Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kowalik, Łukasz" wg kryterium: Autor


Tytuł:
Bogusław Wolniewicz and his philosophical map (B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. „Post factum”, Komorów 2021)
Recenzje: Bogusław Wolniewicz i mapa filozofii (B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. „Post factum”, Komorów 2021)
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029494.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 3; 141-153
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Logiczny charakter zdań wyobraźniowych, ich semantyka i ontologia
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706168.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
wyobraźnia
zdanie
znaczenie
odniesienie
rzecz
stan rzeczy
konotacja
denotacja
trzy światy
scjentyzm
humanizm
Opis:
Wbrew stanowisku Kazimierza Ajdukiewicza można bronić pogłdu, że zda-nie ma charakter logiczny nie dopiero wtedy, gdy ma wartość logiczny, lecz już wtedy, gdy ma treść dającę się wytłumaczyć w innych zdaniach. Taki jest przypadek spotykanych w literaturze pięknej zdań wyobraźniowych, które w przeciwnym razie trzeba uważać za ulomne logicznie, a ich niedosłow-ność za logiczny wadliwość. Nazwijmy posiadanie treści przez zdanie funkcją konotacyjnę a posiadanie odniesienia w świecie rzeczywistym funkcją denotacyjną. Wówczas zdania wyobraźniowe nalezą do zdań branych w funkcji konotacyjnej. Z ogólu tych zdań wyróżnia zdania wyobraźniowe ich dodat-kowa funkcja pragmatyczna, jaką jest sugestywność estetyczna. Wygodnie jest umieścić semantykę zdań wyobraźniowych w platohskiej ontologii trzech światów, w której świat pierwszy (fizyczny) składa się z rzeczy w pewnych sta-nach, świat drugi (psychiczny) z ludzkich przeżyć wewnętrznych, świat trzeci (logiczny) ze znaczeh slów. To właśnie ze znaczeniami slów naszego języka możemy utożsamić konotacje. Jako poboczną dyrektywę metodologiczną dla ontologii trzech światów warto jest przyjąć tezę reizmu, która pozwala redu-kować światy „trzeci” i „drugi” do bytów podstawowych świata pierwszego - rzeczy.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 341-363
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An overview of the axiological system of Bogusław Wolniewicz
Filozofia normatywna Bogusława Wolniewicza
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097364.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
values
pessimism
moral determinism
evil
anthropology
religion
ethics
action
conscience
moral character
will
fate
wartości
pesymizm
determinizm
zło
antropologia
religia
etyka
działanie
sumienie
charakter
wola
los
Opis:
W czterech tomach Filozofii i wartości Bogusława Wolniewicza (1993, 1998, 2003, 2016) zawarty jest jego system filozofii normatywnej. Wolniewicz podejmuje tradycję aksjologii H. Elzenberga, gdzie filozofia jest wojną światopoglądów, konfrontacją postaw wartościujących. Wizja świata Wolniewicza jest pesymistyczna: w świecie istnieje realne i aktywnie działające zło (manicheizm), ludzki charakter moralny jest narzucony biologicznie (determinizm), nie wszyscy ludzie mają sumienie (dualizm), zły charakter nie daje się poprawić (nonmelioryzm), rozum nie wystarcza do dobrego działania (woluntaryzm), wola jest siłą popędu (irracjonalizm). Wszyscy ludzie kierują się przyjemnością (hedonizm), ale jednym sprawia przyjemność egoistyczny interes, a innym realizacja wartości perfekcyjnych. Religia jest tworem ziemskim, powstaje jako reakcja istoty rozumnej na konieczność śmierci. Instytucja Kościoła powinna być szanowana nawet przez niewierzących, ponieważ sprzyja wartościom konserwatywnym. We współczesnym społeczeństwie zaostrza się podział na orientację konserwatywną („prawoskrętną”) i lewicową („lewoskrętną”), przy niejasnym udziale centrowych liberałów. Konserwatyzm opiera się na uznaniu siły losu („tychizm”), która ma moc przemienić ludzkie życie w tragedię. Jest to wizja świata zbieżna z religią katolicką św. Augustyna (grzech pierworodny, predestynacja, dualizm dobra i zła, państwo Boże i piekło), ale pozbawiona religijnej pociechy.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 349-373
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pessimism, determinism, conservatism
Pesymizm, determinizm, konserwatyzm
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097368.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Bogusław Wolniewicz
normative system
metaphysics
pessimism
moral determinism
conservatism
religion
right-wing
left-wing
value
moral character
conscience
światopogląd
metafizyka
pesymizm
determinizm
konserwatyzm
religia
prawica
lewica
wartość
charakter moralny
sumienie
Opis:
Światopogląd Bogusława Wolniewicza można opisać przy użyciu trzech kategorii: 1) pesymizm („tychizm”), 2) determinizm etyczny („nonmelioryzm”), 3) konserwatyzm („prawoskrętność”). Ad 1) Pesymizm ma dwie formy: metafizyczną (tragizm) i społeczną (dualizm). Ad 2) Wolniewicz traktował charakter etyczny człowieka jako zdeterminowany biologicznie i niezmienny. Przeciwstawiam temu poglądowi koncepcję klasyczną w wersji Arystotelesa i stoików. Według teorii klasycznej, charakter etyczny powstaje przez przyzwyczajenie do dokonywania określonych czynności. Ad 3) Za historyczny pierwowzór konserwatyzmu można uznać doktrynę Krytiasza z Aten, głoszącego rządy prawa i podporządkowanie religii etyce. Wolniewicz głosił dualizm orientacji prawoskrętnej i lewoskrętnej. Przedstawiam inspirowaną tym poglądem teorię wartości lewicowej (linearnej) i prawicowej (modularnej) oraz konstruuję prosty model konfliktu aksjologicznego między prawicą i lewicą.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 409-433
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Elzenberg a istota stoicyzmu
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098312.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
stoicyzm
pesymizm
katastrofizm
estetyzm
intelektualizm
kompleksy
wojna
Opis:
Henryk Elzenberg wiązał w młodości ze stoicyzmem wielkie nadzieje, sądząc, że dzięki pojmowaniu filozofii jako sztuki wyrzeczenia zdobędzie wewnętrzną równowagę i uwolni się od bolesnych przeżyć. Jednak stoicyzm widziany jako doktryna ascetyczna przysparzał udręk estetycznej stronie osobowości Elzenberga, która kazała mu cenić sztukę oraz wszechstronny rozwój życia. Elzenberg zbuntował się przeciw ascetycznej stronie swojej osobowości i odtąd miał uraz do stoicyzmu. Pomimo to Elzenberg reprezentował w dużej mierze stoicki typ umysłowości. Dostrzegali to jego przyjaciele, m.in. Zbigniew Herbert, który stworzył legendę Elzenberga jako stoika, dedykując mu wiersz Do Marka Aurelego.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 439-461
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o istotę człowieka
A classical controversy over the human nature
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15005592.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
classical philology
J. Domański
humanism
liberal arts
man
metaphysics
passions
philosophy
poetry
rationalism
człowiek
filologia
filozofia
humanizm
metafizyka
poezja
rozum
sztuki wyzwolone
uczucia
Opis:
Wykłady o humanizmie (2020) prof. Juliusza Domańskiego są pomyślane głównie jako historia zatargu między filozofią i sztukami wyzwolonymi (artes liberales) o czytanie i nauczanie poezji. Platońskie zarzuty przeciw poetom zostały podjęte przez chrześcijaństwo. W średniowieczu ceniono i czytano antyczną literaturę piękną, jednak dominujący wzorzec nauczania miał na celu raczej przyswojenie zawartości „sztuk” (artes) niż zaznajomienie z twórczością „pisarzy” (auctores). Renesans oznaczał przełom w wielowiekowym sporze. Czy jednak między „filozofią” i „filologią” musi zachodzić spór? „Scjentyzm”, który prof. Domański przypisuje filozofii, powinien dziś raczej być wiązany z naukami ścisłymi i przyrodniczymi, które rozwinęły się ze średniowiecznego quadrivium. Filozofia i filologia są wspólnie dziedziczkami trivium, będąc obie naukami humanistycznymi. Filologia ceni poezję i retorykę, nie stawiając pytania o ich racjonalność, gdy tymczasem ten ich aspekt jest tradycyjnie istotny dla filozofii. „Humanistyczny racjonalizm” filozofii odróżnia ją od filologii. Dla filozofii poezja czy retoryka to dziedziny, w których przejawia się nie tyle rozum, co inne władze umysłowe człowieka – uczucia, wyobraźnia, intuicja i wola.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 127-150
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojna, utopia, wspólne życie
War, utopy, and living together
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15011162.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Recenzja: Jacek Hołówka, Dzienniki filozoficzne: t. 1: O polityce przemocy, t. 2: O ustroju idealnym, t. 3: O państwie wynegocjowanym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021, 314 + 316 + 352 s.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 2; 95-111
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leibniz a preformacja
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103081.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
G.W. Leibniz
preformacja
mikroskop
nasienie
dusza
metafizyka
Opis:
System Leibniza powstawał w kontekście badań mikroskopowych nad komórkową budową organizmów i rozmnażaniem istot żywych. Ścierały się wówczas teorie preformacji i epigenezy. Dla filozofów takich jak Leibniz i Malebranche preformacja była atrakcyjna nie tylko jako teoria biologiczna, lecz także dlatego, że zdawała się godzić system natury z metafizyką chrześcijańską. Nasuwają się też jej podobieństwa ze stoicką nauką o „racjach zarodkowych” (lógoi spermatikoí)1.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 153-171
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Young right-wing author at the crossroads (K. Tyszka-Drozdowski, Żuawi nicości, Warszawa 2019)
Recenzje: Prawicowy autor na rozstajnych drogach [Krzysztof Tyszka-Drozdowski, Żuawi nicości, Teologia Polityczna, Warszawa 2019, 274 s.]
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096009.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 221-235
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conscience and synderesis in Thomism and Stoicism
Sumienie i prasumienie w tomizmie i stoicyzmie
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096250.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
conscience
synderesis
instinct
self-preservation
adaptation
advancement
community
sumienie
syndereza
instynkt
zachowanie
przystosowanie
doskonalenie
wspólnota
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 2; 87-114
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What is conscience?
Co to jest sumienie?
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096352.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
conscience
awareness
pathos
ethos
community
solidarity
tragedy
Antigone
Orestes
J. Conrad
B. Wolniewicz
sumienie
świadomość
„pathos”
„ethos”
wspólnota
solidarność
tragedia
Antygona
Opis:
The concept of conscience is analyzed here in two different ways: the systematic and the historical-literary. As to the first, systematic perspective, I distinguish (in part 1) three levels of conscience and on every level I identify two opposite categories (conscience that is ‛individual’ versus ‛collective’; ‛emotional’ versus ‛intellectual’; ‛motivating ex ante’ versus ‛evaluating ex post’). In the second, historical-literary perspective, I analyze two literary cases of fictional characters usually thought of as being guided or affected by conscience. The first case is the ancient Greek tragedy and here I offer (in part 2) a comment on the Sophoclean Antigone and the Euripidean Orestes presenting them both as dramas that contain an exemplary formulation of the phenomenon of conscience. Although Antigone and Orestes express their main principles of action in apparently different words, I suggest (in part 3) the two poetical visions of conscience are equally based upon a highly emotional behavior called pathos by the Greek. Thereby I provide a reason, why ancient philosophers created a new concept of conscience intended as an alternative to the poetical vision of human behavior. The new philosophical concept of conscience was based upon an axiological behavior called ethos. I also coin (in part 4) a concept of the ‛community of conscience’ where I distinguish four ‛aspects of solidarity’ in conscience, namely, somebody’s own self, a group of significant persons, a group of the same moral principles, and a sameness of life. In the end I turn (in part 5) to a historical-literary case in Joseph Conrad’s last novel The Rover (1923), which provoked a lively discussion among Polish authors and seems useful as an illustration of several levels of ‛solidarity of conscience’.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 1; 69-91
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Charisteria" i historia. Polemika Jerzego Pelca z estetyką Władysława Tatarkiewicza
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097998.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
semiotyka
forma
treść
sztuki plastyczne
literatura
dzieło sztuki
funkcja semantyczna
subiektywizm
znak
Szkoła Lwowsko-Warszawska
temperamenty
Tatarkiewicz Władysław
Pelc Jerzy
Czeżowski Tadeusz
Opis:
W ofiarowanej Władysławowi Tatarkiewiczowi księdze pamiątkowej Charisteria (1960) znalazła się krytyka jego estetyki dokonana przez Jerzego Pelca. Merytorycznie spór dotyczył pojęć „formy” i „treści” zastosowanych do dzieł sztuki literackiej i dzieł sztuki plastycznej. Według Tatarkiewicza, dzieła plastyczne mają „formę A”, rozumianą jako układ elementów zmysłowych, a dzieła literackie „formę B”, czyli są zbiorem znaków językowych. „Formie B” przysługuje zawsze „treść”, której dzieła plastyczne są pozbawione. Jerzy Pelc wysunął wobec tej koncepcji uwagi krytyczne z perspektywy semiotyki logicznej. Według Pelca, znaki językowe spełniają trzy równorzędne funkcje językowe: (1) znaczą, (2) oznaczają i (3) wyrażają – co odpowiednio różnicuje pojęcie „treści”. Dzieła plastyczne również mogą spełniać te funkcje, ponieważ w ramach ogólnej teorii znaku, jaką jest semiotyka logiczna, znakami są zarówno „znaki ikoniczne” (dzieła plastyczne), jak i „znaki symboliczne” (dzieła literackie). Z punktu widzenia historii filozofii, książka Charisteria była w epoce marksizmu oazą filozofii tradycyjnej, przedwojennej. Spór między W. Tatarkiewiczem i J. Pelcem przebiegał we wspólnej tradycji szkoły lwowsko- warszawskiej, choć toczył się pomiędzy jej skrzydłem lewym, nastawionym rygorystycznie i scjentystycznie (Pelc), a skrzydłem prawym, nastawionym bardziej tolerancyjnie i humanistycznie (Tatarkiewicz).
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 2; 235-257
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura twórczości Henryka Elzenberga
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098313.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Henryk Elzenberg
"corpus"
"opus"
przesłanie
religia ateistyczna
Opis:
Badając myśl Henryka Elzenberga, należałoby odróżniać pisma wydane za jego życia przez niego samego (nazywam je corpus) oraz rozszerzenie tego zespołu o wszelkiego rodzaju inedita i pisma rozproszone (proponuję nazwę opus). Corpus zostało świadomie opracowane przez Henryka Elzenberga jako jego autoprezentacja. Z pewnością zaliczyć tu można trzy książki: Kłopot z istnieniem (1963), Wartość i człowiek (1966) oraz Próby kontaktu (1966). Myślę, że dodatkowo trzeba tu włączyć także trzy naukowe monografie Elzenberga z czasów jego młodości: Le sentiment religieux chez Leconte de Lisle (1909), Podstawy metafizyki Leibniza (1917), Marek Aureliusz (1922). Pozostała zawartość dorobku Elzenberga stanowi jego pełne opus („dzieło”). Jest ona nieuporządkowana i szkicowa, ale cenna jako materiał do rekonstrukcji pełnego światopoglądu Elzenberga (jego „systemu”).
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 99-114
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies