- Tytuł:
-
Natura w perspektywie antropocenu
Nature in the Perspective of the Anthropocene - Autorzy:
-
Wróblewski, Zbigniew
Pietryga, Anna - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/31233902.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
anthropocene
ecological philosophy
nature
technology
science
antropocen
filozofia ekologiczna
natura
technika
nauka - Opis:
-
Współczesna dyskusja nad wyodrębnieniem nowej jednostki stratygraficznej w geologii, nazwanej antropocenem, która rejestruje geologiczne zmiany o charakterze antropogenicznym, stanowi kontekst dla nowej konceptualizacji podstawowych kategorii opisujących i wyjaśniających stan kryzysu relacji człowiek–przyroda. W artykule podjęto próbę retrospektywnej rekonstrukcji pojęcia natury w dwóch wymiarach: doświadczenia różnych aspektów natury w dobie kryzysu ekologicznego oraz filozoficznych interpretacji tego doświadczenia. Elementem wspólnym tego doświadczenia egzystencjalnego oraz naukowego jest rewizja wyobrażeń o przyrodzie, ukształtowanych przez naukę i technikę. Reakcja na odkrycie ograniczeń bywa jednak zróżnicowana: od radykalnych programów naprawczych w sferze teorii i praktyki po reformistyczne postulaty korektur aktualnych trendów cywilizacyjnych. W interpretacji filozoficznej odkrywa się dwa kluczowe aspekty. Po pierwsze, pojęcie natury jest kształtowane w kontekście naukowo‑technicznym w wymiarze historycznym (rewolucja naukowa, kolejne etapy przemian techniki) i systematycznym (koncepcja nauki i techniki wpływa na sposób ujmowania natury). Po drugie, naukowo-techniczne ujęcie natury doprowadziło do szeregu ważnych konsekwencji światopoglądowych i ideologicznych, które wpływają na kształt relacji człowiek–przyroda.
Contemporary discussion on the separation of a new stratigraphic unit in geology, called anthropocene, which records geological changes of anthropogenic nature, is a context for a new conceptualization of basic categories describing and explaining the state of crisis of relationships between man and nature. The article attempted a retrospective reconstruction of the concept of nature in two dimensions: the experience of various aspects of nature in times of the ecological crisis and philosophical interpretations of this experience. The common element of this existential and scientific experience is the revision of ideas of nature shaped by science and technique. Two key aspects are discovered in the philosophical interpretation. Firstly, the concept of nature is shaped in a scientific and technical context in a historical (scientific revolution, subsequent stages of technology changes) and systematic dimension (the concept of science and technology affects the way of understanding nature). Secondly, the scientific and technical approach to nature has led to a number of important ideological and worldwiev consequences that affect the shape of the human– nature relationship. - Źródło:
-
Roczniki Kulturoznawcze; 2023, 14, 2; 27-57
2082-8578 - Pojawia się w:
- Roczniki Kulturoznawcze
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł