Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kielan-Jaworowska, Z." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 35
Tytuł:
A new generic name for the multituberculate mammal Djadochtatherium catopsaloides
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20831.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
premolar
molar
incisor
Djadochtatherium matthewi
Mongolia
Djadochtatherium catopsaloides
multituberculate mammal
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new occurrence of Late Cretaceous eutherian mammal Zalambdalestes
Nowe miejsce występowania póżno-kredowego ssaka łozyskowego Zalambdalestes
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z.
Trofimov, B.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21422.pdf
Data publikacji:
1981
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1981, 26, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new reconstruction of multituberculate endocranial casts and encephalization quotient of Kryptobaatar
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Lancaster, T.E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21906.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
brain structure
multituberculata
Late Cretaceous
Mongolia
body mass
Kryptobaatar
new reconstruction
endocast
encephalization quotient
Multituberculata
paleontology
Opis:
Multituberculate and eutriconodontan endocasts differ from those of primitive therian mammals in their lack of visible midbrain exposure on the dorsal side and in having a vermis−like triangular bulge (recognized herein as the cast of a large sinus—the superior cistern) inserted between the cerebral hemispheres. As the shape and proportions of multituberculate, eutriconodontan, and Cretaceous eutherian endocasts are otherwise similar, one might speculate that the multituberculate and eutriconodontan brains did not differ essentially from those of primitive eutherian and marsupial mammals, in which the midbrain is exposed dorsally. This conclusion might have important phylogenetic implications, as multituberculates and eutriconodontans may lay closer to the therians sensu strico, than hitherto believed. We describe an endocast of the Late Cretaceous multituberculate Kryptobaatar, which differs from those of other multituberculates (Ptilodus, Chulsanbaatar, and Nemegtbaatar) in having unusually long olfactory bulbs and the paraflocculi elongated transversely, rather than ball−shaped. We estimate the encephalization quotient (EQ) of Kryptobaatar, using: 1) Jerison’s classical equation (1) based on estimation of endocranial volume and body mass; 2) McDermott et al.’s derived body mass estimation equation (2) using upper molar lengths; and 3) estimation of body mass based on new equations (3a, 3b, 3c, and 3d₁₋₉), which we propose, using measurements of the humerus, radius, ulna, femur and tibia. In both Jerison’s method and a mean of our series of derived formulae, the EQ varies around 0.71, which is higher than estimated for other multituberculate mammals. It remains an open question whether the evolutionary success of Kryptobaatar(which was a dominant mammal during the ?early Campanian on the Gobi Desert and survived until the ?late Campanian) might have been related to its relatively high EQ and well developed sensorimotor adaptations, in particular olfaction and coordinated movements.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2004, 49, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An extended range of the multituberculate Kryptobaatar and distribution of mammals in the Upper Cretaceous of the Gobi Desert
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Hurum, J.H.
Badamgarav, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21961.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
multituberculate
stratigraphy
mammal
Gobi Desert
Cretaceous
Upper Cretaceous
Mammalia
Deltatheroida
Kryptobaatar
distribution
paleontology
Opis:
The Late Cretaceous multituberculate mammal Kryptobaatar dashzevegi Kielan−Jaworowska, 1970 is the most common mammalian taxon in the Upper Cretaceous (?lower Campanian) rocks of the Djadokhta Formation at Bayan Zag¹ (= Bayn Dzak) and Tögrög (= Toogreek), and in the beds of Ukhaa Tolgod in the Gobi Desert. Kryptobaataris also common in the Bayan Mandahu Formation (equivalent of the Djadokhta Formation), Inner Mongolia, China, represented there by K. mandahuensis. Kryptobaatar has not been reported as yet from the younger (?upper Campanian) Baruungoyot Formation nor from its stratigraphic equivalents, the red beds of Hermiin Tsav (= Khermeen Tsav). In this paper we report the discovery of an incomplete skull of Kryptobaatar dashzevegi at Hermiin Tsav I. It is the second mammal species common to the Djadokhta and Baruungoyot Formations (the first being Deltatheridium pretrituberculare). We provide a corrected list of mammals found in the Late Cretaceous localities of the Gobi Desert, and we argue (albeit inconclusively), that mammal evidence shows that the Ukhaa Tolgod beds might be closer in time of deposition to the Djadokhta Formation than to that of the Baruungoyot Formation.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2003, 48, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Catopsalis (Multituberculata) from Asia and North America and the problem of taeniolabidid dispersal in the Late Cretaceous
Catopsalis (Multituberculata) z Azji i z północnej Ameryki oraz problem migracji taeniolabididae w późnej kredzie
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z.
Sloan, R.E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20844.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1979, 24, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cranial morphology of the Cretaceous eutherian mammal Barunlestes
Morfologia czaszki kredowego łożyskowego ssaka Barunlestes
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z.
Trofimov, B.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21815.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
Skull and lower jaw of Late Cretaceous (?middle Campanian) eutherian zalambdalestid genus Barunlestes from the Gobi Desert in Mongolia is described and figured. It is characterized by: maxilla extending backwards along the choanae, the presphenoid with a prominent median process, very large pterygoid process of basisphenoid, a fissura Glaseri, postglenoid process extending only opposite the medial part of glenoid fossa, large promontorium, foramen arteriae stapediae, sulcus arteriae stapediae, no sulcus arteriae promontorii. Large promontoria and large olfactory bulbs indicate strong development of auditory and olfactory senses in Barunlestes. Basicranial structure of Barunlestes supports Presley's (1979) idea that the primitive mammalian morphotype with two vessels (medial internal carotid and promontory), should be revised.
W pracy opisano czaszkę górno-kredowego ssaka łożyskowego Barunlestes butleri Kielan-Jaworowska 1975, należącego do rodziny Zalambdalestidae. Okazy B. butleri pochodzą z formacji Barun Gojot, która jest przypuszczalnie wieku środkowo-kampańskiego, z miejscowości Nemegt i Chulsan w Dolinie Nemegetańskiej, oraz z czerwonych warstw Chermin Caw, które są tego samego wieku co formacja Nemegt, z miejscowości Chermin Caw na pustyni Gobi w Mongolii. B. butleri różni się od Zalambdalestes lechei Gregory and Simpson 1926, który należy do tej samej rodziny brakiem P¹ i P₂ oraz krótszą i bardziej masywną czaszką i żuchwą. Zęby trzonowe B. butleri i Z. lechei są nie do odróżnienia. Czaszka Barunlestes charakteryzuje się następującymi cechami: bardzo duże płaty węchowe mózgu, obecność wyrostka kości szczękowej, skierowanego ku tyłowi wzdłuż nozdrzy wewnętrznych, równolegle do kości podniebiennej, obecność na kości przedklinowej dużego wyrostka, skierowanego dobrzusznie, występowanie dużych wyrostków skrzydłowatych kości przedklinowej, obecność szczeliny Glazera, bardzo duże promontorium, krótki wyrostek zapanewkowy, rozciągający się tylko na przeciw środkowej części dołu żuchwowego, brak wyrostka przypotylicznego, obecność szczeliny klinowo-oczodołowej, otworu okrągłego, otworu owalnego, otworu dla arteria carotis interna oraz otworu dla dolnego odgałęzienia arteria stapedia, obecność na promontorium sulcus arteriae stapediae oraz brak sulcus arteriae promontorii, zagięcie wyrostka kątowego żuchwy dośrodkowo. Brak sulcus arteriae promontorii u Barunlestes (nie występującego również u kredowych ssaków łożyskowych Kennalestes i Asioryctes) potwierdza pogląd Presley’a (1979) oparty na danych embriologicznych, że należy poddać rewizji moriotyp uznany powszechnie w literaturze paleontologicznej za prymitywny dla ssaków, w którym występują dwa niezależne naczynia krwionośne: arteria carotis interna i arteria promontorii. Brak arteria promontorii u Kennalestes, Asioryctes i Barunlestes wskazuje że u prymitywnych ssaków łożyskowych występowała tylko arteria carotis interna, która, jak sugeruje Presley (1979) mogła w ewolucji różnych grup ssaków przemieszczać się ku bokowi i biec przez środek lub z boku promontorium. Duże rozmiary płatów węchowych mózgu i duże promontorium sugerują, że zmysły węchu i słuchu były u Barunlestes silnie rozwinięte. Praca była częściowo wykonana w ramach problemu MR II/6 finansowanego przez Polską Akademię Nauk i w ramach umowy o współpracy między PAN i AN ZSRR, temat 30.1.
В статье описан череп верхнемелового плацентарного млекопитающего сем. Zalambdalestidae — Barunlestes butleri Kielan-Jaworowska 1975. Образцы происходят из свиты Барун-Гойот (?средний кампан) местонахождений Нэмэгт и Хульсан в Нэмэгетинской котловине, а также из красной толщи Хермин-цав, имеющей тот же возраст. В. butleri отличается от Zalambdalestes lechei Gregory et Simpson 1926 отсутствием P¹ и P₂, а также более коротким и массивным черепом и нижней челюстью. Коренные зубы В. butleri и Z. lechei не отличаются. Череп В. butleri характеризуется следующими чертами: очень большие обонятельные доли мозга; наличие максилярного отростка, направленного назад вдоль внутренних ноздрей параллельно нёбу; присутствие на пресфеноиде длинного выроста, направленного вентрально; наличие больших крыловидных отростков пресфеноида; щели Глазера; очень крупного промонториума; короткий заднесочленовный отросток, простирающийся до уровня средней части гленоидной ямы; отсутствие предтеменного отростка; наличие сфеноорбитальной щели; округлого и овального отверстий, а также отверстия для внутренней сонной артерии и отверстия для нижней ветви артериа стапедиа; присутствие на промонториум борозды для артериа стапедия, а также отсутствие борозды артериа промонториа; изгибание углового отростка челюсти вовнутрь. Отсутствие sulcus arteriae promontorii у Barunlestes, которого также нет у меловых плацентарных Kennalestes и Asioryctes подтверждает мнение эмбриолога Приели (1979) о том, что следует ревизовать морфотип, который в морфологической литературе принято считать примитивным для млекопитающих. В этом морфотипе два независимых кровеносных сосуда arteria carotis interna и a. promontori. Отсутствие a. promontori у Kennalestes, Asioryctes и Barunlestes показывает, что у примитивных плацентарных существовала только a. carotis interna, которая, как считает Приели (1979) могла в эволюции разных групп млекопитающих смещаться вбок и проходить через середину или край промонториума. Большие размеры обонятельных долей мозга и промонториума дают основание предполагать, что обоняние и слух у Barunlestes были сильно развиты.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1980, 25, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dentition and relationships of the Jurassic mammal Shuotherium
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Cifelli, R.L.
Luo, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23028.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
molar
mammal
dentition
China
Shuotherium
Australosphenida
Jurassic
paleontology
Opis:
The Middle Jurassic mammal Shuotherium has lower molars that possess a trigonid and talonid, but are unique in having the talonid situated in front of the trigonid, rather than behind it, as in molars of usual tribosphenic pattern. Shuotherium dongi Chow and Rich, 1982 was based on a dentary bearing seven teeth, originally interpreted as three premolars and four molars. Based on comparison with other groups of early mammals, we reinterpret the premolar–molar boundary in the holotype of S. dongi, and propose a dental formula of four (or more) premolars and three molars. The ultimate lower premolar (previously identified as the first molar) has a completely developed trigonid and no talonid or pseudo−talonid. We hypothesize that the mesial cingulid on molars of Australosphenida is a highly plausible structural antecedent to the pseudo−talonid of Shuotherium. This and other shared, derived features support a relationship of Shuotherium and Australosphenida as sister−taxa. We hypothesize that the common ancestor of Shuotherium + Australosphenida had a global distribution no younger than early Middle Jurassic, and that the respective clades diverged prior to full separation of Gondwanan and Laurasian landmasses.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2002, 47, 3
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Djatochtatheria - a new suborder of multituberculate mammals
Djatochtatheria - nowy podrzad multituberkulatow
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Hurum, J H
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23058.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Djadochtatheriidae
Djadochtatherium
ssaki
czaszki
Tombaatar
Mongolia
kreda
Catopsbaatar
cechy morfologiczne
paleontologia
Kryptobaatar
multituberkulaty
morfologia zwierzat
Opis:
Mongolian Late Cretaceous multituberculates (except Buginbaatar) form a monophyletic group for which the suborder Djadochtatheria is proposed. Synapomorphies of Djadochtatheria are: large frontals pointed anteriorly and deeply inserted between the nasals. U-shaped fronto-parietal suture, no frontal-maxilla contact, and edge between palatal and lateral walls of premaxilla. Large, rectangular facial surface of the lacrimal exposed on the dorsal side of the cranial roof is present in all djadochtatherians, but may be a plesiomorphic feature. It is also possible that in djadochtatherians the postglenoid part of the braincase is relatively longer than in other multituberculates. Djadochtatherians have an arcuate p4 (secondarily subtrapezoidal in Catopsbaatar) that does not protrude dorsally over the level of the molars (shared with Eucosmodontidae), I3 placed on the palatal part of the premaxilla (shared with the eucosmodontid Stygimys and the cimolomyid Meniscoessus). The small number of cusps on the upper and lower molars and no more than nine ridges on p4 are possibly plesiomorphies for Djadochtatheria. The djadochtatherian Nessovbaatar multicostatus gen. et sp. n., family incertae sedis from the Barun Goyot Formation is proposed. New specimens of the djadochtatherian genera Kryptobaatar, ?Djadochtatherium, and Kamptobaatar are described and revised diagnoses of these taxa and Sloanbaatar are given. A cladistic analysis of Mongolian Late Cretaceous multituberculates (MLCM), using Pee-Wee and NONA programs and employing 43 dental and cranial characters, 11 MLCM taxa, five selected Late Cretaceous or Paleocene multituberculate genera from other regions, and a hypothetical ancestor based on the structure of Plagiaulacoidea, is performed. The Pee-Wee program yielded two equally fit trees that confirm the monophyly of MLCM excluding Buginbaatar. Kryptobaatar, Djadochtatherium, Catopsbaatar, and Tombaatar form a clade, for which the family Djadochtatheriidae is proposed. Chulsanbaataris the sister taxon of this clade. Bulganbaatar and Nemegtbaatar are the sister group of all other djadochtatherians. Kamptobaatar, Sloanbaatar, and Nessovbaatar form a separate clade in the Pee-Wee tree. The NONAprogram yielded thirty equally parsimonious trees and a strict consensus tree with a poor resolution.
Na podstawie porównań anatomicznych popartych analizą filogenetyczną wykazano, że późnokredowe multituberkulaty (wieloguzkowce) Mongolii, z wyjątkiem rodzaju Buginbaatar, tworzą monofiletyczną grupę, dla której zaproponowano nowy podrząd Djadochtatheria. Podrząd Djadochtatheria charakteryzuje się nastepującymi synapomorfiami: kości czołowe są proporcjonalnie duże i wcinają się głęboko w formie zaostrzonego szpica między kości nosowe; szew czołowo-ciemieniowy jest U-kształtny; kość czołowa nie kontaktuje się ze szczęką; wzłuż kontaktu między podniebienną i boczną powierzchnią kości przedszczękowej występuje ostra krawędź. U wszystkich Djadochtatheria część twarzowa koki łzowej jest duża, w przybliżeniu prostokątna, umieszczona na dachu czaszki, co być może jest cechą symplezjomorficzną. Jest również możliwe, że tylna część czaszki, położona za dołemu żuchwowym jest u Djadochtatheria dłuższa w stosunku do całej czaszki niż u innych multituberkulatów. Djadochtatheria mają łukowaty p4 (wtórnie trapezoidalny u Catopsbaatar), który nie wystaje ponad poziom powierzchni żującej trzonowców (cecha wspólna z Eucosmodontidae), oraz I3 umieszczony na podniebiennej części kości przedszczekowej (cecha wystepująca również u eukosmodontida Stygimys i u cimolomyida Moeniscoessus). Mała liczba guzków na dolnych i górnych trzonowych, oraz nie więcej niż dziewięć grzebieni na p4 są przypuszczalnie cechami symplezjomorficznymi. Z formacji Barun Gojot opisano przedstawiciela Djadochtatheria Nessovbaatar multicostatus gen. et sp. nov., zaliczonego do rodziny incertae sedis. Zaproponowano nową rodzinę Djadochtatheriidae dla rodzajów Kryptobaatar, Djadochtatherium, Catopsbaatar i Tombaatar, a w oparciu o nowe materiały przedstawiono zrewidowane diagnozy czterech rodzajów Djadochtatheria: Sloanbaatar, Kryptobaatar, Djadochtatherium i Kamptobaatar. W celu przeprowadzenia analizy filogenetycznej późnokredowych multituberkulatów Mongolii zaproponowano listę 43 cech (różniącą się, z wyjątkiem dziesięciu cech, od list używanych dotychczas przy analizach filogenetycznych multituberkulatów) oraz matrycę taksonów i cech, obejmująca 17 taksonów. Taksony uwzględnione w analizie obejmują 11 późnokredowych rodzajów z Mongolii, pięć najkompletniej poznanych późnokredowych i paleoceńskich rodzajów z Ameryki Północnej i Azji, oraz hipotetycznego przodka, skonstruowanego na podstawie cech wystepujacych u jurajskich multituberkulatów z rzędu Plagiaulacoidea. W analizie kladystycznej zastosowano dwa różne programy komputerowe: Pee-Wee (Goloboff 1993a, 1996) oraz NONA (Goloboff 1993b), oparty na tej samej zasadzie co powszechnie używany PAUP (Swofford 1993). Program Pee-Wee przedstawił dwa drzewa. Fig. 13 przedstawia krótsze z tych drzew, które potwierdza odrębność Buginbaatar i monofiletyzm Djadochtatheria. Analiza przeprowadzona za pomocą tego programu wykazuje również monofiletyzm rodziny Djadochtatheriidae ustanowionej w pracy (Fig. 13, węzeł 18). Program NONA zaproponował 30 jednakowo oszczędnych drzew. Dwa drzewa ścisłej zgodności (Fig. 14A and 14B) wykazują znacznie gorszą rozdzielczość niż drzewo zaproponowane przez program Pee-Wee, na którym oparto wnioski filogenetyczne.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 2; 201-242
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Earliest eutherian mammal skull, from the Late Cretaceous [Coniacian] of Uzbekistan
Najstarsza czaszka ssaka lozyskowego z poznej kredy [koniaku] Uzbekistanu
Autorzy:
McKenna, M C
Kielan-Jaworowska, Z
Meng, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21177.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
uzebienie
fauna kopalna
Daulestes nessovi
kreda
ssaki
Uzbekistan
paleontologia
Asioryctitheria
czaszki
Opis:
We describe a partially crushed skull and dentaries of a sub-adult individual of Daulestes nessovi sp. n., from the Coniacian of Uzbekistan. This is the earliest known eutherian skull (about 87 Ma) and the sixth genus of Cretaceous eutherians in which a skull is available. Because the skull of D. nessovi is sub-adult, certain plesiomorphic features may be ontogenetic and should be interpreted with caution. Four upper premolars and five lower premolariform teeth were in use (possibly to become four lowers when fully adult). The upper cheek-teeth have winged conules; M2 has large parastylar and small metastylar projections. Pre- and postcingula are lacking on DP4 and the upper molars. The talonids of dp4-m2 are about 90% as wide as the trigonids, with widely separated entoconid and hypoconulid. The skull has a large sphenorbital fissure, no foramen rotundum, and apparently no pterygoid process of the sphenoid. A large orbital wing of the palatine prevents maxilla-frontal contact within the orbit. The zygomatic arch is slender. The cochlea has one full turn, with an expanded apex, which suggests that a lagena might have been present. A large malleus with a robust anterior process, and a large promontorium may be due to young age of the individual or a primitive retention, as in the platypus. Because of the similarity to Asioryctidaem both cranial structure and dentition, we assign Daulestes tentatively to Asioryctitheria Novacek et al. 1997, family incertae sedis.
W pracy opisano częściowo uszkodzoną czaszkę młodego osobnika określonego jako Daulestes nessovi sp. n. z koniaku Uzbekistanu. Jest to najwcześniejsza czaszka ssaka łożyskowego, licząca ok. 87 milionów lat. Daulestes jest szóstym rodzajem kredowego ssaka łożyskowego, którego czaszka jest znana. Ponieważ czaszka D. nessovi należy do młodocianego osobnika, niektóre cechy plezjomorficzne mogą być związane z wczesnym stadium rozwojowym. W czaszce występują cztery górne przedtrzonowce i pięć dolnych, jest jednak możliwe, że w stadium dorosłym dolnych było też tylko cztery. Na górnych zębach policzkowych występują konułe ze skrzydełkami. Na M2 wyrostek parastylarny jest duży, metastylarny - mały. Pre- i postcingula nie występują na mlecznym czwartym przedtrzonowcu ani na trzonowcach. Talonidy dp4-m2 mierzą ok. 90 % szerokości trygonidów, a entokonidy są oddalone od hipokonulidów. W czaszce występuje duża szczelina klinowo-oczodołowa i zapewne brak wyrostka skrzydłowego kości klinowej. Duże skrzydło oczodołowe kości podniebiennej powoduje, że brak jest kontaktu między szczęką a kością oczodołową w obrębie oczodołu. Wyrostek jarzmowy jest delikatny. Błędnik ma jeden pełny skręt z rozszerzonym wierzchołkiem, co może wskazywać na obecność lageny. Duży młoteczek z silnym wyrostkiem przednim oraz duże promontorium mogą być związane z młodym wiekiem osobnika lub zachowaniem cechy plezjomorficznej (jak u dziobaka). W związku z podobieństwem do Asioryctidae zarówno w budowie czaszki, jak i uzębienia, Daulestes został zaliczony do Asioryctitheria Novacek et al. 1997, rodzina incertae sedis.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2000, 45, 1; 1-54
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Early Cretaceous amphilestid [triconodont] mammals from Mongolia
Wczesnokredowe trykonodonty z rodziny Amphilestidae z Mongolii
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Dashzeveg, D
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20872.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
zeby trzonowe
ssaki
trykonodonty
Gobiconodon borissiaki
szczeki
Kuehneotheriidae
staw zuchwowy
Mongolia
kreda
zuchwa
paleontologia
Hobur
Amphilestidae
Gobiconodon ostromi
Opis:
A small collection of ?Aptianor ?Albian amphilestid ('triconodont') mammals consisting of incomplete dentaries and maxillae with teeth, from the Khoboor locality Guchin Us county in Mongolia, is described. Guchinodon Trofimov, 1978 is regarded a junior subjective synonym of Gobiconodon Trofimov, 1978. Heavier wear of the molariforms M3 and M4 than of the more anterior one-M2 in Gobiconodon borissiaki gives indirect evidence for molariform replacement in this taxon. The interlocking mechanism between lower molariforms in Gobiconodon is of the pattern seen in Kuehneotherium and Tinodon. The interlocking mechanism and the type of occlusion ally Amphilestidae with Kuehneotheriidae, from which they differ in having lower molariforms with main cusps aligned and the dentary-squamosal jaw joint (double jaw joint in Kuehneotheriidae). The main cusps in upper molariforms M3-M5 of Gobiconodon, however, show incipient triangular arrangement. The paper gives some support to Mills' idea on the therian affinities of the Amphilestidae, although it cannot be excluded that the characters that unite the two groups developed in parallel. Because of scanty material and ambiguity, we assign the Amphilestidae to order incertae sedis.
Wpracy opisano niewielką kolekcję niekompletnych żuchw i szczęk z zębami ssaków z rodziny Amphilestidae (zaliczanej do parafiletycznej grupy "trykonodontów"). Kolekcja ta pochodzi ze stanowiska Hobur w regionie Guczin Us w południowej Mongolii. Wiek osadów z Hoburu został określony jako apt lub alb. Z osadów tych Trofimov (1978) opisał dwa rodzaje: Gobiconodon (z gatunkiem typowym G. borissiaki) i Guchinodon (z gatunkiem typowym G. hoburensis). Porównanie nowych okazów obu tych gatunków wykazało, że różnice między nimi dotyczą wymiarów oraz proporcji między wielkością guzków na zębach i mają charakter różnic gatunkowych, a nie rodzajowych. Na tej podstawie zaproponowano uznanie nazwy Guchinodon Trofimov, 1978 za młodszy synonim rodzaju Gobiconodon Trofimov, 1978. Wykazano, że u Gobiconodon borissiaki górne trzonowce M3 i M4 wykazują większe starcie niż trzonowiec M2, co uznano za pośredni dowód przemawiający za wymianą zębów trzonowych u tego gatunku. Wymiana trzonowców była wcześniej stwierdzona u amerykańskiego gatunku Gobiconodon ostromi. Zbadano też nie opisywany wcześniej mechanizm blokujący (interlocking mechanism) występujący miedzy dolnymi trzonowcami obu badanych gatunków i stwierdzono, że mechanizm ten jest tego samego typu co u symetrodontów Kuehneotherium i Tinodon, a odmienny od typu występującego u "trykonodontów'' z rodziny Triconodontidae. Również i typ okluzji występujący u badanych "trykonodontów'' jest zbliżony do typu charakterystycznego dla symetrodontów, co zgadza się z wcześniejszą sugestią Millsa (1971) dotyczącą okluzji u innych amfilestydów. Tak więc mechanizm blokujący i typ okluzji sugerują pokrewieństwo Amphilestidae z Kuehneotheriidae. Amphilestidae różnią się jednak od Kuehneotheriidae obecnością pojedynczego stawu żuchwowego (u Kuehneotheriidae staw żuchwowy jest złożony, przejściowy między stawem typu gadziego i ssaczego) oraz układem guzków na zębach. U Amphilestidae guzki na dolnych trzonowcach ułożone są w prostej linii, gdy u Kuehnoetheriidae tworzą one zaczątkowy trojkąt. Jednakże na tylnych górnych trzonowcach u obu badanych gatunków gobikonodonta występuje zaczątkowe trójkątne ułożenie guzków. Praca dostarcza pewnego poparcia dla poglądu Millsa (1971) o pokrewieństwach amfilestydów ze ssakami właściwymi (Theria sensu lato), do których należą między innymi wymarłe Kuehneotheriidae, oraz współczesne torbacze i łożyskowce. Nie jest jednak wykluczone, że cechy zbliżające Amphilestidae i Kuehneotheriidae mogły powstać w obu grupach niezależnie. W związku z niekompletnym poznaniem Amphilestidae, rodzinę tę zaliczono do rzędu incertae sedis.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1998, 43, 3; 413-438
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Endocranial cast of the Cretaceous eutherian mammal Barunlestes
Odlew jamy czaszki kredowego ssaka łożyskowego Barunlestes
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z.
Trofimov, B.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20810.pdf
Data publikacji:
1986
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
An endocranial cast of the Late Cretaceous (?Middle Campanian) zalambdalestid Barunlestes butleri from the Gobi Desert in Mongolia is described and figured. The brain that produced this endocast had large, roughly pear-shaped olfactory bulbs; relatively wide lissencephalic cerebral hemispheres, strongly diverging posteriorly; the midbrain consisting of one pair of large colliculi extensively exposed on the dorsal side; relatively short and wide cerebellum. The rhinal fissure cannot be discerned with any certainty but the expansion of cerebral hemispheres suggests that the neocortex was possibly developed in this and other Cretaceous eutherian mammals.
W pracy opisano odlew jamy czaszki ssaka łożyskowego Barunlestes butleri, z późnej kredy Mongolii. Jak można sądzić na podstawie odlewu, mózg tego ssaka miał gładką korę, duże, gruszkowatego kształtu opuszki węchowe, półkule mózgowe stosunkowo duże, w części tylnej silnie rozchodzące się na boki, śródmózgowie szeroko odsłonięte na stronie grzbietowej, stosunkowo krótki i szeroki móżdżek. Bruzda węchowa nie zachowała się na opisywanym odlewie, jednakże kształt półkul mózgowych wskazuje, że kora nowa była już u tego ssaka zapewne rozwinięta. Praca była częściowo finansowana przez Polską Akademię Nauk w ramach problemu Mr II. 6 i w ramach umowy o współpracy między Polską Akademią Nauk a Akademią Nauk ZSRR.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1986, 31, 1-2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
First ? cimolodontan multituberculate mammal from South America
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Ortiz-Jaureguizar, E.
Vieytes, C.
Pascual, R.
Goin, F.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20688.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Argentina
mammal
Cretaceous
Argentodites coloniensis
new species
new genus
La Colonia Formation
South America
Multituberculata
paleontology
Cimolodonta
Opis:
We describe a Cretaceous ?cimolodontan multituberculate p4 from South America, for which we erect the new genus and species Argentodites coloniensis. This new taxon is represented by an isolated ?left p4 from the Upper Cretaceous (?Campanian or Maastrichtian) La Colonia Formation of Patagonia (Fig. 1). It has a strongly convex anterior margin and prismatic enamel, which attest to its cimolodontan nature, while the previously known p4 (MACN−RN 975) from the Late Cretaceous Los Alamitos Formation is roughly rectangular, suggesting “plagiaulacidan” affinity. The presence of normal prismatic enamel in Argentodites suggests similarities to Ptilodontoidea. However, it differs from the Late Cretaceous and Paleocene Laurasian cimolodontans (including Ptilodontoidea) in having a long, straight posterior margin, a nearly straight dorsal margin, characteristic of some “Plagiaulacida”, and in having the lingual side close to the mirror image of the labial side, the character that poses difficulties in establishing whether it is a right or left tooth. Because of these differences we assign Argentodites to ?Cimolodonta, tentatively only, superfamily and family incertae sedis.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2007, 52, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
First Jurassic mammals from Kyrgyzstan
Autorzy:
Nessov, L A
Kielan-Jaworowska, Z.
Hurum, J.H.
Averianov, A.O.
Fedorov, P.V.
Potapov, D.O.
Froyland, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21388.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
docodont ulna
Docodonta
mammal
fossil
Kyrgyzstan
Jurassic mammal
right ulna
reptilian tooth
mammalian incisor
mammalian ulna
sediment
Mesozoic mammal
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 3
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humeral torsion in multituberculate mammals
Autorzy:
Kielan-Jaworowska, Z
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22733.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Early Cretaceous
mammal skull
Eocene
mammal
Mongolia
humerus
Late Jurassic
small mammal
paleontology
multituberculate mammal
fossil state
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1998, 43, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In quest for a phylogeny of Mesozoic mammals
Autorzy:
Luo, Z X
Kielan-Jaworowska, Z.
Cifelli, R.L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23509.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Monotremata
phylogenesis
Mesozoic
Boreosphenida
mammal
parsimony analysis
Mammalia
Australosphenida
Allotheria
Eutriconodonta
paleontology
Opis:
We propose a phylogeny of all major groups of Mesozoic mammals based on phylogenetic analyses of 46 taxa and 275 osteological and dental characters, using parsimony methods (Swofford 2000). Mammalia sensu lato (Mammaliaformes of some authors) are monophyletic. Within mammals, Sinoconodon is the most primitive taxon. Sinoconodon, morganucodontids, docodonts, and Hadrocodium lie outside the mammalian crown group (crown therians + Monotremata) and are, successively, more closely related to the crown group. Within the mammalian crown group, we recognize a fundamental division into australosphenidan (Gondwana) and boreosphenidan (Laurasia) clades, possibly with vicariant geographic distributions during the Jurassic and Early Cretaceous. We provide additional derived characters supporting these two ancient clades, and we present two evolutionary hypotheses as to how the molars of early monotremes could have evolved. We consider two alternative placements of allotherians (haramiyids + multituberculates). The first, supported by strict consensus of most parsimonious trees, suggests that multituberculates (but not other alllotherians) are closely related to a clade including spalacotheriids + crown therians (Trechnotheria as redefined herein). Alternatively, allotherians can be placed outside the mammalian crown group by a constrained search that reflects the traditional emphasis on the uniqueness of the multituberculate dentition. Given our dataset, these alternative topologies differ in tree−length by only ~0.6% of the total tree length; statistical tests show that these positions do not differ significantly from one another. Similarly, there exist two alternative positions of eutriconodonts among Mesozoic mammals, contingent on the placement of other major mammalian clades. Of these, we tentatively favor recognition of a monophyletic Eutriconodonta, nested within the mammalian crown group. We suggest that the “obtuse−angle symmetrodonts” are paraphyletic, and that they lack reliable and unambiguous synapomorphies.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2002, 47, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies