Autor: Pietruszka, J. - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: NATO revolution in the Polish military cartography
Autorzy:: Sobczyński, E.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/92402.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Tematy:: Polish military topographic maps
maps in NATO standard
VMap L2
MGCP
MDG
MTM
Opis:: The article presents a review of contemporary Polish military topographic maps, with special focus on those in the scale of 1:50,000. They are basic maps used in all armies of NATO countries at tactical stages. After the political breakthrough of 1989 Polish political elites saw the future of our country in the structures of Western Europe, but the Warsaw Pact still existed, and Soviet Army units were stationed in Poland and in the German Democratic Republic. All the Warsaw Pact countries used maps in the “1942” coordinate system and followed standardized rules of map elaboration. The article presents transformation of those maps into NATO standards, the first stage of which was elaboration of the, so-called, maps adapted to NATO standards. At the end of 1990s there started elaboration of a new topographic map of Poland in the scale of 1:50,000. The project involved preparation of a level 2 map, in NATO nomenclature known as VMap Level 2, and simultaneously using the same base for to generate 580 sheets of a paper map in 1:50,000. Map elaboration finished in 2006 and in the following years the project was enhanced with publication of new maps based on high-resolution image data. Since 2003 Polish cartographers have been participating in Multinational Geospatial Co-production Program (MGCP). Within the program high-resolution vector data is being prepared for selected areas of interest. They are mainly areas of current or potential military conflict, terrorist threat, ethnic or religious conflict, natural disaster, etc. MGCP data is not a ready product meant for direct usage, and without proper preparation it is simply unreadable. Therefore, special computer applications were developed to facilitate fast preparation of topographic maps in 1:50,000: MGCP Derived Graphic (MDG) and lately MGCP Topographic Map (MTM). Such maps differ from Polish topographic maps both in contents (to a lesser extent) and in graphic form (to a larger extent). They contain less objects, but include aerial information.
Źródło:: Polish Cartographical Review; 2017, 49, 3; 121-133
2450-6974
Pojawia się w:: Polish Cartographical Review
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Military aeronautical charts in the past and today
Autorzy:: Sobczyński, E.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/92446.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Tematy:: military aeronautical chart
special military aeronautical charts
operational military aeronautical charts
JOG-Air
TPC
LFC-Europe
TFC(L)
Opis:: The history of the development of military aeronautical charts began immediately before the First World War. The first charts created at that time did not differ much from topographic maps. Air planes were fairly slow back then and had a small range of action, which meant that the charts were developed at the scale of 1:200,000. When speed of aircraft increased, it soon turned out that this scale was too large. Therefore, many countries began to create charts with smaller scales: 1:300,000 and 1:500,000. The International Map of the World 1:1,000,000 (IMW) was frequently used for continental flights prior to the outbreak of the Second World War, while 1:3,500,000 and 1:5,000,000 maps were commonly used for intercontinental flights. The Second World War brought a breakthrough in the field of aeronautical chart development, especially after 7 December 1941, when the USA entered into the war. The Americans created more than 6000 map sheets and published more than 100 million copies, which covered all continents. In their cartographic endeavours, they were aided foremost by the Brits. On the other hand, the Third Reich had more than 1,500 officers and about 15,000 soldiers and civil servants involved in the development of maps and other geographic publications during the Second World War. What is more, the Reich employed local cartographers and made use of local source materials in all the countries it occupied. The Germans introduced one new element to the aeronautical charts – the printed reference grid which made it easier to command its air force. The experience gained during the Second World War and local conflicts was for the United States an impulse to undertake work on the standardization of the development of aeronautical charts. Initially, standardization work concerned only aeronautical charts issued by the US, but after the establishment of NATO, standardization began to be applied to all countries entering the Alliance. The currently binding NATO STANAGs (Standardization Agreements) distinguish between operational charts and special low-flight charts. The charts are developed in the WGS-84 coordinate system, where the WGS-84 ellipsoid of rotation is the reference surface. The cylindrical transverse Mercator projection was used for the scale of 1:250,000, while the conformal conic projection was used for other scales. The first aeronautical charts issued at the beginning of the 20th century contained only a dozen or so special symbols concerning charts’ navigational content, whereas currently the number of symbols and abbreviations found on such charts exceeds one hundred. The updating documents are published every 28 days in order to ensure that aeronautical charts remain up-to-date between releases of their subsequent editions. It concerns foremost aerial obstacles and air traffic zones. The aeronautical charts published by NATO have scales between 1:50,000 and 1:500,000 and the printed Military Grid Reference System (MGRS), while the aeronautical charts at scales between 1:250,000 and 1:2,000,000 contain the World Geographic Reference System (GEOREF). Nowadays, modern military air planes are characterised by their exceptional combat capabilities in terms of speed, range and manoeuvrability. Aside from aircraft, contemporary armed forces make increasingly frequent use of aerial robots, drones and unmanned cruise missiles. This is why, there has been a noticeable increase, especially in NATO, in the amount of work devoted to the standardization and development of aeronautical charts, as well as deepening of knowledge of navigation and aeronautical information.
Źródło:: Polish Cartographical Review; 2018, 50, 1; 5-30
2450-6974
Pojawia się w:: Polish Cartographical Review
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Wojskowe analogowe opracowania kartograficzne a potrzeby geoinformacyjne bezpieczeństwa i obronności państwa
Polish military analogue cartographic products in the light of national security and defense geoinformation requirements
Autorzy:: Pietruszka, J.
Sobczyński, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/204246.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:: mapa analogowa
mapa cyfrowa
informacja geograficzna
informacja geoprzestrzenna
wojskowa mapa topograficzna
wojskowa mapa specjalna
wojskowa mapa lotnicza
analogue maps
digital map
geographic information
geospatial information
military topographic map
military special map
military aeronautical chart
Opis:: Autorzy dokonują analizy wykorzystania przez współczesne siły zbrojne analogowej i cyfrowej informacji geograficznej. Na tym tle przedstawiają analogowe opracowania kartograficzne, jakimi obecnie dysponuje Wojsko Polskie.
Today, engaging in military actions and operations in reaction to crisis requires the possession of detailed, precise, comprehensive and current information about the region. The necessity of possessing such information forced world powers and international organizations (UN, EU, NATO) to change their approach to obtaining and processing it. Satellite and aerial images became the dominant source of geographical (geospatial) data. A new intelligence method - geospatial intelligence - developed. Geospatial information is in demand not only among the military. In time, military technologies are released into civilian world. In the case of geospatial information this results in the development of geo-information web services. Military equipment, military command systems demand adequately processed geospatial information, mainly in the form of digital maps. In Poland, the first digital maps (V Map 0 and 1) were elaborated by military geographers, and the subsequent product-V Map L2 in collaboration with the civilian service. Military geography is engaged in the new international Multinational Geospatial Co-production Program. In this context, military analogue maps seem to be less and less in demand. Since World War II, global usage of paper military maps has considerably diminished (from hundreds of millions to several tens of thousands per single operation). However, this does not mean that paper maps have altogether been eliminated. All projects of digital geospatial databases provide for the existence of a 'cartographic solution', that is an automatic or partly automatic process of creating an analogue map. Since the year 2000, Military Geography has had at its disposal a full set of military analogue maps elaborated in accordance with NATO requirements and including characteristic features derived from the national experience, cartographic tradition and specific Polish needs. The main features of maps in the NATO standard are: usage of the WGS-84 coordinate system, UTM, UPS or Lambert secant conic projection, MGRS and GEOREF reference systems. Topographic and general military maps are elabora¬ted in the scale sequence of 1:25,000 to 1:1,000,000. On the basis of topographic and general maps, military special maps are elaborated (training area maps, road maps, and the like). To cater for the needs of higher command and their staff, military cartographers have elaborated a set of general geographic and political maps covering various regions of the Earth, but mainly regions of conflict (Middle East, Afghanistan, Korean Peninsula, etc.). Military aeronautical charts constitute a special group within analogue maps. Special aeronautical charts of LFC and TFC(L) series deserve special mention. They are published once a year at a specific date and updated through the ACHAD service in a 28-day cycle. The Hydrographic Office of the Polish Navy publishes nautical charts of the INT series for the region of the Baltic Sea and Baltic Straits which comply with the standards of the International Hydrographic Organization (I HO). Paper military maps are also used by civilian institutions. The potential of military geography, diminishing from year to year, may in the future inhibit keeping of such a large cartographic resource up to date. Higher engagement of civilian entities in the cartographic elaborations of Poland seems indispensible.
Źródło:: Polski Przegląd Kartograficzny; 2013, T. 45, nr 3, 3; 218-235
0324-8321
Pojawia się w:: Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Selected Aspects Related to the Applied Loads Control During Fatigue Tests of a Metallic Airframe
Autorzy:: Brzęczek, J.
Chodur, J.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/97759.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:: metallic airframe structure
full scale fatigue tests
Opis:: Service life of the PZL M28 is computed based on the results of the full-scale fatigue tests of the structure [1]. As the PZL M28 is a commuter category airplane according to the 14 CFR Part 23 and CS-23 regulations, the test objects are: (1) wing and wing load carry-through structure, (2) empennage and attached fuselage structure. Additionally, there are fatigue tests carried out for the landing gear and other selected elements including control system elements. The aircraft load carry-through structure is metallic and the cabin is unpressurized. The fatigue tests are conducted stage-by-stage. As tests progress, it is possible to extend the aircraft target service life, applying the safe life philosophy with reference to the primary components of the load carry-through structure. The article brings into attention the issue of the applied loads control in conducting fatigue tests of the metallic airframe.
Źródło:: Fatigue of Aircraft Structures; 2014, 6; 102-106
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:: Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Selected Aspects Related to Preparation of Fatigue Tests of a Metallic Airframe
Autorzy:: Brzęczek, J.
Chodur, J.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/97953.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:: metallic airframe structure
full scale fatigue tests
Opis:: The basis for the computation of the service life of the PZL M28 was the results of the full-scale fatigue tests of the structure [1]. As the PZL M28 is a commuter category airplane according to the 14 CFR Part 23 and CS-23 regulations, the test objects were: (1) wing and wing load carrythrough structure, (2) empennage and attached fuselage structure. Additionally, there were fatigue tests carried out for the landing gear and other selected elements including control system elements. The aircraft load carry-through structure is metallic and the cabin is unpressurized. The fatigue tests were conducted stage-by-stage. As the tests progressed, it was possible to extend the aircraft’s target service life, applying a safe life philosophy with reference to the primary components of the load carry-through structure. This paper brings into attention selected issues related to the fatigue tests preparation (the stage following the preparation of the test plan), with focus on the wing and wing load carrythrough structure.
Źródło:: Fatigue of Aircraft Structures; 2014, 6; 95-101
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:: Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Selected Aspects Related to Preparation of a Fatigue Test Plan of a Metallic Airframe
Autorzy:: Brzęczek, J.
Gruszecki, H.
Pieróg, L.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/97873.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:: metallic airframe structure
full scale fatigue tests
Opis:: Service life of the PZL M28 is computed based on the results of the full-scale fatigue tests of the structure [1]. As the PZL M28 is a commuter category airplane according to the 14 CFR Part 23 and CS-23 regulations, the test objects were: (1) wing and wing load carry-through structure, (2) empennage and attached fuselage structure. Additionally, there were fatigue tests carried out for the landing gear and other selected elements including control system elements. The aircraft load carry-through structure is metallic and the cabin is unpressurized. The fatigue tests were conducted stage-by-stage. As tests progressed, it was possible to extend the aircraft target service life, applying the safe-life philosophy with reference to the primary components of the load carrythrough structure. The article brings into attention selected issues related to the fatigue tests plan preparation, with focus on wing and wing load carry-through structure test.
Źródło:: Fatigue of Aircraft Structures; 2014, 6; 88-94
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:: Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Full Scale Fatigue Test of New Undercarriage for Commuter Aircraft
Autorzy:: Brzęczek, J.
Gruszecki, H.
Pieróg, L.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/97943.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:: fatigue testing
commuter aircraft
undercarriage
Opis:: Fatigue testing of the new main landing gear for the PZL M28 aircraft was conducted in Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. in Mielec using MTS Aero 90-LT system. The test was conducted in a flight-by-flight manner with loads resulting from landing, taxiing, maneuvering and braking. The undercarriage structure is made of high tensile strength low alloy steel. FEM analyses were performed before the tests in order to find critical points and to obtain information about loads which may be neglected. During the test fatigue damage was observed, which led to splitting the test into two separate tests performed in independent rigs: the test of the undercarriage leg and the test of the shock absorber.
Źródło:: Fatigue of Aircraft Structures; 2012, 4; 70-75
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:: Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Stress Analysis of the PZL M28’s Airframe Subjected to Repairs During Fatigue Tests
Autorzy:: Brzęczek, J.
Gruszecki, H.
Pieróg, L.
Deszcz, F.
Pietruszka, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/97849.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:: metallic airframe structure
full scale fatigue tests
Opis:: The PZL M28’s service life is determined based on the fatigue tests of the wing and wing loadscarry-through structure. During the fatigue test, the first occurrence of significance was the appearance of a in the area of the wing where loads are applied from the strut. It was demonstrated during further activities that repairs of the wing and other basic assemblies enabled, when performed at an appropriate time, the airplane’s service life to be significantly increase. In the case of each design change implemented in the airframe subject to the fatigue testing, a stress analysis of the airframe was required in order to check if local changes, i.e. local repairs, did not affect the stress level in other tested areas. This helped to avoid significant stress redistribution in the airframe after the repair, so the fatigue test was still valid for all areas of interest.
Źródło:: Fatigue of Aircraft Structures; 2014, 6; 107-112
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:: Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: The Fatigue Life of Cables in Aircraft Flight Control Systems
Autorzy:: Kubryn, M.
Gruszecki, H.
Pieróg, L.
Chodura, J.
Pietruszka, J.
Brzęczek, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/98016.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:: fatigue
cable flight control systems
cable endurance tests
Opis:: The cable flight control systems are commonly used for the control of small airplanes. In these systems, the cables are the only elements transmitting loads from the pilot to the control surfaces. During a flight the cables are moving through pulleys and are subjected to variable loads. A simple analysis of stress in the cable shows that the stress generated by the cyclical bending on the pulleys causes the fatigue of the wires. This phenomenon was noticed on a military aircraft of the M28 family during periodic maintenance inspection in 2007. The endurance tests of KSAN cables of the diameter equal to 3.5 mm and 1.8 mm were performed at the PZL MIELEC. The tests showed the limited fatigue life of the cables due to a progressive increase in the number of broken wires.
Źródło:: Fatigue of Aircraft Structures; 2018, 10; 53-62
2081-7738
2300-7591
Pojawia się w:: Fatigue of Aircraft Structures
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: The effect of iron and/or zinc diet supplementation and termination of this practice on the content of these elements in male rats’ reproductive tissues
Autorzy:: Madej, D.
Kaluza, J.
Pietruszka, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/14876.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Źródło:: Journal of Elementology; 2019, 24, 2
1644-2296
Pojawia się w:: Journal of Elementology
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Czynniki warunkujące stosowanie suplementów diety zawierających witaminy i/lub składniki mineralne w wybranej grupie dzieci w wieku 6-12 lat
Factors influenced vitamin or mineral supplements use in a chosen group of children aged 6-12
Autorzy:: Bylinowska, J.
Januszko, O.
Rolf, K.
Sicinska, E.
Kaluza, J.
Pietruszka, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/871740.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:: suplementy diety
witaminy
skladniki mineralne
dzieci szkolne
zywienie czlowieka
spozycie zywnosci
badania ankietowe
rodzice
podejmowanie decyzji
diet supplement
vitamin
mineral component
school child
human nutrition
food consumption
questionnaire method
parent
decision making
Opis:: Wprowadzenie. Ze względu na to, że stosowanie suplementów diety stało się bardzo popularne, producenci tych środków spożywczych wprowadzają na rynek coraz więcej preparatów przeznaczonych wyłącznie dla dzieci, co w konsekwencji może prowadzić do ryzyka związanego z przedawkowaniem niektórych składników odżywczych. Cel badań. Celem pracy było określenie czynników warunkujących stosowanie suplementów witaminowo/mineralnych u dzieci 6-12 letnich. Metoda. Badanie przeprowadzono metodą ankietową wśród rodziców 743 dzieci uczęszczających do szkół podstawowych. Suplementy diety w ciągu roku poprzedzającego badanie otrzymywało 40% badanych dzieci, natomiast 16,7% w dniu badania. Wyniki. Stwierdzono, że kobiety z wyższym i średnim wykształceniem częściej podawały dzieciom tego typu preparaty (43% i 40% odpowiednio). Suplementy otrzymywało więcej dzieci z umiarkowanym lub niewielkim niedoborem masy ciała (54,2%) w porównaniu do dzieci z poważnym niedoborem (29,7%) lub otyłością (25,8%); dzieci cierpiące na choroby przewlekłe (56%) w porównaniu do zdrowych (37%); uczestniczące w pozalekcyjnych zajęciach sportowych (49%) w porównaniu do nieuczestniczących (35%) oraz z bardziej prawidłowym sposobem żywienia. Jednoczesne stosowanie suplementów z produktami wzbogaconymi zaobserwowano u 34% badanych. Wnioski. Decyzję o suplementacji rodzice często podejmowali samodzielnie (dla 67% preparatów), 31% preparatów po konsultacji z lekarzem. Konieczna jest edukacja dzieci i ich rodziców na temat stosowania suplementów diety i ryzyka z tym związanego.
Background. Due to growing popularity of food supplements the producers of such products introduce food supplements developed especially for children. This, as a consequence, may lead to a risk of exceeded intake of some nutrients. Objective. The aim of this study was to identify determinants of vitamin/mineral supplements intake in 6-12-year-old children. Method. The study was conducted by questionnaire method among parents of 743 children attending primary schools. Dietary supplements during the year preceding the survey received 40% of children, while 16.7% on the tested day. Results. It was found that women with secondary and higher education level more frequently reported use of such preparations by their children (43% and 40% respectively). Supplements received more children with moderate or slight deficient body weight (54.2%) compared to children with severe deficiency (29.7%) or obese (25.8%); children with chronic diseases (56%) compared to healthy (37%), participating in extracurricular sport activities (49%) compared to non-participating (35%) and children with more correct dietary habits. Simultaneously supplements and fortified products were used by 34% of children. Conclusions. The decision of supplements use parents often undertook alone (67% of preparation), while only 31% of them after medical consultation. There is a need to educate children and their parents about the use of supplements and the risks associated with it.
Źródło:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 1
0035-7715
Pojawia się w:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Dietary intakes of iron and zinc assessed in a selected group of the elderly: are they adequate?
Autorzy:: Madej, D.
Borowska, K.
Bylinowska, J.
Szybalska, A.
Pietruszka, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/873701.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:: dietary intake
iron
zinc
elderly
PolSenior project
human nutrition
Opis:: Background. Many studies demonstrate that the elderly consume a nutritionally inadequate diet that includes deficiencies in macro- and microelements; iron and zinc being significant examples of the former. Objectives. To assess the adequacy of dietary iron and zinc intakes in the elderly. Material and methods. The study was conducted on n=102 elderly persons, participating in the PolSenior Project, aged over 65, of which 44 were women and 58 men. Consumption data were collected by using 3 day dietary record from which a usual intakes of energy, macroelements (iron and zinc) were calculated. The Estimated Average Requirement (EAR) cut point and z-scores methods were used to determine probabilities of whether iron and zinc uptake was adequate per subject. Results. By using the EAR cut-point method it was stated that iron intake was inadequate for 5% of respondents, whereas 44% showed deficits in zinc (34% women and 52% men). The z-scores demonstrated that 3% of subjects had high probabilities of deficiencies in iron and 52% in zinc. Indeed, very high zinc deficiencies were observed in 20% of cases. Conclusions. The insufficient energy intake observed among respondents contributes to a high risk of zinc deficiency necessary to ensure health in the elderly. In most cases, the low risk of iron deficiency shows that there is no need to increase this nutrient uptake in the examined group of elderly. The study highlights the need for educating the elderly, especially focused on improving zinc intake without changing iron intake. It can be done through appropriate dietary choices so as to include products such as dairy products, wheat bran, pumpkin and sunflower seeds, beans, lentils and nuts.
Wprowadzenie. Wyniki wielu badań wskazują, że dieta osób starszych jest często nieadekwatna do ich zapotrzebowania. Istotne znaczenie ma odpowiednie spożycie makro- i mikroelementów w tym, m.in. żelaza i cynku. Cel. Celem niniejszych badań była ocena spożycia żelaza i cynku przez osoby starsze. Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 102 osób w wieku ponad 65 lat (44 kobiety, 58 mężczyzn), uczestników projektu PolSenior. Dane o spożyciu zostały zebrane metodą 3-dniowego bieżącego notowania, na podstawie których obliczono wartość energetyczną racji pokarmowych oraz zwyczajowe spożycie makroskładników, żelaza i cynku. Ocenę adekwatności spożycia żelaza i cynku przeprowadzono metodą punktu odcięcia (Estimated Average Requirement - EAR cut-point) oraz określając prawdopodobieństwo nieprawidłowego spożycia żelaza i cynku na poziomie indywidualnym z wykorzystaniem współczynnika z-score. Wynik. Ocena adekwatności spożycia badanych pierwiastków metodą EAR cut-point wykazała w przypadku żelaza, iż dla 5% badanych zwyczajowa dieta nie pozwoliła na realizację normy na żelazo na poziomie średniego zapotrzebowania w grupie (EAR), natomiast w przypadku cynku aż u 44% badanych (34% wśród kobiet i 52% wśród mężczyzn). Oceniając prawdopodobieństwo niedostatecznego spożycia wykazano, że duże prawdopodobieństwo niedoborów żelaza wystąpiło jedynie u 3% osób, natomiast w przypadku cynku u około 52% osób, przy czy bardzo wysokie ryzyko dotyczyło 20% badanej populacji. Wnioski. Zbyt niska wartość energetyczna diet badanych osób powyżej 65 roku życia stwarza ryzyko wystąpienia niedoborów cynku w diecie osób starszych. Ze względu na niewielkie ryzyko wystąpienia niedoboru żelaza w diecie osób starszych nie ma potrzeby poprawy spożycia tego składnika wśród badanych osób. W celu zwiększenia pobrania cynku przez te osoby bez zmiany pobrania żelaza zaleca się większe spożycie produktów, takich jak mleko i przetwory mleczne, otręby pszenne, nasiona dyni i słonecznika, fasola, soczewica czy orzechy.
Źródło:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2013, 64, 2
0035-7715
Pojawia się w:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Wpływ wybranych czynników na spożycie przez dzieci produktów wzbogacanych
Influence of selected factors on fortified food intake by children
Autorzy:: Rolf, K.
Januszko, O.
Bylinowska, J.
Sicińska, E.
Pietruszka, B.
Kaluza, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/873819.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:: zywnosc
wzbogacanie zywnosci
witaminy
skladniki mineralne
zywienie czlowieka
dzieci
spozycie zywnosci
zywienie racjonalne
food
food enrichment
vitamin
mineral component
human nutrition
child
food consumption
rational nutrition
Opis:: Wprowadzenie. Szeroka oferta rynkowa produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne powoduje ryzyko nadmiernego spożycia składników pochodzących z tego typu żywności wśród osób, które na stałe włączają ją do codziennego żywienia, szczególnie, gdy jednocześnie stosują suplementy diety. Jednocześnie rośnie spożycie tego typu żywności przez dzieci, natomiast niewiele jest badań dotyczących uwarunkowań i motywów jej spożycia. Cel badań. Celem niniejszej pracy była analiza uwarunkowań spożycia produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne wśród dzieci w wieku 6-12 lat. Materiał i metody. Badanie ankietowe, dotyczące częstotliwości spożycia przez dzieci produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne, przeprowadzono wśród rodziców 743 dzieci (374 chłopców i 369 dziewcząt) uczęszczających do szkół podstawowych na terenie województwa mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego oraz wielkopolskiego. Wyniki. Ponad 70% dzieci spożywało produkty wzbogacane, z czego 76% codziennie. Wśród czynników decydujących o wyborze produktów wzbogacanych rodzice wymieniali przede wszystkim korzystne działanie zdrowotne (86,2% ankietowanych) oraz preferencje smakowe dzieci (61,2%). Natomiast główne powody nie spożywania produktów wzbogacanych to, zdaniem rodziców, prawidłowe odżywianie się dzieci (57,4%), brak wpływu tego typu produktów na zdrowie (30,3%) oraz zbyt wysoka cena (24,1%). Stwierdzono statystycznie istotny związek między spożywaniem produktów wzbogacanych a wiekiem dzieci (75,8% w wieku 6-9 lat vs. 58,1% w wieku 10-12 lat), stanem zdrowia (71,6% dzieci ze stanem zdrowia ocenionym przez rodziców jako dobry i bardzo dobry vs. 55,6% jako średni i zły), liczbą posiłków spożywanych w ciągu dnia (75,6% spożywających 4 posiłki dziennie vs. 67,8% – 5 i więcej posiłków vs. 52,3% – 3 posiłki), regularnym spożywaniem I śniadań (71,8% dzieci spożywających vs. 50,0% nie spożywających), II śniadań (odpowiednio 73,3% vs. 54,0%), podwieczorków (75,7% vs. 59,4%) oraz stosowaniem suplementów diety (84,6% wśród dzieci spożywających suplementy vs. 61,4% wśród nie spożywających). Zebrane dane pozwoliły na stwierdzenie, iż około 22% rodziców nie była świadoma faktu, że ich dzieci spożywały produkty wzbogacone w witaminy i/lub składniki mineralne. Wnioski. Wykazano, iż produkty wzbogacane w witaminy i/lub składniki mineralne spożywało więcej dzieci z młodszej grupy wiekowej, o bardziej prawidłowym sposobie żywienia oraz stanie zdrowia bardzo dobrym i dobrym. Ze względu na częste podawanie dzieciom jednocześnie produktów wzbogacanych i suplementów diety istnieje ryzyko przedawkowania niektórych witamin i/lub składników mineralnych.
Background. The range of food products fortified with vitamins and minerals in Poland is growing rapidly in the last years. Also the consumption of such food and dietary supplements is increasing. Therefore there is a risk of excessive intake of vitamins and minerals. Objective. The aim of the study was to analyze the determinants of intake of food products fortified with vitamins and minerals among children aged 6-12. Material and methods. Data was collected by a questionnaire specially developed and a FFQ method including vitamins and/or minerals in fortified food products. There were collected data from parents of 743 children (374 boys, 369 girls) attending primary schools, placed in four different districts of Poland. Results. More than 70% of children consumed food products fortified with vitamins and/or minerals, among them 76% – every day. As a main reason of intake of fortified food by children, parents mentioned the beneficial effects on health (86.2% parents) and taste preferences (61.2%). However, the main reason of no consuming this kind of products, were proper nutrition of the children (57.4%), no influence on health (30.3%) and prohibitive price (24,1%). There were statistically significant relationships between intake of food fortified with vitamins and/or minerals and children’s age (75.8% of age 6-9 years vs. 58.1% of age 10-12 years), health condition (71.6% of children with good and very good health status –assessed by parents – vs. 55.6% with average and poor health status), the number of meals eaten during the day (75.6% eating 4 meals/day vs. 67.8% – 5 and more meals vs. 52.3% – 3 meals), regular breakfast eating (71.8% eating vs. 50.0% non consumption), brunch eating (73.3% vs. 54.0% respectively), afternoon snack eating (75.7% vs. 59.4%) and using of dietary supplements (84.6% among children who use supplements vs. 61.4% among non users). Conclusions. It was established that about 22% of parents were unaware that their children consumed food fortified with vitamins and/or minerals. Food fortified with vitamins and/or minerals was consumed more frequently among younger children, specially among those who eat more meals per day and with good and very good health status. Due to the fact that many children consumed both fortified foods and dietary supplements, there is a risk of exceeding levels consider as safe (UL) of some vitamins and/or minerals.
Źródło:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 3
0035-7715
Pojawia się w:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Spożycie składników mineralnych z wodą pitną przez młode kobiety
Minerals intake from drinking water by young women
Autorzy:: Januszko, O.
Madej, D.
Postaleniec, E.
Brzozowska, A.
Pietruszka, B.
Kaluza, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/875702.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:: zywienie czlowieka
woda pitna
skladniki mineralne
wapn
magnez
zelazo
cynk
potas
sod
spozycie zywnosci
kobiety
studenci
SGGW Warszawa
ludzie mlodzi
human nutrition
drinking water
mineral component
calcium
magnesium
iron
zinc
potassium
sodium
food consumption
woman
student
Warsaw University of Life Sciences-SGGW
young people
Opis:: Cel badań. Celem niniejszych badań było określenie i ocena spożycia wapnia, magnezu, żelaza, cynku, potasu i sodu z wodą pitną w wybranej grupie 19-26 letnich kobiet, studentek Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Materiał i metoda. Dane na temat spożycia wody pitnej oraz składników mineralnych zebrano metodą 4-dniowego bieżącego notowania, natomiast informacje o rodzaju wody używanej do przygotowywania napojów i posiłków przy pomocy specjalnie przygotowanego kwestionariusza. Stężenia pierwiastków w próbkach wody oznaczono metodą atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej (ASA). Wyniki. Średnie spożycie wody pitnej kształtowało się na poziomie 870 ± 389 cm3/d (100-2738 cm3/d). Średni udział wody używanej przez kobiety do przygotowywania napojów i/lub posiłków w dostarczaniu wapnia i magnezu wynosił odpowiednio 9,8% i 3,8%. Udział wody wodociągowej w spożyciu wapnia i magnezu był zależny od ilości pierwiastków w wodzie, wynosił dla wapnia od 6,0% (przy zawartości wapnia w wodzie ≤68,3 mg/dm3 - dolny kwartyl) do 14,8% (>112 mg/dm3 - górny kwartyl), natomiast dla magnezu od 2,9% (≤10,9 mg/dm3) do 4,7% (>15,4 mg/dm3). Natomiast udział wody w spożyciu żelaza, cynku, potasu i sodu był niski, średnio nie przekraczał 2%. Porównując średnie zawartości pierwiastków w wodzie wodociągowej niegotowanej i gotowanej stwierdzono wpływ procesu gotowania wody na poziom wapnia (95,8±31,8 vs 89,7±31,1 mg/dm3), magnezu (12,1±3,24 vs. 12,7±3,04 mg/dm3), cynku (0,35±0,87 vs. 0,17±0,89 mg/dm3), potasu (3,31±2,67 vs. 3,66±4,18 mg/dm3) i sodu (23,2±15,4 vs. 25,9±17,2 mg/dm3), jednakże z żywieniowego punktu widzenia otrzymane różnice w stężeniach nie były istotne. Wnioski. Woda pitna może być w diecie ważnym źródłem wapnia i magnezu, przy czym ilości dostarczonego pierwiastka zależą od jego zawartości w wodzie używanej do przygotowywania napojów i/lub posiłków.
Objective. The aim of this study was to assess the intake of calcium, magnesium, iron, zinc, potassium and sodium with drinking water among 19-26 years old women, students at the Warsaw University of Life Sciences (SGGW). Material and methods. Data on intake of drinking water and food products were collected based on 4-day record method. Information about kind of water usage to prepare beverages and meals were obtained by using a specific questionnaire. Minerals concentrations in water samples were assessed using the atomic spectrophotometer absorption (ASA) technique. Results. The average consumption of drinking water equaled 870 ± 389 cm3/d (100-2738 cm3/d). The drinking water used by the women for meals or beverages preparation contributed in 9,8% of calcium and 3,8% of magnesium to their daily diet. Contribution of tap water in the intake of calcium and magnesium depended on the contents of these minerals in water, and amounted from 6,0% (≤68,3 mg calcium on dm3 water – 1st quartile) to 14,8% (>112 mg/dm3 – 4th quartile) for calcium and from 2,9% (≤10,9 mg/dm3) to 4,7% (>15,4 mg/dm3) for magnesium. The contribution of iron, zinc, potassium and sodium was low, and not exceeded 2%. Comparing the average content of minerals in non-boiled and boiled tap water the cooking process influenced the levels of calcium (95,8±31,8 vs 89,7±31,1 mg/dm3), magnesium (12,1±3,24 vs. 12,7±3,04 mg/dm3), zinc (0,35±0,87 vs. 0,17±0,89 mg/dm3), potassium (3,31±2,67 vs. 3,66±4,18 mg/dm3) and sodium (23,2±15,4 vs. 25,9±17,2 mg/dm3). Nevertheless, from the nutritional point of view the differences in the concentrations of these minerals were insignificant. Conclusions. Drinking water can be an important source of calcium and magnesium in diet, wherein the amount of the supplied element depends on its content in drinking water used for preparing beverages and/or meals.
Źródło:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 1
0035-7715
Pojawia się w:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki