Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Rosik-Dulewska, C" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-44 z 44
    Tytuł:
    Metale ciezkie i ich frakcje w osadach sciekowych higienizowanych popiolem z wegla brunatnego
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/796725.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    sklad chemiczny
    osady higienizowane
    osady sciekowe
    kompost
    metale ciezkie
    popiol z wegla brunatnego
    mobilnosc pierwiastkow
    Opis:
    Kompost osadowy poddany analizie chemicznej otrzymano w procesie higienizacji i kompostowania osadów z udziałem (18 - 25%) mineralnych surowców odpadowych (głównie popiołów lotnych z węgla brunatnego i mączki bitumicznej). Zastosowanie wymienionych reagentów zapewniło higienizacje materiału. Po higienizacji osad kompostowano w pryzmach wraz z dodatkami strukturotwórczymi. Ocenę stopnia mobilności metali śladowych w kompoście osadowym przeprowadzono przy pomocy sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej, polegającej na traktowaniu próbki osadu kolejno kilkoma roztworami chemicznymi, o zróżnicowanej sile ługowania. Na podstawie przeprowadzonych analiz chemicznych kompostu osadowego stwierdzono, że: wszystkie metale poza cynkiem i kadmem występują głównie w powiązaniach całkowicie niedostępnych dla środowiska, w ilości od 45 do 65% sumarycznej wartości każdego z oznaczanych pierwiastków (fr. V), cynk (68,7% sumarycznej jego wartości ) oraz kadm (40% sumarycznej jego wartości) występują głównie w powiązaniach z tlenkami żelaza i manganu (fr. III), natomiast z substancją organiczną związana jest głównie miedź i ołów (30% sumarycznej wartości każdego z metali). W związku z powyższym analizowany kompost osadowy stanowi bezpieczny dla środowiska nawóz organiczny.
    Analyzed sewage sludge compost was obtained in the course of sanitation and composting of sewage sludge with 18 - 25% addition of mineral waste byproducts (mainly fly-ash from lignite and bitumie flour). Application of mentioned reagents allowed sanitizing the material. After sanitation, the sewage sludge with structure-forming additives was composted in piles. Assessment of the rate of trace metals mobility in sewage compost was carried out using chemical sequential extraction. Sewage samples were subsequently treated with several chemical solutions of diversified leaching capacity. The performed chemical analyses of sewage compost showed that: all metals but zinc and cadmium, occurred mainly in bindings completely inaccessible for the environment, in the amount of 45 - 65% of the total of each metal content (fraction V); zinc (68,7% of the total Zn content) and cadmium (40% of total Cd content) occured mainly bound with iron and manganese oxides (fraction III); while cooper and lead (30% of each metal total content) were bound with the organic matter. In relation to the above the analyzed compost could be used as an environmentally safe organic fertilizer.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2001, 475; 349-356
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawartosc skladnikow nawozowych oraz metali ciezkich i ich frakcji w kompostach z odpadow komunalnych
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/801367.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    skladniki nawozowe
    gospodarka odpadami
    metale ciezkie
    kompost
    mobilnosc pierwiastkow
    zawartosc metali ciezkich
    odpady komunalne
    Opis:
    Analizowany kompost z odpadów komunalnych w Katowicach ma dobre właściwości nawozowe, ponieważ zawiera od 33,1 do 45,9% s.m. substancji organicznej. W wielu przypadkach nie przekracza dopuszczalnych normą zawartości metali ciężkich (Cu, Zn, Cd, Pb, Cr, Ni, Co, Mn), natomiast głównym czynnikiem ograniczającym jego przyrodnicze zastosowanie jest nadmierna zawartość szkła, ceramiki i innych części twardych, która wynosi od 2,0 do 2,6% s.m. Ze względu na fakt, iż całkowita zawartość metali ciężkich nie dostarcza nam wystarczających informacji na temat zachowania się ich w środowisku glebowym, przeprowadzono badania sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej, która pozwoliła wskazać na tempo uwalniania się poszczególnych metali. W badanych kompostach metale ciężkie w najwyższym stopniu związane są z frakcjami: tlenków żelaza i manganu, materią organiczną i pozostałością (poza cynkiem, manganem i ołowiem, które dodatkowo związane są z węglanami). We frakcji I (wymiennej) i frakcji II (węglanowej) związane są głównie miedź, cynk i mangan.
    Analyzed compost from Katowice town (MUT-DANO biotechnology) made if municipal wastes, showed good fertilizing properties: the content of organic dry matter ranged within 33.1-45.9%, also the permissible contents of heavy metals (Cu, Zn, Cd, Pb, Cr, Ni, Co, Mn) were not exceeded in many cases. The main factor limiting the utilization options is the 2.0-2.6% content of glass, ceramics and other hard elements. Due to the fact that the total heavy metal content does not provide sufficient information on the behaviours of heavy metals in the soil environment, a sequential chemical extraction analyses were carried out. They provided information on the rate of heavy metal release to the environment. In investigated samples of compost, heavy metals were to the largest degree bound with the following fractions: iron and manganese oxides, organic matter and residue (except for zinc, manganese and lead which were additionally bound with carbonates). In fraction I (exchangeable) and fraction II (carbonate) mainly cooper, zinc and manganese were bound.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2001, 477; 467-477
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamika przemian w podlozu podgrzewanym cieplem niskotemperaturowych wod odpadowych oraz dynamika wzrostu, rozwoju i plonowania warzyw
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/808557.pdf
    Data publikacji:
    1996
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    wlasciwosci biologiczne
    rozwoj roslin
    wzrost roslin
    wody odpadowe
    podgrzewanie podlozy
    plonowanie
    wlasciwosci fizykochemiczne
    niskotemperaturowe wody odpadowe
    podloza uprawowe
    warzywa
    Opis:
    W pracy przedstawiono wpływ podgrzewania gleby ciepłem niskotemperaturowych wód odpadowych na jej właściwości fizykochemiczne i biologiczne oraz na plony i przebieg uprawy warzyw. Badania przeprowadzono na „agrotermie” zainstalowanej przy Elektrowni Rybnik.
    Low air and soil temperarutes in the early spring period are the main factor for limiting the begin of vegetables cultivation. As energy prices continue to grow an important problem is the search for new economic solutions. Therefore the design and building of an experimental station which uses the heat of low temperature waste waters for cultivating vegetables proved to be of great importance. The environmental conditons and the thermal requirements made the cultivation under housing with foils necessary. The heating of the soils at a depth of 40 and 50 cm with the waste waters of 27.8 ± 8.5 °C raised the soil temperature, which had an essential influence upon the growth and crops of the cultivated vegetables. The experimental station ‘Agroterma’ located near the power station ‘Rybnik’ performes since 14 years his production functions. The research work allowed to determine the physicochemical and biological changes in the heated soil and to recognize the reaction of the vegetables to the soil heating.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1996, 429; 267-274
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potencjał paliwowy frakcji nadsitowej odpadów komunalnych i jego rola w krajowym modelu gospodarki odpadami
    Fuel potential of the over-sieve fraction of municipal waste and its role in the national waste management model
    Autorzy:
    Primus, A.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/395089.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    frakcja nadsitowa
    własności energetyczne odpadów
    zgazowanie odpadów
    kogeneracja
    energia z odpadów
    morfologia odpadów
    badania odpadów
    over-sieve fraction
    energy properties of waste
    gasification of waste
    cogeneration
    energy from waste
    waste morphology
    waste research
    Opis:
    W artykule przybliżono charakterystykę frakcji nadsitowej wytwarzanych w regionalnych instalacjach przetwarzania odpadów komunalnych. W lipcu 2013 roku wprowadzono zmiany do ustawy o czystości i porządku w gminie, które wdrożyły w Polsce nowy model gospodarki odpadami komunalnymi oparty na mechaniczno-biologicznym ich przetwarzaniu. Podstawowym elementem tego systemu są sortownie odpadów komunalnych, które są obecnie źródłem wytwarzania frakcji nadsitowej posiadającej własności paliwowe. Dla potrzeb rozpoznania jej właściwości autorzy artykułu przeprowadzili badania własne koncentrujące się na rozpoznaniu podstawowych własności energetycznych frakcji nadsitowej w poszczególnych sezonach roku wraz z rozróżnieniem rodzajów zabudowy. Przeprowadzono badania składu morfologicznego dla potrzeb określenia koncentracji frakcji energetycznych. Przeanalizowano stabilność jakościową strumienia frakcji nadsitowej pod względem możliwości energetycznego zagospodarowania w instalacjach termicznego przekształcania odpadów. Badania składu morfologicznego wykazały podwyższoną koncentrację frakcji energetycznych (papier, tworzywa sztuczne, tekstylia) w stosunku do zmieszanych odpadów komunalnych. Jednocześnie badania własności energetycznych wskazują na podwyższoną standaryzację energetyczną tej frakcji w rozkładzie czasowym (pory roku) oraz rozkładzie przestrzennym (zróżnicowany rodzaj zabudowy). Badania wykazały, że wartość opałowa w zbadanych próbkach zawiera się w przedziale 18,1–23,5 MJ/kg, gdzie wartość średnia wynosi 21,5 MJ/kg. Udział popiołu zawiera się natomiast w przedziale 11,8–24,1%, a udział części palnych 67,6–77,5%. Dobre własności paliwowe oraz standaryzacja jakościowa strumienia wskazują na możliwość stosowania rozwojowych technologii zgazowania odpadów zgodnie z nowymi przepisami dyrektywy IED (Dyrektywa 2010). Technologia zgazowania, produkcja syngazu i jego spalanie w silnikach tłokowych małej mocy stanowią obecnie interesującą alternatywę dla klasycznych instalacji termicznego przekształcania odpadów opartych na technologii spalania wpisując się w rozwój instalacji RIPOK i potrzebę wdrażania gospodarki w obiegu zamkniętym.
    This article presents the characteristics of the over-sieve fraction generated in regional municipal waste treatment plants. In July 2013, amendments were introduced to the Act on Maintaining Cleanliness and Order in Communes, which implemented a new model of municipal waste management in Poland based on mechanical and biological treatment. The basic element of this system is the sorting of municipal waste, which is currently a source of production of the over-sieve fraction that possesses fuel properties. In order to determine its properties, the authors of the article conducted their own research focusing on the recognition of basic energy properties of the over-sieve fraction generated in each season and by distinguishing the building types. Morphological composition tests were carried out aimed at determining the concentration of energy fractions. The qualitative stability of the over-sieve fraction stream in terms of the possibility of energy management in thermal waste treatment installations was also analyzed. The morphological composition tests showed increased concentration of energy fractions (paper, plastics, textiles) in relation to mixed municipal waste. At the same time, research on energy properties indicates increased energy standardization of this fraction in relation to time distribution (seasons) and spatial distribution (distinguished building types). Good fuel properties and quality standardization of the stream favor the implementation of gasification technologies in accordance with the new provisions of the IED Directive 2010. The gasification technology, production of syngas and its combustion in the low-powered reciprocating engine are now an interesting alternative to classic installations for the thermal treatment of waste based on incineration technology, in line with the development of the Regional Municipal Waste Treatment Installation and the need to implement the Circular Economy.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2018, 105; 121-133
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wady i zalety rekultywacyjnego wykorzystania kompostów z odpadów
    Nachteile und Vorteile der rekultivierenden Nutzung von Abfallkomposten
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/392207.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
    Tematy:
    odpad komunalny
    wykorzystanie odpadów
    kompost z odpadów
    rekultywacja gruntów
    zagrożenie
    metal ciężki
    municipal waste
    waste utilization
    compost from waste
    soil reclamation
    danger
    heavy metal
    Opis:
    Obecnie coraz większy nacisk kładzie się na stopniowe ograniczanie składowania stałych odpadów komunalnych (SOK), które nadal jest najszerzej wykorzystywanym sposobem ich unieszkodliwiania. Frakcja biodegradowalna, po wydzieleniu jej ze strumienia odpadów komunalnych, może stanowić ważne źródło materii organicznej, która wykorzystywana w recyklingu organicznym mogłaby być cennym nawozem lub środkiem poprawiającym własności gleb zdegradowanych lub gruntów bezglebowych. Aby kompost wytwarzany z odpadów komunalnych był wysokiej jakości, istotnym elementem w procesie jego powstawania jest rodzaj wsadu oraz właściwe prowadzenie procesu technologicznego. Gotowy produkt (kompost) musi spełniać wysokie wymagania jakościowe. Jednym z najistotniejszych parametrów wyznaczających tę jakość jest zawartość metali ciężkich, normowana zawartość biogenów oraz wymogi sanitarne i parazytologiczne. W przypadku kompostów wytwarzanych ze zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych zawartość metali ciężkich (szczególnie cynku i miedzi), a także zanieczyszczenia mechaniczne, mogą eliminować kompost z użycia jako nawozu, ale może on nadal stanowić cenny materiał do celów rekultywacyjnych. Gdy zastosujemy kompost złej jakości, spowodujemy zagrożenia dla gleb i wód w związku z migracją w głąb profilu rozpuszczalnej materii organicznej oraz mobilnej frakcji metali ciężkich.
    Gegenwärtig wird auf die Begrenzung der Lagerung von festen Kommunalabfällen (SOK), was weiter deren meist genutzte Entsorgungsweise ist, sukzessiv immer größerer Druck ausgeübt. Die biodegradierbare Fraktion, nach ihrer Ausscheidung aus dem Kommunalabfallfluss, kann eine wichtige Quelle von organischer Materie darstellen, die genutzt im organischen Recycling, könnte einen kostbaren Dünger, etwaig Mittel zur Verbesserung der Bodenbeständigkeit von degradierten Böden oder bodenlose Grunde, liefern. Damit der Kompost aus Kommunallabfällen hoher Qualität wird, muss man besonders achten bei der Zusammenstellung des Einsatzes im Entstehungsprozess, und auch bei dem Betrieb des technologischen Prozesses – da sie hier eine große Bedeutung haben. Das Finalprodukt (Kompost) muss hohen Qualitätsanforderungen entsprechen. Zu den wesentlichsten Qualitätsparametern gehört der Inhalt von Schwermetallen, genormter Inhalt an Biogenen, und sanitäre sowie parasitologische Anforderungen. Bei Komposten, die aus gemischten (nicht getrennten) Kommunalabfällen hergestellt werden, können die Inhalte von Schwermetallen (besonders Zink und Kupfer), und auch mechanische Verunreinigungen den Kompost zur Nutzung als Dünger eliminieren – aber weiter könnte man ihn nutzen als Rekultivierungsmaterial. Bei der Nutzung von Dünger mit schlechter Qualität, verursacht man Gefährdungen für Böden und Wasser, auf Grund der Migration der lösbaren organischen Materie und der mobilen Fraktion der Schwermetalle, tief in das Bodenprofil.
    Źródło:
    Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych; 2012, R. 5, nr 10, 10; 316-332
    1899-3230
    Pojawia się w:
    Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metody ługowania zanieczyszczeń z odpadów mineralnych w aspekcie możliwości ich zastosowania w budownictwie hydrotechnicznym
    Methods of leaching contaminants from mineral waste in the aspect of its potential utilization in hydrotechnical construction
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Karwaczyńska, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1825964.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    ługowanie
    popioły lotne
    Opis:
    Grupę odpadów mineralnych stanowią m.in. popioły lotne i żużle z elektrowni spalających węgiel kamienny i brunatny. Obecnie jeszcze około 40% popiołów lotnych jest gromadzona na składowiskach. Lokowanie popiołów na nie izolowanych od podłoża składowiskach powoduje wymywanie do gleb i wód gruntowych rozpuszczalnych substancji chemicznych w nich zawartych. Dlatego też ważne jest prowadzenie badań nad wymywalnością składników rozpuszczalnych z popiołów i ich rozprzestrzenianiem się w środowisku. Aby ograniczyć powierzchniowe składowanie popiołów, wciąż poszukuje się nowych możliwości gospodarczego ich wykorzystania, co wymaga dobrej i poprzedzonej badaniami znajomości ich składu fizykochemicznego, właściwości i podatności na dalszą przeróbkę wg różnych technologii oraz zachowań w zetknięciu z różnymi czynnikami zewnętrznymi. Wykorzystywanie UPS do wytwarzana betonów, wyrobów i materiałów budowlanych wymaga przeprowadzenia badań promieniotwórczości i zawartości metali ciężkich ze względu na konieczność ochrony zdrowia ludzi. W ostatnich latach w coraz szerszym zakresie stosuje się odpady energetyczne jako składnik spoiw mieszanych przydatnych do wykonywania ulepszonego podłoża zwłaszcza przy stosowaniu cementów z dodatkami UPS w budownictwie hydrotechnicznym, budowie uszczelnień oraz do podsadzki, wypełniania zrobów i profilaktyki przeciwpożarowej w podziemiach kopalń. Wpływ lokowania popiołów w wyrobiskach górniczych jest oceniany na podstawie opinii hydrogeologicznej w rejonie lokowania oraz testów wymywalności podstawowych składników zanieczyszczeń z odpadów Celem prezentowanych badań było poznanie dynamiki procesów ługowania składników rozpuszczalnych z popiołów lotnych z węgla kamiennego oraz określenie wpływu wymywanych substancji na środowisko wodne. Pełną ocenę wpływu na środowisko sporządzono wykorzystując obowiązujące regulacje prawne (w tym Prawa Geologicznego i Górniczego, Ustawy o odpadach oraz wykonawczych aktów prawnych do niej).
    The research conducted in static and dynamic conditions was aimed at determining the vulnerability of soluble compounds contained in ashes to leaching with the objective to define the quantity and type of contaminants which may affect soil, ground and surface waters in the case of ash utilization or disposal on land surface. Silica, aluminum and iron oxides are the basic compounds of fly ashes while calcium, magnesium, potassium as well as other oxides occur in significantly less amounts. Taking into account the chemical composition recalculated into SiO2, CaO, Al2O3, SO3, the following 3 categories of ashes have been recognized in Poland: silica, aluminum and calcium ashes. Solubility tests of the Polish fly-ashes showed that depending on the ash category, 0,5% (aluminium ashes) up to 10% and more (calcium ash) of their mass may dissolve in water. In different conditions of the leaching processes, the vulnerability of fly ashes to the release water soluble compounds contained in them may vary. The main substances leached from the analyzed ashes ( in descending order) were sulphates, calcium, sodium and chloride ions, while the trace elements included chromium, cadmium and lead. The leachability of other elements was insignificant. Eluates from the investigated fly-ashes were characterised by an elevated reaction and the content of some ions (SO4 -2, Cr3+, Cd2+, Pb2+) exceeding the permissible concentrations compared to the standards for wastewater discharged to waters or soil, which in consequence may lead to a negative impact on the water environment in the vicinity of the disposal sites. A comprehensive environmental impact analysis has been made based on the effective legal regulations (including Geological and Mining Law, Waste Act and its executive regulations). Doubts have been raised if determining the potential risk to the environment based on the leachability test is sufficient as it does not reflect the volume of the leached substances under natural conditions. Tests conducted in dynamic conditions showed that the total load of the leached substances was significantly higher compared to the leachability test data. The dynamic method (alternative I and II) simulates the course of the leaching processes taking place in natural conditions and allows foreseeing the concentration distribution the leached contaminants in a given time. The conducted research proved the real-time dynamic leaching method more reliable in conducting a preliminary environmental impact assessment. Also as a result of the studies the thesis has been confirmed that fly ashes are vulnerable to the release of soluble compounds contained in them and thus show some negative tendencies in their impact on the environment. Disposal of fly ashes in landfills or their underground storage in mines may cause degradation of surface and groundwaters due to the penetration of the leachable compounds from waste in the areas of its disposal
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2008, Tom 10; 205-219
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Korytarze ekologiczne województwa opolskiego i ich rola w optymalizacji struktury wielkoprzestrzennego systemu obszarów chronionych
    Ecological corridors in the Opole region and their role in the optimisation of the region’s large-scale system of protected areas
    Autorzy:
    Badora, K.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084707.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    korytarze ekologiczne
    woj.opolskie
    obszary chronione
    systemy przestrzenne
    ochrona przyrody
    Opis:
    The Opole region's large-scale nature and landscape protection system is characterised by a spatial isolation of the protected areas. Identification and protection of ecological corridors is a necessary condition to optimise effective nature protection. Seventeen such corridors have been identified; they all comprise ecosystems located in the river valleys. Considerable changes in the functional and spatial structure of the corridors have been found. Large-scale agricultural use in arable land is the prevalent type of anthropopressure which restricts the possibilities for plant and animal migration. On the basis of the land use condition, the typology of the corridors has been offered. Then, following the analysis of the key assets of the protected areas connected by the corridors, their transformations and land use condition, ideas for changing their structure to improve functionality have been proposed.
    Źródło:
    Prace i Studia Geograficzne; 2010, 44; 193-208
    0208-4589
    Pojawia się w:
    Prace i Studia Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ lokalnych punktowych źródeł zanieczyszczeń na stan jakości wód podziemnych
    The impact of local point sources of pollution on the quality of underground waters
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Karwaczynska, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084720.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    wody podziemne
    jakosc wody
    zanieczyszczenia
    zrodla zanieczyszczen
    skladowiska
    zawartosc amoniaku
    zawartosc azotanow
    zawartosc chlorkow
    zawartosc siarczanow
    Opis:
    The multi-annual research cycle aimed to analyse the impact of a local, point source of pollution, the now closed municipal waste dump, on the quality of underground waters in this area. The waste dump was located in an unsealed working of the openpit chalky clay mining spot and used for over 50 years. The Turonian and Cenomanian underground waters can be found within the sphere of the waste dump impact. The study presents the most characteristic changes in the selected physical and chemical indicators on the water quality. Even though 13 years have passed since the closure of the dump, it still remains the main point source of pollution for underground waters. The analysis of the results indicates that the Turonian-level waters, leaching the dump's bowl, are still characterised by very low quality and pose a potential threat to the lower-lying Cenomanian level, which is in part the water-bearing level for the city of Opole.
    Źródło:
    Prace i Studia Geograficzne; 2010, 44; 217-232
    0208-4589
    Pojawia się w:
    Prace i Studia Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrologiczne i hydrauliczne uwarunkowania budowy zbiornika wstępnego w cofce zbiornika Słup
    Hydrological and Hydraulic Conditions for a Construction of a Pre-dam Reservoir in the Słup Reservoir Backwater
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817976.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zbiornik wstępny
    zbiornik wodny
    hydrologia
    hydraulika
    ochrona wód
    pre-dam
    water reservoir
    hydrology
    hydraulic
    water protection
    Opis:
    The study presents the research results of the water quality and flows of the Nysa Szalona river which supplies the Słup drinking water dam reservoir. The research was carried out in the years 2005-2008 with the purpose to determine the potential for construction of a pre-dam reservoir in the backwater of the existing Słup reservoir. Maintenance of good water quality in this reservoir is of high importance due to the purposes it serves. It balances the outflow from the Nysa Szalona River basin to ensure appropriate volume of water at the intake on the Kaczawa River situated in Przybków. The data collected during the studies demonstrated poor quality of water. The analysis of the Nysa Szalona River water supplying the reservoir showed that from the eutrophication viewpoint, the hydrochemical conditions existing in the basin of the Słup reservoir were unfavourable, mainly due to high concentrations of biogenic substances, especially phosphorus. Analysis of the data on water quality inflowing to the Słup reservoir demonstrated that due to high concentrations of phosphorus the BOD5· values exceeded the water quality limits set up for surface water bodies in natural river courses applying to class II. At the same time the concentration of nitrates, pH and total suspension were within the limits of class II water quality. To protect the Słup reservoir against pollutants transferred from the basin of the Nysa Szalona River, construction of a pre-dam reservoir in the backwater of the Słup reservoir was investigated taking into account the existing hydrological and hydraulic conditions. A capacity of 2 mln m3. was proposed for the pre-dam reservoir. Construction of a pre-dam reservoir would contribute to the improvement of the quality of water supplying the main reservoir reducing thus the content of inorganic nitrogen by ca 40% and phosphates by ca 50% in the Słup reservoir. The study also showed that a construction of a biological filter with macrophyte plants on the inflow to the pre-dam reservoir would effectively increase its performance. The presented results also confirmed the potential of using the hydrological and hydraulic criteria for the dimensioning of the pre-dam reservoirs.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 468-479
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Possibilities of using compost as oil derivatives sorbent in simulated conditions
    Możliwości zastosowania kompostu jako sorbentu ropopochodnych w warunkach symulowanych
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126283.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    compost
    petroleum substances
    sorption
    kompost
    substancje ropopochodne
    sorpcja
    Opis:
    Mineral oil products show a multisided negative impact not only on the environment but also to human beings. Oil products leaks are the result of traffic accidents and work done while handling fuels and lubricants. One method of limiting the spread of these substances is using sorbents. From a practical point of view the absorption rate of the sorbent is important, because it significantly determines the degree to limit their environmental impact. The tests of the ability to absorb gasoline and diesel were carried out on the reference surface - the glass and the actual surface - asphalt (asphalt specimen was taken from the so-called wearing course of a roadway lane). The rate of absorption was estimated on the basis of the test images that were automatically taken at intervals of 5 seconds. The study was conducted for commercial sorbents and compost from municipal waste. The study was conducted for the air-dry material and the humidity of 20, 30 and 40%. The best results were obtained with compost from mixed waste, and the worst for commercial organic sorbent. There were also no apparent effects of high humidity on the absorption rate of petroleum products. Thus, increased to 20% moisture of sorbent does not disqualify it from using it in practice. Only 40% moisture content lead to high decrease of sorption properties. On the basis of the research it was found that compost from municipal waste can be used to replace expensive commercial sorbents currently used both in professional rescue operations and in household use.
    Produkty przerobu ropy naftowej wykazują wielokierunkowe negatywne oddziaływanie nie tylko na środowisko, ale także na człowieka. W wyniku katastrof w ruchu lądowym lub prac związanych z przeładunkiem paliw i smarów dochodzi do wylewów produktów naftowych. Jedną z metod ograniczających rozprzestrzenianie się tych substancji jest zastosowanie sorbentów. Z praktycznego punktu widzenia istotna jest szybkość pochłaniania substancji ropopochodnych przez sorbent, co w znaczący sposób determinuje stopień ograniczenia ich szkodliwego oddziaływania na środowisko. Doświadczenia zdolności pochłaniania benzyny oraz oleju napędowego przeprowadzono na powierzchni wzorcowej - szklanej oraz powierzchni rzeczywistej - asfaltowej (próbkę asfaltu pobrano z tzw. warstwy ścieralnej pasa drogowego). Szybkość pochłaniania oszacowano na podstawie zdjęć testowych wykonywanych automatycznie w interwale co 5 sekund. Badania przeprowadzono dla sorbentów komercyjnych oraz kompostów z odpadów komunalnych. Badania prowadzono dla materiałów powietrznie suchych oraz o wilgotności wynoszącej 20, 30 i 40%. Najlepsze wyniki uzyskano dla kompostu z odpadów zmieszanych, a najgorsze dla komercyjnego sorbentu organicznego. Nie zanotowano także wyraźnego wpływu podwyższonej wilgotności na szybkość pochłaniania produktów naftowych. Zatem podwyższona do 20% wilgotność sorbentu nie dyskwalifikuje go z zastosowania w praktyce. Dopiero wilgotność na poziomie 40% znacznie obniża właściwości sorpcyjne badanych materiałów. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż komposty z odpadów komunalnych mogą z powodzeniem zastąpić drogie sorbenty komercyjne stosowane obecnie zarówno w czasie akcji ratowniczych, jak i w warunkach domowych.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2014, 8, 1; 21-29
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wplyw eksploatacji wysypiska na zmiany ilosciowe i jakosciowe metali ciezkich w profilach glebowych
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C
    Karwaczynska, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/810246.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    eksploatacja
    ochrona srodowiska
    wysypiska
    gleby
    metale ciezkie
    profile glebowe
    zanieczyszczenia gleb
    ksztaltowanie srodowiska
    odpady komunalne
    zawartosc metali ciezkich
    zagrozenia srodowiska
    Opis:
    Obiektem badań było nieuszczelnione wysypisko odpadów komunalnych „Grundman" w Opolu, które zostało zlokalizowane w wyrobisku po odkrywkowej eksploatacji złoża margli wapnistych, a eksploatowane w latach 1945-1998. Celem prowadzonych badań było określenie wpływu 50-cio letniej eksploatacji wysypiska na stan zanieczyszczenia gleb - rędzin czarnoziemnych, zalegających w zasięgu jego oddziaływania. Zakres badań obejmował analizę metali ciężkich w pięciu profilach glebowych tak w zakresie ilościowym (całkowita zawartość) jak i jakościowym, tzn. podziałem ich na frakcje (sekwencyjna ekstrakcja chemiczna). Oznaczanie ogólnej zawartości metali ciężkich wykonano wg metodyk przyjętych dla gleb mineralnych, natomiast oznaczanie jakościowe wykonano metodą sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej według Tessiera, wydzielając pięć frakcji, z którymi związane są metale ciężkie: Frakcja I - metale wymienne; Frakcja II - metale związane z węglanami; Frakcja III - metale związane z tlenkami żelaza i manganu; Frakcja IV - metale związane z materią organiczną; Frakcja V - pozostałość związana z krzemianami. Analizę wyciągów wodnych na zawartość metali ciężkich w poszczególnych frakcjach jak również ich form całkowitych przeprowadzono metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej. W profilach glebowych Zn, Cu i Pb występowały w ilości powyżej zawartości uznawanych przez IUNG za naturalne (klasa I) i zadecydowały o zaliczeniu ich do klas II-IV. Najwyższe zawartości metali ciężkich (formy całkowite) oznaczono w warstwie do głębokości 30 cm. Z analizy sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej metali ciężkich, wykonanej dla gleb z profili wynika, że występują one głównie w ok. 41% (sumarycznej zawartości frakcji I-V) w postaci związków stabilnych chemicznie i nieaktywnych biologicznie (frakcja V). W znacznej ilości bo ok. 26% i 18% (sumarycznej zawartości frakcji I-V) metale ciężkie związane są także z tlenkami żelaza i manganu oraz z substancją organiczną (frakcja III i IV). W najmniejszym stopniu, w ok. 7% (sumarycznej zawartości frakcji I-V) pierwiastki te związane są z węglanami (frakcja II) i we frakcji wymiennej (frakcja I), co oznacza, że ich dostępność dla roślin, gleb i wód będzie znacznie ograniczona.
    The object of study was the leaky dump of municipal solid wastes called „Grundman", located in Opole (south of Poland), used within 1945-1998. The dump was situated in an excavation after surface mining of limy marls. The study aimed at determining the impact of dump on soil (Rendolls) pollution in dump surroundings after 50 years of its exploitation. The soil was analysed for: - total content of heavy metals (according to standard methods); - fractional composition of heavy metals, including 5 fractions, according to Tessier's method: fraction I - exchangeable metals, fraction II - metals bound with carbonates, fraction III - metals bound with iron and manganese oxides, fraction IV - metals bound with organic matter, fraction V - residue bound with silicate, - content of heavy metals in soil water extract by use of accepted in Poland AAS method. The contents of Zn, Cu, Pb in soil were increased, above the level accepted in Poland as natural (class 1), and allowed to rank the soils in classes 2-4. The highest concentration of total heavy metal forms were found in horizon 0-30 cm. Fractional composition of heavy metals extracted from soil profiles showed: 41% stabile and non-bioavailable forms (fraction V), 26% metals bound with iron and manganese oxides (fraction III) and 18% metals bound with organic matter (fraction IV). Only 7% of total amount of metals were bound with carbonates (fraction II) and exchangeable fraction (I). The results showed that the bioavailability and soil mobility of metals are rather limited.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2001, 476; 259-268
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Water management problems at the Bukówka drinking water reservoir’s cross-border basin area in terms of its established functions
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/124624.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    drinking water reservoir
    water management
    cross-border basin area
    water quality
    Opis:
    The paper covers the analysis of water management problems in the cross-border reservoir basin of Bukówka, located at the Bóbr river, at 271+540 km of its course, below the Czech-Polish border, in Dolnośląskie Voivodeship. The problems of water management in the context of the reservoir’s functions have been analyzed; these are: flood control, the provision of water during low water level periods for the Water Treatment Plant in Marciszów, the provision of drinking water for the city of Wałbrzych as well as the provision of proper flow in the Bóbr river bed downstream from the reservoir. Due to its localization right below the border with the Czech Republic, the reservoir is exposed to a number of problems. The study has found that the main problems of water management in the basin area included unsatisfactory state of water and wastewater management in the basin, unsatisfactory state of the surface water quality in the basin area of the reservoir, poor condition of streams and drainage ditches, improper arrangement of arable lands and large downslopes and a lack of monitoring stations on tributaries of the reservoir. It has been found that the hydrochemical conditions in the Bukówka reservoir’s section are unfavorable for it. From the eutrophication point of view, the water flowing into the tank is characterized by a large content of nutrients, especially nitrates, phosphates and BOD5. In order to counteract eutrophication it is necessary to lower the concentration of nutrients in the water flowing into the tank. One of the basic ways to do so is to restore the water and wastewater management in the reservoir’s basin. Studies in the Bukówka reservoir provide important information concerning the state of the purity of the water supplying the reservoir. In order to obtain accurate information on the state of purity, a monitoring of hydrological and water quality should be continued. The studies are a part of the strategy of protection of the quality of transboundary waters, proposed in the Convention on the Protection and Use of Transboundary Watercourses and International Lakes of 1992.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2015, 16, 2; 52-60
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rolnicze wykorzystanie ciepła odpadowego wód zrzutowych z elektrowni
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Prewysz-Kwinto, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/807245.pdf
    Data publikacji:
    1989
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    cieplo odpadowe
    wody zrzutowe
    elektrownie
    ochrona srodowiska
    intensyfikacja produkcji
    ogrzewanie
    szklarnia
    hodowla ryb
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1989, 380
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of Water Management of the Michalice Reservoir in Relation to Its Functions
    Analiza gospodarki wodnej zbiornika Michalice w aspekcie jego założonych funkcji
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Tymiński, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/388129.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    zbiorniki wodne
    gospodarka wodna
    eksploatacja zbiornika
    jakość wody
    water reservoirs
    water management
    exploitation of reservoir
    water quality
    Opis:
    This paper focuses on the example of the Michalice reservoir located on the Widawa River. Its main functions are decreasing of flood danger beneath the reservoir, an availability of stored water in the basin for agriculture purposes and electric energy production, a creation of conditions for recreational use. Current water administration was analyzed. Special attention was paid to the proper use of the reservoir, and the benefits of its existence: the eutrophication rates, the classification of water, fish living and bathing purposes. It was affirmed that, the reservoir decreases the flood danger below the basin but it creates limited possibilities for recreation and pisciculture. Improper water management generates a danger of overflow onto the terrains around the reservoir. A small hydroelectric power station and fish ladder do not accomplish their tasks. Suggestions on how an improved water administration on the Michalice reservoir can occur are given.
    Na przykładzie zbiornika Michalice na rzece Widawie, którego założonymi funkcjami są zmniejszenie zagrożenia powodziowego poniżej zbiornika, wykorzystanie zgromadzonej w zbiorniku wody dla rolnictwa i do produkcji energii elektrycznej, stworzenie warunków do wypoczynku i rekreacji, przeanalizowano aktualną gospodarkę wodną. W pracy wykonano analizę odpływów wody ze zbiornika do rzeki Widawy, poziomów wody w zbiorniku i jakooeci wody retencjonowanej w zbiorniku. Szczególną uwagę zwrócono na ważne, z punktu widzenia prawidłowego użytkowania zbiornika walory użytkowe wody: ocenę eutrofizacji wód zbiornika, klasyfikację wód do bytowania ryb i do kąpieli. Stwierdzono, że zbiornik zmniejsza zagrożenie powodziowe poniżej zbiornika i stwarza ograniczone możliwości dla rekreacji i hodowli ryb. Niewłaściwa gospodarka wodna na zbiorniku stwarza jednak zagrożenie podtopień terenów wokół czaszy zbiornika. Mała elektrownia wodna i przepławka dla ryb nie spełniają stawianych im zadań. W pracy podano propozycje prawidłowych zasad gospodarki wodnej na zbiorniku Michalice.
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 11; 1505-1516
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inflow of Pollutants to the Bukówka Drinking Water Reservoir from the Transboundary Bóbr River Basin
    Dopływ zanieczyszczeń do zbiornika wody pitnej Bukówka z obszaru transgranicznego zlewni rzeki Bóbr
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Kasperek, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818562.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zbiornik wodny
    rzeka
    zlewnia
    wody transgraniczne
    jakość wód
    water reservoir
    river
    basin
    transboundary waters
    water quality
    Opis:
    Obecnie istnieje zwiększone zainteresowanie zarządzaniem zasobami wodnymi, w tym jakością wody, na obszarach transgranicznych. Sytuacja nabiera szczególnego znaczenia, gdy na rzece transgranicznej zlokalizowany jest zbiornik zaporowy, m.in. wykorzystujący retencjonowane wody do celów zaopatrzenia w wodę. Wówczas niezmiernie ważne sa badania jakości wód w zlewni powyżej zbiornika, przede wszystkim w aspekcie wprowadzania do tych wód zanieczyszczeń, zarówno w górnym biegu rzeki transgranicznej, jak i w kolejnych punktach biegu rzeki. Praca przedstawia analizę dopływu zanieczyszczeń z obszaru transgranicznego zlewni rzeki Bóbr do zbiornika wody Bukówka, w aspekcie jej retencjonowania w zbiorniku. Przeanalizowano jakość wody pięciu cieków zasilających zbiornik: rzeka Bóbr, Opawa, Złotna, Bachorzyna i Paprotki, jakość wody retencjonowanej w zbiorniku i odpływającej ze zbiornika oraz rozpoznano przyczyny jej przestrzennego zróżnicowania a także czasowej ich zmienności. W pracy ponadto przedstawiono ocenę eutrofizacji analizowanych wód, oceniono czy badane wody są wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, do spożycia oraz wykonano ocenę zlewni zbiornika Bukówka pod kątem dostawy materii do zbiornika. Ocenę jakości wody w analizowanych ciekach i zbiorniku wykonano analizując takie wskaźniki jak: NO3-, NO2-, NH4+, PO43-, BOD5, odczyn wody, przewodność elektrolityczną, temperaturę wody i zawiesinę ogólną. Wyniki badań własnych jakości wody rzeki Bóbr uzupełniono wynikami uzyskanymi z WIOŚ Wrocław i z Czech. Wyniki przeprowadzonych w okresie 2006–2007 badań jakości wody na terenie polskiej części zlewni zbiornika Bukówka wykazały, że wody te ze względu na stężenia fosforanów, BZT5 i zawiesiny ogólnej przekroczyły wartości graniczne wskaźników jakości wód odnoszące się do jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych takich jak rzeka właściwe dla klasy II. Natomiast stężenia N-NO3- i odczyn zakwalifikowały wody do II klasy jakości wód, odnoszących się do jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, takich jak rzeka. W pracy stwierdzono, że badane wody z terenu zlewni zbiornika Bukówka nie są wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Natomiast zlewnia zbiornika Bukówka charakteryzuje się małą podatnością na uruchomienie ładunku zdeponowanego na jej obszarze i niewielką możliwością dotarcia jej do zbiornika. Z punktu widzenia procesu eutrofizacji uwarunkowania hydrochemiczne występujące w zlewni zbiornika Bukówka, w aspekcie realizowanych przez zbiornik funkcji, są dla niego niekorzystne. Główną przyczyną tego stanu są wysokie stężenia fosforu pochodzącego ze ścieków bytowych z miejscowości położonych w badanej zlewni. Wody zbiornika Bukówka nie nadają się do bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych. Natomiast ocena przydatności wody odpływającej ze zbiornika Bukówka do spożycia wykazała, że wartości: temperatury wody, przewodności elektrolitycznej, azotanów i amoniaku nie przekroczyły wartości granicznych kategorii A1. Wartości odczynu wody zakwalifikowały badane wody do kategorii A2. Wartości graniczne kategorii A3 przekroczone zostały pod względem zawiesiny ogólnej i BZT5. W pracy wykazano, że zbiornik Bukówka wpływał korzystnie na zmiany jakości wody rzeki Bóbr i innych czterech dopływów: Opawa, Złotna, Bachorzyna i Paprotki. Woda odpływająca ze zbiornika w porównaniu z wodą dopływającą do zbiornika charakteryzowała się większymi wartościami średnich stężeń azotynów, odczynu wody i temperatury wody. Ze względu na transgraniczny charakter rzeki Bóbr, na której zlokalizowany jest zbiornik Bukówka, istotne jest ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do niej oraz monitorowanie stanu czystości wody w ciekach i zbiorniku. Kompleksowy monitoring hydrologiczny i jakości wody w zlewni zbiornika będzie pomocny do podejmowania działań na rzecz ochrony wód w zlewni oraz umożliwi prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej na obszarze polskiej i czeskiej części zlewni. Najważniejsze działania dla wód przekraczających granicę polsko-czeską powinny dotyczyć ochrony tych wód przed zanieczyszczeniami, poprawy stanu gospodarki wodno-ściekowej w zlewni oraz poprawy jakości wody.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 316-336
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka stanu użytkowania małego zbiornika zaporowego Nowaki na Korzkwi
    Characteristics of the operational stage of a small dam reservoir Nowaki on the Korzkiew brook
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Wiatkowska, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819679.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zbiornik wodny
    użytkowanie
    piętrzenie wody
    zbiornik zaporowy
    water tank
    Opis:
    Zbiorniki wodne, do których należy zbiornik Nowaki, spełniająwiele funkcji ale zawsze poprawiają bilans wodny i mogą być wykorzystywane do różnych celów. Często jednak możliwość wykorzystania retencjonowanej w nich wody zależy od jej jakości [17]. Główną funkcjązbiornika Nowaki jest gromadzenie wody do celów rolniczych (nawodnienia w dolinie rzeki Korzkwi). Ponadto obiekt przeznaczony jest do celów rybackich i rekreacji [10, 19]. Zbiornik Nowaki ze względu na swoje położenie na Przedgórzu Sudeckim, niedaleko od miasta Nysa, jest miejscem atrakcyjnym turystycznie. W związku z tym należy badać stan czystości wody cieku zasilającego zbiornik i wody retencjonowanej w zbiorniku. Zła jakość wody dopływającej do zbiornika może spowodować eutrofizację wody zbiornika i tym samym zmniejszyć walory turystyczne i gospodarcze tego akwenu [21]. W pracy przedstawiono charakterystykę zbiornika zaporowego małej retencji Nowaki na potoku Korzkiew zlokalizowanego w województwie opolskim. Podano i omówiono funkcje zbiornika i spostrzeżenia dotyczące problemów eksploatacyjnych zbiornika. Ponadto przedstawiono wstępne wyniki badań jakości wody dopływającej do zbiornika i z niego odpływającej oraz wody retencjonowanej w zbiorniku. Badania przeprowadzono w 2008 roku. Pracę zakończono wnioskami o potrzebie kontynuowania badań jakości wody i hydrologicznych na terenie zlewni i zbiornika Nowaki.
    The paper presents characteristics of a small retention dam reservoir Nowaki on the Korzkiew River, in Opolskie Voivodeship. The Nowaki reservoir is one of 9 small retention dam reservoirs operating in the Opolskie Voivodeship. The reservoir functions were described and some remarks concerning operational problems were presented. Particular attention was paid to the quality of water in the reservoir. Preliminary results of the analyses of the quality of water flowing into the reservoir, outflowing and water stored in the reservoir were discussed. The measurements were carried out in 2008. The performed water quality analyses showed that due to N-NO3 -, N-NH4 +, water temperature, pH, electrolytic conductivity the waters did not exceed the limit values defined for class I. As far as total suspended solids are concerned the exceedence of limit values defined for class II was recorded. It was also observed that the water from the Nowaki reservoir was not euthrophic and sensitive to such pollutants as nitrogen compounds from agricultural sources. The analyses of water from the reservoir showed that among the investigated water quality indicators the most unfavorable conditions for the existence of fish were caused by nitrites and total suspended solids, the values of which exceeded the values defined for fish. Due to the values of total suspended solids the quality of the analyzed water does not meet the requirements defined for water used in inland water basins, either. It was concluded that for the efficient use of the Nowaki reservoir proper agricultural and water-sewage management in the reservoir catchment should be ensured. The paper shows that the present technical state of the reservoir is faultless. The final conclusion is that water quality analyses and hydrological and meteorological measurements in the Korzkiew catchment and the Nowaki reservoir should be continued. This could contribute to the improvement of water management and reduction of unfavorable effects of hydro-meteorological phenomena and potential water pollution.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 351-364
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozkład wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w procesie dojrzewania kompostu
    Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) degradation during compost maturation process
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Ciesielczuk, T.
    Karwaczyńska, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819813.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    dojrzewanie kompostu
    biodegradacja odpadów
    rozkład wielopierścieniowych węglowodorów
    biodegradable waste
    compost maturation process
    PAHs
    Opis:
    Regulacje prawne Unii Europejskiej i Polski zmuszają do reorganizacji gospodarki odpadami w Polsce. Między innymi wskazują konieczność ograniczenia składowania odpadów które ulegają biodegradacji. Do dnia 31 grudnia 2010 roku ich ilość nie może przekroczyć 75% masy tych odpadów wytworzonych i składowanych w roku 1995 (ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001). Z drugiej jednak strony komposty wytwarzane z odpadów komunalnych nie mają szerokiego rynku zbytu z uwagi na ograniczenia wynikające z zawartych w nich zanieczyszczeń przekraczających wymogi m.in. ustawy o nawozach i nawożeniu (z dnia 10 lipca 2007). Zanieczyszczenia organiczne (w tym także PAHs) zawarte w produkowanych kompostach limitują przepisy obowiązujące w Austrii (6 mg/kg s.m.), Danii (3 mg/kg s.m.) i Luksemburgu (10 mg/kg s.m.) [10]. Są one trwałymi zanieczyszczeniami występującymi we wszystkich komponentach środowiska przyrodniczego. PAHs mogą być one pochodzenia naturalnego lub antropogenicznego (m.in. rozkład materii organicznej i procesy spalania), a ich stężenie szczególnego znaczenia nabiera w przypadku gdy w łańcuchu pokarmowym docierają do organizmu człowieka [15, 18]. Czy zatem w procesie kompostowania ich ilość PAHs nie przekracza ww. norm eliminując tym samym kompost jako nawóz. Wytwarzany jest także z odpadów organicznych zbieranych selektywnie lub zmieszanych, zawiera znaczne ilości cennej materii organicznej, która poprawia strukturę gleb i ich zasobność w biomasę. Jednak na jakość wytwarzanego kompostu ma wpływ kilka istotnych czynników, gdzie kluczowym zagadnieniem wydaje się być wstępna segregacja odpadów z wydzieleniem frakcji biodegradowalnej. Coraz powszechniejsze staje się kompostowanie odpadów komunalnych, co przyczynia się do graniczenia ilości deponowanych na składowiskach odpadów a także w przypadku kompostowni indywidualnych do obniżenia kosztów składowania [16]. W trakcie procesu kompostowania odpadów dominują dwa prowadzone na drodze mikrobiologicznej procesy: mineralizacji oraz humifikacji materii organicznej zawartej pierwotnie w odpadach [22]. Kompost wytwarzany w warunkach przydomowych jest zwykle wysokiej jakości i zużywany wyłącznie do celów nawozowych, natomiast kompost produkowany z komunalnych odpadów zmieszanych, charakteryzuje się niższą jakością, a także podwyższoną zawartością składników mogących oddziaływać szkodliwie lub toksycznie takich jak metale ciężkie oraz węglowodory. Ważnym okresem procesu kompostowania jest jego dojrzewanie przy stałym dostępie powietrza atmosferycznego. W przypadku zbytniego rozdrobnienia oraz nadmiernego uwilgotnienia dojrzewającej masy migracja tlenu jest utrudniona, co prowadzi lokalnie do powstania warunków anaerobowych i do zagniwania kompostu z wytworzeniem gazów fermentacyjnych. Beztlenowy rozkład materii organicznej zawartej w dojrzewającym kompoście może skutkować tworzeniem węglowodorów, a w tym związków toksycznych, takich jak PAHs [13, 20]. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAHs) występują powszechnie w środowisku przyrodniczym [1, 7, 17, 19]. Mogą być one pochodzenia antropogennego (głównie procesy spalania) oraz naturalnego (wybuchy wulkanów) [20, 23]. Występowanie tych związków (w nadmiernych ilościach) w kompostach może eliminować je jako potencjalny nawóz, co stanowiłoby znaczne trudności ze zbytem wyprodukowanego materiału. Jakkolwiek węglowodory te są rozkładane na drodze mikrobiologicznej bądź fotochemicznej, to jednak niektóre z nich, zwłaszcza pięcio i sześciopierścieniowe, wykazują znaczną odporność na degradację [25].
    After law rules existing in Poland it is necessary to minimize amount of biodegradable waste which are stored on municipal landfills. Composts made of municipal solid waste (MSW) are good material for plants fertilization but due to its composition, use of it as fertilizers could lead to soil and plant pollution by heavy metals and persistent organic pollutants. In case of high content of organic pollutants as PAHs in compost it is forbidden to use it as fertilizer. According to possibilities of creation PAHs from compost organic matter by microbial decomposition, it is interesting to know a fate of these compounds during compost maturation process. Especially it is interesting life of 5 and 6-ring PAHs - carcinogenic and mutagenic and resistant to microbial degradation. In this work a dynamic of degradation of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) during composts maturation by storage in piles was investigated. Two different types compost made from MSW were used. Both types were made of prepared organic fraction of MSW but first comes from compost factory, second from individual house-made compost pile. Long-term (40 days) samples incubation was carried in compost pile. Total PAHs content in the beginning of experiment was high and in Herhof compost (made in upper Silesia region) samples exceed 1mg/kg d.m. but additionally samples were spiked with PAHs solution (LGC Promochem ) on the beginning of experiment. PAHs were analyzed by a GC-FID method (Varian 3800) after 6-hour extraction in DCM-hexane mixture. Total amount of 16 PAHs (after US-EPA list) and each particular compounds were analyzed. The highest amount in samples were noted for 2-ring PAHs. The lowest concentrations were noted for 6-ring PAHs in both investigated compost types. In first stage slow increase of analyzed compounds was observed, especially due to behavior 4-ring PAHs. In second stage of experiment a great decrease of sum of PAHs was noted. Loss of total mass of investigated compounds reached 19-68% of start concentration. However conditions for both compost types were equal differences in speed of decomposition processes were observed but were not significant statistically. In case of Herhof compost two periods of decomposition were observed: between 10 and 20 and between 30 and 40 day of experiment. In case of Gru compost the highest decomposition between 30 and 40 day of experiment was observed. However heavy PAHs are resist on microbial decomposition, good results on this field were obtained. During composts maturation process high level of degradation was noted in case of 5 and 6-ring PAHs reached 33-73% of initial value. Obtained results show good PAHs degradation speed during 40-days compost maturation process in natural conditions. It is necessary to ensure aerobic conditions during compost maturation process.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 133-142
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homemade Slow-Action Fertilizers, as an Economic Solution for Organic Food Production
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Poluszyńska, J.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952484.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    fertilizer
    coffee
    biomass ash
    tansy
    manure
    organic cultivation
    Opis:
    Organic plant cultivation, especially those intended for human consumption, poses new requirements for gardening. It is recommended to use organic slow-action fertilizers, which provide doses of nutrients essential for plants for a long time. Particularly valuable fertilizers are those that arise within the household, due to their high quality and the absence of costs associated with their purchase and transport. Organic matter contained in the food industry waste or arising in households, in the absence of contamination by other types of waste, can be used for self-production of organic fertilizer. The paper presents the results of testing organic fertilizers, which you can make yourself, destined for the cereal plants. The experimental fertilizers were made from coffee spent grounds (CSG) and ash from the thermal conversion of biomass (A), and the components limiting the amount of pests in the form of leaves and flowers of tansy (Tanacetum vulgare L.). The fertilizer can be used at the time of planting and sowing, because of the slow release of nutrients. Moreover, the addition of leaves and flowers of tansy helps to protect the seedling due to the content of essential oils. As a comparison, the horse manure and rabbit droppings fertilizers were used. Such fertilizers can be prepared independently, which leads not only to reducing the weight of biodegradable and mineral waste, but also provides the ability to generate financial savings of the household and promote organic gardening. Fertilizers made from a mixture of CSG and A support the implementation of good agricultural practice and sustainable development.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 2; 78-85
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Degradacja oleju silnikowego na kompostach z odpadów i sorbentach komercyjnych w warunkach eksperymentalnych
    Degradation of motor oli on municipal solid waste composts and commercial sorbents in laboratory experiment
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Gorski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/60878.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
    Tematy:
    olej silnikowy
    biodegradacja
    kompost z odpadow
    weglowodory ropopochodne
    tempo rozkladu
    Opis:
    Zużyte sorbenty organiczne i mineralne stanowią odpad niebezpieczny, a w związku z tym, zgodnie z obowiązującymi przepisami muszą zostać przekształcone termicznie, lub zdeponowane na składowisku odpadów niebezpiecznych. Optymalnym rozwiązaniem byłoby zastosowanie materiałów sorpcyjnych, które mogłyby być używane kilkukrotnie bez konieczności kosztownego i kłopotliwego unieszkodliwiania. Takie wymagania mogą spełniać komposty z odpadów. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań tempa rozkładu oleju silnikowego na kompostach z odpadów z mikroflorą wstępnie zaadaptowaną do rozkładu substancji ropopochodnych. Do badań porównawczych zastosowano sorbenty stosowane komercyjnie. W trakcie eksperymentu badano zmiany ogólnej ilości syntetycznego oleju silnikowego oraz pojedynczych n-alkanów o długości łańcucha węglowego C22-C40. Zaobserwowano, że wraz z upływem czasu rozkład oleju intensywniej zachodził na kompostach z odpadów, w porównaniu do sorbentów komercyjnych. Mikroflora wykorzystująca węglowodory łańcuchowe jako źródło węgla zapewniła szybką (zanotowaną już po pierwszym miesiącu eksperymentu) redukcję węglowodorów w próbkach, tym samym pojawiła się możliwość powtórnego wykorzystanie kompostu jako sorbentu. Zaobserwowany szybki proces degradacji wskazuje na kierunek odzysku kompostu z odpadów, użytego wcześniej jako sorbentu do usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych (oleju silnikowego). Niewątpliwie jest to sposób tańszy od termicznego unieszkodliwiania, czy składowania.
    Most of used mineral and organic sorbents are hazardous waste and, therefore, in accordance with actual law regulations must be converted thermally or deposited in the special landfill for hazardous waste. The optimal solution would be sorption materials that could be used repeatedly, without the need for costly and cumbersome lanfilling. Sorbents, which due to their properties could be used repeatedly, are MSW composts generated from mixed or only organic municipal waste. In this study we have investigated the rate of degradation of motor oil on MSW waste composts with microflora pre-adapted for use of oil products as source of carbon. Comparison of degradation efficiency, was calculated in comparison to the commercial sorbents. During the experiment the total amount of synthetic motor oil and individual n-alkanes with carbon chain length from C22 to C40. During the experiment, there were observed more intensive oil degradation processes on waste composts in comparison to commercial sorbents. Microflora which use n-alkanes as a carbon source, ensured quick (noted after the first month of the experiment), reduction of the amount of hydrocarbons contamination in the samples, and thus the possibility of re-use of compost as a sorbent. The observed rapid degradation process, indicates the direction of the recovery of compost waste, used previously as a sorbent for the removal of petroleum contaminants (motor oil). Undoubtedly, this is a cheaper way than the thermal incineration or storage.
    Źródło:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/IV
    1732-5587
    Pojawia się w:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profil zmian wskaźników jakości wody w rzece Stobrawie
    Profile of water quality indicators changes in Stobrawa river
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Gruss, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/61174.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
    Tematy:
    rzeki
    rzeka Stobrawa
    zlewnie rzek
    jakosc wody
    zanieczyszczenia wod
    wskazniki fizykochemiczne
    azotany
    azotyny
    amoniak
    fosforany
    fosfor ogolny
    biochemiczne zapotrzebowanie tlenu
    tlen rozpuszczony
    zawiesina ogolna
    temperatura wody
    odczyn wody
    przewodnosc elektrolityczna
    stezenie zanieczyszczen
    Opis:
    W pracy przedstawiono wyniki badań stopnia zanieczyszczenia wód rzeki Stobrawy. Badania wykonano na 19,5 kilometrowym odcinku rzeki Stobrawy, w sześciu punktach pomiarowych: od przekroju planowanego zbiornika Kluczbork (St.1) do źródeł rzeki (St.6). Badania przeprowadzono w okresie od listopada 2006 do października 2007 r. W badanych próbkach wody oznaczano: NO3 -, NO2 -, NH4 +, PO4 3-, Pog., BZT5, tlen rozpuszczony, zawiesinę ogólną, temperaturę wody, odczyn wody i przewodność elektrolityczną. Oprócz badań jakości wód wykonywano pomiary hydrometryczne. W pracy oceniono jakość wody rzeki Stobrawy. Przedstawiono ocenę eutrofizacji tej wody i oceniono czy badana woda jest wrażliwa na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Wykonano także ocenę zlewni rzeki Stobrawy pod kątem dostawy materii do zbiornika. Przeprowadzone badania wykazały, że zanieczyszczenie wód dopływających do planowanego zbiornika Kluczbork jest duże, w związku z czym woda ta może pogorszyć jakość wody retencjonowanej w przyszłości w zbiorniku. Stwierdzono, że znajomość profilu zmian wskaźników jakości wody rzeki, na której chcemy zlokalizować zbiornik wodny, powinno stanowić warunek do jego budowy. Na tej podstawie powinno się prognozować jakość wody w przyszłym zbiorniku, podejmować właściwe decyzje gospodarcze w zlewni projektowanego zbiornika w aspekcie retencjonowania, użytkowania i ochrony wody w zbiorniku.
    This paper presents the research results of pollution level in Stobrawa river. The research was carried out on 19,5 km of the river in six test points: from the cross-section of the planned Kluczbork storage reservoir (point St.1) to the river source (point St.6). The test was carried out between November 2006 and October 2007. In the tested samples following compounds were determined: NO3 -, NO2 -, NH4 +, PO4 3-, Ptot., BOD5, DO, TSS, water temperature, water reaction and elektrolytic conductivity. Beside water quality tests, the hydrometric measurements were carried out. The paper also presents Stobrawa river quality valuation. The valuation of eutrophication of the Stobrawa river has been presented as well and it has been determined if the water is prone to nitrogen compounds pollution from agriculture. The Stobrawa river catchment area has been valuated taking into consideration the flowing matter into the body water. The test has shown vast pollution of water flowing into the Kluczbork water body. Subsequently it may negatively influence the water quality in the body of water in terms of its future possible water retention. It has been shown that the familiarity of the profile of water quality indicators changeability is crucial while taking decision whether to build or not a body of water. On that knowledge the water quality in the planned storage reservoir should be forecast, allowing taking the right economical decisions in catchment of planned storage reservoir in the aspect of retention, water management and protection in the storage reservoir.
    Źródło:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/IV
    1732-5587
    Pojawia się w:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydropower Structures in the Natura 2000 Site on the River Radew: an Analysis in the Context of Sustainable Water Management
    Analiza funkcjonowania obiektów hydroenergetycznych na obszarze Natura 2000 w zlewni rzeki Radew w aspekcie zrównoważonej gospodarki wodnej
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Tomczyk, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813912.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    hydropower plants
    sustainable energy sources
    Natura 2000 sites
    Radew river
    Water Framework Directive
    water management
    elektrownie wodne
    odnawialne źródła energii
    obszary Natura 2000
    rzeka Radew
    ramowa dyrektywa wodna
    gospodarka wodna
    Opis:
    This paper deals with the water management infrastructure, with a particular emphasis on the hydropower structures and environmental protection in the "Dolina Radwi, Chocieli i Chotli" Natura 2000 site in the Radew river basin (the zachodniopomorskie province in the north-western Poland). Advantages and drawbacks (environmental, economic and social) of water power generation and a characterization of the Radew basin and characterization of hydropower usage of this area are discussed. The natural conditions of the terrain are described and the legal setting is characterized for undertakings in the Natura 2000 sites (Water Framework Directive, the Birds Directive, the Habitats Directive, Water Resources Law, the Nature Conservation Act, Act on Access to Information on the Environment and Its Protection and on Environmental Impact Assessments and executory provisions in the form of regulations). The paper presents an assessment of the operation of the hydropower plants "Rosnowo" and "Niedalino" on the river Radew in the context of the environment protection requirements for such facilities. Attention is also given to the social conflicts related to the operation of water management facilities in the Natura 2000 sites (on the example of the Trout Farm in Ubiedrze on the river Chociel). The authors conclude that in the "Dolina Radwi, Chocieli i Chotli" site rational actions are being taken for sustainable water management of hydraulic engineering facilities and that the principles of environmental protection are observed. The hydropower plants discussed in this paper have contributed to the formation of ecosystems related to water, already in existence at the time of creation of the "Dolina Radwi, Chocieli i Chotli" site. They also contributed to the specific species composition and the hydrological regime as well as other properties of the animate and inanimate world. The hydropower plants play various positive roles in the environment and economy, they generate inexpensive clean energy to be used by man. This way both the power production policy and the environmental policy are implemented. The use of this alternative energy source should be promoted also in the Natura 2000 sites. The structures related to water management may operate properly, but certain social, legal and environmental conditions apply. Any arising problems are minimized and users manage the natural resources in a rational and appropriate manner, both in terms of planning or modernizing these structures or by using compensation means. Moreover, several water management works have been carried out in the Radew river basin and despite the rich hydro-engineering infrastructure in the area, the unique natural qualities of the site are preserved.
    Praca dotyczy zagadnień dotyczących infrastruktury gospodarki wodnej ze szczególnym uwzględnieniem obiektów hydroenergetycznych i ochrony przyrody na obszarze Natura 2000 „Dolina Radwi, Chocieli i Chotli” w zlewni rzeki Radwi. Przedstawiono zalety i wady energetyki wodnej, charakterystykę zlewni rzeki Radew oraz wykorzystania hydroenergetycznego omawianego obszaru. Opisano warunki przyrodnicze terenu i scharakteryzowano uwarunkowania prawne dla przedsięwzięć na obszarach Natura 2000 (Ramowa Dyrektywa Wodna, Dyrektywa Ptasia i Siedliskowa, Ustawa Prawo wodne, akty wykonawcze w formie rozporządzeń i inne). W pracy przedstawiono ocenę funkcjonowania hydroelektrowni „Rosnowo” i „Niedalino” na rzece Radwi w kontekście wymagań stawianym takim obiektom ze względu na ochronę przyrody. Zwrócono także uwagę na konflikty społeczne związane z funkcjonowaniem przedsięwzięć z zakresu gospodarki wodnej na obszarach Natura 2000. Z pracy wynika, że na obszarze Natura 2000 „Dolina Radwi, Chocieli i Chotli” prowadzone są racjonalne działania mające na celu osiągnięcie zrównoważonej gospodarki wodnej na obiektach hydrotechnicznych, z zachowaniem zasad ochrony środowiska. Omawiane w artykule elektrownie wodne przyczyniły się do wykształcenia ekosystemów związanych z wodą, zastanych w momencie tworzenia „Doliny Radwi, Chocieli i Chotli”, a także określonego składu gatunkowego, reżimu hydrologicznego oraz innych właściwości świata ożywionego i nieożywionego. Elektrownie wodne pełniąc różne zadania w środowisku i gospodarce wytwarzają energię, z której korzysta człowiek. W ten sposób realizuje się zarówno politykę energetyczną, jak również środowiskową. Obiekty związane z gospodarką wodną mogą dobrze funkcjonować, jednakże pod pewnymi warunkami społecznymi, prawnymi i środowiskowymi. Jakiekolwiek problemy są jednak minimalizowane, a użytkownicy w sposób racjonalny gospodarują poprawnie zasobami środowiska, planując i dokonując modernizacji tych budowli czy też stosując środki kompensujące. Ponadto w zlewni Radwi wykonano szereg prac z zakresu gospodarki wodnej i mimo bogatej infrastruktury wodnej na tym obszarze, zachowane zostały unikalne walory przyrodnicze terenu.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 65-80
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Investigations of Hydrological Regime Changes in an Area Adjacent to a Mine of Rock Raw Materials
    Badania zmian reżimu hydrologicznego na obszarze przyległym do kopalni surowców skalnych
    Autorzy:
    Kasperek, R.
    Wiatkowski, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818184.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zrzut wody z kopalni
    rzeka
    reżim hydrologiczny
    water dumping from the mine
    river
    hydrological regime
    Opis:
    Stosunki wodne określonego obszaru są wypadkową czynników pochodzenia naturalnego oraz oddziaływania człowieka na środowisko przyrodnicze [1,5,7,14,17]. Oprócz budowy geologicznej należą do nich morfologia terenu oraz działalność górnicza. Do najistotniejszych skutków eksploatacji, jakie powoduje górnictwo odkrywkowe można zaliczyć zajmowanie i przekształcanie terenów pod działalność górniczą oraz zmianę stosunków wodnych w rejonie funkcjonowania odkrywki, związaną z jej odwodnieniem [13,15,16]. Drenaż w obrębie kopalni ujawnia się głównie w postaci leja depresji i zmianie kierunku przepływu wód podziemnych. W efekcie powoduje on zmniejszanie przepływu w ciekach powierzchniowych, obniżanie poziomu wód gruntowych i zmniejszanie stanu uwilgotnienia i plonowania gleb [6,19,20,21]. Niniejsza praca jest poświęcona analizie wpływu działalności górnictwa wapieni na kształtowanie się stosunków wodnych terenów przyległych na przykładzie kopalni Tarnów Opolski. Zakres pracy dotyczy charakterystyki kopalni i rzeki Strugi, pomiarów w rzece Strudze, analizy opadów i hydrologicznych obliczeń dopływu wód powierzchniowych ze zlewni i z zrzutu wód kopalnianych, hydraulicznych obliczeń przepustowości rzeki i wstępnych numerycznych symulacji położenia zwierciadła wody. Z jednej strony działalność tej kopalni powoduje depresję terenów wokół oraz obniżanie zwierciadła wód gruntowych. Natomiast z drugiej strony, zrzuty wód kopalnianych uzupełniają duże niedobory wód powierzchniowych w zlewni rzeki Strugi, spowodowane szczelinowatą budową podłoża (wapienie triasowe) oraz małą ilością opadów w tym regionie Polski. Dzięki zrzutom wody z kopalni możliwa jest ciągłość ekologiczna cieku Struga, rozwój ekosystemu oraz zapewnienie określonej ilości wody dla celów m.in. rolniczych, hodowlanych (stawy rybne) i przeciwpożarowych [2]. Teren kopalni znajduje się w zlewni rzeki Struga, która uchodzi do Odry na jej prawym brzegu. Kopalnia i zakłady wapiennicze położone są na terenie gminy Tarnów Opolski (powiat Opolski) i Gogolin (powiat Krapkowicki). Badany obszar pod względem geologicznym charakteryzuje się utworami czwartorzędowymi i triasem z wapienia muszlowego. Wydobywany surowiec służy do produkcji wapna. Wydobycie prowadzone jest metodą odkrywkową na dwóch poziomach wydobywczych. Wody kopalniane odprowadzane są do rzeki Strugi za pomocą rurociągów, a następnie do rzeki Odry (Fig.1, 2, 3). W wyniku odwodnienia kopalni spływ wód podziemnych został wymuszony z głównego naturalnego kierunku północno-zachodniego NW w kierunku południowo–wschodnim SE, do centrum wyrobisk górniczych. Zasięg leja depresji wynosi obecnie: 4 km w kierunku wschodnim, 2,7 km w kierunku północnym i zachodnim (okolice Tarnowa Opolskiego i Kosorowic), oraz 2 km w kierunku południowym (okolice Kamienia Śląskiego). Ze względu na niewielkie zasoby wód powierzchniowych w zlewni rzeki Strugi przeanalizowano zrzuty wód kopalnianych oraz ich zagospodarowanie w zlewni rzeki Strugi. Zasilanie rzeki tymi wodami ma szczególne znaczenie m.in. dla utrzymania jej koryta w odpowiednim stanie techniczno-przyrodniczym oraz zasilania w wodę zbiorników małej retencji, stawów rybnych oraz nawadniania [22]. Na podstawie analizy porównawczej zrzutów wód kopalnianych oraz własnych przepływów rzeki Strugi (Fig. 3) autorzy stwierdzają, że: w przypadku wystąpienia przepływów średnich SQ, zrzuty Qz są 4–11 razy wyższe od SQ, w przypadku wystąpienia przepływów najdłużej trwających NTQz, zrzuty Q są 8–24 razy wyższe od NTQ (w zależności od położenia przekroju pomiarowego). Należy również zaznaczyć, że zrzuty wód kopalnianych z jej odwodnienia uzupełniają duże niedobory wód powierzchniowych w zlewni rzeki Strugi. Niedobory te są spowodowane szczelinowatą budową podłoża (wapienie triasowe) oraz niską ilością opadów w tym regionie. Dzięki zrzutom wody z kopalni możliwa jest ciągłość ekologiczna cieku Struga, rozwój ekosystemu oraz zapewnienie określonej ilości wody dla celów np. rolniczych, gospodarczych i przeciwpożarowych. Pomiary przepływu wody w Strudze wskazują, że ilość wody wraz z jej biegiem nie zmienia się, a nawet zmniejsza się. Spowodowane jest to specyficzną budową geologiczną tego terenu (liczne uskoki, leje i rozłamy o znacznych rozmiarach, powodujące odpływ wód powierzchniowych w głąb podłoża). Obliczenia przepustowości koryta rzeki Strugi oraz symulacje komputerowe położenia zwierciadła wody wzdłuż całego jej odcinka wskazują na to, że podczas maksymalnych przepływów własnych ze zlewni o prawdopodobieństwie 20% wraz z zrzutami z kopalni (rzędu 140,000 m3/dobę) i z oczyszczalni Kosorowice, nie będzie podtopień terenów przyległych. Zwierciadło wody będzie się mieścić w korycie Strugi. Analiza wykazała również, że przepływy o prawdopodobieństwie wyższym od 20% będą mieścić się w korycie rzeki.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 256-274
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Possibilities of Coffee Spent Ground Use as a Slow Action Organo-mineral Fertilizer
    Możliwości zastosowania odpadów poekstrakcyjnych kawy jako wolno działającego nawozu organiczno-mineralnego
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C
    Wiśniewska, E
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818528.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    nawóz
    odpady poekstrakcyjne kawy
    popiół z biomasy
    fertilizer
    coffee spent ground
    biomass ash
    Opis:
    Biodegradowalna frakcja odpadów po wydzieleniu jej ze strumienia odpadów komunalnych może stanowić ważne źródło materii organicznej, która zawracana do użytkowania mogłaby stanowić cenny nawóz rolniczy. W szczególności materia organiczna zawarta w odpadach przemysłu spożywczego oraz powstająca w gospodarstwach domowych może służyć do wytwarzania nawozu. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań zastosowania nawozu wykonanego z odpadów poekstrakcyjnych kawy (CSG) modyfikowanych dodatkiem popiołu z termicznego przekształcania biomasy (A) lub siarczanem magnezu (MS), jako wolnodziałającego nawozu organicznego (organiczno-mineralnego) konfekcjonowanego w postaci tabletek. Nawóz taki może być zastosowany w momencie sadzenia roślin, ponieważ uwalnianie składników w nim zawartych następuje dopiero po pełnym uwilgotnieniu tabletki nawozowej. Dzięki otoczce kolagenowej, uwalnianie składników pokarmowych do gleby następuje powoli, co zmniejsza ryzyko przenawożenia lub utraty składników w drodze wymywania ich w głąb profilu gleby. Tabletkowane nawozy wykonane z mieszaniny CSG oraz A wpisują się w realizację zasad dobrej praktyki rolniczej oraz zrównoważonego rozwoju, a tematyka tak unikalnie skonstruowanego nawozu jest podejmowana po raz pierwszy.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 422-437
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości wykorzystania odpadów organicznych i mineralnych z uwzględnieniem zasad obowiązujących w ochronie środowiska
    Possibilities of utilisation of organic and mineral waste according to rules of environment protection
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Karwaczyńska, U.
    Ciesielczuk, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819491.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    odpady organiczne
    odpady mineralne
    ochrona środowiska
    organic wastes
    mineral wastes
    environmental protection
    Opis:
    Podnoszenie standardów życia oraz rozwój gospodarczy powodują powstawanie dużej ilości odpadów wywołujących często negatywne skutki w naturalnym środowisku człowieka. Zarówno polityka międzynarodowa jak i działania podejmowane przez państwa na własnym terytorium coraz szerzej ukierunkowane są na opracowanie i wdrożenie takich mechanizmów działania, które pozwolą zmniejszyć ładunek zanieczyszczeń degradujących środowisko naturalne [13]. Polski przemysł energetyczny opierający się głównie na spalaniu węgli corocznie generuje miliony ton ubocznych produktów spalania. Obecnie istnieje wiele możliwości zagospodarowania popiołów lotnych, które dominuje nad unieszkodliwianiem ich poprzez składowanie, np. w latach 2003÷2008 w 90% były one gospodarczo wykorzystane [8, 11].
    The following research examines susceptibility to leaching of soluble components from ash-sludge pellets obtained from municipal sewage sludge and fly-ash from brown coal. Pellets are often used as fertilizer, therefore they were enriched with potassium using potassium chloride and sulphate in the amount of 450 g of potassium per kg dw of pellets. Susceptibility to leaching of soluble components in water was examined by 1 and 3-step tests. The obtained water extracts were characterised by an alkaline pH, high electrical conductivity, content of nitrogen and o-phosphates, as well as copper and zinc. Results from both leaching tests show that the biggest pollutants load was leached from pellets modified by K2SO4, and the lowest pollutant were leached from unmodified pellets; the total amount of leached pollutants from pellets determined by the three-step test was much higher than the amount of pollutants determined in the one-step test; the highest amount of trace metals were determined in eluates from ash-sludge pellets modified by K2SO4. Pellets described in the paper cannot be used as an organic-mineral fertilizer, but further studies are conducted on modifying their composition to ensure the gradual leaching of the desired components to limit the threat to the environment.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 361-375
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości zastosowania kompostu z odpadów do usuwania węglowodorów alifatycznych C6-C9 z roztworu
    Possibilities of application of compost from waste for remove c6-c9 aliphatic hydrocarbons from solution
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Karwaczyńska, U.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819584.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    węglowodory alifatyczne
    kompost z odpadów
    roztwór
    aliphatic hydrocarbons
    compost from waste
    solution
    Opis:
    Badane właściwości sorpcyjne kompostu MD i sorbentów do-stępnych komercyjnie (SO oraz MI) są zróżnicowane. Na podstawie uzyskanych rezultatów najlepszymi własnościami charakteryzuje się sorbent SO przeznaczony do sorpcji zanieczyszczeń ropopochodnych z powierzchni wody. Jego własności hydrofobowe predestynują go do tego rodzaju zastosowania, jednak jak wykazano jest również skuteczny w przypadku sorpcji badanych alkanów rozpuszczonych i pozostających w fazie zawieszonej w roztworze wodnym. Jednak z uwagi na to iż produkowany jest z surowców nieodnawialnych jego zastosowanie powinno być kontrolowane. Najsłabsze własności sorpcyjne wykazywał sorbent mineralny MI. Po czasie kontaktu wynoszącym 4 godziny usunął 73,3% mieszaniny węglowodorów z roztworu. Masa sorbowanych związków spadała w szeregu heksan > heptan > oktan > nonan. Badane sorbenty w znacznym stopniu powodowały spadek stężeń węglowodorów alifa-tycznych rozpuszczonych w wodzie, co może stanowić o ich wykorzy-staniu jako środków ograniczających skutki przedostawania się zanieczyszczeń ropopochodnych do środowiska naturalnego. Dodatkowym atutem przemawiającym za stosowaniem badanego kompostu MD jako sorbentu, jest niska cena oraz poprzez generowanie popytu na kompost, ograniczanie ilości biodegradowalnej frakcji odpadów komunalnych trafiającej na składowiska.
    Sorption of petroleum products (mostly liquid fuels) is the basic process that counteracts to the spreading of this type of pollution in the natural envi-ronment. Composts from wastes are currently being used as biofilters which eliminate organic compounds (mainly odors) from the air stream. The present study investigates the possibility of using compost, produced from mixed mu-nicipal waste, as sorbent for the absorption of aliphatic hydrocarbons C6-C9 from aqueous solution, and its features are compared to commercially available mineral and organic sorbents. Analysis of the basic parameters of the tested materials, showed high content of the organic matter (99%) in the sorbent SO and high share of small fraction particles in this material. The combination of these two features, constitutes its large sorption capacity. Mineral sorbent (MI) with low organic matter content (below 1%) is also applied in practice to absorb petroleum products, however, only from solid surfaces. In this study the sorption of the following aliphatic hydrocarbons: hexane, heptane, octane and non-ane by 'batch' method was investigated. The study was conducted at room temperature and distilled water prior to experiments was used to prepare the solu-tions of tested compounds. The concentrations of hydrocarbons dissolved in water in real conditions, can be much higher due to coexistence of a detergent-like compounds, but in this work compounds that increase the solubility of in-vestigated alkanes in water were not used. However, it is necessary to state that the concentrations of tested compounds, noted in aqueous solution, exceeds the solubility level of these compounds in water. This indicates their presence in water not only in a soluble form but also as a suspension. In the study the ratio of sorbent to solution was 1:10. The concentrations of tested aliphatic were determined in the aqueous phase after 15, 30, 60, 120 and 240 minutes. The obtained samples were filtered through glass filter and then extracted by shaking with dichloromethane. The eluatewas dried and then tested, aliphatic hydrocarbons were determined by GC-FID method. The conducted experiments showed strong absorption of studied organic pollutants from aqueous solution. Tests showed the best sorption properties of absorbing SO sorbent, which after 240 minutes sorbed 95.1% of organic compounds, and then compost MD (with 92.6% sorption efficiency). The worst sorption properties has sorbent MI - ob-tained results showed only 73.3% elimination of a mixture of aliphatic com-pounds from solution. Mass of sorbed compounds declined in the following order: hexane> heptane> octane> nonane. Tested sorbents, lead to a significant decrease of aliphatic hydrocarbons concentrations present in suspended and dissolved phase in water. It creates the real possibility of using them as a materials for limiting the effects of spreading oil products in the environment. Using compost for the absorption of fuel could be an opportunity to use compost which was eliminated while being used as fertilizer eg. due to its contamination by heavy metals.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1301-1313
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Migracja WWA z nieuszczelnionego składowiska odpadów do wód podziemnych
    Migration of PAHs from unsealed landfill to groundwaters
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Karwaczyńska, U.
    Ciesielczuk, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1826057.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
    WWA
    składowisko odpadów
    wody podziemne
    zagrożenia środowiskowe
    migracja
    Opis:
    Odpady komunalne deponowane na składowiskach stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska wód podziemnych. [6]. Jednak w przypadku stosowania współczesnych uszczelnień to zagrożenie jest minimalizowane. Powstające odcieki które są zwykle znacznie obciążone zarówno związkami nieorganicznymi jak i organicznymi [11], są usuwane poza obręb składowiska i poddawane oczyszczaniu. Jednak gdy miejsca składowania nie uszczelniono, odcieki składowiskowe gromadzące się w spągu składowiska mogą przenikać w głąb gruntu, stanowiąc poważne obciążenie wód podziemnych. Szczególnie istotne jest to w przypadku skał spękanych i skawernowanych. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) są zanieczyszczeniem szeroko rozpowszechnionym i występują w mieszaninie we wszystkich komponentach środowiska [1, 3, 10]. WWA wraz z innymi związkami organicznymi występującymi w odciekach składowiskowych mają swoje źródło w materiałach zdeponowanych na składowisku jak również powstają w czasie rozkładu materii organicznej zawartej w odpadach [2, 7÷9]. Węglowodory te jakkolwiek słabo rozpuszczalne w wodzie, mogą jednak przemieszczać się w tym środowisku z uwagi na to iż inne związki organiczne współwystępujące w odciekach pełnią niejako rolę rozpuszczalników [10]. Związki te zawarte w wodach podziemnych które mogą być wykorzystywane jako wody pitne, ze względu na swoje mutagenne oddziaływanie stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi. Celem prowadzonych badań było określenie migracji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych zawartych w wodach odciekowych składowiska odpadów do poziomów wód podziemnych występujących w obszarze jego oddziaływania.
    Municipal wastes deposited on landfills make up the potential threat for the environment of underground waters. However this threat is minimalized in the case of applying modern sealing. Leachate, forming in the landfill, usually contain high load of both inorganic and organic compounds, and are removed beyond area of landfill and subjected to treatment. However when landfill was not sealed up, landfill leachate gathering in the bottom may penetrate through the ground, making up the serious threat for underground waters. It is particularly essential in the case of cracked and cavernous rocks. Polyaromatic hydrocarbons (PAHs) are widespread pollution and they occur in the mixture in all components of the environment. PAHs together with other organic compounds contained in leachate from landfill have their source in materials deposited in landfills and they also are formed during decomposition of organic matter contained in wastes. These hydrocarbons are hardly solvable in water, but they however may move in this environment because of other organic compounds occurring in leachate function as solvents so to say. These compounds contained in underground waters which can be used as drinking waters, because of their mutagenic properties make up threat for human health. Monitoring of piezometric water lead to control of landfill tightness and estimate of potential hazards for groundwater. In case of no existing sealing lead to read of impact of leachate on groundwater. Organic compounds contained in wastes are often toxic and lead to decrease of quality groundwater. In the examined landfill area there are two levels of groundwater - turonian and cenomanian. This paper presents results of three analyses of water from landfill piezometers and piezometers localized on inflow and outflow on two levels of groundwater. Analysis of PAHs concentration, indicated a great load of those substances to groundwaters from landfill. Great exceeds of PAHs standards shown load of ground water by landfill leachate. In 1997 short after big flood PAHs concentrations were relatively high from 3.324 in inflow water, to 9.03 žg/dm3 in outflow of turonian level. After nine years PAHs concentrations dropped to 0.33 in inflow to 1.71 žg/dm3 in outflow. In cenomanian level during first period of researches PAHs content was high (8.54 žg/dm3), but in the second period concentrations were over 8 times lower than in first period (0.73-1.08 žg/dm3), but equal or higher than in turonian water. It shows on a possible hydraulic connection between both water levels.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2007, Tom 9; 335-343
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania osadów dennych w rejonie granicznych meandrów Górnej Odry
    Studies of bottom sediments in the border meanders of upper Odra river
    Autorzy:
    Kasperek, R.
    Rosik-Dulewska, C.
    Wiatkowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1826065.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    osady denne
    dolna Odra
    Opis:
    The border Polish-Czech sector of Upper Odra river is located between Chałupki Bohumin towns and the Olza river mouth (km 20,0-km 28,0). The unique meanders appear here, where the intensive dynamic erosion-sedimentation processes take place. Except for natural factors influencing the river-bed changes also human activity appears here. It concerns development of the Odra valley partly by bridges, embankment and protection of channel banks through seawalls and groins. During last 200 years the Odra river has varied its course. In 1967 and 1997 on account of the big freshets two Odra channel breaks followed i.e. in region of meander No. IV (1967) and No. I (1997). In consequence it formed here the new branches, which are gradually from water flow. At present in the old Odra river bed at meander No. IV water doesn't flow, and the old Odra river of meander No. I is silted up and bushed. Studies of authors showed that thickness of deposits in the old Odra river meander No. I is 1.0 m. There are mainly cohesive and semi-cohesive sediments derived from the Upper Odra course (wash load and suspended load) and from bank erosion, mainly the left Polish bank (km 20.7-km 21.3), and the Czech bank (km 21.0-km 21.2). These cohesive sediments contain the following fractions: clay (grain size d<0.002 mm) 12%, dust (d=0.002- 0.05 mm) 58% and sand (d=0.05-2.0 mm) 30%. Solid fractions d<0,02 mm accumulate best contaminants, and their amount in Odra deposits is about 87%. These deposits cumulate among others microelements: Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Ni, Pb, Sr, V, Zn, Aromatic Polynuclear Hydrocarbons (APH) at al. Contaminated sediment transport is associated with hydraulic conditions of stream, morphology of river channel and with consolidation of soil. On the base of field studies and calculations it was discovered that fractions less than 0.2 mm are transported at flow velocities below 0.45 m/s. Upper Odra deposits in Chałupki are investigated systematically since the beginning of nineties last century. Measurements have been carried out by the State Institute of Geology, and reports are published by Governor's Inspectorate of Environment Protection in Katowice. Analysis of these study results show that: in period 1991-98 contents of bar and zinc exceeded 200 ppm, in 2002 content of lead was 50 ppm, bar 300 ppm, cadmium less than 0.5 ppm, and APH 3.6 ppm, in 2003: arsenic 7 ppm, cadmium less than 0.5 ppm, zinc 162 ppm, chromium 19 ppm, and APH 2 ppm, in 2004: bar 659 ppm, cadmium 0.5 ppm, lead 60 ppm, copper 40 ppm, mercury 0.38 ppm, and APH 7.7 ppm, in 2005: arsenic 60 ppm, and APH 53.65 ppm. It was observed that on the inlet sector to meander No. I the islands were created formed by non-cohesive sediment deposited at subsoil (gravel and sand), and by semi cohesive sediment deposited at crown of layer (sand mud). Sediment from these islands also contains contaminates (microelements at al.). As well as sediment deposited in the old Odra river bed of meander No. I and IV, and soils forming the islands do not threat flora and fauna. However, during the floods sediment has been activated and has been source of contaminants for water and living organisms.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2007, Tom 9; 293-302
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Investigations of composts as a potential sorbents of aliphatic hydrocarbons
    Badania kompostów jako potencjalnych sorbentów węglowodorów alifatycznych
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Lenartowicz, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126693.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    compost
    sorption
    sorbents
    aliphatic hydrocarbons
    komposty
    sorpcja
    sorbenty
    węglowodory alifatyczne
    Opis:
    Products from crude oil processing are widely used in industry and are used as lubricants and fuels in motor vehicles. Due to the pipeline failure, lost of substances on the loading stations area and traffic crashes, petroleum products moves to different components of environment. The high costs of removal of oil spills to the soil and ground, forces to search for low-cost and effective methods which can reduce spread of these substances. There are professional sorbents on the market for quick and effective removal petroleum products from ground or water surfaces. The aim of this work was test of two composts and two commercial sorbents. Tests were carried with aliphatic hydrocarbons (heptane, octane and decane) by capillary rise method. Best results were obtained for organic commercial sorbent, worst results were noted for composts with natural humidity and mineral sorbent mostly used in rescue practices. Obtained results show the real possibility of use composts as cheap petroleum derivatives sorbents.
    Produkty przeróbki ropy naftowej znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle, a także są wykorzystywane jako środki smarne i pędne w pojazdach mechanicznych. Z uwagi na rozszczelnienia sieci przesyłowych, obrót tymi substancjami na stacjach przeładunkowych, a także katastrofy w ruchu lądowym produkty ropopochodne przenikają do różnych komponentów środowiska. Wysokie koszty likwidacji skutków wycieków ropopochodnych do gleb i gruntu zmuszają do poszukiwania tanich i efektywnych metod ograniczających rozprzestrzenianie się tych substancji. W powszechnym użyciu znajdują się sorbenty, dzięki którym w szybki sposób można usuwać ciecze organiczne z powierzchni lądu czy wody. W pracy testowano sorbenty i komposty z odpadów w celu określenia ich przydatności do sorpcji węglowodorów łańcuchowych. Zastosowano dwa rodzaje kompostów oraz dwa sorbenty komercyjne. Badano zwilżalność testowanych materiałów węglowodorami alifatycznymi o długości łańcucha C7, C8 i C10 metodą wzniosu kapilarnego. Najlepsze rezultaty osiągnięto dla organicznego sorbentu komercyjnego, najgorsze zaś dla kompostów o naturalnej wilgotności oraz komercyjnego sorbentu mineralnego. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość zastosowania kompostów jako tanich sorbentów substancji ropopochodnych.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 43-48
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Migration of pahs in the arable layer of flooded soil – model experiment
    Migracja WWA w warstwie ornej gleb zalanych wodami powodziowymi – doświadczenie modelowe
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Poluszyńska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/388517.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    flood
    PAHs
    soil
    migration of pollutants
    powódź
    WWA
    gleby
    migracja zanieczyszczeń
    Opis:
    Soils periodically, or permanently, waterlogged and soils exposed to flood waters are heavily imperilled to pollution of inorganic and organic compounds. They are primarily compounds that are brought with the inflowing (highly loaded) floodwater and indigenously produced within the soil profile by anaerobic metabolism of the organic matter. PAHs compounds are adsorbed by the soil from the floodwaters and move in the soil profile posing a threat to groundwater. In addition, when the flood recedes, these compounds may be taken up by the crops. In this study soil pollution with polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) derived from the decomposition of organic matter and silt and their migration in the arable layer of soil.
    Gleby okresowo lub stale podmokłe, a także gleby narażone na oddziaływanie wód powodziowych w znacznym stopniu narażone są na zanieczyszczenie związkami nieorganicznymi oraz organicznymi. Są to przede wszystkim te związki, które są nanoszone wraz z napływającą (silnie obciążoną) wodą powodziową, jak i autochtonicznymi wytwarzanymi w obrębie profilu glebowego, na drodze beztlenowych przemian materii organicznej. Związki z grupy WWA są sorbowane przez glebę z wód powodziowych oraz przemieszczają się w profilu glebowym, stanowiąc zagrożenie dla wód podziemnych. Ponadto po ustąpieniu zjawiska powodzi związki te mogą być pobierane przez rośliny uprawne. W pracy badano zanieczyszczenie gleb wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) pochodzącymi z rozkładu materii organicznej oraz z nanosu powodziowego oraz ich migrację w warstwie ornej gleby.
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2014, 21, 1; 35-50
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mobilność wybranych metali ciężkich w komunalnych osadach ściekowych
    Mobility of Selected Heavy Metals in Municipal Sewage Sludge
    Autorzy:
    Wikarek-Paluch, E.
    Rosik-Dulewska, C.
    Karwaczyńska, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818051.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    metale ciężkie
    komunalne osady ściekowe
    sekwencyjna ekstrakcja chemiczna
    heavy metals
    municipal sewage sludge
    sequential chemical extraction
    Opis:
    The research was aimed at determining the interaction of municipal sewage sludge with the environment in the aspect of its potential for land applications in agriculture, land reclamation and land adaptation to different uses. Sequential extraction of heavy metals according to Brümmer’s method was used in the study. A detailed interpretation of the data allowed to state that the highest content of copper was found in one of the most mobile bindings (fraction I). For other heavy metals only trace amounts were found in the bindings considered as the most mobile (fraction I-III) which proved less risk posed to the environment. The highest percentage share of heavy metals in the investigated sludge was determined in fractions IV to VII (i.e. in bindings rather unavailable to the ecosystem). It should be highlighted that three out of the seven determined metals were bound in the highest amounts with the organic matter (fraction IV): i.e. Zn 49.97%, Pb 66.58% , Mn 41.91%.; three with silicates (fraction VII): i.e.: Cu 40.60%, Ni 88.58%, Cr 34.33%; and only cadmium was found to be bound (30.29%) with crystalline iron oxides (fraction VI).
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 181-192
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dioksyny w komunalnych osadach sciekowych w zaleznosci od etapu ich przerobki
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C
    Oleszek-Kudlak, S.
    Glowala, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/799414.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    osady sciekowe
    dioksyny
    zawartosc dioksyn
    osady komunalne
    scieki komunalne
    etapy przerobki
    Opis:
    Do grupy toksycznych związków organicznych obecnych w komunalnych osadach ściekowych należą dioksyny. W niniejszej pracy określono stopień kumulacji dioksyn: PCDD i PCDF (z wyszczególnieniem 17 kongenerów) w komunalnym osadzie ściekowym na kolejnych etapach jego przeróbki, tj. w osadzie nadmiernym, po fermentacji i odwodnionym po fermentacji. Uzyskane wartości porównano z danymi dostępnymi w literaturze. We wszystkich próbkach osadów ściekowych dominującym kongenerem był OCDD (od 75,0% do 78,3% sumarycznej zawartości). Następnie w sekwencji malejącej: 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD, OCDF i 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF (udział każdego z nich nie przekraczał 10% sumarycznej zawartości). Średnia wartość poziomu toksyczności próbki - TEQ wynosiła od 12,18 ng I-TEQ·kg⁻¹ s.m. dla osadu nadmiernego do 16,84 ng I-TEQ·kg⁻¹ s. m. dla osadu przefermentowanego odwodnionego.
    Dioxins are the toxic organic compounds existing in municipal sewage sludge. In presented work the concentration of dioxins: PCDD and PCDF (17 congeners) in municipal sewage sludge at particular treatment stages i.e. in excess sludge, after digestion and in dewatered sludge, were investigated. Determined contents were compared with the data available in literature. OCDD was a dominated congener (from 75.0 to 78.3% of total content) in all samples of sewage sludge. Next, there were in decreasing sequence: 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD, OCDF and 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF (the content of each was below 10% of total content). Average toxic equivalent ranged from 12.18 ng I-TEQ·kg⁻¹ DM in excess sludge to 16.84 ng I-TEQ·kg⁻¹ DM in dewatered sludge.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 505; 369-378
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamika uwalniania azotu z nawozów o powolnym działaniu w eksperymencie laboratoryjnym
    Dynamic of Nitrogen Leachate from Slow-action Fertilizers in a Laboratory Experiment
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Szewczyk, A.
    Poluszyńska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817982.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    azot
    nawozy
    wymywanie
    odpady poekstrakcyjne kawy
    zrównoważone rolnictwo
    nitrogen
    fertilizers
    leaching
    spent coffee ground
    sustainable agriculture
    Opis:
    Sustainable fertilization is one of the most important treatments of modern agriculture. Organic agriculture with new demands on agricultural practice, seeks to restrict the use of mineral fertilizers in favor of slow-action organic fertilizers. The fertilizers which are made on the farm are particularly valuable due to their quality and the absence of costs of purchase and transport. From this point of view, the new possibilities of using an organic matter which comes from waste of the food industry or biodegradable wastes from households proves to be interesting. Due to the absence of contamination with other types of waste, it can be used for the production of a fertilizer which could be used even in organic crop production. This paper presents the results of the release dynamics of nitrogen forms from the fertilizer tablets made by covering a mixture made of spent coffee grounds (SCG) with membrane, modified by ash from the low-temperature combustion of biomass. Collagen, polyvinyl acetate, polyvinyl alcohol, shellac, and sodium water glass were used as the test membranes, in order to slowdown of elution of the components from fertilizer. Leaching tests were performed in accordance with PN-EN-13266 norm, for 118 days at 25°C. The obtained results indicate high differences in nitrogen and organic matter leaching speed from fertilizer tablets, depending from the used membrane. A strong inhibition of the emission of components through the membrane of shellac and polyvinyl acetate was observed. Other membranes do not inhibit the release of nutrients in a long time period, but they can be used in agricultural practice as well.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 506-517
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości nieprzemysłowego wykorzystania odpadów z uwzględnieniem zasad obowiązujących w ochronie środowiska
    Possibilities of non industrial re-use of waste according to rules of environment protection
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Karwaczyńska, U.
    Ciesielczuk, T.
    Głowala, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819804.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    środowisko
    odpady
    wykorzystanie odpadów
    waste
    environment
    environment protection
    Opis:
    The aim of this work was to estimate mobility of pollutants contained in ashsludge granulates, expressed by their possibilities of elution by water and by estimating their potential danger to the environment. Materials used in experimental research (one stage leaching tests) was ash-sludge granulates made of two different kinds of waste: fly ashes from brown coal (30%) from 'Bełchatów' Powerplant and communal sewage sludge (70%) from municipal sewage treatment plant in Zabrze (southern Poland). However sewage sludge are an alternative to organic fertilizers (e.g. manure) and nitrogen and phosphorus content is relatively high but potassium concentrations are much less. Tested sewage sludge were modified by various potassium salts, which would improve their fertilizing abilities because potassium is easy-leaching element during sewage treatment. In first part of sewages KCl and in second K2SO4 were used both in load 344 g/kg d.m. Blank tests were carried on unmodified material. One stage leaching test were carried and equilibrium was reached after 24 hours. Water extracts (eluates) were analyzed for presence of nitrogen group compounds, phosphorus, chlorides, sulphates, magnesium, calcium and heavy metals. Also loads of particular compounds were calculated. On the basis of research (leaching test) there has been calculated a load of the pollution that were being washed out in mg/kg dry mass of used granulates. Eluates obtained in one-stage leaching tests had alkaline pH and high EC value which rise with potassium concentrations. In eluates from tested materials some parameters (e.g. ammonium, nitrites, COD, sulphates and potassium) exceed polish limits for sewages discharged to waters and grounds. Especially high were chlorides concentrations (10 times to high) due to KCl content. The highest heavy metals concentrations were observed in eluates from granulates modified by K2SO4 due to lower pH value in comparison to unmodified material. In next step in this researches will be to find optimal balance between fly ash and sewage sludge and use compounds for pH corrections.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 863-874
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka jakości wody cieków zasilających projektowany zbiornik Racibórz
    Water quality characteristics of watercourses feeding the planned Racibórz reservoir
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Czamara, W.
    Rosik-Dulewska, C.
    Frycz, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1826001.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zbiorniki wodne
    jakość wody
    ochrona środowiska
    zbiornik retencyjny
    zbiornik Racibórz
    Opis:
    Water reservoirs, such as Racibórz, perform many functions and can be used for various purposes. Very often, however, the potential use of water stored in the reservoir depends on its quality. Contamination of even quite clean reservoirs, as well as those which are currently built or planned, is a very important issue nowadays. Components significantly influencing quality of water in a reservoir are phosphorus and nitrogen compounds, especially their inorganic, soluble forms, they cause eutrophication of accumulated water. Problem of eutrophication of waters stored in reservoirs should already be considered on stage of study works and while projecting water reservoirs, so after building the reservoir, unfavourable biochemical processes causing eutrophication did not take place. In this study water quality characteristics of watercourses feeding the Racibórz reservoir was presented. Tributary rivers are the Odra River and its left tributary - Psina. The water quality of the Odra and Psina rivers and their tributaries, particularly the Młynówka River, is poor due to heavy contamination. The greatest problems are caused by biogenic substances: nitrogen and phosphorus. Therefore, also in the reservoir poor water quality can be expected. Water quality sampling points are located within the bowl of the planned reservoir. Therefore, it should be assumed that the quality of water in the sampling points will determine the quality of water in the reservoir. Water quality tests carried out in the Psina, Młynówka and Odra rivers showed that water in the rivers are contaminated. The highest values (V surface water quality class) in the Psina River were observed (sampling point no 1) in the total suspended solids (37 mgźdm-3), nitrites (3.682 mg NO2 -źdm-3) and phosphates (1.935 mg PO4 3-źdm-3). The Młynówka River (sampling point no 2) was classified to the V class of surface water quality due to ammonia (4.541 mg NH4 -źdm-3), nitrites (4.671 mg NO2 -źdm-3) and phosphates (2.388 mg PO4 3-źdm-3). The least favourable concentrations in the Odra River (V water quality class) were noted in the case of nitrites (1.602 mg NO2 -źdm-3) and phosphates (1.224 mg PO4 3-źdm-3). Proper agricultural economy and wastewater management in the reservoir catchment has an impact on the water quality in the bowl of the planned reservoir. Water quality analyses initiated in the planned reservoir and its catchment should be continued as in the future they will contribute to a detailed assessment of the water quality in the reservoir.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2008, Tom 10; 519-531
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of Water Quality of the Stobrawa River at the Location of the Walce Small Retention Reservoir
    Analiza jakości wód rzeki Stobrawa dla lokalizacji małego zbiornika retencyjnego Walce
    Autorzy:
    Wiatkowski, M.
    Gruss, Ł.
    Tomczyk, P.
    Rosik-Dulewska, C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813650.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    small waters reservoir
    water quality
    Stobrawa river
    planned water reservoirs
    małe zbiorniki wodne
    jakość wody
    rzeka Stobrawa
    zbiorniki projektowane
    Opis:
    Small water reservoirs have economic, hydropower, natural and recreational functions, and improve the water balance. When building a water reservoir, one should consider not only the amount of water that will be retained in it, but also its quality. Frequently, the use of a reservoir and its existence can be threatened by contaminants brought into it with water and rubble. It is important to conduct monitoring in the catchment areas of rivers on which small water reservoirs are to be built, as most often no water quality analyses are conducted in such catchments. Therefore, contamination of planned water reservoirs is a very important problem. The objective of the study was to analyze the quality of water of the Stobrawa river to determine the possibility of its retention in the planned small water reservoir Walce, included in the small retention program for the Opolskie Province. For the purpose of the study, an analysis of water quality of the Stobrawa river was conducted in the vicinity of the basin of the future reservoir, in two measurement periods (from November 2006 to October 2007, and from April 2011 to February 2012). The quality of water of the Stobrawa river was evaluated in terms of the physicochemical indicators NO3-, NO2-, NH4+, P tot., PO43-, BOD5, dissolved oxygen, water temperature, reaction and electrolytic conductivity. The primary function of the reservoir is to be a water storage for agriculture, fire-fighting, as well as recreation, leisure and angling, hence the importance of water quality. The study demonstrated that the contamination of water of the Stobrawa river in the profile of the planned Walce reservoir is considerable. Based on the data obtained from the study, the planned Walce reservoir was classified as an eutrophic. The analysis of the Stobrawa river catchment, as a supplier of matter to the Walce reservoir, revealed that the catchment is characterized by a high capacity for the supply of matter to the reservoir.
    Małe zbiorniki wodne spełniają funkcje gospodarcze, energetyczne, przyrodnicze, rekreacyjne i poprawiają bilans wodny. Budując zbiornik wodny, oprócz zagadnień ilościowych wody, należy także wziąć pod uwagę jakość wody, która będzie retencjonowana w zbiorniku. Często wykorzystaniu zbiornika, jak i jego istnieniu, mogą zagrozić zanieczyszczenia dopływające do niego głównie z wodą i rumowiskiem. Ważne są badania monitoringowe w zlewniach rzek na których zamierza się budować małe zbiorniki wodne, ponieważ w tych zlewniach najczęściej nie prowadzi się badań jakości wody. Bardzo ważnym problemem jest więc zanieczyszczenie zbiorników planowanych. Celem pracy jest analiza jakości wód rzeki Stobrawy dla określenia możliwości jej retencjonowania w planowanym, w programie małej retencji dla województwa opolskiego, małym zbiorniku wodnym o nazwie Walce. W pracy przeprowadzono analizę jakości wód rzeki Stobrawy w pobliżu czaszy przyszłego zbiornika, w dwóch okresach pomiarowych (od listopada 2006 r. do października 2007 r. oraz od kwietnia 2011 r. do lutego 2012 r.). Jakość wód rzeki Stobrawy oceniono pod względem wskaźników fizyczno-chemicznych: NO3-, NO2-, NH4+, Pog., PO43-, BZT5, tlenu rozpuszczonego, temperatury wody, odczynu i przewodności elektrolitycznej. Podstawową funkcją zbiornika ma być magazynowanie wody do celów rolniczych, przeciwpożarowych oraz rekreacji, wypoczynku i wędkarstwa, dlatego ważnym zagadnieniem jest jakość wód zbiornika. Przeprowadzone badania wykazały, że zanieczyszczenie wody rzeki Stobrawy w przekroju planowanego zbiornika Walce jest znaczne. Na podstawie uzyskanych danych zakwalifikowano projektowany zbiornik Walce do zbiorników eutroficznych. Przeprowadzona ocena zlewni rzeki Stobrawy jako dostawcy materii do zbiornika Walce wykazała, że zlewnia odznacza się dużą możliwością dostarczania materii do zbiornika.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 184-202
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naturalne spoiwa kostek nawozowych jako element zrównoważonej uprawy roślin
    Natural adhesives of fertilizer cubes as an element of sustainable plant cultivation
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Poluszyńska, J.
    Polis, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127121.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    spoiwa
    nawozy tabletkowane
    wymywanie
    zrównoważone rolnictwo
    adhesives
    fertilizer cubes
    leaching
    sustainable agriculture
    Opis:
    Zrównoważona uprawa roślin, stawiająca nowe wymagania praktyce rolniczej, dąży do ograniczania wykorzystania nawozów mineralnych na rzecz długo działających nawozów organicznych. W szczególności cenne są te nawozy, które powstają w obrębie gospodarstwa z uwagi na ich wysoką jakość oraz brak kosztów związanych z zakupem i transportem. Zwłaszcza materia organiczna zawarta w odpadach przemysłu spożywczego lub powstająca w gospodarstwach domowych, przy braku zanieczyszczeń innymi rodzajami odpadów, może służyć do wytwarzania nawozu, który mógłby być wykorzystywany nawet w organicznej produkcji roślin uprawnych. W pracy przedstawiono wyniki badań wiązania organicznych i mineralnych komponentów nawozów wytwarzanych w postaci tabletek. Jako naturalne spoiwa testowe, mające utrzymywać nawóz w pożądanej formie, a także wydłużać czas uwalniania składników pokarmowych dla roślin, zastosowano kolagen, skrobię ryżową oraz żelatynę spożywczą. Test wymywalności przeprowadzono zgodnie z normą PN-Z-15009. Uzyskane wyniki wskazują na zróżnicowanie wymywania biogenów oraz materii organicznej z tabletek w zależności od zastosowanego spoiwa. Zanotowano silną inhibicję emisji składników w przypadku zastosowanego spoiwa kolagenowego i żelatynowego w porównaniu do słabszych właściwości wiążących stwierdzonych w przypadku kostek ze skrobią.
    Fertilization is one of the most important treatments of modern agriculture. Sustainable plant cultivation that puts new demands for agricultural practice, seeks to minimization of use of mineral fertilizers in the opposite to long-acting organic fertilizers. Especially valuable are those fertilizers which are produced on the farm, due to their high quality and the absence of additional costs associated with the purchase and transport. In particular, we were focused on the organic matter contain in the waste of the food industry or coming from households, no polluted by other types of waste. Such waste can be used to produce fertilizer that could be used even in organic plant cultivation. In this work, the results of studies of binding properties of organic and mineral fertilizer’s components manufactured in cubes form have been shown. As natural adhesives, designed to keep the fertilizer in the desired form, and provide nutrients to plants, a collagen, rice starch and gelatine have been used. Leaching test was performed in accordance with PN-Z-15009. Obtained results indicate considerable differences in nutrient and organic matter leaching from the tablets, depending on the binder. There was observed a strong inhibition of the elution of biogens in case of collagen and gelatine binder use. The worst results were obtained for rice starch but even this could be use as fertilizer adhesives in sustainable crop production.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 1; 111-119
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Acute toxicity of experimental fertilizers made of blood meal, spent coffee ground and biomass ash
    Toksyczność ostra eksperymentalnych nawozów wytworzonych z mączki z krwi, odpadów poekstrakcyjnych kawy oraz popiołu z biomasy
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Poluszyńska, J.
    Sławińska, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293094.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    acute toxicity
    blood meal
    organic fertilizer
    spent coffee ground
    mączka z krwi
    nawóz organiczny
    odpady poekstrakcyjne kawy
    olej rzepakowy
    toksyczność ostra
    Opis:
    The study presents the results of research on the acute toxicity of a fertilizer formulas made of spent coffee ground (SCG) with addition of ash from low-temperature combustion of biomass or ash with an admixture of magnesium sulphate and blood meal. The experimental fertilizer formulas included also rape oil used as a plasticizer for controlling the nutrients release from the fertiliser. Mustard (Sinapis alba L.), oats (Avena sativa sp. L.), cucumber (Cucumis sativus L.) and cress (Lepidium sativum L.) were used as test plants species in the experiment. The toxicity tests were performed using a standard procedure of 72 h with the use of Phytotoxkit microbiotest and fertilizer application of 2.5; 5 and 10% (v/v). The obtained results indicated an increase of acute toxicity for all tested plant species, proportionally to the applied doses of the fertilizer. During the 72 h period, the strongest inhibition of seedling growth was recorded in samples consisting of 10% of the tested fertilizers, particularly when they showed considerable level of salinity or low pH values. From the tested plant species, cress (Lepidium sativum L.) turned out to be the most sensitive to the applied fertilizers, the least was cucumber (Cucumis sativus L.) for which only a small inhibition of root system growth was observed. The inhibited growth of roots could be attributed to a reduced oxygen access and excessive salinity of the substratum caused by the applied additives.
    Przepisy prawa wymuszają stopniowe ograniczanie deponowania odpadów ulegających biodegradacji na składowiskach. Po wydzieleniu frakcji biodegradowalnej ze zmieszanych odpadów komunalnych lub dzięki selektywnej zbiórce tej frakcji można ją zastosować w nawożeniu organicznym. W szczególności materia organiczna zawarta w odpadach przemysłu spożywczego lub powstająca w gospodarstwach domowych, pod warunkiem braku zanieczyszczeń innymi rodzajami odpadów może być wykorzystywana jako nawóz organiczny. W pracy przedstawiono wyniki badań nad toksycznością ostrą mieszaniny wykonanej z odpadów poekstrakcyjnych kawy (SCG) modyfikowanych popiołem powstającym z niskotemperaturowego spalania biomasy lub popiołem z dodatkiem siarczanu magnezu i mączki z krwi. Dodatkiem uplastyczniającym oraz spowalniającym uwalnianie biogenów z nawozu do roztworu glebowego był olej rzepakowy. Jako rośliny testowe wykorzystano: gorczycę (Sinapis alba L.), owies zwyczajny (Avena sativa sp. L.), ogórek (Cucumis sativus L.) oraz rzeżuchę ogrodową (Lepidium sativum L.). Testy toksyczności przeprowadzono z użyciem standardowej procedury 72 h z zastosowaniem płytek Phytotoxkit microbiotest z udziałem nawozu 2,5; 5 i 10% (obj.). Uzyskane wyniki wskazują na zwiększenie toksyczności ostrej w odniesieniu do wszystkich testowanych gatunków. Proporcjonalnie do zastosowanych dawek nawożenia najsilniejszą inhibicję wzrostu siewek w okresie 72 h zanotowano w próbkach z 10-procentowym udziałem badanych nawozów, w szczególności gdy wykazywały one znaczne zasolenie lub niskie pH. Najbardziej wrażliwym gatunkiem na zastosowane dawki nawozów była rzeżucha, a najmniej – ogórek, w przypadku którego inhibicja wzrostu korzeni była niewielka. Prawdopodobną przyczyną spowolnienia wzrostu korzeni było ograniczenie dopływu tlenu oraz nadmierne zasolenie podłoża spowodowane zastosowanymi dodatkami.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2017, 34; 95-102
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza zagrożeń powodziowych w zlewni rzeki Piotrówki
    Analysis of flood risk in Piotrówka river catchment
    Autorzy:
    Czamara, W.
    Rosik-Dulewska, C.
    Lipka, R.
    Wiatkowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819809.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    powódź
    zlewnia rzeki
    analiza zagrożeń
    analysis risk
    river catchment
    Opis:
    Zagrożenie powodziowe w Polsce występuje na powierzchni ponad 2 mln hektarów, obejmujących obszary dolinowe i przymorskie, stanowi to ok. 7% powierzchni kraju [1]. Na obszarze tym występują różne typy powodzi o różnym zakresie przestrzennym i czasie występowania. Najczęstszą przyczyną ich pojawiania się stanowią opady atmosferyczne, które w okresie (półroczach letnich) 1941÷2001 były przyczyną powstawania powodzi w 59% przypadkach. Ponadto w analizowanym okresie, w półroczach zimowych (od listopada do kwietnia), najczęściej pojawiały się powodzie sztormowe (13%), zatorowe (10%), roztopowe (8%), i roztopowo-opadowe (5%). Wystąpiły również awarie urządzeń wodnych, stanowiły one przyczynę 5% powodzi [15]. Powódź jest zjawiskiem przyrodniczym, występującym nieregularnie i na ogół ma gwałtowny przebieg [17]. Wyeliminowanie powodzi jest niemożliwe, gdyż nie można kontrolować takich zjawisk jak opad atmosferyczny, można natomiast ograniczyć wielkość strat spowodowanych powodzią [21]. Na zmniejszenie strat powodziowych można wpływać poprzez rozwiązania techniczne i nietechniczne. Ze względu na stosowane środki techniczne, ochronę przeciwpowodziową dzieli się na czynną i bierną [18, 22].
    The flood risk in Poland is found on more than 2 millions hectare area (valley and coastal territory) that constitute about 7% of country area [1]. There are a various types of flooding that are characterized by diverse duration and spatial scope. The reason of flooding occurrence in 59% of cases are precipitation and this was a main reason of inundation in 1941 - 2001 season. The dissertation concerns issues of flood protection in Piotrówka river catchment localized in south Poland. In the last few years the increase of flood incidence can be observed in the considered catchment area. The range of floods also increases and, as a result, larger areas get flooded, which makes consequences of each flood more severe. The instances are flood from July 1997 when the streamflow reached Q = 53.2 m3/s and from 24th August 2005 when the maximum historical flow of Q = 64.9 m3/s was reached. Due to the fact that Piotrówka flows to the Czech Republic, it causes flood risk for both countries. In this paper the flood risk for Piotrówka river catchment has been identified by determining flooded areas and proposing a course of action to protect areas most vulnerable to a flood wave. Flood areas determined by the flow of the probability of occurrence of p = 1% (Qmax 1%) and maximal historical flow of the probability of occurrence of p = 0.04% (Qmax 0.04%) (that took place on 24th August 2005) have also been set. According to methodic given by Radczuk and al. [2001] the range of the areas has been established by determining the location of points of the highest water level on Włodzimierz Czamara, Czesława Rosik-Dulewska, Roman Lipka, Mirosław Wiatkowski 958 Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska the cross-section of Piotrówka river channel. Flood area presented on topographic maps with the aid of Corel Draw 12.0 graphic program. Different options of flood protection, constituting proposals of solutions for the valley of Piotrówka river have been analyzed. What has been proposed: building of dikes, appropriate land use planning in flooded area, realisation of pondage program by the building of small reservoirs, but also agromelioration and reforestation in basin, introducing the Local Flood Warning System in order to increase of efficacy to warn off from flooding,implementation of mechanism of flood risk management according to Directive 2007/60/EC on the assessment and management of flood risks. These actions will enhance flood prevention and reduce negative consequences of inundation at the same time.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 945-958
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Research Into the Metal/Metalloid Movements in Soil and Groundwater in the Areas Surrounding the Coal Waste Dump Hałda Ruda (Upper Silesia, Poland)
    Badania nad przemieszczaniem się metali i metaloidów w glebie i wodzie gruntowej terenów otaczających zwał odpadów pogórniczych Hałda Ruda, Górny Śląsk, Polska
    Autorzy:
    Jabłońska-Czapla, M.
    Rosik-Dulewska, C.
    Szopa, S.
    Zerzucha, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818521.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    ICP-MS
    EDXRF
    soil
    groundwater
    heavy metals
    chemometric analysis
    PCA
    gleba
    wody gruntowe
    metale ciężkie
    analiza chemometryczna
    Opis:
    Górny Śląsk to najbardziej przekształcone w wyniku działalności człowieka terytorium Polski. Celem pracy była optymalizacja i walidacja ilościowego oznaczania metali i metaloidów przy użyciu techniki EDXRF i ICP-MS do identyfikacji zanieczyszczeń na obszarach wokół składowiska odpadów pogórniczych, Hałda Ruda (Zabrze, Polska Południowa) oraz określenie sposobu, w jaki metale i niemetale przenoszą się w glebach i wodach gruntowych na omawianym obszarze. Stężenia 27 metali i metaloidów oznaczano w próbkach gleb za pomocą techniki EDXRF. Próbki wód gruntowych pobierano comiesięcznie między 2010 i 2012 i analizowano techniką ICP-MS. Uzyskane wyniki badań poddano analizie chemometrycznej, co pozwoliło na znalezienie transektów z największym stopniem dywersyfikacji obiektu. Analiza PCA potwierdziła istnienie pewnej grupy pierwiastków charakteryzujących się silną korelację pomiędzy ich zawartością w próbkach gleb. Hałda Ruda nadal jest źródłem zanieczyszczeń w środowisku wodnogruntowym, szczególnie na terenach leżących w kierunku spływu wód gruntowych oraz w obszarze pod wpływem dominujących wiatrów południowo-zachodnich. W próbkach wód pobieranych na spływie wód gruntowych stwierdzono najwyższe stężenia toksycznych metali przekraczające dopuszczalne normy. Szczególnie podwyższone stężenie obserwowano w przypadku ołowiu, arsenu, chromu i cynku. Badania stężenia metali i metaloidów w glebach z obszarów otaczających teren zwału, w porównaniu z wytycznymi jakości gleb, jasno wskazują, że tereny usytuowane na spływie wód gruntowych są znacznie bardziej zanieczyszczone, a ich wartości wielokrotnie przekraczają dopuszczalne normy. Stężenie ołowiu w glebie przekraczało nawet 2000 mg/kg. Zaobserwowano również ogromne przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężenia miedzi, manganu, chromu lub cynku. Maksymalne stężenia Cu, Zn, Pb lub Cr w wierzchnich warstwach gleby przekraczały kilka tysięcy mg/kg.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 367-395
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrogen peroxide as a biodegradation stimulator in remediation processes of soils heavily contaminated with petrochemicals
    Autorzy:
    Rosik-Dulewska, C.
    Krzyśko-Łupicka, T.
    Ciesielczuk, T.
    Kręcidło, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/778974.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    soil
    remediation
    petrochemicals
    hydrogen peroxide
    Opis:
    The soil contaminated with petroleum products must be excluded from the crops and treated to reclamation processes. Natural processes of decomposition of hydrocarbon compounds go very slow, so it is necessary to use bioaugumentation or stimulation in order to accelerate the return of the soil to high culture. In this study the effect of hydrogen peroxide on the process of cleaning soil strongly contaminated with pertochemicals was investigated. For this purpose, a pot experiment lasting 60 days was carried. The dynamics of changes in the population of filamentous fungi, yeasts and bacteria were examined and also content of aliphatic hydrocarbons (n-alkanes), monoaromatic and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Experimental use of hydrogen peroxide in the process of biodegradation of petroleum compounds assisted in the analyzed soil led to an increase of the number of grampositive bacteria during the test. Stimulation of oil products biodegradation by hydrogen peroxide also increased by 35% decomposition efficiency of aliphatic hydrocarbons (C8-C40) and about 50% PAH’s in comparison to control samples without hydrogen peroxide. There was no influence of hydrogen peroxide on the content of monoaromatic hydrocarbons (BTEX) with respect to controls, although in the end of experiment, the total concentration decreased by about 50% compared to the initial content.
    Źródło:
    Polish Journal of Chemical Technology; 2015, 17, 2; 17-22
    1509-8117
    1899-4741
    Pojawia się w:
    Polish Journal of Chemical Technology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamic of Components Leachate from Experimental Fertilizers in Leaching Test
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Poluszyńska, J.
    Szewczyk, A.
    Rosik-Dulewska, C.
    Sporek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/124470.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    nutrients
    leaching
    slow-release fertilisers
    solvent extraction spent coffee grounds
    sustainable fertilisation
    Opis:
    Organic matter contained in the waste of food industry or occurring in the households, in the absence of contamination with other kind of waste, may be used to create a “fertiliser”, which could be even reused in the organic production of arable crops. Particular attention is drawn to the fertilisers which may be applied in the case of amateur cultivation of pot plants and in the allotment gardens. The paper presents the results of research regarding the dynamics of the release of nutrients from tablets created with the help of encapsulation of the mixture manufactured from solvent extraction waste of coffee (SCG), modified by the ash obtained from low temperature burning of biomass. In this study, the mixture was determined as a fertilizer. Collagen, polyvinyl acetate, polyvinyl alcohol, shellac as well as sodium water glass have been applied as testing membranes in order to slow down the elution of the components from a fertilizer into solution. The durability tests have been carried out according to PN-EN-13266 standard over 118 days at the temperature of 25°C. The obtained results indicate significant differentiation with regard to the leaching of nutrients and organic matter from the tablets depending on the applied membrane. Strong inhibition concerning leaching of the components through membranes and from shellac and polyvinyl acetate has been observed. The remaining membranes did not inhibit the leaching of nutrients in the long-lasting manner; however, even they may be applied in the agricultural practice.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 2; 194-203
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ashes from Sewage Sludge and Bottom Sediments as a Source of Bioavailable Phosphorus
    Autorzy:
    Ciesielczuk, T.
    Rosik-Dulewska, C.
    Poluszyńska, J.
    Ślęzak, E.
    Łuczak, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/125013.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    phosphorus
    bioavailability
    ash
    sewage sludge
    bottom sediments
    extraction
    Opis:
    Phosphorus is an element necessary for the growth of plants. As phosphate rock gets depleted, it becomes an increasingly scarce resource. Therefore, it seems necessary to implement simple methods of cheap and effective phosphorus recovery from waste. The ashes of municipal sewage sludge and bottom sediments constitute particularly valuable sources of phosphorus. However, these materials usually carry significant amounts of pollutants, including heavy metals. Optimization of ash phosphorus sequential extraction methods from a thermal conversion of sewage sludge and bottom sediments allows to select an effective and simple technology of phosphorus recovery, while maintaining low heavy metal pollution, which is one of the main restrictions in use of ashes. Determination of an amount of bioavailable phosphorus is therefore a basis for estimation of the possibility of using it from waste. Extraction using the Golterman method or shaking out with calcium lactate or Trougs reagent indicates that the ashes from sewage sludge and bottom sediments are rich sources of bioavailable phosphorus, which could find use under field conditions as a viable alternative to fertilizers containing fossil phosphorus.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 4; 88-94
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inorganic nanomaterials in the aquatic environment : behavior, toxicity, and interaction with environmental elements
    Nanomateriały nieorganiczne w środowisku wodnym : zachowanie, toksyczność i interakcje z innymi elementami środowiska
    Autorzy:
    Krzyżewska, I.
    Kyzioł-Komosińska, J.
    Rosik-Dulewska, C.
    Czupioł, J.
    Antoszczyszyn-Szpicka, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/204702.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    nanomaterials
    nanosilver
    nanocopper
    aquatic environmental
    toxicity
    pollution
    nanomateriały
    nanosrebra
    nanomiedź
    środowisko wodne
    toksyczność
    skażenie
    Opis:
    The aim of this paper is to present characteristics, toxicity and environmental behavior of nanoparticles (NPs) (silver, copper, gold, zinc oxide, titanium dioxide, iron oxide) that most frequently occur in consumer products. In addition, NPs are addressed as the new aquatic environmental pollutant of the 21st century. NPs are adsorbed onto particles in the aquatic systems (clay minerals, fulvic and humic acids), or they can adsorb environmental pollutants (heavy metal ions, organic compounds). Nanosilver (nAg) is released from consumer products into the aquatic environment. It can threaten aquatic organisms with high toxicity. Interestingly, copper nanoparticles (Cu-NPs) demonstrate higher toxicity to bacteria and aquatic microorganisms than those of nanosilver nAg. Their small size and reactivity can cause penetration into the tissues and interfere with the metabolic systems of living organisms and bacterial biogeochemical cycles. The behavior of NPs is not fully recognized. Nevertheless, it is known that NPs can agglomerate, bind with ions (chlorides, sulphates, phosphates) or organic compounds. They can also be bound or immobilized by slurry. The NPs behavior depends on process conditions, i.e. pH, ionic strength, temperature and presence of other chemical compounds. It is unknown how NPs behave in the aquatic environment. Therefore, the research on this problem should be carried out under different process conditions. As for the toxicity, it is important to understand where the differences in the research results come from. As NPs have an impact on not only aquatic organisms but also human health and life, it is necessary to recognize their toxic doses and know standards/regulations that determine the permissible concentrations of NPs in the environment.
    Celem pracy jest charakterystyka, toksyczność oraz zachowanie w środowisku nanomateriałów (takich jak srebro, miedź, złoto, tlenek cynku, dwutlenek tytanu, tlenki żelaza), które występują najczęściej w produktach konsumenckich. Dodatkowo, nanomateriały określane są jako nowe zanieczyszczenia środowiska wodnego XXI wieku. Z jednej strony mogą być adsorbowane przez elementy środowiska wodnego (tj.minerały ilaste,kwasy-fulwowe i huminowe), z drugiej zaś to one stają się centrami adsorpcyjnymi zanieczyszczeń środowiskowych (tj. jony metali ciężkich, związki organiczne). Najbardziej rozpowszechnione nanosrebro jest uwalniane z produktów dostępnych na rynku do środowiska wodnego, co powoduje zagrożenie dla organizmów wodnych z powodu wysokiej toksyczności srebra. Nanomiedź natomiast jest uważana za jeden z najsilniejszych środków antybakteryjnych i przeciwgrzybicznych, nawet w porównaniu do nanosrebra. Nanocząstki charakteryzują się niewielkimi rozmiarami co pozwala im na wnikanie do żywych komórek, a także wysoką reaktywnością dzięki czemu mogą zakłócać metabolizm komórek oraz cykle geochemiczne bakterii. Nanomateriały ulegają aglomeracji, wiążą się zarówno z jonami jak i związkami organicznymi, mogą również zostać zatrzymane na powierzchni osadów a ich interakcje uzależnione są od warunków środowiska (pH, siła jonowa, temperatura, oraz obecność innych związków chemicznych). Niestety ich zachowanie w środowisku nie jest do końca poznane. Dlatego konieczne są badania nad zachowaniem się nanomateriałów w środowisku wodnym, ich toksyczności i interakcji z elementami środowiska wodnego. Zagrażając organizmom wodnym mogą one również negatywnie wpływać na zdrowie i życie ludzkie. Zasadne wydaje się zatem poznanie regulacji i praw które pozwolą na określenie dopuszczalnych stężeń nanocząstek w środowisku.
    Źródło:
    Archives of Environmental Protection; 2016, 42, 1; 87-101
    2083-4772
    2083-4810
    Pojawia się w:
    Archives of Environmental Protection
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sorption of Acid Green 16 from Aqueous Solution onto Low-moor Peat and Smectite Clay Co-occurring in Lignite of Belchatow Mine Field
    Sorpcja barwnika Acid Green 16 z roztworów wodnych na torfach niskich i iłach smektytowych towarzyszących złożom węgli brunatnych w polu Bełchatów
    Autorzy:
    Kyzioł-Komosińska, J.
    Rosik-Dulewska, C.
    Pająk, M.
    Czupioł, J.
    Dzieniszewska, A.
    Krzyżewska, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818556.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    sorption
    dyes
    smectite clay
    peat
    sorption isotherms
    sorpcja
    barwniki
    iły smektytowe
    torf
    izotermy sorpcji
    Opis:
    Celem badań było wyznaczenie pojemności sorpcyjnej iłu smektytowego i torfu niskiego towarzyszących pokładom złóż węgli brunatnych w stosunku do barwnika Acid Green 16 (AG–16) oraz określenie mechanizmu jego wiązania. Wyniki wskazały, że badany torf niski był skutecznym sorbentem barwnika AG-16 w całym zakresie stężeń początkowych (1–1000 mg/dm3), natomiast ił smektytowy – jedynie z zakresie stężeń wysokich (> 250 mg/dm3). W wyniku aktywacji termicznej iłu nastąpił wzrost jego pojemności sorpcyjnej w stosunku do badanego barwnika. Proces sorpcji barwnika przebiegał przy ujemnie naładowanej powierzchni sorbentów i wskazywał, że jednym z mechanizmów wiązania barwnika AG–16 były oddziaływania elektrostatyczne. Ponadto barwnik ten był wiązany przez torf również w wyniku wymiany jonowej z jonami Ca2+ występującymi w jego kompleksie sorpcyjnym. Stwierdzono, że sorpcję barwnika AG-16 na iłach najlepiej opisuje izoterma Freundlicha i Dubinina-Raduszkiewicza, a na torfie – wszystkie 3 izotermy. Sorpcja barwnika na iłach miała charakter fizyczny a na torfie była to chemisorpcja. Proces sorpcji przebiegał według równania pseudo-drugiego rzędu. Istotną rolę dyfuzji wewnątrz cząsteczkowej stwierdzono jedynie dla sorpcji barwnika na cząstkach iłu naturalnego i modyfikowanego.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 165-187
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-44 z 44

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies