Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Budzińska, A." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Przeżywalność Salmonella sp. w wodach powierzchniowych w zmiennych warunkach termicznych
Survival of Salmonella sp. in surface waters under variable thermal conditions
Autorzy:
Budzińska, K.
Brudnicki, A.
Traczykowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819825.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
wody powierzchniowe
Salmonella
przeżywalność
warunki termiczne
survival
thermal conditions
Opis:
Kwestia destruktywnych oddziaływań człowieka na ekosystemy wodne jest bardzo złożona i wielopłaszczyznowa. Woda ze względu na ogólną dostępność jest środowiskiem, które odgrywa bardzo ważną rolę w rozprzestrzenianiu się chorób. Najbardziej podatne na zanieczyszczenia bakteryjne są wody powierzchniowe, a najczęściej izolowane ze środowiska wodnego bakterie chorobotwórcze to patogeny pochodzenia jelitowego mogące dostawać się do wody wraz z kałem zwierząt, a także ściekami bytowo gospodarczymi [3]. Występowanie bakterii chorobotwórczych w wodach wykorzystywanych do celów rekreacyjnych jest szczególnie niebezpieczne ze względów epidemiologicznych. Dostęp do zainfekowanej wody podczas sezonu wypoczynkowego ma tysiące osób, co w połączeniu z wirulencją Salmonella sp. stwarza bardzo duże zagrożenie dla ludzi oraz kreuje doskonałe warunki dla szybko rozprzestrzeniającej się infekcji [2]. Szczególny niepokój z kilku przyczyn budzi wśród specjalistów zanieczyszczenie wód bakteriami z rodzaju Salmonella. Po pierwsze mimo, iż w zbiornikach wodnych istnieje bardzo mała liczba pałeczek z rodzaju Salmonella to przedostanie się bakterii wraz z wodą do przewodu pokarmowego może skutkować infekcją. Dzieje się tak ze względu na szybkie tempo przejścia wody przez żołądek do jelita, w rezultacie czego unika ona naturalnej bariery ochronnej. Po drugie w porównaniu z innymi bakteriami allochtonicznymi, Salmonella sp. charakteryzuje się bardzo wysokim współczynnikiem przeżywalności w ekosystemach wodnych; ponadto jest bardziej odporna na stresory środowiskowe oraz wahania warunków abiotycznych, co czyni ją wysoce niebezpieczną dla zdrowia ludzi [8]. Po trzecie istnieje potwierdzona badaniami korelacja między stężeniem wskaźników zanieczyszczenia w wodzie, a realnym prawdopodobieństwem wystąpienia zaburzeń żołądkowych u kąpiących się [9]. Kolejnym problemem jest fakt stosowania ścieków, jako nawozu do użyźniania gleb znajdujących się nad ciekami wodnymi. Ich stosowanie, zwłaszcza w postaci nieoczyszczonej, wydaje się niewłaściwe ze względu na olbrzymi ładunek zanieczyszczeń mikrobiologicznych jaki ze sobą niosą. Zagrożeniem jest także brak efektywnych metod oczyszczania ścieków jeżeli liczba bakterii w ściekach sięga 103÷105 jtk/ml [10]
The majority of cases of salmonellosis reported in the journals are related with food. Nevertheless, a number of studies have investigated the incidence and survival of salmonella in rivers, coastal water and lakes. Salmonella is frequently isolated from water sources, which serve as bacterial reservoirs and may possibly aid transmission between hosts. Salmonella is constantly released into the environment from infected humans, farm animals, pets, and wildlife. Compared to other microorganisms, Salmonella sp. has high survival ratio in aquatic environments it outlives Staphylococcus aureus and even the waterborne Vibrio cholerae in surface waters and in heavily eutrophied river water. Nutrient lack, osmotic stress, visible light and temperature appear to be the abiotic factors that most negatively influence survival. The presence of Salmonella sp. in aquatic environments does not vary seasonally and is independent of water temperature. Due to its common accessibility, water is an environment which plays an essential role in spread of diseases. The aim of this study was to estimate the effect of selected temperatures on the survival rate of bacilli of the genus Salmonella, and the dynamics of quantitative changes of the bacteria in time in bathing waters used for recreation, tested under laboratory conditions. The samples for the study were collected from Borówno lake in the commune of Dobrcz, county Bydgoszcz. In the experiment it was stated that Salmonella bacilli survived longer in water at 4°C (20 weeks), as compared with 20°C (12 weeks). According to regression analysis, reduction rate of bacterial population in the present study at 4?C was 0.54 log, while at 20?C it was higher andamounted to 0.62 log. Therefore, it can be concluded that a lower temperature has a stabilizing effect on bacilli of the genus Salmonella
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 935-943
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inactivation of Ascaris suum Eggs During the Process of Sewage Sludge Composting in Piles
Inaktywacja jaj Ascaris suum w procesie pryzmowego kompostowania osadów ściekowych
Autorzy:
Budzińska, K.
Szejniuk, B.
Jurek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817961.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sewage sludge
composting
Ascaris suum
temperature
inactivation
osady ściekowe
kompostowanie
temperatura
inaktywacja
Opis:
The purpose of the performed study was to determine the effectiveness of Ascaris suum eggs inactivation in the composting sewage sludge. Materials used in this experiment was sewage sludge derived from mechanical and biological sewage treatment, dehydrated on the belt press. In addition to sludge, straw and hydrated lime in the ratio 1: 0.7: 0.1 was used. Preparation of the compost mixture involved mixing sewage sludge with particular components with a dung spreader. A pile was built of the prepared material, with the cross section of a trapezium with the following dimensions: the lower base 2.5 m, the upper base 1.5 m, the height of 1.3 m and the length of 5.0 m. The pile was turned using a dung spreader every day in the 1st and 2nd week, twice a week in the 3rd week, whereas in 4th, 5th and 6th week turning was performed once a week. Then the compost was subjected to maturation for successive 10 weeks. To determine the effect of composting process on the inactivation of Ascaris suum eggs, we placed perforated perlon sacks containing 1 ml of Ascaris suumegg suspension each, at three pile levels at the following heights: top – 90 cm, middle – 60 cm; bottom – 30 cm. After such preparation, the samples with Ascaris suum eggs were introduced into the composted material and collected from different parts of the pile to evaluate vitality on 11, 28, 37, 42, 51 and 64 days of composting. Calculations were made for 200 eggs. Eggs were sought in each sample in a phase of embryonic development or larvae. At the start of the experiment, the percentage of live eggs in the composted material stayed at a similar level in all parts of the pile, within the range from 87.1 to 89.0%. After 10 days of composting, the presence of numerous invasive Ascaris eggs was still recorded, equally in the top (82.6%), middle (85.5%) and bottom (86.6%) parts of the pile. In the present study, a marked increase in inactivation of enteric parasite eggs was recorded after 28 days of composting. Then the average percentage of dead eggs were accounted for 32.8%. Next 11 days of composting had a destructive effect on the eggs of those parasites. In that period, almost 50.0% elimination of eggs was observed in the middle and top parts of the pile. The eggs placed in carriers in the bottom layer of the pile were characterized with a slower dying rate. A rapid decrease in the number of invasive eggs was recorded after the 42nd day of the experiment, when the inactivation of eggs at a level of 80.2% was observed, on average for the whole pile. On 51st day of composting, single invasive eggs were observed only in samples collected from the lower part of the pile (2.4%). On the 64th day of the experiment, no live parasite eggs were found in composted sewage sludge. It was shown that inactivation of nematodes depends, among other things, on the time and temperature of composted material. High temperatures generated during the process (50-70°C) contributed to the complete elimination of parasite eggs at all three layers of the compost piles and allowed for obtaining compost which was safe in respect of sanitary state.
Przeprowadzone badania miały na celu określenie skuteczności inaktywacji jaj Ascaris suum w procesie kompostowania osadów ściekowych. W doświadczeniu wykorzystano osady ściekowe pochodzące z mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków, odwodnionych na prasie taśmowej Do kompostowania zastosowano oprócz osadów słomę i wapno hydratyzowane w stosunku 1: 0,7: 0,1. Przygotowanie mieszaniny kompostowej polegało na wymieszaniu osadu ściekowego z poszczególnymi komponentami za pomocą rozrzutnika obornika. Z tak przygotowanego materiału usypano pryzmę o przekroju poprzecznym trapezu o wymiarach: podstawa dolna 2,5 m, podstawa górna 1,5 m, wysokość 1,3 m i długość 5 m. Prymę przerzucano w 1 i 2 tygodniu codziennie, w trzecim dwukrotnie, natomiast 4, 5 i 6 przerzucanie odbywało się raz na tydzień. Następnie kompost był poddawany dojrzewaniu przez kolejne 10 tygodni. W celu określenia wpływu procesu kompostowania na inaktywację jaj pasożytów Ascaris suum w trzech poziomach pryzmy na wysokości: góra – 90 cm, środek – 60 cm; dół – 30 cm umieszczono perforowane perlonowe woreczki zawierające po 1 ml zawiesiny jaj Ascaris suum. Przygotowane w ten sposób próbki z jajami Ascaris suum wprowadzano do kompostowanego materiału i pobierano do oceny żywotności w 11, 28, 37, 42, 51 i 64 dniu kompostowania z poszczególnych części pryzmy. Obliczenia prowadzono dla 200 jaj dla każdej próbki poszukiwano jaj w fazach rozwoju embrionalnego lub z larwą. Na początku doświadczenia odsetek żywych jaj w kompostowanym materiale kształtował się na zbliżonym poziomie we wszystkich częściach pryzmy w zakresie od 87 do 89%. Po 10 dniach kompostowania nadal odnotowano występowanie licznych inwazyjnych jaj Ascaris, zarówno w górnej (82,6%), środkowej (85,5%), jak i dolnej części pryzmy (86,6%). W badaniach własnych znaczący wzrost inaktywacji jaj pasożytów jelitowych odnotowano po 28 dniach kompostowania, wówczas odsetek jaj zamarłych wynosił średnio 32,8%. Kolejne 11 dni kompostowania wpływało destrukcyjnie na jaja tych pasożytów, w okresie tym stwierdzono prawie 50% eliminację jaj w części środkowej i górnej pryzmy. Wolniejszym tempem zamieralności cechowały się jaja umieszczone w nośnikach w warstwie dolnej pryzmy. Gwałtowny spadek liczby inwazyjnych jaj stwierdzono po 42 dniu doświadczenia, w którym średnio dla całej pryzmy stwierdzono inaktywację jaj na poziomie 80% . W 51 dniu kompostowania pojedyncze inwazyjne jaja obserwowano jedynie w próbkach pobranych z dolnej części pryzmy (2,4%). W 64 dniu doświadczenia w kompostowanych osadach ściekowych nie stwierdzono obecności żywych jaj pasożytów. Wykazano, że inaktywacja nicieni zależy między innymi od czasu i temperatury kompostowanego materiału. Wysoka temperatura generowana w trakcie procesu (50-70°C) przyczyniła się do całkowitej redukcji jaj pasożytów we wszystkich trzech warstwach pryzm kompostowych oraz umożliwiła uzyskanie bezpiecznego pod względem sanitarnym kompostu.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 258-272
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność usuwania zanieczyszczeń bakteriologicznych w procesach oczyszczania ścieków z zastosowaniem stawów biologicznych
Efficiency of bacteriological pollution removal in sewage treatment using biological ponds
Autorzy:
Budzińska, K.
Jurek, A.
Szejniuk, B.
Wroński, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819435.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
oczyszczanie ścieków
zanieczyszczenia bakteriologiczne
stawy biologiczne
wastewater treatment
bacteriological contamination
bioponds
Opis:
Jednym z etapów oczyszczania ścieków jest proces biologiczny, który stosuje się gdy metody zastosowane wcześniej nie zapewniają odpowiedniej klasy czystości wody zrzucanej do odbiorników. Istotną funkcję w tych przemianach stanowi działalność metaboliczna mikroorganizmów, które warunkują rozkład substancji organicznych. Technologie biologicznego oczyszczania ścieków stworzone są przez człowieka, jednakże opierają się głównie na procesach naturalnych. Zasada oczyszczania jest taka sama, jak w przypadku naturalnego samooczyszczania się zbiorników wodnych, przy czym różnica polega na stworzeniu optymalnych warunków usuwania zanieczyszczeń ze ścieków (obecność tlenu, pożywki, mieszanie mechaniczne, temperatura, pH, itp.), które zwiększają szybkość i skuteczność procesu [11]. Jedną z metod biologicznego oczyszczania ścieków jest wykorzystanie stawów ściekowych.
The subject of this study was household sewage from treatment plant working in biological ponds technology (aerated and stabilized), located in the kujawsko-pomorskie province. The study involved assessment of sewage treatment efficacy through the analysis of indicator bacteria elimination at particular stages of treatment processes. Raw sewage, after mechanical treatment in two stabilization ponds and after sand filters were examined. Sewage samples were collected according to the instruction of sampling, handling and storage given in EN 25667-2 and PN-EN ISO 5667-3. Analyses of collected sewage were made 7 times in the autumn-winter and spring-summer periods. The number of bacteria of the Enterobacteriaceae family, Escherichia coli, fecal streptococci and presence of microorganisms of Salmonella genus were determined in sewage. Carried out analyses show that the most numerous group of microorganisms occurring in raw sewage were bacteria of the Enterobacteriaceae family, which number was from 106 to 108 cells .ml-1. Raw sewage was also characterized by occurrence of a very large number of Escherichia coli (107 cells in 1 ml). Fecal streptococci constituted the least numerous group of bacteria determined in sewage. Number of those microorganisms ranged from 104 to 105 cells in 1 ml of raw sewage. The study indicated the presence of bacilli of the Salmonella genus in 70% of analyzed samples. Mechanical sewage treatment contributed to elimination of indicator bacteria, and the least percentage of reduction was observed in the case of fecal streptococci (48.5%), while the highest to bacteria of the Enterobacteriaceae family (85.5%). Bacteria Escherichia coli were reduced in 63.6%. Sewage treatment in stabilization ponds allowed a considerable decrease in the number of determined bacteria, which elimination level was within the range 98%-99%, whereas streptococci were removed in least effective way at this stage of treatment. Sewage treated on sand filters - discharged to the river Drweca - were characterized by the occurrence of indicator bacteria at a level of 102 cells/ml, in spite of obtaining a high reduction level of those bacteria, which amounted to 99.99%. In treated sewage, bacteria of the Enterobac-teriaceae family, constituted the largest group and Escherichia coli occurred in the smallest amounts. The number of other fecal bacteria and enterobacteria indicates a possibility of occurrence of pathogenic microorganisms in sewage discharged to surface waters. The fact of bacilli of the Salmonella genus occurring in treated sewage (10% of sewage samples) is particularly alarming. This creates a potential risk of pollution of the natural environment.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1519-1530
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena oddziaływania składowiska odpadów komunalnych na wybrane parametry mikrobiologiczne powietrza
Estimation of effect of municipal waste landfill sites on selected microbiological parameters of air
Autorzy:
Berleć, K.
Budzińska, K.
Szejniuk, B.
Kułakowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819732.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
odpady komunalne
mikrobiologia powietrza
wysypisko śmieci
osiedle ludzkie
municipal waste
air microbiology
landfill
human settlement
Opis:
W Polsce unieszkodliwianie odpadów poprzez składowanie jest nadal jedną z najczęściej stosowanych metod. Składowanie odpadów komunalnych na wysypiskach może być powodem powstawania wielu uciążliwych i niebezpiecznych substancji, zagrażających środowisku naturalnemu. Stopień uciążliwości tych obiektów zależy od wielu czynników, takich jak: ukształtowanie terenu, warunki gruntowe, hydrologiczne, mikroklimat danego obszaru, odległość od osiedli ludzkich itd. Ponadto do czynników wpływających na oddziaływanie składowisk na środowisko zaliczyć można technologię składowania, przygotowanie terenów pod składowisko, uszczelnienie składowiska i infrastrukturę techniczną. Największe zagrożenie stanowią składowiska niezorganizowane nie posiadające podstawowych zabezpieczeń i infrastruktury technicznej. Ze względów sanitarno-higienicznych obiekty takie powinny zostać poddane jak najszybszej modernizacji albo likwidacji.
In Poland the waste neutralization by storing is still one of the most often applied methods. Proper safeguard of the municipal landfill site reduces the contamination of the surrounding environment to a minimum. However, facilities which does not have such safeguard, although they work legally, pose a problem These landfills constitute a direct pollution source for underground and surface waters, soils and first of all atmospheric air. As a result of processes of putrefactive and fermentation occurring inside stored waste, is reaching coming into existence of pollutants microbiological, moving to considerable distances. Effects of municipal buildings of this type on the environment and human health is a very difficult matter to examine which requires comprehensive long-term monitoring research. The aim of this study was to estimate the effect of unorganized, legally working municipal landfill sites, devoid of basic safeguarding, on microbiological quality of atmospheric air. The most polluted atmospheric air in terms of appearing of quota bacteria was stated in the active zone of the stockpile and in his neighbourhood, mainly to the distance of 100 m, and The number of appearing microorganisms in air depended from: of the season, the distance from the centre of the stockpile and direction of the blowing wind.Quantitative and quality composition is indicating the microflora stated in the air of the inspected stockpile to the threat of the health of people, as well as constitutes the risk of contamination of the natural environment.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 1317-1328
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of temperature on survival of Escherichia coli O157:H7 in stored cattle slurry with respect to environmental biosafety
Autorzy:
Wronski, G.
Budzinska, K.
Szejniuk, B.
Jurek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31716.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Opis:
The aim of the study was to determine the influence of temperature, i.e. 4 and 20oC on the Escherichia coli O157:H7 survival time in a stored cattle slurry in a laboratory model experiment. The results of this investigation indicated that the tested microorganisms underwent a gradual elimination in the cattle slurry, whereas their inactivation rate was clearly dependent on the temperature. A higher survival rate was found in Escherichia coli O157:H7 at 4oC where a theoretical survival time of these microorganisms, determined using a regression analysis, amounted to 83 days. Our study indicates that there is a necessity for the slurry to undergo hygienization processes and that a constant monitoring of liquid animal excreta in search for pathogenic microorganisms is required.
Źródło:
Polish Journal of Veterinary Sciences; 2012, 15, 4
1505-1773
Pojawia się w:
Polish Journal of Veterinary Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw temperatury na przezywalnosc paleczek Salmonella w osadach sciekowych
Autorzy:
Budzinska, K
Jurek, A.
Michalska, M.
Berlec, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/799869.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
temperatura
przezywalnosc bakterii
fermentacja metanowa
osady sciekowe
wlasciwosci sanitarne
fermentacja kwasna
bakterie
osady komunalne
Salmonella
oczyszczanie
Opis:
Badania wykazały, że najdłużej przeżywały pałeczki S. senftenberg w temperaturze 4°C. Dzienny czas przeżycia określony na podstawie równań prostych regresji był zbliżony dla obydwóch rodzajów osadów i wynosił od 28,13 do 28,33. W temperaturze 20°C pałeczki były izolowane przez 24,87 dni w osadzie po fermentacji kwaśnej, natomiast w osadzie fermentacji metanowej izolowano je 26,13 dni. Szybkość obumierania komórek Salmonella w temperaturze 30°C wynosiła-0,74 log/dzień (osad po fermentacji kwaśnej) i -0,87 log/dzień (osad po fermentacji metanowej), natomiast w temperaturze 40°C tempo eliminacji pałeczek Salmonella wynosiło odpowiednio -1,39 i -1,57 log/dzień, przy wysoko istotnych współczynnikach korelacji.
The research indicates that the rods of S. senftenberg at 4°C survived for the longest time. Daily survival time determined on the basis of regression line equations was similar for both types of sludge and varied from 28.13 to 28.33. At 20°C the rods were isolated for 24.87 days in the sludge after acid fermentation, while in the sludge of methane fermentation they were isolated for 26.13 days. Elimination rate of Salmonella cells at 30°C amounted to -0.74 log/day (sludge after acid fermentation) and -0.87 log/day (sludge after methane fermentation), while at 40°C the elimination rate of Salmonella rods amounted to -1.39 and -1.57 log/day, respectively, with highly significant correlation coefficients.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 506; 103-109
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oczna toksoplazmoza wrodzona - choroba calego zycia
Autorzy:
Budzinska-Mikurenda, M.
Niwald, A.
Kuydowicz, J.
Cielecka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/837315.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
choroby czlowieka
choroby wrodzone
toksoplazmoza oczna
czestotliwosc wystepowania
dzieci
Źródło:
Annals of Parasitology; 2010, 56, 3; 205
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effectiveness of removing microbial pollutants from wastewater by the activated sludge method
Autorzy:
Budzińska, K.
Szejniuk, B.
Jurek, A.
Traczykowski, A.
Michalska, M.
Berleć, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/208224.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
wastewater treatment
water pollution
microbiological pollution
Salmonella
activated sludge
pathogenic microorganisms
Enterobacteriaceae
oczyszczanie ścieków
zanieczyszczenie wody
zanieczyszczenie mikrobiologiczne
osad czynny
mikroorganizmy chorobotwórcze
bakterie jelitowe
Opis:
Wastewater contains numerous saprophytic microorganisms, pathogenic and potentially pathogenic. Detection of bacteria indicating the sanitary state of polluted waters shows the possibility of occurring of pathogenic microorganisms in that environment. In the presented paper, the effectiveness of removing microbiological pollutions from wastewater treated by the activated sludge method has been evaluated, by estimating the elimination of E. coli, faecal streptococci, rods of the genus Salmonella and bacteria of the family Enterobacteriaceae. Experimental research showed that often in spite of a high degree of elimination of bacteria at individual stages of treatment, they are still identified in wastewater discharged to the water environment. The fact of occurring bacteria of the family Enterobacteriaceae and rods of Salmonella in treated wastewater discharged to surface waters is particularly worrying.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2014, 40, 4; 53-67
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elimination of Bacteria Listeria monocytogenes in Sewage from Meat Industry in Varied Temperature Conditions
Eliminacja bakterii Listeria monocytogenes w ściekach z przemysłu mięsnego w zróżnicowanych warunkach temperaturowych
Autorzy:
Szejniuk, B.
Budzińska, K.
Jurek, A.
Traczykowski, A.
Michalska, M.
Berleć, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813958.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sewage
Listeria monocytogenes
survival
temperature
ścieki
przeżywalność
temperatura
Opis:
Sewage from the meat processing industry present a potential risk to the water environment, due to the presence of many pathogenic microorganisms, including Listeria monocytogenes. Contamination of untreated sewage with those bacteria is high, which is expressed by the percentage of positive samples reaching up to 93%. The aim of the study was to determine the elimination rate of three chosen strains of Listeria monocytogenes ATCC 19111; ATCC 19114 and ATCC 19115 in meat processing post-production sewage at temperatures 4 and 20°C. Experiments were conducted according to the standard of EN ISO 11290-2:1998/A1:2004. At the beginning of the experiment, in sewage samples stored at 4°C the number of cells of L. monocytogenes ATCC 19111was amounted to 1.5·108 cfu/ml, the number of ATCC 19114 was 2.5·108 cfu/ml, however the number of ATCC 19115 was 7.5·107 cfu/ml. In the initial period of the study, i.e. for the first 4 weeks, a slight decrease by one logarithmic unit of the L. monocytogenes cells number was observed in the first two strains, whereas of the strain ATCC 19115 by two units. In the 11th week of the study there was a marked decrease in the number of indicator bacteria to a level of 101 cfu in 1 ml of sewage. In the next week of the experiment, no cells of L. monocytogenes. ATCC 19111 or ATCC 19115 were noticed in the sewage, whereas bacteria of the strain ATCC 19114 were inactivated first in the 14th week of the study. In the temperature of 4°C it was shown, that the weekly elimination rate of bacteria L. monocytogenes derived from sewage ranged from 0.66 (ATCC 19114) to 0.81 (ATCC 19111) log cfu/ml. Cells of the strain ATCC 19115 expired at a rate of 0.74 log cfu/week. In sewage stored at 20°C the initial number of cells of individual L.monocytogenes strains was at the same level as in sewage stored at 4°C. After the first week of the experiment no rapid decrease was recorded in the number of the studied bacteria, and it ranged from 7.5·107 to 2.5·108 cfu/ml. In the strain ATCC 9111, after 4 weeks of the experiment there was a decrease in the number of bacteria by 4 logarithmic units, whereas in ATCC 19115 by 5 logarithmic units. Cells of the strain ATCC 19114 were isolated from sewage at 20°C for the longest time, since in the 5th week of the study they still had a level of 1.5·101 cfu/ml, whereas the other two strains underwent inactivation earlier. Statistical calculations showed that weekly elimination rate of the tested bacteria at 20°C was different for individual strains and amounted respectively to 2.03 log cfu (ATCC 19111), 1.86 log cfu (ATCC 19114) and 1.75 log cfu (ATCC 19115). Obtained results of the present study proved that during the experiment all the tested strains of L. monocytogenes survived shorter at 20°C than at 4°C. In the presented study the theoretical maximal survival time of L. monocytogenes at 4°C calculated from regression equations was the longest for the strain ATCC 19114 and amounted to 14.50 weeks (102 days), whereas cells of the two other strains, ATCC 19111 and ATCC 19115, survived definitely shorter, from 11.90 weeks (84 days) and 11.60 weeks (82 days). At 20°C, the survival time of the tested strains was similar and ranged from 5.3 weeks (37 days) to 5.7 weeks (40 days).
Ścieki z zakładów przetwórstwa mięsnego stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska wodnego z powodu obecności w nich wielu drobnoustrojów patogennych, w tym pałeczek Listeria monocytogenes. Kontaminacja tymi bakteriami ścieków nieoczyszczonych jest wysoka o czym świadczy odsetek pozytywnych próbek osiągający poziom do 93%. Celem przeprowadzonych badań było ustalenie tempa eliminacji trzech wybranych szczepów Listeria monocytogenes ATCC 19111; ATCC 19114 oraz ATCC 19115 w ściekach poprodukcyjnych z przetwórstwa mięsnego w temperaturze 4 i 20°C. Badania przeprowadzono zgodnie z normą EN ISO 11290-2:1998/A1:2004. Na początku eksperymentu w próbkach ścieków przechowywanych w temperaturze 4°C liczba komórek L. monocytogenes ATCC 19111 wynosiła 1,5 108 jtk/ml, ATCC 19114 przyjmowała wartość 2,5 108 cfu/ml, natomiast ATCC 19115 – 7,5 107 jtk/ml. W początkowym okresie badań przez pierwsze 4 tygodnie odnotowano nieznaczny spadek liczby komórek L. monocytogenes w przypadku dwóch pierwszych szczepów o jedną jednostkę logarytmiczną, natomiast w przypadku szczepu ATCC 19115 o dwie jednostki. W 11 tygodniu badań nastąpiło zdecydowane obniżenie liczby bakterii wskaźnikowych do poziomu 101jtk w 1 ml ścieków. W kolejnym tygodniu eksperymentu nie odnotowano w ściekach obecności komórek L. monocytogenes ATCC 19111 i ATCC 19115, natomiast bakterie szczepu ATCC 19114 uległy inaktywacji dopiero w 14 tygodniu badań. W temperaturze 4°C wykazano tygodniowe tempo eliminacji bakterii L. monocytogenes ze ścieków od 0,66 (ATCC 19115) do 0,81 (ATCC 19111) log jtk/ml. Z kolei komórki szczepu ATCC 19114 obumierały w tempie 0,74 log jtk/tydzień. W ściekach przechowywanych w temperaturze 20°C początkowa liczba komórek poszczególnych szczepów L.monocytogenes kształtowała się na takim samym poziomie, jak w ściekach w temperaturze 4°C. W przypadku szczepu ATCC 9111 po 4 tygodniach doświadczenia nastąpiło obniżenie liczby bakterii o 4 jednostki logarytmiczne, natomiast w przypadku ATCC 19115 aż o 5 jednostek logarytmicznych. Najdłużej izolowano ze ścieków w temperaturze 20°C komórki szczepu ATCC 19114, ponieważ w 5 tygodniu badań występowały one jeszcze na poziomie 1,5∙101 jtk/ml, gdy tymczasem dwa pozostałe szczepy uległy wcześniej inaktywacji. Obliczenia statystyczne wykazały, że tygodniowe tempo eliminacji badanych bakterii w temperaturze 20°C było zróżnicowane dla poszczególnych szczepów i wynosiło odpowiednio 2,03 log jtk (ATCC 19111), 1,86 log jtk (ATCC 19114) i 1,75 log jtk (ATCC 19115). Uzyskane wyniki badań dowiodły, że w trakcie doświadczenia wszystkie testowane szczepy L. monocytogenes przeżywały krócej w temperaturze 20°C niż w temperaturze 4°C. Teoretyczny maksymalny czas przeżycia pałeczek L. monocytogenes w temperaturze 4°C był najdłuższy dla szczepu ATCC 19114 i wynosił 14,5 tygodni (102 dni), natomiast komórki dwóch pozostałych szczepów ATCC 19111 i ATCC 19115 przeżywały zdecydowanie krócej od 11,9 tygodnia (84 dni) i 11,6 tygodnia (82 dni). Z kolei w temperaturze 20°C czas przeżycia testowanych szczepów był podobny i wynosił od 5,3 tygodni (37 dni) do 5,7 tygodni (40 dni).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 231-245
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eliminacja bakterii nitkowatych w osadzie czynnym pod wpływem wybranych koagulantów i związków utleniających
Elimination of Filamentous Bacteria in Activated Sludge as Affected by Selected Coagulants and Oxidizing Compounds
Autorzy:
Budzińska, K.
Bochenek, M.
Traczykowski, A.
Szejniuk, B.
Pasela, R.
Jurek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818564.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
bakterie nitkowate
osad czynny
eliminacja
koagulanty
związki utleniające
filamentous bacteria
activated sludge
elimination
coagulants
oxidizing compounds
Opis:
The activated sludge method is most frequently used at the stage of biological waste water treatment. The main reason for improper sludge sedimentation is the excessive growth of filamentous bacteria leading to disturbances in technological processes of sewage treatment plants, such as formation of swollen, flowing out sludge, foam transforming in to a thick surface scum, which consequently contributes to a decrease in the effectiveness of removing pollutions from sewage. There is a growing tendency to make attempts aiming at optimizing the chemical methods used to eliminate filamentous bacteria which often constitute a factor limiting proliferation of those bacteria. Accordingly, research was undertaken to estimate the effect of some iron and aluminum coagulants and oxidizing compounds (chlorine dioxide and sodium hypochlorite) on the elimination of filamentous bacteria in the activated sludge in the aspect of sewage treatment effectiveness. Activated sludge was collected from the mechanical and biological sewage treatment plant situated in the Kuyavian-Pomeranian voivodeship. The study was carried out using a laboratory biological reactor graduated to reflect the technological parameters of the sewage treatment plant. Analyses involved determination of physicochemical parameters (total suspensions, sludge volumetric index, sludge density index) and the microscopic evaluation of activated sludge (floc parameters, the composition of microfauna, the Sludge Biotic Index, the quantitative and species composition of filamentous bacteria). At the next stage of the experiment, water solution of iron chloride, water solution of polyaluminum chloride, chlorine dioxide and sodium hypochlorite were proportioned to the activated sludge. At the same time, samples of activated sludge were analyzed without chemical reagents. After a week, the effect of applied reagents on the quantitative and species composition of filamentous bacteria and the other components of activated sludge biocenosis was evaluated. It was proved that activated sludge subjected to analyses was characterized by poor sedimentation properties, resulted from the excessive proliferation of filamentous bacteria of which the most numerous, dominant group was the species Microthrix parvicella. Best effects of filamentous bacteria elimination were recorded after the use of aluminum coagulant, which selectively affected filamentous microorganisms, effectively limiting their excessive proliferation and at the same time not exerting the negative impact on the other organisms of activated sludge. The preparation affected favorable values of the Sludge Biotic Index, which did not substantially differ from that parameter in the control sample. Polyaluminum chlorite caused elimination of the bacteria Sphaerotilus natans and a considerable decrease in the numbers of type 0041micro-organisms. At the same time that preparation contributed to improving sedimentation properties of activated sludge flocs, as a result of which the volumetric index values were decreased in successive research samples, whereas the density index increased. The applied sodium hypochlorite contributed to the elimination of filamentous bacteria, and at the same time it slightly decreased the other parameters of activated sludge. It was indicated that chlorine dioxide contributed to a considerable decrease in diversity of activated sludge microfauna, causing a decrease in the number of crawling ciliates on the flocs and sedentary forms of those macroorganisms. Moreover an increase in the number of bacteriocidal free-floating protozoa and small flagellates resulted in a substantial decrease in the IBO value. The highest doses of reagent caused impoverishment of the biocenosis, which resulted in a decrease in the biotic index values by 7 units in relation to the control sample, activated sludge in those samples was qualified as IV class of sludge quality. The best effects in filamentous bacteria elimination were recorded after the use of aluminum preparation and chlorine compounds (chlorine dioxide, sodium hypochlorite).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 2; 1569-1586
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ procesów oczyszczania ścieków w technologii SBR na stan sanitarny powietrza atmosferycznego
Effect of wastewater treatment processes in SBR technology on sanitary condition of atmospheric air
Autorzy:
Budzińska, K.
Traczykowski, A.
Jurek, A.
Szejniuk, B.
Michalska, M.
Berleć, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818699.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
oczyszczanie ścieków
stan sanitarny
powietrze atmosferyczne
sewage treatment plant
atmospheric air
Opis:
Most processes of sewage treatment contribute to the emission of microorganisms to the air, and this most frequently takes place during an intensive flow or processes of aeration. The aim of this study was to assess the effect of individual devices of the sewage treatment plant on the degree of microbiological air pollution in the premises and in the vicinity of the tested facility. The air analyses were carried out at a mechanical and biological sewage treatment plant with an increased degree of removing organic compounds in the SBR technology of on average 1786 m3 /d. In the experiment there was used the common compaction method using the sampler SAS 100. 8 research sites were appointed, including the control (background). It was found that the main source of bioaerosol emission in the studied sewage treatment plant was the decompression chamber and the Imhoff tank, and to a lesser degree, aeration chambers. For all the time of collecting samples no exceeding of permissible norms of the total number of bacteria and fungi in the air was observed. The number of staphylococci indicated that the air at all the technological facilities throughout the measurement period was moderately polluted. During all the experiment the average air pollution occurred under the influence of the presence of Pseudomonas fluorescens. The fungi species most frequently occurring in the air on the premises of the treatment plant included: Penicillium notatum, Penicillium waksmani and Penicillium viridicatum, Mucor racemosus and Cladosporium herbarum. Also Alternaria alternata occurred at all the sampling points, but this took place only in the spring period. During the conducted studies, the following species of the familyEnterobacteriaceae and other Gram-negative bacilli were determined in the air samples: Escherichia coli, Citrobacter freundii, Enterobacter cloacae, Proteus vulgaris, Serratia liquefaciens, Salmonella spp., K.pneumoniae, K.oxytoca, Yersinia enterocolitica, Vibrio, fluvialis, Pseudomonas putida, P.fluorescens and Aeromonas hydrophila. Based on the conducted assessment of air pollution on the premises of the sewage treatment plant, the occurrence of numerous microorganisms was observed. Their main emission sources were SBR reactors, bare screen stations, the Imhoff tank and the place of sludge storage. The air was assessed as moderately polluted with the bacteria Pseudomonas fluorescens, actinomyces and hemolytic staphylococci. The occurrence in the air of numerous bacteria species of the family Enterobacteriaceae poses a hazard to people employed at the sewage treatment plant.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 1; 904-923
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of selected physical and microbiological parameters of air in a box-stall stable
Ocena wybranych parametrów fizycznych i mikrobiologicznych powietrza w stajni boksowej
Autorzy:
Budzinska, K.
Szejniuk, B.
Jurek, A.
Michalska, M.
Traczykowski, A.
Berlec, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44618.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica; 2016, 15, 1
1644-0714
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Therapeutic role of animals in human life – examples of dog and cat assisted therapy
Terapeutyczna rola zwierząt w życiu człowieka na przykładzie dogo- i felinoterapii
Autorzy:
Budzińska-Wrzesień, E.
Wrzesień, R.
Jarmuł-Pietraszczyk, J.
Świtacz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953640.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
pet therapy
dog therapy
felinotherapy
terapie zwierzęce
animaloterapia
dogoterapia
felinoterapia
Opis:
Pet assisted activities are addressed to healthy people and to those with various developmental, psychological, physical and emotional disorders. Most often pet assisted therapy is used to support treatment of children suffering from cerebral palsy, motricity problems, limb paralysis, muscle atrophy, autism, attention deficit hyperactivity disorders and attention deficit disorders (ADHD and ADD), emotional instability and mental retardation. This paper is aimed at describing the role the animals played in history and still play in the life of contemporary people and at presenting therapeutic programmes that support treatment of various illnesses in children and adults.
Zajęcia z animaloterapii skierowane są do ludzi zdrowych oraz osób z różnymi zaburzeniami rozwojowymi, dotykającymi sfery psychicznej, fizycznej i emocjonalnej. Najczęściej jednak terapie zwierzęce stosuje się dla wspomagania leczenia dzieci chorych na porażenie mózgowe, zaburzenia rozwoju motorycznego, niedowład kończyn, zanik mięśni, autyzm, zespół nadpobudliwości psychoruchowej, deficyt uwagi (ADHD, ADD), niestabilność emocjonalna, opóźnienie umysłowe. Celem niniejszej pracy jest opisanie roli, jaką zwierzęta odegrały w historii oraz nadal odgrywają w życiu współcześnie żyjącego człowieka. Ponadto zaprezentowanie programów terapeutycznych z udziałem psów i kotów oraz metod wspomagania leczenia różnych jednostek chorobowych u dzieci i u ludzi starszych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 11; 1375-1381
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikrobiologiczne zanieczyszczenie powietrza na terenie oczyszczalni ścieków komunalnych
Microbiological air pollution in the area of municipal sewage treatment plant
Autorzy:
Budzińska, K.
Jurek, A.
Szejniuk, B.
Michalska, M.
Wroński, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819427.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
komunalna oczyszczalnia ścieków
zanieczyszczenie powietrza
zanieczyszczenie mikrobiologiczne
municipal sewage treatment plant
air pollution
microbiological contamination
Opis:
Doświadczenia prowadzone w zasięgu oddziaływania oczyszczalni ścieków wykazały, że skład gatunkowy i ilościowy mikroflory powietrza jest ściśle powiązany z rodzajem i liczbą mikroorganizmów obecnych w ściekach. W skład bioaerozoli w rejonach oczyszczalni ścieków wchodzą bakterie, wirusy oraz liczne gatunki grzybów, w tym mikotoksyczne i alergizujące. Takie aerozole biologiczne sprzyjają odczynom alergicznym, chorobom zakaźnym, a nawet epidemiom i epizootiom. Według doniesień literaturowych [2, 5, 10] czynnikiem umożliwiającym powstawanie bioaerozolu wokół oczyszczalni jest liczba mikroorganizmów obecnych w ściekach. Jako graniczną wartość przyjmuje się zawartość drobnoustrojów na poziomie wyższym od 103 w 1 ml, co warunkuje możliwość uniesienia komórek do powietrza [15]. Do podstawowych parametrów decydujących o zasięgu i stopniu oddziaływania wpływu oczyszczalni ścieków na mikrobiologiczną czystość powietrza należą: wielkość obiektu, stosowana technologia procesów oczyszczania ścieków, sposób przeróbki i postępowania z osadami ściekowymi, staranność eksploatacji obiektów i inne [1, 2]. Drobnoustroje trafiają do powietrza przede wszystkim na skutek realizacji procesów związanych z napowietrzaniem i mieszaniem ścieków oraz rozprowadzaniem ich na urządzeniach biologicznych [11÷13]. W ciągu technologicznym oczyszczalni ścieków można wyróżnić kilka newralgicznych punktów, które w sposób szczególny wpływają na emisję bioaerozoli. Najbardziej negatywny wpływ odnotowano w przypadku urządzeń takich jak kratownia, pompownia wstępna, kanały ścieków surowych, piaskownik, komora napowietrzania i poletka osadowe [5]. Duże ryzyko zdrowotne związane z emisją szkodliwych bioaerozoli powoduje, że konieczne jest prowadzenie kontroli czystości mikrobiologicznej powietrza na terenie i wokół oczyszczalni ścieków. Celem badań było określenie zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza na terenie mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków komunalnych.
The aim of this study was to estimate a degree of microbiological air pollution in the area of a mechanical-biological municipal sewage treatment plant. Four measurement points were situated in the area of the and one research stand was located outside the plant from the windward side (background) - near screen, near sand catchers, at aeration chambers, at sewage sludge deposition site. Air samples were collected in a trail of pollution with the compaction method using the sampler SAS 100. The microbiological analyses involved the quantitative analysis of the following microorganisms: total number of bacteria and fungi, haemolysing staphylococci and , mannitol-positive and mannitol-negative staphylococci, Pseudomonas fluorescens, actinomyces and bac-teria of the Enterobacteriaceae family. Total number of bacteria in particular measurement points varied and ranged from 320 to 4565 cfu in 1 m3 of air. The highest emission of those microorganisms was observed in the vicinity of appliances for mechanical sewage treatment (screen site). The next measurement point where a high number of bacteria was recorded was location in the vicinity of the sewage sludge deposition site. The number of mould fungi occurring in the air at all the measurement points was low and ranged from 420 to 5429 colonies.m-3. The highest concentration of actinomyces in the air was observed in the vicinity of the sewage sludge storage site, where their number ranged from 55 to 450 cfu.m-3. The highest emission of Pseudomonas fluorescens from sewage to the air was observed at the point over the aeration chamber, where in the summer period the number of these bacteria exceeded two-fold 50 cfu.m3, which indicates strong air pollution. The largest number of haemolysing bacteria of type was found at all measurement stands in the spring-summer period, where their concentration from 0 to 48 cfu.m-3. The number of type bacteria determined in the air at the measurement points was within the range from 0 to 27 cfu.m-3, and the largest number was found at the point located over the aeration chamber. The study also involved the determination of the number of mannitol-positive staphylo-cocci, which values permissible for clean air should not exceed 100 cfu.m-3. Mannitol-positive staphylococci in the examined air oc-curred at a low level and in no samples exceeded the number for clean air proposed in the project PN-Z-04111-1 concerning air cleanliness protection. The concentration of potentially pathogenic bacteria of the Entero-bacteriaceae family was the highest in air samples collected in the vicini-ty of the sewage sludge storage place, where their number oscillated from 67 to 523 cfu.m-3, and at the screen site (22-320 cfu.m-3). The results of the study show that sludge-drying beds are an important source of micro-organism emission on the premises of a sewage treatment plant. The greatest number of microorganisms was found in air samples collected in late spring and summer. The exception was actinomyces, which occurred in the maximal amount in autumn. The assessment of degree of air pollu-tion indicates that there is a potential risk of exposure sewage treatment plant staff to harmful biological factors leading to disease incidence (bacteria of the Enterobacteriaceae family, and -haemolysing microor-ganisms and mannitol-positive staphylococci). The investigations show the need for constant monitoring of the effect of a sewage treatment plant on the air environment, which will enable efficient prevention of people working at sewage treatment plants.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1543-1558
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies