Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Stempski, W." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Charakterystyka zrywki drewna miniforwarderem VIMEK 606 D
    Wood extraction with a VIMEK 606 D miniforwarder
    Autorzy:
    Stempski, W.
    Pilarek, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/884445.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
    Tematy:
    lesnictwo
    drzewostany sosnowe
    zrywka drewna
    maszyny lesne
    miniforwardery
    forwarder Vimek 606 D
    wydajnosc pracy
    Opis:
    Badano strukturę odległościową i czasową cyklu zrywki miniforwarderem oraz jego wydajność operacyjną. Zrywano papierówkę S2a o długości 2,5 m w trzebieżach drzewostanów sosnowych. Największe udziały przejechanej przez maszynę drogi stwierdzono dla jazdy pustej i ładownej (w sumie 80%). Najwyższym udziałem czasowym charakteryzowało się formowanie ładunku prawie 50% czasu operacyjnego. Droga pokonywana przez miniforwardera w całym cyklu zrywkowym wyniosła ponad 850 m, a jego czas przekroczył 22 minuty. Średnia wydajność osiągnęła wartość 7,85 m ·h , stwierdzono jej duże zróżnicowanie spowodowane przede wszystkim stopniem koncentracji drewna do zrywki.
    In the course of wood extraction tests with a miniforwarder, the extraction time cycle, distance and productivity were analyzed. The object of wood extraction was 2,5 m long paper wood (S2a) harvested in thinning cuttings in pine stands. Driving with load and empty dominated in the route covered by the machines (80% in total). The highest time share was recorded for the forming of the load, reaching almost 50% of the productive time. The route distance covered by the forwarder in one wood extraction cycle amounted to over 850 m, and the cycle time was over 22 min. The average productivity was 7,85 m ·h , and it was highly variable, depending on the wood concentration.
    Źródło:
    Technika Rolnicza Ogrodnicza Leśna; 2012, 03
    1732-1719
    2719-4221
    Pojawia się w:
    Technika Rolnicza Ogrodnicza Leśna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie programowania liniowego do optymalizacji zrywki drewna w trzebieżach
    Application of the linear programming to optimizing wood extraction in thinnings
    Autorzy:
    Jabłoński, K.
    Stempski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/989674.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    lesnictwo
    pozyskiwanie drewna
    trzebieze
    zrywka drewna
    skladnice drewna
    lokalizacja
    optymalizacja
    programowanie liniowe
    linear programming
    simplex algorithm
    wood extraction
    Opis:
    Improvement cuttings conducted simultaneously on a few closely located areas, often face problems about how to prepare places that would serve as temporary landings for the harvested wood. This results from insufficient wood storing space in the forest and limited accessibility of the road network to wood hauling trucks, and leads to solutions, suggesting where small landings at tree−stand edge must be established, often in places rather distant form the thinning plots. When the wood is harvested on several thinning plots and should be transported to several small landings, a problem appears, where (i.e. to which landing) should the wood from a particular thinning plot be sent. The paper presents a model to solve this problem using the simplex algorithm, which is used in linear programming, a method applied in operations research. The wood was sourced from 15 thinning plots and 11 wood landings were located. In the model, the objective function presented total transportation work, to be spent on the wood extraction. The objective function was minimized. The problem was set up on the Excel spreadsheet and then resolved with the solver application. The model enabled to direct the harvested wood from different thinning plots to different landings in an optimal way. The results enabled to design the optimal wood extraction routes and to determine the allowable changes in the amounts of wood harvested from each thinning plot, which would not change the optimal solution. The model enabled also to calculate the minimum amount of transportation work, which would be spent during the optimized transportation of wood form particular thinning plots to particular wood landings.
    Źródło:
    Sylwan; 2016, 160, 01; 3-10
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola lasów i leśnictwa w pochłanianiu gazów cieplarnianych
    Roles of forests and forest management in sequestration of greenhouse gases
    Autorzy:
    Jabłoński, K.
    Stempski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104510.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    gospodarka leśna
    sekwestracja węgla
    pochłaniacz CO2
    substytucja
    forest management
    carbon sequestration
    CO2 sink
    substitution
    Opis:
    Wśród działań zmierzających do złagodzenia zmian klimatycznych ważną rolę odgrywają lasy oraz aktywnie prowadzona gospodarka leśna. Lasy pełnią rolę nie tylko pochłaniacza dwutlenku węgla, ale stanowią ważne źródło surowca drzewnego i biomasy leśnej, dostarczając substytutów materiałów niedrzewnych oraz paliw kopalnych. Obecnie, informacje o działaniach w zakresie zalesień, wylesień oraz gospodarki leśnej stanowią część corocznych raportów, przygotowywanych na mocy ramowej konwencji klimatycznej oraz protokołu z Kioto. Wśród sektorów objętych sprawozdawczością tylko kategoria „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo” (LULUCF) stanowi pochłaniacz emisji gazów cieplarnianych netto. W Polsce w sektorze LULUCF lasy cechują się największym pochłanianiem dwutlenku węgla w przeliczeniu na jednostkę powierzchni, osiągając wartość 4,42 t CO2 na ha. Gospodarka leśna przyczynia się do pochłaniania dwutlenku węgla znacznie bardziej niż zalesianie netto. Średnio, w ostatnich latach wielkość pochłaniania dwutlenku węgla z tytułu prowadzenia gospodarki leśnej w Polsce wynosiła blisko 38 mln ton rocznie, zaś zalesiania netto rocznie pochłaniały średnio nieco ponad 2 mln ton dwutlenku węgla. Obliczenia wskazują, że wprowadzenie jednostek pochłaniania dwutlenku węgla z tytułu prowadzenia gospodarki leśnej i zalesień do handlu emisjami, przy obecnych cenach dwutlenku węgla, mogłoby być źródłem przychodu na poziomie ok. 70 mln Euro rocznie. Nie tylko sam fakt istnienia lasów jako ekosystemu, ale aktywne prowadzenie gospodarki leśnej przyczynia się do sekwestracji dwutlenku węgla, co stawia leśnictwo w roli ważnego czynnika przeciwdziałającego zmianom klimatycznym i wzywa do rychłego włączenia sektora LULUCF do celu redukcyjnego emisji.
    Among activities leading to climate change mitigation forests and active forest management play an important role. Forests are not only a carbon dioxide sink, but they are also a vital source of wood products and forest biomass, providing substitutes for non-wood materials and fossil fuels. Today, information about afforestation, deforestation and forest management is a part of yearly reports, submitted, according to the requirements of the climate convention and Kioto Pro170 K. Jabłoński, W. Stempski tocol. Among the sectors covered by the reporting, only the category Land Use, Land Use Change and Forestry (LULUCF) is a net GHG sink. In Poland in the LULUCF sector, forests are the largest carbon dioxide sink per area unit, reaching a value of 4,42 t CO2/ha. Forest management contributes to the sequestration of carbon dioxide in a much larger degree than net afforestation. The average CO2 sequestration due to forest management in Poland in recent years amounted to nearly 38 mill. tons per year, while the net sequestration resulting from afforestation/deforestation activities reached over 2 mill. tons CO2. As calculations show, bringing CO2 sequestration units due to forest management into the emissions trading system could provide an income of about 70 mill. Euros per year. The existence of forests as ecosystems contributes to the sequestration of carbon dioxide, but active forest management plays an even more important role in carbon sequestration, which puts forestry into a position of a vital factor mitigating climate change and calls for a rapid inclusion of the LULUCF sector in the emissions reduction goals.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 4/I; 161-168
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza porównawcza wydajności zrywki ciągnikiem typu forwarder i klembank
    Comparative analysis wood extraction output with a forwarder and a clambunk
    Autorzy:
    Grodecki, J.
    Stempski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/800855.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Opis:
    The paper presents an investigation on the output of wood extraction done with a Timbejack 1010 forwarder and a Timberjack 1010 clambunk. The forwarder was used for the forwarding of wood harvested according to the cut-to-length method whereas the clambunk was used for skidding wood harvested with the long wood method. The compared outputs were similar for both machines for short wood extraction distances (to 200 m) and they reached about 20 m³·h⁻¹. However, with longer extraction distances, the clambunk skidding output decreased faster than the output of forwarding. This was caused by the lower loading capacity of the clambunk and its slower travelling speed when loaded. When the wood extraction distance was 1500 m the skidding output of the clambunk was 8.12 m³·h⁻¹ while that of the forwarder was by over 50% higher. The travelling speeds of the two machines with their loads on were significantly different. The speed of the clambunk was 4.4 km·h⁻¹ while that of the forwarder was 7 km·h⁻¹, although the load of the forwarder was bigger. In the case of short wood forwarding the effect of the distance was small because the percentage of the loaded travel time in the extraction cycle time was 10% for 200 m extraction distance and 40% for 1500 extraction distance. In the case of long wood skidding the loaded travel times were 20.32% and 69.62% for extraction distances 200 m and 1500 m respectively. The results show that wood should be forwarded in the form of logs when the extraction distances are long.
    Praca dotyczy badań wydajności zrywki drewna ciągnikiem Timbrrjack 1010 w wersji forwarder i klembank. Badania obejmowały zrywkę forwarderem drewna pozyskanego w systemie sortymentowym drewna krótkiego oraz zrywkę klembankiem drewna pozyskanego w systemie drewna długiego. Wydajność zrywki drewna w kłodach i drewna długiego charakteryzowała się zbliżonymi wartościami przy małych odległościach zrywki - ok. 20 m³·h⁻¹ przy odległości 200 m. Jednak dynamika spadku wydajności zrywki drewna klembankiem z uwagi na niższą ładowność oraz mniejszą prędkość jazdy ładownej była wyraźnie wyższa i powodowała, że przy odległości około 1500 m wynosiła 8,12 m³·h⁻¹, gdy przy tej odległości wydajność zrywki kłód forwarderem była o przeszło 50% wyższa. Istotna różnica wystąpiła w prędkości jazdy ładownej, która w przypadku zrywki kłód, mimo większego ładunku wynosiła około 7 km·h⁻¹, natomiast w przypadku zrywki półpodwieszonej klembankiem 4,40 km·h⁻¹. W przypadku zrywki drewna krótkiego ciągnikiem w wersji forwarder wpływ odległości zrywki na wydajność był niewielki, gdyż czas jazdy przy odległości 200 m stanowił około 10%, a przy odległości 1500 m około 40% sumy czasów operacji zrywki. W przypadku zrywki drewna długiego klembankiem relacje te przedstawiały się następująco: 20,32% dla odległości 200 m i 69,62% dla odległości około 1500 m. Uzyskane wyniki badań uzasadniają, przy dużych odległościach, stosowanie nasiębiernej zrywki drewna w postaci kłód i wyrzynków.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 486, 1
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Optymalizacja zrywki drewna według kryterium minimalizacji pracy transportowej
    Optimization of wood extraction from a clear-cut area according to the minimum transportation labour criterion
    Autorzy:
    Jabłoński, K.
    Stempski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/989792.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    lesnictwo
    pozyskiwanie drewna
    zrywka drewna
    optymalizacja
    prace transportowe
    minimalizacja
    programowanie liniowe
    wood extraction
    linear programming
    transportation labour
    Opis:
    The objective of the study was to optimize wood extraction from a clear−cut area to several upper landings located at roads suited for wood haulage in a situation where the room for storing the wood was limited. The optimization process was to divide the clear−cut area into zones, from which the wood assortments should be transported to the different landings, so that the total transportation labour would be minimized. The research was conducted in Oborniki Forest District (western Poland) on a clear−cut area where the harvest of 2027 m³ of wood in four assortments was planned. The optimization method used presented a linear programming problem, which was formulated and solved with the Solver tool, available with a common spreadsheet. The clear−cut area was divided into a number of elementary plots, for which the quantities of the wood to be extracted and distances to the specified landings were determined. Altogether 189 such plots were defined, mostly square in shape and with 20 m long side. Three upper landings for each wood assortment, located at roads accessible to long−distance vehicles were also determined (fig. 1). The minimization of the transport labour needed for the extraction of different wood assortments was set as the criterion for the objective function. The results of the calculations, after putting them on the forest clear−cut area map (fig. 2), provided information about parts of the clear−cut area to which the wood should be extracted to. As it was expected, in the majority of cases, the model directed the wood to the landings, which were the closest, but in case of one assortment, the wood was directed to the landing located a bit further away than to the closest one. The model enabled to minimize the transportation labour spent on wood extraction from the clear−cut area. The calculations did not require any specific applications, enabling users of commonly available spreadsheets, equipped with a Solver tool to perform such calculations.
    Źródło:
    Sylwan; 2015, 159, 07; 540-548
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uszkodzenia spalinowych pilarek wysiegnikowych i wykaszarek oraz ich przyczyny
    Damages of pruning machines and brush-cutters and their causes
    Autorzy:
    Pilarek, Z
    Mielnicki, P.
    Stempski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/884117.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
    Tematy:
    pilarki spalinowe
    wykaszarki
    awarie
    uszkodzenia
    przyczyny uszkodzen
    Opis:
    W trakcie rocznej działalności dwóch serwisów naprawczych prowadzono szczegółowe obserwacje dotyczące częstotliwości uszkodzeń pilarek na wysięgniku i wykaszarek oraz ich przyczyn. Najczęstszym awariom ulegał układ zasilania (blisko 31%) oraz układ napędowy (27%). Znaczącą grupę stanowiły uszkodzenia korpusu i układu tłokowo-korbowego oraz układu elektrycznego. Główne przyczyny uszkodzeń leżały po stronie użytkowników. Nieprawidłowa eksploatacja, stosowanie niewłaściwych materiałów eksploatacyjnych oraz brak właściwej obsługi co dziennej były przyczyną większości awarii.
    For the period of one year, detailed observations of the activities of two repair service points were carried out regarding frequency and causes of damages of pruning machines and brush-cutters. It was found that fuel supply (nearly 31%) and power transmission (27%) systems failed most frequently, although damages of the body and crankshaft-piston assembly as well as the electrical system of the discussed devices also broke down quite frequently. The reported failures were caused by users. Majority of the repaired defects resulted from incorrect operation of devices, application of improper operating materials as well as lack of proper day-to- day servicing.
    Źródło:
    Technika Rolnicza Ogrodnicza Leśna; 2010, 03; 13-15
    1732-1719
    2719-4221
    Pojawia się w:
    Technika Rolnicza Ogrodnicza Leśna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ szlaków zrywkowych na wzrost i rozwój drzew z nimi sąsiadujących
    Effects of strip roads on the growth and development of neighbouring trees
    Autorzy:
    Stempski, W.
    Grodecki, J.
    Wudarczyk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009136.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    lesnictwo
    pozyskiwanie drewna
    szlaki zrywkowe
    oddzialywanie na rosliny
    drzewa lesne
    piersnice drzew
    wysokosc drzew
    wysokosc osadzenia korony
    dlugosc korony
    wzrost roslin
    rozwoj roslin
    strip roads
    thinning
    tree growth
    tree development
    Opis:
    The paper presents research on dbh, height and biosocial structure of trees growing close to strip roads. Also, the length and height of tree crown were analysed. The studies comprised the trees localised along the strip roads as well as those growing 3 and 6 m away. The strip roads were cut 6 years before in the course of an early thinning in a pine stand. The thinning was conducted in three technological variants, which differed, among other things, in the width of the strip roads. The results confirmed the statistical significance of difference among some of the investigated traits.
    Źródło:
    Sylwan; 2010, 154, 04; 259-266
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ metod pozyskiwania i zrywki drewna w rębniach złożonych na poziom uszkodzeń środowiska leśnego
    Effects of wood harvesting and extraction methods in shelterwood cuttings on the damage caused to forest environment
    Autorzy:
    Grodecki, J.
    Stempski, W.
    Kusiak, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/799590.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Opis:
    The paper presents results of investigations into soil and tree injuries caused by wood extraction in the process of shelterwood cuttings in a beech stand. Two work methods were used for the harvesting of wood. In the first variant the trees were delimbed, then felled and cut into logs. The logs were extracted by a forwarder. In the second variant the trees were first felled and then delimbed. The uncut stems were skidded by an agricultural tractor. The results of the investigation show that shelterwood cuttings involve a substantial risk of injury and destruction to the tree stand in which the cuttings are carried out. In the second wood harvesting variant, with the skidding of stems, 86% of trees (302 trees per ha) were injured. 26% of that number were trees that were destroyed. In the work variant, in which the delimbed trees were felled, cross-cut and the logs were extracted with a forwarder, 32% of trees were injured, out of which 11% were destroyed. The injured surface area of the soil was 4% in the variant with the forwarder nad 21% in the wood harvesting variant with the agricultural tractor.
    Praca prezentuje wyniki badań nad uszkodzeniami drzew i gleby leśnej powstałymi podczas ścinki i zrywki drewna z cięć odsłaniających w drzewostanie bukowym. Zastosowano dwa warianty. Wariant I - ścinki drzew dokonano po uprzednim ich okrzesaniu, a zrywkę wymanipulowanych przy pniu kłód dokonano ciągnikiem forwarder. Wariant II - okrzesania ściętych drzew dokonano tradycyjnie, a zrywkę wleczoną drewna długiego dokonano ciągnikiem rolniczym. Przeprowadzone badania wykazały, że z wykonawstwem cięć uprzątających związane jest wysokie ryzyko powstania znaczących uszkodzeń i zniszczeń w poddanym zabiegowi drzewostanie. W wariancie tradycyjnym ze zrywką wleczoną dłużyc uszkodzeniu uległo łącznie 86% drzew (302 szt.·ha⁻¹), przy czym drzewa zniszczone stanowiły 26%. W wariancie ze ścinką drzew okrzesanych i zrywką nasiębierną, procent drzew uszkodzonych wynosił 32, natomiast drzew zniszczonych 11. Uszkodzenia gleby w przypadku zrywki forwarderem obejmowały około 4% powierzchni. Natomiast zrywka wleczona spowodowała uszkodzenie 21% powierzchni badanego drzewostanu.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 486, 1
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena możliwości rekompensaty miąższości drzew usuniętych ze szlaków zrywkowych zwiększonym przyrostem drzew granicznych
    Assessing the possibility for the compensation of the volume of trees removed from the strip-roads by the increased increment of the edge trees
    Autorzy:
    Stempski, W.
    Jabłoński, K.
    Jakubowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/974053.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    szlaki zrywkowe
    straty
    rekompensata strat
    drzewa graniczne
    przyrost drzew
    leśnictwo
    drzewa usunięte ze szlaku
    miąższość drzew
    opening−up of stands
    loss
    increment from increased light influx
    Opis:
    The purpose of the research was to assess the possibility to compensate for the volume and its 10−year increase lost on future crop and trainer trees removed from the strip−roads by the increased growth of trees at their edge. The assessment comprised the estimation of the compensation period length and its percentage value 10 years after cutting the strip−roads. The analysis also comprised 5−year−long wood volume growth periods. The research was conducted in Scots pine stand, located in the eastern part in the Notecka Forest, the area managed by the Oborniki Forest District (western Poland). The strip−roads 2.5 m and 3.5 m of width were cut every 30 m in the 31−years−old stand. The measurements covered trees growing directly at the strip−roads as well as 2−4 m and 8−10 m away from them. The volume increase was calculated on the basis of tree− ring widths, on the cross−sections cut from the mid−points of 2−meter−long sections. The simulation of the possibility to compensate for the volume loss on future crop and trainer trees removed from strip−roads was conducted by calculating the difference of the average annual volume increments in a 10−year−long period for single trees from the 0−1 and 8−10 m zones, and for the sum of differences in annual increments between these zones as well as between the 2−4 m and 8−10 m zones. The results showed that the trees growing directly at the strip−roads had the largest periodic volume increments, and in case of the wider strip−roads the largest volume increments were also found on trees growing in the 2−4 m zone away from the strip−road. Simulations of the volume loss compensation period length and of 10−year volume increment showed that the compensation was possible in the variants with the wider strip−roads. 10 years after cutting the strip−roads, the compensation for the volume loss and for the lost 10−year volume increment, resulting from the increased increment on trees form the 0−1 m and 2−4 m, was 30% and 14%, in tree stands with wider and narrower strip−roads respectively.
    Źródło:
    Sylwan; 2020, 164, 01; 16-24
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies