Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Przebinda, Grzegorz." wg kryterium: Autor


Tytuł:
„Odgadywanie” historii biblijnej w Mistrzu i Małgorzacie
“Guessing” the Biblical History in The Master and Margarita
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433443.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Biblical and apocryphal sources in the “novel about Pilate” in The Master and Margarita
the essence of the “truth” of this “novel in the novel” about Pilate
Bulgakov’s personalistic understanding of Christianity
Bulgakov’s rejection of “medieval Christianity”, using sword and violence
Źródła biblijne i apokryficzne „powieści o Piłacie” w Mistrzu i Małgorzacie
istota „prawdziwości” owej „powieści w powieści” o Piłacie
personalistyczne rozumienie chrześcijaństwa przez Bułhakowa
odrzucenie przez Bułhakowa „chrześcijaństwa średniowiecznego”, posługującego się mieczem i przemocą
Opis:
Głównym celem powyższego artykułu było udowodnienie, że Bułhakow w swym Mistrzu i Małgorzacie – poprzez obrazy Jeszui Ha-Nocri, Piłata, Mateusza Lewiego i Kaify – bronił chrześcijaństwa personalistycznego i pełnego miłosierdzia, odrzucał zaś odżywające niestety i w naszych czasach, w latach 20. XXI wieku, „chrześcijaństwo średniowieczne”, posługujące się w swych argumentacjach i praktyce przemocą oraz mieczem. Taki był właśnie, zdaniem autora powyższego artykułu, ideowy cel Bułhakowa, a środki artystyczne mające temu służyć czerpał autor Mistrza i Małgorzaty z literatury religioznawczej i biblijnej. Wbrew szeroko rozpowszechnionym opiniom Bułhakow – inaczej aniżeli powieściowy Mistrz – korzystał podczas tworzenia wątku biblijnego głównie nie ze źródłowych prac w językach obcych, lecz z przetłumaczonych na rosyjski książek na ogół popularnonaukowych, często o zabarwieniu ideologicznym, autorstwa Ernesta Renana czy Frederica Farrara. Jednak to wcale nie dogłębna znajomość historii biblijnej, lecz przede wszystkim geniusz pisarski samego Bułhakowa – wzmocniony jeszcze jego lekturami w języku przede wszystkim ojczystym, ale także przecież tłumaczeń książek obcych – pozwoliły mu „odgadnąć”, tak jak to on sam dogłębnie pojmował, historię Jeszui Ha-Nocri, Piłata, Mateusza Lewiego czy arcykapłana Kaify. W ustaleniu albo przynajmniej zarysowaniu tego wszystkiego pomogła autorowi powyższego artykułu trzydziestopięcioletnia już praca badawcza nad Mistrzem i Małgorzatą, rozpoczęła jeszcze w połowie lat 80. we współpracy z Andrzejem Drawiczem i kontynuowana potem poszukiwaniami w archiwum Bułhakowa w Moskwie, a teraz zwieńczona – jak na razie – rodzinnym tłumaczeniem na polski Mistrza i Małgorzaty, które ukazało się wraz z nowym korpusem komentarzy w 2016 roku w krakowskim wydawnictwie Znak.
The main purpose of the above article is to show how Bulgakov shapes the characters of Yeshua, Pilate, Matthew Levi and the high priest Kaifa in The Master and Margarita to defend the personalistic and merciful vision of Christianity and thus rejects the model of “medieval Christianity,” which uses violence and the sword in its arguments and practice – regretfully, a model being revived in our times. This was, according to the author of the article, the ideological goal of Bulgakov, and the artistic means intended to serve this purpose were drawn by the author of The Master and Margarita from religious and biblical literature. Contrary to widely held opinions, to create the biblical plot, Bulgakov – unlike the Master of his novel – did not use sources in foreign or archaic languages, but popular science books translated into Russian, often with an ideological colouring like those by Ernest Renan or Frederic Farrar. However, it was not Bulgakov’s in-depth knowledge of biblical history, but, above all, his literary genius – reinforced by readings mostly in his native language – that allowed him to “guess” the history of Yeshua Ha-Nozri, Pilate, Matthew Levi or the high priest Kaifa in a unique way. Findings presented in this article are a result of its author’s thirty-five-year-long research work on The Master and Margarita, which began in cooperation with Andrzej Drawicz in the mid-1980s, continued for many years in the Bulgakov Archive in Moscow, and was concluded – at least for now – with a family translation into Polish of The Master and Margarita published with a new corpus of notes and comments by the Znak Publishing House in Kraków in 2016.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2022, 5, 5; 9-30
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To co złe, przepowiadam bezbłędnie”. Wywiad z Dmitrijem Bykowem (Kraków, październik 2019)
“What is bad, I predict without error”. Interview with Dmitry Bykov (Cracow, October 2019)
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433501.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Dmitry Bykov
writers in exile
multilingualism of writers in exile
Putin’s archaic and unreformable Russia
Dmitry Bykov on Polish literature
Wisława Szymborska
Jerzy Ficowski
Agnieszka Osiecka
Czesław Miłosz
Dmitry Bykow on Janusz Korczak
Dmitry Bykow on the film The Gorgon Case
Dmitry Bykow about Dostoyevsky
Dmitry Bykov about Solzhenitsyn
Dmitry Bykov about Andrzej Wajda
Russian writers about their captivity in Nazi Germany
the story Elzhunia by Irina Iroshnikowa
Dmitrij Bykow
pisarze na emigracji
wielojęzyczność pisarzy na wygnaniu
archaiczna i niereformowalna Rosja Putina
Bykow o literaturze polskiej
Dmitrij Bykow o Januszu Korczaku
Dmitrij Bykow o filmie Sprawa Gorgonowej
Dmitrij Bykow o Dostojewskim
Dmitrij Bykow o Sołżenicynie
Dmitrij Bykow o Andrzeju Wajdzie
rosyjscy pisarze o swej niewoli w nazistowskich Niemczech
opowieść Elżunia autorstwa Iriny Irosznikowej
Opis:
„To co złe, przepowiadam bezbłędnie”. Wywiad z Dmitrijem Bykowem (Kraków, październik 2019) Rozmowa z bardzo znanym pisarzem rosyjskim średniego pokolenia Dmitrijem Bykowem (ur. w 1967), obecnie na emigracji w USA, przeprowadzona w Krakowie w październiku 2019 roku. Dotyczy wielojęzyczności pisarzy różnych narodowości na emigracji, niereformowalności Rosji putinowskiej oraz zakresu wpływu kultury polskiej na twórczość samego Bykowa. Ważny fragment wywiadu dotyczy rosyjskich pisarzy, będących w niewoli niemieckiej podczas II wojny (Witalij Siomin, Konstanin Worobiow) oraz wstrząsającej dokumentalnej opowieści Elżunia autorstwa Iriny Irosznikowej – o polskiej dziewczynce zamordowanej przez żołnierza niemieckiego, z takim wstrząsającym mottem: „„Była sobie raz Elżunia, umierała sama / Bo jej ojciec w Oświęcimiu / Na Majdanku mama”.
“What is bad, I predict without error”. Interview with Dmitry Bykov (Cracow, October 2019) An interview with a very well-known Russian writer of the middle generation, Dmitry Bykov (born in 1967), currently in exile in the USA, recorded in Krakow in October 2019. It concerns the multilingualism of writers of various nationalities in exile, the unreformability of Putin’s Russia and the extent of the influence of Polish culture on the work of Bykov himself. An important fragment of the interview concerns Russian writers who were in German captivity during the Second World War (Vitaly Siomin, Konstanin Vorobev) and the shocking documentary story Elzhunia by Irina Iroshnikowa about a Polish girl murdered by a German soldier, with such a shocking motto: “Once upon a time there was Elżunia, she was dying herself / Because her father in Auschwitz / Mom at Majdanek”.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2023, 6, 6; 161-177
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim. Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993)
Three Meetings with Andrei Sinyavsky. Paris – Geneva – Krakow (1987–1993)
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433556.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Andriej Siniawski
Abram Terc
kontakty krakowskiej podziemnej „Arki” z rosyjskimi pisarzami emigracyjnymi w Paryżu
Natalia Gorbaniewska
Irina Iłowajska-Alberti
Władimir Makismow
Andrzej Drawicz
trzy spotkania Przebindy z Siniawskim w Paryżu
w Genewie i Krakowie
wywiad Grzegorza Przebindy i Andrzeja Romanowskiego z Siniawskim i Marią Rozanową w Krakowie w 1993
Andrei Sinyavsky
Abram Tertz
contacts of the Krakow underground journal “Arka” with the Russian writers in exile in Paris
Natalya Gorbanevskaya
Irina Ilovajska-Alberti
Vladimir Maksimov
Przebinda’s three meetings with Sinyavsky – in Paris
Geneva and Krakow
Przebinda and Romanowski’s interview with Sinyavsky and Rozanova in Cracow in 1993
Opis:
Powyższy esej wspomnieniowo-literacki opowiada o moich trzech spotkaniach z Andriejem Siniawskim (1927–1997), znanym szeroko w swoim czasie pisarzem i krytykiem literackim, najpierw tworzącym oficjalnie w ZSRR pod własnym nazwiskiem, a następnie, od 1959, nielegalnie na Zachodzie pod pseudonimem „Abram Terc”. Od 1973 Siniawski-Terc przebywał nieodwołalnie na emigracji we Francji. W pierwszej części swego tekstu opowiadam o transgranicznych – zza komunistycznej „żelaznej kurtyny” na Zachód – kontaktach krakowskiej „podziemnej” „Arki” i odrębnie wielkiego polskiego rusycysty Andrzeja Drawicza (1932–1997) z rosyjskimi pisarzami na emigracji w Paryżu (przede wszystkim z Iriną Iłowajską-Alberti, Natalią Gorbaniewską, Władimirem Maksimowem i właśnie Andriejem Siniawskim). W tejże pierwszej części rekonstruuję z żywej jeszcze, na szczęście, pamięci własnej moje pierwsze spotkanie – w 1987 w Fontenay-aux-Roses pod Paryżem – z Andriejem Siniawskim i Marią Rozanową, jego żyjącą do dziś, żoną i współpracowniczką. W części drugiej eseju opowiadam o moim następnym spotkaniu z pisarzem w 1988 w Genewie, podczas międzynarodowej konferencji poświęconej Milenium Chrztu Rusi Kijowskiej. W części zaś trzeciej piszę o spotkaniu, które miało miejsce już w Krakowie w listopadzie 1993, dwa lata po upadku ZSRR. Owocem tego ostatniego spotkania stał się wywiad z Siniawskim i Rozanową dla „Tygodnika Powszechnego”, przygotowany prawie trzydzieści lat temu wespół z Andrzejem Romanowskim, a publikowany poniżej z moim współczesnym komentarzem.
The above memoirs and literary essay talk about my three meetings with Andrei Donatovich Sinyavsky (1927–1997), Russian writer and literary critic, who was widely known in the 1970s–1990s). Originally, Sinyavsky published under his own name in the USSR, but from 1959 his writings appeared illegally in the West under the pen name “Abram Tertz.” Sinyavsky-Tertz remained in exile in France from 1973 until the end of his life. The first part of my text discusses the contacts that the Krakow underground journal “Arka” and Andrzej Drawicz, the great Polish expert on Russia, established with Russian writers in exile living in Paris during the times of the iron curtain (primarily Irina Ilovayska-Alberti, Natalya Gorbanevskaya, Vladimir Maksimov and Andrei Sinyavsky). I reconstruct from memory my first meeting with Sinyavsky and Maria Rozanova, his wife, at Fontenay-aux-Roses near Paris in 1987. During the writer’s lifetime, Rozanova assisted her husband in his editorial activities. In the second part of the essay I talk about my second meeting with the writer in Geneva in 1988, during the international conference on the Millennium of the Baptism of Kievan Rus’ organized by professor Georges Nivat. In the third and final part, I write about my third meeting with Sinyavsky and Rozanova which took place in Krakow in November 1993, two years after the collapse of the USSR. The result of this last meeting was an interview with Sinyavsky and Rozanova prepared by me and Andrzej Romanowski for the weekly “Tygodnik Powszechny” thirty years ago, and published below with my current commentary in the form of footnotes.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2021, 4, 4; 205-225
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sto dwadzieścia jedna Małgorzata” O tekście pierwszego polskiego przekładu Mistrza i Małgorzaty.
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603934.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
„Sto dwadzieścia jedna Małgorzata” O tekście pierwszego polskiego przekładu Mistrza i Małgorzaty   Pierwszy polski przekład arcydzieła Bułhakowa – stworzony przez Irenę Lewandowską i Witolda Dąbrowskiego oraz publikowany w masowych nakładach w okresie 1967–2016 –  uznawany jest w Polsce prawie powszechnie za „kanoniczny”. Bardzo rzadko bywał on dotąd obiektem analizy, a tym bardziej krytyki. I właśnie wbrew temu, starałem się w powyższym artykule wykazać, iż tłumaczenie owo opiera się na niewłaściwej podstawie tekstologicznej (edycja frankfurcka Mistrza i Małgorzaty w języku rosyjskim z 1969 roku), a także i ono samo zawiera niemało błędów, przeinaczeń i opuszczeń. Gdy tak poważne omyłki w tłumaczeniu uznawanym powszechnie za kanoniczne trwają już całe pół wieku, problem nabiera wymiaru kulturowego. I jest wówczas powinnością filologa humanisty występować w obronie oryginalnego Bułhakowa, gdyż jego dzieło jest dobrem wspólnym, a nie własnością pojedynczego tłumacza, czy też korporacji czytelników przywiązanych do błędnych tekstów z młodości. Taką właśnie filologiczną obronę Bułhakowa starałem się przeprowadzić w powyższym studium.     
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2017, 2
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Papież z Polski a Rosja. Główne bariery w dialogu
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604003.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
ПАПА ИЗ ПОЛЬШИ И РОССИЯ ГЛАВНЫЕ БАРЬЕРЫ ДЛЯ ДИАЛОГА Резюме В статье предпринята попытка представления пяти главных преград - национальных, конфессиональных и богословских - в диалоге Иоанна Павла II с православной Россией, в период от перестройки вплоть до конца понтификата в 2005 г. Первая преграда, сделавшая невозможным паломничество Понтифика в Россию в год празднования Тысячелетия крещения Киевской Руси имела мощные корни в возрождении Украинской грекокатолической церкви (УГКЦ) в СССР времен позднего Горбачева. Русская православная церковь (РПЦ) была сильно недовольна легализацией на своей „канонической территории” униатской украинской структуры, раньше не признавая ей даже права на подпольное существование. Украинские грекокатолики, со своей стороны, защищая вполне справедливо упомянутое выше право, при бегали однако в процессе этой защиты к отнюдь нехристианским методам. В начале девяностых годов ХХ столетия на Западной Украине они силой отнимали у православных церковные здания, объясняя это желанием возвращения порядка, существовавшего там до 1939 года. Ни Ватикан, ни, конечно, Иоанн Павел II, который от всей души приветствовал и поддерживал возрождение УГКЦ в демократизирующемся СССР, не имели ничего общего с подобными насильственными „народными” акциями. Однако, власть предержащие РПЦ именно в латинском Риме и его польском начальнике увидели зачинщиков этих местных действий и, следовательно, успешно воспрепятствовали приезду Понтифика на российскую землю в первой половине 90-х годов ХХ столетия. Вторая фундаментальная причина конфликта Рима с Москвой при Иоанне Павле II - это образование Ватиканом в 2002 году на территории Российской федерации четырех католи-ческих епархий, объединенных в единую митрополию. Юридически и нравственно, конечно, Ватикан имел на это решение полное право, однако, с точки зрения экуменизма и успешности религиозно диалога, это была солидная ошибка Рима, которая, как и „униатский вопрос”, по сей день мешает откровенной встрече русского православия с европейским католичест-вом. Третья, четвертая и пятая барьеры между московским православием и Римом в период 1978–2005 имели фундаменты, как я это вижу, в двух по своей сути разных пространствах - национально-геополическом и богословском. С первой точки зрения, смотря московскими глазами, союз Польши и Ватикана никогда ничего хорошего для России не приносил. Сегодня же, после посещения Папой Украины в 2001 гoду и после Оранжевой Революции конца 2004 года к этому присоединяется заново „старая боязнь” Московского Патриархата. Польша и Ва-тикан, как говорил за сто двадцать лет перед тем Достоевский, хотят „стать на местe России в славянском мире” - на Украине, в Беларуси, Сербии и Болгарии… Четвертая преграда на экуменическом пути Иоанна Павла II в Москву - это традиционные богословские разногласия между обеими „Церквами-сестрами”, и прежде всего „примат” Рима в христианском мире и догмат о „папской непогрешимости” в области веры и нравственности. И, наконец, барьера, описанная мною как четвертая. Это - идейные разногласия и споры внутри самой Православной церкви, где существует сегодня 14 местных автокефалий. В новой геополитической ситуации Европы после 1991 года здесь продолжаются споры о праве на „зарубежную территорию”, в том числе между Москвой и Константинополем по поводу юрис-дикции над Православной церковью в Эстонии. Самой сложной, конечно, является ситуация на Украине, где борются друг против друга Украинская Православная Церковь Московского Патриархата и Украинская Православная Церковь Киевского Патриархата. Но независимо от всех этих фундаментальных барьер в диалоге, Папа из Польши внес в эку-меническое пространство между Римом и Москвой свой грандиозный положительный вклад, о чем, однако, после его смерти следует писать в отдельной статье или даже монографии. THE POPE FROM POLAND AND RUSSIATHE MAIN OBSTACLES TO DIALOG Summary The aim of this paper is to describe fi ve main obstacles - of the confessional, national and theological character - which the Pope John Paul the Second met on his way into the dialog with Orthodoxy Moscow during the period dating from „perestroika” until the end of pontifi cate in 2005. The fi rst obstacle - that made the pilgrimage of Pope to Russia impossible in the year of the Millennium of Baptism of Kievskaya Rus - had deep roots in revival of the Ukrainian Greek Catholic Church (UGCC) in „decadence” Soviet Union. Russian Orthodox Church (ROCh) was soundly discontent from the legalization of the UGCC on canonical territory of Moscow Patriarchate, earlier didn’t even conceding him the right to exist in USSR catacombs. On the other hand the Ukrainian Greek Catholics were using not in the least Christian methods defending their right to legally exist in Soviet Union. Namely, in the early 90’s they were using violence against the Orthodox Church in Ukraine to regain sacral buildings they had owned before the year 1939. Neither Vatican nor, naturally, John Paul the Second - who supported the renaissance of UGCC from the whole soul - had nothing to do with those violent actions of Ukrainian Greek Catholic folk. Despite of it, the leaders of ROCh have seen the main instigators of those violent local anti-orthodox rumors in West Ukraine in Latin Rome and its Polish chief. Consequently, ROCh succesfully opposed the pilgrim-age of Pope to the Russian earth. The second basic reason for confl ict of Catholic Rome with Orthodox Moscow during the John Paul the Second’s pontifi cate was the foundation of four catholic diocesies in Russia, united in one metropoly. Juridically and morally Vatican was certainly right in its decision, however from the point of view of ecumenism and effectiveness of religious dialog this foundation was a fundamental mistake of Rome which disturbs until today - as does the problem of Greek Catholic Church in Ukraine mentioned above - the whole-hearted meeting of Russian Orthodoxy with European Catholicism. As I see it, the third, fourth and fi fth barrier between Orthodoxy of Moscow and Rome during the period of 1978–2005 had foundations, according to their essence, in two different areas - nation-ally-geopolitical and theological. In the Moscow’s eyes the alliance of Poland and Vatican never brought any good to Russia. Today, after the pilgrimage of the Pope to Ukraine in 2001 and after the Orange Revolution in 2004, it’s all mixed with the „old fear” of Moscow Patriarchate. According to this fear, Poland and Vatican - as Dostoyevski said 120 years ago - always wanted „to take Russia’s place in the Slavic world” - i.e. in Ukraine, Serbia, Bulgaria… The fourth barrier along the ecumenical road of John Paul the Second to Russia has an additional theological foundation. I’m talking here about the dogmatic differences between the Catholic and Orthodox „Sisters Churches”, and fi rst of all - the primacy of pope in the Christian world and the papal infability in matters of faith and morals. And last but not least - the barrier that I have described as fourth. I mean here the ideological differences and disputes within the whole world, where 14 autocephalous (independent) structures exist. In the new geopolitical situation in Europe there still are continued quarrels between the Orthodoxy Churches. Quarrels about the right to „possession in abroad”. One of the most famous is the confl ict between Moscow and Constantinople about the jurisdiction over Orthodox Church in Estonia. However, the most complicated is again the Ukrainian situation, where Ukrainian Orthodox Church of Moscow Patriarchate and Ukrainian Orthodox Church of Kiev Patriarchate fi ght against each other. Despite all of those obstacles in the dialog, the Pope from Poland contributed to this area much. Another article or even better a monograph could be written about this subject. 
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2006, 4
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bułhakow Krzysztofa Tura
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604071.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
list do redakcji
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2018, 1
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dostojewski o nieśmiertelności duszy i raju pozaziemskim
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604230.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
Grzegzorz Przebonda Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Poland greg6@gmail.com   DOSTOJEWSKI O NIEŚMIERTELNOŚCI DUSZY I RAJU POZAZIEMSKIM Streszczenie Celem artykułu jest przedstawienie prawosławnej ideologii Fiodora Dostojewskiego na podstawie jego wielkich powieści (Braci Karamazow, Biesów i Idioty) w konfrontacji z pisarskimi tezami z Dziennika pisarza. Pierwszy główny paradoks tego twórcy polegał na tym, że w jego światopoglądzie nie było miejsca na „ideowy środek”, czyli „humanizm areligijny”. Obowiązywała tam natomiast zasada „albo–albo” - albo ktoś wierzył w Boga i czynił dobrze bliźniemu, albo nie wierzył w Stwórcę i nieśmiertelność duszy ludzkiej i konsekwentnie uznawał, że „wszystko wolno”. Drugi paradoks Dostojewskiego był jeszcze większy. Pisarz bowiem, z jednej strony, zupełnie słusznie przestrzegał Rosję i Europę przed nadejściem antyludzkiej „cywilizacji ateistycznej” w XX wieku. Z drugiej jednak strony - sam sformułował w sensie pozytywnym takie idee światopoglądowe (np. nacjonalizm religijny), które w drugiej połowie XX wieku nieomal dorównały w swym okrucieństwie wobec człowieka bezbożnemu komunizmowi. DOSTOEVSKY ON THE IMMORTALITY OF THE SOUL AND UNEARTHLY PARADISE   Summary The article’s  aim was to present the Orthodox ideology of Fyodor Dostoevsky on the basis of his great novels (The Brothers Karamazov, Demons and The Idiot)  in confrontation with the claims contained in a Writer’s Diary. The principal paradox of the writer was that in his worldview there was no room for “ideological middleground” or “areligious humanism.” It was dominated by the either-or principle - either someone believed in God and did good to his neighbor or he did not believe in the Creator and immortality of the human soul and consequently accepted that “everything was allowed.” The second paradox of Dostoevsky was even greater. On the one hand, the writer, quite rightly, warned Russia and Europe against the arrival in the 20th century of an anti-human atheistic civilization. On the other, however, he himself developed such ideological concepts (e.g. religious nationalism) which when applied in the second half of the 20th century nearly equaled godless communism in the ruthless treatment of the human being.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2012, 3
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Co robić?” Nikołaja Czernyszewskiego. Próba „nierewolucyjnej interpretacji”
WHAT IS TO BE DONE? BY NIKOLAI CHERNYSHEVSKY AN ATTEMPT AT “NON-REVOLUTIONARY” INTERPRETATION
ЧТО ДЕЛАТЬ? НИКОЛАЯ ЧЕРНЫШЕВСКОГО. ОПЫТ «НЕРЕВОЛЮЦИОННОГО» ТОЛКОВАНИЯ
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604329.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Николай Чернышевский
роман Что делать? утопический социалзм
Nikołaj Czernyszewski
powieść
socjalizm utopijny
polemika z rewolucjonizmem
rozumny egoizm
Nicolai Chernysevsky
novel What is to be done?
rational egoism
Utopian Socialism
against social Revolution
Opis:
  Генезис романа Что делать? связан с тем, как Чернышевский понимал роль литературы в историческом процессе. Литература должна быть «быстрой посредницей» между наукой и жизнью, т.е. выполнять функцию служанки науки и истории. Художественная фабула была для автора лишь точкой отправления для демонстрации идей из области этики и экономики. В этической сфере учителями Чернышевского были мыслители французского Просвещения и немец Л. Фейербах, которые проповедовали идею «разумного эгоизма». В области экономической учителями Чернышевского были два последователя французского Просвещения: Ш. Фурье и К. Овен, которые в первой половине XIX века проповедовали и воплощали в жизнь идеи «социалистических ассоциаций». Все мыслители, которых Чернышевский считал своими учителями, были противниками классовой борьбы и кровавых социальных бунтов. И именно в таком разумно-эгоистическом пространстве, социалистическом, а заодно и нереволюционном духе действуют все четыре главных героя романа Что делать?: Вера Павловна, Кирсанов, Лопухов и Рахметов. Как говорил сам Чернышевский, «кому нравится фурьеризм, тому коммунизм не понравится». Чернышевский как просветитель, выступая против «идеологической рутины», проповедуя новые антропологические, этические и экономические идеи, никогда не хотел, однако, воплощать их в жизнь при помощи «классового эгоизма», тем более − «классовой борьбы».
  The origin of the novel What is to be done? by Nikolay Chernyshevsky should be linked with the way Chernyshevsky understood the role of literature in the historical process. For that Russian thinker and writer, literature was a “quick intermediary between science and life”. Thus, for him literature become subservient to science and history, and the novel was the most convenient genre for illustrating various theoretical ideas. Chernyshevsky thought that in the event of a “lack of reality” literature should, in a sense, replace it. Since his novel were created and published in a country where, according to him, reality didn’t exist, then the novel itself was to become a “matrix” of reality. The artistic plot was, for the author of What is to be done?, only a pretext for presenting some ethical and economic ideas. As regards ethics, Chernyshevsky’s mentors were the thinkers of the French Enlightenment and Ludwig Feuerbach, who propounded the idea of the so-called “reasonable egoism”. According to that theory, everybody acts to protect their own interests. However, for the proponents of the “reasonable egoism”, one’s own advantage is possible only when more general, i.e. social, interests are taken into account. Only such a “calculated theory” explains the true motives of life and becomes one of the two mainsprings of a relative historical progress. The other mainspring of that progress was a correct organisation of economic life. In this respect Chernyshevsky’s mentors were the two continuators of the French Enlightenment: Charles Fourier and Robert Owen, who, in the first half of the 19th century were giving voice to and putting into practice the ideas of cooperative socialism. All the thinkers whose authority Chernyshevsky recognised were against the class conflict and bloody social revolutions. And it is in this spirit that the four main characters of What is to be done?: Vyera Pavlovna, Kirsanov, Lopukhóf and Rakhmetov are acting. As Chernyshevsky himself used to say, “whoever likes Fourier’s ideas is not going to like communism”. While being a man of the Enlightenment, and even though he turned against the “ideological routine”, and propounded new anthropological, ethical and economic ideas, Chernyshevsky didn’t want carry them out by means of “class egoism”, i.e. bloody “class struggle”.
  Geneza powieści Co robić? jest ściśle powiązana z faktem, w jaki sposób sam Czernyszewski pojmował rolę literatury w procesie historycznym. Literatura, jego zdaniem, winna być pośredniczką między nauką a życiem, wypełniając poniekąd rolę „służki nauki i historii”. Artystyczna fabuła stanowiła zatem dla autora jedynie punkt wyjścia do demonstracji idei z zakresu etyki i ekonomii. W sferze etycznej nauczycielami Czernyszewskiego byli myśliciele francuskiego Oświecenia i Niemiec Ludwig Feuerbach, którzy głosili idee „rozumnego egoizmu”. W dziedzinie ekonomicznej Czernyszewski szedł śladami dwóch kontynuatorów francuskiego Oświecenia – Ch. Fouriera i K. Owena, którzy w drugiej połowie XIX w. głosili i wcielali w życie zasady socjalistycznych stowarzyszeń. Wszyscy zaś powyżsi myśliciele, których Czernyszewski uważał za swoich nauczycieli, byli przeciwnikami walki klas i społecznych buntów. I właśnie w takim duchu rozumnego egoizmu i utopijnego socjalizmu, a jednocześnie w duchu nierewolucyjnym myślą i działają wszyscy czterej główni bohaterowie Co robić?: Wiera Pawłowna, Kirsanow, Łopuchow i Rachmietow. Jak mówił sam Czernyszewski, „komu podoba się furieryzm, temu komunizm się nie spodoba”. Czernyszewski jako „oświeciciel”, występując przeciwko wszelkiej ideologicznej stagnacji i rutynie, głosząc nowe antropologiczne, etyczne i ekonomiczne idee, nigdy wszelako nie pragnął wcielać w ich w życie przy pomocą „egoizmu” klasowego”, ani tym bardziej „walki klas”.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2020, 170, 2
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzeci chrzest Rusi. Udział moskiewskiego prawosławia w ekspansji Putina na Ukrainę
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/605161.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
Grzegorz Przebinda Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Poland greg6@gmail.com ТРЕТЬЕ КРЕЩЕНИЕ РУСИ. РОЛЬ МОСКОВСКОГО ПРАВОСЛАВИЯ В ЭКСПАНСИИ ПУТИНА НА УКРАИНУ Резюме В статье обсуждается роль Московского Патриархата, в особенности нынешнего патриарха Кирилла Гундяева и митрополита Волоколамского Илариона, в процессе постройки религиозно-идеологических основ для политического поглощения южно-восточных земель Украины современной Российской Федерацией. Если президент Путин ссылается в своих милитарных акциях на политическую традицию царской России и СССР, то церковные иерархи поддерживают его действия аргументами религиозной натуры, обращая прежде всего внимание на единство восточных славян (русских, белоруссов, украинцев), начавшееся крещением Руси в 988 г. в Киеве Владимиром Великим. TRZECI CHRZEST RUSI. ROLA MOSKIEWSKIEGO PRAWOSŁAWIA W EKSPANJI PUTINA NA UKRAINĘ Streszczenie W artykule podjęto próbę opisu roli Patriarchatu Moskiewskiego, w szczególności aktu-alnego patriarchy Cyryla Gundiajewa i metropolity wołokołamskiego Hilariona, w procesie budowy ideowo-religijnych podstaw dla politycznego pochłonięcia ziem wschodniej i południowej Ukrainy przez Federację Rosyjską. Podczas gdy Putin odwołuje się w swych militarnych akcjach do tradycji politycznej Rosji carskiej oraz ZSRR, to hierarchowie cer-kiewni zwracają przede wszystkim uwagę na religijno-narodową jedność Słowian Wschod-nich (Rosjan, Białorusinów i Ukraińców), zapoczątkowaną chrztem w Rusi w Kijowie w 988 roku, dokonanym przez Włodzimierza I Wielkiego.  
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2014, 4
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotr Czaadajew – ojciec prowidencjalizmu w Rosji
Петр Чаадаев – отец провиденциализма в России
Autorzy:
Przebinda, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123325.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Статья Чаадаева Философические письма имеет полемический и апологетический характер. Мы полемизируем с такой исследовательской позицией, которая считает метафизику этой мысли производной его историософии (А. Валицкий), или просто лишним баластом Чаадаевских исторических воззрений (И. Плеханов). Не соглашаемся также с тезисом В. Зенковского, который провозглашал мнение о гегельянском (имманентном) характере провиденциализма Чаадаева. Наша позиция близка взгляду М. Гершензона, хотя считаем, что также и этот исследователь очень сильно подчеркивал „мистицизм” Чаадаева в ущерб для его „рационально-провиденциальной” историософии. Реконструируя Чаадаевское изложение провиденциализма на основании всех восьми „философических писем”, утверждаем, что наиболее общей идеей, выраженной в этих письмах, есть убеждение о действии в истории Провидения, дальше – тезис, что это действие лучше всего видно во всей истории Западной Европы, и только в конце – парадоксальное утверждение о „забытой Провидением” России, которая как отрицательный пример должна „хорошо проучить мир”. Чаадаев одновременно защищал христианскую концепцию свободы как производной ценности по отношению к правде и полемизировал с просветительско-либеральной концепцией свободы.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1998, 45-46, 7; 67-89
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies