Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kolota, E" wg kryterium: Autor


Tytuł:
Wplyw liczby zabiegow odchwaszczajacych i opoznienia terminu pierwszego odchwaszczania na plonowanie fasoli szparagowej odmiany Saba
Autorzy:
Adamczewska-Sowinska, K
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/810335.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
uprawa roslin
produkcja roslinna
pielenie
fasola Saba
terminy odchwaszczania
plonowanie
zwalczanie chwastow
fasola szparagowa
zachwaszczenie
warzywa
Opis:
W badaniach polowych w latach 1996 - 1998 ocenie poddano stan zachwaszczenia poletek i plon fasoli szparagowej odmiany Saba przy zróżnicowanej liczbie zabiegów odchwaszczających (pielenie 1 - 4 krotne) oraz pod wpływem opóźnienia pierwszego odchwaszczania roślin w granicach 4 - 9 tygodni od daty siewu nasion. Uzyskane wyniki badań dowiodły, że optymalnym sposobem mechanicznego zwalczania chwastów w uprawie fasoli szparagowej, było przeprowadzenie 2-krotnego pielenia, przypadającego w okresie po 3 i 5 tygodniach od daty siewu nasion. Odchwaszczanie jednorazowe okazało się niewystarczające dla utrzymania fasoli w stanie wolnym od chwastów, zaś przy 3- i 4-krotnym zanotowano istotny, w granicach 19,7 - 22,5% spadek plonu ogólnego strąków wynikający z uszkodzeń części nadziemnej i systemu korzeniowego roślin. Opóźnienie pierwszego odchwaszczania roślin z 4 do 7 tygodni po siewie nie różnicowało w istotny sposób plonu ogólnego i handlowego strąków fasoli szparagowej. Wysoce szkodliwy okazał się natomiast wpływ opóźnienia tego pielenia do 8 i 9 tygodni od daty siewu, przy którym spadek plonu handlowego wynosił odpowiednio 37,2 i 46,2% w stosunku do obiektu najlepiej plonującego w doświadczeniu, w którym przeprowadzono 2-krotne odchwaszczanie poletek.
In field study conducted in 1996 - 1998 the weed infestation and yield of snap bean Saba cv. were estimated at different number of weed control operations (1 - 4 times) and under the influence of delayed first weed removal within 4 - 9 weeks after the date of sowing. Data of the study proved that the best method of mechanical weed control in snap bean appeared to be twice removal of weeds from the plots, 3 and 5 weeks after sowing. Single removal did not provide a satisfactory weed control, while 3 and 4 operations caused significant yield decrease by 19.7 - 22.5%, due to the damage of shoot and root system of plants. Delay of the first weed control from 4 to 7 weeks after sowing did not significantly affect the total and marketable yield of snap bean pods. Weed competition throughout the period of 8 and 9 weeks after seed sowing seriously decreased the marketable yield of pods by 37.2 and 46.2%, respectively, in comparison to the best yielding treatment with twice weed removal during the growing period.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1999, 466; 41-49
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Yielding and nutritive value of field cultivated eggplant with the use of living and synthetic mulches
Plonowanie i wartość odżywcza oberżyny uprawianej w polu z zastosowaniem ściółek żywych i syntetycznych
Autorzy:
Adamczewska-Sowińska, K.
Kołota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11541981.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
eggplant
field
living mulch
mulch type
nutritional value
plant cultivation
synthetic mulch
yielding
Solanum melongena
white clover
perennial rye-grass
black foil
non-woven polypropylene
climate condition
Opis:
Eggplant is grown in Poland mainly under shields because of high requirements in climat conditions. The utilization of mulches has played a great role in production of such vegetables. In 2008–2009 there was investigated the yielding of eggplant cv. Epic F1 cultivated with living mulches – perennial ryegrass and white clover, which were sown three weeks before eggplant planting, in the term of planting and three weeks after planting, as well as with synthetic mulches: polyethylene black foil and non-woven polypropylene agrotextil. The experiment was established according to randomized split – plot method. Marketable yield of eggplant cultivated with the use of black foil was higher than that from the control treatment and mulched with black agrotextil cover by 7.8% and 10.4%, respectively. Eggplant yield obtained from cultivation with white clover was similar to that coming from plots covered with black foil. Cultivation of this vegetable with perennial ryegrass resulted in significant decrease in eggplant yield, average by 17% in relation to cultivation with the remaining mulches and by 15% as compared to control treatments. The content of reducing sugars and magnesium in eggplants fruits depended on the type of mulch and term of living mulches sowing, and in the case of potassium on the species used as living mulch.
Oberżyna uprawiana jest w Polsce głównie pod osłonami z uwagi na wysokie wymagania klimatyczne. Ściółkowanie gleby może być dobrym rozwiązaniem spełniającym wymagania tego typu warzyw. W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 2008–2009 w uprawie oberżyny (Solanum melongena L.) odmiany Epic F1 zastosowano żywe ściółki: życicę trwałą i koniczynę białą wysiewane na trzy tygodnie przed posadzeniem oberżyny, w terminie jej sadzenia oraz trzy tygodnie po posadzeniu oraz czarną folię polietylenową i włókninę polipropylenową. Rozsadę sadzono w pole 02.06. w rozstawie 60 × 50 cm. Plon handlowy oberżyny uprawianej na czarnej folii był większy niż w kontroli i na ściółce z czarnej włókniny o 7,8% i 10,4%. Średnia masa owocu zwiększyła się odpowiednio o 12,4% i 7,3%. Zastosowanie koniczyny białej jako żywej ściółki umożliwiło zebranie plonu oberżyny porównywalnego pod względem statystycznym z poletkami pokrytymi czarną folią. Uprawa z życicą trwałą spowodowała istotny spadek plonu w stosunku do uprawy z pozostałymi ściółkami (o 17%) i do kontroli (o 15%). Zawartość cukrów redukujących i magnezu zależała od rodzaju zastosowanej ściółki i terminu wysiewu żywych ściółek, a potasu od gatunku żywej ściółki.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2010, 09, 3; 191-199
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pre- and postharvest nutritional value and storage ability of scallop squash cultivars
Autorzy:
Balbierz, A.
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2157.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Ogrodnictwa
Tematy:
Cucurbita pepo var.patissonina
scallop squash
storage period
weight loss
sugar
antioxidant
nitrate
nutritional value
Źródło:
Journal of Horticultural Research; 2015, 23, 2
2300-5009
Pojawia się w:
Journal of Horticultural Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effects of nitrogen fertilization and stage of fruit maturity at harvest on yield and nutritional value of scallop squash
Autorzy:
Balbierz, A.
Kołota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11855235.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Opis:
The aim of the field study was to evaluate the response of scallop squash crop to nitrogen fertilization in the case of cultivation for receiving the fruits with 3–6 cm, 6.1–12 cm or >12 cm in diameter. ‘Sunny Delight F1’ was grown from seeds and supplied with 60, 120, 180, 120 + 60, 240 or 120 + 60 + 60 kg N∙ha–1. Harvest, which started at the end of June or in early July was conducted with frequency of 2 days, 3–4 days or one week intervals, respectively for small, medium, and large size fruits. Results of the study showed that irrespective of the size of harvested fruits, the maximum mean yield of scallop squash for 3 years was assured by application of 240 kg N∙ha–1, and similar effect was provided by 120 + 60 kg N∙ha–1. Heavy N fertilization was beneficial for the number of fruits setting and early fruit yield, with no change the nutritional value of the crop. Harvest conduced in more advanced stages of fruit maturity increased yields but caused substantial reduction of fruit number from the unit area. Small size fruits with diameter 3–6 cm had the highest nutritional value expressed by the amounts of vitamin C, carotenoids and total polyphenols. Fruits of later stages of maturity contained higher level of total sugar.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2017, 16, 4; 33-43
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena przydatnosci popiolu z wegla brunatnego oraz zaweglonego piasku z Zaglebia Koninskiego jako komponentow podlozy do upraw ogrodniczych
Autorzy:
Biesiada, A
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/805042.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
ogrodnictwo
komponenty podloza
doswiadczenia wazonowe
plonowanie
podloza uprawowe
zawartosc metali ciezkich
salata maslowa
torf wysoki
uprawa roslin
piasek zaweglony
zawartosc mikroelementow
popiol z wegla brunatnego
pomidory szklarniowe
Opis:
W doświadczeniach wazonowych oceniano przydatność popiołu z węgla brunatnego oraz piasku zawęglonego jako komponentów podłoży w uprawie pomidora szklarniowego i sałaty masłowej. Torf wysoki oraz jego mieszankę z piaskiem zawęglonym w stosunku objętościowym 3:1 i 2:1 wzbogacono w popiół z węgla brunatnego w ilości 0, 5, 10 i 20 %. Stwierdzono, że zawartość metali ciężkich w obydwu testowanych materiałach kształtowała się na dolnym poziomie ich zawartości występujących w glebach nie zanieczyszczonych. Przydatność mieszanek przygotowanych z torfu wysokiego i piasku zawęglonego w stosunku 3:1 i 2:1 w uprawie sałaty była podobna, podczas gdy wyższe plony pomidora uzyskano na podłożach o mniejszej ilości piasku zawęglonego. Dodatek popiołu z węgla brunatnego do podłoży w ilości do 10 % wywierał dodatni wpływ na plonowanie badanych gatunków warzyw.
In pot experiments there were estimated the suitability of brown coal ash and sand from brown coal mine as the components of mediums for greenhouse tomato and butter headed lettuce cultivation. Peat substrate and its mixtures with sand from brown coal mine in 3:1 and 2:1 ratios were enriched by using 0, 5, 10 and 20 % of brown coal ash. The results of the study proved that contents of heavy metals in estimated components were below the level found in non contaminated soils. The suitability of the mediums comprising peat and sand in 3:1 and 2:1 ratios for lettuce was similar to peat substrate alone, while the yield of tomato was higher if the mixture of these components in 3:1 ratio was used.The advantageous effect for yield of both tested vegetables had the 10 % addition of brown coal ash.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1996, 429; 47-51
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of nitrogen fertilization on yield and quality of radicchio
Wplyw nawozenia azotem na plonowanie i jakosc cykorii typu radicchio
Autorzy:
Biesiada, A
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15266.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
field experiment
potassium
plant cultivation
radicchio
quality
magnesium
calcium
nitrogen fertilization
chemical composition
yield
nitrate
macroelement
Indygo cultivar
Opis:
In a field experiment conducted in 2005-2006 the effects of the rate and method of nitrogen fertilization on yield and chemical composition of cv. Indygo radicchio cultivated for summer cropping were studied. Nitrogen was used in a single pre-plant dose or in two rates: as a pre-plant and top dressing application conducted at the start of head formation in the total amounts of 50, 100, 100+100, 150, 100+50, 200, 100+100 kg N⋅ha-1. The highest yield and accumulation of nitrates were achieved in the treatment with 100+100 kg N⋅ha-1 . The content of nitrates in radicchio leaves varied from 1,070 to 1,350 mg⋅kg-1 f.m. for the nitrogen rate of 200 kg N⋅ha-1 supplied in one pre-plant dose, and from 1,160 to 1,380 mg⋅kg-1 f.m. when the same rate was applied in two doses. The method of nitrogen fertilization had little effect on P and Mg concentration. Potassium and calcium level in leaves of radicchio decreased at higher nitrogen fertilization rates.
W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 2005-2006 oceniano wpływ dawki i sposobu nawożenia azotem na plonowanie i skład chemiczny cykorii typu radicchio odmiany Indygo uprawianej na zbiór letni. Azot stosowano w całości przedwegetacyjnie lub w dwóch dawkach przedwegetacyjnie i pogłównie, w ilości 50, 100, 50+50, 150, 100+50, 200, 100+100 kg N⋅ha-1 z użyciem saletry amonowej. Istotnie największy plon główek w doświadczeniu, lecz również największą zawartość azotanów w liściach, uzyskano wnosząc N w dwóch dawkach przedwegetacyjnie i pogłównie w ilości 200 (100+100) kg N⋅ha-1. Zawartość azotanów po zastosowaniu N w całości przedwegetacyjnie była nieco mniejsza i wahała się od 1070 do 1350 mg⋅kg-1 św.m., zaś w przypadku dzielenia dawki N na dwie części wynosiła 1160-1380 mg⋅kg-1 św.m. Sposób wnoszenia azotu miał mały wpływ na zawartość P i Mg. Poziom potasu i wapnia w liściach radicchio malał pod wpływem wzrastających dawek N.
Źródło:
Journal of Elementology; 2008, 13, 2
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of nitrogen fertilization on yielding and chemical composition of radicchio chicory for autumn - harvest cultivation
Wpływ nawożenia azotem na plon i skład chemiczny cykorii typu radicchio w uprawie na zbiór jesienny
Autorzy:
Biesiada, A.
Kołota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11541910.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
vegetable
plant cultivation
fertilization method
fertilizer dose
nitrogen fertilization
yielding
chemical composition
radicchio
chicory
leaf chicory zob.radicchio
Cichorium intybus
Compositae
Italian chicory zob.radicchio
autumn harvest
nutritional value
nitrate
radicchio type chicory zob.radicchio
Opis:
Chicory of radicchio type is a vegetable similarly cultivated to head lettuce, yet featuring relatively longer plant growing period. Most of this crop cultivars characterize intensive red color of leaves and white leaves venation. Field experiment carried out in 2005–2007 involved cultivation, from transplants, of radicchio type chicory of ‘Indigo’ cultivar for autumn harvest. Seeds were sown at the end of June and seedlings were transplanted to their final stand in the first week of August. Chicory heads harvesting took place in the half of October and in its course there were estimated the following parameters: total and marketable yield, as well as, in edible parts, the content of .nitrates, macroelements, dry matter, reducing and total sugars and vitamin C. The highest marketable yield of chicory in autumn cultivation was provided by nitrogen fertilization in the dose of 150 kg N∙ha-1 , the whole amount applied once, previously to plant growing period. Intensive nitrogen fertilization contributed to higher amount of accumulated nitrates, potassium, calcium, magnesium, reducing and total sugars, as well as vitamin C.
Cykoria typu radicchio jest warzywem uprawianym podobnie jak sałata, ale charakteryzuje się dłuższym okresem uprawy. Istnieje wiele typów i odmian cykorii radicchio, z których część ma intensywnie czerwony kolor blaszek liściowych oraz białe nerwy. W doświadczeniu przeprowadzonym w latach 2005–2007 uprawiano z rozsady cykorię typu radicchio odmiany ‘Indigo’ na zbiór jesienny. Nasiona wysiewano pod koniec czerwca, rośliny sadzono na miejsce stałe w pierwszym tygodniu sierpnia, zaś zbiór główek przeprowadzono w połowie października. Przy zbiorze oceniono plon ogólny i handlowy cykorii, zaś w częściach jadalnych zawartość azotanów, makroskładników, suchej masy, cukrów redukujących i ogółem oraz witaminy C. Największy plon handlowy cykorii w uprawie jesiennej zapewniło nawożenie azotem w dawce 150 kg N∙ha-1 stosowanej w całości przedwegetacyjnie. Intensywne nawożenie azotem sprzyjało większemu nagromadzaniu w częściach nadziemnych azotanów, potasu, wapnia, cukrów redukujących i ogółem oraz witaminy C.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2010, 09, 4; 85-91
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw dawki oraz sposobu nawozenia azotem i potasem na zimotrwalosc pora
Autorzy:
Biesiada, A
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/805335.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
nawozenie poglowne
nawozenie doglebowe
zimotrwalosc
por
nawozenie przedwegetacyjne
metody nawozenia
produkcja roslinna
dawki nawozowe
nawozenie dolistne
nawozenie azotem
nawozenie potasem
warzywa
Opis:
W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 1988 - 1991 w Stacji Doświadczalnej w Piastowie oceniano wpływ dawki, sposobu oraz terminu nawożenia N i K na plonowanie i zimowanie w polu pora odmiany Wiła. Azot stosowano doglebowo przedwegetacyjnie (200 kg N/ha) lub dzielono na dawkę przedwegetacyjną i 1 - 3 dawki pogłównie (100 + 50; 100 + 2 x 50; 100 + 3 x 50 kg N/ha). W kolejnych dwóch obiektach nawożenie przedwegetacyjne w ilości 100 kg N/ha uzupełniano dokarmianiem dolistnym w ilości 25 i 50 kg N/ha w formie 4 oprysków. Na połowie poletek w doświadczeniu rośliny dodatkowo nawożono dolistnie potasem w ilości 25 kg K/ha, w postaci 2 oprysków wykonanych w pierwszej połowie września. Wyniki doświadczenia wykazały, że optymalną metodą nawożenia doglebowego azotem było zastosowanie 100 kg N/ha przedwegetacyjnie i 100 kg N/ha pogłównie. Podobnej wysokości plon pora dało nawożenie doglebowe dawką 100 kg N/ha uzupełnione dolistnie dawką 25 kg N/ha. Dolistne nawożenie roślin potasem przyczyniło się do wzrostu plonu pora zbieranego w październiku i w kwietniu po przezimowaniu. W roślinach pora zimujących w polu wzrastała zawartość azotu ogólnego i potasu, zaś poziom azotanów był nieco niższy w porównaniu do zanotowanego w okresie jesieni.
In field experiment conducted in 1988 - 1991 at Piastów Experimental Station there was studied the effects of the rate, method and time of N and K aplication on the yield and overwintering of leek Wila cv. the nitrogen was supplied to soil an single dose (200 kg N/ha) before transplanting or in splited application with 1 - 3 topdressings (100 + 50; 100 +2 x 50; 100 + 3 x 50 kg N/ha). In two other treatments the preplant fertilization with 100 kg N/ha was followed by foliar nitrogen nutrition in the amounts of 25 and 50 kg N/ha, divided into 4 doses. On half of the experimental plots the supplemental foliar fertilization with potassium was used in total amount of 25 kg K/ha in two sprays conducted in early September. Results of the experiment showed that the most favourable method of N fetilization was the splitted application: 100 kg N/ha as a preplant dose and 100 kg N/ha as topdressing. Similar results were obtained in the treatment with 100 kg N/ha as a preplant dose and 25 kg N/ha as foliar nutrition applied in 4 sprayings. Supplementary foliar fertilization with K increased the yield of leek harvested in October and in April after overwintering. Total N and K concentrations increased in leek plants after overwintering, while the nitrates content was slightly lower in comparison to that obtained in autumn period.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1999, 466; 191-199
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane wskazniki wartosci odzywczej owocow pomidora szklarniowego w zaleznosci od rodzaju podloza
Autorzy:
Biesiada, A
Kolota, E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/797542.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
uprawa roslin pod oslonami
wartosc biologiczna
warzywnictwo
fertygacja
podloza uprawowe
pomidory szklarniowe
Opis:
W doświadczeniu badano wpływ czterech typów podłoży na wartość biologiczną pomidora szklarniowego uprawianego z zastosowaniem fertygacji. Rozsadę pomidora odmiany Recento F₁ sadzono 15 III w maty wełny mineralnej, wełny szklanej, włókna kokosowego oraz skrzynki wypełnione 10 dm³ piasku rzecznego gruboziarnistego. Rośliny nawadniano i nawożono jednakową ilością pożywki niezależnie od podłoża. Pomidory uprawiano w cyklu przedłużonym, zbiór owoców przeprowadzano od 20 V do 20 X. W trakcie owocowania pobierano próbki owoców z 2 ,7 i 11 grona w celu określenia w nich zawartości suchej masy, witaminy C, cukrów prostych i redukujących oraz makroskładników N-NO₃, P, K, Ca i Mg. Najniższą zawartość suchej masy, cukrów prostych i ogółem posiadały owoce z uprawy w wełnie mineralnej, zaś najwyższą, szczególnie przy zbiorze pomidorów z 7 i 11 grona odnotowano u roślin rosnących w piasku i włóknie szklanym. Nie stwierdzono wyraźnego zróżnicowania w zawartości makroskładników w częściach jadalnych pomidora rosnącego w badanych podłożach.
The effect of substrate type on biological value of fruit of tomato produced with fertigation was estimated. Tomato cv. Recento F₁ was planted on 15 March in rock wool, glass wool, coconut fibre and sand. The same amounts of nutrient solution were applied to plants independently of the type of substrate. Fruits were harvested 20. 05. to 20. 10. During the harvest samples of fruit from 2, 7, 11 clusters were collected for evaluation of the content of dry matter, vitamin C, total and reducing sugars as well as NO₃-N, P, K, Ca and Mg. The fruits of plants cultivated on rock wool had the lowest content of dry matter, total and reducing sugars while the highest ones were those grown on sand and glass wool, especially if harvested from 7 or 11 clusters. Substrate type did not affect the concentration of macronutrients in tomato fruits.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 485; 29-36
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of fertilization with Fe chelates on the state of iron nutrition of greenhouse tomato
Wpływ nawożenia chelatowymi formami Fe na stan odżywienia pomidora szklarniowego żelazem
Autorzy:
Chohura, P.
Kolota, E.
Komosa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16143.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
iron fertilization
iron uptake
chelate
fertilization
iron nutrition state
tomato
greenhouse
iron content
Opis:
A greenhouse experiment aimed at investigating the effect of four chelates, differing in percentage of Fe content and the kind of Fe bonding ligand: Fe 8 Forte (EDTA+ +HEEDTA), Fe 9 Premium (DTPA), Fe 13 Top (EDTA) and Librel Fe DP7 (DTPA), on the state of iron nutrition of Merkury F1 cultivar greenhouse tomato grown traditionally in peat substrate. The second factor was iron content in the growing medium, which was established to reach the following levels: 50, 75 and 100 mg Fe⋅dm-3, while in the control object Fe values ranged 17.9 Fe⋅dm-3 (after peat liming). The experiment was established in a two-factorial design with three replications including four plants cultivated on one plot. The iron content was assayed in plant index parts according to the ASA method. On the basis of the results, significant differences were found in the state of greenhouse tomato nutrition under the influence of the examined iron chelates. The highest content of iron in tomato leaves was determined when chelate Fe 9 Premium (DTPA) was used, which points to the fact that it was the best source of Fe. The lowest iron level was recorded after the application of Fe 13 Top (EDTA). The highest mean Fe content for the years and dates of analyses appeared in leaves of plants cultivated in the growing medium containing 75 mg Fe⋅dm-3. In June, after the plants began to yield, there was a considerable decrease in the Fe content in plant index parts in comparison to the stage of fruit maturation and the end of yielding. The study did not demonstrate any symptoms of phytotoxicity or visible disorders regarding tomato growth and development due to the examined Fe chelates introduced in the doses of 32.1, 57.1 and 82.1 mg Fe⋅dm-3 to the substrate, whose initial Fe concentration after peat liming was on average 17.9 mg Fe⋅dm-3.
W doświadczeniu szklarniowym badano wpływ czterech chelatów, różniących się procentową zawartością żelaza oraz rodzajem ligandu, jakim skompleksowano ten składnik: Fe 8 Forte (EDTA+HEEDTA), Fe 9 Premium (DTPA), Fe 13 Top (EDTA) i Librel Fe DP7 (DTPA), na stan odżywienia żelazem pomidora szklarniowego odmiany Merkury F1 uprawianego metodą tradycyjną w substracie torfowym. Drugim czynnikiem badawczym była zróżnicowana zawartość żelaza w podłożu, którą doprowadzono do wartości: 50, 75 i 100 mg Fe⋅dm-3. Doświadczenie założono w układzie dwuczynnikowym, w trzech powtórzeniach. Na jednym poletku uprawiano 4 rośliny. W częściach wskaźnikowych oznaczano całkowitą zawartość żelaza metodą ASA. Stwierdzono istotne różnice w stanie odżywienia pomidora szklarniowego pod wpływem badanych chelatów żelazowych. Najwyższą zawartość żelaza w liściach pomidora odnotowano, gdy źródłem Fe był chelat Fe 9 Premium (DTPA), a najniższą po zastosowaniu Fe 13 Top (EDTA). Najwyższą średnią zawartość żelaza w liściach uprawianych roślin obliczoną dla lat i terminów analiz stwierdzono, gdy zasobność wynosiła 75 mg Fe⋅dm-3. W czerwcu, po rozpoczęciu plonowania roślin, następował znaczny spadek zawartości żelaza w częściach wskaźnikowych pomidora w porównaniu z pozostałymi terminami analiz. W badaniach nie stwierdzono żadnych objawów fitoksyczności, a także widocznych zaburzeń we wzroście i rozwoju pomidora pod wpływem badanych chelatów żelazowych stosowanych w dawkach 32,1, 57,1 i 82,1 mg Fe⋅dm-3 substratu, którego wyjściowa zasobność po odkwaszeniu torfu wynosiła średnio 17,9 mg Fe⋅dm-3.
Źródło:
Journal of Elementology; 2009, 14, 4
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena skutecznosci dzialania chelatowych i mineralnych form manganu i miedzi w uprawie pomidora szklarniowego w welnie mineralnej
Autorzy:
Chohura, P
Komosa, A.
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/803550.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
nawozenie manganem
uprawa roslin pod oslonami
mangan
chelaty nawozowe
nawadnianie
nawozenie
nawozenie miedzia
fertygacja
podloza inertne
podloza uprawowe
miedz
pomidory szklarniowe
Opis:
W dwuletnich badaniach określano Wpływ chelatowych (EDTA + DTPA) form manganu i miedzi (Cu FORTE 12% i Mn FORTE 14% Mn) na plonowa nic pomidora szklarniowego oraz stan odżywienia roślin mikroelementami w porównaniu do form mineralnych (MnSO₄·H₂O 32,3% Mn i CuSO₄·5H₂O 25,6% Cu). Określano plon ogólny, wczesny i handlowy. W częściach wskaźnikowych (8-9 liść od wierzchołka) oznaczono całkowite zawartości Mn, Cu, Zn i Fe. Pomidor odmiany Cunero F₁ uprawiano w szklarni od stycznia do października. Rośliny rosły w wełnie mineralnej w zagęszczeniu 2,7 szt·m⁻². Łączne stosowanie chelatów manganu i miedzi zwiększało plonowanie pomidora szklarniowego. Średni wzrost plonów na formach chelatowych, w stosunku do form mineralnych, wynosił: 6,6% dla plonu ogólnego, 6,2% dla handlowego i 15,1% dla wczesnego. Nie stwierdzono natomiast pozytywnego wpływu indywidualnego stosowania tych chelatów na plonowanie pomidora. Chelat manganu (Mn FORTE), stosowany indywidualnie zwiększał istotnie, w stosunku do formy mineralnej, zawartość manganu w liściach. Łączne stosowanie chelatu manganowego z miedziowym (Mn FORTE i Cu FORTE) miało wielokierunkowy wpływ na stan odżywienia roślin manganem. Nie stwierdzono pozytywnego wpływu chelatu miedzi (Cu FORTE), stosowanego indywidualnie i łącznie z chelatem manganowym (Mn FORTE), na wzrost zawartości miedzi w liściach pomidora. Nie wykazano jednoznacznego pozytywnego wpływu chelatów manganu FORTE i miedzi FORTE, stosowanych indywidualnie i łącznie, na poprawę stanu odżywienia roślin żelazem i cynkiem.
In two-year experiment there was studied the effect of chelate forms (EDTA + DTPA) of manganese and copper (Cu FORTE 12% Cu and Mn FORTE 14% Mn) on the yield of greenhouse tomato and status of plant nutrition with microelements in comparison with the mineral compounds (MnSO₄·H₂O 32.3% Mn and CuSO₄·5H₂O 25.6% Cu). Total, early and marketable yield were investigated. Total amounts of manganese, copper, zinc and iron in the index plant parts (8th-9th leaf from the top) were analyzed. Tomato of Cunero F₁ cultivar was grown in the greenhouse from January to October. Plants were cultivated in rockwool medium at the density of 2.7 plants·m⁻². It was proved that joined usage of manganese and copper chelates increased greenhouse tomato yield. Mean yield increase on chelate forms in comparison to the mineral ones amounted 6.6%, 6.2% and 15.1% in the total, marketable and early yield, respectively. However, no positive effect of individually applied chelate compounds on tomato yield was observed. Mn FORTE chelate, used separately, considerably increased manganese content in leaves, however its combined usage with Cu chelate provided variable results. Chelate Cu FORTE did not feature any positive role, either when used individually or together with Mn chelate on increase in Cu content in tomato leaves. There was not recorded any positive effect of Mn FORTE and Cu FORTE chelates, used separately or jointly, on the improvement of plant nutrition with iron and zinc.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 502, 2; 505-512
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Suitability of some nitrogen fertilizers for the cultivation of early cabbage
Przydatność wybranych nawozów azotowych w uprawie kapusty wczesnej
Autorzy:
Chohura, P.
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14577.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
suitability
nitrogen fertilizer
plant cultivation
vegetable
early cultivar
cabbage
ammonium nitrate
calcium cyanamide
yield
plant composition
Opis:
Early cabbage was grown in a field experiment in two treatments, with and without weed control, to test the following fertilizers: ammonium nitrate and Entec 26-a, a new formula nitrogen fertilizer containing a DMPP nitrification inhibitor, applied in single preplant or split doses, and calcium cyanamide (Perlka), supplied only prior to the planting of cabbage. All the sources of N were used in amounts supplying 150 kg N ha-1. The fertilizer Perlka was applied 2 weeks before planting cabbage transplants, while Entec 26 and ammonium nitrate were introduced to soil 3 days before that. All the fertilizers were incorporated into the soil by harrowing. In the treatments with split N application, top dressing was conducted just after the cabbage plants were uncovered, which took place 3-4 weeks after transplanting. The experiment was established in a one factorial design with four replications. The results proved high efficiency of nitrogen fertilization, which – when applied at a dose of 150 kg N ha-1 - enhanced the yield of early cabbage by about 50% compared to the treatment without N fertilization and weed control. Ammonium nitrate and Entec 26 appeared to be equally valuable sources of this nutrient, both in single and split doses, in each year of the investigation. Calcium cyanamide produced the highest marketable yield of heads with a significantly lower mean content of nitrates in edible parts. Another big advantage of this N source is its high efficiency in reducing weed infestation during the whole vegetation period.
W doświadczeniu wegetacyjnym saletrę amonową i nawóz azotowy Entec 26 zawierający inhibitor nitryfikacji DMPP stosowano w całości przedwegetacyjnie lub w dawkach dzielonych, natomiast cyjanamid wapnia (Perlka) wyłącznie przed sadzeniem rozsady kapusty wczesnej w dwóch kombinacjach: z odchwaszczaniem i bez usuwania chwastów. Wszystkie badane nawozy stosowano w łącznej dawce 150 kg N ha-1. Nawóz Perlka wysiewano 2 tygodnie przed sadzeniem rozsady kapusty, zaś saletrę amonową i Entec 26 bezpośrednio przed sadzeniem rozsady kapusty, pod bronę. W obiektach, gdzie stosowano dawki dzielone, nawożenie pogłówne wykonywano 3-4 tygodnie po posadzeniu rozsady, po usunięciu włókniny, którą osłaniano rośliny. Doświadczenie założono w układzie jednoczynnikowym w 4 powtórzeniach. Potwierdzono wysoką skuteczność nawożenia azotem, które w dawce 150 kg N ha-1 spowodowało wzrost plonu kapusty uprawianej na zbiór wczesny o ok. 50% w porównaniu z obiektem bez nawożenia i odchwaszczania. Saletra amonowa i nawóz Entec 26 miały zbliżoną wartość jako źródło azotu dla kapusty, niezależnie od metody stosowanej w każdym roku badań. Użycie cyjanamidu wapnia przyczyniło się do uzyskania wyższego plonu handlowego kapusty oraz istotnego zmniejszenia średniej zawartości azotanów w częściach jadalnych, w porównaniu z pozostałymi nawozami. Dużą zaletą tego nawozu jako źródła azotu jest jego wysoka efektywność w redukcji zachwaszczenia przez cały okres uprawy kapusty.
Źródło:
Journal of Elementology; 2014, 19, 3
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of nitrogen fertilization on radish yielding
Wpływ nawożenia azotem na plonowanie rzodkiewki
Autorzy:
Chohura, P.
Kołota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11541990.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Opis:
In two field experiments carried out in 2006–2008, with two radish cultivars Treto F1 and Wernar F1 the effect of differentiated nitrogen fertilization on yield and biological value of radish grown for autumn harvest was examined. Mineral N content in the soil before seeds sowing was raised up to the level of: 50, 100 and 150 mg N·dm⁻³ by using: ammonium nitrate 34% N – [NH4NO3], calcium nitrate 15.5% N – [Ca(NO3)2·H2O], ammonium sulphate 20.0% N – [(NH4)2SO4], and ENTEC 26% N – [NH4NO3+(NH4)2SO4 + 0.8% DNPP]. The highest marketable yield of radish Treto F1 cv. was achieved in the case of ammonium nitrate use. In the case of Wernar F1 cv. kind of fertilizer didn’t affect the yield. Irrespective of the kind of fertilizer, increment of nitrogen content in the soil from 50 to 100 mg N·dm⁻³ caused the significant enhancement of radish yield. The similar yielding was recorded at nitrogen concentration equal to 150 mg N·dm⁻³ and 100 mg N·dm⁻³. Increasing mineral nitrogen concentration in the soil resulted in increment of nitrates content in radish roots, however their amounts not exceed permissible level. Plants fertilized with ammonium sulphate and ENTEC 26 contained lower amount of nitrates in edible parts in comparison to those supplied with ammonium nitrate and calcium nitrate.
Rzodkiewka jest warzywem o krótkim okresie wegetacji, uprawianym zarówno w polu, jak i pod osłonami. Krótki okres wegetacji i słabo rozwinięty system korzeniowy rzodkiewki sprawia, że wymaga ona dużej ilości łatwo dostępnych składników pokarmowych w glebie i mimo że jest rośliną o małych wymaganiach pokarmowych, jej potrzeby nawozowe są klasyfikowane jako duże. Szczególną uwagę należy zwrócić na nawożenie azotem z powodu jego wpływu na jakość i ilość plonu. W latach 2006–2008 przeprowadzono doświadczenia polowe z dwoma odmianami rzodkiewki – Treto F1 i Wernar F1, uprawianymi na zbiór jesienny. Oceniano wpływ zróżnicowanych dawek azotu zapewniających uzyskanie zasobności gleby przed siewem nasion, na poziomie: 50, 100 i 150 mg N·dm⁻³ oraz 4 nawozy różniące się formą azotu: saletra amonowa 34% N – [NH4NO3], saletra wapniowa 15,5% N – [Ca(NO3)2·H2O], siarczan amonu 20,0% N – [(NH4)2SO4], ENTEC 26% N – [NH4NO3+(NH4)2SO4 + 0,8% DNPP. Najwyższy plon handlowy rzodkiewki odmiany Treto F1 zapewniło użycie saletry amonowej, która w porównaniu z saletrą wapniową, siarczanem amonu i nawozem ENTEC 26 zapewniła uzyskanie najwyższych plonów zgrubień. W przypadku odmiany Wernar F1 wpływ rodzaju nawozu azotowego na plon handlowy był z reguły nieistotny. Niezależnie od rodzaju zastosowanego nawozu azotowego zwiększenie koncentracji tego składnika w glebie z 50 do 100 mg N·dm⁻³ powodowało istotny wzrostu plonu handlowego rzodkiewki. Przy zawartości 150 mg N·dm⁻³ plon ten utrzymywał się na podobnym poziomie jak przy 100 mg N·dm⁻³. Zawartość azotanów w zgrubieniach rzodkiewki wzrastała wraz ze zwiększaniem koncentracji azotu w glebie, ale nie przekraczała dopuszczalnych norm. Rośliny nawożone siarczanem amonu i nawozem ENTEC 26 zawierały istotnie mniejsze ilości azotanów w częściach jadalnych w porównaniu z nawożonymi saletrą amonową i saletrą wapniową.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2011, 10, 1; 23-30
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of the term of harvest on yield and nutritional value of spinach beet
Wplyw terminu zbioru na plon i wartosc odzywcza buraka lisciowego
Autorzy:
Czerniak, K
Kolota, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13680.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
potassium
yield
nutritional value
beet
harvest term
magnesium
calcium
Swiss chard
phosphorus
Opis:
In a field experiment conducted in 2004-2006, the influence of the harvest term on yield and crop quality of cv. Lukullus Spinach beet was examined. Seeds were sown to the field in the second decade of April and after thinning left at a spacing 45x25 cm. First harvest of leaves was conducted in mid-July and 2 subsequent harvests occurred in two week’s intervals. The content of dry matter, vitamin C, phosphorus, potassium, calcium and magnesium were determined in samples of leaf blades and petioles. The results proved that the yield of Spinach beet increased from 42.46 t.ha-1 in the first term of harvest to 72.04 t.ha-1 and 105.61 t.ha-1 in the subsequent terms. Delayed harvest date appeared to be beneficial for the content of dry matter and vitamin C, and resulted in the decrement of the amounts of potassium and magnesium as well as in the accumulation of nitrates in plants. Plants harvested later also contained a lower level of phosphorus in leaf blades. Generally, higher amounts of dry matter, potassium and magnesium were observed in leaf blades, while petioles contained more phosphorus, calcium and nitrates.
W latach 2004-2006 badano wpływ terminu zbioru na wielkość i jakość plonu buraka liściowego odmiany Lukullus. Nasiona wysiewano w drugiej dekadzie kwietnia i po przerywce pozostawiono w rozstawie 45x25 cm. Pierwszy zbiór roślin przeprowadzono w drugiej dekadzie lipca, a kolejne dwa w odstępach dwutygodniowych. Podczas zbioru pobierano oddzielnie próby liści i ogonków liściowych, w których oznaczano zawartość suchej masy, azotanów, witaminy C, P i Mg, K i Ca. Wyniki badań poddano analizie statystycznej za pomocą testu t-Duncana na poziomie istotności α=0,05. Wykazano, że w miarę opóźniania terminu zbioru plon buraka liściowego wzrastał średnio z 42,46 t.ha-1 w pierwszym terminie do 72,04 t.ha-1 po dwóch tygodniach i do 105,61 t.ha-1 przy zbiorze najpóźniejszym. Zarówno w blaszkach, jak i ogonkach liściowych zawartość azotanów, potasu i magnezu oraz fosforu w blaszkach liściowych zmniejszała się w miarę opóźniania terminu zbioru. Przedłużenie okresu uprawy przyczyniło się do wzrostu zawartości suchej masy zarówno w blaszkach, jak i ogonkach liściowych, a także witaminy C w blaszkach liściowych. W blaszkach liściowych buraka liściowego stwierdzono większe nagromadzenie suchej masy, K i Mg, natomiast w ogonkach liściowych – większą zawartość P, Ca i azotanów.
Źródło:
Journal of Elementology; 2008, 13, 2
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of synthetic mulches and flat covers with perforated foil and agrotextile in zucchini
Wykorzystanie ściółek syntetycznych oraz płaskich osłon z folii i włókniny w uprawie cukinii
Autorzy:
Kołota, E.
Adamczewska-Sowińska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11542127.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Opis:
The improvement in zucchini growth in climatic conditions of Poland can be achieved by soil mulching and flat covering of plants. In the years 2009–2010, in Research – Horticulture Station belonging to Department of Horticulture at Wrocław University of Environmental and Life Sciences there was conducted two-factorial experiment with the use of synthetic mulches (polyethylene black and white foil, black polypropylene agrotextile), as well as flat covers (polypropylene agrotextile, perforated foil) in cultivation of Astra cultivar of zucchini. The experiment was established according to randomized split plot design, in three replications. Zucchini was planted on 12th May. There was not recorded any influence of mulches type on total and early yield of zucchini fruits. Additional application of flat covers made of PP agrotextile and perforated foil resulted in increase in total fruit yield in relation to control treatment by 26.7% and 44%, respectively and to the yield from plots which were only mulched – average by 47.3%. When using covers, early yield was average by 40.7% and by 47.9% higher. The highest total fruit yield (99.85 t ha-1) was obtained in cultivation on PP agrotextile mulch with a perforated foil used as cover the plants. Fruits of 8–15 cm length accumulated the most considerable quantities of vitamin C, as well as phosphorus and potassium, while in fruits > 22 cm long there was recorded the highest amount of nitrates and carotenes.
Poprawę warunków wzrostu cukinii w klimacie Polski można uzyskać przez ściółkowanie gleby oraz płaskie osłanianie roślin. W latach 2009–2010, w Stacji Badawczo-Dydaktycznej Katedry Ogrodnictwa UP we Wrocławiu wykonano dwuczynnikowe doświadczenie z zastosowaniem ściółek syntetycznych (polietylenowa folia czarna i biała, włóknina polipropylenowa czarna) oraz płaskich osłon (włóknina polipropylenowa, folia perforowana) w uprawie cukinii odmiany Astra metodą losowanych podbloków w trzech powtórzeniach. Cukinię sadzono 12 maja. Nie wykazano istotnego wpływu rodzaju ściółki na wielkość plonu ogólnego i wczesnego. Dodatkowe zastosowanie płaskich osłon z włókniny PP i folii perforowanej spowodowało wzrost plonu ogólnego owoców w stosunku do kontroli, odpowiednio o 26,7% i 44%, oraz do plonu z poletek tylko ściółkowanych średnio o 47,3%. Plon wczesny przy użyciu osłon był średnio o 40,7% i o 47,9% większy. Największy plon ogólny owoców (99,85 t ha-1) zebrano w uprawie na ściółce z włókniny PP z osłoną z folii perforowanej. Owoce o długości 8–15 cm zgromadziły najwięcej witaminy C oraz fosforu i potasu, natomiast w owocach o długości > 22 cm stwierdzono więcej azotanów (V) i karotenów.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2011, 10, 4; 179-189
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies