Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Sapek, B" wg kryterium: Autor


Tytuł:
Calcium and magnesium in atmospheric precipitation, groundwater and the soil solution in long-term meadow experiments
Wapń i magnez w opadzie atmosferycznym, wodzie gruntowej i roztworze glebowym w długoletnich doświadczeniach łąkowych
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15505.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Opis:
At present, atmospheric precipitation is considered a cause of environmental pollution. Less attention is paid to nutrients in rainfall that might supply plant requirements. Hence, there is a need to assess relationships between rainfall, groundwater and the soil solution in the context of their mineral content (including magnesium and calcium) essential for soil fertility as well as proper plant growth and development. Such an attempt was made based on long-term meadow experiments run in the vicinity of the village Falenty, the Province of Mazowsze (województwo mazowieckie). The relationships between the Ca and Mg content in wet precipitations in Falenty, and in groundwater and the soil solution under long-term meadow experiments were evaluated. Moreover, concentrations and loads of these elements were compared between wet precipitation, groundwater and the soil solution. The positive effect of rainfall Ca and Mg on soil water is differentiated by the significant variability of both concentrations and loads of Ca in precipitation. The fact that Ca binds more strongly to soil than Mg may result in the lack of a positive effect of Ca on the soil solution. The beneficial influence of Ca concentrations on soil solutions depend on the acid reaction of soil. No such relationship was observed for Mg. This confirms the influence of differences in soil pH, soil abundance and different solubility of the two elements on the chemical composition of soil waters.
Obecnie szczególną uwagę zwraca się na opad atmosferyczny, jako jedną z możliwych przyczyn zanieczyszczenia środowiska. Natomiast znacznie mniejszą poświęca się zawartości w nim składników pokarmowych uzupełniających potrzeby roślin. Skłania to do próby oceny wzajemnych powiązań między opadem, wodą gruntową i roztworem glebowym w aspekcie zawartości w nim składników mineralnych, w tym wapnia i magnezu, niezbędnych dla żyzności gleby oraz rozwoju i wzrostu roślin. Oceny dokonano w warunkach rejonu Falent, w województwie mazowieckim, na przykładzie długoletnich doświadczeń łąkowych. Badano i oceniono zależności między Ca i Mg w mokrym opadzie z Falent oraz w fazie wodnej gleby – wodzie gruntowej i roztworach glebowych spod doświadczeń łąkowych. Ponadto oszacowano oddziaływanie stężenia, a także ładunku tych składników między mokrym opadem, wodą gruntową i roztworem glebowym. Dodatnie oddziaływanie Ca i Mg zawartych w opadzie na wody glebowe różnicuje znaczna zmienność zarówno stężenia, jak i ładunku Ca w opadzie. Natomiast silniejsze w porównaniu z Mg wiązanie Ca przez glebę może skutkować brakiem wpływu tego składnika z opadu na jego stężenie w roztworze glebowym. Dodatni wpływ stężenia Ca w wodzie gruntowej na jego stężenie w roztworach glebowych warunkuje kwaśny odczyn gleby. W przypadku Mg nie obserwowano takiej zależności. Potwierdza to wpływ różnic odczynu, zasobności gleb oraz różnej rozpuszczalności związków omawianych składników na skład chemiczny wód glebowych.
Źródło:
Journal of Elementology; 2014, 19, 1
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Calcium and magnesium uptake with the yield of meadow vegetation in relation to their content in atmospheric precipitation, ground water and soil solution
Pobranie wapnia i magnezu z plonem roślinności łąkowej na tle ich zawartości w opadzie atmosferycznym, wodzie gruntowej i roztworze glebowym
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293280.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
atmospheric precipitation
calcium
ground water
magnesium
soil solution
uptake with meadow plant yield
magnez
opad atmosferyczny
pobranie z plonem roślin łąkowych
roztwór glebowy
wapń
woda gruntowa
Opis:
The question was how and under which conditions the concentration and load of calcium and magnesium in atmospheric precipitation, ground water and soil solution may affect their uptake by vegetation in a managed meadow. The answer was based on results of Ca and Mg determinations in atmospheric fallout near Falenty, and in soil waters from two long-term meadow experiments on mineral soils situated in Masovian Province. Obtained results showed a complex effect of Ca and Mg deposition and associated effects of these components in ground water and soil solution on their uptake by plants due to fertilisation effect, harvesting and other factors of human impact. No distinctly positive effect was found of the increased deposition of Ca with atmospheric fallout on its uptake by plants on a long term basis. Such an effect was demonstrated for Mg load but only in very acidic soil. Under favourable physical and water conditions and at weakly acidic soil pH this effect was negative. The enrichment of ground water in Ca was accompanied by the increase of its uptake by plants and, at the same time, by the decrease of Mg uptake from very acidic soil. Under such soil pH, decreased Ca uptake was associated with its higher concentration in soil solution. Neutralization of soil acidity facilitated the increased Mg concentration in soil solution and its decreased uptake by plants. Obtained results inspire to undertake similar studies in natural grassland ecosystems and in the so-called lands of ecological use.
Postawiono pytanie, czy, w jakich warunkach i w jaki sposób stężenie oraz ładunek wapnia i magnezu w opadzie atmosferycznym oraz w wodzie gruntowej i roztworze glebowym mogą wpływać na pobranie tych składników z plonem roślinności w warunkach użytkowanej łąki. Odpowiedzi na to pytanie poszukiwano na podstawie wyników oznaczeń Ca i Mg w opadzie atmosferycznym z rejonu Falent oraz w wodzie glebowej z dwóch długoletnich doświadczeń łąkowych na glebie mineralnej, usytuowanych w województwie mazowieckim. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono złożony i uwikłany wpływ depozytu Ca i Mg z opadu oraz związane z nim oddziaływania tych składników w wodzie gruntowej i w roztworze glebowym na ich pobieranie z plonem z uwagi na działanie nawożenia, zbioru plonu oraz pozostałych czynników antropogenicznych. Nie stwierdzono jednoznacznie dodatniego oddziaływania zwiększenia ładunku Ca z opadu atmosferycznego na jego pobranie przez rośliny w wieloleciu. Wpływ taki wykazano w odniesieniu do ładunku Mg, lecz tylko na bardzo kwaśnej glebie. W korzystnych warunkach fizyczno-wodnych i słabo kwaśnego odczynu gleby ten wpływ był ujemny. Wzbogaceniu wody gruntowej w Ca towarzyszyło zwiększenie jego pobrania z plonem roślin i jednocześnie zmniejszenie pobrania Mg z gleby bardzo kwaśnej. W takich warunkach odczynu gleby zmniejszeniu pobrania Ca towarzyszyło większe jego stężenie w roztworze glebowym. Zobojętnienie nadmiaru kwasowości gleby sprzyjało zwiększeniu stężenia Mg w roztworze glebowym i mniejszemu jego pobraniu przez rośliny. Uzyskane wyniki inspirują do podjęcia podobnych badań w warunkach naturalnych ekosystemów łąkowych i tzw. użytków ekologicznych.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2013, no. 18 [I-VI]; 73-83
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamics of the pH of limed and unlimed soil on the background of mineralization of nitrogen compounds in long-term meadow experiments
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/795376.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
dynamics
pH
limed soil
unlimed soil
background
mineralization
nitrogen compound
long-term experiment
meadow
liming
organic matter
pH change
Opis:
On the basis of the results of 13 year strict summer experiments on the dynamics of pH of soils which were unlimed (acidification) or limed (reacidification) on permanent grassland on two different mineral soils three phases differing in the average rate of pH change (∆pH/year) are presented. Phase III (about 10 years after liming) had the fastest changes. The rate of reacidification exceeded the reate of acidification. The increased efficiency of nitrogen compounds mineralization nitrification was accompanied by an increase in the rate of pH changes.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1998, 456
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika zawartości Mn, Zn i Cu w roślinności z długoletnich doświadczeń łąkowych po ich nawożeniu tymi składnikami
Dynamics of Mn, Zn and Cu contents in herbage fertilized with these elements in long-term meadow experiments
Autorzy:
Barszczewski, J.
Sapek, B.
Kalinska, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/806312.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Badanie dynamiki zmian zawartości Mn, Zn i Cu w roślinności łąkowej po nawożeniu nimi prowadzono w trzech doświadczeniach: Baniocha, Janki i Laszczki. Czynnikami były trzy poziomy wapnowania (Ca₀, Ca₁ i Ca₂) na tle zróżnicowanego nawożenia azotem (N₁ i N₂). Nawożenie mikroskładnikami gleby łąkowej niewapnowanej oraz wapnowanej zwiększało ich zawartość w runi łąkowej. Istotnie większa zawartość Mn i Zn lub tendencja wzrostu zawartości na obiektach niewapnowanych wystąpiła we wszystkich doświadczeniach. Wapnowanie nie powodowało zmian zawartości Cu w runi. Podwojone nawożenie azotem powodowało tendencje lub istotny wzrost zawartości badanych mikroelementów w runi. Nie tylko nawożenie lecz również warunki wodne gleby podyktowane opadami w danym roku kształtowały dynamikę zawartości Mn, Zn i Cu w runi łąkowej.
Dynamics of changes in the contents of Mn, Zn and Cu in meadow herbage after their application in fertilizers, were studied in three experiments at: Baniocha, Janki and Laszczki. The tested factors were three levels of liming (Ca₀, Ca₁ i Ca₂) against the background of different nitrogen fertilization (N₁ and N₂). Fertilization with microelements of meadow soil, limed and not limed, increased the contents of this components in meadow sward. Significantly higher contents of Mn and Zn or the tendency to increase their content on not limed objects were observed. Lime application did not cause any change of Cu content in the sward. The doubled nitrogen fertilization rate showed tendency or significant increase in the content of tested microelements. Not only fertilization but soil also water conditions following the rainfalls in given year shaped the dynamics of Mn, Zn and Cu contents in meadow sward.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2000, 471, 2
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność rolnicza a gazowe zanieczyszczenia powietrza jako źródła zakwaszania gleb
Agricultural activities and gaseous atmosferpheric pollution as a source of soil acidification
Autorzy:
Sapek, A.
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/810469.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Ammonia emission from agricultural production becomes now recognized as a main source of environmental acidification. In the atmosphere ammonia neutralizes either nitric and sulfuric acids forming ammonia aerosols. However, after precipitation to ecosystems, ammonia ion is oxidized to nitric acid and two protons are released. The increase of world population and demand for foodstuff will result in expansion of ammonia emission particularly in Asia. In Poland, ammonia contribute to about 30% emission of acidifying gases. Until now, the ammonia emission is not accepted as the risk to the environment in Poland, and so far, no actions were under taken to prevent this emission.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1998, 456
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziesięcioletnie badania zmian stężenia składników mineralnych w różnego rodzaju wodach z obiektów gleb torfowych Zakładu Doświadczalnego ITP w Biebrzy
Ten-year long study of nutrient concentrations in different types of water from the peat soil at Experimental Station of the ITP in Biebrza
Autorzy:
Sapek, A.
Sapek, B.
Chrzanowski, S.
Jaszczyński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337881.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gleby torfowe
składniki mineralne
woda gruntowa
zmiany stężenia
concentration changes
groundwater
nutrients
peat soils
Opis:
Celem badań było rozpoznanie zmian stężenia składników mineralnych w różnego rodzaju wodach z obiektu gleb torfowych w Zakładzie Doświadczalnym ITP w Biebrzy. Śledzono zmiany w latach i sezonie. Pobierano próbki: wody gruntowej w 9 punktach kontrolnych, osobno z warstwy torfowej oraz podścielającej warstwy mineralnej gleby, próbki wody powierzchniowej z rowów melioracyjnych położonych w pobliżu punktów kontrolnych oraz z kanału doprowadzającego i odprowadzającego wodę na obiekt, próbki roztworu glebowego w punkcie kontrolnym umiejscowionym obok automatycznej stacji z głębokości 30, 60 i 90 cm profilu torfu. W doborze punktów uwzględniono zróżnicowanie stopnia zmurszenia, rodzaj utworu i stopnia rozkładu torfu w całym profilu gleby, sposób użytkowania i gospodarowania wodą. Wszystkie próbki pobierano w cyklu jednomiesięcznym. Omówiono zmiany stężenia fosforanów, azotanów, amonu, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia na podstawie wyników oznaczeń wykonanych w dziesięcioleciu 2000-2009. Średnie roczne stężenie składników w badanych wodach wykazywało istotne różnice w niektórych sąsiednich latach. 10 lat badań jest to jednak zbyt krótki czas, by można wnioskować o trwałości tych zmian. Istotne natomiast były różnice w średnich miesięcznych stężeniach, zwłaszcza azotu i fosforu. Stężenie azotanów we wszystkich rodzajach wody malało od wiosny ku jesieni, a stężenie amonu zwiększało się w tym czasie. Stężenie fosforanów wykazało maksimum w miesiącach letnich i wczesnojesiennych, podobnie jak stężenie potasu. Stężenia azotu i fosforu w wodzie gruntowej było ok. 10 razy większe niż w wodzie powierzchniowej. Można więc wnioskować, że badany obiekt gleb torfowych nie jest źródłem tych dwóch składników powodujących eutrofizację. Zwiększone jednak stężenie azotanów, wykazane w próbkach wody gruntowej pobieranych zimą i wiosną wskazuje, że w tym czasie ten składnik może ulegać wymyciu do wód powierzchniowej. Większe stężenie fosforanów i amonu w wodzie gruntowej występowało w miesiącach letnich i wczesnojesiennych, tj. w czasie, w którym nie obserwuje się odpływu wody z torfowiska.
The aim of this study was to trace changes in nutrient concentrations in different types of water from the peat soil object at Experimental Station of the Institute for Technology and Life Science in Biebrza. The following water samples were taken: groundwater samples from 9 control points, separately from peat layer and from underlying mineral layer, surface water samples from drainage ditches and the main canal, which serves to deliver and collect water from this object and soil solution samples at 30, 60 and 90 cm depths. The control points were selected with the consideration of: the extent of mucking, the type of peat and its decomposition in the whole soil profile, and soil and water use and management. All samples were taken every month from 2000 to 2009. Annual mean nutrient concentrations showed significant differences in some years. Ten years is, however, too short time period to conclude about the stability of these changes. Much more important were the differences in mean monthly concentrations, particularly of nitrogen and phosphorus. The nitrate concentrations decreased from winter to autumn in all types of water. The phosphate concentrations showed the maximum in summer and early autumn months, as did potassium concentrations. The concentrations of nitrogen and phosphorus in groundwater were ten times higher than those in surface water. Hence, the studied peat soil object was not a source of both nutrients that would pose a threat to water quality. Nevertheless, the increased concentration of nitrates in groundwater samples taken in winter and early spring indicates a possibility of their leaching to surface water at that time. Higher phosphate and ammonium concentrations were observed in summer and early autumn months i.e. at the time when no water flow from the object to surface waters was observed.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 4; 183-196
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywność nawożenia saletrą amonową i wapniową w plonowaniu użytku zielonego na glebie mineralnej - wyniki wieloletnich doświadczeń
The efficiency of fertilisation with ammonium nitrate and calcium nitrate in the yielding of a grassland on mineral soil - results of long-term experiments
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339522.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
doświadczenia wieloletnie
efektywność nawożenia
gleba mineralna
pH gleby
plonowanie
saletra amonowa
saletra wapniowa
użytek zielony
właściwości fizyczno-wodne
ammonium nitrate
calcium nitrate
fertilisation efficiency
grassland
long-term experiments
mineral soil
physical and water properties
soil pH
yielding
Opis:
W ocenie efektywności działania czynnika nawozowego oraz jego dynamiki należałoby brać pod uwagę nie tylko ilość uzyskiwanych plonów, lecz również jego oddziaływanie na środowisko przyrodnicze. Celem pracy była ocena plonowania użytków zielonych w wieloleciu na glebach mineralnych o zróżnicowanych właściwościach fizyczno-wodnych pod wpływem nawożenia saletrą amonową (AN) oraz saletrą wapniową (CN) na tle następczego wpływu wapnowania i zróżnicowanej dawki azotu, a także w warunkach zaniechania nawożenia fosforem. Oszacowano efektywność działania dwóch nawozów azotowych na przykładzie wyników dwóch długoletnich doświadczeń łąkowych (doświadczenie J, 1981-2007; doświadczenie L, 1982-2003) użytkowanych kośnie, założonych na kwaśnej glebie mineralnej, usytuowanych w województwie mazowieckim. Obserwowane zróżnicowanie plonowania rozważono w świetle ochrony gleby i kosztów nawożenia. W warunkach silnie kwaśnej gleby, ubogiej w Corg i stosowania większych dawek azotu (240 kg N·ha-¹) można oczekiwać większego efektu plonotwórczego nawożenia saletrą wapniową w porównaniu z saletrą amonową, również po zaniechaniu nawożenia jej fosforem. Bez względu na właściwości fizyczno-wodne gleby, nawożenie saletrą wapniową gwarantuje większą stabilność uzyskiwanych plonów w wieloleciu. Większy koszt azotu w tej samej dawce saletry wapniowej w porównaniu z saletrą amonową jest rekompensowany jego zwiększoną plonotwórczą efektywnością oraz działaniem prośrodowiskowym, tj. przeciwdziałaniem zakwaszeniu gleby i stabilizacją jej odczynu.
Estimation of the efficiency of fertilisation and its dynamic should involve both the yield and environmental effects. The aim of this paper was to estimate long-term yield in grasslands on mineral soils of different physical and water properties fertilised with ammonium nitrate (AN) and calcium nitrate (CN) in relation to the secondary effect of liming and different dose of nitrogen and abandoned phosphorus fertilisation. The efficiency of the two nitrogen fertilisers was estimated from results of two long-term experiments set up on mown meadows (in Janki, 1981-2007; in Laszczki, 1982-2003) situated on acid mineral soil in Mazowieckie province. Observed yield differentiation was considered in the light of soil protection and the cost of fertilisation. In very acid soil, poor in Corg and at a higher dose of nitrogen (240 kg N·ha-¹) one may expect higher yields with calcium than with ammonium nitrate fertilisation even after the abandonment of phosphorus fertilisation. Regardless of physical and water properties of soil, fertilization with calcium nitrate guarantees higher long-term stability of yields. The higher cost of nitrogen in calcium nitrate than in ammonium nitrogen is compensated by increased yield-forming efficiency and environmental-friendly effect of counteracting soil acidity and stabilising its pH.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 1; 241-265
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations of the specificity and effects of the secondary humification process of soils formed from various types of organic materials
Badanie specyfiki i skutkow procesu wtornej humifikacji gleb wytworzonych z roznych typow materialow organicznych
Autorzy:
Sapek, B
Sapek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/798802.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
wlasciwosci chemiczne
humifikacja wtorna
gleby
torf
gleby murszowe
wlasciwosci fizykochemiczne
zmiany wlasciwosci
Opis:
Changes in chemical and physico- chemical properties of peat moorshes and their parent materials were analyzed and evaluated in various stages of humification, as well fractions of humic and fulvic acids isolated from them and low and high mollecular weight compounds. A specificity of the properties of the created moorsh in comparison with the parent peat were noted, caused by the interaction of secondary humification and parallel mineralization. The results indicate that moorshes form sequences of changes in properties characteristic for a given type of peat linked to successive stages of secondary humification of organic matter.
Badano i oceniano zmiany właściwości chemicznych i fizyko-chemicznych murszów torfowych i ich utworów macierzystych w różnym stadium humifikacji, wydzielonych z nich frakcji kwasów huminowych i kwasów fulwowych oraz związków nisko i wysokocząsteczkowych. Stwierdzono swoistość właściwości powstałego murszu w porównaniu z torfem macierzystym, wywołaną oddziaływaniem wtórnej humifikacji i równolegle przebiegającej mineralizacji. Wykazano, że mursze tworzą charakterystyczne dla danego rodzaju torfu ciągi zmian właściwości, związane z kolejnymi stadiami wtórnej humifikacji materii organicznej.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1993, 406; 83-93
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość gleby i wody gruntowej z zagrody jako wskaźnik punktowych źródeł rolniczych zanieczyszczeń na obszarach wiejskich
He quality of soil and groundwater from farmstead as an indicator of agricultural point sources pollution in rural areas
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339424.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
jakość gleby i wody
monitoring
punktowe źródło rolniczych zanieczyszczeń
rodzaje zanieczyszczeń
zagroda wiejska
agricultural point source pollution
farmstead
soil and water quality
type of pollution
Opis:
Przedstawiono i przedyskutowano potencjalny udział zagrody wiejskiej i jej otoczenia jako punktowego źródła emisji rolniczych zanieczyszczeń na obszarach wiejskich. Podano rodzaje zanieczyszczeń, ich potencjalne źródła oraz miejsca występowania (tzw. "gorące miejsca") w zagrodzie i jej otoczeniu. Na przykładzie zagród z gospodarstw demonstracyjnych oceniono stan zanieczyszczenia gleby, wody gruntowej spod zagrody i wody z pobliskich małych cieków składnikami nawozowymi (N, P, K) oraz rozpuszczalnym węglem organicznym. Wykazano, że jakość gleby i wody gruntowej z terenu zagrody jest wskaźnikiem oddziaływania tego punktowego źródła rolniczych zanieczyszczeń związanych przede wszystkim z produkcją zwierzęcą, której wpływ na zanieczyszczenia obszarowe, w przeciwieństwie do produkcji roślinnej, postrzega się w mniejszym stopniu. Pilna potrzeba monitoringu zanieczyszczeń gleby i wody gruntowej z zagrody i jej otoczenia oraz wody z pobliskich, małych cieków wynika z przeciwdziałania wpływowi takich zanieczyszczeń na środowisko i konieczności jego ograniczenia. Postulowany monitoring umożliwi przewidywanie zagrożenia, jakie stanowi to punktowe źródło zanieczyszczeń rolniczych na obszarach wiejskich, zwłaszcza mając na uwadze efekty proekologicznych działań i inwestycji z jednej strony, a wpływ intensyfikacji produkcji zwierzęcej z drugiej.
The farmstead and its vicinity as an agricultural point source of pollution in rural areas was presented and discussed. The types of pollution, their potential sources and places in farmstead area - named "hot spots" were shown. On the example of farmsteads from demonstration farms, pollution of soil, groundwater and the water from neighbouring ditches with nutrients (N, P, K) and dissolved organic carbon was estimated. It was demonstrated that soil and groundwater quality from farmstead was an indicator of the impact of agricultural point source pollution connected principally with animal production. The latter, in the contrast to crop production, was not considered before as the main pollution source. The urgent need was postulated of monitoring soil and water pollution from under the farmstead and its vicinity and from neighbouring ditches to mitigate environmental pollution. Such monitoring would allow foreseeing the risk posed by point sources of agricultural pollution in rural areas. It is particularly important for the efficiency of ecological activities and investments on one hand and for more intensive animal production on the other.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2006, 6, 1; 349-366
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość wody i gleby w wybranych gospodarstwach z regionu Podlasia prowadzących chów bydła mlecznego
Autorzy:
Pietrzak, S.
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/795016.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
W pracy zaprezentowano wyniki ponad czteroletnich badań monitoringowych wody i gleby, prowadzonych w czterech gospodarstwach ukierunkowanych na produkcję mleka z województwa podlaskiego. Składnikami poddawanymi ocenie w próbkach wody i gleby były: azot azotanowy (N-NO₃), azot amonowy (N-NH₄) i fosfor (P), a ponadto w próbkach wody - potas (K). Stwierdzono, że w największym stopniu zanieczyszczona była woda pobierana ze studzienek zainstalowanych obok gnojowni (10,7 g N-NO₃-m⁻³, 45,6 g N-NH₄-m⁻³, 6,7 g P·m⁻³ i 645,9 g K·m⁻³) oraz na wybiegu dla bydła (10,9 g N-NO₃-m⁻³, 15,1 g N-NH₄-m⁻³, 3,0 g P·m⁻³ i 270,6 g K·m⁻³). Ponadto duże stężenia poszczególnych tych składników występowały w wodzie pobieranej z takich miejsc, jak: studnie gospodarskie, w pobliżu silosu przy wejściu na teren zagrody. W przypadku gleby, to podobnie jak woda, była ona najbardziej zanieczyszczona w miejscach w pobliżu składowisk nawozów naturalnych. Znajdowało się w niej przeciętnie - azotu azotanowego i amonowego łącznie do 45,6 g·m⁻³ gleby oraz fosforu do 16,1 g·m⁻³ gleby. Podwyższone zawartości fosforu występowały także w glebie pobieranej z wybiegu dla bydła oraz przy bramie wjazdowej. Uzyskane wyniki pracy wskazują, że odchody zwierząt stanowią największe zagrożenie dla jakości wody i gleby w gospodarstwie, a zwłaszcza na terenie zagrody.
The paper presents the data from over four year investigations of water and soil quality on four dairy farms from Podlasie province. The content of nitrate nitrogen (N-N03), ammonium nitrogen (N-NH4) and phosphorus (P) were determined in the water and soil samplers and potassium (K), in the water sampler. It was noted, that water from the control wells installed in the ground near manure pit (10.7 g N-NO₃-m⁻³, 45.6 g N-NH₄-m⁻³, 6.7 g P·m⁻³ and 645,9 g K·m⁻³) and on the cattlerun (10,9 g N-NO₃-m⁻³, 15,1 g N-NH₄-m⁻³, 3,0 g P·m⁻³ and 270,6 g K·m⁻³) was the most polluted. Besides, high concentrations of these individual nutrients occur in water collected from points such as: farm wells, near silo, near farm gate. Soil, similar as water, was the most polluted in the places located near the storage of manure. Soil samples from these places contained together up to 45.6 g·m⁻³ of nitrate and ammonium nitrogen and up to 16.1 g·m⁻³ of phosphorus. Rather high contents of phosphorus also occurs in the soil from the cattlerun and from the place near the farm gate. The obtained data indicate, that animals waste created the highest risk for water and soil quality on the farm, especially in the farmyard area.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 499
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikroelementy w roślinności łąkowej nawożonej azotem w wieloleciu przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów na tle następczego wpływu wapnowania. Cz. I. Zmiany zawartości manganu, cynku i miedzi oraz ich wpływ na plon
Microelemnts in meadow vegetation long fertilised with nitrogen before and after single application of micro-fertilisers on the background of the secondary effect of liming. Part I. Changes in manganese, zinc and copper content and thier effect on yield
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338907.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
długoletnie doświadczenia
mikroelementy
mikronawozy
nawożenie
roślinność łąkowa
zawartość
content
fertilisation
herbage
microelements
micro-fertilisers
Opis:
Oceniono zawartość manganu, cynku i miedzi oraz jej zmiany w roślinności łąkowej przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów. Oceny dokonano na podstawie średnich wartości z wielolecia oraz w świetle rocznych zmian ich zawartości w ponad 20-letnim okresie badań. Zagadnienie rozważono w aspekcie jakości paszy łąkowej oraz wpływu zawartości mikroelementów na wielkość plonów, na tle corocznego nawożenia azotem oraz następczego wpływu wapnowania. Wykazano, iż jednorazowe nawożenie gleby Mn, Zn i Cu skutkowało zwiększeniem ich zawartości w roślinności, a w wieloleciu znaczną jej zmiennością, zwłaszcza w odniesieniu do Mn. Średnia z wielolecia zawartość badanych mikroelementów po zastosowaniu mikronawozu wynikała głównie z jej zwiększenia w pierwszych kilku latach. Zachowanie prawidłowej, ze względu na żywienie przeżuwaczy, zawartości omawianych mikroelementów wymagałoby, w zależności od właściwości gleby oraz pierwiastka, stosowania mikronawozów co 2-6 lat. W takim przypadku należy się liczyć ze znacznym wzbogaceniem, a nawet zanieczyszczeniem gleby tymi metalami. Plonotwórczego działania nawożenia gleby łąkowej mikroelementami można się spodziewać jedynie w warunkach ich znacznego niedoboru w roślinności. Wykazano, że ocena przebiegu zjawisk przyrodniczych zależy od czasu trwania ich obserwacji, a długoletnie badania empiryczne w większym stopniu przybliżają ich rzeczywisty obraz.
The content of Mn, Zn and Cu and their changes in vegetation before and after a single application of micro-fertilisers were estimated. The assessment was based on average values from many years and in the light of annual changes of this content during 20 years-long study. The problem was considered in view of meadow fodder quality and the effect of microelement contents on yields and confronted with the secondary effect of liming and every-year nitrogen fertilisation. It was shown that single soil fertilisation with Mn, Zn and Cu resulted in their increased content in vegetation and marked year-to-year variability, especially of Mn content. Lon--term mean content of microelements after application of micro-fertiliser resulted mainly from their increase during the first several years. Maintenance of proper (for feeding ruminants) content of the discussed microelements would require application of micro-fertilisers every 2 to 6 years, depending on soil properties. In such a case one should take into account considerable enrichment or even pollution of soils with these metals. Positive effect of grassland fertilisation with microelements on crop yielding may be expected only in the case of considerable deficiency of particular microelement in vegetation. It was shown, that the estimation of the dynamics of natural phenomena depends on the time of observations and that long-term empirical study would better show their real picture.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 4; 179-203
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikroelementy w roślinności łąkowej nawożonej azotem w wieloleciu przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów na tle następczego wpływu wapnowania. Część II. Zmiany pobrania manganu, cynku i miedzi z plonem
Microelements in meadow vegetation long fertilised with nitro gen before and after single application of micro-fertilisers on the background of the secondary effect of liming. Part II. Changes in the uptake of manganese, zinc and copper with yield
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338828.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
długoletnie doświadczenia
mikroelementy
mikronawozy
nawożenie
pobranie z plonem
roślinność łąkowa
fertilisation
long-term experiment
microelements
micro-fertiliser
uptake with yield
vegetation
Opis:
Oceniono pobranie Mn, Zn i Cu z plonem roślinności oraz jego zmiany na doświadczeniach łąkowych w ponad 20-letnim okresie badań, w warunkach braku nawożenia gleby tymi mikroelementami oraz po jednorazowym zastosowaniu mikronawozu. Zagadnienie rozważono na tle nawożenia azotem i następczego wpływu wapnowania w aspekcie wyboru i sposobu stosowania mikronawozów na użytki zielone, uwzględniającego jednocześnie potrzebę ochrony gleby i uzyskania dobrej jakości paszy łąkowej. Pobranie badanych mikroelementów z plonem roślinności przed zastosowaniem mikronawozów było dość stabilne w ramach wydzielonych obiektów nawozowych. Proces reacydyfikacji gleby z obiektów uprzednio wapnowanych sprzyjał zwiększeniu pobrania manganu wraz z upływem lat. Jednorazowe nawożenie gleby mikroelementami w ilości: 50 kg Mn·ha-¹, 30 kg Zn·ha-¹ i 10 kg Cu·ha-¹ z reguły zwiększyło ich pobranie, lecz działanie to było stosunkowo krótkotrwałe i zależało od zawartości badanych mikroelementów w roślinności oraz od właściwości gleby, zwłaszcza zasobności w materię organiczną. Wynikało też z różnic we właściwościach chemicznych pierwiastków. Pobranie mikroelementów zmniejszało się w wyniku następczego wpływu wapnowania gleby. Natomiast stosowanie większej dawki azotu skutkowało jego zwiększeniem, głównie z powodu wzrostu plonu roślinności. Rozważono sposoby uzupełniania niedoborów omawianych mikroelementów poprzez nawożenie gleby oraz dolistne dokarmianie roślinności. Z ich porównania wynika, iż należałoby preferować nawożenie dolistne. Jednak, w warunkach znacznego niedoboru któregoś z nich w glebie, proponowane w nawożeniu dolistnym dawki mogą być niewystarczające do uzyskania pożądanej jakości paszy łąkowej. Właściwe gospodarowanie glebowymi zasobami mikroelementów wymaga zachowania pH optymalnego dla gleby łąkowej.
The uptake of Mn, Zn and Cu by plant yield and its changes in meadow experiments during 20-years of study was estimated under conditions of no fertilisation with micronutrients and under the effect of single micronutrient application. The problem was considered in relation to nitrogen fertilisation and the secondary effect of liming in view of the way of micronutrient application on grassland that would simultaneously provide soil protection and good quality of meadow fodder. Before microelements application, their uptake by plant yield was rather stable in distinguished fertilisation objects. The re-acidification of soil from the objects previously limed enhanced Mn uptake with time. The single soil fertilisation with microelements at a rate of: 50 kg Mn·ha-¹, 30 kg Zn·ha-¹ and 10 kg Cu·ha-¹ generally increased their uptake, but this effect was relatively of short duration and depended on soil properties, particularly on organic matter supply. It depended also on the analysed microelement. The uptake of microelements decreased in the secondary effect of soil liming. On the other hand, the uptake increased with increasing doses of nitrogen, mainly as an effect of larger plant yield. Supplementing microelement deficiency through soil fertilisation versus foliar nutrition of plants was also considered. Foliar application appeared to be the preferred one. However, under high deficiency of any microelement in the soil, proposed doses applied in foliar fertilisation would be too low to obtain the desired quality of meadow fodder. Proper management of microelement resources in soil requires maintenance of pH optimal for meadow soils.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 4; 205-224
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineralizacja organicznych związków azotu w glebie w świetle długoletnich doświadczeń łąkowych IMUZ
Mineralization of soil organic nitrogen compounds in the light of long-term grassland experiments in IMUZ
Autorzy:
Sapek, B.
Kalińska, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339097.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
łąki torfowo-murszowe
mineralizacja
mineralna gleba łąkowa
nawożenie azotem
organiczne związki azotu
tężenie składników
warunki glebowe
wody gruntowe
ground waters
mineral meadow soil
mineralization
nitrogen fertilization
organic nitrogen compounds
peat-moorsh meadows
soil conditions
Opis:
Na podstawie wyników długoletnich doświadczeń łąkowych na glebach mineralnych, w zróżnicowanych warunkach uwilgotnienia, odczynu oraz dawki i formy nawozu azotowego, dokonano o ceny jakościowej i ilościowej wydajności mineralizacji organicznych związków azotu oraz dynamiki i zmian jego mineralnych form - amonowej i azotanowej w glebie łąki kośnej. Badania wykonywano w warunkach inkubacji izolowanych próbek gleby in situ oraz w glebie pobranej spod roślinności. Ponadto wstępnie oceniono wpływ zaniechania użytkowania łąki kośnej na zasobność gleby w azot mineralny. Stwierdzono, że przebieg i wydajność mineralizacji związków azotu w glebie zależą od właściwości gleby i warunków w niej panujących, zwłaszcza wilgotnościowych, od pogody w danym roku i okresie wegetacyjnym oraz od dawki i postaci nawozu azotowego. Mineralizacja przebiega najintensywniej w okresie od maja do końca lipca, a jej wydajność istotnie się różni od wydajności w pozostałym czasie. Nawożenie deszczowanej łąki kośnej mineralną formą azotu zwiększa wydajność mineralizacji w porównaniu z wydajnością po stosowaniu formy organicznej - gnojówki. Zaniechanie użytkowania i nawożenia łąki powoduje nagromadzanie się azotu, zwłaszcza N-NH4, co w warunkach sprzyjających nitryfikacji może być źródłem azotanów wymywanych do wód gruntowych.
Qualitative and quantitative estimation of mineralization rate of organic nitrogen compounds and the dynamics of mineral nitrogen forms - ammonium and nitrate in the soil from mown grassland have been studied. The estimation was based on the results from long-term grassland experiments on mineral soils under different conditions of moisture, pH, doses and forms of nitrogen fertilizer. The assessment was performed in the conditions of in situ soil incubation and in the soil under herbage. Moreover, the effect of abandoned mowing on mineral nitrogen content in the soil was preliminarily assessed. The dynamics and mineralization rate of organic soil nitrogen was found to depend on soil properties, especially its humidity, on weather in particular years and vegetative seasons and on the dose and form of nitrogen fertilizer. The most intensive mineralization took place from May to July and its efficiency differed significantly from that during the rest of the season. Fertilization of irrigated mown meadow with mineral forms of nitrogen increased the efficiency of mineralization in comparison with the efficiency after applying organic form of nitrogen - slurry. Abandoned use and mowing resulted in the accumulation of mineral nitrogen, particularly N-NH4, which, under favourable conditions, could be the source of nitrate leaching to ground waters.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 183-200
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineralizacja zwiazkow azotu w glebie laki nawozonej roznymi dawkami azotu i nawadnianej deszczowniano
Autorzy:
Sapek, A
Sapek, B
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/798002.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
nawadnianie
gnojowka
gleby lekkie
dawki nawozowe
mineralizacja
deszczowanie
nawozenie azotem
zwiazki azotowe
irrigation
liquid manure
light soil
fertilizer dose
mineralization
sprinkling
nitrogen fertilization
nitrogen compound
Opis:
W czasie jedenastu lat badano zawartość związków azotu mineralnego (N min. = N-NO₃ + N-NH₄) w 0-10 cm warstwie gleby łąkowej spod roślinności i inkubowanej in situ. Gleby nawożono trzema dawkami azotu mineralnego (120, 240 i 360 N kg·ha⁻¹). Dawki 120 i 240 N kg·ha⁻¹ stosowano: i/ wyłącznie jako azotan amonu oraz ii/ częściowo jako gnojówkę bydlęcą. Poziom nawożenia azotem znajdował istotne odzwierciedlenie w zawartości N min. w obydwóch rodzajach próbek. Nawożenie gnojówką sprzyjało raczej zmniejszaniu zawartości omawianej postaci azotu. Mniej N min. znajdowano w glebie przed ruszeniem wegetacji i po jej zakończeniu. Dobowa różnicowa wydajność mineralizacji azotu (RWM) była najmniejsza w okresie bez wegetacji, a największa w czerwcu i lipcu. Obserwowano istotne zwiększenie zawartości N min. w glebie począwszy od 2000 roku.
The content of mineral nitrogen (N min. = N-NO₃ + N-NH₄) in 0-10 layer of meadow soil directed under sward and after incubation in situ has been assessed for eleven years. The soil was fertilized with three rates on nitrogen (120, 240 i 360 N kg·ha⁻¹). Both higher rates were applied in two forms: i/ exclusive as ammonium nitrate ii/ partly in the form of cattle urine. The level of nitrogen fertilization was focused on the N min. content in both kinds of soil samples. The application of cattle urine rather enhanced the content in question. The lowest N min. content was found in soil before and after the vegetation season. The daily differential efficiency of nitrogen mineralization was the lowest in the season without vegetation, and the highest in June and July. An evident increase of N min. content has been observed since 2000.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 513; 355-364
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nagromadzanie i uwalnianie fosforu w glebach – źródła, procesy, przyczyny
Soil phosphorus accumulation and release – sources, processes, causes
Autorzy:
Sapek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338327.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
mechanizm procesu
nagromadzenie fosforu w glebach
uwalnianie fosforu w glebach
wymywanie do wód
zrównoważone gospodarowanie fosforem w środowisku
accumulation of phosphorus in soils
release of phosphorus in soils
leaching to waters
mechanisms of processes
sustainable management of phosphorus in the environment
Opis:
Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu przedstawiono źródła, procesy oraz ich mechanizmy, a także przyczyny i skutki nagromadzania i uwalniania fosforu w glebach, ze szczególnym uwzględnieniem gleb użytkowanych łąkowo. Celem opracowania było pogłębianie wiedzy o zachowaniu się fosforu w glebach i jego dalszych losach w środowisku, zwłaszcza w aspekcie jego przenikania do wód w zmieniających się warunkach gospodarki na świecie, również w Polsce. Omówiono propozycje zrównoważonego gospodarowania tym składnikiem w środowisku. Z dokonanego przeglądu wynika konieczność ograniczenia nawożenia fosforem tylko do gleb ze swej natury mało zasobnych oraz zubożałych w ten składnik. Wymaga to weryfikacji i dalszego rozwoju testów oceny dostępności dla roślin rezerw fosforu w glebach spod różnych upraw oraz z terenów łąkowych. W tym celu niezbędne jest prowadzenie badań podstawowych, między innymi w zakresie możliwości dostosowania mechanizmów pobierania przez rośliny fosforu z gleby z uwzględnieniem wpływu drobnoustrojów oraz mikrofauny glebowej. Ponadto istnieje potrzeba rozwoju badań stosowanych w zakresie wykorzystania fosforu z recyklingu materiałów organicznych do wzbogacenia gleb ubogich w ten składnik.
The sources, reasons, mechanisms and results of accumulation and release of phosphorus in soils, especially in grassland soils, are presented on the basis of reviewed literature. The aim of this work was to deepen the knowledge about phosphorus behaviour in soils and its further fate in the environment, particularly in view of its penetration into waters; in conditions of changing world and Polish economy. On this background, propositions of sustainable environmental phosphorus management are discussed. Reviewed literature data indicate that fertilisation with phosphorus should be limited to soils with its naturally low content and to those impoverished in this nutrient. This requires verification and further development of soil tests to estimate the reserves of plant available phosphorus in soils under different cropping systems and in grassland areas. To this goal it is necessary to perform basic studies on a possibility of adjusting the mechanisms of phosphorus uptake by plants regarding the effect of microorganisms and soil microfauna. Moreover, some application studies should be developed on phosphorus recycling from organic materials to improve soils that are poor in this element.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 1; 77-100
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies