Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Leszczynska, T." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Próba oznaczania aktywności fosfatazy zasadowej, aldolazy fruktozo-dwufosforanowej, dehydrogenazy mleczanowej, dehydrogenazy (NADP) izocytrynianowej i aminopeptydazy leucynowej w moczu po zagęszczeniu i odsoleniu na Sephadexie G-25
Popytka opredelenija aktivnosti shhelochnojj fosfatazy, fruktozo-difosfatnojj aldonazy, laktat-degidrogenazy, izocitrat (NADP) degidrogenazy i lejjcinovykh aminopeptidazy v moche posle sgushhenija i ostalivanija na Sefadekse G-25
A trial of determination of alkaline phosphates, fructose-diphosphate aldolase, lactic dehydrogenase, isocitrate dehydrogenase (NADP) and leucine aminopeptidase in urine after concentration and desalting on Sephadex G-25
Autorzy:
Leszczyńska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2188679.pdf
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej
Źródło:
Diagnostyka Laboratoryjna; 1978, 14, 5; 281-286
0867-4043
Pojawia się w:
Diagnostyka Laboratoryjna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka
Autorzy:
Leszczynska, T
Pisulewski, P M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/825893.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
endorfiny
beta-karoten
witaminy grupy B
cholina
przeciwutleniacze
kofeina
witamina E
choroby czlowieka
depresja
witamina C
dysforia
aktywnosc psychofizyczna
otepienie
zywienie czlowieka
skladniki odzywcze
endorphin
beta-carotene
B-group vitamin
choline
antioxidant
caffeine
vitamin E
human disease
depression
vitamin C
dysphoria
psychophysical activity
dementia
human nutrition
nutritional component
Opis:
Dokonano przeglądu potencjalnego wpływu wybranych składników żywności na aktywność umysłową oraz ryzyko wystąpienia dysforii, demencji i depresji. Przedstawiono dowody na kluczową rolę m.in. witamin z grupy B i witamin przeciwutleniających w ochronie przed niekorzystnymi zmianami w naczyniach krwionośnych, aterosklerozą i demencją. Wskazano równie na udział choliny, alkoholu i kofeiny w funkcjonowaniu centralnego układu nerwowego oraz diety na syntezę neuroaktywnego składnika – β-endorfiny.
In the paper presented, the authors review the potential impact of selected nutrients on mental activity, as well as the risk of dysphoria, dementia, and depression to occur in people. Evidence was provided that the B-complex and antioxidant vitamins play an important role in the protection against unfavorable changes in blood-vessels, as well as against arteriosclerosis and dementia diseases. It was demonstrated that such substances as choline, alcohol, and caffeine are significantly involved in the functioning of the central nerve system, and that a diet influences the synthesis of ß-endorphin, which is a neuro-active substance.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2004, 11, 1; 12-24
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proba zbadania wplywu dodatku jonow magnezowych na zmiany poziomu azotanow i azotynow w wybranych kiszonkach warzywnych
Autorzy:
Herod-Leszczynska, T
Miedzobrodzka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877769.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
surowce roslinne
azotany
produkcja roslinna
kiszonki
badania organoleptyczne
reduktaza azotanowa
chlorek magnezu
kapusta glowiasta biala
azotyny
warzywa
plant raw material
nitrate
plant production
silage
organoleptic test
nitrate reductase
magnesium chloride
white cabbage
nitrite
vegetable
Opis:
Sprawdzono oddziaływanie jonów magnezowych na aktywność reduktazy azotanowej kapusty głowiastej białej, a następnie zbadano ich wpływ na zmiany poziomu azotanów i azotynów w niektórych kiszonkach warzywnych. Uzyskane wyniki badań wykazały, że jony magnezowe powodowały istotny wzrost aktywności reduktazy azotanowej, a dodatek w odpowiednich ilościach chlorku magnezu do surowca w czasie przygotowywania do kiszenia spowodował istotny spadek zarówno poziomu azotanów jak i azotynów.
The aim of this study was to examine the effect of magnesium ions on some changes in the nitrate reductase activity in the white headed cabbage as well as a practical application of the results obtained in vegetable souring. As experimental material were used: white and red headed cabbage, red beets and the same vegetable in the soured form. Vegetable souring was performed using a traditional method as well as a modified one, considiering a supplement of magnesium chloride at various levels during the process of souring. The activity of nitrate reductase in the white headed cabbage was determined by the Jaworski method. In raw and soured vegetables the level of nitrates was determined by brucine method and that of nitrites by the Griess colorimetric method. A supplement of magnesium ions to the incubation mixture containing raw white cabbage resulted in an increased activity of the studied enzyme by 17,0-34,8% and was significant in all magnesium ions concetrations used. The introduction of adequate amounts of magnesium chloride to soured vegetable production resulted also in a significant decrease in the nitrate and nitrite levels. An organoleptic evaluation of soured vegetables made by a traditional method and by using a supplement high quality, although the smell of white headed cabbage and "beet acid" has slightly however, significantly deteriorated.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1993, 44, 4; 309-315
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw procesu fermentacji na zmiane poziomu azotanow i azotynow w wybranych warzywach
Autorzy:
Herod-Leszczynska, T
Miedzobrodzka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874027.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
kapusta kwaszona zob.tez kapusta kiszona
zywnosc
kapusta kiszona
kapusta glowiasta biala
kiszenie
warzywa
surowce roslinne
azotany
kapusta glowiasta czerwona
analiza zywnosci
fermentacja
burak cwiklowy
skazenie zywnosci
food
sauerkraut
white cabbage
souring
vegetable
plant raw material
nitrate
red cabbage
food analysis
fermentation
red beet
food contamination
Opis:
Badano zmiany poziomu azotanów i azotynów w czasie procesu fermentacji kapoty głowiastej białej, czerwonej oraz buraków ćwikłowych. Uzyskane wyniki wskazują na wysoce istotny wpływ tego procesu na redukcję zarówno azotanów jak i azotynów.
The aim of this study was to follow the changes in the levels of nitrates and nitrites throughout the process of fermentation of sauerkraut from white and red cabbage and red beets. The nitrate and nitrite levels were determinated in raw and fermentation as well as in red beets and "beet acid" after a week of souring. Nitrate were determinated by the brudne method, while nitrates by the Griess colorimetric method. Mean reduction of nitrates in sauerkraut (in relation to raw cabbage) was ca. 55.5% and that of nitrites ca. 76.7%. In the red sour cabbage a decrease in the level of nitrates in relation to the product by ca. 84.1% and in that of nitrites by ca. 67.4% was found. The stabilization of both nitrate levels in both kinds of cabbages followed as after the second month of storage, as confirmed by statistical analysis of the results. In the red beets after the process of fermentation a decrease in the level of nitrates by ca. 91.6% was noted. An undefined portion of the studied compounds passed into the liquid. The "beet acid" contained 595.9 mg/dm1 of nitrates and 3.26mg/dm3 of nitrites.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1992, 43, 3-4; 253-258
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proba zbadania jonow magnezowych i witaminy C na aktywnosc reduktazy azotanowej kapusty glowiastej bialej
An attempt to investigate the effect of magnesium ions and vitamin C on the activity of nitrate reductase of white headed cabbage
Autorzy:
Herod-Leszczynska, T
Miedzobrodzka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876228.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
surowce roslinne
przechowywanie
aktywnosc enzymatyczna
witamina C
reduktaza azotanowa
magnez
oznaczanie
kapusta glowiasta biala
warzywa
plant raw material
storage
enzyme activity
vitamin C
nitrate reductase
magnesium
determination
white cabbage
vegetable
Opis:
W kapuście głowiastej białej oznaczono aktywność reduktazy azotanowej, poziom magnezu i poziom witaminy C. Następnie zbadano wpływ jonów magnezowych i witaminy C na zmiany aktywności enzymu. Uzyskane wyniki wykazały, że zarówno jony magnezowe jak i witamina C (w zakresie stosowanych stężeń) istotnie wzmagały aktywność reduktazy azotanowej kapusty.
The aim of this study was to investigate the effect of magnesium ions and vitamin C on changes in the activity of nitrate reductase of white headed cabbage. During storage of cabbage the activity of nitrate reductase was investigated by the Jaworski method, the level of magnesium by complexometronic method and the level of vitamin C by the Pijanowski method. In addition, the effect of a supplement of magnesium and vitamin C on some changes in the activity of the enzyme was tested. For this puropse, to the incubation mixture, containing the material under study, magnesium ions in the form of magnesium chloride or vitamin C were added in respective quantities. It was found that the nitrate reductase activity as well as the level of magnesium and vitamin C are decreasing towards the inside layers of headed cabbage. Statistical evaluation of the results indicates a high by significant correlation between factors under study. A supplement of magnesium ions or vitamin C to the investigated cabbage significanty incerases the activity of the enzyme.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1993, 44, 2-3; 159-164
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany podaży podstawowych grup produktów spożywczych w gospodarstwach domowych emerytów i rencistów w latach 1989-2004
Changes in daily supply of basic groups of food products in households of pensioners in the years from 1989 to 2004
Autorzy:
Sikora, E.
Pysz, M.
Leszczynska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826499.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
emeryci
gospodarstwa domowe
konsumenci
lata 1989-2004
ludzie starzy
podaz
produkty spozywcze
rencisci
zmiany
zywienie czlowieka
Opis:
Celem podjętych badań było określenie zmian podaży podstawowych grup produktów spożywczych w gospodarstwach emerytów i rencistów, jakie miały miejsce na przestrzeni szesnastu lat, tj. od 1989 do 2004 r., a więc w okresie początku i stabilizacji gospodarki rynkowej w Polsce. Materiał do badań stanowiły dane pochodzące z Roczników Statystycznych GUS z lat 1990-2005 z działu Budżety Gospodarstw Domowych, dotyczące podaży produktów zbożowych, mleka i przetworów mlecznych, mięsa i przetworów mięsnych, ryb i przetworów rybnych, masła i śmietany, jaj, innych tłuszczów, ziemniaków, owoców, warzyw i nasion roślin strączkowych oraz cukru i słodyczy. Proces urynkowienia gospodarski spowodował zarówno szereg pozytywnych, jak i negatywnych zmian w podaży grup produktów spożywczych. Do pozytywnych należy zaliczyć znaczne zmniejszenie podaży masła (50 %) i cukru (28 %), przy równoczesnym wzroście podaży owoców (25 %), zaś do negatywnych znaczne zmniejszenie podaży mleka i przetworów mlecznych (44 %), produktów zbożowych ogółem (20 %) oraz ziemniaków (33 %).W badanym okresie znacznym wahaniom podlegała podaż mięsa i przetworów mięsnych oraz ryb i przetworów rybnych. W konsekwencji jednak podaż mięsa wykazywała tendencję wzrostową zaś ryb spadkową.
The objective of this study was to determine the changes in daily supply of basic groups of food products in households of pensioners during a sixteen year period from 1989 to 2004, i.e. at the beginning and stabilization of the market economy in Poland. The research material included data from Statistical Yearbooks published from 1990 to 2005 by GUS (Central Statistical Office), Sections “Households Budgets”. The data studied referred to the supply of cereals, milk and dairy products, meat and meet products, fish and fish products, butter and cream, eggs, other fats, potatoes, fruit, vegetables and legume, and sugar & sweets. The process of market economy stabilization in Poland caused many positive and negative changes in the supply of food product groups. Amidst the positive changes, there are: essential decrease in the supply of butter (50 %) and sugar (28 %), and a simultaneous increase in the supply of fruit (25 %) whereas the negative changes involve a considerable decrease in the supply of milk and dairy products (44 %), total cereals (20 %), and of potatoes (33 %). During the period studied, the supply of meat and meat products highly fluctuated as did the supply of fish and fish products. Generally, the supply of meat had an increasing tendency while the supply of fish - a decreasing tendency.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2009, 16, 5
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the frequency of snack and beverages consumption and stimulants intake in children grown up in orphanages in Krakow
Autorzy:
Pysz, K.
Leszczynska, T.
Kopec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874587.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
assessment
frequency
snack
beverage
consumption
intake
child
nutritional habit
Krakow city
orphanage
Opis:
Background. Childhood is a particular period of life, when nutritional habits are emerging, so much attention should be paid to proper dietary habits, which become a nutritional pattern copied in the future. Objective. The aim of this study was to evaluate selected dietary habits and preferences in a group of children living in Krakow orphanages (supervising by the Social Welfare Centre in Krakow), by assessing the frequency of snacks and beverages consumptions as well as an intake of beverages with caffeine, alcohol and smoking cigarettes. Material and methods. Studies were performed in the years 2007-2008 in five orphanages located in Krakow. 181children, 9 to 20 yrs of age, participated in this study. Assessment of dietary habits and preferences was performed based on anonymous questionnaire which included questions about snacking frequency, favorite and most frequently drank beverages without or with caffeine, alcohol and cigarettes smoking. Results. The analysis of nutritional habits showed that the most popular high-calorie snacks were eaten by the youngest children. Children and adolescents asked for the most commonly consumed beverages indicated on fizzy drinks and fruits juice. Among the youngest children (9-12 years old), 5% reported drinking alcohol, 10% of boys smoked cigarettes, 10% of girls and 21% of boys drank coffee. Among the oldest respondents, about 35% declared drinking coffee, 39% girls and 65% boys declared smoking cigarettes, whereas drinking alcohol reported 22 and 38% subjects, respectively. Conclusions. Results obtained in this study, indicate the necessity of intervention, consisting on running training courses and workshops of the assessed population, i.e. children, adolescents and instructing their educators.
Wprowadzenie. Dzieciństwo jest szczególnym okresem dla kształtowania zwyczajów żywieniowych, dlatego ważne jest, aby zadbać o prawidłowy sposób odżywiania dzieci, który staje się wzorcem w przyszłości. Cel. Celem przeprowadzonych badań była ocena zwyczajów i preferencji żywieniowych dzieci przebywających w domach dziecka na terenie Krakowa, w zakresie częstotliwości spożywania przekąsek i napojów oraz stosowania używek typu kawa, alkohol i papierosy. Materiał i metody. W badaniach, które przeprowadzono w latach 2007-2008, uczestniczyło 181 wychowanków w wieku 9-20 lat przebywających w pięciu domach dziecka zlokalizowanych na terenie Krakowa, będących pod opieką Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Oceny zwyczajów i preferencji żywieniowych dokonano na podstawie badań z wykorzystaniem anonimowego kwestionariuszu, zawierającego pytania dotyczące częstotliwości pojadania przekąsek, najczęściej spożywanych napojów oraz korzystania z używek tj. kawy, papierosów i alkoholu. Wyniki. Analiza preferencji żywieniowych wykazała, że wysokokaloryczne przekąski spożywały najczęściej dzieci najmłodsze. Napoje gazowane oraz soki owocowe najchętniej spożywały zarówno dzieci jak i młodzież. Wśród młodzieży ze starszych grup wiekowych stwierdzono wysoką częstotliwość korzystania z używek. Spośród najmłodszych dzieci (9-12 letnich) 5% deklarowało picie alkoholu, 10% chłopców palenie papierosów, 10% dziewcząt i 21% chłopców picie kawy. W najstarszej grupie wiekowej 35% ankietowanych deklarowało picie kawy, 39% dziewcząt i 65% chłopców palenie papierosów i 22% dziewcząt i 38% chłopców spożywanie alkoholu. Wnioski. Wyniki badań wskazują na konieczność podjęcia działań interwencyjnych polegających na prowadzeniu specjalnych szkoleń i warsztatów dla dzieci i młodzieży oraz udzielaniu wskazówek ich opiekunom.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of nutritional habits and preferences of children and adolescents brought up in Krakow’s orphanages
Autorzy:
Pysz, K.
Leszczynska, T.
Kopec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874136.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
nutritional habit
food frequency
nutritional preference
child
adolescent
Krakow city
orphanage
Opis:
Background. Proper nutrition can not only guarantee harmonious child’s development, but can also protect against later development of diet-related diseases such as type-2 diabetes, obesity or cardiovascular diseases. Many diseases as well as disorders of intellectual development of a young people may result from the mistakes made in a period of an intense growth and maturing of a child. Objective. The aim of this study was to assess nutritional habits and preferences in subjects brought up in orphanages in terms of subjective evaluation of eating patterns, frequency of the meal consumption, and a concern about healthy life style. Material and Methods. This study has been conducted to evaluate nutritional habits and preferences of 181 children aged 9-20, from orphanages in Krakow. Study was performed in 2007-2008 in 5 orphanages, which were under the control of Social Welfare Centre. Evaluation of nutritional habits and preferences was performed on the basis of an anonymous 8-question questionnaire adjusted to the respondent’s age, which referred, among other, to questions about subjective assessment of eating patterns, frequency of meal consumption and the concern about healthy lifestyle patterns. Results. About 75% of the examined population responded affirmatively to a question about subjective assessment of proper eating patterns; 80% female and 88% male respondents declared a regular consumption of meals. Daily diets of children in orphanages consisted usually from 5 or 4 meals (respectively 38 and 33% of affirmative responses); although, 5 meals were most often eaten by the youngest children. Furthermore, it has been revealed that milk and dairy products were consumed, on average, by 66% of respondents. On average, 76% of respondents reported everyday consumption of the lean meat, while 72% ate fish at least once per week. Conclusions. Results obtained in this study, identify the improper nutritional habits and indicate the necessity of intervention, consisting on training courses and workshops for children, adolescents and their teachers.
Wprowadzenie. Właściwe żywienie może nie tylko zapewnić harmonijny rozwój dziecka, ale może też zapobiec późniejszemu rozwojowi wielu chorób dietozależnych, takich jak cukrzyca typu 2, otyłość czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Błędy żywieniowe w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania mogą być także przyczyną wielu chorób i zaburzeń rozwoju intelektualnego młodego człowieka. Cel. Celem podjętych badań była ocena zwyczajów oraz preferencji żywieniowych wychowanków krakowskich domów dziecka, w zakresie wybranych aspektów. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyło 181 wychowanków. Wiek dzieci objętych badaniami mieścił się w granicach od 9 do 20 lat. Badania wykonywano w 5 domach dziecka w latach 2007-2008. Ocena zwyczajów i preferencji żywieniowych opierała się na anonimowym kwestionariuszu obejmującym 8 pytań, i dotyczyła subiektywnej oceny tzw. ”zdrowego” stylu życia, częstotliwości spożywanych posiłków i wybranych grup produktów spożywczych. Wyniki. Na pytanie odnoszące się do subiektywnej oceny prawidłowego sposobu żywienia twierdząco odpowiedziało ok. 75% ankietowanej populacji. Regularne spożywanie posiłków deklarowało 80% wychowanek i 88% wychowanków. Całodzienne racje pokarmowe młodzieży krakowskich domów dziecka najczęściej składały się z 5 lub 4 posiłków (kolejno 38 i 33% twierdzących odpowiedzi), przy czym spożycie 5 posiłków najczęściej deklarowali najmłodsi wychowankowie. Ponadto wykazano, że po mleko i jego przetwory sięga średnio 66% wychowanków. Codzienne spożywanie chudego mięsa i jego przetworów deklarowało średnio 76% ankietowanych, a spożycie ryb, co najmniej raz w tygodniu, deklarowało 72%. Wnioski. Uzyskane wyniki badań, wskazują na niewłaściwe nawyki żywieniowe i uzasadniają konieczność interwencji, polegającej na prowadzeniu warsztatów, szkoleń wśród ocenianej populacji dzieci i młodzieży oraz ich opiekunów.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anthropometric assessment of the nutritional status of children and adolescents residing in selected Polish orphanages based on their energy intake and physical activity level
Autorzy:
Pysz, K.
Leszczynska, T.
Kopec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874392.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
anthropometric assessment
nutritional status
human nutrition
child
adolescent
orphanage
energy intake
physical activity
activity effect
Polska
Opis:
Background. Actions to the prevention of overweight and obesity should be first addressed to the youngest population and their parents, guardians as well as teachers. The major objectives of prevention and treatment of overweight and obesity programme should be focused on modification of nutritional habits and promotion of physical activity. Objective. The aim of this study was to evaluate the nutritional status, intake of energy and macronutrients as well as the physical activity of students from orphanages in Krakow. Material and methods. Study was performed in 5 orphanages located in Krakow (Poland), which were under control of Social Welfare Centre in Krakow. The study involved 153 students, 67 girls and 86 boys, aged from 7 to 20 years. Nutritional status was assessed by anthropometric measurements. The protein and total fat content in diets was measured by chemical analyses and carbohydrates were calculated by difference. Physical activity level of children and adolescents was assessed by questionnaire. Results. Over 80% of boys and about 90% of girls had a normal body mass. Students have spent their free time on additional physical activity from 1h 34 min/day to 5 h 12 min/day. They also have spent their free time on sedentary activities on average 4 h/day. Daily diets of students did not met recommendations for energy, carbohydrates and fats. Intake of protein was too high and exceeded the estimated average requirement even over three times. Conclusions. Despite the insufficient intake of fat and carbohydrates, students generally showed a proper BMI value. This suggests that excess intake of protein was used for maturation process and was additional source of energy. Reported additional physical activity was satisfactory.
Wprowadzenie. Działania dotyczące zapobiegania nadwadze i otyłości powinny być kierowane głównie do dzieci, ich rodziców, opiekunów prawnych, a także do nauczycieli. Powinny one koncentrować się głównie na monitorowaniu i korygowaniu nawyków żywieniowych oraz promowaniu aktywności fizycznej. Cel. Celem pracy była ocena stanu odżywienia, spożycia energii i makroskładników, a także aktywności fizycznej dzieci domów dziecka w Krakowie. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w 5 domach dziecka, będących pod nadzorem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. W badaniach wzięło udział 153 wychowanków, w tym 67 dziewczęta i 86 chłopców, w wieku od lat 7 do 20 lat. Stan odżywienia dzieci oceniano przy pomocy pomiarów antropometrycznych. W całodziennych racjach pokarmowych dzieci i młodzieży oznaczono, metodami chemicznymi, zawartość białka i tłuszczu. Ilość węglowodanów obliczono z różnicy. Poziom aktywności fizycznej u dzieci i młodzieży oceniono przy pomocy kwestionariusza. Wyniki. Ponad 80% chłopców i ~90% dziewcząt miało prawidłową masę ciała. Czas poświęcony na dodatkową aktywność fizyczną, przez wychowanków krakowskich domów dziecka, wahał się w granicach od 1h 34 min./dobę do 5 h 12 min./dobę, czyli w pełni pokrywał zalecaną ilość, wynoszącą 1 h/dobę. Zajęcia sedenteryjne trwały średnio 4 h/dobę. W sposobie żywienia badanej młodzieży występowały błędy, polegające na niepełnym pokryciu zapotrzebowania na energię, węglowodany, tłuszcze oraz błonnik pokarmowy. Równocześnie stwierdzono nadmierne ilości biała w racjach, przekraczające wartości zalecane nawet ponad 3-krotnie. Wnioski. Pomimo niedostatecznej ilości energii, tłuszczów i węglowodanów w racjach pokarmowych wychowanków domów dziecka, wartości wskaźnika BMI były na ogół prawidłowe. Sugeruje to, że nadmierne spożycie białka było wykorzystane do procesów wzrostu i rozwoju oraz jako dodatkowe źródło energii. Czas przeznaczony na dodatkową aktywność fizyczną przekraczał zalecany czas.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Basic chemical composition, content of micro- and macroelements and antioxidant activity of different varieties of garlics leaves Polish origin
Podstawowy skład chemiczny, zawartość mikro- i makroelementów oraz właściwości przeciwutleniające liści różnych odmian czosnku polskiego pochodzenia
Autorzy:
Piatkowska, E.
Kopec, A.
Leszczynska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826379.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
garlic
garlic leaf
chemical composition
phenolic compound
vitamin C
vitamin E
nutrient compound
microelement content
macroelement content
bioactive substance
Opis:
The aim of this study was to comparison of chemical components and antioxidant activity in leaves of winter and spring varieties of garlic, obtained from POLAN Company; Krakow, Poland) as well as in leaves of wild (bear’s) garlic. The content of basic chemical components were determined according to the AOAC methods. Selected minerals content was determined according to the PN procedure. Vitamin C and polyphenols were determined using the Tillman’s and Folin-Ciocalteau’s methods, respectively. The ability to scavenging of the ABTS•+ was analyzed by Re et al. method. Leaves of wild garlic had the significantly lowest amount of dry matter (79.0 g·kg⁻¹), proteins (13.7 g·kg⁻¹), total carbohydrates (50.8 g·kg⁻¹), dietary fiber (26.9 g·kg⁻¹), ash (8.9 g·kg⁻¹), vitamin C (956.1 mg·kg⁻¹), and antioxidant activity (25.0 mmol TEAC·kg⁻¹), but the highest level of crude fat (5.6 g·kg⁻¹), potassium (34.6 g·kg⁻¹), magnesium (1.72 g·kg⁻¹), iron (230.3 mg·kg⁻¹) and zinc (58.8 mg·kg⁻¹) as compared to winter and spring varieties. At the same time, there was no unambiguous differences in the level of basic chemical components (proteins 20.9 ÷ 35.7 g·kg⁻¹, fat 1.6 ÷ 2.8 g·kg⁻¹, total carbohydrates 61.3 ÷ 116.5 g·kg⁻¹, fibre 33.7 ÷ 57.0 g·kg⁻¹, ash 8.9 ÷ 14.1 g·kg⁻¹), antioxidants (vitamin C 75.4 ÷ 459.7 mg·kg⁻¹, polyphenols 335.3 ÷ 1895.1 mg·kg⁻¹), antioxidant activity (27.0 ÷ 30.1 mmol TEAC·kg⁻¹) and the amount of minerals (calcium 7.55 ÷ 28.9 g·kg⁻¹, potassium 15.9 ÷ 28.0 g·kg⁻¹, magnesium 0.85 ÷ 1.32 g·kg⁻¹, sulphur 2.41 ÷ 6.22 g·kg⁻¹, iron 34.4 ÷ 85.7 mg·kg⁻¹, zinc 9.32 ÷ 13.8 mg·kg⁻¹) between winter and spring varieties, as well as between winter varieties.
Celem badań było porównanie podstawowego składu chemicznego, zawartości mikro- i makro-składników, aktywności przeciwutleniającej w liściach czosnku odmian ozimych i jarej otrzymanych z firmy POLAN (Kraków, Polska), a także w liściach czosnku niedźwiedziego. Analizowano zawartość: suchej masy, białka, tłuszczu, węglowodanów ogółem, błonnika pokarmowego oraz popiołu standardowymi metodami AOAC, jak również zawartość wybranych składników mineralnych metodą ASA. Oznaczono także zawartość witaminy C (metodą Tillmansa), polifenoli metodą Folina-Ciocaltea’a. Wykonano ponadto oznaczenie zdolności eliminowania wolnego rodnika ABTS•+ metodą Re i wsp. Liście czosnku niedźwiedziego charakteryzowały się istotnie najmniejszą zawartością suchej masy (79,0 g·kg⁻¹), białka (13,7 g·kg⁻¹), węglowodanów (50,8 g·kg⁻¹), błonnika pokarmowego (26,9 g·kg⁻¹), popiołu (8,9 g·kg⁻¹), witaminy C (956,1 mg·kg⁻¹) i najmniejszą aktywnością przeciwutleniającą (25,0 mmol TEAC·kg⁻¹), ale największą zawartością tłuszczu surowego (5,6 g·kg⁻¹), potasu (34,6 g·kg⁻¹), magnezu (1,72 g·kg⁻¹), żelaza (230,3 mg·kg⁻¹) i cynku (58,8 mg·kg⁻¹) w stosunku do czosnku odmian ozimych i odmiany jarej. Równocześnie nie stwierdzono jednoznacznych różnic w składzie podstawowym (białko 20,9 ÷ 35,7 g·kg⁻¹, tłuszcz 1,6 ÷ 2,8 g·kg⁻¹, węglowodany ogółem 61,3 ÷ 116,5 g·kg⁻¹, błonnik 33,7 ÷ 57.0 g·kg⁻¹, popiół 8.9 ÷ 14.1 g·kg⁻¹), poziomie przeciwutleniaczy (witamina C 75,4 ÷ 459,7 mg·kg⁻¹, polifenole 335,3 ÷ 1895,1 mg·kg⁻¹), aktywności antyoksydacyjnej (27,0 ÷ 30,1 mmol TEAC·kg⁻¹) i poziomie składników mineralnych (wapń: 7,55 ÷ 28,9 g·kg⁻¹, potas: 15,9 ÷ 28,0 g·kg⁻¹, magnez: 0,85 ÷ 1,32 g·kg⁻¹, siarka: 2,41 ÷ 6,22 g·kg⁻¹, żelazo: 34,4 ÷ 85,7 mg·kg⁻¹, cynk: 9,32 ÷ 13,8 mg·kg⁻¹) pomiędzy odmianami ozimymi a odmianą wiosenną, jak również pomiędzy odmianami zimowym.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2015, 22, 1
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antocyjany – charakterystyka, występowanie i oddziaływanie na organizm człowieka
Anthocyanins – their profile, occurrence, and impact on human organism
Autorzy:
Piatkowska, E.
Kopec, A.
Leszczynska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827038.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Opis:
Celem niniejszej pracy była chemiczna i biologiczna charakterystyka antocyjanów – barwników szeroko rozpowszechnionych w świecie roślin, o udowodnionych właściwościach prozdrowotnych. Antocyjany należą do polifenolowych związków organicznych – flawonoidów. Obecnie znanych jest kilkaset naturalnych barwników antocyjanowych (uzyskiwanych m.in. z winogron, aronii, czarnych porzeczek) i ponad sto uzyskiwanych syntetycznie. Związki te wykazują właściwości prozdrowotne. Do najważniejszych należy działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe, przeciwnowotworowe.
The objective of the paper was to present the chemical and biological profile of anthocyanins - natural dyes, which occur very commonly in the plant world and have proven health benefits. Anthocyanins belong to the polyphenolic organic compounds – flavonoids. At present, there are know several hundred natural anthocyanin pigments (among other things, those isolated from red grapes, chokeberries, and blackcurrants) and more than one hundred synthetic ones. Those compounds show health benefits. Among them, the most important are their antioxidant, anti-inflammatory, anti-atherosclerotic, and anti-carcinogenic activity.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2011, 18, 4
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Questionnaire studies on the level of knowledge of human nutrition. Part.1. Secondary school students in Cracow Region
Autorzy:
Miedzobrodzka, A.
Leszczynska, T.
Pysz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371505.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
Tematy:
school programme
student
secondary school
human nutrition
Krakow region
civilization disease
questionnaire study
cholesterol
fibre
Opis:
The effect of osmotic-convection drying on the mechanical properties of apples was studied. Both the osmotic dehydration and convection drying were shown to cause the changes in the mechanical properties of apples. These were manifested in the loss of natural 'tenderness' and an increase in the 'plasticity'. For the osmotic dehydration, the changes were the bigger, the higher were the degree and temperature of osmotic dehydration, and molecular weight of osmotic solute.
Celem przeprowadzonych badań była ocena stanu wiedzy z zakresu żywienia człowieka wśród młodzieży szkół średnich Krakowa. Ocenę stanu wiedzy przeprowadzono metodą ankietową. Ogółem przebadano 1830 dziewcząt i chłopców uczęszczających do siedmiu różnych typów szkół. Jak przedstawiono w tabeli 1, najwyższy ogólny poziom wiedzy z zakresu żywienia człowieka wykazywali uczniowie szkół o profilu medycznym. Młodzież wykazuje lepszą orientację odnośnie wpływu wybranych składników żywności (tj. błonnika, tłuszczu zwierzęcego, cukru) na ryzyko powstania chorób cywilizacyjnych, gorzej natomiast orientuje się w źródłach składników pokarmowych. Około 80% młodzieży spożywa pierwsze śniadanie przed wyjściem do szkoły ale już tylko połowa ankietowanych spożywa cztery i pięć posiłków w ciągu dnia. Wykazano ogólnie niskie spożycie mleka i przetworów mlecznych, warzyw i owoców, nasion roślin strączkowych oraz ciemnego pieczywa.
Źródło:
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences; 1996, 05, 4; 113-120
1230-0322
2083-6007
Pojawia się w:
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Questionnaire studies on the level of knowledge of human nutrition. Part 2. Students of the Agricultural University of Cracow
Badania ankietowe dotyczace poziomu wiedzy z zakresu zywienia czlowieka . Cz.II. Studenci Akademii Rolniczej w Krakowie
Autorzy:
Miedzobrodzka, A.
Leszczynska, T.
Pysz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373052.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
Tematy:
studenci
bledy zywieniowe
AR Krakow
stan wiedzy
badania ankietowe
zywienie czlowieka
Opis:
The results of questionnaire studies are reported on the knowledge of human nutrition among the 453 students of Agricultural University in Cracow. Generally, high level of knowledge of the effects of selected nutrients on the risk of civilisation deseases and adequate or inadequate knowledge of sources of these nutrients were found. Dietary practices reported by the students did not meet the dietary guidelines pertaining to a healthy diet.
Celem przeprowadzonych badań była ocena stanu wiedzy z zakresu żywienia człowieka wśród 408 studentów ośmiu wydziałów Akademii Rolniczej w Krakowie. Ocenę stanu wiedzy przeprowadzono metodą ankietową. Stwierdzono, że studenci Wydziału Technologii Żywności nie wyróżniali się stanem wiedzy z zakresu żywienia człowieka spośród innych biorących udział w ankiecie (Tabela 1). Młodzież akademicka wykazywała dostateczną względnie niedostateczną znajomość źródeł składników żywności, dobrze natomiast orientowała się w problematyce wpływu wybranych składników żywności na ryzyko powstawania niektórych chorób cywilizacyjnych. Deklarowany w ankiecie sposób żywienia się studentów nie był zgodny z przyjętymi zasadami prawidłowego żywienia.
Źródło:
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences; 1997, 06, 3; 151-156
1230-0322
2083-6007
Pojawia się w:
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw oddzialywania impulsowego i ciaglego pola mikrofalowego na wartosc zywieniowa i wlasciwosci przeciwutleniajace kielkowanych nasion soi
Autorzy:
Pysz, M
Pisulewski, P M
Leszczynska, T
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827901.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
wlasciwosci przeciwutleniajace
soja
zywnosc
mikrofale
polifenole
wartosc odzywcza
kielki
zywienie czlowieka
Opis:
Celem przeprowadzonych badań było porównanie wpływu nietermicznej i termicznej metody obróbki żywności, a więc oddziaływania impulsowego oraz ciągłego pola mikrofalowego na zawartość składników odżywczych, wybranych składników nieodżywczych oraz właściwości przeciwutleniające kiełkowanych nasion soi. Materiał badawczy stanowiły nasiona trzech odmian soi hodowli krajowej: Augusta, Aldana i Nawiko. Nasiona poddano kiełkowaniu, a następnie obróbce nietermicznej przy zastosowaniu impulsowego pola mikrofalowego oraz ogrzewaniu za pomocą ciągłego pola mikrofalowego. Podstawowy skład chemiczny materiału badawczego oznaczono metodami standardowymi AOAC. Aktywność inhibitorów trypsyny oznaczono metodą Kakade i wsp., zawartość polifenoli przy użyciu odczynnika Folina-Ciocalteau'a, natomiast aktywność przeciwutleniającą metodą Pekkarinen i wsp. z zastosowaniem wolnego rodnika DPPH•. Kiełkowanie nasion spowodowało uzyskanie statystycznie istotnej (P<0,05) redukcji zawartości inhibitorów trypsyny i polifenoli oraz obniżenia aktywności przeciwutleniającej. Procesy termiczne, którym poddano skiełkowane nasiona spowodowały statystycznie istotną (P<0,05) inaktywację termolabilnych składników soi (inhibitorów trypsyny), przy jednoczesnym wzroście zawartości polifenoli oraz aktywności przeciwutleniającej. Zastosowanie procesów nietermicznych spowodowało statystycznie istotny (P<0,05) wzrost aktywności inhibitorów trypsyny oraz aktywności przeciwutleniającej skiełkowanych nasion soi. Wykazano dodatnią, umiarkowaną korelację pomiędzy zawartością polifenoli a aktywnością przeciwutleniającą kiełkowanych i poddanych obróbce nietermicznej nasion soi oraz silną korelację tych parametrów po obróbce termicznej badanych nasion.
The purpose of the research was to compare the influence of non-thermal and thermal food processing method, pulse and continuous microwave field affecting on nutrition value, selected nonnutritive components and antioxidant properties of germinated soybean seeds. Seeds of three locally grown soybean cultivars: Augusta, Aldana, Nawiko were used as the test material. The seeds were subject to germination, and then to non-thermal processing with pulse microwave field and heating by continuous microwave field. Standard AOAC methods were applied to determine basic chemical composition of samples. Trypsin inhibitor activity was determined acc. to Kakade at all method, polyphenol content was determined using Folin and Ciocalteau's phenol phenol reagent, and antioxidant activity was measured acc. to Pekkarinen at all method using stable free radical DPPH•. Seed germination led to statistically important (P < 0.05) reduction in trypsin inhibitor activity and polyphenol content, and it reduced antioxidant activity. Thermal processes resulted in statistically substantial (P < 0.05) inactivation of thermo-labile soybean seed component (trypsin inhibitors), and at the same time increased polyphenol content and antioxidant activity. Non-thermal process application brought about statistically considerable (P < 0.05) growth in trypsin inhibitor activity and antioxidant activity of studed seeds. Study proved positive moderate correlation between polyphenol content and antioxidant activity of germinated and put to non-thermal processing soybean seeds, and strong correlation of these parameters in case of seeds subject to thermal processes.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2006, 13, 1; 102-116
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Suplementacja diety studentow wyzszych uczelni wojewodztwa malopolskiego witaminami i -lub skladnikami mineralnymi
Diet supplementation with vitamins and -or minerals among the university students in the region of Malopolska
Autorzy:
Biezanowska-Kopec, R
Leszczynska, T.
Kopec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/828318.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
woj.malopolskie
szkoly wyzsze
studenci
zywienie czlowieka
dieta
suplementacja zywnosci
suplementy diety
witaminy
skladniki mineralne
badania ankietowe
Opis:
Celem pracy była ocena powszechności i częstotliwości suplementacji diety preparatami witaminowymi i/lub witaminowo-mineralnymi wśród studentów sześciu wyższych uczelni Krakowa. Badaniami ankietowymi objęto grupę 450 kobiet i 293 mężczyzn w wieku 19 - 28 lat, w sezonie letnio-jesiennym i zimowo-wiosennym (2007/2008). Większość studentów deklarowała regularną (11 - 26 % osób z poszczególnych uczelni) lub sporadyczną (38 - 50 %) suplementację diety preparatami witaminowo-mineralnymi. Około 1/3 studentów (29 - 36 %) w ogóle nie uzupełniała swojej diety w żadne witaminy i składniki mineralne. Wykazano, że stosunkowo więcej kobiet niż mężczyzn (P < 0,05) uzupełnia swoją dietę suplementami. Najczęściej stosowanymi przez respondentów preparatami były zestawy witaminowo-mineralne, stosowane w szczególności podczas choroby.
The objective of the study was to assess the commonness and frequency of supplementing the diet with vitamin and/or vitamin-mineral preparations among the students of six Cracow universities. The survey covered a group of 450 women and 293 men aged 19 to 28 and was conducted during the summer-autumn and winter-spring seasons (2007/2008). The majority of students declared to regularly (11-26% of the students from individual universities) or occasionally (38-50%) supplement their diet with vitamin and/or vitamin-mineral preparations. About one/third of the students polled (29-36%) didn’t improve their daily diet with any vitamins and mineral supplements. It was evidenced that relatively more women than men (P < 0,05) added supplements to their daily diets. The most frequently used preparations among the respondents were sets of vitamins and minerals; the students polled used to apply them specifically during an illness.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2010, 17, 4; 132-140
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of packages on nitrates and nitrites contents in sauerkrauts
Wpływ opakowania na zawartość azotanów(V) i (III) w kapustach kiszonych, chodniczo skadowanych
Autorzy:
Kapusta-Duch, J.
Leszczyńska, T.
Borczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387942.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
cold-stored
nitrates
nitrites
packaging
sour white cabbage
sour red cabbage
przechowywanie chłodnicze
azotany(V)
azotany(III)
opakowania strunowe z PE-LD
opakowania metalizowane PET/met/PE
kapusta kiszona biała
kapusta kiszona czerwona
Opis:
Nitrites are thought to be ten times more toxic to humans and animals than nitrates. Nitrites are able to form nitrosamines, stable, strongly toxic, mutagenic, teratogenic and carcinogenic compounds. The presented paper investigates the effect of packaging types and length of chilled storage on changes in nitrates and nitrites contents in white and red cabbage sauerkraut. Two types of bags were used for packing the product: one made from low density polyethylene (PE-LD) and the other from the metalized polyethylene terephthalate (PET met/PE). Vegetables were analysed before and after packaging and after 1, 2, 3, and 4 months of chilled storage in two types of packaging. It has been observed in this work that nitrate contents in cold-stored sauerkrauts fluctuated in subsequent four months and the values found were generally significant. A type of packaging did not have a significant effect on the levels of nitrites in the sauerkrauts analyzed.
Azotany(III) są dużo bardziej toksyczne dla zdrowia człowieka niż azotany(V). Związki te są prekursorami N-nitrozozwiązków, które charakteryzują się właściwościami kancerogennymi, mutagennymi i embriotoksycznymi. Celem niniejszej pracy było zbadanie wpływu rodzaju opakowania (torebki wykonane z folii polietylenowej o małej gęstości (PE-LD) oraz torebki z metalizowanego politereftalanu etylenu (PET met/PE) i czasu chłodniczego składowania na zmiany zawartości azotanów(V) i azotanów(III) w kapuście kiszonej białej i kapuście kiszonej czerwonej. Analizy były wykonywane w warzywach przed zapakowaniem oraz po 1-, 2-, -3 i 4-miesięcznym okresie chłodniczego składowania w dwóch rodzajach opakowań. W toku pracy zaobserwowano na ogół istotne statystycznie zmiany w zawartości azotanów(V). Badania nie wykazały istotnego statystycznie (p > 0,05) wpływu rodzaju użytego opakowania na zawartość azotanów(III) w przechowywanych chłodniczo kiszonkach.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2016, 23, 1; 89-99
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of packages on nutritional quality of pickled chilled stored cucumbers
Wpływ opakowania na jakość zdrowotną ogórków kiszonych chłodniczo składowanych
Autorzy:
Kapusta-Duch, J.
Leszczyńska, T.
Borczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388187.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
cold-stored
packaging
pickled cucumbers
nitrates
nitrites
vitamin C
antioxidant activity
przechowywanie chłodnicze
opakowania strunowe z PE-LD
opakowania metalizowane PET/met/PE
azotany(V)
azotany(III)
ogórki kiszone
witamina C
aktywność antyoksydacyjna
Opis:
Due to instability of fresh cucumbers during storage and their seasonal availability, different methods are used to preserve them, of which pickling is one of the most favourable. The aim of this paper was to investigate the effect of package type (bags made from low density polyethylene (PE-LD) and the metalized polyethylene terephthalate (PET met/PE) foil) on selected quality parameters of pickled cucumbers. Vegetables were analysed in 2014 before packaging and after 1, 2, 3, and 4 months of chilled storage in two types of a package. It has been found that the package type used had no statistically significant (p > 0.05) effect on dry matter content, vitamin C content, nitrate and nitrite contents and antioxidant activity of the pickled cold stored cucumbers. The level of total polyphenols was statistically significant (p≤0.05) in pickled cucumbers stored in bags made from the metalized polyethylene terephthalate (PET met/PE) foil.
W związku z nietrwałością przechowalniczą ogórków i ich sezonowością jedną z najkorzystniejszych metod ich utrwalania jest kiszenie. Celem niniejszych badań przeprowadzonych w 2014 r. było zbadanie wpływu rodzaju opakowania (torebki wykonane z folii polietylenowej o małej gęstości (PE-LD) oraz torebki z metalizowanego politereftalanu etylenu (PET met/PE) na wybrane parametry jakościowe ogórków kiszonych. Analizy były wykonywane w warzywach przed zapakowaniem oraz po 1-, 2-, 3i 4-miesięcznym okresie chłodniczego składowania w dwóch rodzajach opakowań. Badania nie wykazały istotnego statystycznie (p > 0,05) wpływu rodzaju użytego opakowania na zawartość witaminy C, azotanów(V), azotanów(III) oraz na aktywność antyoksydacyjną przechowywanych w nich chłodniczo ogórków kiszonych. Istotnie statystycznie (p≤0,05) wyższą zawartością polifenoli ogółem odznaczały się ogórki kiszone przechowywane w woreczkach z folii metalizowanej.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2016, 23, 3; 357-371
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka i prozdrowotne właściwości steroli roślinnych
Profile and health-related properties of plant sterols
Autorzy:
Kopec, A.
Nowacka, E.
Piatkowska, E.
Leszczynska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827344.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Opis:
Sterole to podstawowe składniki błon komórkowych organizmów zwierzęcych i roślinnych. Dotychczas poznanych zostało blisko 40 form steroli roślinnych, z których najbardziej znane i najczęściej spotykane to: β-sitosterol, kampesterol i stigmasterol. Ich nasyconą formą są stanole, powstające w wyniku uwodornienia steroli. Fitosterole są naturalnymi składnikami roślinnymi np. soi, olejów roślinnych, ryżu oraz drewna sosnowego. W niewielkich ilościach występują także w orzechach, warzywach oraz owocach. Sterole roślinne w odpowiedniej dawce mogą powodować znaczące obniżenie poziomu cholesterolu we krwi. Mechanizm działania tych związków polega na obniżaniu wchłaniania cholesterolu poprzez zastępowanie go w micelach. Szeroko prowadzone badania kliniczne wykazały, że spożycie 2 - 3 g fitosteroli dziennie powoduje obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego o ok. 10 % oraz frakcji LDL o ok. 15 %. Stosowanie tych związków zmniejsza ryzyko zawału oraz zapobiega występowaniu miażdżycy i niedokrwiennej choroby serca. W związku z tym coraz częściej stosuje się dodatki steroli roślinnych do produktów spożywczych, m.in. do margaryn, olejów, jogurtów, serów dojrzewających, pieczywa, muesli oraz do soków i napojów owocowych.
Sterols are basic components of cell membranes in animal and plant organisms. So far, almost 40 types of plant sterols have been identified, and, among them, the most known and the most commonly occurring are: β-sitosterol, kampesterol, and stigmasterol. Stanols constitute their saturated type obtained during the hydrogenation of sterols. Phytosterols are natural plant components of, for example: soybeans, plant oils, rice, and pine wood. Small amounts of phytosterols are also in nuts, vegetables, and fruits. An adequate measured quantity of plant sterols is able to essentially reduce the cholesterol level in blood. The mechanism of their activity consists in decreasing the intestinal absorption of cholesterol by replacing it in micelles. Extensive clinical research projects showed that a dose of 2 - 3 g sterols per day caused the level of total cholesterol to be reduced by about 10 % and the LDL fraction to be decreased by ca. 15 %. The intake of those compounds reduces the risk of heart attack and prevents atherosclerosis and coronary heart disease. Therefore, plant sterols are more and more often added to food products, among other things to margarines, oils, yogurts, ripening cheeses, bakery products, muesli, juices and fruit beverages.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2011, 18, 3
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udzial posilkow przedszkolnych w calkowitym pokryciu zapotrzebowania na energie i skladniki odzywcze na przykladzie wybranej stolowki
Meals served in nursery schools and their share in meeting the recommended daily demand for energy and nutrients exemplified by one selected canteen
Autorzy:
Leszczynska, T
Sikora, E.
Krecina, K.
Pysz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/825746.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
zywienie czlowieka
zywienie zbiorowe
stolowki przedszkolne
przedszkola
dzieci
calodzienne racje pokarmowe
posilki
zapotrzebowanie na energie
skladniki odzywcze
zywienie racjonalne
Opis:
Przedszkolne racje pokarmowe dzieci pokrywały w sposób prawidłowy zapotrzebowanie na energię, białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy z grupy B, witaminę E oraz składniki mineralne, takie jak żelazo i magnez. Posiłki charakteryzowały się również prawidłowym udziałem węglowodanów, tłuszczów i białek w pokryciu całkowitych potrzeb energetycznych. Składnikami, w przypadku których stwierdzono niedostateczne spożycie w stosunku do zapotrzebowania były: witamina C, wapń, miedź i cynk. Ilości sodu w racjach pokarmowych odpowiadały dwukrotnemu przekroczeniu wartości normy bezpiecznego spożycia. Niewłaściwe spożycie składników mineralnych rzutowało na nieodpowiedni stosunek wapnia do fosforu i sodu do potasu.
The food rations served to children in the nursery school properly covered the demand for energy, protein, carbohydrates, fat, vitamins of the B-group, vitamin E, and the minerals such as iron and magnesium. Additionally, the meals served were characterized by a proper proportion among the amounts of carbohydrates, fats, and proteins in order to satisfy the total energy demands. In the case of such components as: vitamin C, calcium, copper and zinc, it was found that their intake was insufficient with regard to the demands for them. The levels of sodium as determined in the food rations served exceeded twice the standard values defined as safe for consumption. The incorrect intake of mineral components was reflected by the improper ratio between calcium and phosphorus , as well as between sodium and potassium.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2007, 14, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oszacowanie zawartosci folianow i innych witamin z grupy B w dietach mlodych kobiet [20-25 lat] z wojewodztwa malopolskiego
Assessment of the content of folates and other B-group vitamins in the diets of young women [20-25 years old] from the Malopolska region
Autorzy:
Biezanowska-Kopec, R
Leszczynska, T.
Pisulewski, P.M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827982.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
woj.malopolskie
zywienie czlowieka
kobiety
ludzie mlodzi
dieta
witaminy grupy B
foliany
calodzienne racje pokarmowe
zywienie racjonalne
Opis:
Celem pracy było określenie sposobu żywienia kobiet w wieku 20-25 lat. Badaniami objęto grupę młodych kobiet z okolic Krakowa w sezonie jesienno-zimowym oraz wiosenno-letnim. Badania przeprowadzono metodą wywiadu żywieniowego z ostatnich 24 godz. Ankiety zbierano w ciągu 4 dni tygodnia, łącznie otrzymano 384 ankiety. Racje pokarmowe badanej grupy kobiet nie pokrywały zapotrzebowania na foliany i większość pozostałych witamin z grupy B. Spożycie kwasu foliowego przez badaną grupę kobiet pokrywało zapotrzebowanie zaledwie w 74%. Wykazano również małe spożycie tiaminy, ryboflawiny, niacyny oraz witaminy B6. Tylko podaż witaminy B12 pokrywała zalecane wartości. Wpływ sezonowości podaży produktów żywnościowych na wielkość spożycia wykazano tylko w odniesieniu do niektórych witamin. Uzyskane w niniejszej pracy wyniki potwierdzają konieczność podejmowania działań zmierzających do zmiany zwyczajów żywieniowych młodych kobiet.
The objective of this study was to determine the nourishing method for women aged 20 to 25 years. The research covered a group of young women from the Cracow neighbourhood; it was conducted during the autumn-spring (2005/2006). The research was conducted using a method of interviewing those women on their food intake during the last 24 hrs before the research. The poll was performed on 4 weekdays, totally 384 poll questionnaires were received. The food rations eaten by women polled did not meet the requirements for folates, nor for the majority of B-group vitamins. The intake of folic acid by women studied covered as little as the 74% of the required amount. Additionally, it was proved that the intake of thiamine, riboflavin, niacin, and vitamin B6 was low. Only the intake of vitamin B12 covered the recommended values. The seasonal character of supply of some products on the intake level was proved only with regard to some vitamins. The findings of this study confirm the necessity of taking actions aiming at changing the nutritional habits of young women.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2007, 14, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of environment conditions on the level of nitrates and nitrites in various varieties of potato
Autorzy:
Miedzobrodzka, A.
Cieslik, E.
Sikora, E.
Leszczynska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371463.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
Tematy:
soil richness
nitrite
potato
environment condition
nitrate
Źródło:
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences; 1992, 01, 4
1230-0322
2083-6007
Pojawia się w:
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartosc witamin z grupy B w calodziennych racjach pokarmowych mlodziezy gimnazjalnej
Content of the B-group vitamins in the whole-day food rations of the gymnasium pupils
Autorzy:
Lizon, M
Biezanowska-Kopec, R.
Leszczynska, T.
Bodziarczyk, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827811.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
zywienie czlowieka
mlodziez gimnazjalna
calodzienne racje pokarmowe
witaminy grupy B
zawartosc witamin
wywiad zywieniowy
Opis:
Celem przeprowadzonych badań było oszacowanie wielkości pobrania witamin z grupy B (B1, B2, PP, B6, B12 oraz kwasu foliowego) przez młodzież gimnazjalną miejscowości Łącko oraz określenie niedoboru lub nadmiaru tych składników w diecie. Uczniowie (33 dziewcząt i 19 chłopców) w wieku 16-18 lat zostali zakwalifikowani do populacji prowadzącej umiarkowaną aktywność fizyczną. Ocenę pokrycia zapotrzebowania na witaminy z grupy B wykonywano na podstawie 416 wywiadów żywieniowych z ostatnich 24 godz. poprzedzających badanie, przeprowadzanych w ciągu czterech wybranych dni tygodnia, w sezonie jesienno-zimowym i wiosenno-letnim 2005/2006 r. Podstawą oceny wielkości podaży witamin z grupy B było porównanie ilości wykazanych pobrań, na podstawie wywiadów, z odpowiednimi wartościami zawartymi w normie żywieniowej dla badanej populacji. Otrzymane wyniki wskazują na zadowalającą podaż witamin z grupy B w badanej grupie uczniów. Spośród badanych składników tylko niacyna (83-86% normy) i ryboflawina (85% normy w sezonie jesienno-zimowym) w racjach chłopców charakteryzowały się zbyt małą podażą. Wykazano równocześnie odpowiednie spożycie tiaminy (w sezonie jesienno-zimowym) i niacyny w grupie dziewcząt, a w grupie chłopców ryboflawiny (w sezonie wiosenno-letnim) i pirydoksyny. Pozostałe witaminy, w tym foliany, były spożywane w ilościach przekraczających zalecane wartości. Wpływ sezonowości wykazano jedynie w odniesieniu do podaży witaminy B12.
The objective of the research was to assess the intake level of B-group vitamins (B1, B2, PP, B6, B12, and folic acid) by the gymnasium pupils in a locality of Łącko, and to identify a deficiency or an excess of those components in their diet. The pupils (33 girls and 19 boys), aged 16 to 18, were classified as a group of population having a moderate physical activity. On the basis of 416 interviews on the food rations during 24 hrs prior to the research, the assessment was performed of fulfilling the requirements for the B-group vitamins; the interviews were done on four selected weekdays, during the spring-summer and autumn-winter seasons in 2005/2006. The supply rate of B-group vitamins was assessed by comparing the number of supplies identified through the interviews and the respective values indicated in the relevant nutritional standard referring to the population researched. The results obtained point to the satisfactory supply level of the B-group vitamins in the group of pupils covered by this research. Among the components analysed, only the niacin (83-86% of the standard level) and the riboflavin (85% of the standard level during the autumn-winter season) were characterized by a too low supply rate. At the same time, it was shown that the following intake levels were appropriate: thiamine (during the autumn-winter season) and niacin in the group of girls; riboflavin (in the springsummer season) and pyridoxine in the group of the boys. The intake of all other vitamins, including folic acid, exceeded the recommended levels. The impact of a seasonal character of the intake was confirmed only with regard to the supply of B12.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2007, 14, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of conventional cooking on changes in the contents of basic composition and glucosinolates in kale
Wpływ gotowania na zmiany zawartości składu podstawowego i glukozynolanów w jarmużu
Autorzy:
Kapusta-Duch, J.
Kusznierewicz, B.
Leszczyńska, T.
Borczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389458.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
kale
glucosinolates
traditional cooking
dietary fibre
basic composition
jarmuż
glukozynolany
proces gotowania
błonnik pokarmowy
skład podstawowy
Opis:
Brassica vegetables have been strongly recommended as part of human diet because of its high content of bioactive sulphur compounds, eg glucosinolates. The nutrient and health-promoting compounds in kale are significantly affected by traditional cooking. The study investigated changes in the levels of dry mass, ash, fat, total protein, dietary fibre as well as total and individual glucosinolates in the kale due to the traditional cooking process. As a result of cooking kale, a significant decrease was noted in the content of fat, dry matter, indole glucosinolates, and a significant growth in the content of protein, ash, dietary fibre, and aliphatic glucosinolates compared to the raw vegetable.
Warzywa kapustne są szczególnie zalecane w diecie ze względu na wysoką zawartość składników biologicznie czynnych zawierających siarkę, tj. glukozynolanów. Celem pracy było sprawdzenie jak zmieniaj ą się wybrane parametry jakości zdrowotnej jarmużu (tj. zawartość: białka, tłuszczu, popiołu, węglowodanów, błonnika pokarmowego, suchej masy i glukozynolanów) pod wpływem tradycyjnego gotowania w wodzie. W wyniku omawianego procesu zaobserwowano istotne statystycznie obniżenie zawartości suchej masy, tłuszczu oraz glukozynolanów indolowych, a także istotny statystycznie wzrost zawartości białka, popiołu, błonnika pokarmowego oraz glukozynolanów alifatycznych, w stosunku do surowego warzywa.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2016, 23, 4; 465-480
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prozdrowotne właściwości resweratrolu
Health stimulating properties of resveratrol
Autorzy:
Kopec, A.
Piatkowska, E.
Leszczynska, T.
Biezanowska-Kopec, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/828637.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Opis:
Resweratrol (3,5,4’-trihydroksy-trans-stilben) jest naturalną fitoaleksyną, syntetyzowaną m.in. w skórkach winogron w odpowiedzi na infekcje grzybicze, stres oksydacyjny oraz promieniowanie UV. W wysokim stężeniu występuje również w winie, głównie czerwonym. Związek ten ma szeroki zakres aktywności biologicznej, m.in. właściwości przeciwzapalne, antyangiogenne, antyoksydacyje oraz przeciwnowotworowe. Ponadto chroni organizm przed chorobami układu krążenia i neurodegeneracyjnymi, hamuje oksydację cholesterolu frakcji LDL, agregację płytek krwi i angiogenezę.
Resveratrol (3,5,4’-trihydroxy-trans-stilbene) is a natural phytoalexin, synthesized, among other things, in grape skins as a response to fungal infection, oxidative stress, and UV irradiation. High concentration levels thereof are found in wine, mainly in red wine. This compound has a wide range of biological activities, for example: anti-inflammatory, anti-angiogenic, antioxidative, and anti-cancer effects. Additionally, it protects human organisms against cardiovascular and neurodegenerative diseases, inhibits the oxidation of LDL fraction of cholesterol, suppresses platelet aggregation in blood and angiogenesis.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2011, 18, 5
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość składników odżywczych i właściwości antyoksydacyjne różnych frakcji ziarna wybranych odmian i rodów owsa
Content of nutrients and antioxidant properties of different grain fractions of selected oat cultivars and varieties
Autorzy:
Piatkowska, E.
Kopec, A.
Kidacka, A.
Leszczynska, T.
Pisulewska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826247.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
zboza
owies
odmiany roslin
rody hodowlane
ziarno
frakcje ziarniakow
skladniki odzywcze
zawartosc skladnikow odzywczych
wlasciwosci przeciwutleniajace
Opis:
Celem badań było określenie zawartości składników odżywczych i ocena właściwości przeciwutleniających całego ziarna, bielma, otrąb i łuski różnych odmian i rodów owsa. Materiałem badawczym było ziarno owsa o brązowej barwie łuski odmiany ‘Gniady’ i dwóch rodów: CHD 2875/01, CHD 2833/02, a także owies żółtoziarnowy odmian: ‘Bohun’, ‘Deresz’ i ‘Cwał’. Analizowano zawartość: suchej masy, białka, tłuszczu, węglowodanów ogółem, błonnika pokarmowego oraz związków mineralnych w postaci popiołu standardowymi metodami AOAC. Oznaczono także zawartość polifenoli metodą Folina-Ciocalteau. Wykonano ponadto oznaczenie zdolności wygaszania wolnego rodnika ABTS•+ i DPPH•. Całe, obłuszczone ziarno owsa odmian o brązowej łusce charakteryzowało się większą zawartością białka i równocześnie mniejszą tłuszczu i węglowodanów ogółem oraz zbliżoną – błonnika i popiołu w porównaniu z odmianami żółtoziarnowymi. Bielmo ziarna o brązowej łusce zawierało więcej białka, mniej tłuszczu oraz zbliżone ilości węglowodanów ogółem, błonnika i popiołu w stosunku do żółtoziarnowych odmian owsa. Otręby odmiany i rodów o ciemnym zabarwieniu wykazywały mniejszą zawartość białka, większą – błonnika i porównywalne ilości pozostałych ocenianych składników, w porównaniu z odmianami o jasnym zabarwieniu. Największą zawartością polifenoli i najwyższą aktywnością antyoksydacyjną charakteryzowały się otręby odmian o brązowej łusce, zaś najniższą aktywnością – bielmo. Łuska, która jest produktem odpadowym w technologii przetwórstwa owsa, zawierała znaczne ilości suchej masy, węglowodanów, błonnika pokarmowego, składników mineralnych, polifenoli oraz cechowała się wysoką aktywnością antyoksydacyjną.
The objective of the research study was to determine the content of nutrients and to assess the antioxidant properties of a whole grain, husk, endosperm, and bran in different oat cultivars and varieties. The research material comprised grains of the brown-husked oat of ‘Gniady’ cultivar and of the two varieties: CHD 2875/01, CHD 2833/02, as well as the yellow-husked oat of ‘Bohun’, ‘Deresz’, and ‘Cwal’ cultivars. Using AOAC standard methods of analysis, there were analyzed the contents of: dry mass, protein, fat, total carbohydrates, dietary fibre, and mineral compounds in the form of ash. Also, the content of polyphenols was determined using a Folin-Ciocalteau method. Additionally, the ability to scavenge the ABTS•+ and DPPH• free radicals was determined. The whole de-husked grains of brown-husked oat cultivar were characterized by a higher content of protein and, at the same time, by a lower content of total fat and total carbohydrates, as well as by a similar content of fibre and ash compared to the yellow-husked oat cultivars. The endosperm of oat grains with a brown-coloured husk contained more proteins, less fat, and approximately equal amounts of total carbohydrates, fibre, and ash compared to the oat cultivars with yellow-husked grains. The bran of the oat cultivar and varieties with brown-husked grains had a lower amount of protein, a higher amount of fibre, and comparable amounts of other ingredients analysed in comparison to the bright coloured oats cultivars. The bran of oat cultivars with brown-husked grains was characterized by the highest content of polyphenols and by the highest antioxidant activity, while the endosperm – by the lowest amount of polyphenols and by the lowest antioxidant activity. The husk, which is a waste product of oat processing technology, contained significant amounts of dry matter, carbohydrates, dietary fibre, minerals, and polyphenols; it was characterized by a high antioxidant activity.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2013, 20, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies