Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Lemann, Natalia" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Alternatywna miara wielkości? Postkolonialne uwarunkowania wizji hegemonicznej przeszłości polski w wybranych historiach alternatywnych
    An Alternative Measure of Greatness? – Postcolonial Determinants of The Polish Hegemonic Visions of History in Selected Alternative History Novels
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182308.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    postcolonialism
    post-dependence discourses
    literature
    necessary fictions
    alternate history
    melancholic discourse of former glorious past
    postkolonializm
    dyskursy postzależnościowe
    literatura
    historia alternatywna
    melancholijny dyskurs minionej wielkości
    Opis:
    Celem artykułu jest wykazanie, jak duże znaczenie dla zrozumienia specyfiki polskich historii alternatywnych mają uwarunkowania postkolonialne. Jednym z najważniejszych następstw postkolonializmu jest specyficzna zaniżona samoświadomość subalterna, prowadząca w konsekwencji do kompleksu niższości narodu podporządkowanego. Co więcej, „postkolonialny stan świadomości” trwa nawet po ustaniu procesu politycznego podporządkowania. Paradoksalnie jednak, kompleks niższości może objawiać się w pielęgnowaniu melancholijnych wyobrażeń o wspaniałej, pełnej chwały przeszłości. Takie wyobrażenia manifestują się między innymi w literaturze, która jest przecież sposobem mapowania świata i opisywania jego kulturowej różnorodności. W tym ujęciu literatura staje się zwierciadłem ideologii i polityki. Interesującym przykładem kreowania obrazów minionej hegemonii historycznej są powieści z gatunku historii alternatywnej. Dlatego też, autorka, korzystając z terminów H. Bhabhy „pisanie narodu”, „pedagogika narodowa” czy „necessary fictions”, opisuje i analizuje sposoby w jakie wybrane historie alternatywne wypełniają marzenia subalterna o minionej wielkości politycznej. Utwory literackie Marcina Wolskiego (Alterland, Mocarstwo, Jedna przegrana bitwa), Andrzeja Ziemiańskiego (Bomba Heisenberga), Dariusza Spychalskiego (Krzyżacki poker), Macieja Parowskiego (Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40) oraz prace z gatunku dziennikarskiej niefikcjonalnej pop-historii (np. Pakt Ribbentrop-Beck, czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki Piotra Zychowicza) kreują fikcyjne, alternatywne światy, w których Polacy podbili znaczną część świata, pokonali wrogów podczas II wojny światowej oraz podporządkowali sobie ZSRR i mniejsze sąsiadujące narody. Wspomniane powyżej utwory literackie stanowią dla subalterna „konieczne fikcje” [necessary fictions], stanowiące rodzaj autoterapii. To zaś może być rozumiane jako efekt resentymentów czy postkolonialnej, nieprzepracowanej przez subalterna traumy.
    The aim of this paper is to show the significance of the postcolonial determinants for understanding the specificity of the Polish alternate history novels. The author argues that one of the most meaningful repercussions of postcolonialism is the specific self-consciousness of the insignificant subalterns and, as a consequence, the inferiority complex. More importantly, the „subaltern state of mind” lasts even after the postcolonial subordination ends. Paradoxically, the inferiority complex could be manifested as a belief in one’s glorious and magnified past. Such a conviction is evoked inter alia by literature, which is a type of mapping the world and describing cultural diversity. In this scope, literature is a mirror of ideology and policy. Alternate history novels are interesting examples of creating a false magnificent past. Therefore, applying the terms such as „writing the nation”, „national pedagogy” and „necessary fictions” (H. Bhabha) the author discusses the capability of the selected alternate history novels for fulfilling the subalterns’ dreams about greatness, power and political importance. The literary works of Marcin Wolski (Alterland, Mocarstwo, Jedna przegrana bitwa), Andrzej Ziemiański (Bomba Heisenberga), Dariusz Spychalski (Krzyżacki poker), Maciej Parowski (Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40) and the journalistic, non-fictional products of pop-history, such as Pakt Ribbentrop-Beck, czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki by Piotr Zychowicz, describe fictional, alternates, worlds in which Poland conquered a significant part of the world, defeated their enemies in the Second World War and subordinated the Soviet Union as well as smaller neighbours. Thence, the above mentioned authors give the subalterns the necessary fiction, a kind of self-therapy. The latter could be also understood, the author concludes, as the effect of postcolonial trauma, resentments and unresolved issues stemming from subjugation. 
    Źródło:
    Porównania; 2014, 14; 19-41
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PODobni – NiePODobni. Muza dalekich podróży Teodora Parnickiego i „Lód” Jacka Dukaja jako przykład dwóch sposobów alternatywizacji historii
    Antipodes of History? Muza Dalekich Podróży by Teodor Parnicki and Lód by Jacek Dukaj as Two Different Models of Approaching Alternative History
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179453.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    alternate history
    science-fiction
    historiosophy
    methodology of history
    historia alternatywna
    historiozofia
    metodologia historii
    Opis:
    Artykuł ma na celu analizę porównawczą powieści Teodora Parnickiego Muza dalekich podróży i Lodu Jacka Dukaja, w zakresie technik artystycznych oraz świadomości filozofii i przebiegu procesu historycznego. Mimo iż pisarze ci przynależą do zupełnie innych formacji kulturowych, pokoleniowych i literackich i dzieli ich warsztat pisarski, to obie powieści łączy zainteresowanie historiozofią i metodologią historii oraz literacki namysł nad polskością i jej mitami. Powieści te zaliczyć można do gatunku historii alternatywnych. Powieść Parnickiego zwana przez niego samego powieścią „historyczno-fantastyczną”, zawiera cześć pt. Mogło być właśnie tak, w której to autor testuje możliwość odrodzenia się Polski po zwycięskim powstaniu listopadowym. Jacek Dukaj, pisarz science-fiction, tworzy zaś świat, w którym historia uległa zamrożeniu w postaci z roku 1908. Powieść rozgrywa się w latach 1924–1930, a Polska wciąż jeszcze znajduje się pod zaborami i nie odzyskała niepodległości. Obaj twórcy piszą swe historie alternatywne w trybieveta wobec sienkiewiczowskiej idei „pokrzepienia serc”. Szczególnie interesujący jest stosunek obu twórców wobec metodologii historii. Parnicki zniechęcony do historii w pozytywistycznym sensie (á la Ranke), odrzuca możliwość dotarcia do zdeponowanej w źródłach prawdy historycznej. Dukaj zaś, sięgając właśnie po paradygmaty XIX-wiecznej metodologii historii nicuje je tak, by uzyskać z ich materii postmodernistyczną filozofię historii, podważającą status naukowy historii i jej możliwość wnioskowania o historii.
    The paper is focused to comparative analysis of the novels Muza dalekich podróży by Teodor Parnicki (“A Muse of Distant Journeys”) and Lód (“The Ice”) by Jacek Dukaj. The author compares the artistic techniques as well as the historiosophical consciousness and the awareness of the historical process in the aforementioned novels. The two writers belong to different cultural and literary generations and employed different poetics, still, it is possible to compare the historiosophical and methodological aspects of their works and their ways of thinking about Polishness and cultural myths. The two novels may be treated as realizations of the alternate history genre. Muza dalekich podróży called by the author himself a “historical-fantastical novel”, includes a part entitled “It could have been like that” („Mogło być właśnie tak”) describing the rebirth of Poland after a successful November Uprising. In Jacek Dukaj’s science-fiction novel history “froze” in 1908. Poland still remains divided in the years 1924–1930, never freed after the Partitions. For both Parnicki and Dukaj, creating alternative versions of Polish history was the way to criticizing the model of writing “to uplift hearts” introduced by Henryk Sienkiewicz. Their attitude towards the methodology of history is worth deeper analysis. Parnicki, who lost his enthusiasm towards the 19th century type of history á la Ranke, rejected the idea of historical truth preserved in historical sources. Dukaj, on the contrary, created a postmodernist methodology of history out of the paradigms of the 19th century historiosophy, thus undermining the status of the historical knowledge as “science”. 
    Źródło:
    Porównania; 2012, 10; 173-188
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Cichosza. Nie ma Mickiewicza i nie ma Miłosza” — alternatywna historia literatury
    „Hush. Shh. There is no Mickiewicz and there is no Miłosz” — alternative history of literature
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578934.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    historia literatury
    alternatywna historia literatury
    biografie alternatywne
    operacje kontrfaktyczne
    kauzalizm
    determinizm
    history of literature
    alternative history of literature
    alternative biographies
    counterfactual deliberations
    causalism
    determinism
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza wybranych przykładów alternatywnej historii literatury, obecnych w powieściach z gatunku historii alternatywnych oraz w naukowych pracach z zakresu historii literatury. Szczegółową analizę poprzedza zdiagnozowanie obecnego stanu historii literatury jako nauki, zwłaszcza w kontekście postulowanej od jakiegoś czasu konieczności gruntownej przebudowy tej dziedziny, otwarcia jej na nowe rejony badawcze i wezwania do postawienia zupełnie nowych pytań. Zdaniem autorki dociekania probabilistyczne mogą stać się dla historii literatury interesującym narzędziem badawczym, lub chociażby eksperymentem poznawczym, pozwalającym na pełniejsze zrozumienie natury procesu twórczego czy tak ważkich dla historii literatury kwestii, jak periodyzacja, formowanie się epok i prądów literackich oraz problemu determinizmu i przypadku w procesie historycznoliterackim. Szczególnie interesujące — i to zarówno dla historyków, jak i teoretyków literatury — może być wyobrażenie sobie alternatywnych biografii literackich. Analizie poddane zostaną tu m.in. następujące powieści z zakresu historii alternatywnych: P’S Correspondence Nathaniela Hawthorne’a, Maszyna różnicowa Bruce’a Sterlinga i Williama Gibsona, Muza dalekich podróży Teodora Parnickiego, Widma. Historia Polski bez Powstania Warszawskiego Łukasza Orbitowskiego czy Dumanowski Wita Szostaka.
    The aim of the article is to analyze the alternative history of literature presented in alternative history novels as well as in scholarly and journalistic studies in literary history. First, important proposals for renewing/reviving/modernizing and rethinking the scope and methodology of literary history, for opening it to new areas, asking new question and reorganizing the structure and manners of writing it are discussed. It is suggested that probabilistic inquiry in the field of literary history may be seen as an important and innovative tool for understanding the nature of the creative process, the formation of movements in literary history and its periodization, and, last but not least, the nature of necessity and coincidence therein. For literary historians as well as for theoreticians of literature, imagining altered biographies of famous writers and poets may be an interesting experiment. The richest material for such counterfactual deliberations is provided by alternative history novels; therefore, the following works are analyzed — P’s Correspondence by N. Hawthorne, Different Engine by W. Gibson & B. Sterling, Muza dalekich podróży by T. Parnicki, Widma. Historia Polski bez Powstania Warszawskiego by Ł Orbitowski, Dumanowski by W. Szostak.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/114 z. 2; 187-200
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gurami mozaikowy dyryguje Beethovenem. Oniryczny panfikcjonalizm Scen łóżkowych Adama Wiedemanna
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/650087.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    contemporary literature
    music
    beethoven
    onirism
    literature interpretation
    Opis:
    The paper discusses musicality of Sceny łóżkowe (Bedtime scenes) by Adam Wiedemann understood as the constructive and topical dominant of the book. The writer`s ‘dream diary’ (including a ‘testimonio’ notation of dreams from 1987 to 2000), simulating the poetics of a personal document, in fact draws the reader into multilevel intertextual games. The consequent amalgamation of high and pop culture and the poetics of collage or sampling organize the dreams records of Sceny łóżkowe. The author analyzes Wiedemann`s work as a manifesto of panfictionalism and constructivistical ‘world mak-ing’ (cf. Siegfried J. Schmidt, Ernst von Glaserfeld, Steven Tötsöy de Zepetnek, Nelson Goodman). This in turn results in revealing the false referentialism or, more precisely autopoietic self-referentialism of Wiedemann`s writing, thus showing how unuseful traditional psychoanalisys and interpretation of dreams are for analyzing the manifestly constructivistical fabric of the writer’s humoristic and grotesque oneiric projections
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 283-293
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historie alternatywne i steampunk a emancypacja i prawa kobiet. Rozważania wstępne
    Alternative histories and steampunk vs. emancipation and women’s rights. Preliminary considerations
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40615067.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    alternative histories
    steampunk
    history
    emancipation
    women’s rights
    suffragette movement
    hegemonic masculinity
    historie alternatywne
    historia
    emancypacja
    prawa kobiet
    ruch sufrażystowski
    hegemoniczna męskość
    Opis:
    The article deals with the presence of reflections on emancipation and women’s rights in alternative and steampunk stories. The author points out that in both of the above‑mentioned genres of fantasy literature, these issues are not an overarching theme, despite the fact that criticism and subversive rewriting of past eras from the point of view of the present is inherent in these genres. The analysis shows that anachronically conceived emancipation of women takes place mainly in novels set in historical eras far removed from the present (deep antiquity and, far less frequently, the Middle Ages). Novels closer to contemporaneity, set in the 18th and 19th centuries, generally do not subject emancipation and women’s rights to alternative reflection. This is all the more astonishing if one bears in mind the fact that the 19th century was time of the birth of the feminist and suffragette movements. This reluctance to rework the nineteenth century from the point of view of women’s emancipation is due to the still active cultural memory of the period. The author’s thesis is that the unwillingness to rework the issues of emancipation and women’s rights in an alternative way is related to the still active cultural paradigm, founded, among others, on the Judeo‑Christian tradition. Another reason is the domination of ‘hegemonic masculinity’ in alternative and steampunk, which is a literary, phantasmatic reaction to the dynamic processes of women’s emancipation taking place in the actual world.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 363-381
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Materiały do „Słownika Rodzajów Literackich” - Steampunk
    Materials to „The Companionof the Literary Genres” - Steampunk
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578916.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/113 z. 1; 344-349
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Close reading/reading closely a twórcze pisanie. O prze-pisywaniu literatury w programie nauczania twórczego pisania
    Close Reading/Reading Closely and Creative Writing. Re-writing of Literature in the Course of Study Creative Writing
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579153.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    re-writing literature
    close reading
    creative writing
    the anxiety of influence
    apocrypha
    Opis:
    This paper is concerned with the methodological, practical and analytical dimension of creative writing training. Lectures and seminars for first year students „Literary masterpieces of XX–XXI Century”, have been dedicated to the education of close reading skills, which is an introduction to the skills of creative writing, understood as re-writing, or re-formulation of canonical literary texts. Creative writing students have been instructed how to find their own voice on the margins of famous texts. This approach for creative writing education is presented by Nicholas Delbanco, author of The Sincerest Form. Writing Fiction by Imitation. Close reading and creative re-writing of canonical literary works is a significant exercise of stylization, pastiche, narrative modes, point-of-view technique, focalization and world and character building processes. Exercises like these are not only creative writing training but also a workout of critical thinking, based on influential paradigms like post-colonialism, feminism, cultural studies, due to the subversive potential of re-written literature. This is an interesting challenge for both sides of the education process: for students and for academic teachers. This paper is a review of analytical procedures, practical exercises, questions and issues which were given to students during a course on „Literary masterpieces of XX–XXI Century” (dedicated to Lord Jim by J. Conrad, The Death in Venice by T. Mann; The Stranger by A. Camus) and an opportunity to present students’ short stories and exam task fragments.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2017, 60, 1 (121); 57-75
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Linia królewska Odry” − literackie strategie „pisania narodu” na przykładzie sygnifikacji polskości Ziem Odzyskanych w powieści piastowskiej (od II wojny światowej do 1989 roku)
    “The Royal Oder-Neisse Line” – Literary Strategies of “Writing the Nation”: How the Piast Novel Constructs a Polish Past of the Recovered Territories (from the Second World War until 1989)
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682721.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Piast dynasty novel
    historical novel
    postcolonial studies
    national pedagogy
    powieść piastowska
    powieść historyczna
    studia postkolonialne
    pisanie narodu
    pedagogika narodowa
    Opis:
    This paper is devoted to the process of signifying the so-called “Recovered Territories” in the Piast novel, a subgenre of the historical novel. The literary and historiographical process of “writing the nation” (Homi K. Bhabha) takes place not only in contemporary literature but is also part of historical discourses which, through national institutions and politics of history, promote a state-endorsed historical vision. Memory discourses, incorporating microhistory, life writing, local narrations, etc., co-shape this process. By means of analyzing how the Polishness of the “Recovered Territories” is constructed in the Piast novel it becomes possible to demonstrate that “writing the nation” has a processual, persuasive and random character and is subject to political demands. The Piast novel as part of “national pedagogy” (again, Bhabha’s term) was of special importance for the Polish authorities after the Second World War. They tried to reconnect the Recovered Territories with Poland through the invocation of the Piast dynasty who a thousand years ago ruled over those lands. Moreover, the Piast novel allowed grounding the results of the Yalta conference in mythical, historical and symbolic images, through which the territorial reallocation became better understandable as part of a historically justified compensation. The relevant texts by Karol Bunsch, Antoni Gołubiew or Władysław Jan Grabski inscribed themselves in the process of connecting the Northern and Western territories with Poland and, by means of becoming a cornerstone of a fantastic foundation narrative, reacted to an urge expressed by both the authorities and the general public.
    Artykuł poświęcony jest procesowi sygnifikacji Ziem Odzyskanych na przykładzie tzw. powieści piastowskiej, która jest podtypem powieści historycznej. Proces literackiego i historiograficznego „pisania narodu” odbywa się w literaturze współczesnej zarówno za sprawą dyskursów historii, w tym tzw. polityki historycznej, wspieranej przez instytucje narodowe, promującej określoną, pożądaną przez rządzących wizję, jak i odmiennych wobec powyższych dyskursów pamięci, obejmujących mikrohistorię, autobiografizm, narracje lokalne itd. Wydaje się, że na przykładzie strategii sygnifikacji polskości Ziem Odzyskanych w powieści piastowskiej można wykazać, iż zjawisko „pisania narodu” (Homi K. Bhabha) ma w dużej mierze charakter procesualny, perswazyjny i przygodny, narzucony wymogami polityki. Powieść piastowska jako elementem tzw. „pedagogiki narodowej” (Bhabha) miała dla polskich władz szczególne znaczenie. Poprzez odwołanie do czasów panowania w Polsce dynastii piastowskiej, kiedy to ziemie zwane po II wojnie światowej odzyskanymi wchodziły w skład państwa polskiego, można było na nowo związać je w świadomości społecznej z terytorium kraju. Powieść piastowska umożliwiała więc zakorzenienie postanowień jałtańskich w sferze mitycznych wyobrażeń historycznych i symbolicznych, przez co terytorialne przesunięcia nabrały znamion czytelniejszego, bo historycznie usprawiedliwionego procesu odszkodowawczego. Utwory Karola Bunscha, Antoniego Gołubiewa czy Władysława Jana Grabskiego doskonale wpisywały się w proces związywania północnych i zachodnich terytoriów z resztą kraju i jako takie odpowiadały zarówno na zapotrzebowanie władz, jak i społeczeństwa, stając się elementem budowania fantazmatycznej wspólnotowej narracji fundacyjnej.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2016, 5; 87-109
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naturalizacja władzy a kolonializm. Uwagi na marginesie Robinsona Cruzoe Daniela Defoe i Piętaszka, czyli Otchłani Pacyfiku Michela Tourniera, z Szekspirowską Burzą w tle
    Naturalisation of Power. Some Notes on the Margins of Daniel Defoe’s Robinson Crusoe and Michel Tournier’s Friday, or, The Other Island with the Shakespearean Tempest in the Background
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912011.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    power
    postcolonialism
    early capitalism
    thaumaturgy
    social contract
    władza
    postkolonializm
    wczesny kapitalizm
    taumaturgia
    umowa społeczna
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest analizie zmieniających się w kulturze europejskiej mechanizmów legitymizacji władzy. Robinson Cruzoe Daniela Defoe lokowany jest tradycyjnie w obrębie wczesnokapitalistycznego wzrostu indywidualizmu, przejawiającego się na polu ekonomicznego działania jednostki. Argumentuję, że aby Robinson mógł stać się na swej wyspie homo oeconomicus, który wyłącznie swą pracą przekształca dziką naturę w cywilizację, a następnie zostać władcą/królem/gubernatorem wyspy, musiały zajść zmiany w obrębie źródeł legitymizacji władzy. Robinson Cruzoe, everyman, może stać się władcą swej wyspy dzięki odejściu od boskiej legitymizacji władzy, która dominowała w kulturze europejskiej, począwszy od antyku, aż do czasów Oświecenia. Przywołuję więc postać Szekspirowskiego Prospera, maga i króla Neapolu, który włada swą wyspą przy pomocy magii jako ostatni literacki potomek „królów cudotwórców” (M. Bloch, E. Kantorowicz). Władza Robinsona opiera się za zasadach umowy społecznej i nie pochodzi z boskiego nadania. Analizuję opisywany przez Defoe mechanizm zdobywania i utrzymywania władzy przez Cruzoe, odwołując się do procesualności powstawania imperiów kolonialnych. Piętaszek, czyli otchłanie Pacyfiku Michela Tourniera z 1967 roku to powieść powstała w optyce Saidowskiej „lektury kontrapunktowej”, dlatego też Tournier dekonstruuje mechanizm naturalizacji, demokratyzacji władzy Robinsona, odwołując się do wcześniejszych mechanizmów metafizycznej legitymizacji. Dostrzegam więc procesualność mechanizmu zdobywania i utrzymywania władzy, co wydaje mi się istotne z punktu widzeniazrozumienia istoty i dynamiki imperializmu kolonialnego.
    This article is devoted to the analysis of the changing mechanisms of power legitimization in the European culture. Daniel Defoe’s Robinson Crusoe is traditionally located within the early capitalist growth of individualism, manifested in the field of the economic activity of the individual. I argue that for Robinson to become a homo oeconomicus on his island, a person who transformed wild nature into civilization with his work, and then become the ruler/king/governor of the island, changes within the sources of legitimacy of power had to take place. Robinson Crusoe, an everyman, could become the ruler of his island only by means of resignation from the divine source of power legitimization which dominated European culture from antiquity to the times of Enlightenment. I recall the figure of Shakespearean Prosper, a magician and the king of Naples, who rules his island with the help of magic, as the last literary descendant of “the king’s thaumaturge” (M. Bloch, E. Kantorowicz). Robinson’s power is based on the principles of a social contract and his authority does not come from divine conferral. I analyse the mechanism of acquiring and maintaining power by Crusoe, described by Defoe, referring to the processuality of forming colonial empires. Friday, or, the Other Island by Michel Tournier, published in 1967, is a novel based on Said`s optics of “counterpoint reading”, which is why Tournier deconstructs the mechanism of naturalisation, democratisation of Robinson’s power, referring to earlier mechanisms of metaphysical legitimacy. This is why I notice the processuality of the mechanism of acquiring and maintaining power, which seems important to me from the point of view of understanding the essence and dynamics of colonial imperialism.
    Źródło:
    Porównania; 2019, 25, 2; 229-245
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historie alternatywne − pomiędzy pisarstwem historycznym a fantastycznym, czyli czasem tertium est datur…
    Alternative history – between historical writing and fantastic literature or sometimes tertium est datur
    Autorzy:
    Lemann, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041898.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    fantastic literature
    alternative history
    historiography
    epistemology of history
    historical writing
    genology
    transdisciplinarity
    cultural studies
    Opis:
    The aim of this article is to define alternative history genre (branch of fantastic literature) as a participating in the historical writing formula (H. White). The author juxtaposes literary studies, literature and history as neighboring branches of humanistic knowledge. Alternate history genre could be displaced as displaced by both, the history and literary studies. This genre, as a type of fantastic literature, is understood as dangerous phantasm, because of fictional abilities. In this article historiography and literary studies are diagnosed as forming a sisterhood relationship. When the opportunity arises, it is shown that the idea of postmodern history is no novelty, since until the decline of the 18th century history did not stand in oppossition to literature. Actually, the way of thinking about history as an (literary) art has a splendid tradition rooted in antiquity. It is shown that, in fact, there is no essential difference between alternate history (as a branch of fantastic literature) and counterfactualism as a methodology of history. It drives the author to a conclusion − by comparison of the methodologies of history and literary studies in the field of narrativity, and, according to Hayden White, comprehends history as a type of fiction, historio-graphia, literary artifact, or historical writing – that the alternative history novel could be understood as a third path to reconcile literary studies and historical studies. The participation of popular culture, where the alternate history genre and fantastic literature traditionally belongs, makes the history and literary studies more transgressive, widely open for the contemporary forms of communication and more hearable.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 28; 77-100
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies