Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jadacki, Jacek" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-30 z 30
    Tytuł:
    Twórczość i wolność w ujfciu Kazimierza Ajdukiewicza*
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705747.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    twórczość
    wolność
    logika wielowartościowa
    prawda
    Opis:
    Artykuł stanowi rekonstrukcję bardzo ważnej i owocnej dyskusji między przed-stawicielami Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, która miała miejsce na począt-ku XX wieku. Dyskusja ta dotyczyła zagadnienia prawdy, a jej ubocznym skutkiem było stworzenie przez Jana Łukasiewicza logiki wielowartościowej. Rekonstrukcja opiera się częściowo na dwóch nieznanych tekstach Kazimierza Ajdukiewicza, odnalezionych ostatnio w jednym z dzienników lwowskich tego okresu.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 459-468
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piotr Tomasz Geach
    Autorzy:
    JADACKI, JACEK
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705790.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2014, 3
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On some philosophical views of Bogusław Wolniewicz
    O niektórych poglądach filozoficznych Bogusława Wolniewicza
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097159.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Bogusław Wolniewicz
    epiphany of the devil
    fanaticism
    meliorism
    pejorism
    pseudo-theory
    tolerance
    theoreticity
    epifania diabła
    fanatyzm
    melioryzm
    pejoryzm
    pseudoteoria
    tolerancja
    teoria
    Opis:
    Tekst poświęcony jest rekonstrukcji poglądów filozoficznych Wolniewicza przedstawionych przez niego w pierwszym tomie jego Filozofii i wartości. Wskazana została tradycja filozoficzna, do której przyznawał się Wolniewicz, i wyniki jego analiz z zakresu metodologii, filozofii religii, antropologii i filozofii politycznej. Spośród problematyki metodologicznej omówione są następujące kwestie: kryteria teoretyczne (w tym kryterium semantyczne) teorii, filozofia jako teoria, style filozoficzne, parapsychologia jako pseudoteoria, zmistyfikowana obserwacja i zasada racjonalności. W ramach filozofii religii zanalizowana jest jego teza, że podstawą religii jest lęk przed śmiercią. Spośród problematyki antropologicznej przedstawione są różne aspekty poglądów Wolniewicza na relacje antropologii do aksjologii, melioryzmu do pejoryzmu (ze szczególnym uwzględnieniem tzw. epifanii diabła), aborcji do morderstwa, przeszczepów do (neo)kanibalizmu. W ramach filozofii politycznej uwaga Wolniewicza w omawianym tomie skupia się między innymi na opozycjach: demokracja i demokratyzm, ewolucja i rewolucja, a także fanatyzm i tolerancja – i te właśnie opozycje poddane są szczegółowemu rozbiorowi. Autor uznaje Wolniewicza za jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich filozofów, ale jednocześnie wskazuje na pewne luki w jego argumentacjach.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 303-338
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twórca współczesnej semiotyki polskiej. Rzecz o Profesorze Jerzym Pelcu
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097876.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    fikcja
    pojęcie funkcjonalne znaku
    Pelc Jerzy
    semiotyka logiczna
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    tryby nieistnienia
    godny zaufania opiekun
    Opis:
    Tekst jest poświęcony osobie i działalności naukowej profesora Jerzego Pelca (autor był jego uczniem i wieloletnim współpracownikiem). Osobowość Profesora Pelca determinują następujące cechy: autokrytycyzm, systematyczność i konsekwencja w działaniu, oszczędność, radykalny racjonalizm, antykomunizm, nonkonformizm, patriotyzm (ale nie nacjonalizm czy szowinizm) i zamiłowanie do podróży. Był świadomym kontynuatorem tradycji Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Podobnie jak większość przedstawicieli Szkoły był zwolennikiem teoretycznego minimalizmu. Zgodnie ze jej duchem cenił on w filozofii – a ogólniej w humanistyce – precyzję języka naukowego (oraz prostotę i jasność z nim związaną), a także krytycyzm: w odniesieniu do problemów, metod i rezultatów badań. Głównym obszarem zainteresowania Profesora Pelca była semiotyka logiczna (szerzej: semiotyka teoretyczna). Opowiadał się za funkcjonalną koncepcją stawiał rozumieniu poczucie rozumienia. W metodologii wprowadził pojęcie treści poznawczej pytań. Analizował koncepcję prawa naukowego i interdyscyplinarności. W ontologii próbował zidentyfikować i wyeliminować problemy pozorne. Przeprowadził analizę pojęcia przedmiotu, sposobów nieistnienia i związku przyczynowego. W estetyce usiłował zdefiniować parę „forma”- -„treść”, ideologię dzieła literackiego, temat i motyw literacki, a także metaforę. Odróżniał fikcję od fikcjonalności. Badał asertywność zdań i zagadnienie intensjonalności. W etyce opowiadał się za koncepcją spolegliwego opiekuna – a przeciw nakazowi miłości do wszystkich ludzi, uważając ten ostatni za nierealny. Postulował relatywizację moralnej wartości kłamstwa. Traktował skromność jako najwyższą cnotę. Był prawdziwym humanistą – w tym sensie, który sam poddał mistrzowskiej analizie.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 2; 41-92
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolność słowa contra zakaz prowadzenia sporów światopoglądowych
    Freedom of speech
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621935.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    freedom of speech
    Arkadiusz Chrudzimski
    wolność słowa
    Opis:
    brak
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2017, 40; 111-125
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Exponent of intellect products of good taste. Obituary for Professor Jerzy Pelc (30.09.1924, Warsaw – 2.06.2017, therein)
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/704490.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Jerzy Pelc
    assertion
    fiction
    form
    functional semiotics
    ideology
    logical semiotics
    Lvov-Warsaw School
    metaphor
    motive
    Opis:
    Professor Jerzy Pelc was the creator and long-time manager of the Department of Logical Semiotics, University of Warsaw. He also founded the Polish Society of Semiotics. He published six own books, among others Studies in Functional Logical Semiotics of Natural Language (1971; in English); he edited also dozens of volumes of Semiotic Studies and Library of Semiotic Thought.  As Kotarbiński, his master, and Twardowski, the master of his master, Professor Pelc was a radical rationalist. This radical rationalism has linked him to atheism, anti-communism, a distance to politics, and a frown on the falsehood of public life. He was a great patriot – in his life and in his work. He considered himself a successor of the Lvov-Warsaw School tradition. In the field of metaphysics, Professor Pelc combined theoretical minimalism with anti-rationalist attitudes, including the postulate of precision and the requirement of criticism. The main field of his interest was logical – and broader: theoretical – semiotics. He advocated and largely developed the functional concept of signs. To traditional paradigms of research: historical, teleological, causal and prognostic ones – Professor Pelc has added a semiotic paradigm, determined by the question “What does it mean that p?”. Referring to the interdisciplinary fashion for interdisciplinary research, he conducted an analysis of the notion of interdisciplinarity. In ontology, he analyzed the notions of object and causality. In his approach, aesthetics was treated form a semiotic point of view: he sought mainly ways to logically rewrite its terminology. In particular, he reconstructed the main aesthetic notions: form and ideology (of literary works), theme, motive, metaphor and (literary) fiction – as well as semiotic notions essential to the description of literary arts, namely the notions of assertion and intensionality. In the field of ethics, Professor Pelc declared himself as an advocate of the ideal of trustworthy guardian, which he took over from his teacher, Kotarbiński. In metaethics, he analyzed the notions of norm, evaluation and humanity. A master of Polish: beautiful Polish – he was certainly a true humanist.
    Źródło:
    Nauka; 2017, 4
    1231-8515
    Pojawia się w:
    Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakub Karpiński w kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
    Jakub Karpiński in the Circle of the Lvov-Warsaw School
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427767.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Jakub Karpiński
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    metodologia socjologii
    Lvov-Warsaw School
    methodology of sociology
    Opis:
    Artykuł przedstawia filozoficzne tło poglądów Jakuba Karpińskiego. Nawiązywał on do programu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Jest to zrozumiałe, gdyż jego głównymi nauczycielami byli przedstawiciele tej szkoły. Na wspomniane tło składają się następujące założenia: (1) rzeczywistość, którą opisuje nauka, jest bardzo zróżnicowana ontologicznie (pluralizm ontologiczny); (2) zdarzenia składające się na tę rzeczywistość są powtarzalne i powiązane ze sobą związkami przyczynowo-skutkowymi (determinizm); (3) teorie naukowe są oceniane pod wieloma względami – nie tylko co do tego, czy tezy tych teorii są prawdziwe. W artykule omawiane są ponadto: (a) poglądy Karpińskiego dotyczące pojęcia przyczyny; (b) jego ujęcie zagadnienia operacyjnego definiowania terminów naukowych; (c) przeprowadzoną przez Karpińskiego typologię schematów (scil. metod) badań socjologicznych; (d) jego analizę sporów w nauce.
    The paper presents the philosophical background of Jakub Karpiński’s views. In this respect, he took his stand on the program of the Lvov-Warsaw School. This fact is understandable, because his main teachers where representatives of this school. The following suppositions compose the aforementioned background: (1) the reality described by science is ontologically very differential (ontological pluralism); (2) events that compose this reality are repeatable and mutually connected by causal relations (determinism); (3) scientific theories are estimated in many respects – not only on account of truthfulness of their theses. In the paper, the following problems are also discussed: (a) Karpiński’s views concerning the notion of cause; (b) his approach to the problem of operational defining scientific terms; (c) Karpiński’s typology of schemes (scil. methods) of sociological research; (d) his analysis of controversies in science.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2013, 4(211); 67-83
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pewnych walorach nie-dietetycznej ontologii: wyznanie nawróconego anty-ingardenisty
    On some virtues of non-dietetic ontologies: an admission of a converte anti-Ingardenist
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941374.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The main impulse for this considerations is a beautiful Professor Adam Nowaczyk's text "The spell of Plato. Reflections on Roman Ingarden's ontology". My general (negative) thesis is that no hyper-dietetic, i.e. monocategorial, ontology (meant as the theory of real objects) is not correct. Thus neither the theory of sets (if it assumed the uniqueness of the ontic category of sets), nor reism (if it assumed the uniquenes of the ontic category of things) or eventism (if it assumed the uniqueness of the ontic category of events) are correct ontologies (meant as theses on existence of a certain ontic category). The consequence of this negative thesis is that only non-dietetic, i.e. polycategorial, ontology can be correct. I present a few arguments on account of theses two theses.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2009, 22
    0208-6107
    2353-9631
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O antynomii zdarzeń przyszłych (M. Tkaczyk, Futura contingentia, Lublin 2015)
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2104668.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    antynomia
    Bóg
    czas
    determinacja
    prawdziwość
    wszechwiedza
    zdarzenia przyszłe
    zmiana
    Opis:
    Meritum książki Marcina Tkaczyka Futura contingentia jest pseudoteoria zdarzeń przygodnych. Jest to pseudoteoria dlatego, że chociaż składające się na nią tezy wyglądają na prawdziwe, to de facto nie mogą być, według prof. Tkaczyka, wszystkie trzy zarazem prawdziwe. Owa pseudoteoria ma dwie wersje – semantyczną i teologiczną – i w wyjściowym sformułowaniu każdej z wersji – składa się z trzech tez. Wersje te różnią się tezą ostatnią: w jednej jest nią teza (3), a w drugiej – (4): (1) Przeszłości i teraźniejszości nie sposób zmienić. (2) Na przyszłość, przynajmniej częściowo, można wpływać. (3) Każde zdanie jest prawdą lub fałszem. (4) Bóg posiada niezawodną wiedzę o przyszłości. Tezy (1)–(4) – w powyższym sformułowania – wymagają eksplikacji. Mam poważne wątpliwości wobec eksplikacji zaproponowanej przez autora. Dlatego daję tutaj własną eksplikację – a raczej różne eksplikacje. Najważniejsza z nich (zdarzeniowo-przedmiotowa) jest następująca: (1*) Żadne zdarzenie, zachodzące tylko w chwili T, nie zmienia żadnego przedmiotu, istniejącego tylko w chwili wcześniejszej od chwili T. (2*) Są zdarzenia, zachodzące w chwili T, które zmieniają pewne przedmioty, istniejące dopiero w chwili późniejszej względem chwili T. (3*) Każde zdanie jest albo zdaniem prawdziwym, albo fałszywym. (4*) Dla każdego zdarzenia/przedmiotu Z zachodzącego/istniejącego w chwili T, Bóg zawsze wie, że zdarzenie/przedmiot Z zachodzi/istnieje w chwili T. W świetle moich interpretacji – wiele wniosków, zawartych w książce, musi być istotnie przeformułowanych.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 3; 311-329
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O poglądach Floriana Bochwica. Rozdział z dziejów myśli polskiej
    On the Views of Florian Bochwic (a Chapter from the history of Polish Thought)
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015642.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    absolutyzm aksjologiczny
    dualizm ontologiczny
    intuicjonizm
    kreacjonizm
    axiological absolutism
    ontological dualism
    intuitionism
    creationism
    Opis:
    The paper depicts the philosophical views of F. Bochwic (1799-1856) which are as follows: ontology, anthropology, epistemology, ethics, and education. The world, according to Bochwic, was created by God (creationism) and is divided into two spheres: spiritual and carnal (ontological dualism). The factor that unites them is man. His purpose, as a free creature, is his tendency to perfection. The sources of human knowledge are the following: unreliable senses and reliable conscience (intuitionism). Conscience is the source of our presentiments with regard to: the existence of God, immortality of the soul, God's justice, and moral orders obligatory for all people (axiological absolutism): the order to make good and avoid evil, the order to love oneself and the neighbour, and the order to obey one's parents and superiors. The philosophical views of Bochwic lay at the grounds of his educational doctrine. According to it, education should instil civil virtues in adolescents and be versatile, balanced, varied, imitative, kind, and permanent.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 209-225
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kłopoty z prawdą
    Troubles with the truth
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015950.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    epistemologia
    logika
    prawda
    epistemology
    logic
    truth
    Opis:
    The article consists of two parts. In the first one the author, referring to Alfred Tarski's and Antoni B. Stępień's views and contesting them, presents his own definition of 'truth', changing his former views in this respect. The definition is constituted by the formula:(ε 0) /\x [x is true ≡ \/y∈R (x states y)],which may be read in the following way:a sentence is true if it states a certain real (occurring) state of things. The above definition is consistent with the so called (J)[adacki's] convention that, contrary to the so called (T)[arski's] convention avoids certain difficulties, e.g. possible entailing, through occurrence of an extra-linguistic state of things, existence of a respective true sentence. This definition also does not get entangled either in accepting purely intentional or negative state of things. Using the opportunity to do so the author proclaims himself in favour of the evidential criterion of truth, contradictory criterion of falsehood, and pragmatic criterion of faith. In the second part of the article the author replies to the questions concerning his theses that were put during the discussion 'in the company of Professor Stępień's pupils and his pupils' pupils. Especially he answers the charges and questions brought by Dr. Paweł Garbacz. They mainly focused on the problems of falsehood. The author admits two conceptions of falsehood: a false sentence does not state anything, or, a false sentence states a presented (fictitious) state of things.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 193-201
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Mikołaj Żytkow
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/964982.pdf
    Data publikacji:
    2001-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2001, 9, 1; 171-173
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W filozofii trzeba się spierać właściwie o wszystko: o życiu, osobie i twórczości Profesor Elżbiety Pietruskiej-Madej
    In Philosophy One Needs to Argue About Everything: Life and Work Elżbieta Pietruska-Madej
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965558.pdf
    Data publikacji:
    2001-09-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2001, 9, 3; 5-23
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementarne relacje ontyczne
    Elementary Ontic Relations
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968539.pdf
    Data publikacji:
    1995-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    With the help of six primitive predicates the author formulates twenty-seven basic ontological theses. The primitive terms used are referring to the so-called elementary ontic relations, which are not reducible to each other. These are: the relation of being a part, the relation of being localized, the relation of temporal precedence, and the epistemic relation - knowing that.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1995, 3, 4; 53-58
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kłopoty z istotą. O pewnych istotnych i nieistotnych pojęciach „istoty” (w nawiązaniu do ks. Jana Salamuchy)
    The Troubles with Essence. On Some Essential and Non-essential Concepts of "Essence" (with Reference to Rev. Jan Salamucha)
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918564.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The author considers three groups of concepts of essence, defines them in the modified language of functional calculus and classes calculus, points out connections between them, analyses their difficulties and presents the concepts derived from "essence". These groups are as follows:1. Three non-essential concepts of "essence" (found in works by Arystoteles, M. A. Krąpiec, T. Czeżowski, A. B. Stępień), i.e.:(i) essence as any property of the object:∧ x ∧ I (I is the essence of x ≡ I x);(ii) essence as the necessary property of the object:∧ x ∧ I is the essence of x ≡ ∧ y [(x = y) → Iy] ;(iii) essence as all properties of the object:∧ x ∧ I I is the essence of x ≡ ∧ P [Px ≡ (P ∈ I) .2. One more essential concept of "essence" (Rev. J. Salamucha, and also: Arystoteles, St. Thomas Aquinas, K. Ajdukiewicz, A. B. Stępień), i.e. essence as the property «common» to all object of the given group (and only to these objects):∧ x ∧ I I is the essence of x as Z ≡ [(x ∈ Z) →/← Ix] .3. Two the most essential concepts of "essence" (K. Ajdukiewicz, T. Kotarbiński), i.e.:(i) the simple essence as a «common» and «characteristic» property (see 2.), from which the other important («characteristic») properties result:∧ x ∧ I ∧ Z ⟨I is the simple essence of x as Z ≡ [(x ∈ Z ≡ Ix] ∧ y ∧ PW [y ∈ Z) → Pwy] → (Iy → PWy) ⟩;(ii) the complex essence as the constitutive intension of a name:∧ x ∧ I ∧ Z ∧ P ∧ Q ⟨I is the complex essence of x as Z ≡ [(x ∈ Z) ≡ Ix] ∼ ∨ P ∧ Q {[Q = (I − P)] → ∧ y [(y ∈ Z ≡ Qy] ⟩.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 1996, 44, 1; 21-31
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Causal and Functional Determination vs. Foreknowledge about the Future
    DETERMINACJA KAUZALNA I FUNKCJONALNA VS. PRZEDWIEDZA O PRZYSZŁOŚCI
    Autorzy:
    JADACKI, Jacek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488539.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antinomy
    future contigents
    formalization
    classical predicate calculus
    formal semantics
    ontology
    antynomia
    futura contingentia
    formalizacja
    semantyka formalna
    ontologia
    Opis:
    The author of the paper critically analyzes a quasi-theory of future contingents (PFC) given by Marcin Tkaczyk and proposes his own explication of its theses and terms. The author makes it by introducing operational definitions of temporal and modal concepts, distinguishing between the causal and functional determination, discussing the status of the principle of bivalence, and re¬placing Tkaczyk’s theses by their new formulations. As a result, the author states, among other things, that (contrary to Tkaczyk) there is no contradiction between the thesis about the opened fu¬ture and the thesis about divine omniscience, because it requires the causal (but not functional as it is a case) determination between a true proposition and its determined fact. The author also shows that Tkaczyk’s examples of the retroactive causes are not an accurate solution of the anti-nomy because they are, at most, the examples of the factors which change the picture of the past but not the past itself.
    Autor artykułu krytycznie analizuje sformułowaną przez Marcina Tkaczyka pseudoteorię przy¬szłych zdarzeń przygodnych (PFC) oraz proponuje własną eksplikację jej tez i terminów. Czyni to poprzez wprowadzenie operacyjnych definicji pojęć temporalnych i modalnych, roz-różnienie między determinacją kauzalną a determinacją funkcjonalną, rozważenie statusu zasady dwuwartościowości oraz zastąpienie tez Tkaczyka ich nowymi sformułowaniami. W rezultacie au¬tor (przeciwnie niż jego Adwersarz) stwierdza, między innymi, że nie zachodzi sprzeczność między tezą o otwartości przyszłości a tezą o wszechmocy Boga, ponieważ sprzeczność ta zacho¬dziłaby wyłącznie w przypadku kauzalnej, a nie (jak faktycznie jest) funkcjonalnej determinacji między prawdziwym zdaniem a faktem, którego ono dotyczy. Autor pokazuje również, że poda¬wane przez Tkaczyka przykłady retroaktywnej przyczynowości nie stanowią właściwego rozwią¬zania tytułowej antynomii, ponieważ są one przykładami czynników, które co najwyżej zmieniają obraz przeszłości, a nie przeszłość samą.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 81-98
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Misunderstandings about Understanding
    Nieporozumienia wokół rozumienia
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941344.pdf
    Data publikacji:
    1993
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Punktem wyjścia rozważań są cztery hipotezy: dwie leksykalne, gramatyczna i historyczna: 1. Wyrażenie „rozumieć" jest polisemem i to podwójnie: a) wieloznacznością właściwą wielu predykatom mentalnym (tj. może mieć w szczególności sens aktualny, habitualny, sekwencyjny lub procesualny); b) wieloznacznością swoistą (tj. może w szczególności mieć sens intuicyjny, identyfikacyjny, indulgencyjny lub inskrypcyjny). 2. Wyrażenie „rozumieć” w sensie identyfikacyjnym występuje w kontekstach eliptycznych (może mieć wówczas sens esencjalny, strukturalny, funkcjonalny, kauzalny, kategorialny lub konceptualny). 3. Wszelkie (niemetaforyczne) konteksty i derywaty wyrażenia „rozumieć" dadzą się sparafrazować za pomocą wprowadzonych rozróżnień. 4. Różnice zdań w sprawie rozumienia albo biorą się z pomieszania znaczeń, albo są empirycznie testowalne. Przedstawione hipotezy pozwalają usunąć nieporozumienia, dotyczące kolejno: argumentów relacji rozumienia, kategorii semantycznej „rozumienia", relacji między poszczególnymi pojęciami „rozumienia" oraz. między rozumieniem a innymi funkcjami mentalnymi, warunkami poprawności definicji „rozumienia konceptualnego", na koniec kryteriów kompetencji językowej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 1993, 09
    0208-6107
    2353-9631
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władysław Biegański: między "Logiką medycyny" a "Etyką ogólną"
    Władysław Biegański: Between "Logic of Medicine" and "General Ethics"
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965136.pdf
    Data publikacji:
    1998-09-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1998, 6, 3-4; 7-9
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etos akademicki
    Academic Ethos
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013880.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etos akademicki
    nauka
    uniwersytet
    academic ethos
    research
    university
    Opis:
    Academic ethos is a set of norms that are binding for a scholar as such. (1) A scholar should especially take up useful research, do it guardedly (so without infringing higher values), formulating well asked questions, using effective methods of searching for true and sufficiently justified answers to those questions — and expressing the research results in an exact, adjusted to the object of the research, simple, forcible, concise and beautiful language. (2) A scholar should undertake vital, i.e. new, fundamental, creative and difficult research. (3) Conducting research should be accompanied by passion, concentration, reliability, imagination, and self-criticism. (4) A scholar should be a guide, minder and supervisor for his pupils and co-workers. (5) A Catholic scholar should also be expected to behave in a morally impeccable way, and if he does not meet this expectation, at least he should feel ashamed of it.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 75-81
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksperymenty myślowe w filozofii
    Thought Experiments in Philosophy
    Autorzy:
    Brożek, Anna
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966694.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    It is not surprising for us that thought experiments are so popular among philosophers and among readers of some philosophical journals. As we showed in our paper - they are either would-be real experiments or stimulators of revealing convictions and opinions of people on which experiments are prosecuted. Besides the fact that thought experiments fulfill an illustrative and a fortiori persuasive function, they do not play any important theoretical role. They are simply exemplifications - usually inventive and funny ones - of some «pure» processes of reasoning. Their popularity has its source in the fact that since their childhood people like reading books with… illustrations. There would be nothing wrong with making use of such illustrations if texts in which they are described contained clearly expressed theses and transparently presented argumentation. Unfortunately - texts illustrated by thought experiments are lacking of such clarity and transparency. This is probably the reason for the fact that texts containing thought experiments are so widely commented. It is a very known truth that the less clear and transparent the text is, the more interpretative comments it needs. And in comments, there appear - instead of clearly formulated theses and transparently presented argumentation - new thought experiments…
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2012, 20, 2; 5-27
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksperymenty myślowe w nauce
    Thought Experiments in Science
    Autorzy:
    Brożek, Anna
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967059.pdf
    Data publikacji:
    2012-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    Our conception of thought experiment may be summarized as follows. Let us suppose that we want to know what is entailed by the occurrence of a given state of affairs αk. Let us call the state of affairs entailed by it ‘βk’. If αk is «ready», it is sufficient to conduct respective observation: thanks to it we shall «see» βk. Otherwise, we have to bring out the occurrence of αk. This is what real experiment consists in. We have called αk “the basis of experiment”, and we call βk - “the result of experiment”. If establishing that the occurrence of αk entails the occurrence of βk is the first step to put the hypothesis - let us call it ‘γ’ - stating that the occurrence of the phenomenon α entails the occurrence of the phenomenon β, the experiment is heuristic (α is here a type of states of affairs exemplified by αk, and β - is a type of states of affairs exemplified by βk). Other experiments are of testing character. If we already had put γ, then establishing that the occurrence of αk entails the occurrence of βk confirms this hypothesis, and if the occurrence of αk does not entail the occurrence of βk - the hypothesis is falsified. If we are not able or we do not want to bring out the occurrence of αk, we may make use of a thought experiment: we suppose or imagine that αk occurs. Imagining or assuming only that αk occurs does not suffice, of course, for establishing what state of affairs occurs as an effect of the occurrence of αk (for instance, that βk is such one). At our disposal, we have to have a hypothesis - let us call it ‘δ’ - different from γ, such that δ and the sentence stating the occurrence of αk entails the occurrence of βk. We have called γ “the horizon of experiment”. Sometimes it happens that we realize that we accept γ by carrying out the thought experiment - when we ask ourselves why we presuppose or imagine that the presented basis has this, rather than some other, effect. The result of thought experiment follows from its horizon; thus presenting the basis of the experiment is - from the theoretical point of view - superfluous. A thought experiment is nothing but the inference of the result from the horizon and basis. However, experiments fulfill some practical functions: they help us to realize the elements of the horizon and to illustrate or to exemplify important dependencies. Let us ask ourselves why physicists use counterfactual thought experiments. Firstly, the differences in alternative descriptions of a certain part of reality come out in boundary situations and such situations are difficult to bring out (it is usually at least technically difficult) - they may be only thought (presented). All observable bodies move in accordance with both Newtonian and Einstein’s theories - the differences come out by enormous velocities. Secondly, one uses thought experiments because in our thoughts one may «arrange» idealized conditions which cannot be «created» in reality. Thirdly, the exemplifications presented as thought experiments appeal illustriously to imagination what simplifies the reception of new, unintuitive ideas among scientists.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2012, 20, 1; 5-32
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O rozumowaniach imperatywnych
    On imperative reasoning
    Autorzy:
    Brożek, Anna
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941566.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    We assume that the imperative reasoning is a reasoning containing at least one step which is an imperative (or rather its content). At the same time, we understand the term "imperative" as a synonym of "imperative sentence". We assume that in its main usage, imperatives express a certain volitional act: namely, a will of realizing a certain state of affairs. In our opinion, such characterization is related to the contents of imperatives; we call these contents "prescriptions", remembering that in untypical usages prescriptions are not expressed by imperatives. Traditional approach to the processes of reasoning takes into account only these mental processes steps of which are declaratives or declarative sentences (or rather their contents – i.e. judgments). If processes of imperative reasoning are to belong to the range of the term "reasoning", the notion of reasoning has to receive a new, enlarging explication. We propose such an explication in the paper.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2012, 25
    0208-6107
    2353-9631
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fikcje dowolnie bliskie realności. Z Marianem Przełęckim rozmawia Jacek Juliusz Jadacki
    Fictions Arbitrarily Close to Reality
    Autorzy:
    Przełęcki, Marian
    Jadacki, Jacek Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968056.pdf
    Data publikacji:
    1993-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1993, 1, 2-3; 9-19
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicje modalne
    Modal Intuitions
    Autorzy:
    Brożek, Anna
    Jadacki, Jacek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013212.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    modalności
    modalizatory
    eksplikacja nomologiczna
    modalities
    modalizators
    nomological explication
    Opis:
    The authors proposes a philosophical hinterland of nomological type for various conceptions of alethic modalities. Differences among these conceptions are explained by the fact, that modalizators can be relativized to various types of laws. Thus one can speak respectively about logic and definitional, ontical and physical, technical and dispositional, psychological and methodological, and finally deontic modalities. The authors shows that in their conceptual apparatus modal logics find intuitive interpretation more clear and ontologically more cautious than the semantics of possible worlds philosophically interpreted. The nomological explication of main notions of this semantics (like “possible world” and “accessibility relation”) is also given.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 39-59
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metody urabiania definicji. Na marginesie artykułu<i>O filozofii analitycznej</i>Andrzeja Dąbrowskiego
    Autorzy:
    Brożek, Anna
    Jadacki, Jacek
    Świętorzecka, Kordula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705867.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    definicja enumeracyjna
    definicja konotacyjna
    filozofia analityczna
    Opis:
    W praktyce naukotwórczej miewamy do czynienia z jedną z dwóch następujących sytuacji: wiedząc, że dana klasa przedmiotów stanowi denotację jakiejś nazwy, ustalamy jej konotację (i w ten sposób konstruujemy defi nicję konotacyjną), lub mając ustaloną konotację, próbujemy wyznaczyć przedmioty, którym przysługują własności na nią się składające (i w ten sposób konstruujemy defi nicję enumeracyjną). Zdarzają się jednak wyrażenia, dla których z jakichś powodów nie potrafi my podać pełnej konotacji i denotacji – inaczej mówiąc, nie potrafi my podać defi nicji równościowej (normalnej) tych wyrażeń. Stoją przed nami wtedy dwie możliwości: (a) zdecydować się na defi nicję cząstkową – lub (b) zmodyfi kować zastane znaczenie i zamiast równościowej defi nicji analitycznej skonstruować równościową defi nicję syntetyczną. Dlatego kluczową sprawą, którą powinna rozstrzygnąć osoba przystępująca do zdefi niowania jakiejś nazwy, jest to, czy chce zrekonstruować jej defi nicję analityczną, czy też chce skonstruować jej defi nicję syntetyczną. Całkowicie odmienne to zadania i różnymi rządzące się regułami. Ale jeszcze ważniejsze jest, aby defi niujący miał pełną świadomość tego, którą mianowicie nazwę defi niuje. Co innego np. defi niować „fi lozofi ę analityczną”, co innego „fi lozofa analitycznego”, a co innego jeszcze „analityczny tekst fi lozofi czny”. Bywa, że brak precyzji w takiej sprawie prowadzi do błędu przesunięcia kategorialnego. Wskazujemy także inne możliwe uchybienia będące skutkiem nieprzestrzegania niektórych znanych prawideł teorii defi nicji.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 1; 127-137
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-30 z 30

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies