The Enduring Value of the Testimony of Faith In the Story of the Forty Holy Martyrs of Sebaste in the Berlin Damaskin

The manuscript collection of the Jagiellonian Library in Cracow contains the so-called Berlin Damaskin (Berl. Slav. Fol. 36, late 18th c.), a handwritten codex belonging to the former Prussian State Library in Berlin. Damaskin, as a book type, marks a transition in the literary tradition in the Balkans, and in particular in Bulgaria, between the medieval Church Slavonic, and the early modern tradition of the Orthodox Church. Its expression is characterised by simplified language, less formal register, and a more extensive use of the common (vernacular) spoken language. Among the forty-five texts included in the Berlin Damaskin there is the Story of the Forty Holy Martyrs of Sebaste. Based on medieval hagiographic sources, the Story is an interesting case of employing an old literary theme in the service of the new Bulgarian religious and homiletic literature. The present paper discusses the characteristic features of the Story’s composition and its plot, with special emphasis put on the narrative’s axiological message.

W zbiorach rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie znajduje się tzw. Berliński damaskin (Berl. Slav. Fol. 36, kon. XVIII w.) – rękopiśmienny kodeks pochodzący z dawnej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie. Damaskiny jako typ księgi stanowią formę przejściową pomiędzy średniowieczną, cerkiewnosłowiańską a nowożytną, cerkiewną tradycją literacką na Bałkanach, w szczególności zaś w Bułgarii. Charakteryzują się uproszczoną formą wypowiedzi, obniżeniem stylu i szerszym wykorzystaniem języka mówionego (potocznego). Jednym z czterdziestu pięciu tekstów wchodzących w skład Berlińskiego damaskinu jest Opowieść o Czterdziestu Męczennikach z Sebasty. Oparty na średniowiecznych źródłach hagiograficznych tekst Opowieści jest ciekawym przykładem wykorzystania starego wątku literackiego dla celów nowego bułgarskiego piśmiennictwa religijnego i homiletycznego. Artykuł omawia charakterystyczne cechy kompozycyjne i fabularne Opowieści ze szczególnym uwzględnieniem akcentów położonych w nim na treści aksjologiczne.