidence in any attempt to reconstruct the biography of this remarkable man. The article discusses the picture of the Kiev metropolitan as arises out of accounts by his contemporary observers and commentators
    Źródło:
    Studia Religiologica; 2008, 41
    0137-2432
    2084-4077
    Pojawia się w:
    Studia Religiologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Did Two Zlatousts from the Collection of the Princes Chartoryski Library in Cracow Once Belong to Fr Iwan Wiszeński?
    Czy dwa Złatousty ze zbiorów Biblioteki xx. Czartoryskich w Krakowie należały niegdyś do o. Iwana Wiszeńskiego?
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635910.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Byzantino-Slavonic literature
    Cyrillic manuscripts
    Balkan region
    The Polish--Lithuanian Commonwealth
    Iwan Wiszeński
    Opis:
    In the collection of manuscripts of the Princes Chartoryski Library in Cracow, there are two manuscripts (from the beginning of the 17th century) which are related, in academic literature, with the person of Orthodox monk, Iwan Wiszeński. The volumes, described in catalogues as Zlatousts, were to be brought by him directly from the Mt Athos. Codicological and textual analysis of the manuscripts shows that the tomes are not the Zlatousts, but two volumes (Lent and Paschal period) from an extensive collection of Byzantine and Slavic panegyrical works, known as Studios Monastery Homiliarium. Characteristic features of both the books show that the manuscripts were written on the area of the former Polish Republic (The Polish-Lithuanian Commonwealth), thus they may only be copies of the originals brought from the Balkan region (not necessarily the Mt Athos). It is possible that Iwan Wiszeński was engaged personally in the delivery of manuscripts of this type, unpopular in Orthodox literature in the Ruthenian territory, but not of these particular ones.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apokryficzne Proroctwo o Chrystusie w pogańskiej świątyni boga Apollona i jego znaczenie dla badań nad związkami literatury ruskiej z Bałkanami
    Apocryphal “Prophecy About Christ in the Pagan Temple of Apollo” and its Significance for Studies on Relations Between Ruthenian Literature and the Balkans
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171265.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    Christian Apocrypha
    prophecies about Jesus Christ
    Byzantine and Slavic literature
    translations
    Cyrillic manuscripts
    Opis:
    The “Tale Afroditian” is one of the most popular Christian Biblical apocrypha in the Byzantine-Slavic literature. In the Medieval Cyrillic manuscripts, it is accompanied by a brief text entitled “Prophecy About Christ in the Pagan Temple of Apollo.” There are assumptions that both texts have a common origin, even though the Greek text of the “Prophecy” has not been found to date. Thanks to the analysis of several copies of the “Prophecy”, it is possible to reconstruct the common history of both apocrypha in the Church-Slavonic literature, which once again confirms durable relations of the literature of the former Ruthenia with the Balkans. Copies of both apocrypha from the handwritten “Bonarówka Code” are very helpful in re-tracing some unclear moments in the textology of the “Tale of Afroditian” and the “Prophecy About Christ”.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2019, Вѣнецъ хваленїѧ. Studia ofiarowane profesorowi Aleksandrowi Naumowowi na jubileusz 70-lecia, 10; 85-100
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ortodoksja języka czy język ortodoksji? Argument lingwistyczny w sporze reprezentantów Kościoła łacińskiego i Cerkwi ruskiej w dobie kontrreformacji
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167813.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    Kontrreformacja
    Kościół łaciński
    Cerkiew ruska
    język liturgii
    Counter-Reformation
    Latin Church
    Russian Orthodox Church
    Language Liturgy
    Opis:
    During the Counter-Reformation issues of using the national languages in the liturgy and the rite of the church became the source of lively discussion of the representatives of the Roman Church (Catholic) and the Greek Church (Orthodox). Strategy outlined by the Council of Trent to maintain the dominance of Latin as the universal language of all Christians subordinate to Pope after the establishment of the union in Brest-on-the-Bug had to be significantly modified. The best interests of the Church consolidation required concessions on the part of Rome and recognition of the Slavonic language to be, as effective as the Latin an instrument of the saving activity of the Church. Following the Slavonic, Polish language gradually breaks into the missionary and catechetical use, which the Greek Catholics are increasingly eager to speak. The subject of this article is the phenomenon of coexistence of many languages in liturgical and administrative practice of the Latin and Russian Christians in the Republic of Poland in the 16 th -18th century and reflection on resulting from this fact preferences and translations of polemic and religious texts.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2012, Język naszej modlitwy- dawniej i dziś, 3; 125-134
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Коментарите към библейските четива от Теофилакт Охридски в ръкописните сбирки в Полша
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677384.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    biblical exegesis
    Church Slavonic literature
    Cyrillic manuscripts
    Eastern Orthodox Church
    Old Bulgarian literature
    Old East Slavonic literature
    Opis:
    Bible Commentaries by Theophylact of Ohrid in the collection of manuscripts in PolandIn the Church Slavonic literary tradition, Theophylact of Ohrid is mostly associated with his exegeses to the Bible. The collections of Cyrillic manuscripts in Poland include only a single copy of his annotated Book of Gospels (BN 12431 III, beginning of the sixteenth century), which has not yet been the subject of a separate study. The book is particularly interesting and valuable, as it contains archaic linguistic features, proving that it is an extremely old copy of the first Slavonic translation of the work. This is an important example of the presence of manuscripts related to Old East Slavonic, and also indirectly – Old Church Slavonic literary tradition in the former Polish-Lithuanian state. The article gives a codicological and linguistic characteristic of this manuscript, and its primary aim is to draw attention to the manuscript from researchers of the works of Theophylact of Ohrid, the Church Slavonic literature, and the Bible. Komentarze do Ewangelii Teofilakta Ochrydzkiego w zbiorach rękopisów w PolsceW cerkiewnosłowiańskiej tradycji piśmienniczej postać Teofilakta Ochrydzkiego najczęściej kojarzona jest z jego egzegezami do ksiąg biblijnych. W zbiorach rękopisów cyrylickich w Polsce znajduje się tylko jeden egzemplarz Ewangeliarza komentowanego (BN 12431 III, początek XVI wieku), który dotychczas nie był przedmiotem osobnych badań. Kodeks należy do szczególnie ciekawych i cennych, bowiem zawiera archaiczne cechy językowe, świadczące o tym, że jest kopią bardzo starego tekstu pierwszego słowiańskiego przekładu dzieła. Jest to ważny przykład obecności na terenach dawnego państwa polsko-litewskiego rękopisów związanych ze staroruską, a pośrednio również starobułgarską tradycją piśmienniczą. Artykuł jest kodykologiczną i językową charakterystyką tego rękopisu i ma na celu zwrócenie na niego uwagi badaczy zajmujących się twórczością Teofilakta Ochrydzkiego oraz cerkiewnosłowiańską literaturą biblijną.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cykl apokaliptycznych egzegez wizji proroka Daniela w kontekście doktrynalnego sporu wschodniego chrześcijaństwa z judaizmem (na materiale kodeksu BN 12245)
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677402.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bible
    apocalyptic literature
    Church Slavonic literature
    Cyrillic manuscripts
    Eastern Orthodox Church
    Old Bulgarian literature
    Old East Slavonic literature
    Opis:
    Series of eschatological exegeses in prophet Daniel’s visions in the context of the doctrinal dispute of Eastern Christianity and Judaism (about the manuscript BN 12245) The Bible’s Book of Daniel, along with commentaries of St. Hippolytus of Rome, belongs to the most important sources of Christian knowledge about the end of the world and the Final Judgment. In the medieval Old Church Slavonic literature, the Book of Daniel functions not only as a part of the Old Testament canon (separately or with comments), but it is also present in historiography, and in particular in apocryphal literature. Prophet Daniel and his vision of four beasts are also the basis for preparation of new eschatological texts where the threads of the doctrinal dispute with Judaism are noticeable. Such writings include a series of visions of Prophet Daniel with commentaries, rarely encountered in Cyrillic manuscripts, featured in Codex BN 12245. The article presents a textological, historical and literary analysis of the text. Cykl apokaliptycznych egzegez wizji proroka Daniela w kontekście doktrynalnego sporu wschodniego chrześcijaństwa z judaizmem (na materiale kodeksu BN 12245) Biblijna Księga Daniela, wraz z komentarzami św. Hipolita Rzymskiego, należy do ważniejszych źródeł wiedzy chrześcijan na temat końca świata i Sądu Ostatecznego. W średniowiecznej literaturze cerkiewnosłowiańskiej materiał Księgi Daniela funkcjonuje nie tylko jako część korpusu kanonicznych pism Starego Testamentu (osobno lub z komentarzami), ale obecny jest też w historiografii, a zwłaszcza w literaturze apokryficznej. Postać proroka Daniela i jego wizja czterech bestii są też bazą opracowywania nowych tekstów o tematyce eschatologicznej, w których widoczne są wątki doktrynalnego sporu z judaizmem. Do takich pism zalicza się rzadko spotykany w rękopisach cyrylickich cykl komentowanych wizji proroka Daniela, jaki znajduje się w kodeksie BN 12245. W artykule przedstawiono analizę tekstologiczną i historycznoliteracką zabytków.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2017, 17
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Enduring Value of the Testimony of Faith In the Story of the Forty Holy Martyrs of Sebaste in the Berlin Damaskin
    Ponadczasowa wartość świadectwa wiary w Opowieści o czterdziestu męczennikach z Sebasty w Berlińskim damaskinie
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52169935.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    early Christian martyrs
    damaskins
    Christian ethics
    Orthodox literature
    hagiography
    hagiografia
    wczesnochrześcijańscy męczennicy
    damaskiny
    etyka chrześcijańska
    literatura cerkiewna
    Opis:
    The manuscript collection of the Jagiellonian Library in Cracow contains the so-called Berlin Damaskin (Berl. Slav. Fol. 36, late 18th c.), a handwritten codex belonging to the former Prussian State Library in Berlin. Damaskin, as a book type, marks a transition in the literary tradition in the Balkans, and in particular in Bulgaria, between the medieval Church Slavonic, and the early modern tradition of the Orthodox Church. Its expression is characterised by simplified language, less formal register, and a more extensive use of the common (vernacular) spoken language. Among the forty-five texts included in the Berlin Damaskin there is the Story of the Forty Holy Martyrs of Sebaste. Based on medieval hagiographic sources, the Story is an interesting case of employing an old literary theme in the service of the new Bulgarian religious and homiletic literature. The present paper discusses the characteristic features of the Story’s composition and its plot, with special emphasis put on the narrative’s axiological message.
    W zbiorach rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie znajduje się tzw. Berliński damaskin (Berl. Slav. Fol. 36, kon. XVIII w.) – rękopiśmienny kodeks pochodzący z dawnej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie. Damaskiny jako typ księgi stanowią formę przejściową pomiędzy średniowieczną, cerkiewnosłowiańską a nowożytną, cerkiewną tradycją literacką na Bałkanach, w szczególności zaś w Bułgarii. Charakteryzują się uproszczoną formą wypowiedzi, obniżeniem stylu i szerszym wykorzystaniem języka mówionego (potocznego). Jednym z czterdziestu pięciu tekstów wchodzących w skład Berlińskiego damaskinu jest Opowieść o Czterdziestu Męczennikach z Sebasty. Oparty na średniowiecznych źródłach hagiograficznych tekst Opowieści jest ciekawym przykładem wykorzystania starego wątku literackiego dla celów nowego bułgarskiego piśmiennictwa religijnego i homiletycznego. Artykuł omawia charakterystyczne cechy kompozycyjne i fabularne Opowieści ze szczególnym uwzględnieniem akcentów położonych w nim na treści aksjologiczne.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2023, XIX; 83-94
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies