Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "traumy" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 70
Tytuł:
'I Had a Dream, Which Was not All a Dream': Viewpoint Metaphors in Personal Experience Narratives on War
„Miałem sen, który nie był wyłącznie snem”: metafory oglądu w narracjach osobistych doświadczeń na temat wojny
Autorzy:
Nikolaienko, Valeriia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28394726.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
metafora oglądu
doświadczeniowość
metafora
punkt widzenia
narracja osobistego doświadczenia
narracja traumy
viewpoint metaphor
experientiality
metaphor
viewpoint
personal experience narrative
trauma narrative
Opis:
The article makes a case for a particular kind of conceptual metaphor, the viewpoint metaphor. The viewpoint metaphor is argued to be a tool employed by narrators in personal experience narratives in order to render their irregular perception mode. The viewpoint metaphor allows mapping on the narrated real experience the perception characteristics of other experiences such as watching a movie or having a dream. The research material consisted of a sample of 50 personal experience narratives (25 in English and 25 in Ukrainian) produced by the participants or witnesses, military and civilian, of hostilities mainly in Ukraine in 2014-2023 and in some other conflicts. It was found that two basic and most prominent viewpoint metaphors in this kind of discourse is EXPERIENCING THE EVENT is DREAMING OF THE EVENT or WATCHING A MOVIE OF THE EVENT. These metaphors are often reinforced by other viewpoint metaphors and they tend to repeatedly occur in the narrative. The function of the viewpoint metaphor is expressing the subjective experientiality, emotional condition and embodied perception mode at the time of the experience narrated. Viewpoint is therefore argued to be a part of the mental space’s construal. Studying the viewpoint metaphor allows to shed light onto the conceptual structure of viewpoint. It was found that the elements mapped from the source experience of watching a movie or having a dream include passive witnessing, reduced agency, hushed perception, unreality of events, timelapse, and slow motion.
W artykule przedstawiono argumenty za istnieniem szczególnego rodzaju metafory pojęciowej – metafory oglądu. Metafora oglądu jest narzędziem stosowanym w narracjach dotyczących osobistych doświadczeń narratorów w celu oddania niezwykłości tych doświadczeń. Metafora ta pozwala na użycie w narracji rzeczywistego doświadczenia projekcji cech percepcyjnych innych doświadczeń, takich jak oglądanie filmu lub sen. Materiał badawczy stanowił korpus 50 narracji osobistych doświadczeń (25 w języku angielskim i 25 w języku ukraińskim) wojskowych i cywilnych  uczestników lub świadków działań wojennych, przede wszystkim  w Ukrainie w latach 2014-2023 oraz w niektórych innych konfliktach. Stwierdzono, że dwie podstawowe i najbardziej widoczne metafory oglądu w tego rodzaju dyskursie to DOŚWIADCZENIE WYDARZENIA to SEN O WYDARZENIU lub OGLĄDANIE FILMU Z WYDARZENIA. Metafory te są często wzmacniane przez inne metafory oglądu i zwykle pojawiają się wielokrotnie w narracji. Funkcją metafory oglądu jest wyrażanie subiektywnego doświadczenia, stanu emocjonalnego i ucieleśnionego trybu percepcji w momencie doświadczenia, które jest opowiadane. Dlatego też punkt widzenia jest traktowany tutaj jako część konstrukcji przestrzeni mentalnej. Badanie metafory oglądu pozwala rzucić światło na strukturę pojęciową punktu widzenia. Z badania wynika, że cechy percepcji przejęte na podstawie doświadczenia domeny źródłowej (oglądania filmu czy snu) obejmują bycie biernym świadkiem, zmniejszoną sprawczość, wyciszoną percepcję, nierzeczywistość wydarzeń, klatkowość widzenia i zwolnione tempo.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 1; 52-70
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s
Afektywne rytmy. Doświadczenie traumy w filmach Alana Clarke’a z lat 80.
Autorzy:
Kosińska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24918700.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Alan Clarke
trauma
afekt
rytm
kino brytyjskie
Irlandia Północna
affect
rhythm
British cinema
Northern Ireland
Opis:
Alan Clarke’s films from the 1980s are usually characterized as radical tests of the boundaries of social realism and narrative minimalism. As such, they have been described as highly political, although their political potential relates primarily to form rather than content (plot or story). Clarke’s critical approach to current affairs in Britain leads not only to a stark and pessimistic diagnosis of the state of the nation and the country but also to an analysis of the national and social traumas of the 1980s. Specific formal and narrative strategies employed by the director are highly affective – he uses intersecting patterns of different, persistent, and repetitive rhythms, visual, aural, and temporal, not to convey an intellectual meaning but rather to affect the viewer, to immerse them in a kind of trance-like experience. The author uses Jill Bennett’s reflections on trauma and affect in art to analyse the rhythmic designs of two of Clarke’s films: Road (1987) and Contact (1985).
Filmy Alana Clarke’a z lat 80. zwykle postrzega się jako radykalne testy granic realizmu społecznego i narracyjnego minimalizmu. Traktuje się je więc jako szczególnie polityczne, choć potencjał ten odnosi się przede wszystkim do formy, a nie treści (fabuły czy historii). Konsekwencją krytycznego podejścia Clarke’a do bieżących wydarzeń w Wielkiej Brytanii jest nie tylko surowa i pesymistyczna diagnoza stanu narodu i kraju, ale także analiza narodowych i społecznych traum lat 80. Specyficzne strategie formalne i narracyjne zastosowane przez reżysera są wysoce afektywne – wykorzystuje on nakładające się na siebie rozmaite natrętne i repetytywne układy rytmów, zarówno wizualnych, dźwiękowych, jak i czasowych, nie po to, by wyrazić znaczenia intelektualne, ale by działać na widza afektywnie, wciągnąć go w pewne transowe doświadczenie. Autorka wykorzystuje refleksje Jill Bennett na temat traumy i afektu w sztuce do analizy rytmicznych układów w dwóch filmach Clarke’a – Road (1987) i Contact (1985). [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s]
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 50-73
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieci „piszą” stan wojenny, dorośli „przepracowują” traumy. Pamięć stanu wojennego w świetle teorii Dominicka LaCapry
Children „write down” martial law, adults „rework” traumas. Martial law memory in light of Dominick LaCapra’s theory
Autorzy:
Berthold, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763196.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
martial law
trauma
childhood
Dominick LaCapra
polish literature
stan wojenny
dzieciństwo
literatura polska
Opis:
Artykuł stanowi próbę zrozumienia traumy stanu wojennego. Przy pomocy aparatu pojęciowego wypracowanego przez Dominicka LaCaprę analizie poddane zostały dwa utwory współczesnej literatury polskiej – Wilczek K. Ryrych oraz Wroniec J. Dukaja. Chociaż myśl amerykańskiego badacza skupia się przede wszystkim wokół treści traumatycznych powiązanych z II wojną światową i Zagładą, to jednak jego teoria przystaje także do innych trudnych wydarzeń historycznych. Autorka artykułu stara się zrewidować sposób, w jaki pamięć o stanie wojennym została zoperacjonalizowana przez pisarkę i pisarza, a także spojrzeć na ich teksty poprzez pryzmat osobistej strategii oswajania traumy. Analizowane utwory pokazują, iż stan wojenny nie jest „doświadczeniem niczyim”, a więc właściwie obecnym-nieobecnym, dotykającym każdego i nikogo, przeciwnie – to ważny problem społeczeństwa polskiego, który wymaga jednak przenicowania oraz nowego, być może także kreatywnego spojrzenia.
The article is an attempt to understand the trauma of martial law. Using the conceptual apparatus developed by Dominick LaCapra, two works of contemporary Polish literature – Wilczek by K. Ryrych and Wroniec by J. Dukaj – are analyzed. Although the thought of the American researcher focuses primarily on the traumatic content associated with World War II and the Holocaust, his theory also befits other difficult historical events. The author of the article seeks to revise the way in which the memory of martial law has been operationalized by the writers, and to look at their texts through the prism of their personal strategies for taming the trauma. The analyzed works show that martial law is not a „nobody’s experience”, that is, it is actually present-absent, affecting everyone and no one; on the contrary, it is an important problem of Polish society, but one that needs to be reframed and looked at in a new, perhaps also creative way.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2023, 18; 115-126
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy z celi śmierci – językowy obraz więziennej traumy skazańców komunistycznego aparatu represji
Letters from Death Row – a Linguistic Picture of the Prison Trauma of Convicts under the Communist Apparatus of Repression
Autorzy:
Jastrzębska-Golonka, Danuta
Kęcik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763562.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
communist repressive apparatus
death row
linguistic image of the world
letters
trauma
komunistyczny aparat represji
cela śmierci
językowy obraz świata
listy
Opis:
Bojownicy o wolną Polskę, którzy nie pogodzili się z oddaniem wyzwolonej spod niemieckiego okupanta ojczyzny Związkowi Socjalistycznych Republik Sowieckich i komunistycznej władzy, stali się ofiarami nowego systemu. Aresztowani, torturowani, oskarżani o działalność przeciwko nowemu rządowi, dostawali wyroki wieloletniego więzienia lub kary śmierci. Oczekując na egzekucje, pisali do rodzin oficjalne, a więc cenzurowane listy oraz – jeśli były takie możliwości, grypsy. Pierwsze nigdy nie zostały wysłane, drugie czasem docierały do adresatów. Język tych listów stał się materiałem badawczym. Analiza tekstów, wykorzystująca metodologię językowego obrazu świata (JOS), pozwoliła na wyłonienie głównych kręgów tematycznych. Skazańcy pisali prośby, podziękowania i pożegnania, dzielili się swoimi refleksjami na temat Boga i wiary, śmierci, wartości rodzinnych i dramatycznej przyszłości, dając upust swoim emocjom i uczuciom, które dzięki staraniom rodzin oraz historyków przemówiły po latach. Artykuł interpretuje te teksty, wykorzystując metodologię językowego obrazu świata, wypracowaną przez lubelską szkołę etnolingwistyczną.
Those fighting for a free Poland, who did not accept the surrender of their country, liberated from German occupation in 1945, to the next invader – the Union of Soviet Socialist Republics and the new Polish communist regime – became victims of the new political system. Arrested, tortured, and accused of activities against the new government, they were sentenced to many years in prison or to death. While awaiting the executions, they wrote official, censored letters to their families, and secret messages if possible. The first were never sent, the second sometimes reached the recipients. The language of these letters forms the basis of this research. In their letters, convicts wrote requests, thanks, and farewells, shared their reflections on God, faith, and death, family values and their dramatic future. They gave vent to their emotions and feelings, which, thanks to the efforts of their families and historians, spoke out years later. The article interprets these texts using the methodology of the ‘linguistic image of the world’ developed by the Lublin Ethnolinguistic School.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 4; 853-873
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trauma Engraved in Stone: Material Community and the Singularity of a Traumatic Affect in Yusef Komunyakaa’s “Facing It”
Trauma zapisana w kamieniu. Materialna wspólnota i jednostkowość afektu traumy w „Twarzą w twarz" Yusefa Komunyaki
Autorzy:
Kisiel, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26056814.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
trauma
Wojna w Wietnamie
Pomnik Weteranów Wietnamu
Yusef Komunyakaa
posthumanizm
nowy materializm
the Vietnam War
Vietnam Veterans Memorial
posthumanism
new materialism
Opis:
The purpose of this article is to trace the behaviour of a traumatic affect based on the reading of Yusef Komunyakaa’s “Facing It,” a poetic ekphrasis of the Vietnam Veterans Memorial. Tracing the manners in which war trauma is worked through and acted out by the speaker, this paper discusses how trauma eludes both compensating processes. At the same time, the nonhuman or inhuman features of trauma are analysed alongside the nonhuman agency of the memorial. The intersection of both nonhuman modes of being makes it possible to align the trauma discourses with materialist criticism. In addition, the traumatic experience is discussed through its tactile connotations following Komunyakaa’s poem and Maya Lin’s commentaries to her monument. Touch turns out to be a potent category capable of capturing the dynamics of a traumatic affect and a promising trope on which new ethical modes of being together in trauma might be founded. Hence, the aim of this article is fourfold; it attempts to: (1) analyse how Komunyakaa’s poem, informed by the selected developments in materialist criticism and trauma studies, might illustrate and expand the affect of trauma; (2) deepen our understanding of the intersections of the material and the traumatic; (3) investigate how the speculative reorganisation of human and nonhuman boundaries, inspired by “Facing It,” might help in assessing trauma, which necessarily resides at the edges of subjectivity; and (4) propose how the figure of trauma based on vulnerable and transformative limits might revise our understanding of community and formulate an ethical obligation for the traumatic times we live in.
Niniejszy artykuł stawia sobie za zadanie prześledzenie dynamiki afektu traumy na podstawie interpretacji wiersza Yusefa Komunyaki, Twarzą w twarz, będącego poetycką ekfrazą Pomnika Weteranów Wietnamu. W oparciu o ślady przepracowywania i odgrywania traumy podmiotu lirycznego, autor stawia pytanie o taką figurę traumy, która wymyka się obu procesom. Ta dostępna staje się dzięki zestawieniu nieludzkich form bycia, współdzielonych przez pomnik oraz samą traumę, otwierając tym samym drogę dla sojuszu dyskursów traumy i badań materialistycznych. Wiersz Komunyaki wraz z refleksjami Mai Lin, autorki pomnika, pozwalają nam także przedefiniować doświadczenie traumy poprzez zmysł dotyku. To właśnie dotyk jest tym tropem, który pozwala nam nawiązać nowe relacje etyczne z innymi, dzięki współdzieleniu traumy. Tym samym, aspiracje tego artykułu można sprowadzić do czterech zasadniczych celów: 1) analizy Twarzą w twarz w oparciu o badania nad traumą i studia materialistyczne, która pokazuje i poszerza rozumienie traumy; 2) rewizji naszego rozumienia relacji pomiędzy traumą oraz materią; 3) oceny tego, jak spekulatywne przesunięcia ludzkich i nieludzkich granic pozwalają nam uchwycić traumę, która zasadniczo operuje na granicznym doświadczeniu podmiotowym; 4) propozycji figury wspólnoty opartej na kruchości i transformatywności granic oraz etycznego imperatywu z niej płynącego, wpisującego się w traumatyczną erę, w której przyszło nam żyć.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 46; 133-152
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Treatment of Trauma Using Horse Assisted Education in Poland
Leczenie traumy z wykorzystaniem metody „Horse Assisted Education” w Polsce
Лечение травм с использованием метода «Horse Assisted Education» в Польше
Autorzy:
Czarnecka, Karolina
Farkas, Kathleen
Romaniuk, Jaroslaw R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150516.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ПТСР
Ассоциация роста и обучения с помощью лошадей (анг. EAGALA)
метафора
связь человека и лошади
материал для исследования
PTSD
EAGALA
metaphor
human-horse bonding
case studies
Opis:
Trauma-informed care requires a sound therapeutic relationship to address trauma symptoms. People with trauma symptoms often cannot use their communication skills or do not possess the emotional stability to talk with others, and many drop out of treatment.  Horse Assisted Education employs a partnership of horse and humans which leads to engagement and participation in experiential and narrative trauma treatment leading to sustained change and recovery. This paper illustrates a model of Horse Assisted Education in Poland, its application in the treatment of trauma symptoms. Three case studies are used to discuss the ways in which the human-animal partnerships foster therapeutic engagement and facilitate experiential learning and insight into trauma symptoms and recovery.
Работа с травмой требует установления прочных терапевтических отношений, направленных на устранение симптомов травмы. Люди с симптомами травмы часто не могут использовать свои коммуникативные навыки, они эмоционально сломлены, что мешает им общаться с окружающими и начинать терапию, поэтому многие из них отказываются от лечения. Обучение с помощью лошадей (англ. Horse Assisted Education, HAE) использует партнерство между лошадью и человеком, что приводит к вовлечению и участию в экспериментальной и вербальной терапии травм. Таким образом наступает устойчивое изменение и выздоровление. Статья иллюстрирует модель обучения с помощью лошадей в Польше и ее применение в лечении симптомов травмы. Три тематических исследования используются для обсуждения того, как партнерские отношения человека и животного способствуют терапевтическому взаимодействию и облегчают эмпирическое обучение, а также понимание симптомов травмы и выздоровления.
Praca z traumą wymaga nawiązania solidnej relacji terapeutycznej, która ma na celu zaopiekowanie się z objawami traumy. Osoby z symptomami traumy często nie potrafią wykorzystać swoich umiejętności komunikacyjnych, są rozbite emocjonalnie co uniemożliwia im rozmowę z innymi i podjęcie terapii, w związku z tym wiele z nich rezygnuje z leczenia. Horse Assisted Education ( HAE), terapia wspierana przez konie wykorzystuje partnerstwo konia i człowieka, które prowadzi do zaangażowania i uczestnictwa w doświadczalnej i narracyjnej terapii traumy, prowadzącej do trwałej zmiany i wyzdrowienia. Niniejszy artykuł ilustruje model HAE w Polsce i jego zastosowanie w leczeniu objawów traumy. Trzy studia przypadków są wykorzystane do omówienia w jaki sposób partnerstwo człowieka i zwierzęcia sprzyja zaangażowaniu terapeutycznemu i ułatwia uczenie się poprzez doświadczenie oraz wgląd w symptomy traumy i powrót do zdrowia.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2023, Veterinary Social Work. Numer specjalny; 1-18
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Війна поза війною, або чи можлива втеча від травми (за романом Гаськи Шиян "За спиною")
Wojna za strefą walki albo czy jest możliwa ucieczka od traumy (według powieści Haśki Szyjan "Za plecami")
War outside the warzone, or is it possible to escape trauma (based on Haska Shyian’s novel "Behind the back")
Autorzy:
Puchońska, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343589.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literature
war
memory
trauma
national identity
tożsamość narodowa
pamięć
literatura
wojna
Opis:
Podejmowane w kulturze ukraińskiej próby refleksji oraz przepracowania traumatycznego doświadczenia totalitarnej przeszłości są uwidaczniane w pojawiających się ostatnio tekstach literackich. Większość z nich odzwierciedla najbardziej aktualne problemy teraźniejszości w świetle doświadczeń traumatycznych, spowodowanych radziecką polityką represyjną wobec narodu ukraińskiego w XX wieku. Dzisiejsza wojna rosyjsko-ukraińska, która rozpoczęła się w Donbasie w 2014 roku, jest niczym innym, jak walką przeciwko narzuconej przez Rosję wizji tożsamości oraz próbą odzyskania przez Ukraińców właściwego obrazu pamięci historycznej. Ta kwestia jest poruszana na różnych poziomach przez przedstawicieli różnych pokoleń. Jednak dla generacji najmłodszej stanowi chyba największe wyzwanie, o czym dobitnie świadczy analizowana w artykule powieść Haśki Szyjan Za plecami. W tej powieści obserwujemy rzeczywistość poprzez spojrzenie młodej dziewczyny, która próbuje odzyskać równowagę psychiczną po bezpośrednim doświadczeniu wojny.
Attempts in Ukrainian culture to reflect on and rework the traumatic experience of the totalitarian past have been portrayed in recently published literary texts. The majority of these reflect the most topical issues of the present in light of the traumatic experience caused by repressive Soviet policies against the Ukrainian people during the 20th century. Today’s Russian-Ukrainian war, which began in the Donbas in 2014, is nothing less than a struggle against Russia’s imposed vision of identity and an attempt by Ukrainians to reclaim the proper image of historical memory. This issue is addressed on different levels by representatives of different generations. However, it is perhaps the most challenging for the youngest generation, as is clearly evidenced by Haska Szyjan’s novel Behind the Back, which is analyzed in the article. In this novel, we observe reality through the eyes of a young girl trying to regain her mental balance after directly experiencing the war.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 1; 139-154
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Trauma bez traumy”: współczesne przeżywanie traum na podstawie wybranych opowiadań Alda Novego
“Trauma without Trauma”: Experiencing Trauma Contemporarily on the Basis of Aldo Nove’s Stories
Autorzy:
Kobylska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520264.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
trauma
disaster
Aldo Nove
Daniele Giglioli
Italian literature
contemporary literature
katastrofa
literatura włoska
literatura współczesna
Opis:
The article shows the results of the analysis of literary “trauma without trauma” concept by Daniele Giglioli, observed in prose pieces of Italian writer, Aldo Nove. The Autor of the paper explains the theory of the Italian literary scholar and searches for its reflection and its way of presenting in the newest Italian literature on the example of Nove’s stories: Ruanda and Vermicino from the collection Superwoobinda (1998) and Il giorno più bello della mia vita from Anteprima mondiale (2016). The aim of the examination is to respond to the question, what, according to the writer, is the trauma of the contemporary society and in which way is it presented in the contemporary literature.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 289-303
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ifigenia w Taurydzie Eurypidesa: poetyka traumy, estetyka horroru i katharsis na scenie
Euripides’ Iphigenia in Tauris: the Poetics of Trauma, the Aesthetics of Horror and a Catharsis on the Stage
Autorzy:
Pypłacz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143746.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Eurypides
Ifigenia w Taurydzie
tragedia grecka
katharsis
morderstwo
horror
trauma
metateatr
Euripides
Iphigenia in Tauris
Greek tragedy
catharsis
murder
metatheatre
Opis:
Ifigenia w Taurydzie Eurypidesa w interesujący sposób łączy w sobie to, co dzisiejsi odbiorcy opisaliby jako klasyczną grozę opartą na motywie traumy z dzieciństwa (z jednej strony) oraz inteligentną, metateatralną analizę działania mechanizmu (greckiej) tragedii. Okrutna, mściwa bohaterka owej sztuki jest zarazem skrzywdzonym, nieszczęśliwym dzieckiem uwięzionym w ciele dorosłej kobiety. Walczy z dręczącymi ją wspomnieniami w specyficzny sposób, w nieskończoność inscenizując scenę własnej śmierci z rąk rodzonego ojca, Agamemnona. Świątynia w kraju Taurów służy jej jako osobliwy „teatr w teatrze”, gdzie – wśród makabrycznych dekoracji wykonanych ze szczątków ciał greckich żeglarzy – dręczona wspomnieniami dziewczyna rytualnie zabija kolejnych przybyszów ze swej ojczyzny. Nieoczekiwana wizyta brata, Orestesa, okazuje się skutecznym lekarstwem na owo niekończące się cierpienie Ifigenii. W sztuce tej Eurypides nie tylko umożliwia odbiorcom osiągnięcie katharsis, lecz także – za pomocą środków metateatralnych – pokazuje im dokładnie, na czym owa katharsis polega; w jaki sposób ludzki umysł oczyszcza się ze szkodliwych emocji. Gdy tylko Ifigenia przestaje koncentrować się na własnym cierpieniu i przenosi swą uwagę na podobnie jak ona sama udręczonego Orestesa, odzyskuje utraconą równowagę umysłu. Jednocześnie publiczność – która, naturalnie, solidaryzuje się z bohaterami – także odczuwa ulgę. Ifigenia w Taurydzie jest więc „sztuką w sztuce”, która pokazuje, jak funkcjonuje dobrze skonstruowana tragedia.
Euripides’ tragedy Iphigenia in Tauris is an interesting combination of something that today’s theatre-goers would describe as being a classic horror play based on the motif of a childhood trauma (on the one hand) and – on the other hand – a cleverly designed metatheatrical study of how the mechanism of (Greek) tragedy really works. The terrifying, cruel and murder-obsessed Iphigenia is at one and the same time a wronged, unhappy child imprisoned in the body of a grown woman. She struggles with her pain by re-enacting her own unaccomplished murder in a sinister „theatre within a theatre”, i.e. in the temple of Arthemis, where – among macabre decorations made from remnants of the bodies of those Greek sailors that she has slain so far – she ritually kills any further newcomers from her homeland. An unexpected visit by her brother Orestes proves to be an effective remedy for Iphigenia’s distress. In this play, Euripides not only enables his audience to achieve catharsis, but also – through metatheatrical means – shows us exactly how a human mind is purged of dangerous emotions: as soon as Iphigenia stops concentrating on her own pain and starts to sympathize with Orestes, her mind is cured, and she is restored to a state of happiness. At the same time, the audience – who sympathize wih the characters – also feel a sense of relief. Iphigenia in Thauris is therefore a play within a play that shows us how a good tragedy works.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2019-2020, 69-70; 5-15
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oswajanie traumy? Refleksje nad sposobem opisywania śmierci żołnierzy rzymskich w Commentarii de bello Gallico
Taming the trauma? Reflections on the way of describing death of the Roman soldiers in the Commentarii de bello Gallico
Autorzy:
Faszcza, Michał Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25423411.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Cezar
Commentarii de bello Gallico
wojna galijska
armia rzymska
Caesar
Gallic wars
Roman army
Opis:
Prowadzony w latach 58—51 przed Chr. rzymski podbój Galii obfitował w walki toczone z dużą intensywnością, których efektem były dotkliwe straty ponoszone przez armię Gajusza Juliusza Cezara. Wieści o przebiegu działań wojennych docierały do Rzymu w różnej formie, nie wyłączając relacji autorstwa żołnierzy. Stawiało to Cezara w specyficznej sytuacji, jako że budowana przez niego narracja mogła zostać szybko zweryfikowana przez innych uczestników wojny. Co więcej, musiał liczyć się z koniecznością zmierzenia się z różnorakimi emocjami społecznymi, będącymi konsekwencją docierających do Italii informacji o ponoszonych porażkach bądź znacznej liczbie poległych. Skłania to do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Cezar starał się przedstawić odbiorcom tego rodzaju epizody i czy na tej podstawie można sformułować wnioski dotyczące docelowego kręgu adresatów pisanych przez niego Commentarii.
The Roman conquest of Gaul made in 58—51 BC abounded in heavy struggles which resulted in severe losses suffered by the army of Gaius Julius Caesar. Information about the course of the war reached Rome from various sources, including the accounts of soldiers. This put Caesar in a specific situation, as the narrative he was building could have been quickly verified by others. What is more, he had to assume the probability of facing various social emotions resulting from information about military defeats or a significant number of fallen soldiers. This leads to the question of how Caesar tried to present such episodes, and whether any conclusions can be drawn about the main audiences of his Commentarii.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-18
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Schreiben im Versuch, "Schönheit" und „Glück herzustellen“: Die Sehnsucht als zentrales Motiv des Erzählens von Urs Widmer
Writing as an attempt to 'create beauty' and 'happiness’. Longing as a Central Theme in the Narratives of Urs Widmer
Pisarstwo będące próbą ‘tworzenia piękna' i 'szczęścia’: Tęsknota jako centralny motyw twórczości Ursa Widmera
Autorzy:
Sośnicka, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28286711.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Deutschschweizer Gegenwartsprosa
Urs Widmers Poetik
literarische Phantasie
Kreativität
Realitätskritik
Kindheitstraumata
niemieckojęzyczna proza szwajcarska
poetyka Ursa Widmera
fantazja literacka
kreatywność
krytyka rzeczywistości
traumy dzieciństwa
Contemporary German-Swiss Prose-writing
the poetics of Urs Widmer
literary imagination
creativity
criticism of reality
childhood trauma
Opis:
In Urs Widmers Werk, das in den unterschiedlichsten Varianten illusionslose Utopien ‚in die Luft‘ entwirft, wird dauernd der Gegensatz zwischen Wirklichkeit und der Sehnsucht nach einer besseren und bunteren Welt, zwischen poetischer Vision und gesellschaftlicher Realität thematisiert. Dass die Sehnsucht das konstituierende Element seines Erzählens bildet, bezeugt bereits der Titel seines programmatischen Essays Das Normale und die Sehnsucht (1972), in dem der Schriftsteller in Form von Fragen dies diskutierte, was ihn vordergründig beschäftigte und was er mit seinem Erzählen eigentlich zu erreichen suchte. Der Beitrag geht demzufolge den zentralen, in diesem Essay formulierten Fragen nach und präsentiert an einigen ausgewählten Werken des Schweizer Autors – insbesondere an der Erzählung Liebesbrief für Mary (1993) –, inwiefern und in welcher Gestalt Literatur als Ausdruck der Sehnsüchte betrachtet werden kann.
W utworach Ursa Widmera, szkicujących w najróżniejszych wariantach pozbawione złudzeń utopie, nieustannie zaznacza się antagonizm między światem rzeczywistym a tęsknotą za światem barwniejszym i lepszym, między poetycką wizją a rzeczywistością społeczną. O kluczowym znaczeniu motywu tęsknoty w twórczości Widmera świadczy już sam tytuł jego eseju Das Normale und die Sehnsucht (1972) [Normalność i tęsknota], w którym pisarz sformułował swą poetykę w formie pytań o to, co najbardziej go zajmuje i co stara się wyrazić w swych utworach. Artykuł omawia centralne pytania postawione w tym eseju, odwołując się równocześnie do wybranych utworów szwajcarskiego pisarza, szczególnie do opowiadania Liebesbrief für Mary (1993) [List miłosny do Mary]. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu i w jakiej formie literatura może wyrażać tęsknoty.
The work of Urs Widmer creates in the most diverse variations Utopias devoid of illusions – the contrast between reality and yearning for a better and brighter world, between poetic vision and social reality are his constant themes. The title of his programmatic essay Das Normale und die Sehnsucht (1972) [Normality and Longing] testifies to the fact that longing is the constituent element of his narratives. In this essay, the writer discusses in the form of questions what his main preoccupations are and what he was actually attempting to achieve with his tales. Accordingly, this article considers the central questions posed in the essay and demonstrates in selected works of the Swiss author – especially in the story Liebesbrief für Mary (1993) [Love-letter for Mary] – to what extent and in what form literature can be considered as an expression of yearnings.
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2022, 7; 147-167
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transfer traumy. Monografia zbiorowa Літературний образ дитинства в часи кризи pod redakcją Katarzyny Jakubowskiej-Krawczyk
Transfer of trauma. The collective monograph Літературний образ дитинства в часи кризи edited by Katarzyna Jakubowska-Krawczyk
Перенесення травми. Колективна монографія Літературний образ дитинства в часи кризи за редакцією Катажини Якубовської-Кравчик
Autorzy:
Zambrzycka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343594.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
огляд
дитинство
криза
війна
травма
постколоніалізм
review
childhood
crisis
war
trauma
postcolonialism
Opis:
Текст є рецензією на колективну монографію Літературний образ дитинства в часі кризи за редакцією Катажини Якубовської Кравчик. Книга стосується питань дитинства в часи кризи. Дослідники з Польщі та України аналізують різні проблеми, такі як Друга світова війна, Голокост, тоталітарний режим, бездомність та війна на Донбасі. У книзі використано сучасний метод постколоніальних досліджень і методологію дослідження травми в перспективі передання досвіду з покоління на покоління. Книга стосується дуже важливих сьогодні питань.
The text is a review of a collective monograph Літературний образ дитинства в часи кризи edited by Katarzyna Jakubowska-Krawczyk. The book is about the issues of childhood in times of crisis. Researchers from Poland and Ukraine analyze various issues, such as World War II, the Holocaust, the totalitarian regime, homelessness and the ongoing war in Donbas. The book uses the modern method of postcolonial studies and trauma research from the generational transfer perspec- tive. It deals with very important issues.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 205-211
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Роман-травелог Гузель Яхиной Эшелон на Самарканд: от изживания исторической травмы к персональной мифологи
Guzel Yakhinas novel-travelogue Echelon to Samarkand: from surviving historical trauma to personal mythology
Powieść podróżnicza Guzel Jachiny „Eszelon do Samarkandy": od przezwyciężenia traumy historycznej do personalnej mitologii
Autorzy:
Smirnova, Alfiya I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311611.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Гузель Яхина
роман-травелог
путешествие
историческая травма
персональная мифология
«новый историзм»
Guzel Jachina
powieść podróżnicza
podróż
trauma historyczna
mitologia osobista
„nowy historyzm”
Gusel Yakhina
novel-travelogue
trip
historical trauma
personal mythology
«new historicism»
Opis:
The article examines the novel Echelon to Samarkand by Guzel Yakhina, dedicated to the Soviet past and the theme of «great hunger» of the early 1920s, which is interpreted as a collective trauma; analyzes the chronotope of the way, semantics of nomination of chapters structuring the development of the plot, architectonics of the novel; reveals the mindset to create a text that includes elements of myth, fairy tale, parable, which promotes author’s personal mythology and determined the meta-genre specifics of the novel-travelogue. The analysis of the text shows that Yakhina's novel expression demonstrates a personal perception of the historical background of the disappeared country, «new historicism» in the understanding of the Soviet civilization.
Artykuł dotyczy powieści Guzel Jachiny Eszelon do Samarkandy poświęconej sowieckiej przeszłości i tematowi „wielkiego głodu” na początku lat 20., który interpretuje się jako zbiorową traumę. W analizie utworu uwzględniono chronotop drogi, semantykę nominacji rozdziałów, strukturyzację rozwoju fabuły, architekturę powieści. Przedstawiono też cel stworzenia tekstu, w którym elementy mitu, baśni, przypowieści przyczyniają się do stworzenia osobistej mitologii autora. Określono także metagatunkową specyfikę powieści podróżniczej. Z analizy tekstu wynika, że powieści Jachiny ukazują osobiste postrzeganie historycznej przeszłości nieistniejącego już kraju, „nowy historyzm” w objaśnieniu cywilizacji sowieckiej.
В статье рассматривается роман Гузель Яхиной Эшелон на Самарканд, посвященный советскому прошлому и теме «большого голода» начала 1920-х годов, который осмысливается как коллективная травма; рассматривается хронотоп пути, семантика номинации глав, структурирующей развитие сюжета, архитектоника романа; выявляется установка на создание текста, включающего в себя элементы мифа, волшебной сказки, притчи, что способствует реализации персональной мифологии автора и определило метажанровую специфику романа-травелога. Проведенный анализ текста свидетельствует о том, что романное творчество Яхиной демонстрирует личностное восприятие исторического прошлого исчезнувшей страны, «новый историзм» в осмыслении советской цивилизации.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 4; 81-95
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Феноменологія переживань у контексті психічної травми
Phenomenology of experiences in the mental trauma context
Fenomenologia doświadczeń, w kontekście traumy psychicznej
Autorzy:
Bondarevska, Liudmyla
Stasko, Olena
Kalashnyk, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38416042.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
Tematy:
psyche
trauma
significant experience
traumatic experience
in-depth psychocorrection
psychological help
psychika
uraz psychiczny
znaczące przeżycia
traumatyczne przeżycia
psychokorekcja pogłębiona
pomoc psychologiczna
Opis:
The article highlights the results of the analysis of the scientific and theoretical basis of the development of the problem of the impact of mental trauma on the subject’s experiences. The concepts of mental trauma, traumatic event, and traumatic experiences are analysed. The peculiarities of the impact of mental trauma on the subject’s experience are outlined in the context of psychodynamic theory. It was established that the experience acquires a traumatic character not due to a quantitative indicator (repetition), but due to the significance of the event for the subject, which serves as a basis for the formation of destructive tendencies of the psyche. The possibilities of the method of active socio-psychological cognition (ASPP) in identifying the influence of traumatic fixations on the unconscious experiences of the subject, which in turn cause the formation of destructive tendencies of the psyche, are outlined.
W artykule zwrócono uwagę na wyniki analizy naukowych i teoretycznych podstaw rozwoju problematyki wpływu traumy psychicznej na przeżycia podmiotu. Analizowane są pojęcia traumy psychicznej, zdarzenia traumatycznego i traumatycznych doświadczeń. Osobliwości wpływu traumy psychicznej na doświadczenie podmiotu, zarysowano w kontekście teorii psychodynamicznej. Ustalono, że przeżycie nabiera charakteru traumatycznego nie ze względu na wskaźnik ilościowy (powtórzenie), ale ze względu na znaczenie zdarzenia dla podmiotu, które jest podstawą kształtowania się destrukcyjnych tendencji psychiki. Zarysowano możliwości metody aktywnego poznania społeczno-psychologicznego (ASPP), w rozpoznawaniu wpływu fiksacji traumatycznych na nieświadome przeżycia podmiotu, które z kolei powodują powstawanie destrukcyjnych tendencji psychiki.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2022, 15; 95-102
2082-7016
2450-5552
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzygeneracyjny przekaz traumy w doświadczeniach młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego
Autorzy:
Krawczyk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031163.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
trauma
Jewish origin
young adults
pochodzenie żydowskie
młode osoby dorosłe
Opis:
Moje badania mieszczą się w orientacji jakościowej. Celem niniejszego opracowania jest pokazanie sposobów i konsekwencji międzygeneracyjnego przekazu traumy, odzwierciedlającej się w doświadczeniach życiowych młodych osób dorosłych.  Dane analizowane były za pomocą językowo-narracyjnej metody. W niniejszym artykule przyglądam się międzygeneracyjnemu przekazowi traumy w rodzinach pochodzenia żydowskiego, który odzwierciedla się w doświadczeniach młodych osób dorosłych. Konsekwencje traumy widzą oni u swoich bliskich i u siebie. W pierwszym przypadku można je ująć w trzy następujące kategorie: lęk przed ujawnianiem własnej narodowości, czego specjalną postać stanowi zakaz mówienia o pochodzeniu żydowskim, nakładany na potomków oraz zmiana nazwiska przez przodków; nadopiekuńczość względem potomków; a także okazywanie im dystansu emocjonalnego. Z kolei konsekwencje traumy dostrzegane u siebie są następujące: lęk przed obcymi i nadopiekuńczość względem własnych dzieci.
My research falls within a qualitative orientation. The purpose of this study is to show the ways and consequences of intergenerational transmission of trauma as reflected in the life experiences of young adults.  Data were analyzed using a linguistic-narrative method. In this paper, I look at the intergenerational transmission of trauma in Jewish families as reflected in the life experiences of young adults. They see the consequences of trauma in their loved ones and in themselves. In the case of the former, they can be grouped into three categories: fear of disclosing one's nationality, a special form of which is the prohibition on speaking about one's Jewish origin to one's descendants and the change of name by one's ancestors; overprotectiveness towards one's descendants; and showing emotional distance from them. In turn, the consequences of trauma perceived in the self are: fear of strangers and overprotectiveness towards one's own children.  
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2021, 14; 107-119
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 70

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies