Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ryba, Mieczysław." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 70
Tytuł:
Życie religijne katolików obrządku łacińskiego na Ukrainie sowieckiej w latach 1964-1991
Religious Life of Roman Catholics in Ukrainian SSR in the Period of 1964–1991
Autorzy:
Ryba, Mieczysław
Rożkow, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339059.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kościół katolicki
ZSRS
Ukraina
prześladowania
życie religijne
duszpasterstwo
katechizacja
Żywy Różaniec
tercjarze
zakony bezhabitowe
epoka „zastoju”
„pieriestrojka”
Catholic Church
USSR
Ukraine
persecutions
religious life
pastoral care
catechisation
Living Rosary
tertiaries
unhabited orders
era of stagnation
perestroika
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą ukazania życia religijnego katolików obrządku łacińskiego na Ukrainie w latach 1964-1991, a także przedstawienia polityki władz sowieckich wobec Kościoła rzymskokatolickiego. Na strukturę publikacji składa się 6 punktów. W pierwszym została przedstawiona sytuacja Kościoła łacińskiego na Ukrainie na tle zmian społeczno-politycznych w państwie sowieckim, które nastąpiły po odejściu Nikity Chruszczowa. W drugim z kolei zostały ukazana specyfika pracy duszpasterskiej na sowieckiej Ukrainie. Punkt trzeci prezentuje udział wiernych w życiu sakramentalnym, czwarty poświęcony został jednej z najważniejszych form życia modlitewnego katolików w ZSRS, jaką były tzw. liturgie bez kapłana, w piątym przestawiono działalność zakonów bezhabitowych i stowarzyszeń świeckich. Zarówno jedne, jak drugie mimo rozlicznych restrykcji ze strony władz państwowych, usiłowały wywrzeć znaczący wpływ na zachowanie tożsamości i praktyk religijnych oraz przekazanie ogniwa wiary młodszym pokoleniom. W ostatnim punkcie przeanalizowano sytuację katolików na Ukrainie w okresie rządów Gorbaczowa oraz wpływ „pieriestrojki” na odrodzenie Kościoła w tymże państwie.
The article aims to present the religious life of Roman Catholics living in Ukraine in 1964–1991 and the policy pursued by Soviet authorities in relations to the Roman Catholic Church. The paper addresses six points. Section one discusses the situation of the Latin Church in Ukraine in the light of the socio-political changes in the Soviet state that ensued after Nikita Khrushchev left. Section two presents the specifics of pastoral work in Soviet Ukraine. Section three presents the participation of the faithful in sacramental life; section four is devoted to one of the most important forms of Catholic life in the USSR, so-called liturgies without a priest; the fifth presents the activities of unhabited orders and lay associations. Both, in spite of numerous restrictions imposed by the authorities, tried to heavily influence the maintenance of religious identity and worship, as well as trying to pass on the spirit of the faith to younger generations. Finally, the paper explores the situation of Ukrainian Catholics during the presidency of Mikhail Gorbachev, as well as the impact of the perestroika on the revival of the Church in Ukraine.
Źródło:
Studia Polonijne; 2022, 43; 143-181
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie religijne katolików obrządku łacińskiego na Ukrainie sowieckiej w latach 1953–1964
Religious Life of Roman Catholics in Ukrainian SSR in the Period of 1953–1964
Autorzy:
Rożkow, Władysław
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33915493.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Catholic Church
USSR
Ukraine
persecutions
anti-religious campaign
religious life
pastoral care
catechization
Living Rosary
tertiaries
Kościół katolicki
ZSRS
Ukraina
prześladowania
życie religijne
duszpasterstwo
katechizacja
życie sakramentalne
Żywy Różaniec
tercjarze
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą ukazania życia religijnego katolików obrządku łacińskiego na Ukrainie w latach 1953–1964, a także przedstawienia polityki władz sowieckich wobec Kościoła rzymskokatolickiego. Na strukturę publikacji składa się pięć rozdziałów. W pierwszym rozdziale została przedstawiona sytuacja Kościoła łacińskiego na Ukrainie na tle zmian społeczno-politycznych w państwie sowieckim, które nastąpiły po śmierci Józefa Stalina. W rozdziale drugim ukazano specyfikę pracy duszpasterskiej na sowieckiej Ukrainie. Trzeci rozdział prezentuje udział wiernych w życiu sakramentalnym. Rozdział czwarty poświęcony został jednej z najważniejszych form życia modlitewnego katolików w ZSRS, jaką były tzw. liturgie bez kapłana. W ostatnim, piątym rozdziale przedstawiono działalność stowarzyszeń świeckich, które z kolei mimo rozlicznych restrykcji ze strony władz państwowych usiłowały wywrzeć znaczący wpływ na zachowanie tożsamości i praktyk religijnych oraz przekazanie ogniwa wiary młodszym pokoleniom.
This article is an attempt to present the religious life of Latin-rite Catholics in Ukraine in the years 1953–1964 as well as to present the policy of the Soviet authorities towards the Roman Catholic Church. The structure of the publication consists of five chapters. The first chapter presents the situation of the Latin Church in Ukraine against the background of the socio-political changes in the Soviet state that followed the death of Joseph Stalin. The second chapter presents the specificity of pastoral work in Soviet Ukraine. The third chapter presents the participation of the faithful in the sacramental life. The fourth chapter is devoted to one of the most important forms of the prayer life of Catholics in the USSR, which was „liturgies without a priest”. The last, fifth chapter presents the activities of secular associations, which in turn, despite numerous restrictions by the state authorities, have had a significant impact on the preservation of identity and religious practices and the transfer of the link of faith to younger generations.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 895-937
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek Nauczycielstwa Polskiego na Lubelszczyźnie w konflikcie z władzą i Kościołem w latach trzydziestych XX wieku
Polish Teachers' Association in the Lublin Area in Conflict With the Authorities and the Church in The 1930's.
Autorzy:
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953739.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Związek Nauczycielstwa Polskiego
„Płomyk”
pozytywizm
Polish Teachers' Association
“Płomyk”
positivism
Opis:
The article is concerned with the interesting problem connected with the social relations in Poland in the years 1918-1939, and that is the question of the ideological image of the Polish intelligentsia of that epoch. Polish teachers of that time may be considered the nation's intellectual elite. The teachers' main trade union, the Polish Teachers' Association, came into various conflicts with the Church hierarchy. This resulted to a large degree from the positivist (scientistic) formation of the then elite. Scientism, defined as having a peculiar “faith in the science”, in the opinion of many people did not agree with the “fideist” attitude. The peak of that conflict fell on 1937, when the Board of Directors of the Association was suspended by the state authorities as it was suspected of Communist influences. However, the research conducted by the author shows that the greater part of the PTA activists were not willing to accept the Communist ideology; on the contrary, they assumed a hostile attitude towards it. On the other hand, the anticlerical position they took in many cases was connected with leftist social views and with the already mentioned positivist intellectual formation. Another important thesis the author of the article tries to prove is the fact of the intelligentsia's gradual departure from the antireligious, scientistic attitude (especially in the 1930's), and ever more frequent submission to the Church's pastoral influences.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 2; 161-179
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów Kościoła w Polsce w zasobie Archiwum Historycznego Zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich w Rzymie
Source materials for history of the Church in Poland in the fonds of the Historical Archive of Lateran Canon Regulars Order in Rome
Autorzy:
Łatak, Kazimierz
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352256.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kościół w Polsce
kanonicy regularni
archiwa kościelne
Rzym
Opis:
Zakon kanoników regularnych świętego Augustyna należy do najstarszych instytucji klaustralnych w Kościele Zachodnim. Od 1959 r. tworzy konfederację, która składa się z kilkunastu kongregacji. Kongregacja laterańska uformowała się w średniowieczu we Włoszech. W Polsce miała ponad 50 ośrodków, które tworzyły odrębne obediencje na wzór późniejszych prowincji. Pierwszym z ośrodków, który przyjął przywileje kongregacji laterańskiej była prepozytura Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie (3 XII 1503). Później o podobne przywileje wystąpiły opactwa i prepozytury w Czerwińsku, Trzemesznie, Wrocławiu, Kaliszu, Mstowie, Lubrańcu, Kłodawie, Krzepicach. Po wielu kasatach przeprowadzonych w okresie zaborów ostał się w Polsce tylko jeden ośrodek, a mianowicie opactwo Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie. Na przełomie XIX/XX w. nadeszło odrodzenie zakonu i fundacja kolejnych klasztorów. W 1952 r. kapituła generalna zakonu utworzyła w Polsce odrębną prowincję z siedzibą w Krakowie. W archiwum historycznym kongregacji, którego siedziba mieści się przy Bazylice Św. Piotra w Okowach (San Pietro in Vincoli) w Rzymie, najwcześniejsze z zachowanych materiałów źródłowych dotyczących ośrodków polskich zakonu, dotąd zidentyfikowane, pochodzą z drugiej ćwierci XVI w. Od przełomu XVI/XVII w. relacje klasztorów polskich z kurią generalną zakonu stały się żywsze, co przełożyło się na ilość zgromadzonych materiałów. Od początku XVII wieku klasztory polskie wysyłały do Rzymu również ważniejsze spośród publikowanych książek, stąd ich egzemplarze znajdują się nie tylko w bibliotece generalnej, ale także w zasobie archiwum. Opaci generalni zakonu i wielu z kanoników pracujących w kurii generalnej byli konsultorami różnych kongregacji i dykasteriów Stolicy Apostolskiej. Do zaopiniowania otrzymywali również sprawy nadchodzące z Polski. Dość często część dokumentacji pozostawała w zasobach prywatnych konsultorów, która po ich śmierci trafiała do archiwum generalnego. Zasób archiwum jest bardzo duży. Jego nowoczesne porządkowanie i katalogowanie rozpoczęło się w latach osiemdziesiątych XX w, poczynając od dokumentacji sprzed Soboru Trydenckiego. Do dzisiaj zdołano uporządkować i skatalogować zasób do połowy XVII w., a także materiały od 1823 r. (reforma zakonu) do 1945 r. Dotychczasowe prace pozwoliły na zidentyfikowanie wielu nieznanych dotąd, a ważnych materiałów do dziejów nie tylko zakonu w Polsce, ale także wielu diecezji Kościoła rzymskokatolickiego.
The Order of Canons Regular of Saint Augustine is one of the oldest monastic institutions in the Western Church. Since 1959 it has formed a confederation, which is composed of several congregations. The Lateran Congregation was formed in the Middle Ages in Rome. In Poland, it had nearly 50 centres, which formed separate obediences, following the model of subsequent provinces. The first centre to adopt the privileges of Lateran Congregation was the Corpus Christi provostry in Kazimierz district of Cracow (3 Dec. 1503). Later, provostries and priories in Czerwińsk, Trzemeszno, Wrocław, Kalisz, Mstów, Lubraniec, Kłodawa, and Krzepice have applied for similar privileges. After many monastery closures enforced during the Partitions period, only one centre remained in Poland, that of Corpus Christi in Kazimierz district in Cracow. In late 19th–early 20th century, the order has experienced a revival and new monasteries were founded. In 1952, the General Chapter of the order has established a separate province in Poland, with seat in Cracow. Earliest extant source materials pertaining to Polish centres of the order, as identified so far, contained in the historical archive of the congregation, located near to Basilica of St Peter in Chains (San Pietro in Vincoli) in Rome, date back to first half of 16th century. Since late 16th–early 17th century, relations between Polish monasteries and the General Chapter of the order have become more lively, which is reflected in the number of preserved documents. Since the beginning of 17th century, Polish monasteries have also sent to Rome some of the more important books they published, hence their copies can be found not only in the general library, but also in the archive. Abbot Generals of the order, as well as many of the canons working in the general chapter served as consultors to various congregations and dicasteries of the Holy See. They were requested to provide opinions also on matters referred from Poland. Quite often, part of the documentation remained in private archives of the consultors, which after their deaths were incorporated in the general archive. The fonds of the archive are very extensive. Modern arrangement and cataloguing have begun only in 1980s, and started with documents predating the Council of Trent. Until today, it was possible to arrange and catalogue the fonds dated until mid-17th century, as well as materials dated between 1823 (reform of the order) and 1945. Works conducted so far have allowed identification of many hereto unknown materials important not only for the history of the order in Poland, but also for history of many Roman Catholic dioceses.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 685-701
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów Kościoła katolickiego na ziemi kłodzkiej (XVI–XX wieku) w Archiwum Parafii Wniebowzięcia NMP w Kłodzku
Source materials for history of Catholic Church in Kłodzko land (16–20th century) in the archive of Ascension of St Mary parish in Kłodzko
Autorzy:
Manikowski, Kacper
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352251.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
ziemia kłodzka
archiwum parafialne
Kłodzko
Opis:
Dokumenty przechowywane w archiwum parafii Wniebozięcia NMP w Kłodzku przedstawiają pełnię specyfiki działalności Kościoła katolickiego na ziemi kłodzkiej. Ten rejon pogranicza od wieków podlegał jurysdykcji biskupstwa, a później arcybiskupstwa praskiego, choć od 1742 r. został oddzielony od macierzystej diecezji granicą państwa pruskiego. Początkowo akta dekanalne wędrowały pomiędzy kolejnymi dziekanami, by ostatecznie w latach 30. XX w. znaleźć stałe miejsce w magazynie archiwalnym w Kłodzku. Zbiór został wtedy podzielony na sześć głównych działów: 1. administracja dekanatem, 2. stosunki z administracją państwową i zakonami, 3. sprawy małżeńskie, 4. akta szkolne, 5. akta parafialne, 6. akta personalne. Zachowane archiwalia są rzadko wykorzystywane, ale mogą stanowić podstawę do wielu wartościowych prac badawczych.
Documents preserved in the Ascension of St Mary parish in Kłodzko present the complete aspects of Catholic Church activity in Kłodzko land. The border region has been a part of Prague bishopric, and subsequently, archbishopric, for centuries, although in 1742 it was separated from the original diocese by Prussian border. Initially, the deanery files were travelling from one dean to another, but eventually, in the 1930s, they found a permanent place in archival storage in Kłodzko. At that time, the collection was divided into six main sections: 1. deanery administration, 2. relations with state administration and monastic orders, 3. marital issues, 4. school records, 5. parish records, 6. personal records. The archival materials are rarely used, but they could constitute a basis for many valuable research endeavours.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 702-708
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego do 1918 roku w zbiorach Biblioteki i Archiwum im. B.R. Tschammera w Cieszynie
Source documents for history of Evangelical-Augsburg Church in the fonds of Library and Archive of B. R. Tschammer in Cieszyn until 1918
Autorzy:
Gabryś, Marcin
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352230.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie
Śląsk Cieszyński
Cieszyn
Tschammer
archiuwm parafialne
Opis:
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie jest nieprzerwanie najdłużej działającą parafią luterańską na Śląsku Cieszyńskim. Wznowiła swą działalność w 1709 r. na mocy rokowań ugody altransztadzkiej zawartej pomiędzy cesarzem Józefem I a królem szwedzkim Karolem XII. Ugoda zezwalała ewangelikom na wybudowanie pod Cieszynem jedynego ewangelickiego kościoła na Górnym Śląsku. W obrębie budowanego kościoła w stosunkowo szybkim czasie pojawiły się budynki parafialne, szkolne, a górne przedmieście Cieszyna będące jedynym legalnym miejscem luterańskich nabożeństw, stało się naturalnym centrum luteran księstwa cieszyńskiego i okolicznych regionów. Równocześnie ze wznowieniem działalności parafii, rozpoczęła funkcjonowanie kancelaria, do obowiązków której należały wszystkie sprawy związane z życiem religijnym, budową kościoła, budynków parafialnych, działalnością szkoły itd. Kilka lub kilkanaście lat później pojawiła się pierwsza dokumentacja niepotrzebna do bieżącej działalności kancelarii, a tym samym rozpoczyna się kształtować archiwum kościelne. Jego zasób na przestrzeni blisko trzystu lat znacząco się rozrósł. O istniejącym w początkach parafii zasobie archiwalnym świadczy najstarszy zachowany inwentarz z 1730 r. Obecnie zasób archiwalny Biblioteki i Archiwum im. B.R. Tschammera Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie stanowi ok. 100 metrów bieżących akt. Składa się on z kilku zespołów, a najstarsze dokumenty sięgają końca XVI w. Zasób składa się m. in. ze spuścizny aktowej wytworzonej przez: cieszyńską parafię (od 1709 r.), konsystorz funkcjonujący w Cieszynie (2. połowa XVIII w.), superintendenturę morawsko-śląską (XVIII – XX w.), seniorat śląski (XIX-XX w.), szkoły ewangelickie (XVIII-XX w.), towarzystwa, stowarzyszenia i inne. Zasób ten stanowi obecnie największy i najistotniejszy zbiór źródeł do dziejów Kościoła ewangelicko-augsburskiego na Śląsku Cieszyńskim, wykraczający poza jego granice, obejmując również Morawy (do 1918r.), Górny Śląsk (do 1742r.), a nawet Galicję.
Evangelical-Augsburg parish in Cieszyn boasts the longest uninterrupted operation among Cieszyn Silesia Lutheran parishes. It has reinstated its operation in 1709, based on Altranstädt treaty between Emperor Joseph I and Swedish king Charles XII. The treaty allowed the Evangelicals to build an Evangelical church near Cieszyn, the only one in Upper Silesia. Near the church, various parish and school buildings emerged very quickly, and upper suburb of Cieszyn, which was the only place where Lutheran services could be held legally, has become a natural centre for Lutherans from Cieszyn Duchy and neighbouring regions. In parallel with renewed operation of the parish, a chancellery was established to service all the issues related to religious life, construction of the church and parish buildings, activity of the school, etc. Some years later, first documents not necessary for current operation of the chancellery have begun to appear, and thus the church archive has emerged. Over the period of nearly three hundred years, its fonds have expanded significantly. The initial fond, formed in the beginnings of the parish, is reflected in the oldest extant inventory, dated 1730. Currently, the fond of the Library and Archive of B. R. Tschammer of Evangelical-Augsburg parish in Cieszyn constitutes approximately 100 running meters of files. It consists of a number of collections, and the oldest documents date back to late 16th century. The fonds includes, among other things, legacy files created by: Cieszyn parish (since 1709), a consistory operating in Cieszyn (2nd half of 18th century), Moravia-Silesia Superintendent Office (18th–20th century), Silesia seniorate (19th–20th century), Evangelical schools (18th–20th century), associations, societies and others. This fond is currently the largest and most important collection of source documents for history of Evangelical-Augsburg Church in Cieszyn Silesia and beyond, including Moravia (until 1918), Upper Silesia (until 1742), and even Galicia.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 757-768
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła archiwalne do dziejów Kościoła prawosławnego w guberni piotrkowskiej w zasobie Archiwum Państwowego w Łodzi
Archival sources for history of Orthodox Church in Piotrków Governorate in the fonds of Łódź State Archive
Autorzy:
Pawełczyk-Dura, Kamila
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23202340.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kościół prawosławny
gubernia piotrkowska
Archiwum Państwowego w Łodzi
Opis:
Wielowymiarowe dzieje Kościoła prawosławnego w guberni piotrkowskiej rejestrowały w ciągu dziesięcioleci urzędy administracji gubernialnej, powiatowej i miejskiej, organy bezpieczeństwa i porządku publicznego, jednostki oświatowe, wymiaru sprawiedliwości, skarbowe oraz instytucje kulturalne i opiekuńcze. Wytwory ich działalności biurokratycznej stanowią dziś cenne źródło do badań. Poniżej przedstawiono, dokonując pewnej egzemplifikacji, najważniejsze materiały archiwalne dotyczące rozwoju prawosławia na obszarze guberni piotrkowskiej, skupiając się na zasobie Archiwum Państwowego w Łodzi, gromadzącego najważniejsze zespoły powstałe w wyniku działalności administracji carskiej na wskazanym terenie.
Multi-dimensional history of Orthodox Church in Piotrków Governorate was recorded over the decades by governorate, powiat and city administration offices, security and public order services, educational institutions, law enforcement, treasury as well as cultural and welfare institutions. Results of their bureaucratic activity today constitute a valuable research resource. Below, with certain exemplifications, the most important archival materials are presented, pertaining to development of Orthodox Church in Piotrków Governorate, with a focus on the fonds of Łódź State Archive, which preserves the most important collections created as a result of tsar administration activity in the indicated area.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 769-786
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaprzeczenie ludobójstwu jest korzystne dla Rosji
Autorzy:
Ryba, Mieczysław.
Powiązania:
Nasz Dziennik 2009, nr 215, s. 2
Współwytwórcy:
Dytkowski, Jacek. Opracowanie
Data publikacji:
2009
Tematy:
Sejm Polska 2009 r.
Instytut Pamięci Narodowej 2009 r.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Agresja zbrojna 1939 r. ZSRR na Polskę obchody rocznicowe 2009 r.
Opis:
Projekt uchwały Sejmu RP potępiającej agresję sowiecką na Polskę.
Fot.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Zakon augustianów-eremitów w okresie wprowadzenia Reformacji na Śląsku i w Rzeczypospolitej
The Order of Hermits of Saint Augustine and its role in introduction of Reformation in Silesia and Poland
Autorzy:
Klemenski, Marcin A.
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942918.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
augustianie
Reformacja
Śląsk
Rzeczpospolita
Opis:
Artykuł skupia się na roli, jaką augustianie-eremici odegrali we wprowadzeniu Reformacji na Śląsku i w Rzeczypospolitej. Ponieważ byli oni związani z zakonem, do którego należał Marcin Luter, można zauważyć, że część zakonników była pod wpływem nauk współbrata. W mniejszych miejscowościach (jak Chojnów, czy Parczew) często byli pierwszymi, którzy głosili kazania ewangelickie, później z czasem porzucając habit zakonny, i zostając pastorami. Również w większych miastach (jak Wrocław) byli oni aktywnymi uczestnikami wprowadzenia Reformacji. Z ich inicjatywy i w ich kościele klasztornym we Wrocławiu zorganizowano słynną debatę między katolikami a zwolennikami nauk Lutra.
The article focuses on the role of Augustinian Hermits in introducing Reformation in Silesia and Poland. Since they were affiliated with the order, to which Martin Luther belonged, one could note that some of the friars were under the influence of their confrater’s teachings. In smaller towns (like Chojnów or Parczew) they were often the first ones to preach Evangelical sermons, later abandoning the monk’s habit and becoming pastors. In larger cities (like Wrocław) as well, they were active participants in the introduction of Reformation. By their initiative, in their church in Wrocław, the famous debate between Catholics and Lutherans was organized.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 381-393
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaangażowanie przedstawicieli episkopatu Rzeczypospolitej w sprawy obronne państwa w dobie wojen z imperium osmańskim w drugiej połowie XVII wieku
Involvement of representatives of Polish episcopate in matters of national defence during the wars against Ottoman empire in second half of 17th century
Autorzy:
Hundert, Zbigniew
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/24201066.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
episkopat
Rzeczpospolita
obrona państwa
Turcja
wojny polsko-tureckie
Opis:
Zaangażowanie episkopatu rzymskokatolickiego w sprawy obronne Rzeczypospolitej, które najlepiej było dostrzegalne w wieloletnich konfliktach z Wysoką Portą z 2. połowy XVII w. miało różne oblicza. Episkopat płacił znaczne sumy pieniężne na utrzymanie wojska w okresie zimowym (tzw. hiberna) a także finansował naprawę umocnień, czy zapewniał zaopatrzenie miastom Korony o dużym znaczeniu strategicznym – jak Kraków, czy Kamieniec. Najbardziej zauważalną działalnością była fundacja oddziałów wojskowych – zarówno tych utrzymywanych wyłącznie własnym sumptem, jak również tych włączanych do komputu wojska państwowego. Praktyka ta przynosiła zaszczyt poszczególnym patronom, ale także całemu episkopatowi, świadcząc o odpowiedzialności hierarchów Kościoła katolickiego za losy państwa. Szczególnego znaczenia praktyka wysyłania własnych wojsk przez biskupów nabrała właśnie podczas wojen z Turcją. Wówczas polscy biskupi nie tylko mieli przeświadczenie o ich obowiązku uczestniczenia w obronie Rzeczypospolitej, jako przedstawiciele senatu, ale też jako duchowni Kościoła Rzymskiego, czuli że powinni wziąć udział w słusznej krucjacie przeciw „nieprzyjaciołom Krzyża Świętego”, tj. islamskiemu Imperium Osmańskiemu.
Involvement of Roman Catholic episcopate in defence matters of Poland, most visible during prolonged conflicts with the Sublime Porte in second half of 17th century, took different forms. The episcopate paid significant sums for maintenance of the military in the winter period (so-called hiberna), financed repairs of fortifications and provided supplies to large cities of the Crown with major strategic importance – such as Cracow or Kamieniec. The most visible type of activity was financing of military troops – both those maintained exclusively by individual bishops, and those included in state military forces. Such practice brought credit to individual patrons, but also the entire episcopate, as a testimony to Church leaders’ sense of responsibility for the fate of the country. The practice of bishops founding their own troops has gained particular importance during the wars against Turkey. Polish bishops not only were convinced of their obligation to participate in the defence of the country as senators, but also as priests of the Roman Catholic Church they felt that they should participate in the righteous crusade against the “enemies of the Holy Cross”, i.e. Islamic Ottoman Empire.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 138-160
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychodzenie z cienia. Wzrost znaczenia eparchii przemysko-samborskiej w latach 1596–1713
Stepping out of the shadow. Growing importance of Przemyśl-Sambor diocese in 1596-1713
Autorzy:
Krochmal, Jacek
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352292.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
diecezja przemyska
eparchia przemyska
prawosławna diecezja przemyska
unicka diecezja przemyska
diecezja przemyska greckokatolicka
unia brzeska
prawosławie
Opis:
Unia brzeska była katalizatorem przyspieszającym wyłonienie się diecezji przemyskiej z peryferyjnych mroków metropolii kijowskiej. Zmiany które zaszły po unii brzeskiej wzmocniły pozycję biskupa przemyskiego w hierarchii Kościoła wschodniego. Początkowo dotyczyło to biskupa prawosławnego, ale potem z jego wzmocnionej roli korzystali na przemian biskupi unicki i prawosławny. Wzrost znaczenia biskupa przemyskiego przejawiał się w jurysdykcyjnym przekroczeniu granic diecezji przemyskiej i sprawowaniu funkcji biskupich w sąsiednich diecezjach. Było to spowodowane brakiem w nich własnego biskupa prawosławnego lub unickiego. Przełomem było uzyskanie przez prawosławnego biskupa Antoniego Winnickiego nominacji na metropolitę kijowskiego. Odtąd przez kilkanaście lat metropolita rezydował na terenie diecezji przemyskiej. Znaczenia tej diecezji doceniono obserwując długoletnie zmagania o przyjęcie przez tę diecezję unii kościelnej. Ostatecznie, po stu latach sporów, unie przyjęto w latach 1691–1693, a diecezja przemyska została zjednoczona (z części prawosławnej i unickiej). Ukoronowaniem stopniowego wzrostu znaczenia diecezji przemyskiej i jej biskupów była nominacja Jerzego Winnickiego na metropolitę kijowskiego. Zarówno biskup Antoni, jak i jego bratanek – biskup Jerzy Winnicki, łączyli godność władyki przemyskiego z funkcją metropolity kijowskiego. Łączność ta zachodziła w latach 1667–1679 i (1708-) 1710–1713. Dzieje eparchii przemyskiej z okresu sporów prawosławno-unickich oczekują na nowoczesną syntezę. Powinny się w niej znaleźć (oprócz samych spraw konfliktu prawosławnych z unitami) podstawowe dane dotyczące diecezji (organizacyjne, statystyczne, analizy prozopograficzne).
The Union of Brest was a catalyst spurring Przemyśl Diocese’s emergence from darkness on the periphery of Kiev metropolis. Changes, effected after the Union of Brest, have strengthened the position of Przemyśl bishop in the hierarchy of the Eastern Church. Initially that was the case only of the Orthodox bishop, however later, the strengthened position brought benefits to both Orthodox and Uniate bishops in turn. Increased importance of the Bishop of Przemyśl has manifested in his jurisdiction extending beyond the limits of Przemyśl diocese and performing the functions of a bishop in neighbouring dioceses. This resulted from absence of own Orthodox or Uniate bishops in those dioceses. The breakthrough point was Orthodox Bishop Anthony Winnicki’s appointment as Metropolitan of Kiev. Since then, for several years the metropolitan has resided in Przemyśl diocese. The importance of the diocese is best appreciated when looking at the many years of struggle to accept the Church Union. Ultimately, following a hundred years of disputes, the Union was accepted in 1691–1693, and Przemyśl diocese was united (having previously been divided into Orthodox and Uniate parts). The crowning moment of gradual increase in importance of Przemyśl diocese and its bishops was Jerzy Winnicki’s appointment as Metropolitan of Kiev. Both Bishop Anthony and his nephew – Bishop Jerzy Winnicki have combined the title of Prince-Bishop of Przemyśl and Metropolitan of Kiev. Such a conjunction occurred in 1667–1679 and (1708-) 1710–1713. History of Przemyśl eparchy in the period of Orthodox-Uniate disputes awaits a contemporary synthesis. It should include (besides the issues related to Orthodox vs Uniate conflict in itself) basic information about the diocese (organizational, statistical and prosopographical analyses).
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 552-583
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W przeddzień triumfu. Cerkiew unicka w Rzeczypospolitej w końcu XVII i początkach XVIII wieku
On the eve of triumph. Uniate Church in the Commonwealth at the turn of 17th and 18th century
Autorzy:
Gil, Andrzej
Skoczylas, Ihor
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352282.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Cerkiew unicka
Kościół unicki
synod zamojski
unia brzeska
unici
Opis:
Nowa unia, którą na przełomie XVII i XVIII wieku przyjęły cztery eparchie prawosławne polsko-litewskiej części metropolii kijowskiej, oznaczała w praktyce zakończenie procesu katolicyzacji społeczności ruskiej Rzeczypospolitej. Cerkiew unicka między synodem zamojskim (1720) a pierwszym rozbiorem Polski (1772) osiągnęła status największej instytucjonalnie wspólnoty wyznaniowej. Istotną cechą katolicyzmu obrządku wschodniego tego okresu było mocne wpisanie go w krajobraz kulturowo-religijny nie tylko ówczesnej Rzeczypospolitej, ale i całej nowożytnej Europy. Unici stali się bowiem częścią tej światowej przestrzeni, która po soborze trydenckim zjednoczona została wokół instytucji papiestwa i doznawała – poprzez włączenie w Kościół powszechny – wszystkich związanych z tym kulturowych profitów. Barok, niekiedy w najlepszym artystycznie wydaniu, stał się istotnym czynnikiem konstytuującym tożsamość wiernych Cerkwi unickiej, a ona sama stała się znaczącym czynnikiem wpływającym na cywilizacyjne oblicze wschodniej części naszego kontynentu, zmieniającym go w stopni znacznie większym, niż się dotychczas sądzi. To właśnie ten wyzwolony wówczas ogromny potencjał, wypływając tak z kijowskiej tradycji, jak i z dziedzictwa europejskiego Zachodu, spowodował, że śmiało można nazwać to postzamojskie (po synodzie w Zamościu) półwiecze okresem triumfu Cerkwi unickiej w Rzeczypospolitej.
The article focuses on the breakthrough period in the history of Uniate Church in the Commonwealth – the turn of 17th and 18th century. The “New Union” effected at that time, manifested by four eparchies – Przemyśl, L’viv, Lutsk and Kiev – communing with Rome, has made the Eastern Catholic community the largest religious community in Polish-Lithuanian Commonwealth. At the same time, within the Uniate Church itself, a fundamental ecclesiastic and cultural change took place, bringing it into the orbit of various processes characterising the Western Christianity of the time. Eastern Catholics of the Commonwealth have then entered a phase of rapid development, and not just institutional. It was characterized by adoption of baroque civilization models and baroque type of piety on one hand, and on the other, retaining those elements of the old, Ruthenian tradition, which were not in conflict with its new identity. At the same time, the Uniate Church has become an important element of the religious, cultural and socio-political order of the state; wherever the structures of Catholic Metropolis of Kiev reached, there was a guarantee of peace and perspectives for future development. A good example was the situation of lands recovered from Turkish hands (Podolia), or liberated from under Russian occupation (the Right Bank), where intensive settlement efforts were made, accompanied by establishment of Uniate parishes. An important element constituting the new Uniate identity was the Synod of Zamość in 1720, through which the Eastern Catholics were fully included in legal and liturgical order of the Catholic Church. This event has become a sort of a cornerstone of the Uniate Church, amalgamating universal elements with particular ones. Those transformations have prepared a true ground for a phenomenon which the authors dubbed “Uniate triumphalism”.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 584-599
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet Dorpacki w dziejach protestantyzmu na ziemiach polskich w XIX i początku XX wieku w świetle dokumentacji z Estońskiego Archiwum Historycznego w Tartu
Dorpat University’s role in history of Protestantism in Poland in 19th and 20th century in light of documents preserved in Estonian Historical Archive in Tartu
Autorzy:
Stegner, Tadeusz
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942707.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Dorpat
Tartu
Uniwersytet Dorpacki
studenci polscy
Estonia
Juliusz Bursche
protestanci
archiwa estońskie
Opis:
Uniwersytet w Dorpacie (obecnie Tartu w Estonii) był miejscem kształcenia wielu studentów z ziem polskich, także tych, którzy zamierzali się poświęcić karierze duchownej jako pastorzy ewangeliccy. Niektórzy z nich, np. biskup Juliusz Bursche, obejmowali najważniejsze stanowiska w kościołach ewangelickich w Polsce. Na wydziale teologicznym do 1914 r. studiowało 228 studentów z terenów dawnej Rzeczypospolitej. Ich akta personalne zachowały się w Estońskim Archiwum Historycznym w Tartu (dawniej Dorpat) w Estonii, głównie w tzw. fondzie [=zespole archiwalnym] uniwersyteckim. Najważniejsze są teczki osobowe studentów, zawierające ich podania o przyjęcie na studia, akt urodzenia, szkolne świadectwa, zaświadczenia o stosunku do służby wojskowej, opinie pastora z parafii, z której pochodził kandydat, świadectwa egzaminacyjne, egzemplarze prac semestralnych, dyplomowych, magisterskich, doktorskich, próbne kazania studentów teologii. Wiemy na jakie zajęcia uczęszczali i jakie otrzymywali oceny. Mamy też materiały na temat organizacji studenckich działających na uniwersytecie w tym tych istniejących na fakultecie teologicznym np. Koła Teologów Polskich, jest statut, sprawozdania z pracy Koła. Są to cenne zbiory, ważne dla dziejów protestantyzmu na ziemiach polskich.
University of Dorpat (currently Tartu in Estonia) was an educational centre frequented by many students from the territory of Poland, including those who intended to devote themselves to a career in clergy as Evangelical pastors. Some of them, like e.g. Bishop Juliusz Bursche, have later held the most important positions in Evangelical churches in Poland. Faculty of theology, as of 1914, had 228 students from the territory of former Polish-Lithuanian Commonwealth. Their personal records were preserved in Estonian Historical Archive in Tartu (formerly Dorpat), mostly in the university fond. The most important materials are personal files of the students, containing their applications for enrolment, birth certificates, school reports, military service clearance certificates, opinions of pastors of the candidate’s parish, exam certificates, copies of term papers, diploma dissertations, master’s and PhD dissertations, sample sermons of theology students. We know what classes they attended and what their grades were. We also have materials pertaining to students’ organizations active at the university, including those at theology faculty, e.g. the Circle of Polish Theologians; there is a statute available, as well as reports from the work of the Circle. These are valuable fonds, important for history of Protestantism in Poland.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 490-506
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unijne konferencje kapłańskie w Pińsku jako inicjatywa biskupa Zygmunta Łozińskiego
Autorzy:
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230859.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
neounia
obrządek bizantyńsko-słowiański
konferencje kapłańskie w Pińsku
Opis:
Artykuł dotyczy wielkiej debaty religijno-politycznej na temat neounii, nowej formy przyciągania ludności prawosławnej do jedności z Kościołem katolickim. Podczas konferencji kapłańskich, organizowanych w Pińsku, Kościoł starał się znaleźć argumenty przekonujące polskie czynniki polityczne do akceptacji akcji unijnej na Kresach Wschodnich II RP. Pokazywano, że intencją kręgow kościelnych nie było kreowanie nowego separatyzmu narodowościowego na Kresach (na wzor tego ukraińskiego z Małopolski Wschodniej), lecz była nią akcja misyjna o charakterze przede wszystkim religijnym. Artykuł pokazuje też wewnątrzkościelną dyskusję na temat naleciałości bizantyńskich w obrządkach wschodnich, prowadzących do całkowitego usztywnienia liturgii i sprowadzenia spraw teologicznych u unitow wyłącznie do kwestii obrządkowych. Podczas obrad konferencji kapłańskich szukano rozwiązań uwzględniających poszanowanie starego obrządku wschodniego i uczenia konwertytow podstaw teologii katolickiej.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 301-321
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 70

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies