Autor: Owczarek, Z. - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Badanie charakterystyk przepływowych higrosterowalnych nawiewników powietrza montowanych w przegrodach zewnętrznych
Testing the flow characteristics of externally mounted humidity controlled air transfer devices
Autorzy:: Owczarek, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/182843.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: nawiewnik powietrza
nawiewnik higrosterowany
nawiewnik okienny
przepływ powietrza
metoda badań
wilgotność powietrza
wyniki badań
humidity controlled air transfer device
air flow
flow characteristics
air humidity
Opis:: Ponieważ w Polsce nie ma zorganizowanego stanowiska do badania charakterystyk przepływowych nawiewników higrosterowalnych odpowiadającego wymaganiom PN-EN 13141-9, w artykule zaproponowano metodę badania w warunkach izotermicznych z wykorzystaniem istniejących stanowisk Laboratorium Izolacji Termicznych ITB. Metoda ta różni się od opisanej w PN-EN 13141-9 tym, iż najpierw określa się stopień otwarcia nawiewników w komorze klimatycznej w zależności od wilgotności względnej powietrza, a następnie mierzy strumień przepływającego powietrza przy wyznaczonych wcześniej stopniach otwarcia i ustalonej różnicy ciśnienia. W artykule przedstawiono wyniki badań nawiewników higrosterowalnych i dokonano ich oceny z uwzględnieniem krajowych wymagań.
In Poland there is lack of organized station for testing the flow characteristics of humidity controlled air transfer devices according to prEN 13141-9. Therefore, the method of testing in isothermal conditions, using facilities being on equipment of ITB Thermal Insulation Laboratory is presented in paper. This method is different than the method described in prEN 13141-9. At first, the degree of devices opening is determined in dependence on relative air humidity, then the air flow for assigned degrees of opening and for established difference of pressure is measured. Test resuts of humidity controlled air transfer devices are presented in paper, as well as their assessment with regard to the national requirements.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2008, R. 37, nr 4, 4; 3-15
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Osłonięta skrzynka grzejna do badania współczynnika przenikania ciepła okien i drzwi
Guarded hot box for testing thermal transmittance of windows and doors
Autorzy:: Owczarek, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/182964.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: przenikanie ciepła
okno
drzwi
stanowisko badawcze
modernizacja
kalibracja
niepewność pomiaru
badanie
Opis:: Przedstawiono osłoniętą skrzynkę grzejną (GHB), używaną obecnie w Laboratorium Izolacji Termicznych Zakładu Fizyki Cieplnej. Skrzynka ta jest przeznaczona do badań współczynnika przenikania ciepła kompletnych okien i drzwi, okien dachowych i innych okien wystających poza lico ścian, fragmentów fasad, ram okiennych lub drzwiowych, słupów, rygli itp. W odniesieniu do zmodernizowanego wyposażenia stanowiska GHB w ITB przedstawiono sposób kalibracji oraz badanie współczynnika przenikania ciepła i określanie niepewności pomiaru.
The paper deals with guarded hot box (GHB) used now in Laboratory of Thermal Insulation of Department of Thermal Physics ITB. GHB is used for determination of thermal transmittance of complete windows and doors, roof windows and other projecting windows beyond the outside wall surface, fragments of facades, frame of windows or doors, transoms, mullions etc. In reference to modernised equipment GHB, the ways of calibration and determination of thermal transmittance as well as the uncertainties of measurement are presented.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2003, R. 32, nr 3, 3; 3-16
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Wpływ nachylenia okien i szyb zespolonych na współczynnik przenikania ciepła
Influence of inclination of windows and insulation glass units on thermal transmittance
Autorzy:: Owczarek, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/183082.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: okno
szyba zespolona
nachylenie
izolacyjność cieplna
współczynnik przenikania ciepła
program numeryczny
wyniki badań
window
double glazing panel
inclination
thermal insulating properties
thermal transmission coefficient
numerical calculations
tests results
Opis:: Odchylenie okien i szyb zespolonych od pozycji pionowej pogarsza ich izolacyjność cieplną (współczynnik przenikania ciepła Ug i Uw). Ponieważ laboratoria zwykle są wyposażone w aparaturę umożliwiającą badanie szyb i okien usytuowanych w pozycji pionowej, dlatego w niniejszym artykule zaproponowano prosty sposób obliczania projektowej wartości współczynnika przenikania ciepła przez okna nachylone do poziomu pod kątem innym niż 90°. Sposób ten opracowano na podstawie wyników badań i obliczeń współczynnika przenikania ciepła przez szyby jedno- i dwukomorowe.
Deviation of windows and insulation glass units from vertical position causes deterioration of their thermal insulation (thermal transmittance Ug and Uw). Because laboratories are usually equipped — with apparatus for testing glazing and windows in vertical position, therefore in this paper, the simplified method of calculation of design thermal transmittance (Uw - value) of windows inclined to the level at other angle than 90° was proposed. This method was based on the results of tests and calculations of thermal transmittance for double and triple glazing.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2009, R. 38, nr 2, 2; 3-22
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Naprężenia ściskające przy 10% odkształceniu względem próbek normowych pobranych z płyt EPS o różnej grubości
Compressive stress at 10% deformation on type samples taken from EPS panels of different thickness
Autorzy:: Owczarek, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/182833.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: płyta styropianowa ekspandowana
naprężenie ściskające
próbka
grubość
odkształcenie względne
EPS polystyrene panels
compressive stress
sample
thickness
strain
Opis:: Przedstawiono wyniki badań naprężenia ściskającego przy 10-procentowym odkształceniu względnym próbek normowych pobranych z płyt EPS o różnej grubości. Badania przeprowadzono za pomocą aparatu, którym dysponuje Laboratorium Izolacji Termicznych ITB, według PN-EN 826:1998. Przedstawiono wpływ grubości próbek na naprężenie ściskające przy 10-procentowym odkształceniu względnym i na tej podstawie sformułowano zasady oceny płyt styropianowych EPS.
The paper shows the test results of compressive stress at 10% deformation of type samples taken from EPS panels of different thickness. Tests were carried out according to PN-EN 826:1998, using apparatus being in equipment of ITB Thermal Insulation Laboratory. The influence of sample thickness on compressive stress at 10% deformation was presented and the rules for estimation of EPS polystyrene panels have been formulated.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2008, R. 37, nr 1, 1; 43-54
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Metoda obliczania oporu cieplnego aluminiowych ram okiennych z wykorzystaniem modelu o skupionych parametrach cieplnych
Method of calculations of thermal resistance of aluminium window frames using model with concentrated thermal parameters
Autorzy:: Owczarek, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/182946.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: rama okienna
rama aluminiowa
opór cieplny
metoda obliczeń
metoda ochronnej skrzynki grzejnej
GHB
Opis:: Opór cieplny okna zależy od oporu cieplnego ramy, oporu cieplnego szyby oraz od liniowego współczynnika przenikania ciepła psi styku szyby z ramą. Liniowy współczynnik psi zmienia się w niewielkich granicach, opór cieplny szyby można obliczyć lub zbadać w aparacie płytowym, natomiast opór cieplny ramy określa się za pomocą kosztownych badań metodą skrzynki grzejnej lub oblicza przy zastosowaniu specjalistycznych programów komputerowych. Okazuje się, że w przypadku aluminiowych ram okiennych obliczanie ich oporu cieplnego można znacznie uprościć, wykorzystując model o skupionych cechach cieplnych. Za pomocą tego modelu sformułowano proste zależności matematyczne z dostateczną dokładnością. W odniesieniu do ram okiennych najczęściej stosowanych w budownictwie podano wzory końcowe, pozwalające na wykonanie obliczeń przy zastosowaniu podręcznego kalkulatora. Końcowe zależności metody uproszczonej zweryfikowano za pomocą obliczeń komputerowych oraz badań metodą ochronnej skrzynki grzejnej (GHB).
Thermal resistance of window depends upon thermal resistance of glazing and that of frame as well as upon linear thermal transmittance psi of connection of glazing and frame. Linear thermal transmittance psi varies in narrow limits, thermal resistance of glazing one can relatively simply calculate or test in Hot Plate apparatus, otherwise thermal resistance of frames is determined by relatively expensive tests using Hot Box or calculations using specialized computer programs. However, in case of aluminium window frames the calculation of their thermal resistance can be significantly simplified using model with concentrated thermal parameters. Using that model simple mathemathical relationships have been formulated with sufficient exactness. For window frames most often met on the market the formulae fit for hand held calculator have been given. The simplified formulae have been verified with computer calculations and tests using guarded hot box (GHB).
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2001, R. 30, nr 2, 2; 15-28
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Wpływ rodzaju oszklenia okien na kondensację powierzchniową pary wodnej
Influence of kind of windows glazing on superficial water vapour condensation
Autorzy:: Owczarek, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/183092.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: okno PCW
okno drewniane
para wodna
kondensacja
program komputerowy
THERM
obliczenia numeryczne
badanie laboratoryjne
okno jednoramowe
okno połaciowe
Opis:: W artykule zanalizowano wpływ rozwiązań materiałowych ram okiennych oraz oszklenia na powierzchniową kondensację pary wodnej. W tym celu wykonano obliczenia najniższej temperatury na powierzchni najczęściej stosowanych w Polsce okien z drewna i PCW z różnym oszkleniem - za pomocą komputerowego programu THERM. Na podstawie tych obliczeń, doświadczeń laboratoryjnych oraz obserwacji w praktyce podano sposoby ograniczenia występowania kondensacji pary wodnej.
The paper deals with analysis of influence of material of window frames and type of glazing, as well as the solution of details on superficial water vapour condensation. With this aim, the Iowest temperatures on surface of windows most often used in Poland (of wood and PVC) with different types of glazing have been calculated using THERM computer programme. On the basis of caIculation results, and experience gained in laboratory tests and practical observations, ways of limitation of water vapour condensation occurrence are given.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2003, R. 32, nr 1, 1; 33-41
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Zmodernizowane Laboratorium Izolacji Termicznych ITB
Modernized Laboratory of Thermal Insulation of ITB
Autorzy:: Owczarek, Z.
Pogorzelski, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/182933.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: Laboratorium Izolacji Termicznych ITB
badanie
właściwości cieplno-wilgotnościowe
stanowisko badawcze
fizyka cieplna
izolacyjność cieplna
Opis:: Tematyka badań właściwości cieplno-wilgotnościowych materiałów i przegród budowlanych datuje się w ITB od lat pięćdziesiątych. W 1961 roku wyodrębniony został z innej komórki organizacyjnej ITB Zakład Fizyki Cieplnej, przeniesiony w 1962 r. (wraz z Zakładem Akustyki Budowlanej) z budynku przy ul. Filtrowej 1 do nowego budynku na terenie przy ul. Ksawerów 21. W budynku tym powstały stanowiska badawcze - nowoczesne, jak na ówczesne kraje Europy Środkowo-Wschodniej w połowie lat sześćdziesiątych - które jednak starzały się moralnie w miarę upływu lat, mimo modernizacji podejmowanej stopniowo od początku lat dziewięćdziesiątych. zakres badań i przepustowość laboratorium nie odpowiadały potrzebom gospodarki rynkowej, w której właściwości cieplne i wilgotnościowe wyrobów budowlanych odgrywają znaczną rolę. Z tego względu w 1994 r. Zakład Fizyki Cieplnej sformułował wieloletni program swego rozwoju, obejmujący również rozbudowę i modernizację powstającego Laboratorium Izolacji Termicznych. Na tej podstawie w 1998 r. zostały opracowane założenia technologiczne, będące podstawą do wykonania projektu technicznego, a następnie realizacji rozbudowy budynku, zakończonej pod koniec 2000 r. Przewiduje się dalszy rozwój laboratorium, planując dalsze stanowiska badawcze i zakup uzupełniającej aparatury.
The tests of hygrothermal properties of building materials and envelopes started in ITB since 50. In 1961 the Department of Thermal Physics was formally established and transferred in 1962 (altogether with the department of acoustics from main building at 1 Filtrowa St. to new building on territory at 21 Ksawerów. In that buildings testing facilities were - relatively modern as for contemporary countries of ECE in mid 60. - but they aged morally with passing years. The scope of tests and capacity of laboratory have not been fit with the needs of market economy, where hygrothermal properties of building products play very active role. Therefore in 1994 the Department of Thermal Physics formulated long term program of its development, comprising also extension and modernization of Thermal Insulation Laboratory. On that basis in 1998-1999 the new building was designed and in November 2000 completed. Further development of Laboratory as result of construction of other testing facilities and purchase of complementary apparatus is foreseen.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2001, R. 30, nr 2, 2; 63-76
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Ocena porównawcza wyników obliczeń i badań współczynnika przenikania ciepła okien
Comparative evaluation of results of calculations and tests of thermal transmittance of windows
Autorzy:: Owczarek, Z.
Geryło, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/182950.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: okno
współczynnik przenikania ciepła
pomiar
metoda skrzynki grzejnej
obliczenia komputerowe
Opis:: Przedstawiono wyniki badań 32 okien, przeprowadzonych w Zakładzie Fizyki Cieplnej ITB - na stanowisku skrzynki grzejnej oraz metodą obliczeń komputerowych dwuwymiarowego pola temperatury. Stwierdzono niewielkie różnice między wynikami pomiarów i obliczeń, pozwalające na uwierzytelnienie wyników badań przez obliczenia komputerowe i stosowanie ich w procesie aprobacyjnym.
The paper shows the results of tests of 32 windows, obtained using existing in Thermal Physics Department: hot box apparatus and computer calculations of two-dimensional thermal field. Insignificant differences between results of measurements and calculations which have been found, allow to validate calculation results and to use them in approval procedure.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2006, R. 35, nr 1, 1; 19-27
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Ocena porównawcza wyników obliczeń i badań współczynnika przenikania ciepła okien z kształtowników PVC lub z drewna
Comparative evaluation of results of calculations and tests of thermal transmittance of windows from PVC profiles or wood
Autorzy:: Owczarek, Z.
Geryło, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/183022.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Instytut Techniki Budowlanej
Tematy:: okno PCW
okno aluminiowe
współczynnik przenikania ciepła
metoda skrzynki grzejnej
obliczenia komputerowe
Opis:: Wartości współczynnika przenikania ciepła komponentów budynków określa się zwykle metodą skrzynki grzejnej lub metodą komputerowych obliczeń dwuwymiarowego pola temperatury, W przypadku okien, prEN 14351-1:2004 dopuszcza do stosowania obu metod jako równoważnych. Są jednak sygnały o rozbieżności wyników badań i obliczeń. Dlatego niezbędna jest ocena porównawcza wyników obliczeń i badań współczynnika przenikania ciepła różnych rodzajów okien z różnymi rodzajami oszklenia. Przedstawiono wyniki badań 20 okien, uzyskane w Zakładzie Fizyki Cieplnej: przy zastosowaniu stanowiska skrzynki grzejnej według PN-EN ISO 8990:1998 i PN-EN ISO 12567-1:2002 oraz obliczeń z wykorzystaniem programu komputerowego. Stwierdzono małe różnice między wynikami badań i obliczeń.
Thermal transmittance of components of buildings is usually determined by hot box method or two-dimensional computer calculations of temperature field. In case of windows, prEN 14351-1:2004 allows to use both mentioned above methods as equivalent. However, there are signals about divergence of tests results and calculations. Therefore it was necessary to conduct the comparative evaluation of calculations and tests of thermal transmittance of different types of windows with different types of glazing. Paper shows the results of tests and calculations of thermal transmittance of 20 windows, obtained by using the guarded hot box (GHB) according to PN-EN ISO 8990:1998 and PN-EN ISO 12567-1:2002, as well as calculations using computer programme. Those two methods are used in Department of Thermal Physics of ITB. Small differences between the results of tests and calculations have been found.
Źródło:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2005, R. 34, nr 4, 4; 27-39
0138-0796
Pojawia się w:: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Kontaktowe ochrony oczu przy źródłach promieniowania laserowego
Autorzy:: Owczarek, G.
Kubacki, Z.
Pościk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/180038.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: promieniowanie laserowe
ochrona oczu
środki ochrony indywidualnej
laser radiation
eye protection
personal protective equipment
Źródło:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2001, 1; 7-10
0137-7043
Pojawia się w:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Materiały kompozytowe stosowane do wytwarzania korpusów osłon spawalniczych
Composite materials used for manufacturing welding shields
Autorzy:: Kubacki, Z.
Owczarek, G.
Pościk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/180117.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: środki ochrony indywidualnej
spawanie
materiały kompozytowe
personal protective equipment
welding
composite materials
Opis:: Omówiono zagadnienia związane z jakością, produkcją i normalizacją w Polsce w zakresie spawalniczych tarcz i przyłbic. Przedstawiono metody badań materiałów kompozytowych przeznaczonych do wytwarzania korpusów osłon spawalniczych oraz założenia szczegółowe dotyczące tych materiałów.
The purpose of this article is to present problems with the quality, manufacturing and standardization of welding face shields and hand shields in Poland. Test methods and detailed requirements for new composite materials for welding shields are discussed.
Źródło:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2001, 5; 9-13
0137-7043
Pojawia się w:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Ochrony spawalnicze oczu i twarzy nowej generacji
A new generation of eye and face protectors
Autorzy:: Kubacki, Z.
Pościk, A.
Owczarek, G.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/180300.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: środki ochrony indywidualnej
spawanie
ochrona oczu
personal protective equipment
welding
welding accessories
Opis:: Omówiono zagrożenia oczu i twarzy występujące podczas spawania, dyrektywy nowego podejścia oraz przepisy normalizacyjne ustanowione w Unii Europejskiej i w Polsce w zakresie ochrony oczu i twarzy spawacza. Szczegółowo przedstawiono konstrukcję i dobór spawalniczych przyłbic, tarcz, kapturów i filtrów oraz szybek ochronnych.
This article presents occupational hazards during the welding process and suitable eye and face protectors in the context of the new approach directives, European Standards and Polish regulations. The construction and selection of face shields, hand shields, hoods, filters and oculars for welders are presented.
Źródło:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2001, 4; 10-13
0137-7043
Pojawia się w:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: The Relationship Between the Difference in Prismatic Refractive Power of an Eye-and-Face Protector and Its Thickness, Radius of Curvature, and Material
Autorzy:: Owczarek, G.
Pościk, A.
Kubacki, Z.
Karolewski, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/91089.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: eye protection
difference in prismatic refractive power
optical class
ochrony twarzy
ochrona oczu
oczy
Opis:: With the help of the research results presented here and on the basis of a graphic analysis we aim to prove the existence of a relationship between the difference in prismatic refractive power and the thickness, curvature radius, and type of material used for panoramic oculars in protective spectacles, goggles, and face shields. The difference in the prismatic refractive power is a fundamental optical characteristic of a protective ocular without corrective effect. According to Standard No. EN 165:1995 (European Committee for Standardization, 1995) the difference in the prismatic refractive power is a difference in the prismatic effect at 2 observation points of an eye-protector.
Źródło:: International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2001, 7, 3; 277-284
1080-3548
Pojawia się w:: International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Współczesne procesy morfogenetyczne w górnej części zlewni Buchtarmy (Wysoki Ałtaj, Kazachstan)
Modern geomorphic processes in the upper part of the Bukhtarma River basin (the High Altai Mts., Kazakhstan)
Autorzy:: Jary, Z.
Kasprzak, M.
Korabiewski, B.
Owczarek, P.
Jancewicz, K.
Schutty, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/295110.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:: Kazachstan
Ałtaj Wysoki
Buchtarma
lodowce
terasy fluwioglacjalne
pokrywy pylaste
Kazakhstan
High Altai Mountains
Bukhtarma River
glaciers
fluvioglacial terraces
silty covers
Opis:: Górna część zlewni Buchtarmy znajduje się w obrębie najwyższych partii Wysokiego Ałtaju. Buchtarma, prawy dopływ Irtyszu, charakteryzuje się reżimem glacjalnym kształtowanym głównie przez liczne lodowce masywu Biełuchy (4506 m n.p.m.). W ciągu ostatnich stu lat obserwuje się wyraźne ocieplenie tej części Azji Centralnej, co wpływa m.in. na szybkie tempo recesji lodowców. Celem prowadzonych badań jest przedstawienie współczesnej dynamiki wybranych procesów rzeźbotwórczych zachodzących w górnej części zlewni Buchtarmy. W trakcie prac terenowych wykonano kartowanie geomorfologiczne oraz pobrano materiał w celu wykonania laboratoryjnych analiz sedymentologicznych i dendrochronologicznych. Do badań szczegółowych wyznaczono dwa obszary: dolinę Buchtarmy pomiędzy miejscowościami Berel a Dżambuł oraz górny odcinek doliny Białej Bereli. Dna dolin oraz przyległe zbocza pokrywają poligenetyczne osady pylasto-piaszczyste. Ich występowanie związane jest z plejstoceńskimi zmianami klimatycznymi na obszarze Wschodniego Kazachstanu, które przejawiały się wzmożoną działalnością synchronicznie przebiegających procesów eolicznych i stokowych. Pylasta pokrywa stanowi tutaj stropową część plejstoceńskiej sekwencji glacigenicznej. Poniżej powszechnie występują osady fluwioglacjalne. Są one w wielu miejscach porozcinane przez młode formy erozyjne, powstałe w rezultacie kolektywizacji rolnictwa w drugiej połowieXXw. Współczesne procesy morfogenetyczne w najwyższej części Ałtaju są generowane głównie przez intensywne topnienie lodowców. Analiza dendrochronologiczna i geomorfologiczna form glacjalnych i fluwioglacjalnych w masywie Biełuchy potwierdza bardzo szybką deglacjację tego obszaru w ciągu ostatnich stu lat. Świadczą o tym świeże moreny czołowe oraz liczne, włożone terasy fluwioglacjalne. Materiał mineralny transportowany przez rzeki glacjalne w postaci zawiesiny jest akumulowany w górnych odcinkach dolin, a następnie może podlegać deflacji i depozycji eolicznej. Rezultaty rekonesansowych badań w Ałtaju Wysokim wskazują na duże zróżnicowanie procesów rzeźbotwórczych i form. Wynikają one z krótkiego czasu reakcji na zmiany wysokogórskich geosystemów Azji Centralnej na współczesne zmiany klimatyczne, potęgowane lokalnie ingerencją człowieka.
The upper part of the Bukhtarma River basin is located in the High Altai Mountains. The river, right tributary ofthe Irtysh River, has glacial regime shaped mainly by the glaciers of the Belukha massif (4506 m a.s.l.). Scientific research show that the glaciers in the Altai Mountains are melting rapidly. This process is connected with significant climate warming, which is observed over this part of the Central Asia.The aim of the research is to present contemporary dynamics of selected geomorphic processes in the upper part of the Bukhtarma catchment. Two research areas were selected for detailed study: 1) the Bukhtarma River valley between Dzambul and Berel villages, and 2) the upper part of the White Berel River catchment. Geomorphological mapping and mineral and plant samples collection were carried out during field research. Laboratory works included sedimentological and dendrochronological analysis. Common occurrence of silty covers on these areas is connected with Pleistocene climate changes. These features are related to Aeolian and fluvial activity in high mountain environment. In the vicinity of villages the young gully forms are also observed. The present development of erosion processes is linked to collectivization during the Soviet Union time. The dendrochronologicaland geomorphological analysis of glacial and fluvioglacial land forms confirmed rapid glaciers retreat in the Belukha massif. Mineral sediment transported in suspension in the glacial rivers is deposited in the upper parts of the valleys. This fluvial silty material can be winnowed, transported and redeposited in the lower parts of the main Altai Mountains valleys.
Źródło:: Landform Analysis; 2012, 20; 31-49
1429-799X
Pojawia się w:: Landform Analysis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Owczarek, Z." wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język