Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sender, J." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Przydomowe oczyszczalnie ścieków w rozwoju gospodarki ściekowej wybranych gmin lubelszczyzny
    Hausehold sewage treatment plants in the development of wastewater management in selected Lublin Communes
    Autorzy:
    Sender, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/401653.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    przydomowe oczyszczalnie ścieków
    dynamika rozwoju
    gmina
    gospodarka wodno-ściekowa
    household sewage treatment
    dynamics of development
    municipality
    water and sewage management
    Opis:
    Jednym z podstawowych elementów polityki ekologicznej i gospodarczej Polski jest gospodarka wodno-ściekowa. Na obszarze Polski o słabo rozwiniętej infrastrukturze kanalizacyjnej część ludności korzysta przydomowych systemów do odprowadzania ścieków, które są tańszą opcją budowy sieci kanalizacyjnej. Najczęściej są to zbiorniki bezodpływowe (92%) oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków. Dynamiczna suburbanizacja wokół aglomeracji miejskich powinna być nakierowana na szczególną dbałość o środowisko przyrodnicze tych terenów, także wód. Celem pracy było określenie udziału przydomowych oczyszczalni ścieków w rozwoju gospodarki ściekowej na terenie czterech wybranych gmin Lubelszczyzny. Gminy te bezpośrednio sąsiadują z miastem Lublin, stanowiąc często miejsce zamieszkania Lublinian. Praca obejmowała analizy demograficzne gmin, wodno-kanalizacyjne oraz analizę udziału przydomowych oczyszczalni ścieków w latach 2005–2014. We wszystkich badanych gminach występowała tendencja wzrostowa związana z rozbudową sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej. Na terenie wszystkich badanych gmin występowało łącznie 1413 sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków, a tylko 227 z nich zostało sfinansowanych ze środków gminnych. Największa ilość przydomowych oczyszczalni znajdowała się na obszarze gminy Niemce. W ostatnich latach w większości gmin odnotowano nieznaczny spadek inwestycji przydomowych oczyszczalni ścieków. Spowodowane jest to rozwojem sieci kanalizacyjnej na terenach gmin.
    One of the basic elements of environmental and economic policy of Poland is water and sewage management. On the area of Poland with less developed sewage infrastructure part of the population using household sewage systems. But mostly they are used no outflow tanks (92%). The dynamic development of settlements around urban areas should be focused on particular care for the natural environment, also water. The aim of the study was to determine the share of sewage treatment plants in the development of wastewater management in four municipalities adjacent to Lublin city. The study involved the demographic analysis in municipalities, the development of water and sewage systems as well as participation of sewage treatment plants in this system during the years 2005–2014. In all the studied municipalities there was an upward trend associated with the expansion of water supply network and sewerage. In all the studied municipalities a total of 1,413 units of sewage treatment plants, and only 227 of them were financed from the municipality. The largest number of sewage treatment was within the municipality Niemce. In recent years, in most municipalities there was a slight decline in sewage treatment plants investments. This is due to the development of the sewerage network in the areas of municipalities.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2016, 50; 179-188
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Długoterminowe zmiany struktury roślinności wodnej w makrofitowych jeziorach na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim
    Long-term changes of macrophytes structure in macrophyte-dominated lakes situated on meadow catchment areas in the Łęczyńsko-Włodawskie Lakeland
    Autorzy:
    Sender, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11236473.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
    Tematy:
    roslinnosc wodna
    sklad gatunkowy
    zbiorowiska roslinne
    makrofity
    jeziora
    Pojezierze Leczynsko-Wlodawskie
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2010, 65, 2; 58-67
    0365-1118
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe stanowiska roślin naczyniowych i weryfikacja istniejących z terenu Polski Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Scheuchzeria palustris L.
    New position of vascular plants and verification given from central Poland with particular emphasis on Scheuchzeria palustris L.
    Autorzy:
    Plackowski, R.
    Sender, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/401510.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    Polska środkowa
    ekologia
    ochrona
    migracja
    analiza gleby
    Scheucheria palustris
    Central Poland
    ecology
    protection
    migration
    soil analyse
    Opis:
    Praca przedstawia obserwacje gatunków roślin naczyniowych znalezionych głównie w latach 2015–2017, na wybranych stanowiskach Polski Środkowej, w okolicy Radomska, Sulejowa oraz Piotrkowa Trybunalskiego. Ogółem stwierdzono 58 gatunków roślin naczyniowych. Spotykano gatunki torfowisk przejściowych i wysolich tworzące specyficzną mozaikę Liparis loeselii, częściej Epipactis palustris oraz gatunku z rodziny Parnassia palustris na podłożu wapiennym. Gatunkiem o przypuszczalnym statusie efemeryta jest stwierdzony w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego Fallopia aubertii. Zauważono zjawisko wędrówek kilku gatunków, np. w przypadku rodzaju Bidens czy rodzaju Lepidium. Znaleziono także gatunki klasy Oxycocco-Sphagnetetea, szczególnie narażone na zanik z powodu eutrofizacji, a także z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Prawidłowym rozwojem charakteryzowała się Scheuchzeria palustris. Z przeprowadzonych analiz chemicznych próbek z wierzchniej warstwy torfowych uwagę skupia zróżnicowanie takich cech glebowych jak C:N, pH oraz metali ciężkich. Pomimo bliskości ośrodków przemysłowych nie stwierdzono przekroczenia stężeń metali ciężkich. Przeprowadzona analiza statystyczna nie wykazała istotności parametrów w przedziałach wartości oraz korelacji między otrzymanymi wynikami. Reasumując, torfowisko z udziałem Scheuchzeria palustris znajduje się w trakcie przemian, co dokumentuje różnorodność występującej flory. Roślina gatunku Scheuchzeria palustris współwystępuje z gatunkiem Carex limosa, wydając sporo nasion i rozmnażając się wegetatywnie.
    There were 58 species in the analyzed area, some of them occurred in three locations. A few of the issues discussed indicate the explanation of several phenomena occurring amongst both rare plants which are sometimes legally protected. Some of them are included on the red list the exemple rare plants Scheuchzeria palustris regarded as an relict boreal and orchids species. There have recordet degration species included those preffering alkaline substrates and Oxycocco-Sphagnetes classe. The study of Scheuchzeria palustris was conducted on one recent stands in the Łódz region, in the Czarny Ług Reserve near Wolbórz. There is an emphasis on the migration of plants which in some cases are previously cultivated by man. Juncus bulbosus in two forms, was found in ecotonal zones with wariable water condition. There nereumougs alien species. An important issue is the issue of anthropogenic impact. on which it usually grows. The statistical analysis carried out using a descriptive method for the listed species, in most cases showed a variation of heavy metal, starting from weak ones such as Pb (non tand stronger ones such as Cr. Apart from heavy metals, high in case of Ca0 content and low with reference to Ph and C:N). characteristic in evolution the soils for themporary and oligotrophe boogs.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 6; 160-171
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Land cover changes in catchment areas of lakes situated in headwaters of the Tyśmienica River
    Zmiany użytkowania terenu w zlewniach jezior położonych w górnym biegu rzeki Tyśmienicy
    Autorzy:
    Grzywna, A.
    Sender, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293295.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    lake basin
    land use
    topographic maps
    Tyśmienica River
    mapa topograficzna
    rzeka Tyśmienica
    użytkowanie terenu
    zlewnia jeziora
    Opis:
    The paper presents the history of land cover changes in the catchment area of lakes situated in the headwaters of the Tyśmienica River. The basis of the study were topographic maps in scale 1:50 000, from 1936 and 2014. We analyzed the quantitative aspect of these changes. The study was conducted in three natural lakes (Rogóźno, Krasne, Łukcze), and in one lake transformed into a storage reservoir (Krzczeń). The technical issues of georeferencing maps in the Geographic Information System (GIS) software are addressed first. In the landscape of Łęczna and Włodawa Lake District, to the end of the 19th century wetlands and bushes dominated. The first type of human pressure on this area was agriculture. Another type of pressure was recreation. In the catchment areas of studied lakes increased mainly the area of buildings and forests. Significantly increased also the length of roads and watercourses. Almost completely disappeared bushes and wastelands. In most of the analyzed basins, the area of wetlands and arable lands decreased. The probable cause of the changes in catchment use was decline in the water table, and thus overgrowing of meadows and wetlands.
    Na podstawie map topograficznych w skali 1: 50 000 z 1936 i 2014 roku zaprezentowano zmiany w zagospodarowaniu terenu w zlewniach jezior. Do badań wybrano trzy naturalne jeziora (Rogóźno, Krasne, Łukcze) i jedno jezioro przekształcone w zbiornik retencyjny (Krzczeń). Do analiz wykorzystano program ArcGIS. W krajobrazie Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego do końca XIX wieku dominowały mokradła i zakrzaczenia. Pierwszym rodzajem presji był rozwój rolnictwa. Kolejnym rodzajem presji krajobrazowej był rozwój rekreacji. W zlewniach badanych jezior zwiększyła się powierzchnia zabudowań i lasów. Zwiększyła się także długość dróg i cieków. Niemal całkowicie zanikły zakrzaczenia i nieużytki. Zmniejszyła się także powierzchnia mokradeł i gruntów ornych. Prawdopodobną przyczyną było obniżenie się lustra wody, a co za tym idzie – zarastanie użytkowanych ekstensywnie łąk i terenów podmokłych.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2017, 33; 65-71
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phytocenotic structure and physico-chemical properties of a small water body in agricultural landscape
    Struktura fitocenotyczna oraz właściwości fizyczno-chemiczne wód małego zbiornika krajobrazu rolniczego
    Autorzy:
    Sender, J.
    Kulak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1628321.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Botaniczne
    Tematy:
    phytocoenotic structure
    physicochemical property
    small water body
    water quality
    macrophyte
    anthropogenic impact
    agricultural landscape
    Opis:
    Small water bodies, until recently considered as wasteland, are an essential element of the so-called small water retention. Their main use can vary significantly, but they always play a positive role by increasing water resources and enhancing the natural values of the landscape. Moreover, by increasing biodiversity thanks to plants forming habitats for many species of flora and fauna, small water bodies act as a biofilter, improving water quality. But these small reservoirs belong to the groups of waters that are most exposed to damage, especially within the catchment area. Because of the invaluable role of small farmland water bodies, a study was undertaken to investigate their phytocenotic structure. In addition, an attempt was made to assess the level of threats and to indicate their role in the development of habitat conditions. The investigated reservoir was created in 2007. Before that time, it functioned as a part of the Zemborzycki reservoir, as they were close to each other. Almost the entire surrounding of this small reservoir consisted of farmland. In 2011 a revitalization project was carried out in the reservoir. Plants typical for wetland habitats were mainly introduced, while synanthropic vegetation was removed. Based on chemical and physical analyses, it can be concluded that the investigated reservoir serves as a natural biofilter thanks to the qualitative and quantitative changes in the structure of macrophytes. After the revitalization project, the investigated pond gained new aesthetic and ecological qualities.
    Małe zbiorniki wodne, do niedawna uważane za nieużytki, są podstawowym elementem tzw. małej retencji. Zasadnicze przeznaczenie może być bardzo różne, ale zawsze pełnią pozytywną rolę zwiększając zasoby wodne i wzbogacając walory przyrodnicze krajobrazu. Dodatkowo poprzez zwiększanie różnorodności biologicznej, dzięki roślinom je porastającym i tworzącym siedliska dla wielu gatunków flory i fauny, małe zbiorniki wodne pełnią rolę biofiltra, poprawiając jakość wody. Jednakże te małe zbiorniki wodne należą także do najbardziej zagrożonych. Ze względu na nieocenioną rolę małych zbiorników wodnych krajobrazu rolniczego, zostały podjęte badania obejmujące analizę ich struktury fitocenotycznej. Ponadto, podjęto próbę oceny stopnia zagrożenia i wskazanie jego roli w rozwoju warunków siedliskowych. Badany zbiornik powstał w 2007 roku. Wcześniej funkcjonował jako jedna z zatok Zalewu Zemborzyckiego. Niemalże całe bezpośrednie otoczenie małego zbiornika wodnego stanowiły pola uprawne. W roku 2011 przeprowadzono na tym terenie prace rewitalizacyjne. Wprowadzono głównie rośliny siedlisk wodno-błotnych, usunięto zaś gatunki roślinności synantropijnej. W oparciu o wyniki fizyczno-chemicznych analiz wody zbiornika oraz wód podziemnych i powierzchniowych w bezpośrednim jego otoczeniu można wnioskować, iż funkcjonuje on jako naturalny biofiltr. Zmiana w obsadzie roślin z pewnością wzmocniła proces oczyszczania wód, przepływających poprzez zbiornik do Zalewu. Po przeprowadzonych pracach rewitalizacyjnych mały zbiornik wodny krajobrazu rolniczego zyskał nowe wartości ekologiczne i estetyczne.
    Źródło:
    Acta Agrobotanica; 2014, 67, 2; 31-39
    0065-0951
    2300-357X
    Pojawia się w:
    Acta Agrobotanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eutrofizacja wód zbiorników zaporowych oraz rola makrofitów w tym procesie
    Eutrophication of water reservoirs and role of macrophytes in this process
    Autorzy:
    Sender, J.
    Jaruga, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/401685.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    eutrofizacja
    makrofity
    zbiornik zaporowy
    biogeny
    strefy buforowe
    zlewnia
    oczyszczalnie hydrofitowe
    eutrophication
    macrophytes
    water reservoir
    nutrients
    buffer zone
    catchment
    constructed wetland
    Opis:
    W pracy przedstawiono zagadnienie związane z procesem eutrofizacji wód, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorników zaporowych. Eutrofizacja to procesem globalnym, zagrażający ekosystemom wodnym na każdym kontynencie. Często doprowadza ona do ich degradacji. Szczególnie narażonymi na to zjawisko są zbiorniki sztuczne jakimi są zbiorniki zaporowe. W pracy przedstawiono mechanizmy procesu eutrofizacji. Wskazano także na znaczenie roślin wodnych w procesie oczyszczania wód, możliwości ich wielostronnego zastosowania. W ostatnim okresie w Polsce i na świecie obserwuje się tendencję do nakierowania badań na naturalne, czy półnaturalne metody oczyszczania wód, w tym także oczyszczalnie hydrofitowe. Obecność makrofitów w zbiornikach wodnych to z jednej strony gwarant dobrego stanu ekologicznego, z drugiej niezaprzeczalny walor estetyczny.
    The paper presents the problem related with the process of eutrophication, with special emphasis on dam reservoirs. Eutrophication is a global process, threatening the water ecosystem on every continent. It often leads to their degradation. Particularly vulnerable to eutrophication are artificial reservoirs which are dam reservoirs. This paper describes the mechanisms of eutrophication. We also pointed to the importance of aquatic plants in the process of water purification, as well as the possibility of multilateral use. Recently, in the world and in Poland there is a tendency to pay attention to the natural or semi-natural method of water purification (including constructed wetland). On the one hand, the presence of macrophytes in water bodies is a guarantor of good ecological status, on the other hand, the undeniable aesthetic value.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 3; 227-244
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wąwozy lessowe w przestrzeni rolniczej wschodniej części Wyżyny Sandomierskiej
    Loess ravines in the agricultural space on eastern part of Sandomierz Upland
    Autorzy:
    Sender, J.
    Borkowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11236544.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
    Tematy:
    wawozy lessowe
    rolnictwo
    Wyzyna Sandomierska
    roznorodnosc biologiczna
    uzytki rolne
    erozja gleb
    gatunki roslin
    flora
    fauna
    uzytkowanie terenu
    warunki meteorologiczne
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2012, 67, 1; 1-16
    0365-1118
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of the Ecological Status of Surface Waters in the Region of the Lublin Conurbation
    Analiza stanu ekologicznego wód powierzchniowych w rejonie aglomeracji lubelskiej
    Autorzy:
    Grzywna, A.
    Sender, J.
    Bronowicka-Mielniczuk, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813832.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    region of Lublin
    water
    ecological status
    quality indicators
    rejon Lublina
    woda
    stan ekologiczny
    wskaźniki jakości
    Opis:
    The paper presents the results of surveys into the ecological status of rivers in the region of Lublin. Biological and chemical elements were analysed between 2012-2014. Analyses were carried out at the following 8 checkpoints on the rivers. The following chemical and biological indicators were determined in water samples. The obtained results were processed by statistical methods including determining the differentiation of water quality indicators as regards the checkpoint (measuring site) and the year of measurement. To this end, methods of descriptive statistics were used, including box-plots. The data was analysed using Statistica software. The analysed river waters were characterised by very low content of ammonia nitrogen below 0.4 mg N-NH4/l, total nitrogen below 5 mg N·dm-3 and conductivity below 600 uS/cm. These values are characteristic of class I water purity. The content of Kjeldahl nitrogen within the range of 1-2 mg N·dm-3, phosphates within the range 0.2-0.4 mg PO4dm-3, nitrate nitrogen 2-5 mg N-NO3·dm-3 and phosphorus 0.2-0.4 mg P·dm-3 makes the analysed waters eligible for purity class II. Sometimes the content of phosphates in the region of Lublin exceeds the limit value for class II – 0.4 mg PO4·dm-3. BOD5 in lake Zalew Zemborzycki continuously exceeded the limit value for class II – 6 mg O2·dm-3. The results were considerably worse for biological indicators. For MIR the index was 37-41, which made the waters eligible for purity class II. At some checkpoints located within the limits of Lublin city the value of the index lower than 37 made the water eligible for purity class III. For IO the index most often ranged from 0.3 to 0.4, which corresponds to class III water purity. A decrease in the index below 0.3 in Ciemięga and Czechówka rivers made the water eligible for purity class IV. The main reason for the poor ecological status of water was a high content of phosphates and a low diatom index. The largest variability in the value of the index was characteristic of the analysed watercourses for nitrate nitrogen and ammonia nitrogen and oxygen level. The watercourses are not very wide (1-3 m) and not very deep (0.2-1.0 m), they have a low flow and their beds are modified (profiled bed, concrete slabs). Watercourses located outside the city are characterised by moderate ecological potential (quality class III), whereas watercourses in Lublin are characterised by insufficient ecological potential (quality class IV). Anova analysis showed a significant variability in values between checkpoints, which is not applicable to MIR only. In most cases, no significant variability in the values of indicators was recorded between years at respective checkpoints, which is not applicable to phosphates and total phosphorus.
    W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań stanu ekologicznego rzek w rejonie Lublina. Analizie poddano elementy biologiczne i chemiczne za lata 2012-14. Do analizy wytypowano 8 punktów kontrolnych na rzekach. W próbkach wody oznaczano wskaźniki chemiczne oraz elementy biologiczne. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono analizy statystyczne, które obejmowały określenie zróżnicowania wskaźników jakości wody ze względu na stanowisko oraz rok pomiarów. Wykorzystano w tym celu metody statystyki opisowej z wizualizacją w postaci wykresów pudełkowych. Analiza danych przeprowadzona została w programie Statisica. Badane wody rzeczne charakteryzowały się bardzo niską zawartością azotu amonowego poniżej 0,4 mg N-NH4/l, azotu ogólnego poniżej 5 mg N·dm-3 oraz przewodnością poniżej 600 uS/cm. Są to wartości charakterystyczne dla I klasy czystości wody. Zawartość azotu Kjeldahla w zakresie 1-2 mg N·dm-3, fosforanów w zakresie 0,2-0,4 mg PO4·dm-3, azotu azotanowego 2-5 mg N-NO3·dm-3 i fosforu 0,2-0,4 mg P·dm-3 klasyfikuje badane wody do II klasy czystości. W rejonie miasta Lublin niekiedy zawartość fosforanów przekracza wartość graniczną dla II klasy. W przypadku wielkości BZT5 w Zalewie Zemborzyckim stale była przekroczona wartość graniczna dla II klasy. Znacznie gorsze wyniki otrzymano w przypadku wskaźników biologicznych. W przypadku MIR wartość indeksu wynosiła 37-41, co pozwalało na zaliczenie wód do II klasy czystości. W niektórych punktach położonych w granicach Lublina wartość indeksu wynosząca poniżej 37 powodowała zaliczenie wody do III klasy czystości. W przypadku IO wartość indeksu mieściła się najczęściej w zakresie 0,3-0,4 co odpowiada III klasie czystości wody. Spadek tego indeksu poniżej wartości 0,3 w rzekach Ciemięga i Czechówka powodował zaliczenie wody do IV klasy czystości. Główną przyczyną złego stanu ekologicznego wody była wysoka zawartość fosforanów oraz niski indeks okrzemkowy. Największą zmiennością wartości wskaźnika charakteryzowały się badane cieki w przypadku azotu azotanowego i amonowego oraz natlenienia. Cieki charakteryzuje niewielka szerokość (1-3 m) oraz głębokość (0,2-1,0 m), mały przepływ wody, jak również modyfikacje koryta (koryto profilowane, płyty betonowe). Cieki zlokalizowane poza miastem charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym (III klasa jakości), zaś cieki na terenie Lublina charakteryzują się niedostatecznym potencjałem ekologicznym (IV klasa jakości). Analiza Anova wykazała istotną zmienność wartości wskaźników między badanymi stanowiskami, co nie dotyczy tylko MIR. W większości przypadków nie stwierdzono istotnej zmienności wartości wskaźników między latami w poszczególnych stanowiskach, co nie dotyczy fosforanów i fosforu ogólnego.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 439-450
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chemical properties of small peatlands deposits (Eastern Polesie)
    Autorzy:
    Urban, D.
    Tokarz, E.
    Sender, J.
    Smal, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082502.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
    Tematy:
    organic deposits
    macronutrients
    micronutrients
    lithology
    Opis:
    In view of the extremely important role of wetlands, an attempt was made to determine the state of preservation of peat forming processes as a condition for the proper functioning of those areas. By addressing this question, we hoped to determine whether the peat bogs and mires of the Łęczna-Włodawa Plain currently act as carbon sources. The aim of the present study was to compare the ash content and the contents of selected macroand micronutrients in the deposits. The research was carried out in the years 2010-2013 and covered eight peatland areas (three midfield and five mid-forest peatlands). The ash content, as well as the content of biogens, and selected macro- and micronutrients of the studied deposits varied and depended on the type of the deposit forming a given layer. In all the studied deposits, the carbon content was high, especially in the transitional Sedge-Sphagnum peat and the raised pine peat. The marsh layers, in relation to the studied peat minerals and gyttja, were characterized by a lower carbon content, and the restriction of C:N and N:P ratios. In all the studied peat bogs, located in the Łęczna-Włodawa Plain, the accumulation phase dominated, so they do not act as carbon suppliers.
    Źródło:
    International Agrophysics; 2019, 33, 2; 193-204
    0236-8722
    Pojawia się w:
    International Agrophysics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Functioning conditions of small watercourse, supplying water to the recreational reservoir and opportunities to improve its quality (Janów Lubelski, south-east Poland)
    Warunki funkcjonowania niewielkiego cieku doprowadzającego wody do zbiornika rekreacyjnego oraz możliwości poprawy jego jakości (Janów Lubelski, południowo-wschodnia Polska)
    Autorzy:
    Sender, J.
    Chmielewski, T. J.
    Kolejko, M.
    Grzywna, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297168.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    biofiltr
    zbiornik retencyjny
    makrofity
    ciek
    eutrofizacja
    biofilter
    macrophytes
    water reservoir
    watercourse
    eutrophication
    Opis:
    Polish lowland reservoirs has a very high degree of trophy, because they are exposed to a number of threats. Currently, many artificial water suffers from eutrophication, which causes the loss of their natural and recreational values. Among them there is the reservoir in Janów Lubelski. The aim of the study was to analyze the function of natural conditions for development of recreation in the area of the reservoir. Furthermore, study of directive on ways to improve the water quality of stream supplying water into the reservoir, as well as an indication of the ability to increase its resistance to anthropogenic pressures. Condition of successful functioning of the stream and improving their ecological status was to organize the catchment, as well as propose the establishment of initial reservoir serve as a biofilter.
    Polskie zbiorniki nizinne cechuje bardzo wysoki stopień trofii, gdyż są one narażone na szereg zagrożeń. Obecnie wiele sztucznych zbiorników boryka się z problemem eutrofizacji, która powoduje utratę ich walorów przyrodniczych i rekreacyjnych. Wśród nich jest także zalew rekreacyjny w Janowie Lubelskim. Celem opracowania była analiza przyrodniczych uwarunkowań rozwoju funkcji rekreacyjnej w rejonie zalewu oraz przygotowanie wytycznych dotyczących sposobów poprawy stanu czystości wód cieku doprowadzającego wody do zalewu służącego do celów rekreacyjnych, a także wskazanie na możliwości zwiększenia jego odporności na oddziaływania antropogeniczne. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania cieku doprowadzającego wody do zalewu oraz poprawy jego stanu ekologicznego było uporządkowanie zagospodarowania jego zlewni, a także propozycja utworzenia zbiornika wstępnego pełniącego rolę biofiltra.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2012, 15, 1; 17-31
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preliminary Study for Water Quality Improving in Storage Reservoir by Introducing of Artificial Phytolittoral
    Wstępne badania nad poprawą jakości zbiornika zaporowego poprzez wprowadzenie sztucznego fitolitoralu
    Autorzy:
    Sender, J.
    Garbowski, M.
    Urban, D.
    Demetraki-Paleolog, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813707.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    storage reservoir
    eutrophication
    macrophytes
    phosphorus compounds
    artificial phytolittoral
    zbiornik zaporowy
    eutrofizacja
    makrofity
    związki fosforu
    sztuczny fitolitoral
    Opis:
    Storage reservoirs are artificially created and in order to function properly, require constant human interference. Zemborzycki reservoir has undergone a successive eutrophication. In 2010, an experimental artificial land surfaces were developed throughout the reservoir. Various native species were transplanted on these lagoons to enrich biodiversity within the reservoir and to reduce phosphorus supply through the plant barrier. The aim of this study was to determine the role of these artificially constructed lagoons and their associated vegetation on phosphorus reduction throughout the reservoir. The reservoir is affected by water rich in phosphorus. In the estuary zone which hosts a developed phytolittoral zone with macrophytes phosphorus load is significantly reduced. In the lagoon area there was also a marked reduction in phosphorus concentration in study years, along with the progressive colonization of plants. The significant reduction of phosphorus compounds in the artificial phytolittoral zone confirms the necessity of such zones. At present, the negative ecological potential of the reservoir and its declining natural and recreational values, it seems justified to separate the so-called natural zone in a reservoir that would serve as a natural biofilter. However, the most important action is to regulate incoming wastewater in the catchment area of the Bystrzyca River. Studied artificial substrates for plants (sand and gravel), although slowly, but gradually settled by water plants, can be a tool supporting the purification of dam reservoir waters. They are also durable and can be shaped in any way, which can be an additional asset – aesthetic.
    Zbiorniki retencyjne, utworzone przez człowieka, dla prawidłowego funkcjonowania wymagają ciągłej jego ingerencji. Zbiornik Zemborzycki ulega sukcesywnej eutrofizacji. W roku 2010 zapoczątkowane zostało tworzenie na obszarze zbiornika sztucznych powierzchni roślinnych dla wzbogacania bioróżnorodności. Ich powstanie miało także na celu wyhamowanie wody wpływającej do zbiornika i przez ich przepływ przez powierzchnię roślinną ograniczenie dostaw fosforu. Celem badań było określenie roli sztucznie ukształtowanego fitolitoralu w redukcji fosforu. W tym celu określono ładunek fosforu dopływający do zbiornika ze źródeł powierzchniowych, z wodami rzecznymi oraz ze źródeł zewnętrznych. Do zbiornika wpływa woda bogata w fosfor. W strefie ujściowej rzeki Bystrzycy, w której znajduje się rozwinięta strefa naturalnego fitolittoralu, ładunek fosforu jest znacznie zmniejszony. W strefie lagun odnotowano również znaczne zmniejszenie stężenia fosforu w kolejnych latach badań, wraz z postępującą kolonizacją ich przez rośliny. Znacząca redukcja związków fosforu w sztucznej strefie fitolitoralu potwierdza konieczność ich istnienia. Przy obecnym, złym potencjale ekologicznym zbiornika Zemborzyckiego i obniżających się walorach przyrodniczych oraz możliwościach jego rekreacyjnego wykorzystania, uzasadnione wydaje się wydzielenie tzw. strefy przyrodniczej w zbiorniku, która pełniłaby rolę naturalnego biofiltra. Jednak najważniejszą jest uregulowana gospodarka ściekowa w zlewni rzeki Bystrzycy i zbiornika. Badane sztuczne podłoża dla roślin, chociaż wolno, ale sukcesywnie zasiedlane są przez rośliny, mogą stanowić narzędzie wspomagające oczyszczanie wód zbiorników zaporowych. Są jednocześnie trwałe i mogą być dowolnie kształtowane, co może stanowić dodatkowy atut – estetyczny.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 392-416
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości wykorzystania polimorfizmu genu laktoferyny w selekcji krów odpornych na zapalenie wymienia
    Bovine lactoferrin gene polymorphism applicability in the selection of cows resistant to mastitis
    Autorzy:
    Sender, G.
    Oprzadek, J.
    Pawlik, A.
    Urtnowski, P.
    Kubasik, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/843742.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Zootechniczne
    Opis:
    Poszukując markerów mastitis zbadano możliwości wykorzystania polimorfizmu genu laktoferyny w selekcji krów odpornych na zapalenie wymienia. W tym celu przeanalizowano próby krwi pobrane od 698 krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej. Z leukocytów krwi badanych zwierząt wyizolowano DNA, które posłużyło następnie do badania polimorfizmu genu laktoferyny. Badanie polimorfizmu prowadzono metodą PCR – RFLP. Obliczenia wykonano za pomocą programu SAS z wykorzystaniem procedury GLM. W modelu badającym wpływ genotypu na liczbę komórek somatycznych uwzględniono także wpływ laktacji, dnia laktacji, wydajności mleka w dniu badania, stada i sezonu badania. Wyniki badań wskazują, że krowy nosicielki allelu B laktoferyny są bardziej odporne na zapalenie wymienia niż pozostałe zwierzęta i charakteryzują się niższą liczbą komórek somatycznych w mleku. Zastosowanie polimorfizmu genu laktoferyny jako markera mastitis mogłoby pozwolić na wybieranie do hodowli zwierząt rzadziej chorujących na zapalenie wymienia.
    Lactoferrin gene polymorphism was analysed in order to test its usefulness for marker-assisted selection of cows resistant to mastitis. 698 blood samples obtained from Polish Holstein-Friesian cows were examined. DNA was extracted from blood leukocytes and used for polymorphism study, conducted with PCR – RFLP method. Statistical analysis was performed with the use of GLM procedure (SAS software). Effects of lactation, days in milk, milk yield, herd and season were included in the statistical model for associations between genotype and somatic cell count. Cows carrying allele B of lactoferrin gene were more resistant to the infection than other animals and had a lower somatic cell count in milk. Application of lactoferrin gene variants as genetic markers can facilitate selection of cows less prone to mammary gland infections.
    Źródło:
    Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego; 2012, 08, 1
    1733-7305
    Pojawia się w:
    Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A new isoetalean microsporophyll from the latest Albian of northeastern Spain: Diversity in the development and dispersal strategies of microspores
    Autorzy:
    Villanueva-Amadoz, U.
    Sender, L.M.
    Diez, J.B.
    Ferrer, J.J.
    Pons, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/946038.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    lycophyta
    isoetales
    isoetites
    peromonolites
    microsporophyll
    albian
    spain
    Opis:
    In this paper well-preserved isoetalean microsporophyll, containing in situ microspores, is described from the uppermost part of the Utrillas Formation (latest Albian) in Teruel Province, northeastern Spain. Similar but dispersed microspores were described previously as Peromonolites. Fossil plant impressions and compressions including the sporophyll lamina and microsporangium are referred to the fossil genus Isoetites. Although Isoetes-like megafossil remains, often with in situ or associated megaspores, are known from quite a few Cretaceous sites, and dispersed microspores are known, the presence of intact microsporangia is rare. Herein we suggest that microsporangia may have dispersed in masses, possibly representing a new unknown strategy in microspore dispersal in this group of plants.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2014, 59, 2; 479-490
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies