Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zagrożenia powodziowe" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Wykorzystanie technik GIS i numerycznych modeli hydrodynamicznych do oceny zagrożenia powodziowego
Use of GIS technics and numerical hydrodynamic models for flood hazard assessment
Autorzy:
Banasiak, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62174.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zagrozenia powodziowe
ocena zagrozenia
mapy zagrozen
System Informacji Geograficznej
Numeryczny Model Terenu
modele hydrodynamiczne
przetwarzanie danych
Opis:
W ramach projektu pt. Informatyczny System Osłony Kraju przed Zagrożeniami (ISOK) realizowane są działania zmierzające do określenia stref (map) zagrożenia i ryzyka powodziowego. Jednym z głównych elementów tych działań jest modelowanie hydrodynamiczne, tj. utworzenie modeli 1D dla rzek o dużym lub znacznym potencjale powodziowym. W szczególnych przypadkach, zwłaszcza dla aglomeracji miejskich, wskazane jest zastosowanie modeli dwuwymiarowych (2D). Artykuł przybliża obecne możliwości tworzenia i zastosowania numerycznych modeli hydrodynamicznych. Omówione zostaną dane wraz z ich przetwarzaniem oraz oprogramowanie służące obliczeniom i prezentacji danych. Szczególną rolę mają dane geoprzetrzenne w postaci numerycznych modeli terenu (NMT), pozyskiwane nowoczesnymi metodami aerooptycznymi oraz dwuwymiarowe modele hydrodynamiczne, czemu poświęcone zostanie więcej miejsca. Artykuł przedstawia także model hydrodynamiczny 2D odwzorowujący przebieg wezbrania (wraz z awarią zbiornika Niedów) na Nysie Łużyckiej w 2010 r.
In the frame of a country-scale project “IT system for protection against extraordinary hazards” (ISOK), tasks aiming at the development of flood risk maps are realized. The major activity related is the creation of hydrodynamic models (1D) for rivers with significant flooding potential. For certain conditions, especially for urban areas a 2D modelling is recommended and will also be applied. The paper presents the current methodological background and the feasibility of numerical hydraulic modelling. Data resources and their processing along with software for numerical computation and results visualisation will be outlined. A focus will be given to the geoinformation data, in particular to air-born Digital Elevation Models (DEM) and 2D hydrodynamic modelling tools. Finally, a 2D hydrodynamic model for the Nysa Łużycka simulating the passage of flood in 2010, influenced by the failure of the Niedów Dam, will be presented as well.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/III
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ prognozowanych obniżeń terenu wywołanych eksploatacją górniczą na zasięg stref zagrożenia powodziowego
Influence of predicted ground subsidence caused by underground coal mining operations on the extent of flood hazard zones
Autorzy:
Czajkowska, A.
Osowska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394700.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
zagrożenie powodziowe
strefa zalewowa
osiadanie terenu
model dwuwymiarowy
tereny górnicze
flood hazard
floodplain
ground subsidence
two-dimensional model
mining areas
Opis:
Jednym z negatywnych skutków podziemnej eksploatacji węgla kamiennego jest zaburzenie warunków wodnych na powierzchni terenu i wzrost zagrożenia powodziowego. Górna część zlewni rzeki Kłodnicy należy do obszarów, gdzie od wielu lat prowadzone są roboty eksploatacyjne, a skutkiem prowadzonych prac są zaburzenia grawitacyjnego spływu wód powierzchniowych oraz powiększający się zasięg podtopień i zalewisk w dolinie rzeki i jej dopływów. W obszarze tym przewiduje się dalszą podziemną eksploatację węgla kamiennego, która prowadzona będzie głównie systemem z zawałem stropu i docelowo obejmie okres do roku 2045. Maksymalne prognozowane osiadania terenu dochodzić będą do wartości około 17,5 m. Do wyznaczenia zasięgu stref zagrożenia powodziowego w zlewni Kłodnicy, na odcinku jej przepływu przez obszary górnicze kopalń, opracowano dwuwymiarowy model rzeki z wykorzystaniem oprogramowania MIKE FLOOD, pakietu łączącego w sobie model jednowymiarowy MIKE 11 i dwuwymiarowy MIKE 21, pozwalającego określić wzajemne oddziaływanie rzeki i terenów zalewowych. Obliczenia wykonano dla fali hipotetycznej o kulminacji odpowiadającej przepływowi o prawdopodobieństwie przewyższenia p = 0,2%. W artykule przedstawiono wyniki symulacji przeprowadzonych dla dwóch scenariuszy powodziowych: uwzględniających aktualne ukształtowanie powierzchni terenu odwzorowanego w postaci Numerycznego Modelu Terenu (NMT) oraz dla powierzchni terenu obniżonej o wielkość prognozowanych osiadań, wykorzystując zmodyfikowany NMT. Jako narzędzie wspomagające proces modelowania wykorzystano oprogramowanie ArcGIS Desktop. Prognozowane obniżenia powierzchni terenu zwiększą zagrożenie powodziowe w górnej części zlewni Kłodnicy. Nastąpi pogorszenie warunków spływu wód i zwiększenie zasięgu obszarów bezodpływowych, a strefa zalewowa będzie stwarzać bezpośrednie zagrożenie dla zabudowy mieszkaniowej.
One of the negative effects of underground coal mining operations is a disorder of the surface water conditions and an increase in the flood hazard. The upper part of the Kłodnica river basin is an area in which mining ac tivities are conducted. The disturbance of the gravitational flow of water and enlarging the range of inundations and ponds in the river and ponds in the main river and side streams valleys are the results of these mining activities. It is expected that further underground coal mining operations will be conducted using the logwall caving method and it will be conducted until 2045. The maximum predicted ground subsidences will be equal to 17.5 m. A two – dimensional model of the Kłodnica river was created using MIKE FLOOD computer software to determine the extent of flood hazard zones in the Kłodnica river basin in the section where it passes the mining areas. MIKE FLOOD is a package which contains 1D and 2D flood simulation engines and enables to identify the interactions between the river and the floodplains. Model calculations were made for a hypothetical flood-wave with its culmination corresponding to a flow of exceedance probability p = 0.2%. In the article, the results of simulations for two flood scenarios were compared: for the current topography based on the digital terrain model (DTM) and for the topography including predicted ground subsidence using the modified DTM. ArcGIS Desktop was used as the software supporting the modeling process. The predicted ground subsidence will make the flood hazard higher in the upper part of Kłodnica river basin. The conditions of the flow of water will get worse and the extent of drainless areas will enlarge. The floodplain will create a risk to residential housing.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 94; 137-148
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne powodzie błyskawiczne w latach 80. i 90. XX wieku w zlewni Górnej Skawy
Local flash floods in t he 80's and 90's of the twentieth century in the Upper Skawa catchment
Autorzy:
Franczak, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/791540.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi
Tematy:
powodzie
powodzie blyskawiczne
wiek XX
zlewnie rzek
rzeka Skawa
potoki gorskie
zagrozenia powodziowe
Karpaty
hydrology
Carpathians Mountains
flood
flash flood
flood risk
mountain stream
Skawa River
Źródło:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach; 2016, 10
2081-1438
2391-4106
Pojawia się w:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda oceny zagrożenia powodziowego gminy i powiatu na przykładzie analizy sporządzonej dla jednostek samorządu terytorialnego z obszaru województwa łódzkiego
Autorzy:
Gajewska, Dorota Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/121364.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
zagrożenie powodziowe
gmina
powiat
samorząd terytorialny
województwo łódzkie
flood threat
community
district
local government
Łódź Province
Źródło:
Wiedza Obronna; 2012, 3; 70-90
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The analysis of the degree of flood risk in the middle Bobr valley
Analiza stopnia zagrożenia powodziowego w dolinie środkowego Bobru
Autorzy:
Hudak, M.
Kołodziejczyk, U.
Kostecki, J.
Nowogoński, I.
Żebrowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396408.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
flood risk
valley of the Bobr River
flood in Poland
zagrożenie powodziowe
dolina rzeki Bóbr
Opis:
This paper presents the impact of rainfall on the degree of flood risk in the basin of the middle Bobr River in western Poland. When the average rainfall level reaches 15 to 20 mm, this apparently calm river may dramatically change its character within just one week. The most important flood risks are flood waves in the headwaters. Because of the mountain character of the river basin, during intensive rainfall there is a huge surface runoff and the water level rises rapidly in the river. This phenomenon was observed in June 2017 in the town of Zagan (Lubuskie Voivodeship). It has been shown that the course and dynamics of hydrological processes occurring in the Bobr River basin depend on its physical and geographical characteristics and the influence of anthropogenic factors. The location is one of the main cause of numerous floods for Zagan, on the other hand changes in land development plays significant meaning in flood hazards. Continuous monitoring of the river is the basis for a comprehensive forecast of flood risks.
W artykule przedstawiono wpływ natężenia opadów atmosferycznych na stopień zagrożenia powodziowego w dorzeczu środkowego Bobru. Ta na pozór spokojnie płynąca rzeka, w ciągu zaledwie tygodnia, przy średnim opadzie 15-50 mm, może diametralnie zmienić swój charakter. Największe zagrożenie powodziowe stanowią wezbrania powodziowe występujące w górnym biegu rzeki. Z uwagi na górski charakter dorzecza, podczas występowania opadów o znacznym natężeniu obserwowane są duże spływy powierzchniowe, co prowadzi do gwałtownego przyboru wody w rzece. Zjawisko takie zarejestrowano w czerwcu 2013 r. w Żaganiu. W pracy wskazano, że przebieg i dynamika procesów hydrologicznych zachodzących w dorzeczu Bobru zależą od jego cech fizycznych i geograficznych oraz od wpływu czynników antropogenicznych. Jako główną przyczynę powodzi wskazano lokalizację miasta; istotne znaczenie w zagrożeniu powodziowym ma również zagospodarowanie terenu. Podstawą kompleksowej ochrony przeciwpowodziowej jest więc ciągły monitoring rzeki.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2018, No. 28(2); 68-75
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenia powodziowe. Socjologiczne aspekty problemu
Autorzy:
Knapik, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035861.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Opis:
The paper of Wioletta Knapik “The flood-threat. Sociological aspects of the problem” discusses problems concerning risks and its meaning for the contemporary society. The risk appears in all areas of the social life. The risk concerned in the past mainly natural threats. The contemporary world is determined of dynamic development of globalization processes; it creates the threat for the security and the equilibrium in the ecosystem. In the life of the society of XXI age, which Ulrich Beck called a society risks, prevalence different threats. Not only the nature, but also the man creates situations which is dangerous. On the basis of research concerning flood experiences of Uszew inhabitants was discuss the problems of the flood-threat.
Źródło:
Krakowskie Studia Małopolskie; 2010, 14; 119-134
1643-6911
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Małopolskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flood control of the lower Vistula
Ochrona przeciwpowodziowa na dolnej Wiśle
Autorzy:
Kosiński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/397483.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
ENERGA
Tematy:
flood risk
flood control
flood risk reduction by Włocławek reservoir
flood risk reduction by Lower Vistula Cascade reservoirs
zagrożenia powodziowe
pchrona przeciwpowodziowa
redukcja zagrożeń powodziowych przez zbiornik włocławski
redukcja zagrożeń powodziowych poprzez zbiorniki Kaskady Dolnej Wisły
Opis:
So far it has been considered that the Włocławek reservoir is of little importance for flood protection of the downstream areas. The article shows the fallacy of this opinion. The Włocławek reservoir’s potential for flood water retention is herein determined. The impact of the Lower Vistula Cascade engineering on flood risk reduction is also analysed.
Dotychczas uznawano, że zbiornik włocławski ma znikome znaczenie dla ochrony przed powodzią terenów położonych poniżej. W artykule wykazano nieprawdziwość tej opinii. Określono możliwości zbiornika włocławskiego, jeśli wykorzysta się jego potencjał retencjonowania wód powodziowych. Przeanalizowano również wpływ kaskadowej zabudowy dolnej Wisły na redukcję zagrożeń powodziowych.
Źródło:
Acta Energetica; 2013, 2; 169-185
2300-3022
Pojawia się w:
Acta Energetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A methodology for flood risk appraisal in Lithuania
Metodologia oceny zagrożenia powodziowego na Litwie
Autorzy:
Kriščiukaitienė, I.
Baležentis, T.
Galnaitytė, A.
Namiotko, V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292887.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
flood map
flood probability
flood risk
Lithuania
Litwa
mapa powodzi
prawdopodobieństwo powodzi
ryzyko powodziowe
Opis:
This paper presents a methodology for flood risk mapping as envisaged by the Directive on the Assessment and Management of Flood Risks [Directive 2007/60/EC]. Specifically, we aimed at identifying the types of flood damage that can be estimated given data availability in Lithuania. Furthermore, we present the main sources of data and the associated cost functions. The methodology covers the following main types of flood threats: risk to inhabitants, risk to economic activity, and social risk. A multi-criteria framework for aggregation of different risks is proposed to provide a comprehensive appraisal of flood risk. On the basis of the proposed research, flood risk maps have been prepared for Lithuania. These maps are available for each type of flood risk (i.e. inhabitants, economic losses, social risk) as well as for aggregate risk. The results indicate that flood risk management is crucial for western and central Lithuania, whereas other parts of the country are not likely to suffer from significant losses due to flooding.
W artykule przedstawiono metodologię mapowania ryzyka powodziowego zgodnie z zaleceniami Dyrektywy 2007/60/EC w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim. Celem Autorów było w szczególności zidentyfikowanie typów szkód powodziowych, które można oszacować pod warunkiem dostępności danych na Litwie. Ponadto przedstawiono główne źródła danych i powiązane funkcje kosztów. Metodologia obejmuje następujące główne typy zagrożeń powodziowych: zagrożenia dla mieszkańców, zagrożenia dla działalności gospodarczej i zagrożenia społeczne. Zaproponowano wielokryterialne ramy do powiązania różnych rodzajów zagrożeń celem zapewnienia całościowej oceny ryzyka powodziowego. Na podstawie proponowanych badań sporządzono mapy zagrożenia powodziowego dla Litwy. Mapy te są dostępne dla każdego typu zagrożeń (tzn. mieszkańców, gospodarki i zagrożeń społecznych) i dla łącznego ryzyka. Wyniki dowodzą, że zarządzanie ryzykiem powodziowym ma zasadnicze znaczenie dla zachodniej i centralnej Litwy, inne obszary kraju nie powinny doznać istotnych strat w wyniku powodzi.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2015, 25; 13-22
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie modeli jednowymiarowych (HEC-RAS, MIKE 11) do wyznaczania stref zagrożenia powodziowego na rzece Lubczy w zlewni Wisłoka
Application of 1d models (HEC-RAS, MIKE 11) to designate flood hazard areas on the Lubcza river, the Wislok basin
Autorzy:
Ksiazek, L.
Wyrebek, M.
Strutynski, M.
Struzynski, A.
Florek, J.
Bartnik, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62532.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
rzka Lubcza
wezbrania wod
wezbrania powodziowe
przeplyw wody
modele hydrauliczne
modele obliczeniowe
modele jednowymiarowe
model MIKE 11
model HEC-RAS
strefa zagrozenia powodziowego
Opis:
Do obliczenia układu zwierciadła wody dla przepływów prawdopodobnych w przypadku wyznaczenia stref zagrożenia powodziowego stosuje się modele jednowymiarowe, np. HEC-RAS, MIKE 11. Programy hydroinformatyczne HECRAS i MIKE 11 służą do modelowania przepływu wody w korycie i dolinie rzecznej wraz z obiektami inżynierskimi o złożonych konstrukcjach (mosty, przepusty, jazy i inne). Etapami powstawania modelu są: schematyzacja sieci rzecznej, pomiary geodezyjne, obejmujące koryto rzeczne i budowle inżynierskie, identyfikacja współczynników szorstkości, obliczenia hydrologiczne przepływów w wybranych przekrojach modelowanego cieku, stanowiące warunki brzegowe, obliczenia numeryczne wraz z kalibracją i weryfikacją modelu oraz wizualizacja wyników obliczeń. W artykule przedstawiono wyniki modelowania odcinka rzeki Lubcza w zlewni Wisłoka o długości ok. 8,7 km (zlewnia niekontrolowana), na którym zlokalizowanych jest 17 mostów oraz 12 stopni i progów wodnych. Podstawą analiz i porównania uzyskanych wyników modelowania są rzędne zwierciadła wody dla przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia oraz utworzony na ich podstawie Numeryczny Model Powierzchni Wody (NMPW). Strefy zagrożenia powodziowego powstają z przecięcia numerycznego modelu terenu (NMT) i NMPW. Znajomość układu zwierciadła wody umożliwia określenie stref zagrożenia powodziowego.
1-dimensional models, e.g. HEC-RAS, MIKE 11 are used to calculate water surface elevation concerning probable discharges for flood hazard areas designation. Hydro-informatic software programs HEC-RAS and MIKE 11 are used for modeling of water discharge in the river bed and in the river valley, with engineering objects of complicated structure (bridges, culverts, weirs etc.). The following stages of modeling may be distinguished: schematisation of water network, geodetic measurements of the river bed and engineering buildings, identification of roughness coefficients, hydrological calculations of discharges in selected profiles of the modelled watercourse considering the boundary conditions, numeric calculations with calibration and verification of the model as well as visualisation of the calculations’ results. The paper presents the results of modeling of a sector of The Lubcza River in the Wislok basin having length equal 8,7 km (uncontrolled basin), in which 17 bridges and 12 weirs are located. The elevations of the water surface for discharges of the defined probability of exceedances and the Digital Model of the Water Surface (DMWS) are the basis for the analyses and comparison of the obtained results. Flood hazard areas occur on the intersection of the Digital Terrain Model (DTM) and DMWS. The knowledge of water surface permit the destination of the flood hazard areas.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 08/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie wybranych rozkładów prawdopodobieństwa wartości ekstremalnych do szacowania ryzyka wystąpienia zagrożenia powodziowego w dorzeczu Odry na Dolnym Śląsku
Application of selected probability distributions of extreme values to flood risk assessment in the Odra River catchment in Lower Silesia
Autorzy:
Kuźmiński, Ł.
Szałata, Ł.
Zwoździak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237592.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
ryzyko powodziowe
roczny przepływ maksymalny
rozkład empiryczny
rozkład Gumbela
rozkład Frecheta
rozkład logarytmiczno-normalny
flood risk
maximum annual flow
empirical distribution
Gumbel distribution
Frechet distribution
lognormal distribution
Opis:
Analizie poddano maksymalne dobowe przepływy w Odrze zmierzone w latach 1971–2013 w stacji hydrologicznej w Malczycach. Z całego zbioru danych wyselekcjonowano maksymalne przepływy roczne i do ich rozkładu empirycznego dopasowano trzy rozkłady teoretyczne – Gumbela, Frecheta i logarytmiczno-normalny. Przedstawiony przykład analizy probabilistycznej zagrożenia powodziowego w dorzeczu Odry na Dolnym Śląsku może być skutecznym narzędziem w ocenie wystąpienia ryzyka powodziowego. Otrzymane w ten sposób wyniki mogą zostać wykorzystane do szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia określonych zdarzeń związanych z zagrożeniem powodziowym, a także do porównywania wybranych obszarów dorzecza pod względem zagrożenia powodziowego.
The maximum daily flows in the Oder river from the period of 1971 to 2013 were analyzed in Malczyce hydrological station. From the entire data set the maximum annual flows were selected and their empirical distributions were fitted against the three theoretical distribution models: Gumbel, Frechet and the lognormal. The presented case of probabilistic flood risk analysis for the Oder catchment in Lower Silesia may become an effective flood risk assessment tool. The results may be employed to probability assessment of certain events related to flood risk and also to compare the flood risk in selected catchment regions.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2016, 38, 3; 35-39
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Nidy
River training vs. flood exposure. The example of the river Nida, Poland
Autorzy:
Lajczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60267.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
regulacja rzek
rzeka Nida
zagrozenia powodziowe
procesy korytowe
Opis:
W pracy zanalizowano wyniki badań nad skutkami geomorfologicznymi i hydrologicznymi prac regulacyjnych i melioracyjnych, podjętych w dolinie Nidy około 45 lat temu. Stwierdzono pozytywne i negatywne skutki tych zabiegów, te ostatnie odnoszą się m.in. do wzrostu zagrożenia powodziowego na około połowie badanego obszaru. Głównym celem pracy jest wskazanie sposobu zmniejszenia ryzyka powodzi, możliwego do zastosowania w dolinie tej rzeki objętej ochroną jako park krajobrazowy i należącej do sieci korytarzy ekologicznych o randze krajowej. Rzeka Nida, od połączenia Czarnej Nidy z Białą Nidą, miała przed regulacją na całej długości meandrowy bieg i minimalny spadek, dlatego cechowała się długotrwałym stagnowaniem wody na równinie zalewowej podczas powodzi. Celem prac regulacyjnych i melioracyjnych miało być zmniejszenie ryzyka powodzi, przyspieszenie odpływu wód powodziowych i częściowe osuszenie dna doliny, użytkowanej wyłącznie jako łąki i pastwiska (rys. 1). Wzdłuż anastomozujących odcinków rzeki, cechujących się cyklicznie zachodzącą awulsją koryta – np. koło Umianowic, występowały rozległe obszary wodno-błotne (rys. 2). W wyniku prac regulacyjnych, które objęły górną połowę rzeki i systematycznie posuwały się z jej biegiem, zachodziło wypłycanie koryta poniżej odcinków rzeki z korytem pogłębianym. Proces ten został udokumentowany przez zmiany minimalnych rocznych stanów wody i przepływu pełnokorytowego w rzece w trzech posterunkach wodowskazowych (rys. 3). W górnym odcinku rzeki reprezentowanym przez posterunek w Brzegach o najwcześniej rozpoczętym skracaniu koryta, od około 1960 r. zaznacza się tendencja do jego pogłębiania. Poniżej zachodziło wypłycanie koryta Nidy, jednak w wyniku regulacji postępującej w dół rzeki rozpoczął się proces przeciwny – pogłębianie koryta. W efekcie odcinek Nidy z wypłycanym korytem przemieszczał się z jej biegiem. W latach 90. XX w. regulacja Nidy została wstrzymana. Do tego czasu pogłębianie koryta rzeki zbliżyło się do Pińczowa. Wzdłuż dalszego biegu rzeki, od okolic Pińczowa, koryto zostało znacznie wypłycone. Wskazuje na to analiza morfometrii koryta, a także porównanie aktualnej głębokości koryta rzeki ze starorzeczami i odciętymi jej odnogami (rys. 4). Górny, pogłębiony odcinek koryta Nidy cechuje się niewielkim zagrożeniem powodziowym, na co wskazuje krótki czas występowania ponadpełnokorytowych stanów wody (posterunek w Brzegach). W okolicach Pińczowa, gdzie w ostatnich 45 latach zachodziło na przemian wypłycanie i pogłębianie koryta Nidy, czas występowania takich stanów wody w rzece ulegał dużym zmianom. Jednak od ponad 10 lat obserwuje się systematyczny wzrost zagrożenia powodziowego w dolinie Nidy w okolicach Pińczowa (rys. 5). Poniżej tego miasta sytuacja jest pod tym względem, biorąc pod uwagę całą dolinę, najgroźniejsza i będzie się pogarszać, gdyż odcinek rzeki z najbardziej wypłyconym korytem będzie się systematycznie przemieszczać z jej biegiem. Z kolei na wyjątkowo długotrwały czas występowania ponadpełnokorytowych stanów wody w dolnym biegu rzeki w okolicach Wiślicy, w dużym stopniu wpływa efekt cofki wód z koryta Wisły. Za skuteczny sposób zmniejszenia ryzyka powodzi lub choćby prowadzący do zahamowania tego zjawiska w dolinie Nidy od okolic Pińczowa do ujścia rzeki, który może być zaakceptowany przez władze Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, należy uznać rewitalizację największego kompleksu wodnobłotnego w dolinie tej rzeki w okolicach Umianowic. Jeżeli ten obszar będzie ponownie spełniać rolę efektywnego akumulatora wód powodziowych i osadów rzecznych, to proces wypłycania koryta Nidy w jej dalszym biegu zostanie zahamowany, a w przyszłości może być zastąpiony przez powolne wcinanie się rzeki w podłoże, co zaowocuje skróceniem czasu zatapiania równiny zalewowej.
The paper summarises research into the geomorphological and hydrological effects of river training and improvement measures taken 45 years ago in the Nida valley. Positive and negative effects were identified, the latter including an increased flood exposure in half of the study area. The study aimed to find a feasible solution that would mitigate the flood risk. The valley is protected as a landscape park and belongs to a network of environmental corridors of national importance. Prior to the training measures, the River Nida, down from the confluence of the Czarna Nida and Biała Nida, ran in an entirely meandering channel with a minimal gradient causing long-term stagnation of the floodwater in the floodplain. The training and melioration measures were aimed at mitigating the flood risk, accelerating flood water drainage and draining part of the valley that had been used solely as meadows and pastures (Fig. 1). Vast wet marsh areas prone to cyclical channel avulsion were predominant along the braided reaches, such as near Umianowice (Fig. 2). As the engineering project started in the upper river course and continued downstream, the channel reaches directly below the newly deepened reaches became shallower. The process was documented by records of minimum annual water levels and bankfull discharges measured at three water gauges (Fig. 3). Measurements at the water gauge at Brzegi in the upper course, the first to undergo the training measures, indicate a deepening trend from ca. 1960 onwards. Downstream the channel initially began to get shallower, but the trend was fully reversed as the engineering project continued. This pattern of the shallowing channel reach travelling downstream continued until the project was halted near the town of Pińczów in the 1990s. Below the town the channel has become much more shallow, as was indicated during an analysis of its morphometry and a comparison of depths with those in oxbow lakes and cut off branches (Fig. 4). The deepened channel upstream is exposed to just minor flood risk, as indicated by short durations of over bankfull water stages (the Brzegi gauge). While the channel near Pińczów, with its alternating periods of deepening and shallowing, experienced a wide variation in the duration of such water level periods during the last 45 years, the flood risk has been consistently increasing during the last ten years (Fig. 5). Downstream of the town the flood risk is greater than anywhere else in the valley and it is bound to continue to grow as the shallowed channel zone will travel further down the river. Further downstream, near Wiślica, the Nida’s particularly long periods of over bankfull water stages are a result of the backwater effect from the confluence with the River Vistula. There is one way to effectively mitigate or at least to halt the increase of the flood risk in the Nida valley between Pińczów and the confluence that would also be acceptable to the authorities of the local Landscape Parks (Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych). This is to revitalise the largest wet marsh area in the valley near Umianowice. As soon as this area can resume its role as an effective retention zone for flood water and bedload, the Nida channel shallowing process will stop and might possibly be replaced by downcutting, thus shortening the floodplain flooding in the future.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Wisły między Skoczowem i Puławami
River training vs. flood exposure. The example of the river Vistula between Skoczow and Pulawy, Poland
Autorzy:
Lajczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905881.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
regulacja rzek
rzeka Wisla
zagrozenia powodziowe
procesy korytowe
Opis:
Wisła stanowi przykład rzeki o zróżnicowanym zaawansowaniu prac regulacyjnych, rozpoczętych w XIX w. i mających m.in. na celu jej przygotowanie jako drogi wodnej. Przedmiot badań stanowi przedgórski bieg Wisły, między Skoczowem i Puławami, którego koryto – przed regulacją o charakterze meandrowym, sinusoidalnym lub roztokowym – uległo w wyniku prac regulacyjnych skróceniu, zwężeniu i pogłębieniu (rys. 1, rys. 2). Wykazano duże różnice w poregulacyjnym przemodelowaniu koryta badanego biegu Wisły, czego konsekwencją jest zmniejszenie zagrożenia powodziowego wzdłuż odcinków rzeki o najbardziej pogłębionym korycie i zwiększenie tego zagrożenia wzdłuż odcinka rzeki poniżej Zawichostu o najpóźniej rozpoczętych pracach regulacyjnych. Morfologicznym skutkiem prac regulacyjnych, w największym stopniu wpływającym na reżim odpływu wody, jest zwiększona zwartość koryta, szczególnie w odcinku rzeki o biegu meandrowym (rys. 3). Pogłębianiu koryta towarzyszy zwiększanie wysokości brzegów rzeki, które od rozpoczęcia regulacji osiągnęło średnio ponad 3,5 metra. Zmiany w morfologii koryta sprzyjają zwiększaniu prędkości przepływu (tab. 1), co oznacza, że w odcinkach rzeki o znacznie pogłębionym korycie i nadbudowanych brzegach szybko zwiększa się przepływ pełnokorytowy. Wzrost przepływu pełnokorytowego zachodzi znacznie wolniej w odcinkach rzeki, gdzie koryto uległo niewielkiemu pogłębieniu, a w długim odcinku koryta agradującego (poniżej Zawichostu) przepływ pełnokorytowy prawie nie ulega zwiększaniu (ryc. 4). Przyrost przepływu pełnokorytowego, jaki zaznaczył się od rozpoczęcia prac regulacyjnych do 1990 r., wykazuje z biegiem Wisły przedgórskiej „zwierciadlane” odbicie z przebiegiem pionowych zmian koryta, jakie zaszły w analogicznym okresie (rys. 5). Poregulacyjne przemodelowanie koryta badanego biegu Wisły znajduje skutek w postaci bardzo zróżnicowanego z biegiem rzeki czasu zatapiania powodziowego równiny zalewowej w międzywalu, a także różnej liczby zdarzeń, kiedy obszar ten ulega inundacji (rys. 6). Odcinki strefy międzywala z najmniej pogłębionym korytem są zatapiane kilka razy dłużej, a odcinek z korytem agradującym nawet kilkadziesiąt razy dłużej, niż odcinki międzywala z najbardziej pogłębionym korytem. Wzdłuż badanego biegu rzeki, z wyjątkiem jej ostatniego odcinka, zaznacza się rozpoczęta w różnym okresie i o różnym nasileniu tendencja do skracania czasu trwania ponadpełnokorytowych stanów wody, niezależna od wieloletnich fluktuacji przepływu (rys. 7). Na zasygnalizowane zmiany w zagrożeniu powodziowym nakładają się skutki hydrologiczne wynikające ze zwężenia strefy zatapiania powodziowego (międzywale) i budowy zapór wodnych na Wiśle i dopływach górskich. Jednym ze skutków regulacji rzeki jest zwiększona koncentracja fal powodziowych, wyrażona m.in. przez tendencję do wzrostu maksymalnych powodziowych stanów wody, jaka została zaobserwowana w ciągu XX w. Stoi to w sprzeczności z wyrażoną opinią o zmniejszaniu zagrożenia powodziowego w dolinie Wisły przedgórskiej. Ten efekt prac regulacyjnych można częściowo zniwelować poprzez efektywne spełnianie przez zbiorniki zaporowe ich funkcji przeciwpowodziowej. Innym sposobem spłaszczania fal powodziowych w Wiśle może być utworzenie polderów w niektórych obszarach równiny zalewowej na zawalu.
The River Vistula features various stages in the development of training measures that started in the 19th c. and aimed to convert it into a waterway. This study focuses on a foreland stretch between the towns of Skoczów and Puławy where the channel, originally meandering, sinuous or braided, has been shortened, narrowed and deepened as a result of engineering projects (Fig. 1, Fig. 2). Big differences were identified in the reshaping of the channel studied following the training measures, resulting in a reduced flood risk along those reaches where the channel depth was increased the most and in a considerable increase of this risk below Zawichost, where the measures were carried out last. The one morphological effect of the engineering that has the greatest impact on the discharge regimen is the increased channel compactness, especially along the originally meandering reaches (Fig. 3). The bank height along the deepened channel reaches increased by 3.5 metres on average since the project started. The changes in the channel morphology are conducive to faster flow rates (Tab. 1), which means that the bankfull discharge increases fast along the considerably deepened channel reaches with built-up banks. This rate is much slower along reaches with less deepening, while the long aggrading reach below Zawichost recorded virtually no increase of the bankfull discharge (Fig. 4). Between the beginning of the river training project and 1990s, the profiles of the bankfull discharge increase and of the vertical channel modifications are mirror images of each other (Fig. 5). The post-engineering reshaping of the Vistula channel studied has produced a great variety of the duration of inter-embankment flooding and a change in the number of events when the zone alongside the river is subject to inundation (Fig. 6). The inter-embankment zones along the least deepened channel reaches remain submerged several times longer, and those of the aggrading channel even several dozen times longer, than those zones where the channel depth has increased the most. The duration of bankfull water stages tends to shorten along the entire channel studied, with the exception of the final reach, regardless of the long-term discharge fluctuation, a trend that has begun at different times and has different intensities (Fig. 7). The changes in the flood risk mentioned above coincide with hydrological effects resulting from the narrowing of the flooding zone (inter-embankment zone) and from the erection of dams on the Vistula itself and on its mountain tributaries. The river engineering also resulted in a greater concentration of flood waves, as expressed by an increasing trend in the maximum flood water stages observed during the 20th c. This remains at odds with a manifested opinion claiming a reduced flood risk in the foreland Vistula valley. This effect, however, can be partly compensated for by effective flood control operation of dam-retained lakes. Another way to flatten the Vistula flood waves could be to assign certain areas of the floodplain outside the embankments as flood storage.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępna ocena wpływu zatoru z rumoszu drzewnego na warunki przepływu wód wezbraniowych na potoku Wieprzówka
Estimation of the influence of wood debris barrier on the flow condition during floods of in the stream Wieprzowka
Autorzy:
Michalec, B.
Tarnawski, M.
Wawro, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59640.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
potoki
mosty
zagrozenia powodziowe
wody wezbraniowe
przeplyw wody
potok Wieprzowka
przepustowosc
rumosz drzewny
zatory
Opis:
Intensywne wezbrania powodziowe w powiecie wadowickim w ciągu ostatnich lat spowodowały znaczne straty materialne. Do powstałych szkód należy zaliczyć zniszczenia obiektów mostowych, spowodowane w większości przypadków poprzez zatory z rumoszu drzewnego. W wyniku badań terenowych i analiz określono warunki przepływu wód wezbraniowych w potoku Wieprzówka. Badaniami objęto górną część zlewni o powierzchni 5,33 km2, zamkniętą przekrojem mostowym. Obliczono przepływy o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia metodą Punzeta i tzw. formuły opadowej. Przepływ miarodajny Q1% posłużył obliczeniu przepustowości mostu w dwóch wariantach: przy braku zatoru i dla zatoru z rumoszu drzewnego. Powstające zatory powodują zmniejszenia czynnego pola przekroju, wpływając niekorzystnie na warunki przepływu wód wezbraniowych. Rozwiązanie konstrukcyjne mostu w km 27+500 potoku Wieprzówka, jak również jego sytuowanie umożliwia przepuszczenie całości przepływu miarodajnego, wynoszącego 32,31 m3·s-1, pomimo spiętrzenia równego 0,97 m. W przypadku utworzenia się zatoru zamykającego ponad 50% powierzchni przekroju poprzecznego mostu nastąpi szybki wzrost spiętrzenia, doprowadzając do zatopienia belki przęsła mostu, wystąpienia wody z koryta i ewentualnego rozmycia dna potoku. Przeprowadzona analiza wskazuje na konieczność prowadzenia systematycznych prac konserwacyjnych strefy przybrzeżnej koryt.
Intensive flood freshets occurred in the district of Wadowice during the last couple of years causing serious material damages. These damages include destruction of bridges caused in majority of cases by barriers of wooden debris formed in the light of bridges. In consequence of investigations in situ and calculations conditions of flow of freshet waters in the stream Wieprzówka were assessed. The upper part of the basin closed witch a bridge section was subjected to investigations. Its area was 5.33 km2. Flows of determined probability of overtopping were assessed by Punzet’s and precipitation formula. The calculated flow Q1% served for calculation of the bridge flow capacity in two variants: no barrier and barrier of wood debris in the light of the bridge. The barriers cause diminishing of the active field of the section influencing negatively conditions of treshet water flow. The structured solution of the bridge at the 27+500 km of the stream Wieprzówka as well as its location permits the whole flow equaling 32.31 m3·s-1 to damming in its light in spite of water head being 0.97 m. In case a barriers is formed closing over 50% of the cross section surface of the bridge a quick increase in the flow damming up will occur leading to submergence of the beam of the bridge span, overtopping the river bed by water and possible washout of the ground beyond the abutments. The analysis carried out shows necessity of systematic conservation works of the area close to the river beds.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona przeciwpowodziowa w powiązaniu z ochroną walorów przyrodniczych rzek i ich dolin
Flood protection and preservation of natural values of rivers and their valleys
Autorzy:
Nachlik, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61332.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
doliny rzeczne
walory przyrodnicze
zagrozenia powodziowe
ochrona przeciwpowodziowa
kryteria ekologiczne
Opis:
Niniejsza praca prezentuje współczesne podejście do problemu ochrony przed powodzią, które wynika z konieczności integracji trzech celów gospodarki wodnej: ochrony zasobów wodnych, zaspokojenia uzasadnionych potrzeb wodnych oraz ochrony przed powodzią i innymi naturalnymi zagrożeniami. W odniesieniu do realizacji zadań ochrony przed powodzią, podejście to narzuca respektowanie kryteriów ekologicznych przy doborze i realizacji środków ochrony. Jednocześnie wymaga ono równoprawnego stosowania prewencji powodziowej, która sprzyja przywracaniu lub zachowywaniu naturalnych warunków odpływu ze zlewni. Ma to jednoznacznie pozytywny wpływ na poprawne powiązanie ochrony przed powodzią z walorami przyrodniczymi rzek i ich dolin. W ten sposób, rozwiązując problem społeczno-gospodarczy, jakim jest obniżenie zagrożenia powodziowego, zachowujemy lub chronimy przed degradacją dobry ekologiczny stan zasobów powierzchniowych wód płynących, a tym samym stan ich ekosystemu wodnego i lądowego z nim związanego. Sprzyja to oczywiście ochronie walorów przyrodniczych, które są integralną częścią tych ekosystemów. Przedmiotem pracy są założenia i zasady, jakie winny obowiązywać gospodarza wodnego i hydrotechnika przy poszukiwaniu rozwiązań dla ograniczenia zagrożenia powodziowego. Nie zawarto w niej natomiast szczegółowych odniesień, ani do rodzaju, ani do liczebności gatunków przyrodniczych. Jest to bowiem przypisane naukom przyrodniczym. Praca ma charakter przeglądowy i oparta została na doświadczeniach europejskich i amerykańskich, z próbą odniesienia ich do polskich warunków.
A modern approach to the problem of flood protection resulting from the necessity of integrating the three objectives of water management: conservation of water resources, meeting necessary water demands and protection against flood and other natural hazards is presented in the paper. In its flood-protection aspect, the approach forces fulfilling environmental criteria when protection measures are being selected and implemented. Also, the approach requires that the flood prevention which helps in restoration or conservation of natural condition of runoff from the catchment be treated on equal terms. This clearly has a positive effect on the correct linkage between flood protection and the natural values of rivers and their valleys. In this way, when solving a social-economic problem, which is flood hazard reduction, we preserve or protect against degradation the good ecological status of running water resources and therefore also the state of the related terrestrial and aquatic ecosystems. This creates favourable conditions for protection of natural values that are an integral part of these ecosystems. The assumptions and principles that water manager and hydro-engineer should follow when seek solutions to flood hazard reduction are the subject of the paper. However, the paper does not contain particular references neither to the types nor the number of species as this is attributed to natural sciences. The paper is a review based on European and American experiences with an approach to adjust them to the Polish conditions.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesny rozwój systemu ochrony przed powodzią w województwie małopolskim
Present-day development of the flood protection system in Malopolska voivodship
Autorzy:
Nachlik, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60209.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
woj.malopolskie
zagrozenia powodziowe
ochrona przeciwpowodziowa
srodki ochrony
waly przeciwpowodziowe
retencja powodziowa
strategia ochrony
Opis:
Podstawą niniejszego artykułu jest projekt pn. „Studium ochrony przed powodzią województwa małopolskiego” (zwany STUDIUM), wykonany przez wieloosobowy zespół Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej przy współpracy krakowskiego oddziału Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, na zlecenie Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych [Studium... 2006]. Zastosowana w projekcie metodyka oraz uzyskane na jej podstawie udokumentowane doświadczenie w zakresie podejścia do ochrony przed powodzią w tym regionie – odpowiadające współczesnym wymaganiom, pozwoliły na sformułowanie uogólnionych, uzasadnionych naukowo zasad i podstaw rozwoju systemu ochrony przeciwpowodziowej województwa. Są one przedmiotem niniejszego artykułu. Jego zakres obejmuje te zagadnienia, które w obecnych warunkach decydują o hierarchizacji zadań w procesie rozwoju tego systemu i o jego przyszłej efektywności i skuteczności.
The results of works on the study of the flood protection for Małopolska voivodship are presented in the paper. More in detail the conditionings connected with the principles of the modern water policy and methodical aspect of the study are discussed.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies