Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Rychlicki, S." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-41 z 41
Tytuł:
The results of double-cycle drill stem test DST of the Malm carbonate rocks of the Carpathian Foredeep
Autorzy:
Dubiel, S.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/298848.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
wydobycie ropy naftowej
przedgórze Karpat
skały węglowe
petroleum explorations
Carpathian Foredeep basement
Malm carbonates reservoir rocks
results of double-cycle drill stem test DST
Opis:
The paper presents the results of 25 industrial double-cycle drill stem test DST of the Malm carbonate rocks of the Carpathian Foredeep. Designated prospective levels were tested by DST to assess their productivity. DST tests were performed mostly in open hole sections of boreholes and rarely in cased hole - after earlier borehole casing perforations. Probes used American Standard company Halliburton and Baker Inflatable type. During testing of Malm reservoir rocks in approximately 75% was used double-cycle drill stem test DST. Due to renewed interest of the Polish Oil and Gas Company in petroleum prospection of Malm sediments, it is appropriate to use in the petroleum exploration results obtained thus far from industrial research double cycle DST reservoir testing. This provides, among others to modification of drilling technology and to sampling of Malm sediments in the planned boreholes.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2012, 29, 2; 367-373
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Enhanced oil recovery processes in sandstone reservoirs containing light oil in offshore fields
Autorzy:
Przybyłowicz, J.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/298603.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
enhanced oil recovery
light oil
offshore fields
sandstone reservoirs
Opis:
Enhanced oil recovery methods can significantly increase recovery from offshore oil reservoirs provided that the appropriate method is selected. Enhanced oil recovery methods aim to recover the remaining original oil in place by applying additional energy sources and minimalize flow resistance in the field. The application of these technologies results in enhancement, or replacement of natural or physical processes of displacement and modifies the composition and physical properties of formation fluids. The use of EOR technologies in offshore environment is limited compared to onshore fields. Constraints imposed by the offshore environment are associated with technical difficulties as well as economic risk. Before choosing the most appropriate EOR method for particular environmental conditions the restrictions associated with: large well spacing, disposal geological description as well as availability and cost of EOR agents, weight and space constrains or high capital cost requirements should be considered. Reservoir lithology is limiting the applicability of specific EOR methods. This paper presents a comprehensive review of EOR projects which are appropriate or possible for sandstone reservoirs containing light-oil in offshore field. The possibilities and limitations of selected methods are introduced.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2014, 31, 1; 99-116
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane nowe technologie w transporcie i zastosowaniach energetycznych gazu ziemnego
Some new technologies of natural gas for transport and energy applications
Autorzy:
Warowny, W.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299741.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ogniwa paliwowe
transport hydratów
transport CNG
gaz ziemny do pojazdów
termoakustyczne skraplanie
pomiary energii gazu ziemnego
fuel cells
hydrate transport
CNG transport
natural gas for vehicles
thermoacoustic liquefaction
natural gas energy measurements
Opis:
Istnieje zapotrzebowanie na technologie pozwalające transportować gaz ziemny poza systemem sieci gazociągowej, przede wszystkim dla złóż mało opłacalnych i na krótszą odległość. Dla tego celu wykorzystano następujące technologie: hydratację gazu ziemnego (NGH), sprężony gaz ziemny (CNG) i jego termoakustyczne skraplanie. Powyższe technologie są stosunkowo nowe i są na etapie dalszego ich rozwoju. W drugim przypadku dotyczącym zastosowań energetycznych rozważano ogniwa paliwowe, sprężony gaz ziemny (CNG) do pojazdów i nową metodę pomiaru energii. Zastosowania ogniw paliwowych są bardzo szerokie, na przykład w: urządzeniach elektronicznych, gospodarstwach domowych, motoryzacji, wojsku czy instalacjach energetycznych i przemysłowych. Ogniwa paliwowe są ciągle na etapie rozwoju technologicznego i obecnie są jeszcze bardzo kosztowne. Gaz ziemny do napędu pojazdów jest najczystszym i obiecującym alternatywnym paliwem przyszłości, ponieważ redukuje emisję gazów trujących, gazów cieplarnianych i poziom hałasu. Te walory są szczególnie ważne w miastach, gdzie liczba ludności i ilość samochodów jest największa. W przypadku pomiaru energii, zamiast obliczenia energii z objętości i ze składu gazu, proponuje się metodę korelacyjną. Nowa koncepcja metody opiera się na pomiarach właściwości fizycznych.
There is a need for non-pipeline technologies that can capture and transport natural gas to markets, especially for stranded gas reserves and for shorter distance transport of the gas. For this purpose following technologies are developed: natural gas hydrate (NGH), compressed natural gas (CNG) and thermoacoustic liquefaction. All of these technologies are relatively new and not finally mature. In the second case, for energy applications have been considered fuel cells, CNG for vehicles and new energy measurement method. Applications of the fuel cells are very extensive, e.g. in: electronic devices, home, transportation, military, power and industrial installation. Fuel cells are still heavily under technological development and their present state are very expensive. The natural gas has a promising future as the cleanest an alternative fuel for vehicles, because reduces the emission toxic exhaust gases, greenhouse gases and noise level. It is especially important in the cities, where is the greatest concentration of people and vehicles. For energy measurement, instead conversion of volume for known composition, a correlation method is proposed. A new concept of the method is based on measurement of physical properties.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 2; 901-914
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan aktualny i prognozy wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej w Polsce
Current conditions and forecasts of natural gas application in the production of electricity in Poland
Autorzy:
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215954.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
rynek energii
gaz ziemny
energia elektryczna
energy market
natural gas
electricity
Opis:
W dobie ogólnoświatowego kryzysu dochodzi do dynamicznych zmian na europejskim rynku gazu. Prowadzi to do: — spadku lub stagnacji popytu na gaz w sektorze przemysłowym; — wzrostu znaczenia gazu niekonwencjonalnego; — rozwoju rynku LNG szczególnie w zakresie terminali skraplających w związku z dostępnością surowca pochodzącego ze złóż gazu niekonwencjonalnego (USA, Kanada); — rozwoju terminali regazyfikacyjnych w Europie ze względu na możliwość odbioru dodatkowego surowca; — rozwoju giełd gazu; — rozbudowy gazociągowych połączeń transgranicznych, co prowadzi do postępującej integracji i wzrostu powiązań pomiędzy rynkami; — pojawienia się gazu niekonwencjonalnego w szczególności gazu z łupków oraz metanu z pokładów węgla. W Polsce rysuje się możliwość wydobywania gazu z łupków, co da szansę na szersze jego wykorzystanie w sektorze energetycznym; — zwrócenia uwagi na rolę gazu niekonwencjonalnego, w szczególności gazu z łupków; — okresowych nadwyżek surowca na rynku europejskim; — renegocjacji warunków kontraktów długoterminowych przez europejskich odbiorców; — zmian w kontraktach, które obejmują między innymi: wprowadzenie częściowej indeksacji do giełdowych rynków gazu, modyfikację klauzul TorP, przesunięcie wolumenu kontraktowego na lata późniejsze; — silniejszej pozycji przetargowej kupującego surowiec; — możliwych długoterminowych zmian w systemie wyceny surowca w Europie; — wzrostu znaczenia kontraktów krótko- i średnioterminowych; — zmian w relacjach dystrybutor–klient na rynkach narodowych; — aktywności nowych podmiotów na rynkach gazu. W artykule przedstawiono sytuację istniejącą na rynku energetycznym w Polsce w aspekcie wykorzystania różnego rodzaju paliw, w szczególności gazu ziemnego, do produkcji energii elektrycznej. Odniesiono to do warunków z jakimi mamy do czynienia w krajach europejskich, szczególnie związanych z Unią Europejską. Zaprezentowano wielkości jednostkowego zużycia energii elektrycznej w wybranych krajach UE. Ponadto przedstawiono plany budowy głównych elektrowni gazowych w Polsce.
In times of global crisis, there is a dynamic change in the European gas market. This leads to: — decline or stagnation in demand for gas in the industrial sector; — growing importance of unconventional natural gas; — LNGmarket development especially in terminal condensing due to the availability of rawmaterials derived from unconventional gas deposits (USA, Canada); — development of regasification terminals in Europe due to the possibility of receiving additionalmaterial; — development of gas exchanges; — development of cross-border gas pipeline connections leading to a progressive increase in the integration and linkages between markets; — emergence of unconventional gas in particular shale gas and coal bed methane; in Poland the potential benefits from shale gas exploitation offering opportunities for its wider use in the energy sector; — attention drawn to the role of unconventional gas, particularly shale gas; — periodic surplus raw materials for the European market; — renegotiation of long-term contracts for European customers; — changes in contracts, which include the introduction of partial indexation to the exchange of gas markets, modification of TorP clauses, contract volume shift to later years; — stronger bargaining position for the buyer of raw materials; — possible long-term changes in the valuation of raw material in Europe; — growing importance of short and medium-term contracts; — changes in distributor relations – [client on national markets (meaning unclear)]; — activity of new entrants to the gas markets. This paper presents the existing situation in the energy market in Poland in terms of the types of fuels used especially natural gas in the generation of electricity. It references Poland’s current energy relations with European countries, particularly with respect to the European Union. The analysis includes the size of unit energy consumption in selected EU countries. In addition, it reviews plans to build a major gas plant in Poland.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 1; 5-15
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ właściwości gruntu na migrację węglowodorów na podstawie badań laboratoryjnych
Influence of soil properties on hydrocarbons petroleum migration on basis of laboratory analyses
Autorzy:
Fąfara, Z.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299523.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
migracja węglowodorów
badania laboratoryjne
zanieczyszczenia ropopochodne
grunty
grounds
petroleum hydrocarbon contaminants
hydrocarbons migration
Opis:
W pracy omówiono mechanizmy towarzyszące migracji substancji ropopochodnej w gruncie i wpływ właściwości gruntu na jej przebieg. Następnie opisano laboratoryjne stanowisko pomiarowe oraz przedstawiono przykładowe wyniki migracji etyliny i oleju napędowego w dwóch modelach fizycznych gruntu: piaszczystego i piaszczysto-pylastego, po rozlaniu węglowodorów na powierzchni. Zamieszczone wyniki posłużyły do jakościowej i ilościowej analizy wpływu właściwości gruntu na przebieg procesu rozprzestrzeniania się substancji ropopochodnej. Oszacowano prędkości migracji pionowej poszczególnych substancji zanieczyszczających dla rozważanych modeli gruntu na różnych głębokościach. Otrzymane wartości pozwoliły między innymi na określenie związku pomiędzy wielkością współczynnika przepuszczalności absolutnej i profilu głębokościowego zawartości wilgoci w gruncie od przebiegu migracji.
The mechanisms connected with migration of petroleum hydrocarbon substances in soil and influence of soil properties on their character are presented in the paper. Laboratory measuring stand are described, and exemplary results migration ethyline and car fuel in two models of soils: sandy and sandy-mud, after spilling hydrocarbons on surface are presented. The results have been used for qualitative and quantitative analyses of the influence of properties of soils on the course of hydrocarbon substance diffusion. The rate of vertical filtration of individual contaminant substances in the considered models of soil at various depths, where measuring points were located, was assessed. With the received values it was possible to show the influence of the absolute permeability ratio and primary moisture retension curve on the character of migration. A relationship of coverage and velocity of horizontal dispersion of hydrocarbons with parameters of soil has been indicated.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2005, 22, 1; 135-143
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
World coalbed methane projects
Autorzy:
Rychlicki, S.
Twardowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1204901.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
coalbed methane reserves
coalbed methane projects
coalbed methane technology
Opis:
Worldwide coalbed methane resources, once considered as a new "unconventional" natural gas resources, are now being recognised as a potential source of methane in many countries with extensive coal basins. Coal deposits occur abundantly in many locations throughout the world. Unfortunately, for most of the countries (and especially European countries) the geological conditions are not as simple as in the American basins (complex structure of the basins, very low coal permeability) and unmodified use of the US coalbed methane technology could lead to disappointing results.Good gas productivity in coalbed methane projects will probably only be achieved through the adaptation and development of existing technologies in the exploration, drilling and production fields. Using strictly classical oil and gas technologies does not seem to be capable of producing adequate results. Exploitation of CBM resources will be a challenge for the next century. Success depends on our ability to change our way of thinking and to find solutions for the real difficulties of CBM exploitation.In the United States, the existing natural gas pipeline system has provided a ready means for distributing and marketing the extracted CBM. However, establishing natural gas markets outside of the USA will be more challenging. In locations such as eastern Australia, China or southern Africa there are no existing pipeline facilities for the distribution and sale of the gas. The construction of hundreds of miles of pipeline may be required to connect the CBM production sites to the Consumers' market.In the paper is presented information about the most interesting CBM projects in the world.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2002, 7; 215-224
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gaz ziemny na świecie, w Europie i w Polsce : zasoby, handel, dywersyfikacja
Natural gas in the world, Europe and Poland : reserves, trade and diversification
Autorzy:
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299809.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
gaz ziemny
natural gas
Opis:
W artykule autorzy przedstawili sytuację w zakresie handlu gazem ziemnym oraz jego zasobów w świecie. Pokazano także prognozy dla przemysłu gazowniczego z podziałem na poszczególne regiony. Oprócz tego autorzy wskazali kierunki dywersyfikacji dostaw gazu do Polski. Ponadto przedstawiono wykorzystanie gazu ziemnego i węgla do produkcji energii elektrycznej.
In the paper are presented the actual situation in natural gas trade and gas reserves. Also are shown the prognosis in gas industry in different world's regions. Else it the authors indicate the direction of gas supply diversification to Poland. The utilization of natural gas and coal in the electric power station is also presented.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 2; 715-732
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prospects for development of the oil market in the world
Autorzy:
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/298924.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
oil
oil resources
oil trade
oil prices
Opis:
Crude oil and natural gas were in the twentieth century and are still the most important strategic resources, which determine many aspects of politics and the world economy. The price level and the availability of oil and gas has a huge impact on the economic situation of all countries of the world. The developments in the oil market were the cause of many wars. The use of oil on an industrial scale it was observed at the end of the nineteenth century and once was considered the most effective source of energy for universal use. Since then, a steady increase of its share in the energy balances of the World. Growing automotive industry in the early twentieth century was also an important factor in increasing the use of oil, which is then processed in many emerging refineries. All this led to the development of the oil industry, which has become an alternative to coal as the main fuel so far. However, a major breakthrough in the use of oil occurred only after the Second World War, when began to rapidly develop such industries as chemical-based oil or plastics industry. This article presents information on traditional and prospective areas where oil deposits in the world and its resources as well as international trade, price formation in the market and prospects of development of the oil market in the world.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2017, 34, 1; 27-36
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Directions of development of Polish gas and oil
Autorzy:
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299251.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
oil
gas
prospection in Poland
Opis:
Period of 2000–2015 in exploration and production of hydrocarbons was not the most successful. The last major discovery of new reservoirs took place in the second half of 20th century and first half of 21st century, when the reservoirs of Kościan, Brońsko, BMB and LMG were discovered. Unfortunatelly, following years did not develop these significant discoveries. We can wonder if it was connected with the lack of exploration strategy, problems with financing or less availibility of discovering new reservoirs. The article presents the state of research both conventional unconventional hydrocarbon deposits and their directions of future research in Poland.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2016, 33, 2; 237-243
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe technologie dostaw gazu ziemnego elementem jego dywersyfikacji
New natural gas supply technologies as the diversification tools
Autorzy:
Piwowarski, A. J.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300491.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
transport morski gazu ziemnego
gaz skroplony (LNG)
gaz sprężony (CNG)
shipping natural gas
LNG
CNG
Opis:
Przy obecnym rocznym zużyciu gazu ziemnego rzędu 14 mld m3, posiadaniu udokumentowanych zasobów gazu ziemnego wynoszących około 100 miliardów m3 oraz posiadaniu długoterminowego kontraktu na dostawy gazu z firmą Gazprom, Polska posiada całkiem dobrą sytuację zaopatrzeniową. Ta wydawałoby się komfortowa sytuacja nie zapewnia jednak pełnego bezpieczeństwa gazo-energetycznego szczególnie w przypadku kiedy nadmierna zależność od jednego dostawcy może doprowadzić w zmieniającej się sytuacji politycznej do zakłóceń w dostawach gazu ziemnego do naszego kraju. Od wielu lat występuje chęć zdywersyfikowania źródeł i dróg dostaw gazu ziemnego do Polski. Rozważano kilka opcji dostaw dywersyfikacyjnych włączając w nie dostawy podmorskimi gazociągami z Danii i z Norwegii. Z różnych powodów te projekty nie doczekały się realizacji. Zaburzenia i przerwy w dostawach gazu rosyjskiego przez Białoruś, a przede wszystkim przez Ukrainę stały się dodatkowym sygnałem dla nasilenia prac nad znalezieniem nowych dróg i źródeł dywersyfikacyjnych dostaw gazu ziemnego. Do rozpatrywanych opcji dostaw gazu ziemnego gazociągowych czy też morskich dołączono z inicjatywy nowego kierownictwa PGNiG S.A. w 2007 roku nowe technologie dostaw. Powrócono do przeanalizowania rozpoczętych już w 2001 roku możliwości dostaw drogą morską sprężonego gazu ziemnego, stosując innowacyjną technologię rozwiniętą w Kanadzie, Norwegii i w USA. Dodatkową zaletą jest na przykład fakt, że infrastruktura (boje czy też nabrzeża) stosowane dla dostaw CNG mogą z powodzeniem służyć do wyładunku regazyfikowanego na pokładzie metanowca LNG, co stwarza możliwość dostaw gazu ziemnego w dwu postaciach ciekłej i sprężonej. Technologią dostaw regazyfikowanego na metanowcu LNG zajęto się od marca 2005 roku, po udanym pierwszym na świecie wyładunku w Zatoce Meksykańskiej. Zbliżoną do tej technologii jest technologia regazyfikacji FSRU - Floating Storage Regasification Unit, gdzie LNG jest przeładowywane na zakotwiczony tankowiec lub na barkę z instalacjami regazyfikacyjnymi. W artykule zostaną przedstawione zarówno możliwości dostaw CNG do Polski jak i technologie regazyfikacji LNG przy wykorzystaniu tankowców zakotwiczonych na nabrzeżu portowym.
With the present annual consumption of about 14 bm3, not negligible indigenous natural gas reserves (approx. 100 bm3) and long term natural gas supply contract with Gazprom, Poland is quite well endowed with natural gas resources. Nevertheless this apparently comfortable situation doesn't represent sufficient gas supply security especially in the future when the dependency on one main external gas supply source could have been increasing, and when the political factors can disturb the regular gas supply to the country. Since several years there is an intention and concern in Poland to diversify gas supply sources and routes in view of increasing not only gas supply security but also to improve the flexibility of gas transmission system, to deserve zones not supplied with gas, and to find less costly gas. Several options of gas supply diversification have been envisaged until now including off shore gas pipelines from Denmark and Norway but for various reasons political and economic couldn't be implemented until now. Some years ago LNG project has also arisen. Some troubles, but not really important in the Russian gas supplies throughout Belarus, and Ukraine occurred in the past, becoming an additional signal to intensify the search for a new solutions to enhance the gas supply security. Among several solutions the choice has been made for the shipping natural gas mainly from the North and Norwegian Sea Region to the Polish gas market using an innovative CNG sea transport technology developed in Norway, Canada, and in USA; this solution is being perceived as the most feasible and most interesting from the point of view of the flexibility, security, relatively modest investment costs, rapidity (short time of implementation), and good gas price, especially for gas from so called mature areas. However, an alternative solution to diversify gas supply to Poland remains LNG, when we have started with the project of LNG receiving terminal in North-Western part of the country (near Szczecin), which is expected to be operational in the middle of 2014 year. Another solution, that we are envisaging, constitutes the use of the new technology of gas supply i.e. LNG regasified on the LNG tanker offshore or onshore or regasified on the Floating Storage Regasification Unit - FSRU, which can be a cheap, second hand LNG carrier or a barge. The Regas LNG can be sent directly to the high pressure gas pipeline onshore; this solution is called alongside ship moored. We are taking into consideration two from four existing technologies of Regas LNG: (i) Energy Bridge Regasification Vessel - EBRV TM - owned by the American company, Energy Excelerate from Houston, and the Norwegian technology represented by Hoegh LNG company.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2010, 27, 1--2; 333-348
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości rewitalizacji złóż ropy naftowej
Possibility of mature oil fields revitalisation
Autorzy:
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Wojnarowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299800.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ropa naftowa
eksploatacja złóż
metody wtórne
petroleum
oil
production
EOR
Opis:
Rozwój nowych technologii EOR, takich jak VAPEX czy LTO, i rosnąca presja na redukcję antropogenicznej emisji CO2 stwarzają korzystne warunki dla zwiększonego zainteresowania zastosowaniem metod EOR, zwłaszcza połączonych z sekwestracją CO2, również w Polsce. Nie można także pominąć burzliwego w ostatnich latach rozwoju technologii otworów wielodennych, których wykorzystanie znacznie zwiększa efektywność eksploatacji, a także umożliwia zagospodarowanie małych złóż. Jedna z nowoczesnych metod EOR to opisany w niniejszym referacie proces SAGD. Technologia ta, będąca połączeniem metody EOR z technologią otworów multilateralnych, może mieć zastosowanie w przypadku złóż w warunkach spływu grawitacyjnego.
The development of such new EOR technologies as VAPEX or LTO and the increasing pressure on reducing anthropogenic CO2 creates favorable conditions for increased interest in EOR methods accompanied by CO2 sequestration also in Poland. The spectacular development of multilateral well technology significantly increasing recovery rates and enabling management of small reservoir is of special interest. One of the newest EOR methods, i.e. the SAGD is process described in this paper. This technology links the EOR method with multilateral well technology is applicable for gravity production reservoirs.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 1; 43-51
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania teoretyczne i laboratoryjne sorpcji triazyny w ośrodku porowatym
Theoretical and laboratory analysis of triasine sorption in a porous medium
Autorzy:
Stopa, J.
Such, P.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299882.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
eksploatacja gazu
sorpcja
triazyny
bakterie beztlenowe
gas exploitation
sorption
triazine
self reducing bacteria
Opis:
W polach naftowych i magazynach gazu ziemnego duży problem dla systemów produkcji mogą stwarzać beztlenowe bakterie redukujące siarkę (SRB - Sulfate Reducing Bacteria). Ich metabolicznym produktem ubocznym jest siarkowodór (H2S), który łącząc się z jonami żelaza tworzy osady siarczku żelaza (FexSy). W artykule omówione zostały rezultaty prac badawczych przeprowadzonych wspólnie przez zespół INiG w Krakowie oraz WWNiG AGH. Badania laboratoryjne wykonano na materiale rdzeniowym pochodzącym ze środowiska złożowego jednego z podziemnych magazynów gazu w Polsce. W ramach pracy przedstawiono oryginalną metodykę prowadzenia i interpretacji eksperymentów laboratoryjnych oraz określono pojemność sorpcyjną skał w zależności od stężenia składnika aktywnego, jakim była sym-triazyna, w roztworze. Pozwala to na wyznaczenie zależności pomiędzy ilością zatłoczonego biocydu a stężeniem biocydu w skale.
Sulfate Reducing Bacteria (SRB) create considerable problems in oil fields and natural gas storages. Hydrogen sulfide (H2S) is their metabolic by-product, which linking with iron ions forms FexSy sediments. The results of research works carried out in co-operation with the Institute of Oil and Gas as well as Faculty of Drilling, Oil and Gas AGH-UST in Cracow are discussed in the paper. Laboratory experiments were based on the reservoir core material of one of the underground gas storages in Poland. Original experimental and interpretation methodics was presented. The sorption ability of rocks depending on the concentration of active components (sym-triazine) in the solution was determined. On this basis the dependence of injected biocide and the biocide concentration in the rock could be established.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 1; 503-507
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka energetyczna UE i rola gazu w energetyce
Energy policy of EU and the role of gas in energetic
Autorzy:
Pilch, B.
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300439.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
polityka energetyczna
zapotrzebowanie na gaz w Europie
energy policy
European gas demand
Opis:
Unia Europejska (Rada Europy) w 2007 r. sformułowała nową politykę energetyczną, określaną jako 20% redukcji w zużyciu energii, 20% wzrostu udziału paliw odnawialnych, 20% obniżenie emisji gazów cieplarnianych w horyzoncie czasowym do 2020 r. W opinii IGU cel ten jest mało realistyczny i raczej trudny do osiągnięcia. Bardziej realistyczny cel to: podniesienie sprawności energetycznej o 5%, wzrost udziału paliw odnawialnych do 15% oraz 10% obniżenie emisji dwutlenku węgla. Ten problem został przedstawiony w artykule. Ponadto autorzy przedstawili zagadnienie zapotrzebowania Europy w gaz ziemny oraz potencjalne możliwości jego eksportu z różnych kierunków.
In 2007, the European Union/ European Council/ designer a new energy policy, involving 20% reduction in energy consumption, 20% increase in renewable fuels, and 20% reduction in greenhouse gas by emission by 2020. According to IGU, this target is not very realistic and rather difficult to achieve. It would be more realistic to improve energy efficiency by 5%, increase the share of renewable fuels to 15% and reduce carbon dioxide emission by 10%. This problem was presented in the paper. Else it, the authors have presented European gas demand and potential export capacity for different sources and directions.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2010, 27, 3; 629-639
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ stopnia wykorzystania podziemnego magazynu gazu na jego efektywność ekonomiczną
Influence of an underground gas storage on its economic efficiency
Autorzy:
Kosowski, P.
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300167.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
podziemne magazyny gazu
efektywność ekonomiczna
rynek gazu ziemnego
underground gas storage
economic efficiency
oil market
Opis:
W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z ekonomiką podziemnego magazynowania gazu. Zmiany na rynku gazowym spowodowane liberalizacją, forsowaną przez Unię Europejską, wymagają nowego spojrzenia na kwestie podziemnego magazynowania gazu, a zwłaszcza na jego efektywność ekonomiczną. Nieuniknione powstanie wolnego i konkurencyjnego rynku usług magazynowania wymaga poznania przez operatorów instalacji magazynowych kluczowych czynników, wpływających na osiągane wyniki ekonomiczne. W artykule przedstawiono analizę wpływu stopnia wykorzystania magazynu na jego efektywność ekonomiczną oraz na minimalną cenę za magazynowanie gazu ziemnego, zapewniającą założoną przez operatora stopę zwrotu. Obliczenia zostały przeprowadzone dla przykładowego podziemnego magazynu gazu, z wykorzystaniem stworzonych przez autorów modeli finansowych.
Issues related with economics of underground gas storing are presented in the paper. Changes in the gas market caused by liberalization policy promoted by the European Union require taking a new look on underground gas storing issues, especially economic efficiency. Inevitable formation of free and competitive market of storing services makes the operators learn the key elements of the storing installations influencing the achieved economic results. The influence of the degree of gas storage utilization on its economic efficiency and minimum price for natural gas storing services (providing the assumed return rate) is analyzed in the paper. The calculations were made for an exemplary gas storage, with the use of financial models worked out by the authors.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 397-404
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komputerowa symulacja oddziaływania kopalnianych tłoczni gazu na powietrze atmosferyczne
Computer simulation of influence of gas pump stations on the atmospheric air
Autorzy:
Wojnarowski, P.
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299303.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
tłocznie gazu
emisja zanieczyszczeń
Maćkowice Gas Pumping Station
pollution
Opis:
Podczas pracy złożowych tłoczni gazu dochodzi do emisji zanieczyszczeń pochodzących ze spalania gazu w motosprężarkach. W przypadku złego stanu technicznego pracujących urządzeń może dochodzić do przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w atmosferze. Kluczowymi składnikami gazów spalinowych podlegającymi kontroli są tlenki azotu. W celu określenia wpływu pracy tłoczni na zanieczyszczenia atmosfery wykonuje się modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń na skutek oddziaływania czynników atmosferycznych. W ramach pracy wykonano komputerową symulację wpływu pracy tłoczni gazu na powietrze atmosferyczne z wykorzystaniem modelu Gaussa mającą na celu określenie efektów modernizacji urządzeń. W wyniku przeprowadzonych obliczeń uzyskano rozkład stężeń NOx w powietrzu, na podstawie którego określono wpływ pracy tłoczni w różnych konfiguracjach i okresach na zanieczyszczenie atmosfery zarówno przed modernizacją jak i po niej
During reservoir works in the gas pumping station, pollutions from the motor compressor are emitted. When the operating devices are in a bad technical state, the admissible standards for atmospheric pollution can be easily exceeded. The key component of combustion gases which undergo regular measurements are nitrogen compounds. To determine the influence of the pumping station on atmospheric pollution, the pollutants propagation owing to atmospheric factors is analysed. A computer simulation was made to illustrate the influence of the gas pumping station on the atmospheric air with the use of the Gauss model. The effects of modernization of the equipment. As a result of the calculations, the distribution of NOx concentrations in the air are determined, and on this basis the influence of the pumping station is established for various configurations and periods, before and after the modernization
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 567-574
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza kosztów separacji CO2 ze spalin w związku z możliwością jego podziemnego składowania
Cost analysis of CO2 separation from exhaust gases to be stored underground
Autorzy:
Kosowski, P.
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299477.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
separacja dwutlenku węgla
spalanie węgla
spaliny
elektrownie
składowanie podziemne
CO2 separation
carbon combustion
gases
underground storing
Opis:
W artykule przedstawiono problem kosztów separacji dwutlenku węgla ze spalin pochodzących z elektrowni opalanych węglem, w celu jego późniejszego podziemnego składowania. Zaprezentowano porównanie kosztów separacji dla różnych technologii spalania węgla - w kotłach pyłowych oraz w bloku gazowo-parowym ze zintegrowanym zgazowaniem węgla. Przedstawiono również niektóre szacunkowe koszty związane z podziemnym składowaniem CO2.
In this article authors present the problem of estimating the cost of carbon dioxide separation. This problem is connected with the Kyoto Protocol regulations and limits of greenhouse gases emission. This article shows the costs of two technologies of carbon combustion for electricity generation: Pulverized Coal (PC) combustion and Integrated Gasification Combined Cycle (IGCC) combustion. Some economical aspects to the geological sequestration are also mentioned.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2005, 22, 1; 205-210
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan obecny i ewolucja stosunków gazowych Rosji z Unią Europejską i Polską
Actual situation and future evolution of gas relations between Russia, European Union and Poland
Autorzy:
Nagy, S.
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282801.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
zasoby gazu ziemnego
handel gazem ziemnym
stosunki Federacja Rosyjska-Unia Europejska
gazociągi Nord Stream
Blue Stream
Nabucco
White Stream
prognozy gazu ziemnego
natural gas reserves
gas trade
Russia- EU relations
pipelines
Nord Stream
natural gas demand forecast
Opis:
W artykule opisano geograficzne rozmieszczenie zasobów gazu ziemnego, wielkości wydobycia w poszczególnych regionach i krajach wraz z okresami wystarczalności, wielkości obecnego i prognozowanego zużycia gazu ziemnego. Przedmiotem szczegółowej analizy stała się sytuacja gazowa Europy-34 (34 kraje Europy) oraz Unii Europejskiej (EU-27). Porównano prognozy zapotrzebowania na gaz wykonane przez różne organizacje i instytucje (International Energy Agency - IEA, International Gas Union - IGU, European Commission - EC), estymację zasobów, oraz wielkości importu gazu do EU-34 do roku 2030, z wszystkich kierunków (Federacja Rosyjska, Norwegia, Afryka, Bliski i Środkowy Wschód). Na tle zasobów i możliwości dostaw gazu do UE (wystarczalność własna tylko około 15 lat.), określono potencjał Federacji Rosyjskiej (wystarczalność ponad 70-80 lat) jawiącej się jako państwo o największych zasobach gazu (w Zachodniej Syberii i na Morzu Barentsa). Import z Rosji będzie wzrastał i będzie najwyższy spośród innych dostaw (w 2030 r. - ponad 207-220 mld m3/rok, 30% importu). Rosyjskie gazociągi magistralne Nord Stream i Blue Stream z bardzo wysokim prawdopodobieństwem zostaną skonstruowane i wprowadzone do eksploatacji w latach 2013-2015, i łącznie będą w stanie dostarczać do Europy około 100 mld m3/rok. Scharakteryzowano również konkurencyjne projekty: gazociągi Nabucco i White Stream. Zarysowano gazowe prognozy dla Polski do 2030 r. i wnioski wynikające z sytuacji Unii Europejskiej. Zwrócono uwagę na rozbieżności w prognozach zarówno dla UE, jak i Polski, w niektórych przypadkach dość znaczne.
This article concerns geographic location of natural gas resources & reserves, production rates in selected regions/countries together with their sufficiency future usage. The detailed analysis was performed to determine gas situation of Europe-34 (34 countries of Europe) and EU-27. It was compared: gas demand & forecast, reserves estimation and gas import rate to EU-34 up to 2030 from all directions (Russia, Norway, Africa, and Middle East). These comparisons were performed based on various organisations and institutes forecasts (International Energy Agency, International Gas Union, and European Commission). Basing on reserves and import possibilities for EU, which own reserves suffice only 15 years, it was determined potential of Russian Federation (country with largest resources at western Siberia and Barents Sea). Its own reserves suffice about 70 - 80 years. Import from Russia will grow and become the highest position among other exporters. Russian transit pipelines Nord Stream and Blue Stream are very probable to be constructed and come into use between 2013 and 2015. They will be able to deliver additional 100 billion m3 of natural gas in a year. It was also characterised other projects of transit pipelines (Nabucco and White Stream). Gas usage forecasts for Poland until 2030 and conclusions resulting from the UE situation were also expressed.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2009, T. 12, z. 2/2; 393-422
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ ciśnienia kapilarnego na efektywność usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych z warstw wodonośnych w świetle modelowania komputerowego
Influence of capillary pressure on the efficiency of oil contaminations from aquifers in view of computer modelling
Autorzy:
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Wojnarowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300253.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
zanieczyszczenia ropopochodne
oczyszczanie wód gruntowych
petroleum hydrocarbon contaminants
aquifer management
oil contaminations
Opis:
W większości praktycznych modeli prognozowania oczyszczania warstw wodonośnych zaniedbuje się wpływ działania ciśnienia kapilarnego na granicy faz. Prowadzi to do opisu zjawiska opartego na równaniu typu Buckleya--Leweretta będącym równaniem różniczkowym cząstkowym pierwszego rzędu quasi-liniowym. Uwzględnienie ciśnienia kapilarnego powoduje, że model matematyczny przepływu przyjmuje postać równania różniczkowego drugiego rzędu typu parabolicznego, którego rozwiązania mają zupełnie odmienny charakter. W pracy przedstawiono krótką dyskusję wpływu ciśnienia kapilarnego na postać modelu matematycznego oraz model komputerowy oczyszczania warstwy wodonośnej opracowany przy użyciu symulatora typu "Black-Oil". Przeprowadzono wariantowe modelowanie dla różnych wartości ciśnienia kapilarnego, na podstawie których wyciągnięto pewne wnioski odnośnie jego wpływu na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń ropopochodnych i późniejszą remediację
A majority of known models based on two-phase flow theory ignores the influence of the capillary pressure on the phase contact. This results in a description of a phenomenon based on the Bucley -Lewerett equation being a quasi linear partial differential equation of the first order. By accounting for the capillary pressure the mathematical model assumes a form of a differential parabolic equation of second order, having solutions of quite a different character. A mathematical model accounting for capillary pressure and a computer model described with a simulator "Black-Oil" were made. Variant modeling for various capillary pressure values was made. On this basis conclusions were drawn on the propagation of oil contaminations and the respective remediation works
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 421-429
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komputerowa symulacja konwersji złoża ropy naftowej na PMG z uwzględnieniem możliwości rewitalizacji ropy resztkowej
Computer simulation of the mature oil field revitalization by the UGS operations
Autorzy:
Stopa, J.
Wojnarowski, P.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299443.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
magazynowanie gazu
ropa resztkowa
rewitalizacja
oil reservoir
UGS operations
residual oil
revitalization
Opis:
W pracy wskazano na możliwe oddziaływania między ropą i gazem mogące zachodzić w wyniku cyklicznego magazynowania gazu w sczerpanym złożu ropy oraz przedstawiono komputerowy model symulacyjny wytwarzania takiego magazynu. Pokazano również wariantowe wyniki komputerowej symulacji pracy magazynu, który mógłby zostać zbudowany na jednym z polskich złóż ropy naftowej. W szczególności wyniki symulacji wskazują na możliwość uzyskania dodatkowej produkcji ropy naftowej jako efektu ubocznego procesów magazynowania gazu. Należy też liczyć się ze zmianą składu gazu magazynowanego w wyniku oddziaływania z ropą resztkową pozostałą w złożu oraz zjawisk mieszania się gazu zatłaczanego i rodzimego.
In this paper the compositional simulation results of the underground storage of natural gas in depleted oil reservoir are presented. The physical phenomena, resulting in possible revitalization of the residual oil are briefly discussed. Simulation results show that during the gas withdrawal period the stripping of higher hydrocarbon components from residual oil lead to increase of the Wobbe index. Other significant effect is increasing of the oil production resulting from the UGS operations.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2005, 22, 1; 293-301
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Managing the production of natural gas using gas storage in Poland
Wykorzystanie podziemnych do zarządzania produkcją gazu magazynów gazu ziemnego w Polsce
Autorzy:
Kosowski, P.
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283257.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
underground gas storage
production optimization
working capacity calculation
podziemne magazynowanie gazu
optymalizacja wydobycia
kalkulacja pojemności czynnej
Opis:
Managing natural gas exploitation which is subject to seasonal changes necessitates gas storage in the periods of lower demand to maintain the stability of gas production. Bearing in mind the natural seasonal character of gas consumption in Poland, it is necessary to use definite working gas volume of underground gas storage facilities (UGS) to maintain a suitable level of gas production from domestic sources in the periods of low gas consumption The main aim of the paper is to investigate the impact of gas storage on gas production strategy from domestic fields based on the example of Poland, and to calculate the amount of gas which should be stored to optimize gas production. The method of calculation, presented in this paper, has been applied to the historical data of methane-rich and nitrogen-rich gas supply and demand in Poland. The storage capacity needed for providing stable production, calculated according to formulas presented in this article was about 1.42 billion m3 of methane-rich natural gas in the last year, which means that 47.7% of yearly domestic production was stored. Apart from the methane-rich system, two nitrogen-rich gas subsystems are operating in Poland. Those gas systems are regional closed systems, i.e. without the possibility of arbitrarily supplementing with gas deliveries from other transmission systems. The UGS were not used for storing nitrogen-rich gas in the past, therefore production from nitrogen-rich gas fields was increased in the winter and lowered during summer months. At present PGNiG S.A. has at its disposal two nitrogen-rich gas storages: UGS Daszewo and UGS Bonikowo. Working capacity needed for regulating the production of nitrogen-rich gas and calculated according to presented formulas is about 200 million m3. The use of UGS enables stable exploitation of methane-rich gas fields and steady production levels in gas processing plants. In addition no major fluctuations were observed in the aspect of high seasonality of natural gas consumption (related to climate and the structure of the gas consumers in Poland). In the summer season methane-rich gas imports exceed demand and its flexibility is strongly limited, which results from the realization of contracts, especially the obligation of receive minimum annual and summer amounts of gas, and technical parameters of the transmission network. By using methane-rich UGS in the analyzed period there was neither correlation between the monthly amount of production and consumption of high-methane gas, nor between the size of production and temperature. In the case of the closed nitrogen-rich gas system there have recently been large fluctuations caused by not using UGS. Since then a new UGS Bonikowo has come into use, thanks to which production could be, to a considerable degree, stabilized.
Wykorzystanie magazynów gazu jest niezbędnym czynnikiem pozwalającym na prawidłową eksploatację złóż gazu ziemnego. W okresach zwiększonego popytu magazyny ułatwiająjego zaspokojenie, a w czasie niskiego zapotrzebowania umożliwiają stabilizację produkcji. Biorąc pod uwagę silną sezonowość konsumpcji gazu ziemnego w Polsce istnieje potrzeba przeznaczenia określonej wielkości pojemność czynnych podziemnych magazynów gazu na regulację krajowego wydobycia. Głównym celem tego artykułu jest pokazanie wpływu magazynowania gazu na przebieg eksploatacji krajowych złóż gazu ziemnego oraz kalkulacja ilości gazu, który powinien być zmagazynowany w celu optymalizacji krajowego wydobycia. Na podstawie historycznych danych dotyczących wydobycia i konsumpcji gazu ziemnego w Polsce i z wykorzystaniem metody kalkulacji pojemności czynnych, zaprezentowanej w niniej szym artykule, obliczone zostały pojemności czynne podziemnych magazynów gazu, niezbędne do regulacji krajowego wydobycia gazu wysokometanowego. Wyniosły około 1,4 mld m3, co oznacza, że około 48% rocznego wydobycia wysokometanowego gazu ziemnego powinno być magazynowane. Brak wykorzystania podziemnych magazynów gazu skutkowałby koniecznością znacznego ograniczania wydobycia krajowego i produkcji gazu w odazotowniach w miesiącach letnich, uniemożliwiałby realizację zawartych umów kontraktowych oraz powodował deficyt gazu w miesiącach zimowych. Oprócz systemu gazu wysokometanowego w Polsce eksploatowane są dwa podsystemy gazu zaazotowanego. Systemy gazu zaazotowanego są regionalnymi systemami zamkniętymi, tzn. nie istnieje możliwość dowolnego uzupełnienia dostaw gazu z krajowego (lub innego) systemu przesyłowego. Ponieważ do niedawna nie eksploatowano PMG na gaz zaazotowany wydobycie ze złóż gazu zaazotowanego było zwiększane w okresie zimowym i zmniejszane w lecie. Obecnie jednak PGNiG S.A. dysponuje dwoma magazynami na gaz zaazotowany: PMG Daszewo (system gazu Ls) i PMG Bonikowo (system gazu Lw). Pojemności, niezbędne do regulacji wydobycia ze złóż podłączonych do podsystemu gazu zaazotowanego Lw skalkulowane przez autorów niniejszej pracy wynoszą około 200 mlnnm3. Dzięki wykorzystaniu podziemnych magazynów wydobycie ze złóż gazu wysokometanowego i produkcja w odazotowniach w Polsce ma stabilny przebieg i nie wykazuje silnych wahań pomimo bardzo silnej sezonowości zużycia gazu ziemnego, wynikającej m.in. z warunków klimatycznych w Polsce oraz ze struktury odbiorców gazu. W przypadku zamkniętego systemu gazu zaazotowanego Lw do niedawna występowały silne wahania wydobycia, co było konsekwencją braku wykorzystywania podziemnych magazynów gazu. Od niedawna w tym systemie funkcjonuje PMG Bonikowo, co pozwoliło na znaczną stabilizację wydobycia.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 4; 285-296
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie wyników symulacji komputerowej do oceny efektywności udostępnienia złoża ropy naftowej za pomocą otworów horyzontalnych
Efficiency of low permeable oil field completion with horizontal wells
Autorzy:
Stopa, J.
Wojnarowski, P.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300515.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
udostępnianie złóż
otwory horyzontalne
eksploatacja
efektywność udostępniania złóż
field completion
horizontal wells
exploitation
efficiency of field completion
Opis:
Obecnie otwory horyzontalne są stosowane na całym świecie, zarówno dla nowych otworów, jak i w przypadku rekonstrukcji już istniejących. W porównaniu z otworami pionowymi oferują szereg możliwości optymalizacji wyników ekonomicznych i technicznych. Najczęściej potencjalne zyski z ich zastosowania można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza to możliwość zwiększenia rezerw i/lub przyśpieszenia produkcji. Druga to możliwość zmniejszenia kosztów ponoszonych w trakcie realizacji projektu wydobywczego. Znane z literatury przykłady zastosowań dotyczą głównie złóż o dobrych parametrach zbiornikowych, które pozwalają na osiągnięcie bardzo dużych wydajności. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki porównawcze szeregu symulacji komputerowych przeprowadzonych dla jednego ze złóż w Polsce, charakteryzującego się małą przepuszczalnością. Przedstawione wyniki w postaci prognoz zmian wydajności w czasie mogą być podstawą do oceny opłacalności instalacji takich otworów na małych złożach o słabych właściwościach zbiornikowych.
Presently horizontal wells are used worldwide both for new wells and for reconstructing the already existing ones. As compared to the vertical wells, horizontal wells offer a number of optimization possibilities as far as economic and technological parameters are concerned. The potential benefits and their utilization commonly fall into two categories. The first one creates possibilities of increasing reserves and/or enhanced production. The other one enables lowering the cost of the production process. Literature examples of application mainly refer to reservoirs having good reservoir parameters, and enabling obtaining very high yields. The results presented in this paper are comparative results of a number of computer simulations made for one of the low-permeability Polish fields. The results, presented in the form of yield forecasts in time, may be the basis of evaluation of profitability of such wells in small fields with weak reservoir parameters.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 679-688
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transakcje "spot" i "futures" na rynku ropy naftowej
Transactions "spot" and "futures" at the oil market
Autorzy:
Kosowski, P.
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300175.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ropa naftowa
cena
rynek ropy
kontrakt "future"
kontrakt "spot"
oil
price
oil market
"future" contract
"spot" contract
Opis:
W artykule przedstawiono historię światowych cen ropy naftowej oraz omówiono główne czynniki gospodarcze i polityczne, wpływające na notowanie tego surowca. Do końca lat siedemdziesiątych XX wieku ceny ropy były determinowane głównie przez kontrakty długoterminowe pomiędzy producentami ropy naftowej a międzynarodowymi koncernami naftowymi. Rynek ropy naftowej zaczął się zmieniać, gdy produkcja krajów nie należących do OPEC po raz pierwszy przekroczyła produkcję krajów OPEC, co nastąpiło w 1982 roku. Pod koniec 1982 r. niemal połowa transakcji na międzynarodowym rynku ropy naftowej odbywała się na rynku "spot". Ponieważ ceny na rynkach "spot" były oparte na krótkoterminowych fundamentach, znaczne fluktuacje cen ropy naftowej zaczęły być normą. Aby zabezpieczyć się przed wahaniami cen uczestnicy rynku rozpoczęli kupowanie instrumentów pochodnych, takich jak kontrakty "futures". W artykule scharakteryzowano relacje pomiędzy sprzedażą na rynku "spot" a kontraktami terminowymi "futures" w okresie pomiędzy 1990 a 2008.
The history of world's oil prices is outlines and the main economic and political factors influencing oil prices are discussed in the paper. By the close of 1970s the oil prices were mainly determined by long term contracts drawn between oil producers and international petroleum concerns. Oil market started to change when the production of countries non-OPEC members for the first time exceeded OPEC countries production in 1982. By the end of 1982 nearly half of transactions on the oil market took place at the "spot" market. The oil prices at the "spot" markets were short-term based, the fluctuation of oil prices became a standard. To avoid such oscillations, the market participants started buying derivative instruments, i.e. "futures" contracts. The relations between sales at the "spot" market and the "futures" contracts in the period 1990 and 2008 were characterized.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 389-396
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The characteristics of perspective areas of non-conventional oil accumulations in Poland
Autorzy:
Jędrzejczyk, A.
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/298886.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Polska
shale oil
unconventional deposits
Opis:
In Poland, the focus so far has been on unconventional gas deposits, but equally interesting are unconventional oil deposits. As a result of intensive research in the past few years, it was found that we have significant deposits of oil shale, which may be rich in both gas and oil. Undoubtedly, after a period of research and analysis on the prospects of the presence of shale gas in these structural units would come the turn of the shale oil. In the article on the basis of industrial materials have been characterized: — shale formations in the basin of the Baltic - Podlasie - Lublin (potential of the Silurian and Ordovician), — Prągowiec ravine (southeast of Kielce) - Graptolitic Shales (Silurian) — menilite shales in the Carpathians external-especially of south of Rzeszów in municipalities Błażowa, Boguchwała, Wojaszówka. — discovered heavy oil deposit Lubaczów
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2014, 31, 2; 271-279
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognoza ekonomiki podziemnego magazynowania gazu w Polsce
Forecast of economics of underground gas storages in Poland
Autorzy:
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Kosowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299953.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ekonomika
podziemne magazyny gazu
cena gazu ziemnego
economics
underground gas storage
gas prices
Opis:
W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z ekonomiką podziemnego magazynowania gazu w Polsce na tle sytuacji w Europie. Podstawowym rozpatrywanym zagadnieniem są taryfy za komercyjne magazynowanie gazu ziemnego. Tego typu działalność nie jest obecnie w Polsce prowadzona, ale w przypadku zwiększenia dostępnych pojemności magazynowych oraz wejścia na rynek podmiotów konkurujących z PGNiG S. A. w zakresie dystrybucji gazu ziemnego, tego typu usługi będą musiały być wprowadzone. W artykule przedstawiono wybrane taryfy obowiązujące w krajach europejskich oraz przedstawiono wariantowe prognozy komercyjnych taryf dla warunków polskich, w zależności od przyjętych założeń ekonomicznych i technicznych. Wyniki obliczeń pokazują, że wysokość opłat za PMG w Polsce mogłaby być konkurencyjna w stosunku do stawek obowiązujących w Europie Zachodniej.
Issues related with economics of underground gas storages in Poland are presented in view of the situation in Europe. The basic analyzed topic is prices of commercial gas storing. This type of activity is not presently carried out in Poland, though it might be if the available storing space was increased, and competition of Polish Oil and Gas Company came on market. Selected prices in some Europe's countries are presented, whereas the variants of forecast commercial prices are given in view of the economic and technical assumptions. The results of calculations reveal that the prices of UGS in Poland could be competitive in relation to the West European prices.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 1; 487-493
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie odwiertów multilateralnych na złożach ropy naftowej w późnej fazie eksploatacji
Application of multilateral wells in oil fields at the late phase of exploitation
Autorzy:
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Wojnarowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299955.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
odwiert multilateralny
eksploatacja ropy
wskaźnik sczerpania złoża
multilateral well
oil exploitation
depletion index
Opis:
Systemy multilateralne w porównaniu z konwencjonalnymi odwiertami oferują szereg korzyści takich jak: możliwość zwiększenia zasobów poprzez udostępnienie partii złoża nie objętych dotychczasową eksploatacją, przyspieszenie wydobycia, zmniejszenie kosztów ponoszonych w trakcie realizacji projektu wydobywczego dzięki wykorzystaniu wspólnego odcinka pionowego dla wielu gałęzi poziomych lub nachylonych. Obecnie, dzięki wysokiej cenie ropy naftowej, odwierty tego typu mogą stanowić atrakcyjną alternatywę udostępnienia złóż na każdym etapie eksploatacji. W pracy przeprowadzono ocenę efektywności technicznej zastosowania odwiertu multilateralnego na przykładowym, częściowo sczerpanym złożu ropy naftowej w Polsce. Z wykorzystaniem symulacji komputerowej wykonano analizę porównawczą między odwiertem pionowym, horyzontalnym oraz multilateralnym, a także oszacowano wydajności takich otworów. Według wyników symulacji, zastosowanie odwiertu multilateralnego wpłynęło na znaczące zwiększenie wydobycia ze złoża oraz jego równomierne sczerpanie dzięki objęciu eksploatacją dużej części złoża.
Multilateral systems as compared with the conventional wells offer a number of advantages, e.g. possibility of increasing resources through opening a part of the unproduced reservoir, acceleration of production, lowering the cost of realization of exploitation project owing to the use of a common vertical section for a number of horizontal or inclined branches. Thanks to the high oil price, now this type of wells is an attractive alternative of opening deposits at any stage of exploitation. The technical efficiency of a multilateral well was assessed on the example of a partly depleted oil field in Poland. Using computer simulation methods, a comparative analysis of vertical, horizontal and multilateral wells was carried. Moreover, the efficiency of these wells was evaluated. According to the simulation results, the use of a multilateral well significantly increased the production and uniform depletion. This was due to the fact that a large part of the field was being exploited.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 1; 495-501
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
45th anniversary of the Faculty of Drilling, Oil and Gas, AGH University of Science and Technology, Kraków (1967-2012)
45-letnia Historia Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1967-2012)
Autorzy:
Gonet, A.
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Stryczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/219739.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH
Faculty of Drilling, Oil and Gas AGH
University of Science and Technology in Kraków
Opis:
Anniversaries are a perfect starting point for summaries and reflections. This year we celebrate the 45th anniversary of autonomous activity of the Faculty of Drilling, Oil and Gas AGH University of Science and Technology in Kraków. On 12 July 1967 the Ministry of Education and Higher Education officially created the Faculty of Drilling and Petroleum and the Departament of Mathematics III.
Okrągłe rocznice skłaniają do podsumowań i refleksji. Właśnie w tym roku mija 45 rocznica samodzielnego funkcjonowania Wydziału Wiertniczo-Naftowego na Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Dnia 12.07.1967 roku Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego powołało Wydział Wiertniczo-Naftowy, składający się z Instytutu Wiertniczo-Naftowego oraz Katedry Matematyki III.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2012, 57, 2; 257-281
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Social assessment of the impact of oil exploitation on lives of inhabitants and the environment
Autorzy:
Rychlicki, S.
Kosowski, P.
Wartak, J.
Solecki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299277.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
oil exploitation
survey
social assessment
social acceptance
Opis:
This article presents the results of surveys carried out in the framework of the MUSE project in order to gain knowledge and obtain assessment of the impact of oil exploitation on the lives of the inhabitants of certain regions and on the environment. The survey was conducted in Krosno, Jedlicz and Rymanów (SE Poland). In this area, since the nineteenth century, there are o lot of crude oil mines and many local people are employed at its exploitation. Current condition of the environment and the negative effects of pollution and its causes were assessed by the local community. Within the framework of the conducted study, particular attention was paid to assessing the impact of oil exploitation on the environment and human health. Respondents also pointed to environmental elements that have gone under the greatest transformation in connection with the exploitation of crude oil.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2016, 33, 1; 69-79
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena społecznej akceptacji przemysłu naftowego w Polsce
Assessment of social acceptance of oil industry in Poland
Autorzy:
Rychlicki, S.
Kosowski, P.
Wartak, J.
Solecki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283044.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
przemysł naftowy
ankieta
ocena społeczna
akceptacja społeczna
CO2-EOR
Polska
oil industry
survey
social assessment
social acceptance
Polska
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w celu poznania oceny społecznej akceptacji przemysłu naftowego w Polsce. Ankieta została przeprowadzona w południowej części województwa podkarpackiego (w Krośnie, Jedliczu i Rymanowie), gdzie od wielu lat funkcjonuje przemysł naftowy. Zbadano ogólny stan wiedzy respondentów w zakresie zagadnień związanych z przemysłem naftowym. Ocenie poddano odbiór społeczny wpływu działań przemysłu naftowego na życie ludzi oraz na środowisko przyrodnicze. Istniejące w obrębie badań złoża ropy naftowej i gazu ziemnego brane są pod uwagę przy możliwości intensyfikacji wydobycia ropy naftowej poprzez zatłaczanie dwutlenku węgla (CO2-EOR) z jednoczesną jego sekwestracją w złożu (CCS). W związku z powyższym, szczególną uwagę zwrócono na postrzeganie oraz akceptację przez społeczność lokalną wspomnianych technologii. Zaobserwowano, że badana społeczność w znacznej części deklaruje brak wiedzy w obrębie poruszanych zagadnień. Brak akceptacji społecznej w dużej mierze wynika z obawy przed nieznanym i może prowadzić do utrudnień w realizacji nowych inwestycji związanych z działalnością przemysłu naftowego. W związku z tym stwierdzono, że edukacja społeczeństwa w zakresie wspomnianej tematyki jest konieczna, ponieważ ma bezpośredni wpływ na postrzeganie oraz akceptację działań prowadzonych przez przemysł naftowy.
The article presents the results of a survey carried out in the framework of the project MUSE in order to examine the assessment of social acceptance of the oil industry in Poland. The survey was conducted in the part of southern Sub-Carpathian region (in Krosno, Jedlicz and Rymanów), where the oil industry has been operating for many years. The respondents’ knowledge on issues related to the oil industry was exmained. Public perception of the impact of the oil industry on the lives of people and the environment was evaluated. Oil and natural gas fields existing within the field of research were taken into consideration when the possibility of enhancing oil recovery by injecting carbon dioxide (CO2-EOR) with its simultaneous sequence in the bed was concerned (CCS). Therefore, special attention was paid to social perception and acceptance of the above mentioned technologies. It has been observed that respondents of the survey largely declare a lack of knowledge on the issues discussed. The lack of social acceptance is largely due to the fear of the unknown and can lead to the appearance of difficulties in the implementation of new projects related to the activities of the oil industry. Therefore, it was found that it is necessary to educate the public on the subject, because it has a direct impact on the perception and acceptance of the activities of the oil industry.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2016, 19, 3; 133-145
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Near-term storage potential for geological carbon sequestration and storage in Poland
Potencjalne możliwości geologicznej sekwestracji i składowania dwutlenku węgla w Polsce
Autorzy:
Stopa, J.
Zawisza, L.
Wojnarowski, P.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216998.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
sekwestracja
pojemność magazynowa
magazynowanie podziemne
magazynowanie gazu
carbon sequestration
storage potential
underground storage
gas storage
Opis:
Of the various types of geologic formations, depleting oil and gas reservoirs has the highest near-termpotential for CO2 storing. This is due to verified trapping security and the strong base of industrial experience with injecting gases into depleted reservoirs. Saline aquifers are not fully recognized and consequently the risk of the leakage to the surface is higher for saline aquifers then for oil and gas reservoirs. In the paper, the brief characterization of the oil and gas fields in Poland have been presented in the context of CO2 storing. The estimated storage potentials have been calculated formany fields with the use of the mass balance technique. The paper presents selected statistical properties of the results and correlations between reservoir conditions and storage potential. It was found that the storage capacity for most of the known depleted reservoirs was not huge but still interesting, especially for smaller power and chemical plants.
Wśród różnych typów formacji geologicznych możliwych do wykorzystania w procesie sekwestracji geologicznej, sczerpane złoża węglowodorów mają największe możliwości wykorzystania do składowania CO2. Wynika to z dużego zweryfikowanego bezpieczeństwa składowania oraz wieloletnich doświadczeń przemysłowych związanych z zatłaczaniem gazu do złóż. Rozpoznanie geologiczne głębokich poziomów wodonośnych nie jest zazwyczaj duże, co niesie ze sobą znacznie większe ryzyko ucieczki gazu w porównaniu ze złożami węglowodorów. W pracy przedstawiono charakterystykę polskich złóż węglowodorów z uwzględnieniem możliwości składowania CO2. Potencjalne pojemności składowania dla szeregu polskich złóż zostały określone w oparciu o metodę bilansu masy. Przedstawiono korelacje pomiędzy głównymi parametrami złożowymi a potencjalnymi pojemnościami magazynowymi. Z analizy wynika, iż dostępne pojemności większości złóż nie są duże, jednakże mogą być wykorzystane w skojarzeniu z mniejszymi elektrowniami i zakładami chemicznymi.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 1; 169-186
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena efektywności zabiegów intensyfikacji wydobycia w odwiertach eksploatacyjnych
Evaluation of efficiency of enhancement procedures in production wells
Autorzy:
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Wojnarowski, P.
Kosowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300241.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
intensyfikacja wydobycia
odwierty eksploatacyjne
enhancement procedures
drilling wells
Opis:
Zabiegi intensyfikacji wydobycia wpływają znacząco na własności fizyczne strefy przyodwiertowej, zwiększając przez to produktywność odwiertu. Efektywność takich zabiegów ocenić można przez analizę podstawowych parametrów eksploatacyjnych oraz porównanie zdolności produkcyjnej przed zabiegiem i po nim. W większości przypadków zabiegi te oceniane są jako pozytywne, jako że znacząco wpływają na wydobycie z odwiertów. Jednakże uwzględnienie czynnika ekonomicznego oraz czasu trwania efektu zwiększenia produktywności może zmienić te oceny. Wynika stąd konieczność gromadzenia i analizy dodatkowych danych eksploatacyjnych. W artykule dokonano przykładowych ocen efektywności zabiegów intensyfikacyjnych z uwzględnieniem wymienionych czynników oraz określono progi opłacalności ekonomicznej
Enhancement procedures significantly influence the physical properties of the near-hole zone, thus increasing its productivity. The efficiency of such procedures can be evaluated by analyzing basic exploitation parameters and comparing them with productivity before and after the enhancement. In a majority of cases, these procedures are assessed as positive, significantly improving the productivity of wells. However, the economic factor may change the final evaluation. Hence a conclusion that additional exploitation data should be gathered and analysed. Exemplary assessments of enhancement efficiency are presented. The above mentioned factors were accounted for and economic profitability established
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 431-440
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu w 90-lecie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
Autorzy:
Gonet, A.
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Stryczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300544.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Akademia Górniczo-Hutnicza
historia
AGH University of Science and Technology
history
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2009, 26, 1--2; 41-54
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Social acceptance for CO2-EOR and CCS projects based on survey conducted in southeastern Poland
Autorzy:
Rychlicki, S.
Kosowski, P.
Wartak, J.
Solecki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299155.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
CCS
EOR
social acceptance
survey
Polska
Opis:
This paper presents the results of a survey on the public acceptance of CO2-EOR and CCS methods. The survey has been conducted in southeastern Poland, on a sample of people living in the Carpathian region (Krosno, Jedlicze, Rymanów). Existing local reservoirs are taken into account of the possibility of enhanced oil recovery by injecting carbon dioxide. A survey has been done within the MUSE project to determine the impact of oil on the surrounding environment and the level of knowledge, perception and acceptance of CCS and CO2-EOR methods. As appeared from the survey, public acceptance development of the oil industry in Poland is quite positive. Respondents recognize the need to use modern technologies such as CO2-EOR and CCS to fulfill this task. A significant number of respondents show limited awareness (or lack of it) regarding these technologies. Public acceptance largely depends on the level of knowledge regarding the technology. One of the main directions of work undertaken prior to the implementation of industrial installations using technologies of CO2-EOR and CCS should be gaining the acceptance of the local community.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2015, 32, 4; 759-773
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie odwiertów rozgałęzionych w eksploatacji złóż ropy i gazu
Use of multilateral wells on oil and gas exploitation
Autorzy:
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Wojnarowski, P.
Kosowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299744.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
odwierty multilateralne
symulacja numeryczna
eksploatacja ropy
eksploatacja gazu
multilateral well
numerical simulations
oil exploitation
gas exploitation
Opis:
Zastosowanie odwiertów rozgałęzionych w porównaniu z konwencjonalnymi odwiertami prowadzić może do szeregu korzyści takich jak: możliwość zwiększenia zasobów poprzez udostępnienie partii złoża nie objętych dotychczasową eksploatacją, przyśpieszenie wydobycia, zmniejszenie kosztów ponoszonych w trakcie realizacji projektu wydobywczego dzięki wykorzystaniu wspólnego odcinka pionowego dla wielu gałęzi poziomych lub nachylonych. Stosowanie takich systemów wiąże się jednak ze wzrostem nakładów. Jednakże dzięki wysokiej cenie ropy naftowej oraz wysokiej efektywności, odwierty tego typu mogą stanowić atrakcyjną alternatywę udostępnienia złóż. W pracy przeprowadzono ocenę efektywności technicznej i ekonomicznej zastosowania odwiertów rozgałęzionych na przykładowych złożach ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce. Przeprowadzono wariantowe symulacje numeryczne pracy odwiertów w celu określenia wpływu konfiguracji odwiertów na ich produktywność. Wg wyników symulacji, zastosowanie odwiertów rozgałęzionych wpłynęło na znaczące zwiększenie wydobycia zarówno w przypadku złoża ropy naftowej jak i gazu ziemnego zapewniając ponadto objęcie równomierną eksploatacją dużej części złoża.
Multilateral wells in comparison with traditional, vertical wells may bring many benefits like: increase of the reserves, significant increase of production, decrease of operational and capital costs and higher profits. But on the other hand one multilateral well requires substantially higher capital costs than single vertical well and such wells are more risky and more technically complicated. In this paper authors present evaluation of technical and economic efficiency of multilateral wells applied to exemplary oil and natural gas fields in Poland. Variant, numerical simulations were conducted in order to evaluate productivity of multilateral and vertical wells and their results were used in economic estimation.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 2; 869-876
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryteria typowania złóż do zastosowania zaawansowanej metody wydobycia ropy naftowej poprzez zatłaczanie CO2
Screening criteria for selecting oil reservoirs for CO2 enhanced oil recovery
Autorzy:
Rychlicki, S.
Stopa, J.
Uliasz-Misiak, B.
Zawisza, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216592.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
metody wydobycia
ropa naftowa
ditlenek węgla
mieszalne wypieranie ropy
niemieszalne wypieranie ropy
oil recovery metod
oil
carbon dioxide
screening criteria
miscibility displacement
immiscibility displacement
Opis:
Wydobycie ropy naftowej ze złoża prowadzi się metodami pierwotnymi wykorzystującymi naturalną energię złoża, metodami wtórnymi polegającymi na fizycznym wypieraniu ropy oraz metodami trzecimi (zaawansowanymi), w których dodatkowe rodzaje energii wspomagają proces wydobycia. Metodami pierwotnymi i wtórnymi można wydobyć w przypadku złóż rop lekkich i średnich około 25-35% zasobów geologicznych, w przypadku złóż rop ciężkich około 10%. Jedną z zaawansowanych metod eksploatacji jest zatłaczanie CO2 do złóż ropnych (CO2-EOR). Ditlenek węgla jest stosowany jako czynnik zwiększający wydobycie ropy ze względu na to, że umożliwia podtrzymanie ciśnienia złożowego, zmniejsza lepkość ropy i ułatwia jej przemieszczanie się w złożu, zwiększa objętość i zmniejsza gęstość ropy, oddziaływuje ze skałami. W zależności od składu ropy oraz ciśnienia i temperatury panujących w złożu pod wpływem zatłaczanego ditlenku węgla może następować mieszalne lub niemieszalne wypieranie ropy ze złoża. W warunkach mieszalności może zostać wydobyte dodatkowe 10-20% ropy w porównaniu do metod pierwotnych i wtórnych eksploatacji, w warunkach niemieszalności dodatkowe wydobycie ropy jest mniejsze. Dobór metody EOR, jaką można zastosować na danym złożu ropy naftowej, zależy od licznych parametrów geologicznych, złożowych i ekonomicznych. Należą do nich przede wszystkim: gęstość, lepkość i skład ropy naftowej, minimalne ciśnienie mieszania, efektywność sczerpania i zmienność pionowa i pozioma złoża. Zastosowanie wymienionych kryteriów pozwala na wstępną selekcję złóż, w których można zastosować konkretną metodę EOR. Przy typowaniu złóż ropy naftowej, w których można zastosować metodę mieszalną zatłaczania ditlenku węgla wykorzystuje się następujące parametry: głębokość zalegania złoża, gęstość ropy, ciśnienie i temperaturę złożową.
Oil can be produced from reservoirs by use of primary methods that use natural reservoir drive, secondary methods, involving a physical displacement of oil and tertiary (enhanced), in which additional types of energy support oil recovery. About 25-35% of original oil in place for light and medium oil and about 10% heavy oil could be extracted by primary and secondary methods. Injection of CO2 into the oil fields (CO2-EOR) is one of the tertiary oil recovery method. Carbon dioxide is used for increasing oil extraction due to the fact that: to maintain reservoir pressure, reduces the oil viscosity and facilitates its movement in the reservoir, reduces density and increase the volume of oil, interacts with rocks. Depending on the oil composition and the reservoir pressure and temperature injected carbon dioxide can displace oil from the reservoir miscible or immiscible. Additional 10-20% of the oil extraction over primary and secondary methods recovery can be obtained under the miscibility conditions, in immiscibility condition additional oil production is lower. EOR method selection depends on many geological, reservoir and economic parameters. These include: density, viscosity and composition of the oil, minimum miscibility pressure, the recovery factor and vertical and horizontal reservoir variability. Using the above criteria appropriate EOR method for given oil field can be selected. The five parameters: the reservoir depth, the oil density, pressure and temperature of the reservoir is used for the selection of oil fields suitable for miscible oil displacement.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 3; 125-139
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Soil contamination by petroleum substances in the vicinity of oil production wells
Autorzy:
Wartak, J.
Chruszcz-Lipska, K.
Knapik, E.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/298844.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
oil exploitation
soil contamination
petroleum substances
BTX
PAHs
environmental protection
Polska
Opis:
The paper presents the study of various indicators of soil contamination by petroleum substances from the area of active exploitation of oil deposits in the south of Poland. Nineteen studied soil samples were taken directly around the production wells (0–1 m) or their vicinity (1–7 m) at a depth of 0.1 to 0.3 m. Collected samples were tested for the presence of benzene, toluene and xylene (BTX), and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) such as phenanthrene, anthracene, fluoranthene, fluorene, pyrene, benzo(a)anthracene, chrysene, benzo(a)pyrene, dibenz(a,h)anthracene and benzo(g,h,i)perylene. An analysis of the content of these chemical compounds in the soil samples was performed by gas chromatography. The observed results were interpreted to determine the hazard for the natural environment and human health. The evaluation of soil samples was based on the new Regulation of the Ministry of Environment of 1 September 2016 regarding the assessment of contamination of the surface of the earth (Journal of Laws 2016 Nr 0, item 1395) as well as guidelines presented by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation (ISSPC).
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2016, 33, 4; 723-731
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the quality of surface water from selected area of active oil exploitation
Autorzy:
Chruszcz-Lipska, K.
Knapik, E.
Rychlicki, S.
Stopa, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299237.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
surface water
oil exploitation
quality of water
chemistry of water
environment protection
Opis:
In this work, the studies of various physico-chemical parameters of surface waters originated from the selected area of oil exploitation in the south of Poland are presented. The water samples were collected from streams and ponds or directly from surface tanks situated in the vicinity of operating wells. The observed values of different parameters like pH, odór, color, turbidity, electroconductivity, concentration of sulfate, chloride, nitrate, iron, calcium, magnesium, ammonium, alkanity, dissolved oxygen or petroleum contamination of samples were compared with standard values recommended by the WHO (World Health Organization) and the relevant Polish Regulation. Preliminary studies show that investigated surface waters are slightly affected by anthropogenic pollution. The main two sources of contamination of water from the study area are agriculture and mining industry.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2015, 32, 1; 65-76
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie biocydów w celu ograniczenia rozwoju flory bakteryjnej w PMG
Application of biocides for limiting the development of bacteriae in an underground gas storage
Autorzy:
Such, P.
Turkiewicz, A.
Kapusta, P.
Stopa, J.
Rychlicki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299876.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
podziemne magazyny gazu
flora bakteryjna
biocydy
underground gas storage
bacteriae
biocides
Opis:
Technologia zatłaczania biocydów jest stosowana od kilku lat na obiekcie PMG Wierzchowice. Jej opracowanie było odpowiedzią na pojawienie się biogennego siarkowodoru w magazynowanym gazie, w związku z aktywnością metaboliczną bakterii redukujących siarczany (SRB). W artykule autorzy przedstawili badania na temat zastosowania biocydów w celu ograniczenia rozwoju bakterii na podziemnym magazynie gazu Wierzchowice.
The technology of injecting biocides has been used in the Underground Gas Storage in Wierzchowice for years. This was a response to the presence of biogenic hydrogen sulphide in the stored gas, caused by the metabolic activity of Sulfate Reducing Bacteria (SRB). The authors presented studies oriented to the use of biocides for limiting the development of bacteriae in the UGS in Wierzchowice.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 1; 553-558
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estymacje kosztów otworów poszukiwawczych i wydobywczych dla złóż ropy i gazu w basenach geologicznych w Polsce
Estimations of exploration and production costs for natural gas and oil deposits in geological basins in Poland
Autorzy:
Kaliski, M.
Krupa, M.
Rychlicki, S.
Siemek, J.
Sikora, A. P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216125.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
koszty odwiertu
basen geologiczny
benchmark
przegląd
kategoria
procedura
efektywność
cost
well
geological basin
review
category
procedure
efficiency
Opis:
Artykuł poświęcony jest przeglądowi metod i sposobów estymacji kosztów otworów wiertniczych stosowanych na rynkach międzynarodowych (głównie na rynku północnoamerykańskim) oraz zawiera próbę aplikacji wybranej metody lub metod dla dostępnych danych odnośnie tego typu kosztów w basenach geologicznych w Polsce. Autorzy zajmują się wstępnym oszacowaniem przydatności tego typu estymacji dla modelowania i benchmarkingu efektywności prac poszukiwawczych i wydobywczych w Polsce. Na poziomie poszczególnych przedsiębiorstw poszukiwawczo-wydobywczych benchmarking i planowanie kosztowe są z reguły oparte na wypracowanych na różnorodnych złożach doświadczeniach i próbach optymalizacji technicznej i kosztowej całości procesu. W artykule zaproponowano i opisano wstępny algorytm do wyliczeń tych kosztów. Autorzy zwracają uwagę, że przydatność utworzonego na bazie równania (4) modelu do estymacji kosztów wierceń na podstawie głębokości docelowych formacji w Polsce jest mniejsza niż w na rynku amerykańskim, ale nadal bardzo wysoka. W przypadku analiz wykonywanych poza przedsiębiorstwami prowadzącymi prace poszukiwawczo-wydobywcze może to być jedyne dostępne narzędzie do szacunkowych obliczeń kosztów otworów wiertniczych dla poszczególnych basenów geologicznych i docelowych głębokości.
This article describes methods of estimating oil and gas well costs on international markets (mainly in the US and Canada), and presents the application of the selected methods within the context of available data concerning drilling costs in Polish geological basins. The article reviews and evaluates the applicability of these methods for modeling and benchmarking efficiency of upstream activities in Poland. At the level of specific oil and gas firms, benchmarking and cost planning is usually based on a company’s knowhow coming from experiences related to technical and economical optimization processes. This article proposes and describes algorithms for such calculations. The analysis suggests that the usefulness of the drilling cost model based on equation (4) in relation to the deposit depth is lower in Poland compared to the USA, but still quite significant. For external analysis (outside upstream companies) it could be the only tool for evaluating the oil and gas well costs based on the depth of target formations.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 3; 167-178
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Importance of LNG technology in the development of worlds natural gas deposits
Znaczenie technologii LNG w zagospodarowywaniu światowych złóż gazu ziemnego
Autorzy:
Siemek, J.
Kaliski, M.
Rychlicki, S.
Sikora, S.
Janusz, P.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217050.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
gaz ziemny
gaz skroplony (LNG)
energia pierwotna
natural gas
LNG
primary energy demand
Opis:
Increase of primary energy demands can be observed in last few years, especially it concerns the natural gas, which finds wide application as an energy carrier, as well as an important raw material in the chemical industry. Despite dynamic growth of usage of renewable sources of energy, the world demand for energy is covered mainly by fossil carriers of primary energy, such as coal, crude oil and natural gas. The world's natural gas deposits are located unevenly - mainly inMiddle East. The article is dedicated mainly to LNG technology which starts to play more and more important role in the natural gas transport. The authors show the most important suppliers and receivers of LNG. Moreover, they present principal changes which took place in liquefied gas market in few recent years.
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zapotrzebowania na energię pierwotną, a szczególnie na gaz ziemny, który znajduje szerokie zastosowanie zarówno jako nośnik energii, jak i ważny surowiec w przemyśle chemicznym. Pomimo dynamicznego rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii światowe zapotrzebowanie na energię pokrywane jest przede wszystkim przez kopalne nośniki energii pierwotnej, tj. węgiel, ropę naftową i gaz ziemny. Światowe zasoby gazu ziemnego są rozmieszczone nierównomiernie - największymi zasobami dysponuje Środkowy Wschód. Artykuł poświęcony jest głównie technologii LNG, która ogrywa coraz ważniejszą rolę w transporcie gazu ziemnego. Przybliżono głównych dostawców i odbiorców LNG oraz zaakcentowano najważniejsze zmiany jakie zaszły na rynku gazu skroplonego w ciągu ostatnich dziesięciu lat.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 4; 109-130
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt Leonardo da Vinci CeLGAS - europejska inicjatywa edukacyjna w zakresie inżynierii gazowniczej
Leonardo da Vinci Project CeLGAS - international education initiatives in teaching of gas engineering
Autorzy:
Siemek, J.
Buttner, P.
Maniu Duse, D.
Koeckritz, V.
Kretzschmar, H.-J.
Krzystolik, P.
Nagy, S.
Rychlicki, S.
Pinka, J.
Stryczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299445.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
CeLGAS
edukacja
inżynieria gazownicza
education
gas engineering
Opis:
Artykuł opisuje stan realizacji projektu Leonardo da Vinci CeLGAS, który jest inicjatywą czterech uniwersytetów europejskich, dwóch stowarzyszeń inżynierów i dwóch instytutów badawczych. Głównym celem jest podniesienie wiedzy i umiejętności inżynierów krajów starających się do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej m.in. poprzez transfer wiedzy, przy zastosowaniu nauczania konwencjonalnego i niestacjonarnego na poziomie inżynierskim z uniwersytetów i laboratoriów badawczych, do regionalnych przedsiębiorstw gazowniczych. Misją Projektu Pilotowego jest zmniejszenie luki technologicznej i edukacyjnej pomiędzy środowiskiem inżynierów gazowniczych z krajów EU i aspirujących do EU. Celem Centrum będzie promocja kształcenia ustawicznego, stworzenie możliwości samodzielnego doskonalenia i rozwijania umiejętności, stworzenie systemu typu "nauczanie na odległość" związanego z branżą gazowniczą.
This paper describes status of realization of CeLGAS pilot project Leonardo da Vinci programme for e-learning and conventional teaching of engineers in natural gas engineering. The structure, objectives and realization program is given. The project is realized in co-operation Polish, German, Slovakian and Romanian Universities, Vocational Community (two organization) and two research centers. The objective of the CeLGAS Project is to enhance the co-operation between European universities, research companies and vocational communities in the area of vocational education in the gas engineering. The main objective of the CeLGAS is to develop and maintain the complex of: Conventional and Distance Learning Vocational Centre with highly educated specialists.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2005, 22, 1; 275-283
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-41 z 41

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies