Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jaguś, A" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
Problem zamulania zbiorników kaskady Soły
Sediment accumulation problem in Soła River dam cascade
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399824.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik zaporowy
kaskada Soły
osady denne
ochrona zasobów wodnych
dam water reservoir
Soła River dam cascade
bottom sediments
water resources protection
Opis:
W artykule przedstawiono problem zamulania zbiorników zaporowych. Studia dotyczyły kaskady rzeki Soły, składającej się z trzech zbiorników: Tresna, Porąbka, Czaniec. Pełni ona ważną rolę w gospodarce wodnej województwa śląskiego. Wykazano, że obszar zlewniowy jest niewłaściwie zagospodarowany, co w warunkach górskich sprzyja procesom spływu powierzchniowego i erozji. Soła, zwłaszcza podczas wezbrań, transportuje duże ilości rumowiska, które prawie w całości jest deponowane w zbiorniku Tresna. Tempo zamulania zbiornika Tresna wynosi 0,309 mln m3 rocznie, a zbiornika Porąbka 0,042 mln m3 rocznie. Zbiornik Czaniec jako silnie przepływowy nie gromadzi osadów. Działania zapobiegające zamulaniu są niewystarczające – powinny być realizowane systemowo zwłaszcza w zlewni Soły powyżej zbiornika Tresna, aby utrzymać jego możliwości retencyjne.
The paper focuses on the problem of sediment accumulation in dam reservoirs. The studies were conducted in Soła River dam cascade containing three reservoirs: Tresna, Porąbka, Czaniec. It plays an important role in the water management in Silesian province. It was revealed that the catchment area is improperly managed which, under the mountainous conditions, leads to surface runoff and erosion processes. Soła, especially during the floods, transports large quantities of debris that are almost entirely deposited in the Tresna reservoir. The rate of deposit accumulation in Tresna water body amounts to 0.309 million m,sup>3 per year, and in the Porąbka reservoir it is estimated to 0.042 million m3 per year. The Czaniec reservoir, as fast flow reservoir, does not accumulate deposits at all. The actions aiming at prevention of sediments accumulation are insufficient – they should be realized systemically particularly in the Soła catchment above Tresna reservoir in order to maintain its retention capability.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 5; 92-102
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność ochrony zbiornika Tresna w świetle zanieczyszczenia rzeki Soły
Assessment of the effectiveness of Tresna reservoir protection based on the Soła river waters contamination
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401058.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zasoby wodne
zbiornik zaporowy
zanieczyszczenie wody
ochrona środowiska wodnego
water resources
dam water reservoir
water contamination
water environment protection
Opis:
W pracy przeanalizowano jakość wód rzeki Soły, dopływającej do zaporowego zbiornika Tresna. Jest to najwyższy zbiornik tzw. kaskady Soły, mającej duże znaczenie przeciwpowodziowe i jako rezerwuar wody do celów komunalnych. Celem pracy była ocena skuteczności działań ochronnych dla zasobów wodnych, realizowanych w zlewni zbiornika. Wykazano, że działania wpływają na poprawę jakości wód Soły, ale niektóre parametry pozo- stają na poziomach niezadowalających. Do zbiornika dopływa nadmierny ładunek azotu i fosforu. W warunkach wezbraniowych dotyczy to też cząstek stałych (zawiesin). Ponadto stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne. Wszystko to wskazuje na nie do końca właściwe zagospodarowanie przestrzenne obszaru zlewniowego.
The quality of the Soła river flowing into the dam reservoir Tresna was presented in this paper. This is the highest reservoir of so called Sola cascade, which is important in case of flood control and as a reservoir of water used for municipal purposes. The aim of the study was to evaluate the effectiveness of protective measures for water resources realized in reservoirs catchment. Presented results showed positive influence on water quality of Soła river, but some parameters has remained at unsatisfactory levels. Especially the excessive load of nitrogen and phosphorus which flows into the reservoir was observed. The last mentioned, in flood conditions, also applies to solids (suspensions). Furthermore microbial contamination was noticed as well. All those factors indicates not entirely appropriate spatial planning of basin area.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 2; 55-60
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu troficznego wód zbiorników kaskady Soły
Assessment of trophic state of water in Sola cascade dam reservoirs
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125756.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
obszary górskie
zasoby wodne
jakość wód
eutrofizacja
wskaźnik trofii
mountainous areas
water resources
water quality
eutrophication
trophic index
Opis:
Celem badań było rozpoznanie stanu troficznego wód retencjonowanych w zaporowych zbiornikach kaskady Soły (zbiorniki: Tresna, Porąbka, Czaniec), położonej w obszarach karpackich południowej Polski. Łączna pojemność zbiorników wynosi około 122 mln m3, a powierzchnia zlewni kaskady jest równa 1119 km2. Gromadzone wody są wykorzystywane na potrzeby komunalne i gospodarcze. Na podstawie zmierzonych parametrów fizykochemicznych wód rzeki Soły oraz wód zbiornikowych oceniono stopień ich eutrofizacji. W ocenie wykorzystano normy określone w polskich przepisach prawnych, wskaźnik Carlsona (TSI - Trophic State Index), wskaźnik Neverovej-Dziopak (ITS - Index of Trophical State) oraz normy zalecane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Analizy danych z lat 2007-2009 wykazały, że jakość retencjonowanych wód odpowiadała parametrom charakterystycznym dla mezotrofii oraz eutrofii, przy czym najmniej korzystny stan trofii dotyczył najniższego zbiornika kaskady - zbiornika Czaniec. Wskazuje to na potrzebę optymalizacji zagospodarowania przestrzennego zlewni kaskady pod kątem ograniczenia ładunku zanieczyszczeń (zwłaszcza substancji biogennych) dostającego się do wód powierzchniowych.
Water resource protection requires water quality monitoring and assessment. It pertains in particular to mountainous regions with a strategic importance for water supply - a serious threat is posed by nutrients, which cause eutrophication. The main sources of nutrients in mountainous areas are: inappropriate farming methods, erosive run-offs, as well as ineffective wastewater treatment. The aim of the research project was to identify the condition of water resources in cascade dam reservoirs located on the river Sola (reservoirs: Tresna, Porabka, Czaniec). The reservoirs are located in the Polish Carpathians. The combined capacity of the reservoirs in question amounts to about 122 million m3 and their catchment areas cover the area of 1,119 km2. The water resources collected are used for residential and municipal purposes. The degree of eutrophication was established on the basis of physical and chemical parameters of the river Sola and the reservoir water. The assessment referenced the norms specified in the Polish law, Carlson index (TSI - Trophic State Index), Neverova-Dziopak index (ITS Index of Trophical State) as well as Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) norms. The analyses conducted in 2007-2009, revealed that the quality of water resources retained complied with the characteristic parameters of mesotrophic and eutrophic state. Whereby, the least favourable trophic state was identified in the lowest reservoir in the cascade - Czaniec reservoir. The findings imply that the cascade catchment should be managed in such a way that less polluted surface waters are released into the area.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 233-238
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of Trophic State of Inland Water (the Case of the Sola Cascade Dam Reservoirs)
Ocena stanu troficznego wód śródlądowych (na przykładzie kaskady Soły)
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388659.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wody śródlądowe
kaskada Soły
jakość wód
eutrofizacja
wskaźnik trofii
inland water
Sola cascade dam reservoirs
water quality
eutrophication
trophic index
Opis:
The objective of the study was to assess the trophic state of water in the hydrographic system of the Sola cascade, situated in the Carpathian region in southern Poland. Analyses included inflowing and retained water in dam reservoirs: Tresna, Porabka and Czaniec. The level of eutrophication of water was estimated basing on its physicochemical parameters. Out of all methods used in determining the trophic state, the selected methods included the norms determined in the Polish regulations, the Neverova-Dziopak index (ITS – Index of Trophical State) and the Carlson index (TSI – Trophic State Index). Analyses of data from years 2007–2009 showed that water quality reflected characteristic parameters for mesotrophy and eutrophy. Unfavorable trophic state concerned almost all waters that were studied, including waters of the lowest reservoir of the cascade – Czaniec reservoir, which is part of the municipal water supply system. That emphasizes the need for protection of the catchment of the cascade with regards to reduction of contamination load discharged to surface waters.
Celem badań było rozpoznanie stanu troficznego wód w systemie hydrograficznym kaskady Soły, położonej w obszarach karpackich Polski południowej. Analizowano wody dopływające oraz retencjonowane w zbiornikach zaporowych: Tresna, Porąbka i Czaniec. Na podstawie parametrów fizykochemicznych wód ustalono stopień ich eutrofizacji. Spośród stosowanych metod ustalania stanu trofii wybrano normy określone w polskich przepisach prawnych, wskaźnik Neverovej-Dziopak (ITS - Index of Trophical State) oraz wskaźnik Carlsona (TSI - Trophic State Index). Analizy danych z lat 2007-2009 wykazały, że jakość wód odpowiadała parametrom charakterystycznym dla mezotrofii oraz eutrofii. Niekorzystny stan trofii dotyczył niemal wszystkich badanych wód, w tym wód najniższego zbiornika kaskady - wodociągowego zbiornika Czaniec. Wskazuje to na potrzebę ochrony zlewni kaskady pod kątem ograniczenia ładunku zanieczyszczeń dostających się do wód powierzchniowych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 11; 1433-1440
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quality of water retained in the natural mountain catchment (Dam Reservoir Wapienica)
Jakość wód retencjonowanych w naturalnej zlewni górskiej (Zbiornik Zaporowy Wapienica)
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389140.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
aquatic environment
dam reservoir
mountain catchment
land use
quality of water
heavy metals
środowisko wodne
zbiornik zaporowy
zlewnia górska
użytkowanie terenu
jakość wody
metale ciężkie
Opis:
The study involved assessment of the quality of water in dam reservoir Wapienica. Samples were taken from September 2011 until June 2012. The reservoir is used for providing potable water to the city of Bielsko-Biala. The catchment of the reservoir is a natural mountain catchment, without internal sources of pollution. Environmental and organizational conditions determine the good quality of water in the reservoir. Water contains little amounts of suspended matter and solutes, favorable aerobic conditions and low fertility. Also, no contamination with organic substances was reported. Water retained in the reservoir has quality category A1, thus its treatment can only consist in filtration and disinfection. Analyses showed occurrence of some heavy metals (Zn, Pb and Co) in amounts exceeding levels typical of uncontaminated natural water. Increased levels of zinc and lead might result from atmospheric deposition of contaminants, whereas occurrence of cobalt might be natural. The studies show that unmanaged mountainous regions of southern Poland may be contaminated with trace elements.
Badano jakość wód w zbiorniku zaporowym Wapienica. Próby pobierano w okresie od września 2011 r. do czerwca 2012 r. Zbiornik pełni funkcję zaopatrzenia w wodę pitną miasta Bielsko-Biała. Zlewnia zbiornika ma charakter naturalnej zlewni górskiej, pozbawionej wewnętrznych źródeł zanieczyszczenia. Uwarunkowania środowiskowo-organizacyjne decydują o dobrej jakości wody w zbiorniku. Woda charakteryzuje się niewielką ilością zawiesiny i substancji rozpuszczonych, korzystnymi warunkami tlenowymi oraz małą żyznością. Nie stwierdzono także zanieczyszczenia substancjami organicznymi. Woda retencjonowana w zbiorniku ma kategorię jakości A1, a zatem jej uzdatnianie może być ograniczone do filtracji i dezynfekcji. Analizy wykazały obecność niektórych metali ciężkich (Zn, Pb, Co) w ilościach przekraczających poziomy charakterystyczne dla niezanieczyszczonych wód naturalnych. Podwyższone zawartości cynku i ołowiu mogą być efektem depozycji atmosferycznej zanieczyszczeń, natomiast pochodzenie kobaltu może mieć charakter naturalny. Z badań wynika, że niezagospodarowane tereny górskie Polski południowej mogą być zanieczyszczone pierwiastkami śladowymi.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 4-5; 481-489
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of Reed-Bed Treatment Plant on the Environment Protection from Nitrogen Contamination
Skuteczność trzcinowej oczyszczalni ścieków w ochronie środowiska przed zanieczyszczeniem związkami azotu
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389638.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
obszary wiejskie
trzcinowa oczyszczalnia ścieków
substancje biogenne
azot
jakość wód
rural areas
reed-bed treatment plant
nutrients
nitrogen
quality of water
Opis:
The paper presents efficiency of removal of nitrogen compounds in the reed-bed treatment plant in Inwald (southern Poland) and the influence of discharge of purified sewage on the water quality of the receiving watercourse (the Stawki stream). The research was carried out between 1998 and 2007. Average yearly loads of nitrogen entering the treatment plant with raw sewage were: 650 kgNorg, 2156 kg N-NH4, 2.2 kg N-NO2 and 74 kg N-NO3. In purified sewage at the outflow, in turn, the amounts were: 234 kg Norg, 1867 kg N-NH4, 5.8 kg N-NO2 and 84 kg N-NO3. Organic nitrogen compounds were broken down efficiently in the treatment plant, which was expressed by an average reduction of the Norg load in the inflow-outflow relation at 58 %. At the same time, absorption of ammonium compounds was inefficient - reduction of N-Nm load was below 20 % on average. The treatment plant showed practically no capabilities of absorption of nitrates(III and V) Average concentrations of N-NH4 in the water of the Stawki stream were 0.25 mg/dm3 above the point of discharge from the treatment plant, and 1.42 mg/dm3 below. Average concentrations of N-NO3 were 2.42 mg/dm3 above the discharge point, and 2.52 mg/dm3 below. Discharge of purified sewage caused contamination of the receiving stream with ammonia. The results of the research show the need to reduce the load of sewage coming to the treatment plant or improve the treatment technology.
W artykule przedstawiono efektywność zatrzymywania związków azotu w trzcinowej oczyszczalni ścieków w Inwałdzie (południowa Polska) i jednocześnie wpływ zrzutu oczyszczonych ścieków na jakość wód odbiornika (potok Stawki). Badania prowadzono w latach 1998-2007. Średnie roczne ładunki azotu dopływające do oczyszczalni w ściekach surowych wynosiły: 650 kg Norg, 2156 kg N-NH4, 2,2 kg N-NO2 i 74 kgN-N03. W ściekach oczyszczonych średniorocznie odpływało natomiast: 234 kg Ng, 1867 kg N-NHj4 5,8 kg N-NO2 i 84 kg N-NO3. W oczyszczalni następował efektywny rozkład azotowych związków organicznych, co wyrażała przeciętna 58 % redukcja ładunku Narg w relacji dopływ-odpływ. Równocześnie zatrzymywanie związków amonowych było mało skuteczne - średnia redukcja ładunku N-NH4 mniej niż 20 %. Oczyszczalnia praktycznie nie wykazywała zdolności akumulowania związków azotanowych(III i V). Stężenie N-NR, w wodzie potoku Stawki powyżej miejsca zrzutu z oczyszczalni wynosiło średnio 0,25 mg/dm3, a poniżej 1,42 mg/dm3. Z kolei średnie stężenie N-NO3 powyżej zrzutu było równe 2,42 mg/dm3, a poniżej 2,52 mg/dm3. Zrzut oczyszczonych ścieków powodował zanieczyszczenie wód odbiornika amoniakiem. Wyniki badań wskazują na potrzebę zmniejszenia obciążenia oczyszczalni lub udoskonalenia technologii oczyszczania.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 8; 939-946
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possible use of a water reservoir in conditions of agricultural anthropopressure – Laka dam reservoir
Możliwości użytkowania zbiornika wodnego w warunkach antropopresji rolniczej – zbiornik zaporowy Łąka
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389670.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Laka dam reservoir
agricultural anthropopressure
quality of water
water body use
zbiornik zaporowy Łąka
antropopresja rolnicza
jakość wody
zbiornik wodny użytkowanie
Opis:
The paper presents functioning of Laka dam reservoir. It’s catchment, drained by the Pszczynka river, is dominated by agriculture. This kind of anthropopressure results in eutrophication of the water environment. The research showed that the reservoir is fed with eutrophicated water. Water fertility increases while flowing through the reservoir. The research included assessment of possible use of the reservoir in such conditions. The reservoir serves flood-control functions and also retains water for industrial plants. Water retained in it cannot be used for consumption. Also, swimming in the reservoir is restricted. It is used for fishing and is regarded as an attractive fishing ground. Increased interest in rest and recreation at the side of the reservoir can be observed. A few water sports centers are operating there. The fact that the banks of the reservoir are managed fosters physical activities. The research shows that multiple-area use of the eutrophic reservoir is possible, but measures aimed to increase water quality are necessary in order ensure comfort and safety for its users.
W pracy przedstawiono funkcjonowanie zaporowego zbiornika Łąka. Na obszarze jego zlewni, odwadnianej przez rzekę Pszczynkę, dominuje działalność rolnicza. Ten rodzaj antropopresji skutkuje eutrofizacją środowiska wodnego. Badania wykazały, że zbiornik jest zasilany wodami eutroficznymi. Żyzność wód wzrasta podczas przepływu przez zbiornik. Rozpoznano możliwości użytkowania zbiornika w takich warunkach. Zbiornik pełni funkcję przeciwpowodziową, a także jest rezerwuarem wód dla zakładów przemysłowych. Zgromadzone w nim wody nie mogą być pobierane z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne. Ograniczona jest też możliwość kąpieli. Zbiornik jest użytkowany wędkarsko i stanowi atrakcyjne łowisko. Obserwuje się też ciągły wzrost zainteresowania wypoczynkiem i rekreacją nad zbiornikiem. Działa tu kilka ośrodków sportów wodnych. Zagospodarowanie obrzeży zbiornika sprzyja aktywności fizycznej. Z badań wynika, że wielokierunkowe użytkowanie zbiornika eutroficznego jest możliwe, jednak dla komfortu i bezpieczeństwa użytkowników potrzebne są działania, które poprawią jakość wód.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 9; 951-959
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarczo-społeczne znaczenie zbiorników zaporowych – studium kaskady Soły
Economic and social importance of dam reservoirs – a study of the Soła River cascade
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401028.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik zaporowy
kaskada Soły
ochrona przeciwpowodziowa
zaopatrzenie w wodę
hydroenergetyka
dam water reservoir
Soła River dam cascade
flood protection
water supply
hydropower
Opis:
W artykule przedstawiono funkcje zbiorników zaporowych pod kątem przydatności gospodarczo-społecznej. Jako przykład wybrano zbiorniki trójstopniowej kaskady rzeki Soły (Tresna, Porąbka, Czaniec), która znajduje się w południowej części województwa śląskiego. Kaskada jest zintegrowanym systemem retencyjnym, ale poszczególne zbiorniki pełną różne funkcje. Omówiono rolę zbiorników w ochronie przeciwpowodziowej (Tresna, Porąbka), w zaopatrzeniu w wodę pitną (Czaniec), w produkcji energii elektrycznej (Porąbka), w rekreacji (Porąbka, Tresna), w dostarczaniu kruszywa skalnego (Tresna). Wykazano duże znaczenie kaskady dla rozwoju gospodarczego regionu. W zakończeniu dyskutowano na temat kontrowersji wokół budowy i użytkowania zbiorników zaporowych.
The paper is devoted to the functions of dam reservoirs in terms of their socioeconomic usefulness. Three dam reservoirs of the Soła cascade were chosen (Tresna, Porąbka, Czaniec) as the example that are located in the southern part of Silesian Provence. The cascade is an integrated retention system, but particular reservoirs have different functions. The role of reservoirs in flood protection (Tresna, Porąbka), drinking water supply (Czaniec), electricity production (Porąbka/Porąbka-Żar), recreation (Porąbka, Tresna), supply of rock aggregate (Tresna) was depicted as well. The high importance of the cascade for economic development of the region was demonstrated. Finally, the controversies about the construction and utility of dam reservoirs were discussed.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 1; 25-35
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka regionalna Pienin na potrzeby terenowej edukacji przyrodniczej
Regional characteristics of Pieniny Mts for field environmental education abstract
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401370.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Pieniny
region geograficzny
środowisko przyrodnicze
krajobrazy kulturowe
edukacja przyrodnicza
Pieniny Mts.
geographic region
natural environment
cultural landscapes
environmental education
Opis:
Artykuł zawiera charakterystykę geograficzną regionu Pienin, będącą materiałem wprowadzającym do zajęć tere-nowych o profilu przyrodniczym na poziomie akademickim. W pierwszej kolejności przedstawiono lokalizację regionu i jego podział na mikroregiony. Następnie scharakteryzowano poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego, czyli budowę geologiczną, rzeźbę terenu, warunki klimatyczne, stosunki wodne, pokrywę glebową, szatę roślinną i faunę. W dalszej części, na tle środowiska naturalnego przeanalizowano działalność człowieka, skutkującą rozwojem krajobrazów kulturowych. Zaprezentowany w artykule opis regionu Pienin może być materiałem przykładowym i pomocniczym w konstrukcji charakterystyk innych regionów.
The paper comprises geographic characteristics of Pieniny region which is introductory material for field classes at university level. First, localization of the region was depicted and its division into microregions. Next, particular components of natural environment i.e. geological structure, land relief, climatic conditions, water relations, soils, vegetation and fauna were characterized. In the next part, human activity was discussed, against the background of natural environment, which results in development of cultural landscapes. The presented description of Pieniny, in the paper, may be exemplary and auxiliary material for the construction of characteristics of other regions.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 41; 46-60
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konsekwencje działalności rolniczej w górnej części zlewni Pszczynki dla korzystania z wód powierzchniowych
Consequences of agricultural activity in upper part of Pszczynka catchment for use of surface waters
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297142.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
wody powierzchniowe
zbiornik zaporowy
antropopresja rolnicza
jakość wód
użytkowanie wód
surface water
water reservoir
agricultural anthropopressure
quality of water
water use
Opis:
W artykule dokonano analizy jakości wód powierzchniowych w zlewni zbiornika zaporowego Łąka, funkcjonującego na rzece Pszczynce. Jest to obszar zdominowany przez działalność rolniczą. Celem pracy było rozpoznanie wpływu antropopresji rolniczej na parametry jakościowe wód płynących i zbiornikowych oraz określenie możliwości użytkowania tych wód. Badania wykazały, że środowisko wodne cechuje się eutrofizacją. Odzwierciedla to między innymi duża zawartość azotu amonowego oraz związków fosforu, a także obserwowane podczas badań terenowych: zakwity glonów, niekorzystna barwa wody oraz jej mała przezroczystość. Wody te nie nadają się do bezpośredniej konsumpcji, a także nie powinny być poddawane procesom uzdatniania do konsumpcji. Decyduje o tym przede wszystkim nadmierna zawartość związków organicznych i amoniaku. Badane środowisko wodne nie spełnia warunków naturalnego środowiska życia ryb ze względu na zbyt małą ilość rozpuszczonego tlenu i jednocześnie zbyt wysokie stężenia amoniaku, azotynów i związków fosforu. Ponadto kąpiel w badanych akwenach może być niebezpieczna. Mimo niekorzystnej jakości wód, pobieranych tylko na potrzeby zakładów przemysłowych, zbiornik Łąka jest użytkowany wędkarsko i stanowi atrakcyjne łowisko. Obserwuje się też rozwój rekreacyjnego i sportowego wykorzystania zbiornika. Możliwe jest zatem wielokierunkowe użytkowanie akwenów eutroficznych, jednak nie gwarantuje ono komfortu i bezpieczeństwa użytkowników.
In the paper quality of waters in catchment of dam reservoir Łąka occurring in river Pszczynka was described. It is an area dominated by agricultural activity. The aim of the work was to recognize impact of agricultural anthropopressure on quality parameters of flowing and reservoir waters and to determine possibilities of these waters’ use. The studies revealed that water environment is characterized by eutrophication. It is reflected, among others, by high content of nitrogen ammonia and compounds of phosphorus and observed in the field: algal blooms, inappropriate water colour and low water transparency. The waters are not suitable for direct consumption and also should not be subjected to processes of treatment for consumption. It is connected with high concentration of organic compounds and ammonia. The studied water environment does not meet criteria of fresh water environment for fishes due to too low amount of dissolved oxygen and too high concentration of ammonia, nitrites and phosphorus compounds. Moreover, swimming in these reservoirs can be dangerous. Despite unfavourable quality of waters, collected for purposes of industry, water body Łąka is used by anglers and is an attractive fishery. The development of recreation and sports use of the reservoir is observed. Thus, multidirectional utilization of eutrophic reservoirs, is possible however it does not guarantee comfort and safety of users.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2015, 18, 1; 97-108
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obniżanie trofii wód w systemach kaskadowych, na przykładzie kaskady Soły (Południowa Polska)
Decreasing of water trophy in cascade systems, on example of the Soła river dam cascade (Southern Poland)
Autorzy:
Jachniak, E
Jaguś, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401110.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik wodny
kaskada Soły
samooczyszczanie wód
trofia wód
plankton
water reservoir
Soła river dam cascade
water self-purification
water trophy
Opis:
W pracy podjęto temat samooczyszczania wód w kaskadach zbiorników wodnych. Przedstawiono wyniki badań hydrobiologicznych trzech zbiorników zaporowych (Tresna, Porąbka i Czaniec), tworzących kaskadę rzeki Soły. Określono status troficzny zbiorników na podstawie stężenia chlorofilu, wielkości biomasy fitoplanktonu i występowania wskaźnikowych gatunków glonów planktonowych. Wyniki badań wskazały na obniżanie trofii wód w układzie od najwyższego do najniższego zbiornika kaskady. Średnie stężenia chlorofilu wynosiły odpowiednio 19,99 μg∙dm-3, 8,74 μg∙dm-3 oraz 4,29 μg∙dm-3, natomiast średnia wielkość biomasy 4,1 mg∙dm-3, 3,4 mg∙dm-3 i 0,1 mg∙dm-3. Obserwowane gatunki glonów planktonowych potwierdziły istnienie różnic między zbiornikami. W Tresnej rozwijało się więcej gatunków wskazujących na eutrofię, zaś w Porąbce oraz Czańcu rozwijały się gatunki występujące w wodach oligomezotroficznych. Samooczyszczanie wód w kaskadzie Soły, wyrażone obniżaniem ich żyzności, jest ważne dla gospodarki wodnej regionu, gdyż zbiornik Czaniec pełni funkcję zbiornika wodociągowego.
In this thesis the subject of water self-purification in cascade systems of water reservoirs was engaged. The results of hydrobiological research of three dam reservoirs (Tresna, Porąbka and Czaniec), creating the Soła river dam cascade were presented. The trophic status of these reservoirs was defined on the grounds of the concentration of chlorophyll a, biomass of phytoplankton and occurrence of indicating species of planktonic algae. The results of research indicated on decreasing of water trophy in the layout from the highest into the lowest reservoir of the cascade. The average concentrations of chlorophyll a amounted appropriately 19,99 μg∙dm-3, 8,74 μg∙dm -3 and 4,29 μg∙dm-3, instead the average biomass of phytoplankton amounted appropriately 4,1 mg∙dm-3, 3,4 mg∙dm-3 and 0,1 mg∙dm-3. The observed species of algae confirmed occurrence of differences between reservoirs. In Tresna reservoir more species of phytoplankton indicating for eutrophy were thrived, instead in Porąbka and Czaniec reservoirs the species occurring in oligomesotrophic water thrived. Water self-purification in the Soła river dam cascade expressed decreasing of their fertility is important for water management of the region, because the Czaniec reservoir fulfill a function of water-supply reservoir.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 32; 65-73
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie jakości wód zbiorników zaporowych w warunkach antropopresji rolniczej
Influence of agricultural antropopression on water quality of the dam reservoirs
Autorzy:
Jaguś, A.
Rzętała, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125894.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik zaporowy
użytkowanie terenu
gospodarka rolna
jakość wód
eutrofizacja
dam water reservoir
land use
agricultural activity
water quality
eutrophication
Opis:
Jakość retencjonowanych wód w zbiornikach zaporowych jest w dużej mierze uzależniona od charakteru działalności człowieka w obszarach zlewniowych. W badaniach analizowano chemizm wód zbiorników: Kozłowa Góra, Przeczyce i Łąka, funkcjonujących w zlewniach zagospodarowanych rolniczo, położonych w regionie górnośląskim (Polska południowa). Stwierdzono, że zbiorniki były często zasilane wodami płynącymi o parametrach wskazujących na ich eutrofizację, zwłaszcza w odniesieniu do zawartości azotanów (średnie roczne stężenie − NO-3 > 10 mg/dm3). Należy to wiązać z działalnością rolniczą, w tym gospodarką nawozową, prowadzoną na gruntach rolnych, zajmujących około 50% i więcej powierzchni zlewni. Proces eutrofizacji dotyczył także wód zbiornikowych, a jego przejawem były obserwowane częste zakwity glonów. W akwenach dochodziło do wzrostu odczynu wód do silnie alkalicznego włącznie. Największą żyznością wód charakteryzował się zbiornik Łąka w związku z największym rozprzestrzenieniem terenów rolniczych w jego zlewni, także w zlewni bezpośredniej. Odzwierciedlały to m.in. duże stężenia fosforanów w wodach tego zbiornika (średnio 0,389 mg/dm3 PO3-4). Badania wykazały, że antropopresja rolnicza stanowi zagrożenie dla funkcjonowania zbiorników wodnych ze względu na generowanie procesu eutrofizacji i przez to pogarszanie jakości dyspozycyjnych zasobów wodnych.
The quality of water in dam reservoirs is to a large extent dependant on human activity in the adjacent area. The research focused on the chemical composition of the water bodies in the agricultural catchments: Kozlowa Gora, Przeczyce and Laka (all located in the Upper Silesian Region - Southern Poland). It was established that the reservoirs were often fed with flowing waters exhibiting eutrophication characteristics, especially with reference to nitrates content (average annual concentration − NO-3 > 10 mg/dm3). The fact should be associated with agricultural activity - including fertilization management - in the area covering at least 50% of the catchment. The eutrophication process was also observed in dam reservoirs. It might have been inferred from algae blooms. Besides, a strongly alkaline range of pH value was recorded in the water bodies. The highest water fertility was exhibited by the reservoir Laka, which may be associated with the fact that it is the area with the highest proportion of agricultural activities. It was additionally reflected by a high concentration of phosphates, on average about 0.389 mg/dm3 PO3-4 . The research revealed that the agricultural ant 4 hropopression threatens water reservoirs because of eutrophication and the subsequent deterioration of the quality of water resources.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2009, 3, 2; 471-476
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości użytkowania rolniczego gleb górskich – badania w masywie Magurki Wilkowickiej (Karpaty Polskie)
Possibilities of agricultural use of mountainous soils – a study of Magurka Wilkowicka massif (Polish Carpathians)
Autorzy:
Jagus, A.
Skrzypiec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/86085.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
tereny gorskie
gleby gorskie
jakosc gleb
uzytkowanie rolnicze
gospodarka lakowo-pastwiskowa
masyw Magurki Wilkowickiej
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2014, 37
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydrochemiczne konsekwencje zasilania zbiorników przepływowych wodami zanieczyszczonymi
Hydrochemical consequences of feeding flow-through reservoirs with contaminated water
Autorzy:
Jaguś, A.
Rzętała, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819396.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
surface sediments
quality
lake
heavy metals
Opis:
The research concerned flow-through reservoirs fed with contaminated river water. The aim of the research was to recognize the impact of reservoirs on fluvial transportation of contaminants. Three reservoirs, situated in the Upper-Silesian region (southern Poland) and operating in different environmental conditions, were selected for the research: Pogoria I reservoir - operating in the quasi-natural direct catchment (with fluvial load of industrial-municipal wastewater), Przeczyce reservoir - under agricultural anthropopressure, and Dzierzno Due reservoir - under urban-industrial anthropopressure. The research included analyses of the quality of river water flowing into and leaving the reservoirs and calculation of contaminant loads at the inflows and outflows. The research showed that Pogoria I reservoir neutralised inflowing contaminants, thus purifying the river water. Nitrogen and phosphorus compounds were particularly efficiently retained. Electrolytic conductance of water in Pogoria was reduced by up to 50%. Przeczyce reservoir was alimented with eutrophic water (especially rich in biogenic elements) from agricultural land. The reservoir accumulated contaminants at the initial stage of the research. After several years, however, it started releasing some of the accumulated substances, causing an increase in contamination of river water with e.g. organic substances. The data concerning Przeczyce reservoir revealed that reservoirs can purify water from some substances and simultaneously cause an increase in contamination with other substances. Selectivity of hydrochemical impact of reservoirs was particularly visible in case of Dzierzno Due reservoir, which received wastewater from the urban-industrial catchment. It largely reduced the loads of suspended matter, phosphates or zinc, among other substances, at the same time causing secondary contamination with substances like ammonia, lead or cadmium. The results of the research show individuality of reservoirs in terms of their impact on fluvial transportation of substances. It might be believed, however, that each reservoir which is fed with contaminated water will have at least partly (selectively) contaminating impact in the course of time. That should be related to increasing eutrophication in conditions of limited capacity of accumulation of contaminants in the limnic environment. Detailed assessment of transfer of substances by a particular reservoir would require individual research for that reservoir.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 632-649
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ częstości koszenia łąki górskiej na plon i skład chemiczny wód odciekowych (w warunkach badań lizymetrycznych)
The influence of cutting frequency of a mountain meadow on yield and chemical composition of percolating waters (lysimeter studies)
Autorzy:
Jaguś, A.
Twardy, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339121.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
eliminacja nawożenia
łąka górska
odcieki wód z profilu glebowego
plon biomasy
abandoned fertilization
biomass yield
deep infiltration
mountain meadow
Opis:
Badania prowadzono w latach 2000-2002. Dotyczyły one wpływu zróżnicowanego użytkowania nienawożonej łąki górskiej na biomasę roślinną i środowisko wodno-glebowe. Prace realizowano w oparciu o doświadczenia lizymetryczne. Utworzono 7 kombinacji użytkowania, w tym 4 łąkowe ze zróżnicowaną liczbą (1-4) pokosów. Pozostałe trzy obiekty imitowały czarny ugór, samozadarniające się pole orne oraz niekoszoną ruń trawiastą. Z badań wynika, że częstość koszenia runi wpływa zarówno na wielkość plonowania, jak i na ilość i jakość odcieku wody z profilu glebowego. Największe plony suchej masy uzyskano z lizymetrów koszonych dwukrotnie i trzykrotnie. Wydajność runi w lizymetrach koszonych jednokrotnie i czterokrotnie była wyraźnie mniejsza. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem liczby pokosów wzrasta wielkość infiltracji wgłębnej wód opadowych. Stosunkowo duże odpływy występowały na gruntach ornych zupełnie pozbawionych okrywy roślinnej, bądź pozostawionych do samozadarnienia. Skład chemiczny wód odciekających z poszczególnych obiektów i ładunek składników mineralnych wynoszonych z profilów glebowych był zróżnicowany. Straty składników zależały na ogół od wielkości odpływu. Najmniejsze wystąpiły w sytuacji zaniechania lub jednorazowego koszenia runi. Brak zwartej okrywy roślinnej oraz stosowanie częstego koszenia przyczyniały się do wyraźnego ubożenia gleby.
The paper presents the effects of different use of a mountain meadow on biomass production and deep infiltration. We aimed at evaluating vegetation and water-soil environment at reduced utilization of the grassland. The experiment was carried out with the lysimeter method. The following objects were considered: 1 - abandoned arable land, 2 - not mown meadow, 3 - once cut meadow, 4 - twice cut meadow, 5 - thrice cut meadow, 6 - fourfold cut meadow, 7 - fallow land. Objects were not fertilized, otherwise the grassland was treated in the way common for everyday practice. Yielding of every mown object was high, reaching generally over 10 ·ha-1 DM. The highest results were obtained from the meadow cut two and three times per year, while the meadows cut once and four times appeared to be weaker. The level of deep infiltration varied with the number of cuts. It was found that with the rising number of cuts, the amount of water leaving a soil profile increased. The lowest results were noted when the grassland was not cut at all or was cut once a year. The study revealed changes in chemical composition of precipitation in the course of deep infiltration due to the use of experimental object. The loads of particular mineral components leaving soil differed. The losses of mineral components were related to the quantity of percolating waters. The highest losses were noted for the object devoid of permanent vegetation, then for the grassland cut more frequently. Abandoned and rarely cut meadows seemed to protect the soil from mineral losses.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 125-137
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies