Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Czechowska, Dorota" wg kryterium: Autor


Tytuł:
Nieprawidłowości w umowach o kredyt konsumencki w Polsce, kontekst ochrony konsumenta na rynku usług finansowych
Irregularities in Consumer Credit Agreements in Poland, the Contex of Consumer Protection in the Financial Services Market
Autorzy:
Czechowska, Iwona Dorota
Hajdys, Dagmara
Ślebocka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36106321.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
pandemia COVID-19
kredyt konsumencki
nieprawidłowości
ochrona konsumentów
COVID-19 pandemic
consumer credit
irregularities
consumer protection
Opis:
Cel artykułu, pytania badawcze. Celem artykułu jest przedstawienie i ocena funkcjonowania rynku bankowego w Polsce z punktu widzenia bezpieczeństwa usług bankowych związanego z ochroną konsumentów. Realizacja celu ograniczała się do rynku kredytów konsumenckich i nieprawidłowości zidentyfikowanych przez instytucje ochrony konsumentów w czasie pandemii Covid-19. W artykule postawiono pytania badawcze: Jakie działania podjął rząd i sektor bankowy, aby chronić konsumentów przed skutkami pandemii Covid-19? Jakie instytucje wchodzą w skład systemu ochrony konsumentów na rynku usług bankowych? Jakie nieprawidłowości zgłosili kredytobiorcy w sektorze bankowym? Metodyka. Badania dotyczyły przeglądu literatury oraz regulacji wprowadzonych w związku z pandemią Covid-19, a także danych o orzeczeniach wydanych przez Rzecznika Bankowego i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w związku z niedoskonałościami rynku bankowego wobec konsumentów. Rezultaty badania. Stwierdzono, że „wakacje kredytowe” były sposobem na zabezpieczenie sytuacji finansowej konsumentów/kredytobiorców w czasie pandemii Covid-19, kiedy stracili oni pracę lub źródło dochodu. Klienci zgłaszali nieprawidłowości do: Rzecznika Finansowego, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Arbitra Bankowego. Duża liczba ofert kredytowych, ich wysoki poziom skomplikowania i niski wpływ na umowę kredytową powodowały, że konsument był narażony na nieuczciwe i nieetyczne praktyki kredytodawców. Nieprawidłowości występowały zarówno na etapie przedkontraktowym, jak i w trakcie trwania umowy kredytowej oraz po jej zakończeniu.
The purpose of the article and the research question. The aim of the article is to present and evaluate the functioning of the banking market in Poland from the perspective of the safety of banking services related to consumer protection. The realisation of the objective was limited to consumer credit market and the irregularities identified by consumer protection institutions during the COVID-19 pandemic. The article poses the research questions: What measures have been taken by the government and the banking sector to protect consumers from the consequences of the COVID-19 pandemic? Which institutions are part of the system of consumer protection on the banking services market? What irregularities were reported by borrowers in the banking sector? Methodology. The research focused on the literature review, regulations introduced in relation to the COVID-19 pandemic and data on rulings issued by the Banking Ombudsman and the Office of Competition and Consumer Protection related to banking market failures against consumers. Results of the research. It has been found that “Credit holidays” were a way of protecting the financial situation of consumers/borrowers during the COVID-19 pandemic, when they lost their jobs or their source of income. Customers reported irregularities to: Financial Ombudsman, Office of Competition and Consumer Protection and Bank Arbitrator. The large number of credit offers, their high level of complexity and the low impact on the credit agreement meant that the consumer was exposed to unfair and unethical practices of creditors. Irregularities occurred both at the pre-contractual stage and during and after the credit agreement.
Źródło:
Finanse i Prawo Finansowe; 2023, 2 (Numer Specjalny); 215-231
2391-6478
2353-5601
Pojawia się w:
Finanse i Prawo Finansowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Finanse osobiste
Autorzy:
Waliszewski, Krzysztof
Czechowska, Iwona Dorota
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Finanse osobiste nazywane zamiennie finansami gospodarstw domowych stają się jedną z najdynamiczniej rozwijających się subdyscyplin finansów prywatnych wyróżnionych z punktu widzenia podmiotowego jeszcze do niedawna zapomniane i analizowane poza głównym nurtem ekonomii i finansów. O wzroście ich roli świadczy liczba badań, publikacji artykułowych i książkowych (w tym nagradzanych przez Komitet Nauk o Finansach PAN w ramach konkursu na wybitne publikacje z zakresu finansów), poradników, publikacji popularyzatorskich, a także rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Ekonomia czerpiąca swoją nazwę od określania efektywnych zasad funkcjonowania gospodarstwa domowego zaczyna i kończy się w gospodarstwie domowym (...), co oznacza, że decyzje podejmowane na różnych poziomach sektora publicznego i sektora przedsiębiorstw prędzej czy później znajdują swoje odzwierciedlenie w finansach osobistych, a także, że decyzje podejmowane w gospodarstwach domowych będą miały swój skutek w skali całej gospodarki. Wcześniej środowisko niskich stóp procentowych, a obecnie rosnące stopy procentowe, rosnąca inflacja, boom na rynku nieruchomości, ryzyko dalszego wzrostu stóp procentowych dla kredytobiorców, silny napływ regulacji konsumenckich mający swoje źródło w dyrektywach europejskich, innowacje finansowe i technologiczne, w tym powstanie nowego segmentu usług finansowych FinTech wykorzystującego technologie w finansach, koronakryzys 2020+, a także inwazja Rosji na Ukrainę to zjawiska, które silnie wpływają obecnie i będą wpływały w najbliższej przyszłości na finanse osobiste. (...) Książka jest adresowana do studentów i pracowników naukowych uczelni i wydziałów ekonomicznych, którzy chcą zgłębić swoją wiedzę z obszaru finansów osobistych. Może być również doskonałym źródłem aktualnych informacji dla instytucji finansowych obsługujących gospodarstwa domowe, a także dla samych gospodarstw domowych podnoszących swoje kompetencje finansowe w zakresie zarządzania finansami osobistymi. (ze Wstępu)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Krzysztof Waliszewski (red.), Finanse osobiste, Wydawnictwo PAN, Warszawa 2022, ss. 426
Autorzy:
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2211838.pdf
Data publikacji:
2022-12-03
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Źródło:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny; 2022, 11, 7; 127-129
2299-5749
Pojawia się w:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał działalności kredytowej sektora bankowego w obliczu pandemii COVID-19. Perspektywa credit crunch
Autorzy:
Czechowska, Iwona Dorota
Lipiński, Czesław
Stawska, Joanna
Zatoń, Wojciech
Brzozowska, Krystyna
Waliszewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/41161510.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Głównym celem opracowania jest analiza dostępności kredytowej. Do podjęcia tego tematu skłoniły nowe przesłanki, związane ze zmianą warunków działania podmiotów gospodarczych w następstwie wybuchu pandemii COVID-19. W połowie roku 2020. zaobserwowano w Polsce, po raz pierwszy od 2009 występowanie w układzie m/m następujących zjawisk: spadek zadłużenia kredytowego sektora przedsiębiorstw niefinansowych, większy niż w okresie globalnego kryzysu finansowego, deklaracja sektora bankowego dotycząca zaostrzenia polityki kredytowej. W takich okolicznościach powstało pytanie o możliwość nadmiernego ograniczania podaży kredytu przez banki, w związku ze skutkami pandemii COVID-19. Efekty pandemii zwiększają prawdopodobieństwo problemów związanych z terminową obsługą zadłużenia. Tendencja polegająca na ograniczaniu podaży kredytu występuje pod nazwą credit crunch. Odpowiedzi na pytanie badawcze, czy w Polsce występuje zagrożenie credit crunch, poszukiwano na podstawie przeglądu literatury oraz badań empirycznych. Mając na uwadze duże znaczenie finansowania kredytowego przedsiębiorstw dla ich aktywności inwestycyjnej, waga dostępności kredytowej jest szczególnie istotna w okresach kryzysu. Wnioski wynikające z przedstawionego materiału analitycznego dają podstawę do stwierdzenia, że zjawisko credit crunch w Polsce nie występuje. Przeprowadzone rozważania teoretyczne oraz analiza empiryczna działalności kredytowej w Polsce wykazały, że nie potwierdziły się obawy dotyczące załamania na rynku podaży kredytów. Sytuacja sektora bankowego w połowie roku 2021 wyglądała dość optymistycznie w krótkim terminie (oprócz nierozwiązanej kwestii mieszkaniowych kredytów walutowych i związanych z nią konsekwencji), ale w perspektywie długoterminowej istotną rolę będzie odgrywać zdiagnozowana pułapka niskiej strukturalnej dostępności kredytowej i chronicznie słabego ukredytowienia polskiej gospodarki. W połączeniu z niską rentownością sektora, wynikającą głównie z wysokich obciążeń fiskalnych będzie to stanowić istotny czynnik hamujący rozwój sektora bankowego w Polsce. Zmiana tego stanu wymaga istotnej rewizji i konsekwentnej realizacji strategii gospodarczej dla Polski poprzez intensyfikację i promowanie przedsięwzięć inwestycyjnych. Z drugiej strony pożądane jest racjonalne (np. elastyczne w zależności od koniunktury gospodarczej) podejście do obciążeń fiskalnych sektora bankowego.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Rozdział 1. Perspektywy poznawcze finansów osobistych
Autorzy:
Solarz, Jan Krzysztof
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/22180747.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Celem opracowania jest uporządkowanie dyskusji nad tożsamością poznawczą finansów osobistych. W jej punkcie pierwszym zwraca się uwagę, że pokolenie Z i pokolenie Alfa jest pogrążone w transformację cyfrową i gospodarka oraz społeczeństwo cyfrowe stanowi dla nich nową normalność. W punkcie drugim wskazuje się, że handel udziałami i akcjami zastępowany jest przez handel długiem publicznym i prywatnym. Coraz częściej oszczędności ex ante są zamieniane na oszczędności ex post, a depozyty bankowe są zastępowane udziałami w rynkowych funduszach pieniężnych. W punkcie trzecim przypomina się syntetycznie, jakie zmiany w finansach gospodarstw domowych pociąga za sobą transformacja demograficzna. W punkcie czwartym wykorzystuje się perspektywę indywidualnej i zbiorowej biografii, pokolenia, z którym się utożsamiamy. W zakończeniu formułuje się krytyczne postulaty całościowego ujmowania finansów osobistych, wychodzenia poza ramy bytu jednostki oraz jej aktywności zawodowej. Życie nie sprowadza się wyłącznie do pracy i konsumpcji. Finanse osobiste muszą posługiwać się metodologią dostosowaną do ich złożonej i dynamicznej materii.
Źródło:
Finanse osobiste; 17-27
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 10. Transfery międzypokoleniowe w finansach gospodarstw domowych
Autorzy:
Korzeniowska, Anna M.
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/22135113.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Transfery międzypokoleniowe to rodzaj przepływów polegający na przekazaniu zasobów pomiędzy podmiotami. Różnią się od transferów rynkowych tym, że realizowane są tylko w jednym kierunku, czyli nie ma równoczesnego transferu przeciwnego w formie realnej (dobra, usługi) lub finansowej (zapłata za dobra realne). Dla części z nich na rynku funkcjonują produkty i usługi substytucyjne np. usługi opiekuńcze nad dziećmi lub osobami starszymi. Transfery międzypokoleniowe są zjawiskiem o charakterze ekonomicznym, psychologicznym i społecznym. Istnieje wiele problemów w dokładnym określeniu tego zagadnienia. Różnią się jednak wewnętrznie stronami transakcji, rodzajem przepływów, motywami ich powstawania oraz oddziaływaniem na finanse osobiste i system gospodarczy. W ujęciu finansów osobistych transfery międzypokoleniowe mogą wynikać z motywów altruistycznych, mogą mieć charakter przypadkowy, mogą też być wymuszane prawem lub mieć charakter kapitalistyczny. Motywy altruistyczne zwykle dotyczą darów i transferów niematerialnych przekazywanych dobrowolnie. Transfery przypadkowe to najczęściej spadki, które nie były objęte testamentem. Transfery wymuszone prawem dotyczą m.in. realizacji obowiązków alimentacyjnych. Natomiast transfery o charakterze kapitalistycznym powstają z chęci kumulacji majątku rodzinnego przy równoczesnym minimalizowaniu obciążeń podatkowych i innych kosztów.
Źródło:
Finanse osobiste; 153-163
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 11. Finanse gospodarstw domowych w świetle obciążeń podatkowych
Autorzy:
Kluzek, Marta
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/22133792.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Na możliwości gospodarowania finansami gospodarstw domowych mają wpływ nie tylko decyzje samych konsumentów, ale i polityka podatkowa państwa, wyznaczając poprzez podatki poziom dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych po stronie przychodowej, a następnie poziom wydatków i oszczędności po stronie rozchodowej. Każda zmiana polityki podatkowej państwa nie pozostaje bez znaczenia dla struktury podziału dochodów gospodarstwa domowego. Tym samym podatki pełnią w pewnym sensie rolę stymulacyjną w sferze procesu gospodarowania budżetami gospodarstw domowych. Ważna jest zatem świadomość i wiedza z zakresu opodatkowania nie tylko osób, których źródłem przychodów jest prowadzenie działalności gospodarczej, ale również tych, którzy osiągają swoje przychody z pracy najemnej, emerytur i rent, zasiłków czy jeszcze innych źródeł. Oddziaływanie systemu podatkowego na finanse gospodarstw domowych jest jednak zróżnicowane w zależności od szeregu czynników, m.in.: przynależności do określonych grup społeczno-ekonomicznych ich członków, wielkości gospodarstwa domowego czy jego struktury demograficznej. Problematyka podatków w gospodarstwie domowym jest zatem niezwykle istotna. Duża liczba przepisów prawnych, w których uregulowano konstrukcje podatków, ich zawiłość i częstość wprowadzenia zmian nie sprzyja efektywnemu gospodarowaniu budżetem gospodarstwa domowego. Dlatego wzrost świadomości podatkowej osób odpowiedzialnych za zarządzanie budżetami gospodarstw domowych jest kluczową kwestią w procesie gospodarowania ich rozporządzalnymi dochodami. Poza tym, wraz z intensyfikacją procesów przepływu zasobów i dóbr, rodzi się potrzeba znajomości wyboru formy opodatkowania dochodów w ujęciu krajowym, ale także rozwiązań podatkowych w ujęciu międzynarodowym. Celem niniejszego rozdziału jest przedstawienie istoty oddziaływania opodatkowania na finanse gospodarstw domowych. W poszczególnych sekcjach rozdziału omówione zostaną kolejno: złożoność systemu podatkowego i znaczenie poszczególnych podatków dla budżetów gospodarstw domowych, rozwiązania stosowane w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz rozkład ciężaru podatkowego z tytułu konsumpcji.
Źródło:
Finanse osobiste; 165-177
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 12. Uwarunkowania ekonomiczne i instytucjonalne zarządzania należnościami trudnymi udzielonymi na rzecz gospodarstw domowych przez instytucje kredytowe
Autorzy:
Półtorak, Bogusław
Woźniak, Nikola
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21991579.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Współczesna gospodarka opiera się obecnie w znacznej mierze na długu – a zwłaszcza na zadłużeniu konsumenckim, które stanowi ważny element sektora finansowego państw działających w warunkach gospodarki rynkowej. Wieloletnia transformacja gospodarcza, ale także ustrojowa w Polsce znalazła swoje odbicie w funkcjonowaniu podmiotów w gospodarce, w tym właśnie zwłaszcza gospodarstw domowych. Polskie gospodarstwa domowe dążąc do poprawy jakości życia na wzór krajów rozwiniętych, coraz chętniej zadłużają się, ale może doprowadzać to do błędnych decyzji finansowych wynikającymi np. z nadmiernego konsumpcjonizmu, co z kolei prowadzi do nadmiernego korzystania z kredytów i pożyczek, a w konsekwencji narastania pętli złych długów. Zjawisko to wymaga rozpoznania w zakresie związków pomiędzy instytucjami kredytowymi, w tym bankami komercyjnymi, spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi, czy też firmami pożyczkowymi, a decyzjami konsumenckimi w celu ukazania związków pomiędzy efektywnością dochodzenia spłaty zadłużenia, a zachowaniem praw konsumenckich w ujęciu obowiązujących rozwiązań instytucjonalnych egzekucji długu. Celem opracowania jest ukazanie związku pomiędzy kredytowaniem gospodarstw domowych przez instytucje kredytowe działającej w określonej formie a czynnikami wpływającymi na efektywność egzekucji kredytów trudnych, w tym związanych ze zjawiskiem nadmiernego kredytowaniem gospodarstw domowych (na rynku consumer finance) przez banki i efektywnością egzekucji tychże należności instytucji kredytowych w dobie zmieniających się przepisów prawa ograniczających egzekucyjne działania wierzyciela. W rozdziale postawiono pytanie badawcze: jaka jest rola różnych form pośredników finansowych w świetle teorii ekonomicznych, w tym przede wszystkim instytucji kredytowych na rynku finansowania zwrotnego gospodarstw domowych w zakresie zwiększania się skali kredytów trudnych gospodarstw domowych? Przedmiotem badania są zmiany w przepisach mających na celu wzmocnienie pozycji dłużnika i różne statusy podmiotów kredytujących bankowych i pozabankowych, co w konsekwencji mogło powodować narastanie pętli złych długów gospodarstw domowych poprzez mniejszą odpowiedzialność za zaciągane długi i wypieranie części dłużników do szarej strefy pożyczkowej. Wybór okresu badawczego koresponduje z okresem wprowadzenia zmian w prawie związanych z wycofaniem Bankowego Tytułu Egzekucyjnego (BTE), co miało wpływ na ściągalność należności trudnych w Polsce, co pozwoliło na osiągniecie celu badawczego. Luka badawcza została ustalona na podstawie przeglądu literatury z zakresu finansów behawioralnych, ekonomii instytucjonalnej oraz regulacji prawnych. W pracy zastosowane zostały metody jakościowe, polegające na krytycznym przeglądzie literatury oraz analiza ilościowa określająca strukturę gospodarstw domowych będących dłużnikami z tytułu niespłaconych kredytów z wyszczególnieniem kredytów hipotecznych. W rozdziale posłużono się literaturą przedmiotu oraz wykorzystano dane pochodzące z Komisji Nadzoru Finansowego, Polskiego Związku Firm Pożyczkowych oraz publikatorów ogólnodostępnych.
Źródło:
Finanse osobiste; 181-193
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 13. Konsekwencje ekonomiczne zmian w trybie egzekucji należności trudnych banków od gospodarstw domowych na przykładzie PKO BP S.A. oraz mBank S.A.
Autorzy:
Półtorak, Bogusław
Woźniak, Nikola
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21990363.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Kredytowanie przez banki potrzeb gospodarstw domowych pozwala na realizację wielu uzasadnionych potrzeb konsumpcyjnych, potrzeb mieszkaniowych i potrzeb aspiracyjnych. W procesach kredytowania pojawiać się może jednak sytuacja braku spłaty należności kredytowej w wymaganym terminie i pojawiania się zjawiska narastania należności trudnych w systemie bankowym. Duże znaczenie w ich dochodzeniu jeszcze do niedawana miały szczególne uprawnienia banków w zakresie dochodzenia spłaty poprzez realizację Bankowego Tytułu Egzekucyjnego (BTE). Zmiany w przepisach egzekucyjnych doprowadziły do zniesienia części narzędzi bankowych o szczególnym znaczeniu w trybie egzekucji i tym samym mogą mieć wpływ na kondycję finansową i wyniki finansowe banków komercyjnych. Celem opracowania jest więc ustalenie związków pomiędzy zmianami w regulacjach prawnych z zakresu egzekucji a wynikami działalności bankowej na wybranych przykładach. W związku z powyższym sformułowano pytanie badawcze, czy zmiana uwarunkowań regulacyjnych w Polsce przeprowadzona w latach 2015 i 2018 mogła doprowadzić do pogorszenia wyników finansowych banków komercyjnych? W rozdziale wykonano badanie metodą case study polegające na porównaniu kredytowania oraz egzekucji należności bankowych przez banki komercyjne PKO BP S.A. oraz mBank S.A. w roku 2015, który to był przełomowy w zakresie zmian przepisów dotyczących bankowych tytułów wykonawczych oraz w roku 2018 będącym rokiem zmian przepisów postępowania egzekucyjnego. Wyżej wskazane banki zostały wybrane ze względu na odmienny okres działalności na polskim rynku, a także pozycję rynkową, gdzie mBank S.A. na tym rynku jest bankiem o krótszym stażu i średniej wielkości udziałem w rynku, w porównaniu do banku PKO BP S.A., który jest liderem bankowości detalicznej. W opracowaniu posłużono się literaturą przedmiotu oraz wykorzystano dane pochodzące z Biura Informacji Kredytowej, Związku Banków Polskich, raportów banków komercyjnych oraz Głównego Urzędu Statystycznego.
Źródło:
Finanse osobiste; 195-210
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 14. Aktywność gospodarstw domowych na rynku kredytów mieszkaniowych w latach 2016-2020
Autorzy:
Kochaniak, Katarzyna
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21989624.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Lata 2016-2019 były okresem dobrych uwarunkowań makroekonomicznych i rynku finansowego, którym towarzyszyła ekspansywna polityka socjalna rządu. To wszystko miało istotne znaczenie dla ówczesnej sytuacji finansowej i zasobności majątkowej gospodarstw domowych w Polsce. Przeciętny dochód rozporządzalny przypadający na osobę zwiększył się o 30,2%, podczas gdy przeciętne wydatki - o zaledwie 6,9%. W efekcie tego, blisko połowa gospodarstw domowych osiągnęła zdolność do pokrywania nieprzewidzianych wydatków bieżącymi dochodami. Powyższe zmiany sprzyjały zatem m.in. poprawie warunków mieszkaniowych, które nie dorównywały wówczas standardom większości krajów UE. W 2020 roku, wprowadzone na skutek pandemii COVID-19 ograniczenia kontaktów personalnych i przemieszczania się wzmocniły przekonanie o kluczowym znaczeniu warunków mieszkaniowych dla komfortu życia. Obniżanie rynkowych stóp procentowych na skutek luzowania polityki pieniężnej NBP, przy nieznacznie pogorszonej sytuacji dochodowej gospodarstw domowych, zwiększało atrakcyjność kredytów mieszkaniowych jako źródła finansowania transakcji zawieranych na rynku nieruchomości. Niniejszy rozdział ma na celu ocenę aktywności gospodarstw domowych na rynku kredytów mieszkaniowych w latach 2016-2020. Za ważną uznano także diagnozę ich ówczesnej sytuacji mieszkaniowej, jak również koniunktury rynku kredytów mieszkaniowych, z identyfikacją czynników kształtujących na nim nie tylko popyt, lecz także podaż. Szczególną uwagę zwrócono na wprowadzane zmiany regulacyjne, które służyły wzmocnieniu ochrony gospodarstw domowych w relacjach z bankami oraz oddziaływały na warunki ich kredytowania. Przeprowadzone badanie miało zatem dostarczyć odpowiedzi na następujące pytania: 1. Czy w 2016 roku nieruchomości mieszkalne oraz finansujące je kredyty były ważnymi składnikami bilansów gospodarstw domowych w Polsce? 2. Czy w okresie objętym badaniem sytuacja mieszkaniowa gospodarstw domowych uległa poprawie? 3. Czy popyt gospodarstw domowych na kredyty mieszkaniowe zwiększał się w analizowanym okresie? Jeżeli tak, to które czynniki determinowały jego zmiany? 4. Czy w okresie objętym badaniem banki dokonywały zmian w prowadzonej polityce kredytowej w zakresie kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych? Jeżeli tak, to które czynniki determinowały jej zmiany? 5. Czy tendencja wzrostowa wartości i liczby umów o kredyty mieszkaniowe, zawieranych przez gospodarstwa domowe z bankami, utrzymywała się w całym analizowanym okresie? Należy podkreślić, że wyniki analizy aktywności gospodarstw domowych na rynku kredytów mieszkaniowych w latach 2016-2020 mają nie tylko wartość poznawczą. Mogą one bowiem stanowić przyczynek do badań nad jej skutkami w obecnych warunkach, a zatem spodziewanego spowolnienia gospodarczego, podwyższonej inflacji i rosnących rynkowych stóp procentowych.
Źródło:
Finanse osobiste; 211-233
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 15. Zadłużenie gospodarstw domowych w czasie pandemii COVID-19 – perspektywa międzynarodowa
Autorzy:
Bolibok, Piotr
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21987830.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Doświadczenia historyczne wskazują, że zadłużenie gospodarstw domowych zwiększa wrażliwość popytu konsumpcyjnego na spadek dochodów, przyczyniając się do wzmocnienia siły oddziaływania negatywnych zjawisk szokowych na przebieg cyklu koniunkturalnego. Problem ten unaocznił dobitnie ostatni globalny kryzys finansowy, gdy w krajach o wyższym poziomie zadłużenia tego sektora odnotowywano na ogół silniejsze spadki konsumpcji, generujące dodatkową presję na ograniczenie skali aktywności gospodarczej. Gwałtowne pogorszenie warunków makroekonomicznych i towarzyszący mu wzrost niepewności powinny skłaniać gospodarstwa domowe do podejmowania bardziej racjonalnych decyzji finansowych, a w szczególności do akumulacji oszczędności i redukcji zadłużenia. Zjawiska te nasilają się zwłaszcza w czasie kryzysów wywołanych wybuchami epidemii i pandemii. Można zatem oczekiwać, że szok wywołany COVID-19 powinien prowadzić do narastania problemów z obsługą i wymuszonej redukcji zadłużenia ze wszystkimi negatywnymi konsekwencjami tych zjawisk dla sfery realnej i stabilności systemu finansowego. Doświadczenia wielu krajów nie wskazują jednak na materializację tego scenariusza, do czego przyczyniły się zarówno podjęte na bezprecedensową skalę działania stabilizacyjne, zorientowane na ochronę miejsc pracy i dochodów ludności, jak i istotne wzmocnienie odporności systemów finansowych po doświadczeniach globalnego kryzysu finansowego. Pomimo iż w literaturze przedmiotu dostępne są opracowania poświęcone zmianom zadłużenia gospodarstw domowych w czasie pandemii i jego oddziaływanie na przebieg kryzysu w poszczególnych krajach (zwłaszcza rozwiniętych), wciąż brakuje kompleksowych analiz tego zjawiska w przekroju międzynarodowym. Celem niniejszego rozdziału jest zatem wypełnienie istniejącej w tym zakresie luki.
Źródło:
Finanse osobiste; 235-246
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 16. Nadmierne zadłużenie, niewypłacalność gospodarstw domowych i upadłość konsumencka
Autorzy:
Milic-Czerniak, Róża
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21963290.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Dynamiczny wzrost kredytów i ich udział w majątku gospodarstw domowych przy jednoczesnym nasileniu się turbulentnych warunków funkcjonowania gospodarstw domowych, wzroście niepewności, kryzysów wywołuje coraz częściej sytuację nieradzenia sobie z „wiązaniem końca z końcem” oraz problemy z terminowym spłacaniem zobowiązań finansowych, prowadzące do nadmiernego zadłużenia. Sprzyja mu pełen asymetrii rynek kredytów, a głównie asymetrii: informacji, wiedzy, potrzeb, negocjacji, a także asymetrii pozycji prawnej. Generują one bezpośrednio lub pośrednio zagrożenia dla budżetu gospodarstw domowych. Prace Komisji Europejskiej od lat 90. XX w. koncentrują się, w myśl dewizy, że kredyt nie powinien być pułapką, na zapobieganiu nadmiernemu zadłużeniu oraz rehabilitacji dłużników poprzez ograniczanie różnych wymiarów asymetrii.
Źródło:
Finanse osobiste; 247-257
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 17. Zrównoważone finanse a stabilność finansowa gospodarstw domowych
Autorzy:
Spoz, Anna
Zioło, Magdalena
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21962053.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Stabilność finansowa jest zjawiskiem dobrze rozpoznanym w literaturze przedmiotu. Problematyka stabilności finansowej jest analizowana wieloaspektowo, a jedynym z nurtów badawczych jest kontekst stabilności finansowej gospodarstw domowych. W tym ujęciu ważnym zagadnieniem badawczym jest równowaga finansowa oraz problem zadłużenia gospodarstw domowych, a także badanie takich zjawisk jak wykluczenie społeczne, finansowe, nierówności dochodowe. Konsekwencje nadmiernego zadłużenia mogą być dotkliwe dla gospodarstw domowych, a niewłaściwa strategia zarządzania długiem może prowadzić do bankructwa i w efekcie do pogorszenia jakości życia, czy szeroko rozumianego wykluczenia. W skali makro istnieje silny związek pomiędzy równowagą finansową a stabilnością finansową, stąd istotnym zagadnieniem badawczym jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o sposoby zapewnienia stabilności finansowej gospodarstw domowych w długim okresie. Jednym z kierunków badań jest analizowanie roli i znaczenia finansów zrównoważonych w tym procesie. Finanse zrównoważone definiowane są jako taki rodzaj finansów, który w decyzjach finansowych uwzględnia konsekwencje środowiskowe, społeczne oraz zarządcze i zapewnia tym samym równowagę decyzyjną, uwzględniwszy wpływ decyzji na wszystkie trzy filary rozwoju zrównoważonego i osiąganie jego celów. Przyjmuje się, że finanse zrównoważone redukują konsekwencje negatywnych efektów zewnętrznych w postaci nierówności lub wykluczenia oraz zapewniają stabilność finansową postulując równowagę budżetową i międzypokoleniową odpowiedzialność za dług. Racjonalne zadłużanie się oraz odpowiedzialność za dług to postulaty wpisujące się koncepcję finansów zrównoważonych w szczególności finansów społecznie odpowiedzialnych. Negatywne konsekwencje zadłużenia gospodarstw domowych (ale nie tylko, gdyż dotyczy to także długu publicznego i w efekcie konieczności jego wielopokoleniowego finansowania ze źródeł publicznych) mogące prowadzić do utraty płynności finansowej, bankructwa, utraty majątku, zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym, mają swój wyraz w obniżającej się jakości życia oraz możliwości zapewniania równych szans edukacyjnych i rozwojowych. Sytuacja finansowa gospodarstw domowych determinuje takie aspekty kształtujące jakość życia jak otoczenie, w którym dane gospodarstwo domowe funkcjonuje, które z kolei jest pochodną oddziaływania ryzyka finansowego i niefinansowego m.in. ryzyko społeczne w tym zdrowotne (np. zamieszkanie na obszarach dotkniętych problemem smogu lub innych zanieczyszczeń środowiska, zwiększających ryzyko zachorowania na określone typy chorób), szanse edukacyjne i rozwojowe, dostępność do usług publicznych, jakość infrastruktury itp. Na jakość życia składają się zatem uwarunkowania środowiskowe, społeczne i ekonomiczne, które korespondują zarazem z trzema filarami rozwoju zrównoważonego. Finanse zrównoważone oddziałują więc na niwelowanie negatywnych skutków ryzyka społecznego i środowiskowego poprzez wykorzystanie instrumentarium zielonych finansów, czy finansów społecznych. W tym podejściu ważną rolę pełni mikrofinansowanie oraz mechanizm redystrybucji społecznej, a także systemy podatkowe oparte na podatkach środowiskowych oraz społecznie odpowiedzialne inwestycje i finanse etyczne. Celem rozdziału jest wskazanie na związki zachodzące pomiędzy finansami zrównoważonymi a stabilnością finansową gospodarstw domowych i zwrócenie uwagi na te z instrumentów finansów zrównoważonych, które w największym stopniu oddziałują na zjawisko nierówności dochodowych, wykluczenia społecznego oraz nadmiernego zadłużenia.
Źródło:
Finanse osobiste; 261-273
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 18. Odporność finansowa senioralnych gospodarstw domowych w erze radykalnej niepewności
Autorzy:
Flejterski, Stanisław
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21960695.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Żyjemy w czasach nadzwyczajnych turbulencji w polityce, zawirowań klimatyczno-pogodowych i epidemicznych, w świecie „czarnych łabędzi” i „szarych nosorożców”, nieustających anomalii, niebezpiecznym, trudno przewidywalnym, w czasach podwyższonego ryzyka, w erze chaosu, teorii spiskowych, braku równowagi, w świecie ekonomii niedoskonałej. Wielu badaczy, nie tylko ekonomistów, nieprzypadkowo u progu trzeciej dekady XXI wieku wskazuje na ponadprzeciętną zmienność, niepewność, złożoność, niejednoznaczność (volatility, uncertainty, complexity, ambiguity), a w innym ujęciu na kruchość, niepokój, nielinearność, niezrozumiałość (brittle, anxious, non-linear, incpreceptible). Niestabilność uznawana jest za nową normalność. Lata 2020-2022 zapiszą się w historii świata, w tym Polski, jako czas pandemii COVID-19. Wyjątkowej rangi tego fenomenu nie sposób przecenić. Nieprzypadkowo pojawiły się - zapewne tym razem wolne od publicystycznej przesady – opinie, że w konsekwencji w erze tzw. nowej normalności nic już nie będzie takie samo jak przedtem, nigdy nie wrócimy do dawnych czasów. Znakiem czasu stało się dodanie do klasycznego, często używanego przez analityków gospodarki i finansów pojęcia niepewność przymiotnika „radykalna” (radical uncertainty). Pojawiły się takie terminy, jak COVID - economy, post-COVID-economy oraz coronomics. Pandemia należy do tych szczególnych fenomenów, które stanowią i długo będą stanowić dla wielu myślicieli i analityków wyzwanie, nie tylko praktyczne, ale i intelektualne. Specyfika i skutki pojawienia się koronawirusa SARS-CoV-2 były impulsem do wzbogacenia piśmiennictwa o liczne prace i publikacje, nie tylko z zakresu epidemiologii i innych nauk medycznych, ale również z dziedziny nauk społecznych. Dotyczy to również sfery określanej mianem srebrnej gospodarki (silver economy), a także ściśle z nią związanej polityki senioralnej (senior policy). Lektura wielu prac dotyczących tej ważnej i interesującej problematyki była jednym z głównych motywów, które skłoniły autora do próby sformułowania koncepcji nowego nurtu dotyczącego srebrnych finansów (silver finance lub silver finances). Fenomen pieniądza oraz zasobów i strumieni finansowych odnoszących się do seniorów, z zarządzaniem tymi zasobami i strumieniami włącznie, zasługuje na wyróżnienie i specjalne potraktowanie. Dodatkową inspiracją są wyniki spisu powszechnego z roku 2021, potwierdzające tendencję do pogarszania się sytuacji demograficznej Polski: bezwzględny spadek liczby mieszkańców, z jednoczesnym relatywnym wzrostem ludności w wieku poprodukcyjnym (z 16,9% w roku 2011 do 21,8% w roku 2021, co oznacza, że już ponad co piąta Polka lub Polak jest emerytem). Liczba emerytów w Polsce według danych GUS wynosiła w roku 2021 ponad 7 mln, co pozwala szacować liczbę senioralnych gospodarstw domowych (jednoosobowych, dwuosobowych lub liczniejszych) na około 4 mln. W centrum rozważań niniejszego rozdziału znajduje się kategoria „odporność finansowa” senioralnych gospodarstw domowych, mająca specjalne znaczenie z perspektywy gospodarki i polityki senioralnej.
Źródło:
Finanse osobiste; 275-288
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 19. Rola Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ochronie konsumentów na rynku usług finansowych
Autorzy:
Mlostoń-Olszewska, Anna
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21959828.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Do jego ustawowych zadań należy m.in. sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: uokik), wydawanie decyzji w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, występowanie do przedsiębiorców w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, a także opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących wiedzę o ochronie konkurencji i konsumentów. Dodatkowo, na wzór rozwiązań istniejących już w art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, a dotyczących Komisji Nadzoru Finansowego, Prezes UOKiK wyposażony został w możliwość bezpłatnego publikowania komunikatów i ostrzeżeń w publicznym radiu i telewizji, dotyczących zachowań lub zjawisk mogących stanowić istotne zagrożenie dla interesów konsumentów. Podobny charakter prewencyjno-edukacyjny ma też przyznane Prezesowi UOKiK uprawnienie do podawania do publicznej wiadomości informacji o zachowaniu przedsiębiorcy, co do którego zachodzi podejrzenie, iż stosowane przez niego praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów mogą spowodować znaczne straty lub niekorzystne skutki dla szerokiego kręgu konsumentów. Prezes UOKiK ma także możliwość wspierania konsumentów w postępowaniach sądowych w sprawach cywilnych. Jeżeli uzna, że przemawia za tym interes publiczny, przedstawia sądowi istotny dla sprawy pogląd. Prezes UOKiK może ponadto korzystać ze szczególnej formy kontroli przedsiębiorców, jaką jest instytucja "tajemniczego klienta". Celem niniejszego rozdziału jest zobrazowanie, na podstawie przykładów z praktyki orzeczniczej Prezesa UOKiK, sposobu, w jaki organ ten wykorzystuje swoje ustawowe uprawnienia do ochrony konsumentów na rynku usług finansowych, a w konsekwencji udzielenie odpowiedzi na pytanie, jaką rolę Prezes UOKiK odgrywa we wskazanym obszarze.
Źródło:
Finanse osobiste; 289-301
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies