- Tytuł:
-
Anatomia bólu. Ujęcie socjokulturowe
The Anatomy of Pain: A Sociocultural Approach - Autorzy:
- SZUBERT, Mateusz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1046920.pdf
- Data publikacji:
- 2020-01-12
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Tematy:
-
ból, cierpienie, język bólu, ewolucja bólu, progi bólowe, historia kultury
pain, social pain, distress, suffering, history of culture, the language of pain, cross-cultural studies of pain, pain perception threshold - Opis:
-
Ból należy do najmniej oczekiwanych doznań zmysłowych w życiu człowieka, najtrudniej poddaje się też zabiegom usensowniającym. Istotą bólu jest jego intymny, w najwyższym stopniu subiektywny charakter. Właściwość ta generuje szereg dodatkowych problemów i aporii, głównie natury komunikacyjnej. Doświadczanie bólu odsłania ułomność i kruchość ludzkiego istnienia. Ból jest także jednym z niewielu doświadczeń w życiu człowieka, którego nie sposób ostatecznie oswoić; z bólem co najwyżej można uczyć się żyć. Niekwestionowaną właściwością bólu jest zatem jego obcość.
Ból ma charakter totalny. Rewiduje on wszelkie wcześniej ustalone relacje i więzi, odmienia radykalnie założone cele i pragnienia. Ból w najwyższym stopniu izoluje doświadczającego go człowieka od całego otoczenia, ustanawiając trudną do przebicia barierę nawet wobec najbliższych. Ból jest doświadczeniem nieprzekładalnym i nieofiarowalnym.
Z perspektywy nauk społecznych z powodzeniem można mówić o daleko idącej instrumentalizacji bólu. Aż do początku dziewiętnastego wieku odgrywał on niezwykle ważną rolę w organizowaniu życia społecznego, stając się sprawdzonym środkiem dyscyplinującym i wychowawczym. Funkcjonalna wartość bólu najsilniej manifestowała się w praktykach religijnych, o czym przekonują niezliczone teksty chrześcijańskiej proweniencji. Rewolucja anestetyczna i dokonująca się laicyzacja bólu odmieniły radykalnie jego status w kulturze europejskiej. Ból przestał być „rozumianym” i akceptowalnym towarzyszem w życiu człowieka. Współczesna kultura Zachodu eliminuje ból ze społecznej ikonosfery, akcentując jego obcość i absurdalność. Ból nie jest już czytany jako narzędzie (samo)doskonalenia i odkupienia.
Osobną część artykułu stanowi socjokulturowa analiza zjawiska bólu, podkreślająca znaczący udział kultury w przetwarzaniu bodźców bólowych. Jak wynika bowiem z przedstawionego materiału, różne społeczeństwa i grupy etniczne w różny sposób konceptualizacją ból, wyznaczając tym samym odmienne wzory reakcji na to doznanie. Percepcja bólu jest zjawiskiem niezwykle złożonym, stanowiącym sumę czynników emocjonalnych, poznawczych i kulturowych każdego człowieka. Wszelkie próby uniwersalizacji bólu, tak w sensie jednostkowym, jak i społecznym, nie przynoszą spodziewanych rezultatów. Badanie odmienności progów bólowych stanowi prawdziwe wyzwanie dla zachodniej antropologii kulturowej.
The main thesis of the article is that human beings never suffer exclusively in, or through, their body. The drama of pain necessarily takes place within a social landscape, constituting the sum of various influences, such as the tradition, the dominating worldview, the media, and the social institutions. It is the dominating culture that gives suffering a meaning, or questions it, thus affecting the scale and extent to which people experience pain. Beginning with the 20th century, pain and suffering stopped being considered as unavoidable and ever present phenomena. In fact one may discern a distinctive mark of contemporary Western culture in its refusal to accept pain. Due the predominating orientation towards consumption and fun, the experiences of pain and suffering are carefully eliminated from the public space. The cult of vitalism cannot handle the presence of disease or the grimace of pain. The models of understanding pain discussed in the article are contrasted with the biomedical one. The author claims that any research on pain must take into account its sociocultural context. An approach to pain which reduces its scope merely to the level of the body may even turn out harmful to patients, pain being not only a medical issue. Since the dominating set of notions concerning the experience of pain is formed by the society and culture as such, attention should be paid to its emotional and social aspects. The author holds that the social and cultural context is extremely important not only to the interpretation of pain, but also to the definition of its intensity. It is also the social context that determines the choice of traditional or modern pain-killing techniques. Thus one may speak not only of pharmacology and herbal medicine in this context, but also about a specific cultural anesthesiology, namely, systems of religion, support communities or creative expression, all of which serve to neutralize the feeling of loneliness and defenselessness. The article also emphasizes the problem of communication. Since pain is a highly subjective phenomenon, any attempt at measuring it is doomed to failure. Neither is pain easy to express or verbalize. Any pursuit of verbal or non-verbal ways of expressing pain is necessarily influenced by culture. - Źródło:
-
Ethos; 2017, 30, 4 (120); 102-122
0860-8024 - Pojawia się w:
- Ethos
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł