Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Niedźwiedź, T." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu temperatury powietrza w styczniu na Spitsbergenie
Role of atmospheric circulation on the January temperature variability in Spitsbergen
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260696.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
cyrkulacja atmosfery
Spitsbergen
temperatury powietrza
atmospheric circulation
air temperature
Opis:
The study presents variability of simple circulation indices above Spitsbergen for the period 1899-2004 in January, based on original calendar of synoptic divided from the synoptic maps. After calculation of synoptic types frequencies the further results have been obtained using the simple circulation indices: W - westerly, zonal index, S - southerly - meridional index, C - cyclonicity index, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications, as well as Spitsbergen Oscillation (OS) defined as the standarized pressure difference between Bjornoya and Longyearbyen. The negative value of W index is typical for Spitsbergen, according to great frequency of eastern airflow. Variability of January temperature in Svalbard (t01SV) were investigated on the basis of averages from four stations: Isfjord Radio and Svalbard Lufthavn, as well as from Polish Polar Station in Hornsund Fiord on SW part of Spitsbergen, and from Bjornoya (Bear Island) - about 300 km SSE from Hornsund. After reconstructions of some lack data on the basis of linear regression, temperature data were obtained for the period of 1912-2004. For the temperature the main feature is period of cooling in the years 1912-1918 and then the great warming during the decade of 1930th (1933-1937). During the years 1937-1971 was observed the significant decreasing trend in January temperature to the cool period of years 1962-1971. The last period 1971-2004 has no any trend in temperature. But three large fluctuations took place with warm Januarys of 1972-1974, 1990-1992 and 1999-2001 and cool ones of 1975-1982, 1993-1998 and 2002-2004. Temperature of January changes in Spitsbergen depend on a great extend of circulation factors, mainly from the southern (S) and zonal circulation indices (W) or Spitsbergen Oscillation index (SO). Using the models of multiple regression was possible the recontruction of January temperature since 1899 on the basis of circulation indices. They explained about 63% of variance in temperature.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2004, 14; 59-68
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ cyrkulacji atmosfery na wysokie opady w Hornsundzie (Spitsbergen)
Influence of atmospheric circulation on the high precipitation in Hornsund (Spitsberegen)
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260911.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
cyrkulacja atmosfery
opady atmosferyczne
Spitsbergen
atmospheric circulation
precipitation
Opis:
Maximum daily precipitation and the number of days with precipitation 10.0 mm was analysed in Polish Polar Station in Hornsund (Spitsbergen), based on the measurements during 8008 days in the period 1978 June - 2000 July. The geographical coordinates of the station are following: j = 77°00? N, l = 15°33? E, Hs = 11 m a.s.l. This region is characterised by relatively large annual precipitation, varied from 230 mm in 1987 up to 640 mm in 1996. The largest diurnal total of precipitation - 58.3 mm was observed on August 1, 1994. The second high value 52.6 mm was noticed on September 6, 1996. During the observed period only 5 times daily precipitation exceeded 40 mm and 14 time was higher than 30 mm. Return period for possible daily precipitation greater than 70 mm is less than once in a hundred years. In the annual course the maximum of precipitation was observed mainly in August and September. Also the largest precipitation appears most often during the advection of air from the South and South-West with cyclones coming from the Atlantic Ocean. Special attention was made to the daily precipitation >=10 mm. they occurred during the 201 days (2.5%) and bringing about 35% of annual total. The probability of such events is highest in autumn (25%) during the south westerly cyclonic circulation type (SWc). Two other circulation types are caused also such precipitation: southern cyclonic type (Sc) with probability 24% and south westerly anticyclonic ones (SWa), with probability 11.5%. During the last decade of 20th century there was observed the increasing tendency in frequency of large precipitation in Hornsund. The sudden increase take place since 1994. These changes were connected with greater frequency in the intensity of westerly and southerly atmospheric circulation expressed by the zonal and meridional circulation indices.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2002, 12; 65-75
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polarne badania meteorologiczne i klimatyczne Uniwersytetu Śląskiego
Polar investigations of the University of Silesia in Katowice in meteorology and climatology
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260705.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
meteorologia polarna
klimatologia polarna
Arktyka
Spitsbergen
Uniwersytet Śląski
polar meteorology
polar climatology
Arctic
University of Silesia in Katowice
Opis:
Opracowanie zawiera najważniejsze informacje o badaniach meteorologicznych i klimatologicznych obszarów polarnych wykonanych przez pracowników Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego. Badania te koncentrowały się głównie na Spitsbergenie w Arktyce. Po przedstawieniu krótkiej historii badań polarnych przedstawiono przegląd najważniejszych problemów jakie podejmowano w latach 1977-2015 w ramach omawianych nauk. Do najważniejszych należą publikacje z zakresu klimatologii synoptycznej dotyczące roli cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu klimatu Arktyki bazujących na oryginalnym kalendarzu typów i wskaźników cyrkulacji dla Spitsbergenu. Dwie osoby uczestniczyły w opracowaniu obszernej monografii klimatycznej Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie na Spitsbergenie, opublikowanej pod redakcją Andrzeja A. Marsza i Anny Styszyńskiej zarówno w języku polskim w roku 2007 oraz w języku angielskim w roku 2013. Artykuł zawiera też obszerną bibliografię prac z zakresu meteorologii i klimatologii polarnej opublikowanych przez pracowników naukowych Uniwersytetu Śląskiego.
The paper contains information on the most significant meteorological and climatological research conducted in the Polar Regions by the staff of the University of Silesia in Katowice. The research was mainly carried out on Spitsbergen in the Arctic. A brief survey of polar research history is followed by the review of the most significant research topics studied in 1977-2015 period within the fields under consideration. The most significant papers cover the field of synoptic climatology. They discuss the role of atmospheric circulation in shaping the climate of the Arctic on the base of original calendar of circulation types and circulation indices for Spitsbergen. Two scientists contributed to the comprehensive climatic monography of Polish Polar Station in Hornsund on Spitsbergen. The monography was edited by Andrzej A. Marsz and Anna Styszyńska both in Polish and English and published in 2007 and 2013 respectively. The article includes also bibliography of works connected with polar meteorology and climatology published by the scientist of the University of Silesia in Katowice.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2015, 25; 33-48
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne cechy cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem (XII.1950 - IX.2006]
The main forms of atmospheric circulation above Spitsbergen (December 1950 - September 2006)
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260921.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
cyrkulacja atmosfery
typy cyrkulacji
wskaźniki cyrkulacji Niedźwiedzia
Arktyka Atlantycka
Spitsbergen
atmospheric circulation
types circulation
Opis:
Praca omawia najważniejsze zmiany jakie zachodziły w cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w latach 1950–2006. Po analizie zmienności typów i wskaźników cyrkulacji Niedźwiedzia stwierdzono wyraźny wzrost wartości wskaźnika cyrkulacji zachodniej (zwłaszcza latem i zimą) i południowej (głównie zimą i latem) oraz wzrost aktywności niżów we wszystkich porach roku, a zwłaszcza w zimie. Gwałtowny wzrost intensywności cyrkulacji południowej, który wystąpił w styczniu i kwietniu 2006 r. zaznaczył się dużymi anomaliami termicznymi (12.4–12.6K powyżej średniej wieloletniej). Być może rok 2006 stanie się najcieplejszym w całym okresie obserwacji instrumentalnych temperatury na Spitsbergenie.
The study presents variability of 21 circulation types and simple circulation indices above Spitsbergen for the period December 1950 – September 2006, based on original calendar of synoptic divided from the synoptic maps (Niedźwiedź 1992, 1997a). Classification of circulation types, based on method of H.H. Lamb (1972), used the direction of airflow (gradient wind) and pressure pattern (a – anticyclonic, c – cyclonic) as the main elements. After calculation of synoptic types frequencies the further results have been obtained using the simple circulation indices: W – westerly, zonal index, S – southerly – meridional index, C – cyclonicity index, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications (Niedźwiedź 1997b, 2001). The anticyclonic wedge (Ka – 10.5%) was the most frequent synoptic situation in the Spitsbergen (Table 1). The second one is circulation type Ec (9.9%) and NEc (8.7%). Weather and climate of Spitsbergen was modelled by the intense cyclonic activity during 56% of the days in a year (Fig. 1). The largest frequency of cyclonic types was noticed in November (67%). For May was typical the maximum frequency of the high pressure systems (59.7%). The annual variability of different airflows above Spitsbergen is presented on the Figures 2–5. The negative value of W index is typical for Spitsbergen, according to great frequency of eastern airflow (Table 2, Fig. 6). The great intensity of eastern airflow was observed from October to April, the weakest – during summer months. For the last 56 years was observed the increased tendency of index W. The most intense of southerly circulation index S was noticed on 1984–1994 (Table 3, Fig. 7). Positive trend was observed for winter, spring and summer. Only in autumn the tendency of S index was negative. For the Spitsbergen is typical predomination of cyclonic patterns (annual value of index C is +60), with highest values of index C from September to March (Table 4, Fig. 8). Only in May index C is negative (–10) thanks to great activity of anticyclones. For the last 56 years was observed the increasing activity of cyclonic weather above the Spitsbergen. For the last three years (2004–2006) was typical the concentration of extreme intensity of the particular forms of circulation, mainly in southerly one.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2006, 16; 91-105
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna zmienność cyrkulacji atmosfery, temperatury powietrza i opadów atmosferycznych na Spitsbergenie
Contemporary variability of atmospheric circulation, temperature and precipitation in Spitsbergen
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260947.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
cyrkulacja atmosfery
temperatury powietrza
opady atmosferyczne
Spitsbergen
atmospheric circulation
air temperature
precipitation
Opis:
The study presents variability of simple circulation indices above Spitsbergen for the period 1951-2002, based on original calendar of synoptic divided from the synoptic maps. After calculation of synoptic types frequencies the further results have been obtained using the simple circulation indices: W - westerly, zonal index, S - southerly - meridional index, C - cyclonicity index, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications. The negative value of W index is typical for Spitsbergen, according to great frequency of eastern airflow. Some complicated relations between above indices, NAO, temperature and precipitation were noticed in Spitsbergen. Variability of temperature and precipitation based on the data from Isfjord Radio and Svalbard Lufthavn stations, as well as from Polish Polar Station in Hornsund Fiord on SW part of Spitsbergen. They were compared with Bjornoya (Bear Island) - about 300 km SSE from Hornsund. For the temperature the main feature is period of cooling in the years 1961-1971 and around 1988, after the great warming during the decade of 1930th. During that coolest years also large annual temperature range was typical. The coldest was year 1968, and the warmest one -1984 (from -2 to -3°C). Next warm years were observed in 1990 and 1999, but in Jan Mayen the warmest was year 2002. The coolest winter (December-February) with average temperature below -20°C in Longyearbyen was in 1962/1963 (-21.5°C) and 1988/1989 (-20.1°C), and the warmest one on 1984/1985 (-8.3°C). Significant warming was noticed only in the warm half-year (V-X) about 1.2K since 1972 up to 2002. The warmest period V-X was in 1990, and coolest - in 1968. In summer (June-August) the temperature varied between 2°C in 1982 and 4.5°C (Hornsund) or 6.1°C (Longyearbyen) in 2002 (the warmest summer). Temperature changes in Spitsbergen depend on a great extend of circulation factors, mainly from the southern (S) and zonal circulation indices (W). The lowest temperatures were observed round the 1965. During the last decade of 1980 the period of little warming is observed again. For precipitation relative large increase of summer and September precipitation were noticed in the last years of the 20th century, mainly in 1994-1997. May be the part of its fallen in the form of snow in the upper parts of archipelago and supplied glaciers. The highest precipitation is typical for August and September. The largest diurnal precipitation totals - 58.3 mm was observed on August 1, 1994. The second high value 52.6 mm was noticed on September 6, 1996. During the observed period since 1978, only 5 time the daily precipitation in Hornsund exceeded 40 mm and 14 time were higher than 30 mm. In Hornsund annual total of precipitation twice exceeded 600 mm, in 1994 and 1996. This increase of precipitation was connected with greater frequency in the intensity of westerly and southerly atmospheric circulation expressed by the zonal and meridional circulation indices and the more intense cyclonic activity in autumn and winter seasons
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2003, 13; 79-92
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w drugiej połowie XX wieku
Variability of atmospheric circulation above Spitsbergen in the second half of 20th Century
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260957.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
cyrkulacja atmosfery
Spitsbergen
atmospheric circulation
Opis:
The study presents variability of different circulation indices above the Spitsbergen for the period 1951-2000. Investigated area covers the part of the Atlantic sector of the Arctic located between 75-80°N and 0-30°E. The study based on the original calendar of circulation types (Niedźwiedź 1981, 2001), prepared with the help of the synoptic maps of Europe (Europäischer Wetterbericht, 1976-2000, Tägliche Wetterbericht 1950-1975). Twenty circulation types have been distinguished. The advection directions are marked by the capital letters while the anticyclonic situations by the subscript a and the cyclonic ones by subscript c; for example, Wa and Wc denote the anticyclonic and cyclonic situations respectively, with the air advection from the West. Thus, there are 16 circulation types with definite directions of the air masses. The other 5 situations are nonadvective: Ca - centre of anticyclone, Ka - anticyclonic wedge, Cc - centre of cyclone, Bc - cyclonic trough, and x - col and the situations which cannot be classified. This classification is similar to Lamb (1972) types and based on methods described in the most important works in synoptic climatology (Barry an Perry 1974, Yarnal 1993). The frequencies of the occurrence of all the distinguished circulation types for the 50-years period of 1951-2000 are presented on the table 4. On the average, the anticyclonic wedge (Ka ? 10.4 %) is the most frequent in the Spitsbergen. The second one is situation Ec and NE occurs during 9.9 and 8.8% of the days. The centre of high pressure over Spitsbergen (1.3 % of the days) and the NW situation (1.5 % of the days) are the least frequent. Weather and climate of Spitsbergen are modelled by the intensive cyclonic activity during 56 % of the days in a year. The largest frequency of the occurrence of low pressure systems is characteristic for the period from September to March with maximum in November (66 %), December and January (65%). The number of days with high pressure systems exceeds 50 % only in May (59 %). The variability of circulation have been obtained using the simple circulation indices: zonal westerly circulation W index, similar to P progression index, index of southerly circulation - S, and index of cyclonicity - C, as proposed by R. Murray and R. Lewis (1966) with some modifications. The author of this paper calculated these indices for each year, season and month (tables 1-3). The most characteristic for Spitsbergen is the zonal form of circulation with the eastern component (W = -147 for a year) with the great intensity in the period from October to April (March ?20.9). The minimum in the eastern air-flow can be observed in summer (July +0.7). Another characteristic feature for Spitsbergen is predomination of the cyclonic patterns (index C = 56 for a year), especially in the period from September to March (November 12.8). In May the index C is negative (-9.4), which confirms the great activity of anticyclonic pattern. Among the southerly circulation forms the northern component dominates (index S = -36 for a year). Only in July and August the opposite situation can be observed. Circulation forms over Spitsbergen have been fluctuated in the long-term period. In 1951-2000 the greatest changes have been observed in the indices C and W (fig. 3-7). Significant increasing trend was observed in annual values of C and S indices. Southerly circulation index S is well connected with North Atlantic Oscillation (NAO) index (table 6). The best correlation between the mean temperature at Hornsund and circulation indices exists for the S index (table 7).
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2001, 11; 7-26
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika wskaźników cyrkulacji nad Spitsbergenem
Dynamics of circulation indices over Spitsbergen
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Łupikasza, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260903.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
cyrkulacja atmosfery
wskaźniki cyrkulacji
Arktyka Atlantycka
Spitsbergen
atmospheric circulation
circulation indices
Atlantic sector of the Arctic
Opis:
Artykuł dotyczy wieloletnich zmian cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem opisanej za pomocą trzech syntetycznych wskaźników cyrkulacji – wskaźnika cyrkulacji strefowej W, wskaźnika cyrkulacji południkowej S oraz wskaźnika cykloniczności C – wyznaczonych na podstawie częstości występowania typów cyrkulacji nad Spitsbergenem. W odpracowaniu wykorzystano chronologiczne ciągi wymienionych wskaźników za okres od grudnia 1950 do września 2015 roku. Artykuł jest aktualizacją wcześniejszych opracowań publikowanych w latach 2001 i 2006. Pomimo iż Spitsbergen leży w strefie dominacji wiatrów wschodnich to w okresie badawczym stwierdzono istotny statystycznie wzrost częstości adwekcji powietrza z zachodu oraz wzrost częstości występowania układów niżowych w skali roku. Istotny wzrost występowania sytuacji niżowych stwierdzono również w większości sezonów z wyjątkiem lata. Cyrkulacja strefowa (wskaźnika W) nie podlegała istotnym statystycznie zmianom w rozpatrywanym okresie. Kierunek trendów wskaźnika cyrkulacji południkowej S zmieniał się w zależności od pory roku, przy czym statystycznie istotny był jedynie wzrostowy trend zimą wskazujący na wzrost nasilenia napływu powietrza z sektora południowego.
This paper discusses long-term variability of atmospheric circulation over Spitsbergen using three complex circulation indices – zonal circulation index W, meridional circulation index S and cyclonicity index C. The indices were calculated on the basis of the frequency of circulation types occurrence over Spitsbergen. Chronological series of circulation indices covering the period from December 1950 to September 2015 were used. This paper is an update of previously published papers in 2001 and 2006 on the changes in atmospheric circulation over Spitsbergen. Although Spitsbergen is located in the zone of eastern winds dominance, significant increase in the frequency of air advection from the west and increase in the frequency of low pressure systems were found on annual scale. Significant increasing trends in the frequency of cyclonic types were also found in every season except for summer. Trends in W index were not statistically significant on seasonal scale. Direction of trends in meridional circulation index (S index) is diversified depending on season however significant changes were only found in winter indicating an increase in the air advection from the southern sector.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2015, 25; 153-167
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł i ograniczonej widzialności w Hornsundzie (Spitsbergen)
Circulation conditions favouring fog and low visibility occurrence in Hornsund (Spitsbergen)
Autorzy:
Łupikasza, E.
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/261069.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
mgły
ograniczona widzialność
cyrkulacja atmosfery
Arktyka
Spitsbergen
fogs
low visibility
atmospheric circulation
Arctic
Opis:
W artykule omówiono przebieg roczny występowania mgieł i ograniczonej widzialności poziomej (<1km) w Hornsundzie. Wykorzystano w tym celu dane o zjawiskach meteorologicznych w okresie od lipca 1978 do połowy listopada 2016 roku. Zbiór danych poszerzono o wyniki bardzo dobrej jakości obserwacji zgromadzonych podczas Międzynarodowego Roku Geofizycznego (lipiec 1957 – sierpień 1958). W Hornsundzie mgły występowały średnio podczas 34 dni w roku. Częściej, bo przez 55 dni, widzialność pozioma była ograniczona poniżej 1 km. Zjawiska te najczęściej pojawiały się latem (średnio 21 dni), zwłaszcza w lipcu podczas dni z adwekcją powietrza z południowego zachodu. Dysproporcja pomiędzy częstością występowania dni z mgłą i ograniczoną widzialnością była niewielka latem i osiągała maksimum w zimie kiedy widzialność pozioma jest ograniczona głównie przez intensywne opady śniegu lub zawieje i zamiecie śnieżne. W zimie największym prawdopodobieństwem występowania mgły (8 %) wyróżniała się sytuacja synoptyczna z centrum wyżu nad Spitsbergenem (typ Ca), zaś prawdopodobieństwo wystąpienia ograniczonej widzialności w typach cyklonalnych było większe (18%) niż w typach antycyklonalnych (6%).
Data on meteorological phenomenon from Polish Polar Research Station in Hornsund were used to recognize the annual course of fog days and days with horizontal visibility <1km and their relation to atmospheric circulation. Fog occur relatively often in the Arctic being noticed on 34 days a year. Days with limited horizontal visibility are even more frequent (55 days). The highest frequency of the phenomenon falls in summer (21 days), with the clear maximum in July (9 days), mainly on days with south-western air advection. On such days probability of the phenomenon in anticyclonic situation (SWa 56%) is 11% higher than in analogous cyclonic situation (SWc 45%). In summer the frequencies of fog and horizontal visibility <1km are similar. In other season disproportion in the frequency of these phenomena is bigger, particularly in winter. This indicates that in summer the limited visibility is usually due to fog while in other seasons it is related to intense snow precipitation, blowing snow or blizzards. South-western flow of air masses also favours the occurrence of fog and limited horizontal visibility in autumn. In spring these relations are slightly different. The highest probability of the phenomena is related to air advection from the west. Fog occurrence is favoured by Wa type (22%), while limited visibility is related to Wc type(31%). In winter fog probability increases on days with anticyclone centre located over Spitsbergen (Ca 8%). In these season the relation between fog occurrence and atmospheric circulation are quite different than between limited visibility and atmospheric circulation. Limited visibility probability in cyclonic situations (18%) is higher than in anticyclonic (6%), with the maximum in SEc (37%) and Cc (31%) types. In winter visibility is mainly limited by intense snow precipitation, blowing snow and blizzards, which are related to low pressure systems.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2016, 26; 5-16
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dendrochronological potential of Ephedra equisetina from Zaravshan Mountains (Tajikistan) in climate change studies
Autorzy:
Opała, M.
Niedźwiedź, T.
Rahmonov, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/100824.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk o Ziemi
Tematy:
dendrochronologia
klimat
zmiana
Tadżykistan
dendrochronology
climate change
shrubs
Ephedra
Zaravshan Mountains
Tajikistan
Opis:
Samples from Mongolian Ephedra (Ephedra equisetina Bunge) was collected in the Zaravshan Mountains (the Fann Mountains), Tajikistan. The wood of Ephedra is ring-porous with well-defined growth rings. Annual ring widths were measured, individual series were first cross-dated and then averaged as a standard chronology. Correlations were calculated between the standard ring-width chronology and monthly climate data recorded in the weather station Iskanderkul. Dendroclimatological analysis showed that July temperature is the growth limiting factor of this species. Our study has shown high dendrochronological potential of Ephedra.
Źródło:
Contemporary Trends in Geoscience; 2013, 2, 1; 48-52
2299-8179
Pojawia się w:
Contemporary Trends in Geoscience
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ cyrkulacji atmosfery na występowanie dni z przejściem temperatury przez 0°C w Hornsundzie (Spitsbergen)
The influence of the atmospheric circulation on the occurrence of days with freeze-thaw events in Hornsund (Spitsbergen)
Autorzy:
Łupikasza, E.
Małarzewski, Ł.
Niedźwiedź, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260761.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
dni z przejściem temperatury przez 0°C
przymrozki
cyrkulacja atmosfery
Spitsbergen
Hornsund
days with freeze-thaw events
atmospheric circulation
Opis:
Dni z przejściem temperatury przez 0°C (Tmin<0°C i Tmax>0°C) są ważnym wskaźnikiem współczesnych zmian klimatu. W obszarach polarnych przekroczenie wspomnianego progu termicznego ma istotne znaczenie ze względu na uruchamiające się wówczas procesy zamarzania wody i tajania lodu. Celem niniejszego artykułu jest określenie wieloletnich zmian występowania dni z Tmin<0°C i Tmax>0°C oraz zbadanie relacji pomiędzy ich występowaniem a makroskalową cyrkulacją atmosfery w Hornsundzie, na podstawie dostępnych danych. Dni z przejściem temperatury przez 0°C w Hornsundzie pojawiają się w ciągu całego roku. Ich występowanie podlega istotnym statystycznie różnokierunkowym zmianom w czerwcu (trend ujemny) i w grudniu (trend dodatni), a kierunek tych zmian wykazuje związek ze średnią miesięczną temperaturą powietrza oraz jej wzrostową tendencją. Relacje pomiędzy występowaniem dni z przejściem temperatury powietrza przez 0°C a cyrkulacją atmosfery zmieniają się w przebiegu rocznym. W miesiącach zimowych (grudzień, styczeń, luty, marzec) oraz w kwietniu, październiku i listopadzie występowaniu dni z przejściem temperatury przez 0°C najbardziej sprzyja adwekcja powietrza z południa (S, SW i W) bez względu na rodzaj układu barycznego. W sierpniu, kiedy zależności wystę-powania dni z Tmin<0°C i Tmax>0°C od cyrkulacji atmosfery są bardzo wyraźne, oraz w lipcu, ich występowanie związane jest z napływem zimnego powietrza z NW i W, szczególnie podczas zalegania wyżu.
Days with freeze-thaw events at which air temperature crosses the threshold of 0°C (Tmin<0°C and Tmax>0°C) are regarded as an important index of climate change. In the Polar Region such thermal conditions trigger the processes of water melting and freezing. This paper aims at the recognition of the variability and changes in the frequency of days with Tmin<0°C and Tmax>0°C as well as the relationships between their occurrence and macro scale circulation on the basis of available data. Days with freeze-thaw events occur throughout the year. Statistically significant trends in the occurrence of such days were found in June (downward trend) and December (upward trend). The directions of the trends are related to the magnitude of the average monthly temperatures and their growing tendencies. Relationships between the occurrence of days with Tmin<0°C and Tmax>0°C and atmospheric circulation change seasonally. Regardless of the type of baric centre, the warm air advection from the south-west sector (S, SW, W) favours the occurrence of such days in the winter half-year months (November-April) as well as in October. In August, when the relation between days with freeze-thaw events and atmospheric circulation is evident, as well as in July, the occurrence of the days concerned is linked to the inflow of cold air from the NW and W directions, particularly when Spitsbergen is influenced by the anticyclone.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2012, 22; 5-16
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ cyrkulacji atmosfery na występowanie dni mroźnych w Hornsundzie (Spitsbergen)
The influence of the atmospheric circulation on the occurrence of ice days in Hornsund (Spitsbergen)
Autorzy:
Niedźwiedź, T.
Łupikasza, E.
Małarzewski, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/260763.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
dni mroźne
cyrkulacja atmosfery
Spitsbergen
Hornsund
ice days
atmospheric circulation
Opis:
Dni mroźne, definiowane jako dni z Tmax<0°C są jednym z termicznych wskaźników współ-czesnych zmian klimatu. Celem artykułu jest określenie wieloletnich zmian częstości występowania dni mroźnych w Hornsundzie oraz określenie relacji pomiędzy ich występowaniem i cyrkulacją atmosfery. Badania przeprowa-dzono na podstawie dostępnych danych dobowej maksymalnej temperatury powietrza (26.07.1957-16.08.1958 MRG; 4.07.1978-29.02.2012). Średnio w Hornsundzie notuje się 183 dni mroźnych w roku. Najczęściej pojawiają się one w marcu, zaś w ogóle nie występują w lipcu i sierpniu. W badanym okresie częstość występowania dni mroźnych istotnie malała w maju, czerwcu i grudniu. Tendencja spadkowa dotyczy również rocznych wartości liczby dni mroźnych. Sezonowe zróżnicowanie relacji pomiędzy częstością występowania dni mroźnych a cyrkulacją atmosfery jest słabsze niż w przypadku dni z przejściem temperatury przez próg 0°C. W większości miesięcy największym prawdopodo-bieństwem ich wystąpienia charakteryzują się typy antycyklonalne: Na, NEa, Ea, NWa oraz Ca i Ka. Występowaniu dni mroźnych nie sprzyja adwekcja ciepłego powietrza z południa.
Ice days defined as days with daily maximum temperature below 0°C are placed amongst the indices of current climate change. This paper aims at research both the long-term variability in the ice days occurrence and their relations to atmospheric circulation. All available data on daily maximum temperature were used (26.07.1957-16.08.1958 MRG; 4.07.1978-29.02.2012). On average, 183 ice days a year are noted in Hornsund. The highest number of the days occurs on March whereas they do not appear on July and August. The frequency of ice days were significantly lowering in May, June and August. The downward trend was also found in the annual index values. Seasonal differentiation of the relations between the ice days occurrence and atmospheric circulation are weaker than in case of days with freeze-thaw events. In majority months the highest probability of the ice days occurrence is linked to the six anticyclonic types (Na, NEa, Ea, NWa, Ca and Ka). Advection of warm air from south results in rarer ice days.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2012, 22; 17-26
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie dni z przejściem temperatury powietrza przez 0°C na wybranych stacjach w atlantyckim sektorze Arktyki
The occurrence of days with freeze-thaw events at selected stations within the Atlantic sector of Arctic
Autorzy:
Łupikasza, E.
Niedźwiedź, T.
Małarzewski, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972208.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
dni z przejściem temperatury przez 0°C
Arktyka
trendy dni przymrozkowych
cyrkulacja atmosfery
wskaźniki cyrkulacji
AO
freeze-thaw events
Arctic
trends in the days with freeze-thaw events
atmospheric circulation
circulation indices
Opis:
Opracowanie dotyczy ważnego wskaźnika współczesnych zmian klimatu – dni z przejściem temperatury powietrza przez 0°C, które wyróżniono na podstawie temperatury dobowej maksymalnej i minimalnej mierzonej na 4 wybranych stacjach w obrębie atlantyckiego sektora Arktyki w okresie regularnych pomiarów instrumentalnych. Analiza częstości występowania tych dni w kolejnych miesiącach wskazuje na ich bimodalny przebieg roczny z maksimum w maju lub czerwcu, a minimum w lipcu lub sierpniu. Obliczona metodą Mann- Kendalla istotność tendencji wykazała spadek częstości występowania dni z Tmax>0°C i Tmin<0°C w miesiącach z cieplejszej części roku oraz w grudniu. Czasowe zmiany występowania tych dni zależą od lokalnej cyrkulacji atmosfery – najsilniej od napływu powietrza z południa, który w lecie przyczynia się do spadku, zaś w zimie do wzrostu ich frekwencji.
This study aims at determining the occurrence of days with freeze-thaw events at selected meteorological stations (Svalbard Lufthavn, Hornsund, Hopen, Bjørnøya) representing the Atlantic sector of the Arctic, recognizing the trends in the frequency of these days and their relation to atmospheric circulation. The days with freeze-thaw events (TD0) were selected on the basis of daily minimum and maximum air-temperature during the period of regular instrumental measurements conducted at particular stations – Hopen: November 1946 – March 2013, Bjørnøya: January 1946 – March 2013, Svalbard Lufthavn: January 1957 – March 2013, Hornsund: July 1978 – March 2013. Basic descriptive statistics were used to investigate the annual course of the days with freezethaw events (Tmax>0°C and Tmin<0°C) occurrence in the period 1979-2012 which allowed the comparison of the statistics between the stations. Statistical significance of trends were checked with Mann-Kendall test whereas the trends magnitudes were calculated with the least square method and expressed as a change in the number of days per 10 years. Spearman correlation coefficients were calculated to assess the relations between the DT0 occurrence and atmospheric circulation. Three local circulation indices (S index, W index, C index) and one macroscale circulation index (AO index) were taken into consideration. Statistical significance level of 0.05 was used for both trends and correlations coefficients. The trends were calculated for three various periods: the period of regular instrumental measurements – various at particular stations, the period 1979-2012 – common for all stations analysed and 1995-2012 which is the period of dramatic warming of the Arctic (Przybylak 2007). The investigations were conducted from monthly, seasonal (winter – Dec, Jan, Feb; spring – Mar, Apr, May; summer – Jun, Jul, Aug; autumn – Sep, Oct, Nov) and annual perspective. Days with freeze–thaw events are considered as an indicator of current climate change primarily manifesting in the rapid increase of air-temperature. The average annual number of days with freeze-thaw events varied depending on station from 63 days to 96 days in the period of 1979-2012. These days occurred during the whole year with the maximum in autumn (Svalbard Lufthavn, Hornsund and Hopen) or spring (Bjørnøya) and the minimum in summer (Svalbard Lufthavn, Hornsund, Bjørnøya) or winter (Hopen). The annual course of the number of days with freeze-thaw events is bimodal with the first rate maximum in May (Svalbard Lufthavn, Hornsund, Bjørnøya) or June (Hopen) and the secondary maximum in October. The clearest changes (increase) in the frequency of DT0 occurrence were found in Hopen and Bjørnøya in the months belonging to the warmer part of a year – July, August, September. In Svalbard Lufthavn and Hornsund significant increase in the frequency of DT0 was detected in June. In December increasing trends in the DT0 occurrence were significant which also applies to January DT0 trends at both Longyearbyen and Bjørnøya stations. Dramatic increase of the air-temperature in the Arctic which began in the middle of the nineties has not influenced the frequency of days with freeze-thaw events – the trends calculated for the period of 1995-2012 were significant only in September and sporadically (single stations) in May and December. The long-term variability in the number of days with freeze-thaw events was significantly related to atmospheric circulation. The occurrence of such days was most influenced by the S circulation index, which determined the frequency of DT0 in majority of months and seasons despite summer. At the beginning of a year (February – March) the frequency of DT0 depended most on the flow of air from west (W circulation index). The cyclonity index (C index) affected the number of DT0 at Hopen and Bjørnøya stations. The impact of macroscale circulation (AO index) on the variability of DT0 was limited to Bjørnøya station in the case of monthly values and covered Hopen station in the case of seasonal values. Statistically significant correlation coefficients calculated for the warmer part of a year (from June to September) were positive and were negative for the rest months. Significant decrease of the DT0 frequency in September might be related to the strengthening of the northern flow.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2013, 23; 121-135
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trendy temperatury powietrza oraz liczby dni mroźnych i z przejściem temperatury przez 0°C w Arktyce Atlantyckiej i Syberyjskiej
The trends in air temperature and the number of ice and freeze-thaw days in the Atlantic and Siberian sector of Arctic
Autorzy:
Łupikasza, E.
Małarzewski, Ł.
Niedźwiedź, T.
Dobrowolska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/261053.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
Tematy:
trendy temperatury powietrza
dni mroźne
dni z przejściem temperatury przez 0°C
Arktyka Atlantycka
Arktyka Syberyjska
temperature trends
ice days
freeze-thaw days
Atlantic Arctic
Siberian Arctic
Opis:
Opracowanie dotyczy oceny zmienności wybranych charakterystyk termicznych na 4 wybranych stacjach meteorologicznych w obrębie atlantyckiego i syberyjskiego sektora Arktyki w okresie 1979-2013. Arktykę Atlantycką reprezentuje stacja w Hornsundzie (SW Spitsbergen) oraz w Danmarkshavn na wschodnim wybrzeżu Grenlandii. W pobliżu granicy obu regionów znajduje się stacja Dikson. Natomiast Arktykę Syberyjską dobrze reprezentuje stacja Ostrov Kotielnyj w archipelagu Wysp Nowosyberyjskich. Zmienność i trendy średniej temperatury powietrza oraz liczby dni mroźnych (Tmax<0°C) i dni z przejściem temperatury przez 0°C (Tmin≤0°C ^Tmax>0°C) przedstawiono w ujęciu rocznym i sezonowym. Znaczne ocieplenie w świetle średniej rocznej temperatury powietrza z trendami rzędu od +0,6°C do 1,0°C/10 lat znajduje odzwierciedlenie w tendencji spadkowej liczby dni mroźnych w obu regionach. Natomiast odmiennie kształtują się tendencje w występowaniu dni z przejściem temperatury przez 0°C, które są wzrostowe w Arktyce Atlantyckiej i spadkowe w Arktyce Syberyjskiej.
An increase in the air temperature is an evident manifestation of contemporary climate change. In the Arctic this trend began to be significant in the middle of the nineties and has been accompanied by significant changes in the frequency of thermally characteristic days. This paper discusses the directions and the rate of changes in the average annual and seasonal air temperatures, the number of ice days (Tmax<0°C) and the number of days with freeze-thaw events (Tmin≤0°C^Tmax>0°C) in both the Atlantic Arctic and The Siberian Arctic in the period 1979-2013. Four meteorological stations were considered: Danmarkshavn, Hornsund, Dikson, Ostrov Kotielnyj. In this paper annual courses of the above mentioned characteristics of air temperature are recognized and their trends are calculated from annual and seasonal perspectives. Trend magnitude was assessed with least square method and its significance was tested with Mann-Kendall test. Trends were calculated for several long-term periods starting with the 30-year period of 1979-2008 followed by further periods of which each was lengthened by a year in relation to preceding period, e.g. 1979-2009, 1979-2010 etc. Such an approach enables the trends stability assessment. At the stations considered average monthly air temperature was varying in the range from about -30°C in February at Ostrov Kotielnyj station to slightly more than +5°C in July and August at Dikson station. The mildest thermal conditions characterize Hornsund station where average monthly temperature in winter months reaches about -10°C and during four months (June-September) it is above 0°C. Statistically significant increase in the average annual air temperature of magnitude of +1.0°C or +0.8°C per 10 years was found at all the stations. Trends in the seasonal air temperature were also positive however not always significant. The strongest increase of the rate of more than +2.0°C per 10 yrs was found at Hornsund in winter for the period of 1979-2013. Spring air temperature showed significant increasing trends for all of the long-term periods at the station in Siberian Arctic (Ostrov Kotielnyj) and Dikson. At both Ostrov Kotielnyj and Danmarkshavn stations significant increase of temperature in this season started from the period of 1979-2010. Trends in autumn temperature were significant and stable at most of the stations. At Dikson station exclusively an increase in temperature reached statistical significance slightly later - in the period of 1979-2011. Significant changes in average air temperature caused changes in the frequency of thermally characteristic days. Trends in the frequency of both ice days and days with freeze-thaw events were less significant. The frequency of ice days has been diminishing at all of the stations but significant were mostly annual trends. Significant decrease of the ice days was found at Ostrov Kotielnyj and Danmarkshavn stations in spring and at Hornsund station in summer. In summer significant were also trends for the longest of the multiyear periods analysed at Ostrov Kotielnyj and Danmarkshavn stations. In autumn downward trends were stable at Ostrov Kotielnyj station. At other stations trends in this index were significant only for the period of 1979-2013. A direction of trends in the frequency of days with freeze-thaw event is less stable. In the case of annual index values trends were negative at Ostrov Kotielnyj and Dikson stations whereas at other stations they were positive. Trend directions in the frequency of days with Tmin≤0°C^Tmax>0°C varied depending on season. In spring and autumn trends were positive at majority of the stations. However, they were significant only in spring at Ostrov Kotielnyj and Danmarkshavn stations. In summer trends in this index were negative. This decrease was the strongest and the most pronounced at Dikson station.
Źródło:
Problemy Klimatologii Polarnej; 2014, 24; 5-24
1234-0715
Pojawia się w:
Problemy Klimatologii Polarnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane wyróżniki jakościowe polędwic sopockich zapakowanych w stanie niewychłodzonym (badania modelowe)
Chosen quality factors of Sopocka Tenderloins packaged unchilled (model research)
Autorzy:
Szmanko, T.
Gorecka, J.
Niedzwiedz, J.
Malicki, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826663.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
mieso wieprzowe
przetwory miesne
wedliny
poledwica sopocka
wyrozniki jakosci
jakosc
pakowanie w stanie niewychlodzonym
przechowywanie zywnosci
dzialanie bakteriostatyczne
powloki antybakteryjne
Opis:
W celu zwiększenia trwałości peklowane elementy przeznaczone do produkcji polędwic sopockich pokryto substancjami bakteriostatycznymi: mleczanem sodu, sorbinianem potasu, mieszaniną mleczanu sodu i sorbinianu potasu, cystatyną oraz karagenem lub żelatyną. Po zakończonej obróbce cieplnej wędzonki w stanie gorącym zapakowano próżniowo w folię termokurczliwą, schłodzono szokowo w temperaturze 0 °C i przechowywano w temperaturze bliskiej krioskopowej (-3 °C) przez 42 doby. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zapakowanie wędzonek w stanie gorącym, bezpośrednio po zakończonym procesie produkcyjnym, a następnie szokowe ich schłodzenie i dalsze przechowywanie w temperaturze bliskiej krioskopowej korzystnie wpływa na ich jakość.
In order to increase their shelf life, cured meat elements to be use for the production of Sopocka Tenderloins were coated with bacteriostatic substances: sodium lactate, potassium sorbate, mixture of sodium lactate and potassium sorbate, cystatin, and carrageenan or gelatine. After the heat treatment completed, the hot smoked meat products were vacuum packed in a heat-shrink wrap, shock-cooled at 0 °C, and stored at a near cryoscopic temperature (-3 °C) for 42 days. Based on the tests performed, it was found that packaging hot smoked meat products directly upon the completion of the production process, as well as subsequent shock-cooling and storing them at a near cryoscopic temperature had a beneficial effect on their quality.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2013, 20, 5
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie metod oznaczania zawartości glikogenu w wołowej tkance mięśniowej
Comparison of methods used for the determination of glycogen concentration in beef muscle tissue
Autorzy:
Niedźwiedź, J.
Ostoja, H.
Żmijewski, T.
Cierach, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2071469.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
glikogen
metody oznaczania glikogenu
glukometr
glikoliza
glycogen
glycogen determination
glucometer
Opis:
Celem pracy było oznaczenie zawartości glikogenu w wołowej tkance mięśnowej, wykorzystując standardową metodę antronową, metodę enzymatyczną, a także szybką metodę z wykorzystaniem glukometru. Badano mięsień longissimus thoracis et. lumborum (n = 7), pochodzący z tusz buhajów, ieszańców ras czarno-biała x limousin. Próbki pobierano 45 min, 3 h, 6 h, ! h, 24 h i 48 h post mortem. Metoda antronowa w sposób prawidłowy jzwoliła ocenić przebieg zmian zawartości glikogenu w mięsie wołowym czasie dojrzewania. Natomiast metoda z wykorzystaniem glukometru wy-aga dalszych prac, jednakże stwarza potencjalne możliwości wykorzysta-a jej do wstępnego szacowania poziomu zawartości glikogenu w tkance mięśniowej.
The aim of this study was to determine the glycogen concentration in beef muscle tissue. Three different methods were used, i.e.: anthron, enzymatic and rapid. The last one employed a domestic glucometer for human blood glucose level control. Samples were taken from longissimus thoracis et. lumborum muscles (n = 7), approximately at 45 min, 3 h, 6 h, 12 h, 24 h i 48 h post mortem. Muscles were removed from carcasses of Black-and-White x Limousin young bulls. The anthron method seems to be a very good for the evaluation of changes in the muscle glycogen concentration during aging. In addition, the rapid method using domestic glucometer needs to be improved in some critical points. However, this method can be used in the preliminary estimation of glycogen concentration in beef muscle tissue.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2011, 3; 55-56
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies