Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "w starożytności" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 106
Tytuł:
Рецепция античности в творчестве авторов литературного объединения «Беловежа»
Reception of antiquity in the works of the authors of the «Białowieża» literary group
Recepcja starożytności w twórczości autorów stowarzyszenia literackiego «Białowieża»
Рэцэпцыя антычнасці ў творчасці аўтараў літаратурнага аб’яднання «Белавежа»
Autorzy:
Ламм, Мария
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932676.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
Classical antiquity
Sokrat Janowicz
Michał Androsiuk
Jan Czykwin
Mira Łuksza
classical metacode
dialogue of cultures
Starożytna Grecja
klasyczny metakod
dialog kultur
Античность
Сократ Янович
Михал Андросюк
Ян Чиквин
Мира Лукша
классический метакод
диалог культур
Антычнасць
Сакрат Яновіч
Міхал Андрасюк
Ян Чыквін
Мiра Лукша
класічны метакод
дыялог культур
Opis:
The article is devoted to the study of the reception of antiquity in the works of Belarusian writers in Bialystok. The main directions of the reception of antiquity in the Belarusian literature of the twentieth century, the productive models of the appeal of Belarusian authors in Poland to the comprehension of classical metacodes are considered. The topic of antiquity is not the main one for the work of Bialystotsky authors, thanks to this it was possible to expand the coverage of authors, analyze the work of writers belonging to different generations and characterize two characteristic directions of the reception of antiquity: folklore and book, based on two ideas about the development of Bela¬rusian literature. The reception of antiquity is regarded as an important part of the Belarusian-Polish interethnic and intercultural dialogue.
Artykuł poświęcony jest badaniu recepcji starożytności w twórczości pisarzy białoruskich w Białymstoku. Rozważane są główne kierunki recepcji antyku w literaturze białoruskiej ХХ wieku, produktywne modele apelu autorów białoruskich w Polsce do rozumienia klasycznych metakodów. Temat staro-żytności nie jest głównym tematem twórczości białostockich autorów, dzięki temu udało się rozszerzyć zasięg autorów, przeanalizować twórczość pisarzy należących do różnych pokoleń i scharakteryzować dwa charakterystyczne kierunki recepcji starożytności: folklor i książka, oparta na dwóch koncepcjach rozwoju literatury białoruskiej. Recepcja starożytności jest uważana za ważną część białorusko-polskiego dialogu międzyetnicznego i międzykulturowego.
Статья посвящена изучению рецепции античности в творчестве бело-русских писателей Белостока. Рассматриваются основные направления рецепции античности в белорусской литературе ХХ в., продуктивные модели обращения белорусских авторов в Польше к осмыслению классических метакодов. Тема античности не является основной для творчества белос-тоцких авторов, благодаря этому была возможность расширить охват авто-ров, проанализировать творчество литераторов, принадлежащих к различным поколениям и охарактеризовать два характерных направления рецепции античности: народно-фольклорное и книжное, основывающихся на двух представлениях о пути развития белорусской литературы. Рецепция античности рассматривается как важная часть белорусско-польского межнационального и межкультурного диалога.
Артыкул прысвечаны вывучэнню рэцэпцыі антычнасці ў творчасці бела-рускіх пісьменнікаў Беласточчыны. Разглядаюцца асноўныя напрамкі рэцэпцыі антычнасці ў беларускай літаратуры ХХ ст., прадуктыўныя мадэлі звароту беларускіх аўтараў у Польшчы да асэнсавання класічных метакодаў. Тэма антычнасці не з'яўляецца асноўнай для творчасці беластоцкіх аўтараў, дзякуючы гэтаму была магчымасць пашырыць ахоп аўтараў, прааналі-заваць творчасць літаратараў, якія належаць да розных пакаленняў і ахарак-тарызаваць два характэрныя кірункі рэцэпцыі антычнасці: народна-фальклорны і кніжны, якія грунтуюцца на двух уяўленнях аб шляхах развіцця беларускай пісьменнасці. Рэцэпцыя антычнасці разглядаецца як важная частка беларуска-польскага міжнацыянальнага і міжкультурнага дыялогу.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2021, 21; 121-132
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienna Komunia święta w starożytności chrześcijańskiej. Aspekt duszpasterski i teologiczny
La Comunione ouotidiana nell’antichita cristiana. Un’aspetto pastorale e teologico
Autorzy:
Żurek, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947679.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Komunia święta
starożytność chrześcijańska
Eucharist
ancient Christianity
Opis:
I cristiani delPepoca patristica avevano la possibilita di prendere la Comunione ogni giorno: durante l’Eucharistia oppure a casa, dove potevano portare il pane eucharistico. I pastori della Chiesa antica eon tanta premura mettevano in rilievo la dignita di ąuesto sacramento e eon tutti i mezzi che avevano a disposizione tentavano di salvaguardare il modo adeguato di farne uso. Nel Particolo vengono indicati alcuni comportamenti eucharistici (per es. digiuno eucharistico) ed interes- santi aspetti del Pinsegnamento dei Padri della Chiesa riguardanti la Comunione (Pobligo della santita personale, il dovere della penitenza, ecc).
Źródło:
Vox Patrum; 2008, 52, 2; 1381-1395
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał pogrzebowy Greków w starożytności w świetle epigramów nagrobnych
Autorzy:
Wypustek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640756.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Opis:
FUNERARY RITUAL OF GREEKS IN ANTIQUITY AS REFLECTED IN FUNERARY EPIGRAMSThe author discusses the Greek funerary verse-inscriptions as the primary sources for the study of Greek burial rituals (Classical, Hellenistic, Greek-Roman). Funerary epigrams constitute an invaluable source, as funeral, an ordinary event of daily life did not draw enough attention of ancient writers. Archaeological sources, on the other hand, are too often ambiguous and fragmentary. As a result, epigrams help us most to determine the way funerary rites in Greek antiquity were performed; moreover, they give us also fi rst-hand accounts of these practices, which is unparalleled by any of the extant literary testimonies. The importance of funerary rites as ta nomizomena in verse inscriptions is noticeable; most important elements of burial are well documented, starting with prothesis, ritual lamentation, procession, interment or cremation, funeral offerings, and concluded with lustrations, funeral banquet and subsequent visitations of the tombs.
Źródło:
Studia Religiologica; 2009, 42
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duszpasterze późnej starożytności (VI-VII w.) o wychowaniu dzieci
The Pastors of Late Antiquity (6th -7th c.) on Educating Children
Autorzy:
Wygralak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607229.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Caesarius of Arles
Eligius of Noyon
Ildephonsus of Toledo
baptism
Opis:
The article presents the teaching of the pastors of late antiquity (6th-7th c.): Caesarius of Arles, Eligius of Noyon and Ildephonsus of Toledo, on the Christian education of children, a process in which parents and godparents play a special role. They fulfill their obligation not only by instruction but above all by the example of a good life. The ultimate goal of education is the eternal happiness of the children as well as the parents and godparents. Also school is seen as an important factor in the educational process.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2010, 24; 235-246
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powody wędrówek duchowieństwa w świetle postanowień późnoantycznych zgromadzeń biskupich (IV, V wiek)
Causes of clergy mobility in the light of the provisions of the late-classical synods (4th – 5th century)
Autorzy:
Wojcieszak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31026803.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
chrześcijaństwo antyczne
duchowieństwo IV i V wieku
Kościół starożytny
podróże w starożytności
zgromadzenia biskupie późnego antyku
ancient Christianity
4th and 5th century clergy
ancient Church
travel in antiquity
late-classical synods
Opis:
W artykule zajęliśmy się przyczynami wędrówek późnoantycznego duchowieństwa (IV, V w.), które pojawiały się w kościelnych tekstach normatywnych ustalanych na zgromadzeniach biskupich Cesarstwa Rzymskiego. Poruszyliśmy kwestie powodów wędrówek osób duchownych podzielone na te zgodne z prawem kanonicznym i wszelkie inne wynikające z powodów czy to ambicjonalnych, prestiżowych, niezgadzania się na ekskomuniki, czy to różnych skandali. Kanony ustalane przez synody i sobory były naszym głównym źródłem. Kolekcja tekstów normatywnych jest bogata i można na jej podstawie odtwarzać fragmenty obrazu dyscypliny duchowieństwa (i wielu problemów nękających ówczesnych chrześcijan) w interesującej nas epoce. Temat wędrówek potrzebuje dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych źródeł.
The paper addresses the reasons why the late-antique clergy (4th – 5th century) moved from place to place in the light of ecclesiastical normative texts promulgated at episcopal assemblies of the Roman Empire. At times this mobility had its reasons in the canon law and sometimes in either personal ambition, prestige, disagreement with excommunication, or in various scandals. Canons established by synods and councils were our main source. The collections of normative texts are abundant and from this it is possible to reconstruct the parts of a wider picture of clerical disciplinary issues and of the many problems besetting Christians at that time. The question of clerical mobility needs further research, especially in the analysis of other late antique sources.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2022, 56; 451-468
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Decision against Abortion in an Ancient Greek Novel (Chariton, Callirhoe 2.8–11)
Autorzy:
Wojciechowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28394749.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Chariton
Kallirhoe
aborcja w starożytności
kobiety w starożytności
krytyka aborcji
embrion ludzki
sophrosyne
Callirhoe
abortion in antiquity
women in antiquity
criticisms towards abortion
human embryo
Opis:
The article firstly outlines attitudes toward abortion in the Greek pagan world. Against this background, a unique passage from Callirhoe, a Greek novel from the first century AD, is presented. It is the longest ancient text on the subject and the only one that presents the opinions of women (and perhaps is also authored by a woman). These women are Callirhoe, who was sold into slavery, and Plangon, another slave. The article includes a translation of Callirhoe 2.8–11 and discusses its message. The novel cites some justifications for abortion (the unfortunate fate of the prospective slave and his mother; avoiding an unwanted marriage), but speaks of a child, not a fetus. In the end, the protagonist describes abortion as unlawful and ungodly infanticide and states that both the child and its father would have voted for life. The life of the child is more important than the personal virtue of sophrosyne.
Artykuł najpierw szkicuje postawy wobec aborcji w greckim świecie pogańskim. Na tym tle przedstawiony zostaje wyjątkowy fragment z Kallirhoe, powieści greckiej z I wieku po Chr. Jest to najdłuższy tekst antyczny na ten temat i jedyny, który przedstawia opinie kobiet (a może jest też kobiecego autorstwa). Są to mianowicie Kallirhoe, sprzedana do niewoli, i Plangona, inna niewolnica. Artykuł zawiera przekład Kallirhoe 2,8–11 i omawia jego przesłanie. Powieść przytacza pewne usprawiedliwienia aborcji (nieszczęśliwy los przyszłego niewolnika oraz jego matki; uniknięcie niechcianego małżeństwa), ale mówi o dziecku, a nie o płodzie. Ostatecznie bohaterka opisuje aborcję jako nieprawe i bezbożne dzieciobójstwo oraz stwierdza, że zarówno dziecko, jak jego ojciec zagłosowaliby za życiem. Życie dziecka jest ważniejsze od osobistej cnoty sophrosyne.
Źródło:
Collectanea Theologica; 2023, 93, 3; 33-50
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Protoeconomics - elements of economics in antiquity
Protoekonomia - elementy ekonomii w starożytności
Autorzy:
Wójcicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051627.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
protoeconomics
economics
antiquity
ethics
fair exchange
law
development
Opis:
Subject and purpose of work: The work presents the emergence and shaping of basic economic issues since the dawn of human economic activity. Contemporary views on important economic issues have their roots in antiquity. The shaping of concepts such as money, interest, contract, credit as a part of the law, began a long time ago and exerted an influence on the way they are understood today. Materials and methods: The basis for the considerations is the study of literature on the history of the development of economics and the science of management in economic, philosophical and ethical aspects. The work has shown the non-linear nature of the development of new phenomena emerging in volatile political, technical, religious and moral conditions, which are largely spontaneous, and a reciprocal overlap of various fields of knowledge in a general and individual sense. Particular discoverers were found to present a wide spectrum of interests. Results: Historically, the development of economic knowledge began with the issues from the border of economics and management, from microeconomics (household) to macroeconomics (money); little information concerns large undertakings such as irrigation systems, pyramids or waging wars. Conclusions: Generally speaking - monarchs’ edicts came before the deliberations of thinkers, concrete reasoning came before abstract considerations.
Przedmiot i cel pracy: Praca przedstawia wyłanianie i kształtowanie się podstawowych zagadnień ekonomicznych od zarania działalności gospodarczej człowieka. Współczesne poglądy na istotne kwestie ekonomiczne mają ugruntowanie w starożytności. Kształtowanie takich pojęć jak pieniądz, procent, kontrakt, kredyt, przy udziale prawa, zaczęło się dawno temu i wywarło wpływ na ich dzisiejsze rozumienie. Materiały i metody: Podstawą dociekań są badania literatury dotyczącej historii rozwoju gospodarki i nauki o gospodarowaniu w aspektach ekonomicznych, filozoficznych, etycznych. W pracy wskazano na nielinearny charakter rozwoju, nowe zjawiska powstają na gruncie zmiennych uwarunkowań politycznych, technicznych, religijno-moralnych, które w dużej mierze mają charakter spontaniczny. Widzimy też wzajemne przenikanie różnych dziedzin wiedzy w znaczeniu ogólnym oraz indywidualnym – poszczególni odkrywcy prezentują szerokie spektrum zainteresowań. Wyniki: Historycznie rozwój wiedzy ekonomicznej rozpoczął się od zagadnień z pogranicza ekonomii i zarządzania, od mikroekonomii (gospodarstwo domowe) do makroekonomii (pieniądz); mało informacji dotyczy dużych przedsięwzięć jak systemy irygacyjne, piramidy czy prowadzenie wojen. Wnioski: Uogólniając – edykty monarchów wyprzedzały dociekania myślicieli, rozumowanie konkretne wyprzedzało rozważania abstrakcyjne.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2018, 11, 4; 147-159
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious doctrines versus economics in the antiquity and the middle ages
Doktryny religijne a ekonomia w starożytności i średniowieczu
Autorzy:
Wójcicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051709.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
scholasticism
method
Thomas Aquinas
Ockham’s razor
the Bible
Opis:
Subject and purpose of work: The work presents the participation of religious ideas in shaping ethical attitudes in business. Its purpose is to indicate the need to consolidate ethical principles in economics with the use of various possibilities of social persuasion. Materials and methods: The research was based on literature studies, including religious, philosophical and historical literature. In particular, the method of induction was employed - from rules to conclusions. Attention was paid to the considerations of the method itself. Results: The development of research on the method required the recognition of the role of reason - autonomous with respect to faith. Findings of St. Thomas Aquinas (distinction between act and possibility, forms and matter, recognition of the causal linkage between events, negation of the dual truth about the same event) and W. Ockham (entities are not to be multiplied without necessity) are still valid today. Conclusions: Religious ideas support economic activity by propagating ethical norms of behaviour. This, in turn, evokes the view of J.M. Keynes about the important role of ideas as such. The significance of the Bible goes far beyond religious aspects.
Przedmiot i cel pracy: Praca przedstawia udział idei religijnych w kształtowaniu postaw etycznych w działalności gospodarczej. Jej celem jest wskazanie potrzeby umocowania zasad etycznych w ekonomii z wykorzystaniem różnych możliwości perswazji społecznej. Materiały i metody: Badania oparto o studia literaturowe, uwzględniające literaturę religijną, filozoficzną, historyczną. Posłużono się zwłaszcza metodą indukcji – od zasad do wniosków. Zwrócono uwagę na rozważania dotyczące samej metody jako takiej. Wyniki: Rozwój badań nad metodą wymagał uznania autonomicznej, względem wiary, roli rozumu. Ustalenia św. Tomasza z Akwinu (rozróżnienie aktu i możliwości, formy o materii, uznanie przyczynowego powiązania zdarzeń, negacja dualnej prawdy o tym samym zdarzeniu) oraz W. Ockhama (nie należy mnożyć bytów ponad potrzeby) pozostają aktualne do dziś. Wnioski: Idee religijne wspomagają działalność gospodarczą poprzez szerzenie etycznych norm postępowania. To zaś przywołuje pogląd J.M. Keynesa o doniosłej roli idei jako takich. Znaczenie Biblii wykracza daleko poza aspekty religijne.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2017, 10, 4; 16-28
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosliny starozytnosci odkrywane na nowo w ogrodach biblijnych swiata
Autorzy:
Wlodarczyk, Z
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/804353.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gumozywice
Biblia
olejki eteryczne
rosliny
Opis:
W Biblii wymieniono wiele gatunków roślin i ich produktów. Obok tych, tak koniecznych do życia duże znaczenie odgrywały też rośliny dostarczające olejków eterycznych, środków higieny, specyfików służących do sprawowania kultu, czy też mumifikacji zwłok [Moldenke, Moldenke 1952; Zohary 1982; Hepper 1992; Maillat, Maillat at 1999], Aloes i mirrę stosowano przy obrzędzie pochówku, nakładając je między lniane płótna, którymi owijano zmarłych. Ilość tych specyfików zależała od dostojeństwa i bogactwa zmarłego. Olej święty przygotowywany był wyłącznie do celów kultu, a dokładną jego recepturę można odnaleźć na kartach Biblii w Księdze Wyjścia (30, 22-33). Cztery składniki: mirra, cynamon, wonna trzcina i kasja połączone były oliwą. W ogrodach botanicznych zgromadzonych jest wiele gatunków roślin z różnych stron świata i tam najłatwiej można wyodrębnić kolekcję roślin biblijnych. Tak jest w Ogrodzie Botanicznym w Hamburgu, gdzie prezentowane są wszystkie omówione w niniejszej publikacji gatunki. Celem tworzenia kolekcji roślin biblijnych jest przybliżenie mało znanych, współczesnemu człowiekowi roślin, które miały ogromne znaczenie w starożytności oraz spopularyzować treści Pisma Świętego. Tabela 1 przedstawia występowanie omówionych w publikacji gatunków roślin w badanych trzynastu ogrodach biblijnych. Najliczniej reprezentowane są gatunki aloesów i cynamonowców. Gatunki te występują w ośmiu obiektach. W sześciu ogrodach uprawia się balsamowce, a w czterech różne gatunki palczatek. Tylko w trzech rośnie tatarak.
A lot of plant species and their products which were components of the diet of Near East societies are mentioned in the Bible. Apart from plants essential for living, the species that provided oils, fragrances, hygienic materials, specifics for cult purposes and mummification played also a major role. Although these products were often very expensive because they were brought from far away places, the need for them continuously grew. Aloes and myrrh were used during the funeral ceremony by putting them between linens in which the deceased were wrapped. The amount of these specifics depended on the social status and wealth of the dead person. Holy ointment was prepared only with the aim of being used for cult purposes, and the Scripture contains its precise recipe in Exodus (30, 22-23). Four ingredients: myrrh, cinnamon, aromatic cane and cassia were mixed with oil of olives. The identification of plant species mentioned in the Bible is not easy and was a subject of scientific research since the 18th century. The author of the presented work considered all current concepts that describe most credibly the list of biblical plants. In a wide variety of plants found in botanical gardens, there are many biblical species and, therefore, it is easy to create a biblical collection. In this way people will have a chance to get familiar not only with the Scripture but also with rare plants that were of a great importance in the past. The occurrence of plants from 13 surveyed gardens that were described in this publication is presented in table 1. Species secreting gum resin and oils used for making ointments for embalmment or for producing oil ointment are represented by Aloe and Cinnamonum. They are present in eight botanical institutions. In six biblical gardens Commiphora is cultivated, whereas Cymbopogon only in four and Acorns in three.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 491; 363-372
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Genesis and History of ius gentium in the Ancient World and the Middle Ages
Geneza i historia ius gentium w starożytności i w Średniowieczu
Autorzy:
Wielgus, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917627.pdf
Data publikacji:
2021-03-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Ius gentium sięga swoimi korzeniami czasów prehistorycznych. Związane było wówczas z wierzeniami religijnymi i opartymi na nich obyczajami. Przekonanie jednak wcześniejszych autorów, wyrażone chociażby przez Monteskiusza, jakoby wszystkie ludy stosowały prawo narodów, w świetle współczesnych badań okazuje się błędne. W wielu kulturach takie prawo nie występowało. U niektórych prymitywnych narodów jeszcze dziś „obcy” traktowany jest z zasady jak „nieczłowiek”. Prawo narodów stosowali jednak już w czwartym tysiącleciu przed Chrystusem Sumerowie. Występuje ono również w starożytnych kulturach Babilonii, Egiptu, Indii i Chin. Starożytni Grecy stosowali je tylko do tych ludzi, z którymi łączył ich wspólny język, kult religijny, igrzyska olimpijskie itp. Niegreków traktowali jako naturalnych wrogów. Rozwój i precyzacja ius gentium dokonały się w starożytnym Rzymie, gdy stał się imperium o światowym zasięgu i wchłonął liczne narody. Prawo to obejmowało zespół norm regulujących prawne stosunki między Rzymianami a obcymi. Z biegiem czasu ulegało ewolucji. Gaius (II w. po Chr.) rozróżnił ius civile – prawo ustanowione przez określony naród dla siebie – od ius gentium, tj. prawa ustanowionego przez wszystkich ludzi w oparciu o naturalny rozum (naturalis ratio). Rozróżnienie powyższe przyjęli i rozwinęli prawnicy średniowieczni, którzy ius gentium uznali za synonim prawa uniwersalnego. Przyjmując z greckiej tradycji rozróżnienie między ius gentium a ius naturae, liczni autorzy rzymscy, zwłaszcza stoicy (Cycero, Marek Aureliusz), a także wcześni Ojcowie Kościoła, utożsamiali prawo narodów z prawem natury. Byli jednak także tacy, którzy te dwa prawa sobie przeciwstawiali (Ulpianus, †228), stwierdzając, że ius gentium dotyczy wyłącznie rodzaju ludzkiego, podczas gdy ius naturae rozciąga się na wszystkie żywe istoty. Po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego Kościół rozwinął system prawny zwany prawem kanonicznym. Nie było ono ani prawem narodowym, ani międzynarodowym. Miało charakter prawa ponadnarodowego, dotyczącego wszystkich chrześcijan. Ze względu na uniwersalny – politycznie i społecznie – charakter ówczesnego Kościoła, prawo kanoniczne regulowało nie tylko życie wewnątrzkościelne, lecz także stosunki międzynarodowe, zwłaszcza w odniesieniu do wojny i pokoju. Kościół wykorzystywał prawo kanoniczne i sankcje, które mu ono dawało, do łagodzenia obyczajów i do eliminacji różnego rodzaju wojen, w tym zwłaszcza tzw. wojen prywatnych, które stanowiły szczególnie dotkliwą plagę średniowiecznych społeczeństw Zachodniej Europy. W tym celu pod karą ekskomuniki proklamował tzw. Boży pokój i zakazywał używania do walki broni szczególnie groźnej i podstępnej, a mianowicie kusz i łuków. Średniowieczne ius gentium było więc głęboko zakorzenione w prawie kanonicznym, chociaż pozostawało również pod dużym wpływem chrześcijańskich teorii teologicznych i filozoficznych. Myślicielami, którzy wywarli znaczący wpływ na jego oblicze i rozwój, zwłaszcza w odniesieniu do tzw. doktryny wojny sprawiedliwej oraz do pokoju między narodami, byli: św. Augustyn, Tertulian, Orygenes oraz Izydor z Sewilli (†636), który zmodyfikował Gaiusową definicję ius gentium, dodając, że uniwersalność prawa narodów będzie zachowana, jeśli zaakceptują je „prawie” wszystkie narody. Ius gentium w ujęciu Izydora obejmowało nie tylko sprawy wojny i pokoju, lecz także takie zagadnienia, jak tworzenie i zbrojenie baz wojskowych, niewola, przymierze, układ pokojowy, zawieszenie broni, nietykalność posłów itp. Ujęcie Izydora włączone zostało do Dekretu Gracjana (1150). Franciszkańscy uczeni średniowieczni, podejmujący rozważania na ten temat (np. Aleksander z Hales i Bonawentura), nawiązywali do myśli św. Augustyna. Dominującą jednak w XIII w. opcją stała się teoria ius gentium w ujęciu Tomasza z Akwinu, który korzystając z teorii prawa narodów św. Augustyna oraz Izydora z Sewilli, wniósł do niej nowe ujęcie, a doktrynę wojny sprawiedliwej wprowadził na stałe do teologii moralnej. Korzystając z dorobku swoich poprzedników, tematem wojny sprawiedliwej zajmowali się w sposób szczególny następujący autorzy średniowieczni: Rajmund z Pennafort, Wilhelm z Rennes, papież Innocenty IV, Henryk de Segusio (Hostiensis), Marcin Polak z Opawy, Oldradus de Ponte, Ioannes de Lignano, Bartolus, Baldus, Idzi Rzymianin, Augustyn z Ankony, Dante, Wilhelm Ockham, Marsyliusz z Padwy, Jan Quidort, Piotr Dubois i inni. Godna szczególnej uwagi jest kontrowersja na temat wojny oraz traktowania przez chrześcijan pogan i innych niewiernych, która to kontrowersja wystąpiła między Innocentym IV – przyznającym niechrześcijanom takie same prawa, jakie mają chrześcijanie – a Henrykiem de Segusio, który uważał, że poganie nie mają prawa do posiadania rodziny, własności prywatnej i własnego państwa. Trzeba zaznaczyć, że polscy średniowieczni uczeni (Stanisław ze Skarbimierza, Paweł Włodkowic i inni) jednoznacznie opowiadali się za stanowiskiem Innocentego IV. Duże znaczenie dla rozwoju średniowiecznego ius gentium miały także różne teorie usiłujące rozwiązać kwestię określenia właściwej relacji między Kościołem a Cesarstwem, papieżem a cesarzem. W XIV w. opracowano trzy główne teorie na ten temat: opcję papieską (Idzi Rzymianin, Augustyn de Ancona), przyznającą papieżowi absolutną władzę duchową i świecką; opcję Dantego, prezentującą ideologię Hohenstaufów poszukującą równowagi między władzą papieża i cesarza; oraz opcję Ockhama i Marsyliusza z Padwy, przyznających całą władzę świecką narodowi, a duchowną wspólnocie wiernych. Interesujący wkład do teorii prawa narodów wniósł także Piotr z Dubois (†1312), który domagał się ustanowienia powszechnego pokoju w obrębie całego chrześcijaństwa. Pokój ten winien zapewnić specjalny trybunał powołany przez specjalnie zwołany sobór, w którym winni wziąć udział wszyscy liczący się dostojnicy chrześcijańscy – zarówno kościelni, jak i świeccy.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1999, 47, 2; 335-351
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego Kościół broni własności prywatnej?
Why does the Church protect the private property?
Autorzy:
Wesoły, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558526.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
własność prywatna
w starożytności
w średniowieczu
w czasach nowożytnych
w encyklikach społecznych
we współczesnym nauczaniu Kościoła
private property in ancient
middle and modern ages
in social encyclicals and contemporary Church’s teaching
Opis:
Własność to najszersze, podstawowe prawo rzeczowe człowieka, które pozwala właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób. W świetle katolickiej doktryny społecznej własność prywatna zawsze była uważana za najlepszą formę własności. Tę tezę Kościół głosi w oparciu o naukę biblijną, św. Tomasza z Akwinu, innych uczonych i papieży społeczników. Sobór Watykański II uczy, że własność prywatna przyczynia się do „podkreślenia roli osoby” i „daje każdemu przestrzeń koniecznie potrzebną dla autonomii osobistej i rodzinnej” (por. GS, nr 71). Kościół broni własności prywatnej, bo gwarantuje ona człowiekowi wolność i godność. I chociaż Kościół broni własności prywatnej, to nie zapomina, że jest ona obciążona „hipoteką społeczną”.
Property is a very wide term. It is the most extensive and basic human right, that allows the owner to use things and dispose of them with exclusion of other people. The Church opts for the private property. The social doctrine of the Church private property was always considered to be the best form of ownership. This was based on St. Thomas Aquinas teachings, who treated ownership as a rudimental factor of expressing individual freedom. He wrote in his Summa Theologica, that „everyone cares more about things, that belong to him, that for things that is common property for everyone or a group of people”. Leo XIII claimed, that „private possession of material goods is a natural human right” (RN, no. 4). Bl. Pope John XXIII said, that depriving of private possession would be a violation God’s and natural laws. (MM, no. 19; PT, no. 21). During Vaticanum II it was said, that private property – along with the ownership of means of production – contributes to „emphasize the meaning of person” and „gives everyone the needed space for personal and familial autonomy” (GS, no. 71). Pope John Paul II clearly states, that private property, having a personal character, is „basic for autonomy and development of human being” (CA, no. 30) Social Catholic Teaching leads the right for private property and using of material goods from biblical God’s order: „fill the earth and subdue it” (Gen 1,28) The Church defends private property, because it guarantees human freedom, and the freedom itself is the guarantee of human dignity. And though the Church defends private property – does not forget, that is carries a „social mortgage” along with it.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2010, 27; 384-407
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 106

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies