Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Joanna, Getka," wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
„Prosta mowa” w tekstach o charakterze religijnym XVIII wieku (na podstawie wydań trebników w drukarniach bazyliańskich)
“THE PROSTA MOVA” IN TEXTS OF A RELIGIOUS NATURE IN THE 18TH CENTURY (BASED ON EDITIONS OF “TREBNYKS” IN THE BASILIANS’ PRINTING HOUSES)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444380.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Basilians
prosta mova
18th century
trebnyk
Opis:
This article analyzes fragments of texts written in the prosta mova found in trebnyks printed by the Basilians. These fragments testify to the presence of the prosta mova in the church. They also confirm the opinions concerning the faint understanding of the Church Slavonic language by ordinary followers. In order for the faithful to able to consciously participate in various sacraments, the texts contained in the trebnyks were adapted to local language reality. The Basilian trebnyks that are subject to analysis in this article (except for the one printed in Supraśl) are very similar to the Orthodox Trebnyk by P. Mohyla, referred to here as relevant to the context of the problem. The fact that the Basilians followed Mohyla’s pattern so eagerly contradicts the emerging theories that the Basilian Order was engaged solely in the Polonisation activities.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2016, XVIII/2; 129-139
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka głosek [t] i [d] w wydaniach teologii moralnej z XVIII wieku (na materiale tekstów z Supraśla, Uniowa i Poczajowa). Przyczynek do dyskusji na temat prostej mowy xviii wieku
The characteristics of sounds [t] and [d] in editions of moral theology of the 18th century from Suprasl, Uniev and Pochayiv. A contribution to the discussion on the “prosta mova” of the 18th century
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594348.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
drukarstwo
prosta mowa
język białoruski
język ukraiński
literatura religijna
XVIII wiek
printing
“prosta mova”
Belarusian language
Ukrainian language
religious literature
the 18th century
Opis:
Artykuł prezentuje analizę graficznych realizacji głosek [t] i [d] w kolejnych edycjach bazyliańskiej, ruskojęzycznej teologii moralnej, które ukazały się w drukarniach bazyliańskich w Supraślu, Uniowie i Poczajowie w XVIII wieku. Wyniki analizy prowadzą do wniosku o występowaniu w XVIII wieku dwóch odrębnych tradycji ortograficznych – białoruskiej i ukraińskiej. W odniesieniu do analizowanych głosek potwierdza je zaznaczenie zjawisk dziekania, ciekania czy ukraińskiego stwardnienia [d] i [t]. Tym samym podważona zostaje teza o przerwaniu tradycji piśmienniczej na ziemiach białoruskich i ukraińskich w XVIII wieku i odrodzenia się białoruskiego i ukraińskiego języka literackiego na nowej – ludowej – bazie. W proponowanym ujęciu tezę tę należy zastąpić tezą o ewolucyjnym rozwoju literackich języków białoruskiego i ukraińskiego.
This article presents an analysis of the implementation of the graphic sounds [t] and [d] in subsequent editions of Ruthenian language moral theology, which were published Basilians printing houses in Suprasl, Uniev and Pochayiv in the 18th century. The results of the analysis lead to the conclusion about the occurrence in the eighteenth century of two separate literary traditions – in Belarusian and Ukrainian languages. In relation to the analyzed sounds, this is confirmed by the marking of the phenomena (for Belarusian language): dzekannya or tsekannya or (for Ukrainian language): the process of hardening [d] and [t]. The thesis on the breaking of the literary tradition on the Belarusian and Ukrainian lands in the eighteenth and the revival of the Belarusian and Ukrainian literary language on the new – folk – base is thus undermined. In the proposed approach, this thesis should be replaced by a thesis about the evolutionary development of Belarusian and Ukrainian literary languages.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 85-103
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Faszyzacja antyfaszyzmu. Kulturowe kody wojny Rosji
Fascistization of Anti-Fascism: Cultural Codes of Russia’s War
Autorzy:
Getka, Joanna
Darczewska, Jolanta
Harasym, Yaroslav
de Lazari, Andrzej
Los, Yosyp
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/28763295.pdf
https://bibliotekanauki.pl/books/28763295.epub
https://bibliotekanauki.pl/books/28763295.mobi
Data publikacji:
2024-03-14
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Opis:
Książka, będąca kontynuacją refleksji zawartych w książce „Ruś porwana? Rosyjska wojna o tożsamość Ukrainy”, w przystępny sposób wyjaśnia skomplikowane mechanizmy walki informacyjnej Rosji z Zachodem, jej metody wykorzystywane w przestrzeni wirtualnej i fizycznej. Obnaża także mechanizmy władzy w Rosji, zwłaszcza jej stałe dążenie do wywoływania konfliktów zbrojnych i wojen. Jest to proces długiego trwania, wymagający ciągłej odnowy i korekty stereotypowych scenariuszy konfrontacji, czego przejawem są kolizje znaczeń, związanych z imperialnym porządkiem symbolicznym naginanym do aktualnych potrzeb.
This book, which builds upon our previous volume „Rus’ Abducted? Russia’s War over the Identity of Ukraine”, offers a clear explanation of complex mechanisms of Russia’s war against the West, along with its methods used in both the virtual and physical spaces. The book also lays bare the mechanism of power in Russia, especially her constant eagerness to provoke armed conflicts and wars. This longue durée process requires a continuous renewal and adjustment of stereotypical confrontation scenarios, which results in collisions of meanings, associated as these are with the imperialist symbolic order being bent to fit the moment’s needs.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Język białoruski XVIII w. – postulaty badawcze
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624851.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
„prosta mova”, literary analysis, Belarusian language, Cyrillic alphabet, Cyrillic printings
„mowa prosta”, analiza literacka, literatura białoruska, alfabet cyrylicki, druki religijne
„простая мова”, літаратурны аналіз, беларуска мова, кірылічны алфавіт, рэлігійная літаратура
Opis:
This article offers an analysis of religious texts published in the 18th century by a Basilian printing house in Supraśl (Sobranije pripadkov korotkoje, 1722, Kratkoje sosłowie nauki christijanskija, 1759). Works of religious nature used to be omitted in the study of Belarusian language and literature of the 18th century due to political factors, as well as scholarly stereotypes belittling their significance. The texts analyzed, written in the Belarusian language known as “prosta mova”, constitute a proof of the vivacity of the latter, and contradict the theories about the disappearance of the Belarusian written language in the 18th century. The phonetic features of the Belarusian language described in the article and reflected in these texts serve as a pretext to put forward several research postulates. Namely: a) the need for a detailed linguistic analysis of religious texts printed in Cyrillic alphabet (albeit not in the Orthodox Slavic language, but rather in prosta mova/Ruthenian) and a search for other literary works in order to analyze the language of this period; b) the need for an analysis of printed texts which reflect a certain usus rather than the language of individual authors; c) a thorough linguistic analysis of texts to indicate their dialectal basis and to define the trends (if any) affecting the subsequent formation of Belarusian language standards in its literary variety.
W artykule zaprezentowano druki religijne wydane w bazyliańskiej drukarni w Supraślu w XVIII w. (Sobranije pripadkov korotkoje, 1722 oraz Kratkoje sosłowie nauki christijanskija, 1759). W badaniach nad językiem i literaturą białoruską XVIII stulecia teksty o charakterze religijnym były pomijane ze względów politycznych, a także funkcjonujących w środowisku naukowym stereotypów umniejszających ich znaczenie. Analizowane teksty, napisane tzw.-prostą mową, językiem Białorusinów, stanowią świadectwo żywotności języka i przeczą teoriom o zaniku języka białoruskiego w XVIII w. Opisane w artykule cechy fonetyczne języka białoruskiego,-odzwierciedlone w badanych tekstach, stanowią pretekst do wysunięcia postulatów-badawczych. Są to: a) konieczność szczegółowej analizy językowej tekstów o charakterze religijnym,-drukowanych alfabetem cyrylickim (jednak nie w języku cerkiewnosłowiańskim, ale-prostym/ruskim) oraz poszukiwanie innych utworów literackich do analizy języka tego okresu;-b) konieczność analizy tekstów drukowanych jako odzwierciedlających pewien uzus, nie zaś-język poszczególnych autorów; c) analiza językowa tekstów w celu wskazania ich podłoża-dialektalnego oraz ukazania tendencji (jeśli były) mających wpływ na późniejsze formowanie-się norm języka białoruskiego w odmianie literackiej.
У артыкуле аналізуюцца рэлігійныя тэксты, надрукаваныя ў базыльянскай друкарні ў Супраслі ў ХVІІІ ст. (Собранїе прыпадковъ краткое.., 1722, Краткое сословіе науки-хрістіанскія.., 1759). Рэлігійныя тэксты ХVІІІ ст. ігнараваліся даследчыкамі беларускай-мовы і літаратуры па палітычных прычынах, а таксама з прычыны існавання навуковых-стэрэатыпаў, якія змяншалі іх значэнне. Тэксты, што разглядаюцца ў дадзеным-артыкуле, надрукаваныя на „простай мове” – мове маўлення беларусаў, сведчаць пра-жывы стан мовы і супярэчаць тэорыі пра заняпад беларускага пісьменства ў ХVІІІ ст. Беларускія фанетычныя асаблівасці, адлюстраваныя ў тэкстах і разгледжаныя ў межах-артыкула, з’яўляюцца аргументам вылучэння канкрэтных пастулатаў даследавання, а менавіта: а) неабходнасць падрабязнага аналізу рэлігійных тэкстаў, надрукаваных-кірыліцай (не на царкоўнаславянскай мове, а на „простай” / „рускай” (старабеларускай) мове) і пошук іншых літаратурных твораў для даследавання мовы гэтага перыяду; б) неабходнасць аналізу друкаваных тэкстаў з пункту адлюстравання ў іх моўнага ўзусу(моўнай практыкі), а не з перспектывы разгляду мовы асобных аўтараў; в) дакладны-лінгвістычны аналіз згаданых тэкстаў з мэтай выявіць дыялектную аснову мовы твораў,-а таксама тэндэнцыі (калі такія былі), якія паўплывалі на пазнейшае фарміраванне-нормаў беларускай літаратурнай мовы.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MEDYCYNA W DRUKACH BAZYLIANSKICH XVIII W.
BASILIAN MEDICAL ADVICE (18TH CENTURY)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444791.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Basilan printings
medical advice
medical methods
18th century
calendars
Opis:
Advice on the treatment of humans and animals published in Basilans’ handbooks and calendars are an excellent material for studying the history of the development of medicine and veterinary medicine in the territories of the Republic of Poland in the eighteenth century. They provide information about the state of medicine, known diseases and their treatment.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2015, XVII/1; 59-69
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na drodze do wolności. Białoruska partyzantka kulturowa w przestrzeni publicznej i Internecie
The Way to Freedom. Belarusian Cultural Guerrilla Movement in Public Space and on the Internet
Autorzy:
Getka, Joanna
Darczewska, Jolanta
Barszczewska, Nina
Olejnik, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2156574.pdf
https://bibliotekanauki.pl/books/2156574.epub
https://bibliotekanauki.pl/books/2156574.mobi
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Opis:
Masowe protesty po wyborach prezydenckich 2020 roku w Białorusi unaoczniły wszystkie słabości oficjalnej machiny propagandowej. W monografii scharakteryzowano narzędzia kulturowego protestu (transparenty, muzyka, sztuka uliczna, cyfrowe formy oporu), dzięki którym obnażony został deficyt prawdy w relacjach władza–społeczeństwo. Dezawuują one i ośmieszają zarówno podejmowane przez ośrodek prezydencki wysiłki organizacyjne, jak i długoterminową strategię propagandy oficjalnej. Niezależnie od politycznego rozstrzygnięcia kryzys 2020 roku będzie miał trwałe konsekwencje polityczne, społeczne, kulturowe. Jest to ważny element budowania współczesnej tożsamości białoruskiej.
Mass protests in Belarus after the presidential election in 2020 showed all weaknesses of the official propaganda. The monograph characterises the tools of the cultural protest (banners, music, street art, digital forms of resistance), which exposed a deficit of truth in the relations between the government and society. They undermine and ridicule the actions undertaken by the presidential centre as well as the long-term strategy of the official propaganda. Regardless of the political outcome, the 2020 crisis will have long-lasting political, social and cultural consequences. It is an important factor in building the contemporary Belarusian identity.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Polonizmy w „prostej mowie” XVIII wieku
The Polish features in “prosta mova” in 18th century
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594318.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
bazylianie
drukarstwo
typografia
prosta mowa
polonizmy
język ukraiński XVIII w.
zapożyczenia
the Basilians
printing
typography
“prosta mova”
18th century
Ukrainian language
Polish language
Opis:
W artykule analizowane są polonizmy w języku ukraińskim XVIII w. Źródłem do badań są wydane w 1794 r. w Poczajowie Nauki parafialne..., ponieważ zgodnie z założeniem ich autora (Juliana Dobryłowskiego), są one pisane „prostą mową”, będącą zarazem zalążkiem współczesnego języka ukraińskiego. Wpływy polszczyzny są widoczne na wszystkich poziomach języka. Ponieważ jednak zarówno w fonetyce, jak i morfologii nie mają one charakteru systemowego (ujawniają się głównie w zapożyczeniach leksykalnych), szczególną uwagę poświęcono analizie leksyki tego języka. Zastosowana w badaniu metoda (wybór zwrotów tłumaczonych za pomocą spójnika чили) pozwala potwierdzić obserwacje, dotyczące języka XVII-wiecznych Rusinów, dla których język polski był bardziej zrozumiały od cerkiewnosłowiańskiego. Analiza wykazała również, że wpływ polszczyzny na język staroukraiński był kontynuowany w późniejszym okresie. Ponadto, jego skutki były trwałe, co znajduje odzwierciedlenie we współczesnym języku ukraińskim. Dlatego właśnie podjęta w artykule analiza polonizmów w tekście Nauk... z 1794 r., może być dopełnieniem ogólnego obrazu języka ukraińskiego XVIII w.
This article applies to Polish language features in “prosta mova” (understood as spoken and written Ukrainian language in 18th century). The subject of the study is a relic of Ruthenian literature titled Nauki Parochialnija… edited in Pochajov Lavra in 1794. According to the author’s (Julian Dobrylovski) assumption, language of the piece, close to simple – spoken language was supposed to be understandable for believers of Greek Catholic Church. Nauki... are written in the language close to simple, spoken one. Thanks to this Nauki... is the remarkable material for the analysis of factual state of language in the century it was created in. The influence of Polish language is visible in phonetics, morphology as well as in lexical level. Since, however, both in phonetics and morphology, they are not systemic (mainly manifest themselves in lexical borrowings), particular attention was paid to the analysis of the language vocabulary. Method used in the study (selection of translated phrases with conjuction чили) allows to confirm the observations on the language of the seventeenth-century Russians, for whom the Polish language was more understandable than “slavic”. The analysis also showed that the influence of the Polish language which has characterized the old Ukrainian language, was continued thereafter. What’s more, its effects are permanent and this is reflected in the modern Ukrainian language. The presence of Polish layer in Nauki... can be explained by the orientation of Dobrylowski on the language of the dominated in the region culture and the influence of Polish language on Ukrainian and Belorussian languages from ancient times. The analysis of Nauki... language has a capital meaning in the studies of literature Ukrainian language development. It fulfills already existing notices and language description of the period of their creations with the religious, pulpit literature work.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 45-59
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POLSCY XVIII-WIECZNI ZESŁAŃCY SYBERYJSCY. STRATEGIE (PRZE)ŻYCIA NA ZESŁANIU
Polish 18th Century Siberian Exiles. Strategies of Survival/Life in Exile
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444579.pdf
Data publikacji:
2014-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Russian Empire
Polish exiles
Bar Confederation
tsarist army
diary
Opis:
In line with the colonization of central Asian provinces of the Russian Empire, which started in the 16th century, also the Poles were sent as prisoners to these areas. The article relates to methods of survival in exile of representatives of the fi rst large group of Polish exiles – members of the Bar Confederation (1768–1772). Some chose to more or less spectacular escape, which often ended in tragedy. Others settled in and converted to Orthodoxy, denying the possibility of returning home. A large group of exiles were eventually forcibly incorporated into the tsarist army. As ordinary soldiers, deprived of state laws, the Poles have contributed not only to the further colonization of the Asian part of the Russian Empire, but also played an important role in regulating the internal affairs of Russia, including Emilian Pugachev rebellion damping (1773–1774). The source of the research is a diary of exiled member of the Bar Confederation – Karol Lubicz Chojecki, Pamięć dzieł polskich. Podróż i niepomyślny sukces Polaków, fi rst published in Warsaw in 1789, reprinted one year leater (1790) in Supraśl, titled: Polak konfederat przez Moskwę na Syberię zaprowadzony. Razem wiadomość o buncie Puchaczewa.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2014, XVI/1; 165-178
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskojęzyczne druki typografii poczajowskiej (ХУШ wiek)
Polish prints of the Pochayov’s typography (18th Century)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482458.pdf
Data publikacji:
2009-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Pochayov’s typography
The Bazilians
Polish prints
Opis:
Polish prints of the Pochayov’s typography (18th Century) The Bazilians’ typography in Pochayov was famous for quantity and quality of it’s prints, variety of the subject matters, broad reading public, and last but not least- multilingual editions. Polish language publishing offer was aimed at satisfying contemporary social demand and was very popular in those days, which can be proved by the quantity of reprints. Publishing activity of the Bazilians did not provoke hostility and antagonisms among the society. To the contrary, being tolerant towards the social variety it was constantly broadening its offer by targeting publicity from all social classes and nations and by taking into consideration their linguistic and cultural preferences. In the Polish offer of the Pochayov publishing house two main literature streams can be distingushed: sacred writings and laic. The first one is represented by numerous sermons, catechisms, prayer-books, hymns and songs. The sacred writing covered also moral-philosophic and religious moralizing texts. Laic literature comprised various hand-books, aids and later on during the Enlightenment period also belles-lettres.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2009, 1, XIV; 89-102
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poslav spekulatora , czyli kata ” - ekwiwalenty leksykalne w ukraińskim wariancie „prostej mowy ” XVIII wieku (na materiale „Nauk parafialnych ” Juliana Dobrylowskiego, Poczajów 1794)
"Poslav spekulatora, czyli kata” lexical equivalents o f the Ukrainian variant of so called "prosta mova” of 18th century (based on the "Naukiparochialnija” by Julian Dobrytowsky, Pochayev 1794)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481813.pdf
Data publikacji:
2012-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
lexical equivalents
Julian Dobrytowsky
Opis:
The subject of the study is the lexic of a relic of Ruthenian literature titled NAUKI PARO- CHIALNIJA na Nedìli i S(vja)ta uroczistyja cìlogo Roku, z E(vange)lij podlug obrjadu greczeska- go raspolozennych, z pridaniem pri konci nauki pri, szljubì, dvoch nauk pri pogrebenii, i na Pjatki s(vja)tago velikago posta, o Strastech Chr(is)tovych, further called Nauki, edited in 1794. The analyzed composition of homilies was created in one of the most resilient centers of Greek Catholic Eastern Rite who were well known for their attachment to Ruthenian culture and langu- age, in Poczajow in Wolyn and it was designated for Estern Rite priests and believers of Eastern Rite confines dioceses. The composition of written in Cyrillic alphabet homilies is attributed to Julian Dobrylovski. According to the author assumption, language of the piece, close to simple spoken language was supposed to be understood for believers of Greek Catholic Church. Thanks to this Nauki is the remarkable material for the analysis of factual state of language in the century it was created in. The subject of the analysis were the definitions of the lexemes that occur in the relic which include element it means, for example: vú ladiju, èili vú èovenú rybackij and others (148 pairs). The study proved that the majority of lexemes belong to the Ukrainian language. Therefore, the analysis of the language of Nauki has a capital meaning in the studies on the development of Ukrainian literature language. It fulfills already existing notices and language description of the period of their creations with the religious, pulpit literature work. This kind of literature was omitted in linguistic description till recently with various causes (among all with the conviction that this genre works are written in fossilized Church Slavonic language).
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2012, 1, XVII; 217-233
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prosta mowa w tekstach o charakterze religijnym XVIII wieku (Czyn jerejskogo nastawljenija, Poczajów 1776)
„Prosta mova” in texts of religious nature from XVIII ct. (Чинъ Іерейскаго наставленїя, Pochayev 1776)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973212.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
printing
“prosta mova”
religious literature
the 18th century
drukarstwo
prosta mowa
literatura religijna
XVIII wiek
Opis:
“Prosta mova” – colloquial language of population of the eastern lands of the former Republic of Poland only occasionally appears in the printed texts in the eighteenth century. It is especially rare in texts of religious nature. In this regard, Basilian typography is an exception. “Prosta mova” as the language of printing, can be seen in texts and fragments of prints published by definition in other languages. This type of text is the subject of the analysis set out in this article. Numerous features of a living language that are visible at the level of phonetics and vocabulary are reflected in the analyzed Чинъ Іерейскаго наставленїя. Analysis of these features brings to the conclusion that the dominant element in the text, is the Ukrainian dialect. Of course, due to the different articulation of selected graphemes on the Belarusian and Ukrainian-speaking territories (eg. grapheme ѣ) editors left the pronunciation to the decision of their readers in accordance with the local tradition.
Prosta mowa, czyli potoczny język mieszkańców ziem ruskich dawnej Rzeczypospolitej, jako język o nieuznanym statusie tylko sporadycznie pojawia się w tekstach drukowanych w XVIII wieku jako środek wypowiedzi literackiej, zwłaszcza w tekstach o charakterze religijnym. Pod tym względem drukarstwo bazyliańskie stanowi wyjątek. Bazylianie wydawali teksty w tym języku, prosta mowa pojawiała się również we fragmentach tekstów drukowanych z założenia w innych językach. Tego typu tekst stanowi źródło badań przedstawionych w niniejszym artykule. Proponowana analiza ma wskazać elementy prostej mowy na różnych poziomach języka w wydaniu poczajowskim z 1776 roku: Czyn jerejskogo nastawljenija. Tekst kierowany był do kapłanów w celu ułatwienia sprawowania posługi duchownej również wśród niewykształconych wiernych, co wyjaśnia przyczynę pojawienia się w nim elementów ruskojęzycznych. Prosta mowa wspólna dla przodków dzisiejszych Białorusinów i Ukraińców w postaci opracowanej była oczywiście w pewnym stopniu tworem sztucznym, ale jednak zróżnicowanym ze względu na jej „nasycenie” cechami miejscowej wymowy. W kontekście druków poczajowskich należy stwierdzić, że pierwiastkiem dominującym są tu gwary ukraińskie. Oczywiście, ze względu na różnice w czytaniu wybranych grafemów na białoruskim i ukraińskim obszarze językowym (na przykład grafemu ѣ) redaktorzy pozostawiali swoim czytelnikom furtkę do wymowy zgodnej z ich lokalną tradycją.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 73-85
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola tekstów o charakterze religijnym XVIII wieku w poznaniu żywego języka ruskojęzycznej ludności dawnej Rzeczypospolitej (na materiale tekstu Bohosłowija nrawouczytelnaja, Poczajów 1751)
The role of religious texts in learning the common Ruthenian Language of the people of the former Commonwealth of the Two Nations (based on the text Bohoslowija nrawouczytelnaja, Pochyaev 1751)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481170.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Basilian’s printings
religious tekst
XVIIIth century
Ruthenian language
moral theology
Opis:
The purpose of this article is to present the role of religious texts in the analysis of common language of the people of the former Commonwealth of the Two Nations. The subject of the analysis is the text Bohoslowija nrawouczytelnaja... published in the basilian’s printing house in Pochayev in 1751. Textual features of living Ukrainian language (approximation of articulation [i] and [y], hardness [t] and [d], morphological features) are common tendencies, and can be a testimony of the state of the Ukrainian language of the eighteenth century. The analysis supports the thesis of evolutionary development of Ukrainian written language.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2019, 2, XXIV; 69-86
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruś porwana? Rosyjska wojna o tożsamość Ukrainy
Rus’ Abducted? Russia’s War over the Identity of Ukraine
Autorzy:
Getka, Joanna
Darczewska, Jolanta
Moisiienko, Viktor
Olejnik, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2151998.pdf
https://bibliotekanauki.pl/books/2151998.epub
https://bibliotekanauki.pl/books/2151998.mobi
Data publikacji:
2022-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Opis:
W zderzeniu z praktyką agresywnych działań i brutalną rzeczywistością wojny rosyjskie idee są kompletnie niezrozumiałe. Rosyjską inwazję trudno wytłumaczyć w ramach koncepcji realizmu czy pragmatyzmu politycznego. Są one również całkowicie nieprzydatne do zrozumienia mentalności Rosjan. Od ponad trzystu lat kultywują oni mit o wspólnocie, braterstwie krwi i nierozerwalnej więzi narodów wschodniosłowiańskich, w większości nie akceptują istnienia odrębnych tożsamości ukraińskiej i białoruskiej, Ukraińców i Białorusinów uważają za podgrupy narodu rosyjskiego, a języki białoruski i ukraiński – za dialekty rosyjskiego. Milcząco akceptują też argumenty Kremla o konieczności obrony rosyjskojęzycznych mieszkańców ziem ukraińskich przed „faszystowskim przewrotem” i „denazyfikacji” Ukrainy. Celem pracy jest analiza przyczyn tego stanu rzeczy z perspektywy lingwokulturowej.
In the face of the military aggression and the brutal realities of war, Russian ideas are utterly incomprehensible. The Russian aggression is hardly explained by the concepts of political realism or pragmatism. These concepts are also completely useless when it comes to understanding the Russian mentality. For over three hundred years, the Russians have cultivated a myth of a community or brotherhood of blood and an inseverable bond uniting all East Slavic peoples. A majority of today’s Russians do not recognize separate Ukrainian and Belarusian identities, consider Ukrainians and Belarusians subgroups of the Russian nation, and deem the Ukrainian and Belarusian languages dialects of Russian. They also tacitly accept the Kremlin’s arguments about the necessity to defend the Russian-speaking population of the Ukrainian lands from a “fascist coup” and to “denazify” Ukraine. The aim of this work is to analyze the reasons for this state of affairs from a linguo-cultural perspective.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Sfery użycia języków polskiego i „ruskiego” na terenach polsko-ruskiego pogranicza kulturowego w XVIII wieku (na materiale druków typografii bazyliańskich)
The sphere of the use of Polish and “Rus’” (prosta mova) language in the areas of Polish-Rus’ culture borderland in the 18 century (based on Basilians printings)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951115.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
drukarstwo bazyliańskie
XVIII wiek
język polski
prosta mowa
Opis:
Eastern lands of the former Republic of Poland have always been multicultural and multilingual. In the 18th century there existed together languages: Old Church Slavonic, German, Lithuanian, French, Russian, Romanian, Polish, Rus’, Latin. Basilians printed texts in all those, so as to reach the greatest number of readers. It is important to marc, however, that in everyday communication were used only Polish and Rus’ languages (prosta mova). Other languages had been used in the literature, science, religious life. That is why the purpose of this article is to analyze the content of Polish and Rus’ language prints. This analysis is a basis to compare the scope of use of these languages. It can also be a valuable measure of the demand of Polish and Rus’ language readers for different type of texts. The analysis can lead to more complete picture of the eighteenth-century cultural and sociolinguistic situation of eastern part of former Republic of Poland.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 265-280
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat chrześcijański wobec dziedzictwa słowiańskiego. Wyobrażenia ludowe w bazyliańskich Teologiach moralnych (XVIII wiek)
The Christian world against the Slavic heritage. Basilian folk beliefs in Basilian’s Moral theologies (eighteenth century)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951055.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
bazylianie
drukarstwo ruskojęzyczne
teologie moralne
zabobony
XVIII wiek
Opis:
Since the dawn of ages the mankind has been bothered with the existence problems. Therefore spells, magic and sorcerers have always been an object of interest of both secular society and the church hierarchy. The church treated them as a threat to the grounding of faith. Based on the decision of the Synod of Zamosc (1720) the Basilians written their moral theologies containing the teaching of the Church’s standards of conduct. The moral theologies were strongly influenced by folk beliefs and imaginings. Therefore Basilian’s moral theologies perfectly reflect the status of folk beliefs in the eighteenth century. Folk beliefs are not described explicitly, but descriptions of sins against Commandments give their image. The purpose of this article is to capture the state of folk beliefs on the one hand, and on the other hand – the dogmas of moral theology in the eighteenth century. Both of these systems have been modified, but even in these days still penetrate each other, especially in folk culture.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies