Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the cistercians" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 70
Tytuł:
Cystersi, średniowieczni mistrzowie inżynierii wodnej
The Cistercians, medieval masters of hydro-engineering
Autorzy:
Bojęś-Białasik, A.
Kwiatkowska-Kopka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217564.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Cystersi
inżynieria wodna
Cistercians
hydro-engineering
Opis:
Problematyka związana z zagadnieniami inżynierii wodnej i charakterem prac melioracyjnych w klasztorach cysterskich nie wychodzą w literaturze przedmiotu poza ramy ogólnych sformułowań. Szczegółowe studia nad powyższymi kwestiami mają kluczowe znaczenie w rozważaniach nad faktycznym poziomem myśli technologicznej i inżynieryjnej "szarych mnichów". Dzięki pionierskim pracom, przeprowadzonym przez francuskich badaczy, rozpoznany został zakres prac melioracyjnych i charakter urządzeń wodnych w kilku francuskich placówkach cysterskich, między innymi w Morimond. Badania archeologiczne w cysterskim klasztorze w Szczyrzycu dostarczyły ciekawego materiału, związanego z zagadnieniami z zakresu inżynierii wodnej (rozpoznania w rejonie wirydarza klasztornego i w pobliżu elewacji południowej budynku klasztornego). Unikalność doniesień z obszaru nie istniejącego klasztoru w Morimond wraz z terenowymi obserwacjami poczynionymi w czasie prac archeologicznych w Szczyrzycu skłoniły autorki do zaprezentowania kilku uwag, które mogą stać się kolejnym przyczynkiem do studiów nad technicznymi urządzeniami w klasztorach oraz stosowaniem w nich modelowych rozwiązań.
The issues connected with the question of water engineering and the character of drainage work in the Cistercian monasteries, do not reach beyond general remarks in the literature of the subject. Detailed studies of the above issues are of key importance for considering the actual state of technological and engineering thought of the 'grey friars'. Owing to the pioneer work conducted by the French researchers, the range of drainage work and the character of water-powered devices in several French outposts, including Morimond, was recognized. Archaeological research in the Cistercian monastery in Szczyrzyc supplied interesting material connected with the issues concerning water engineering (recognised within the monastery garth and in the vicinity of the south elevation of the monastery building). Unique reports from the area of the no-longer-existing Morimond monastery, together with field observations made during archaeological excavations in Szczyrzyc, encouraged the Authors to present some remarks which could contribute further to studies on technical devices found in monasteries, as well as on model solutions used in them.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2010, 27; 79-94
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań nad piśmiennictwem pragmatycznym średniowiecznej biblioteki klasztoru cystersów w Mogile
Excerpts from research on pragmatic literary production of the Cistercians’ library in Mogila
Autorzy:
Domżał, Zbigniew
Wałkówski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472464.pdf
Data publikacji:
2018-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
historia Kościoła
zakony
cystersi
Mogiła
kodykologia
pragmatyczne piśmiennictwo
history of the Church
monasteries
Cistercians
codicology
pragmatic literary production
Opis:
The article is a piece of broader research on the scriptorium of the Cistercian monastery in Mogila from mid-15th to the beginnings of 16th century. According to Edward Potkowski, one of the functions of writing was pragmatic literary production that served people’s public and private activity. Source base includes ten codices in total, eight of which were examined, coming from the mid-15th century to the first years of 16th. The article, after introducing the term of pragmatic literary production, points and discusses it’s particular profiles of the manuscripts of the library of Cistercian monastery in Mogila. It introduces particular volumes and their authors. It specifies which profiles of pragmatic literary production are dominating and how typical is that for the libraries of medieval Cistercians.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2018, 12; 39-68
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura muzyczna cystersów w Krzeszowie w XVIII wieku. Wybrane zagadnienia
Musical Culture of the Cistercians in Krzeszów in the 18th Century. Chosen Issues
Autorzy:
Kutrowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040826.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Krzeszów
śląscy cystersi
opat Bernard Rosa
kościół bracki pw. św. Józefa w Krzeszowie
kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie
Silesian Cistercians
Abbot Bernard Rosa
Church of St Joseph in Krzeszów
Basilica of the Assumption of the Blessed Virgin Mary in Krzeszów
Opis:
Początki opactwa cystersów w Krzeszowie sięgają końca XIII wieku. Za punkt zwrotny w historii klasztoru można uznać 2. połowę XVII wieku, czyli czas rządów opata Bernarda Rosy (1660-1696). Dzięki niemu życie klasztorne zaczęło się dynamicznie rozwijać w wielu dziedzinach, w tym także w dziedzinie muzyki, która stanowiła ważny element życia klasztoru. Muzyka wykonywana w czasie liturgii i nabożeństw w Krzeszowie realizowana była w dwojaki sposób. Z jednej strony kontynuowane były zakonne tradycje śpiewu  chorałowego, z drugiej zaś wprowadzano nowe tendencje muzyki wielogłosowej. Bardzo wyraźnym rysem życia muzycznego Krzeszowa była wokalno-instrumentalna muzyka kościelna; obok niej wykonywana był również muzyka instrumentalna. Miała ona pełnić cztery podstawowe funkcje: być ozdobna (decoratio), sprawiać wrażenie przyjemności (delectare), wywoływać emocjonalne wzruszenie (permovere) i uczyć (docere). W XVIII-wiecznej muzyce wykonywanej w Krzeszowie przeważał styl koncertujący. Muzykę wykonywaną w Krzeszowie można podzielić – na podstawie zachowanych muzykaliów – na dwie zasadnicze kategorie: (1) dzieła przeznaczone do liturgii i (2) wykonywane poza liturgią. Utwory te były przejawem głównych nurtów duchowości cystersów krzeszowskich: nurtu chrystocentryczny, wyrażającego się w nabożeństwach adoracyjnych Najświętszego Sakramentu, w kulcie pasyjnym, w kulcie Emmanuela (praskiego Dzieciątka Jezus), nurtu mariologicznego i nurtu kultu świętych (głównie św. Józefa, św. Jana Nepomucena, św. Jadwigi i czternastu Wspomożycieli). Część utworów była komponowana przez kompozytorów rodzimych, którymi często byli sami cystersi, pozostałe – przez kompozytorów obcego pochodzenia. Muzyka w Krzeszowie wykonywana była przez istniejącą tam kapelę. Należeli do niej:  kantorzy i sukcensorzy, tzw. regentes chori, organiści, i inni muzycy. Wśród nich byli też kompozytorzy i nauczyciele, którzy uczyli młodych chłopców muzyki i liturgii w miejscowej szkole. Ważnym elementem kultury muzycznej Krzeszowa były i są nadal organy. W bazylice pw. Wniebowzięcia NMP znajdują się organy wybudowane w latach 1632-1736 przez śląskiego organ-mistrza Michaela Englera. Instrument ten jest niezwykle cenny m.in. pod względem architektury i walorów brzmieniowych. Do dziś zachowała się znaczna część oryginalnych elementów. Drugim instrumentem organowym w Krzeszowie są organy w kościele brackim pw. św. Józefa. Przypuszcza się, że zostały przeniesione do tutejszego kościoła z czeskiego klasztoru w Brzewnowie. Dokładna data ich budowy i warsztat organmistrzowski nie są znane.
The beginnings of the Cistercian Abbey in Krzeszów go back to the end of the 13th century. The second half of the 17th century, that is the time of the rule of Abbot Bernard Rosa (1660-1696), may be considered a turning point in the history of the abbey. It was owing to him that the life of the abbey started to develop dynamically in many areas, including music that was an important element of the life of the abbey. Music performed during the liturgy and services in Krzeszów was realized in two ways. On the one hand, monastery traditions of chorale singing were continued, and on the other, new tendencies of polyphonic music were introduced. Vocal-instrumental church music was a very distinct feature of the musical life of Krzeszów; besides, also instrumental music was performed. It was supposed to fulfill four basic functions: to be decorative (decoratio), to give the impression of pleasure (delectare), to stir up emotions (permovere) and to teach (docere). In the 18th century music performed in Krzeszów the concerting style was dominant. The music performed in Krzeszów may be divided—on the basis of the preserved documents —into two fundamental categories: (1) works designed for the liturgy, and (2) ones performed outside the liturgy. These works were a manifestation of the main currents of the spirituality of the Krzeszów Cistercians: of the Christocentric current, expressed in services of adoration of the Holy Sacrament, in the passion cult, in the cult of Emmanuel (the Prague Christ Child), of the Mariological current and of the current of the cult of the saints (mainly of St Joseph, St John of Nepomuk, St Jadwiga and the Fourteen Holy Helpers). Part of the works were composed by native composers, often the Cistercians themselves, and the remaining ones – by foreign composers. Music in Krzeszów was performed by the band that existed there. Its members were: cantors and successors, choirmasters, the so-called regentes chori, organists, and other musicians. Among them there also were composers and teachers, who taught young boys music and the liturgy in the local school. Organs have always been an important element of musical culture of Krzeszów. In the Basilica of the Assumption of the Blessed Virgin Mary there are organs built in the years 1632-1639 by the Silesian organ builder. The instrument is unusually precious, among others due to its architecture and sound values. A considerable part of the original elements have survived till today. The other organ instrument in Krzeszów are organs in the Church of St Joseph. It is supposed that they were moved to the church from the Czech monastery in Břevnov. It is not known precisely when and in what organ workshop they were built.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2014, 61, 8; 79-95
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys historii lasow Nadlesnictwa Rudy Raciborskie do roku 1945
The outline of history of forests in the Rudy Raciborskie Forest District until 1945
Autorzy:
Pietras, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012020.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
historia
lasy
lesnictwo
Nadlesnictwo Rudy Raciborskie
rudy raciborskie forest district
the cistercians
history
Opis:
Sudden progress of monastic metallurgy at the end of the Thirty Years War created an increased demand for charcoal, which caused in second half of the 17th century changes from exploitation to rational forest economy. During 1690s, the Cistercians from Rudy ran on a big scale logging and artificial revival of forests of today's Rudy Raciborskie Forest District, so that they become precursors of modern forestry not only in Upper Silesia, but also throughout Poland.
Źródło:
Sylwan; 2009, 153, 02; 99-107
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Darowizny, legaty testamentowe i inne sposoby nabywania ksiąg do biblioteki cystersów w Szczyrzycu w okresie staropolskim
Donations, testamentary depositions and other ways of acquiring books for the Cistercian library in Szczyrzyc in the Old Polish period
Autorzy:
Marszalska, Jolanta M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023048.pdf
Data publikacji:
2015-06-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
biblioteka zakonna
cystersi
Szczyrzyc
darowizny
legaty testamentowe
monastic library
the Cistercians
donations
testamentary depositions
Opis:
Legacies from the donors of the monastery, testamentary depositions and gifts were the main form of supply of books to the library of Szczyrzyc, both in the early days of the monastery as well as over several hundred years of its existence and operation. It was a quite common phenomenon for the vast majority of monastic libraries in the past centuries. In the light of the preserved archival material, and above all the books from the library of Szczyrzyc, it can be concluded that it was one of the most important sources of enlargement of the monastic library. This statement applies to the entire period of the functioning of this library, but especially to the beginning of its formation when the collections mainly included manuscripts and liturgical codes.On the basis of the information about provenance, it is possible to identify three groups of donors to the library of Szczyrzyc: monks (abbots and priors) from Szczyrzyc, secular clergy, representatives of other religious orders and lay people. Among the donated books are primarily theological and liturgical works as well as the collections of sermons necessary for the effective pastoral care of the parish.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 103; 179-197
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cystersi jędrzejowscy po kasacie opactwa w 1819 r. Studium biograficzne, cz. 2
Cistercians of Jędrzejów after the dissolution of the abbey in 1819. Biographical study, part 2
Autorzy:
Stępień, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407299.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
cystersi
Jędrzejów
klasztor
kasata
losy osobiste
XIX wiek
the Cistercians
monastery
dissolution
personal history
19th century
Opis:
Artykuł przedstawia biogramy cystersów jędrzejowskich, uwzględnionych na liście członków zgromadzenia klasztornego w czasie kasaty opactwa w 1819 r. Zawartość biogramów stanowią informacje dotyczące m.in. daty urodzenia i miejsca pochodzenia każdego z mnichów, czasu wstąpienia do klasztoru, złożenia profesji zakonnej i przyjęcia święceń kapłańskich oraz pełnionych funkcji klasztornych. Szczególną uwagę zwrócono na pokasacyjne losy zakonników. Podstawowy materiał źródłowy stanowiły akta ogólne i personalne duchowieństwa, schematyzmy diecezjalne i zakonne oraz akta parafialne i księgi metrykalne.
The article presents the biographies of the Jędrzejów Cistercians included in the list of members of the monastery during the dissolution of the abbey in 1819. The content of biographies includes information on e.g., the date of birth and place of origin of each monk, the time of joining the monastery, making their religious profession, and being ordained a priest, and performing monastic functions. Particular attention was paid to the post-dissolution fate of the monks. The primary source material included general and personal files of the clergy, diocesan and monastic schematics as well as parish files and record books.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 30, 2; 210-226
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cystersi z klasztorów skasowanych w 1819 r. w diecezji sandomierskiej. Studium biograficzno-prozopograficzne
Cistercians from Monasteries Dissolved in 1819 in the Diocese of Sandomierz. A Biographical and Prosopographical Study
Autorzy:
Stępień, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33908753.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Cistercians
monastery
Koprzywnica
Wąchock
Sulejów
dissolution
prosopography
19th century
cystersi
klasztor
kasata
prozopografia
XIX w.
Opis:
Przedmiotem analizy biograficzno-prozopograficznej uczyniono konwenty klasztorne trzech ośrodków cysterskich: w Koprzywnicy, Sulejowie i Wąchocku, które w czasie kasaty w 1819 r. znajdowały się w granicach diecezji sandomierskiej. Skład personalny klasztorów w początkowym okresie supresji stanowiło ogółem 55 zakonników. W pierwszym etapie badań przygotowano kartotekę biograficzną, która posłużyła do przeprowadzenia analizy w zakresie pochodzenia społecznego, narodowościowego i terytorialnego oraz liczebności i struktury wieku omawianych wspólnot. Przedmiotem rozważań były też pokasacyjne losy mnichów. Podstawowy materiał źródłowy stanowiły akta ogólne i personalne duchowieństwa, schematyzmy diecezjalne i zakonne oraz akta parafialne i księgi metrykalne.
The subject of the biographical and prosopographical analysis were the convents of three Cistercian monastery, in Koprzywnica, Sulejów and Wąchock, which during the dissolution in 1819 were within the borders of the Sandomierz diocese. The personal composition of the monasteries in the initial period of suppression consisted of a total of 55 monks. In the first stage of the research, a biographical index was prepared, which was used to analyze the social, national and territorial origins as well as the numerical and age structure of the discussed communities. The post-dissolution fate of the monks was also the subject of scientific reflection. The primary source material is comprised by general and personal files of the clergy, diocesan and monastic schematisms, as well as parish files and record books.
Źródło:
Res Historica; 2023, 55; 395-453
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cystersi jędrzejowscy po kasacie opactwa w 1819 r. Studium biograficzne, cz. 1
Cistercians of Jędrzejów after the dissolution of the abbey of 1819. Biographical study, part 1
Autorzy:
Stępień, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407989.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
cystersi
Jędrzejów
klasztor
kasata
losy osobiste
XIX wiek
the Cistercians
monastery
dissolution
personal history
19th century
Opis:
Artykuł przedstawia losy cystersów jędrzejowskich po kasacie opactwa w 1819 r. W pierwszym etapie badań przygotowano kartotekę biograficzną zakonników, która posłużyła do przeprowadzenia analizy w zakresie ich pochodzenia społecznego i terytorialnego oraz liczebności i struktury wieku. Podstawowy materiał źródłowy stanowiły akta ogólne i personalne duchowieństwa, schematyzmy diecezjalne i zakonne oraz akta parafialne i księgi metrykalne. Po supresji opactwa niektórzy z zakonników pozostali dożywotnio w zabudowaniach klasztoru, inni przeszli do pracy na placówkach parafialnych. Niejednokrotnie były to ośrodki powiązane z klasztorem jędrzejowskim.
The article presents the history of the Cistercians of Jędrzejów after the dissolution of the abbey in 1819. In the first stage of the research, a biographical index was prepared, which was used to analyze the social and territorial origin as well as the numerical and age structure of the monks. The primary source material were general and personal files of the clergy, diocesan and monastic schematisms, as well as parish files and record books. After the suppression of the abbey, some of the monks stayed in the monastery buildings, others went to parish work. These were often centers associated with the Jędrzejów monastery.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 200-212
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznany rękopiśmienny zapis legendy o skamieniałym chlebie
An unknown manuscript record of the legend of petrified bread
Autorzy:
Zuzek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1492627.pdf
Data publikacji:
2021-03-06
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
the Cistercians
Oliwa
legend
the edition of sources
manuscripts of Oliwa
cystersi
legenda
edycja źródeł,
rękopisy oliwskie
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest uzupełnienie informacji podanych w pracy Adama Kromera o skamieniałym chlebie w oliwskim kościele (opublikowanej w 41 tomie „Studiów Gdańskich”), a także edycja nieznanego zapisu tej legendy, zawartej w anonimowym rękopisie powstałym około 1617 r. w klasztorze cysterskim w Oliwie. Rękopis ten jest przechowywany w Archiwum Państwowym w Gdańsku, a jego autorem mógł być przeor klasztoru oliwskiego Filip Adler (1566-1630). Zawiera on nieznane informacje na temat losów samego kamienia oraz dwujęzyczną inskrypcję (po łacinie i niemiecku), która była nad nim zawieszona.
The purpose of this article is to supplement the information given in the work of Adam Kromer about petrified bread in the Oliwa church (published in volume 41 of the "Studia Gdańskie"), as well as the edition of an unknown record of this legend, contained in an anonymous manuscript created around 1617 in the Cistercian monastery in Oliwa. This manuscript is kept in the State Archive in Gdańsk, and its author could have been the prior of the Oliwa monastery Filip Adler (1566-1630). It contains unknown informations about the fate of the stone itself and a bilingual inscription (in Latin and German) that was hung above it.Keywords: the Cistercians, Oliwa, legend, the edition of sources, manuscripts of Oliwa
Źródło:
Studia Gdańskie; 2020, 47; 213-225
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiadomości o rudzkim opactwie cystersów – na podstawie dokumentu fundacyjnego z kapsuły czasu kościoła w Stanicy z 1802 r.
News about the Cistercians Abbey in Rudy – on the Basis of a Foundation Document from the Time Capsule of the Church in Stanica from 1802
Autorzy:
Górecki, ks. Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595400.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
cystersi na Śląsku
opactwo cystersów w Rudach
kościół św. Marcina w Stanicy
Kościół na Górnym Śląsku na początku XIX w.
Cistercians in Silesia
the Cistercians Abbey in Rudy
St. Martin church in Stanica
the Church in Upper Silesia at the beginning of the 19th century
Opis:
On December 12, 2017, the cross with a ball was removed from the tower of the parish church of St. Martin in Stanica – the last temple built by the Cistercians Abbey in Rudy before its suppression in 1810. In the time capsule there was an occasional record, made on September 20, 1802. The author uses the discovered document and available studies about the abbey in Rudy to discuss the situation of the abbey at the beginning of the turbulent nineteenth century, as well as to characterize the personal condition of the convent. Next, the author describes the main stages of the construction of the church of St. Martin in Stanica on the basis of the dramatic history of the Napoleonic turmoil, using the chronicle of the last part of the document entitled: Our times worthy memories which we want to pass on to the future.
12 grudnia 2017 r. zdjęto krzyż z kulą z wieży kościoła parafialnego pw. św. Marcina w Stanicy – ostatniej świątyni zbudowanej przez opactwo cystersów w Rudach przed jego kasatą w 1810 r. W kapsule czasu znajdował się okolicznościowy zapis, sporządzony 20 września 1802 r. W oparciu o lekturę odkrytego dokumentu oraz dostępne opracowania na temat rudzkiego opactwa, autor omawia sytuację opactwa na początku burzliwego XIX w., a także charakteryzuje stan osobowy rudzkiego konwentu. W dalszej kolejności opisuje główne etapy budowy kościoła św. Marcina w Stanicy na kanwie dramatycznych dziejów zawieruchy napoleońskiej, posiłkując się kronikarskim zapisem ostatniej części odnalezionego dokumentu, zatytułowanej: Wspomnień godne nasze czasy, które na przyszłość przekazać chcemy.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2019, 39, 2; 165-189
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polski przekład "Ars et praxis musica" Zygmunta Lauksmina z 1798 roku i problemy nauczania śpiewu chorałowego na ziemiach polskich w XVII i XVIII wieku
The 1798 Polish Translation of Sigismundus Lauxmin’s ‘Ars et praxis musica’ and the Aspects of Plainchant Teaching in the Territory of Seventeenth- and Eighteenth-century Poland
Autorzy:
Grabiec, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850447.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt Lauksmin SJ
Ars et praxis musica
traktat teoretyczno-muzyczny
teoria muzyki
podręcznik muzyczny
nauczanie muzyki
chorał gregoriański
cystersi
Szczyrzyc
Zygmunt Lauksmin
a musical-theoretical treatise
music theory
singing handbook
music education
Gregorian chant
the Cistercians
Opis:
W bibliotece oo. Cystersów w Szczyrzycu, pod sygnaturą S.II.8/2, przechowywany jest rękopiśmienny egzemplarz nieznanego dotąd, polskojęzycznego podręcznika do nauki śpiewu chorałowego, sporządzony w 1798 r. w Limanowej i zatytułowany Nauka y praktyka muzyczna do używania uczącey się młodzi w Kollegiach Societatis Jesu za pozwoleniem starszych przełożona w Wilnie. Tekst ten zidentyfikowany został przez autorkę artykułu jako przekład traktatu Ars et praxis musica jezuity Zygmunta Lauksmina, wydanego w Wilnie w 1667 r. i dwukrotnie wznawianego w 1669 oraz 1693 roku. Recepcja wileńskiego podręcznika nie była do tej pory badana, a z trzech wydań zachowało się do dziś zaledwie kilka egzemplarzy. Odkrycie polskiego tłumaczenia sporządzonego w ostatnich latach XVIII w., a więc po ponad stu latach od ukazania się ostatniego wydania druku, w nowym świetle przedstawia zarówno dzieje wileńskiego podręcznika i jego oddziaływania, wykraczającego poza środowisko jezuickie i epokę baroku, jak również problemy nauczania śpiewu chorałowego u progu XIX wieku. Traktat Lauksmina był przeznaczony dla uczniów i studentów i miał być pomocą w praktycznym opanowaniu umiejętności śpiewu chorałowego, dlatego nie zawierał rozważań teoretycznych i ograniczał się jedynie do najbardziej podstawowych wiadomości oraz praktycznych wskazówek metodycznych. Tłumaczenie traktatu na język polski sporządzone w odmiennych już realiach historycznych, jest jednym ze stosunkowo niewielu zachowanych przykładów kształtowania się i ewoluowania polskiej terminologii muzycznej w XVIII wieku. Jest ono pośrednio także świadectwem ówczesnego stanu szkolnictwa muzycznego i braku nowoczesnych podręczników, który skłaniał do korzystania z materiałów dydaktycznych publikowanych jeszcze w poprzedniej epoce i przystosowywania ich do bieżących potrzeb lokalnych.  
The handwritten copy of a hitherto unknown Polish-language plainchant handbook held in the Cistercian Fathers’ Library in Szczyrzyc (shelf mark S.II.8/2), produced in 1798 in Limanowa and entitled Nauka y praktyka muzyczna do używania uczącey się młodzi w Kollegiach Societatis Jesu za pozwoleniem starszych przełożona w Wilnie [The teaching and practice of music for the use of pupils of Jesuit colleges, translated in Vilnius with the permission of superiors] has been identified by the author of this article as a translation of the Jesuit Zygmunt Lauksmin’s handbook Ars et praxis musica. The latter was first published in 1667 in Vilnius, and later reissued twice (1669, 1693). Its reception has not been studied thus far. Of the three editions, only several copies have come down to us. The discovery of a Polish translation made during the last years of the eighteenth century, more than a hundred years after the print’s last edition, sheds new light on the history of the handbook and its impact, which extended beyond Jesuit circles and the Baroque era, and also on aspects of plainchant teaching during the early nineteenth century. Lauksmin’s treatise was addressed to pupils and students as an aid to mastering the practice of plainchant. The author included no theoretical commentary and limited himself to the absolute basics, as well as practical methodological guidelines. The Polish translation was prepared in a different historical reality and is one of the relatively few surviving examples of how Polish musical terminology took shape and evolved during the eighteenth century. Indirectly, it also represents the state of musical education at the time and shows that, due to the lack of contemporary handbooks, teachers turned to educational aids from the previous era, adapting them for their current local needs.
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 1; 81-104
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Graduał Cystersów z Jemielnicy PL-WRu I F 418. Nowe ustalenia i hipotezy
The Jemielnica Cistercians’ Gradual PL-WRu I F 418. New Findings and Hypotheses
Autorzy:
Chachulska, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24261875.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
graduał jemielnicki
Cystersi
notacja cysterska
Jemielnica
Lubiąż
Henryków
the Jemielnica Gradual
Cistercians
Cistercians’ notation
Himmelwitz
Leubus
Heinrichau
Opis:
Przechowywany w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego kodeks PL-WrU I F 418, znany w literaturze przedmiotu jako graduał jemielnicki, nie doczekał się do tej pory dokładnej analizy paleograficznej, co poskutkowało błędnymi stwierdzeniami dotyczącymi czasu i miejsca jego pochodzenia. Jemielnickie lub rudzkie (Rudy Wielkie – opactwo macierzyste klasztoru jemielnickiego) pochodzenie, powszechnie przypisywane kodeksowi przez dotychczasowych badaczy, zostało odrzucone w wyniku dokładnej analizy paleograficznej, która wyraźnie wskazała na Lubiąż jako miejsce sporządzenia kodeksu. Najważniejszym dowodem za lubiąskim pochodzeniem rękopisu jest identyfikacja ręki kopisty w jednym z najstarszych antyfonarzy lubiąskich pochodzącym z około 1225 r. (PL-WrU I F 403), jak też stwierdzenie ręki lubiąskiego skryby (wykonawcy PL-WrU I F 411, druga połowa XIII w.) w dopiskach późniejszych. Jemielnickie są więc jedynie pochodzące z XVII w. karty papierowe zawierające uzupełniające formularze, których zabrakło wskutek silnego zniszczenia rękopisu. Na podstawie zapisu muzycznego rozstrzygnięto również dotychczasowe sprzeczności w kwestii datowania kodeksu – cechy kaligraficzne oraz identyfikacja rąk w źródłach lubiąskich wyraźnie wskazują na pierwszą tercję XIII w. jako czas spisania rękopisu. Z kolei badania zawartości liturgicznej księgi pozwoliły na sprecyzowanie datacji na około 1225 r. (oryginalny zapis o czczeniu św. Idziego wyznacza termin post quem na ok. 1221 r.) Istnieją także przesłanki ku temu, aby podejrzewać, iż obie księgi – graduał PL-WrU I F 418 wraz z antyfonarzem PL-WrU I F 403 – powstawały jako część pierwotnego wyposażenia najstarszej filii lubiąskiej w Henrykowie. Niewyjaśniona pozostaje natomiast kwestia, kiedy i w jaki sposób graduał PL-WrU I F 418 trafił do cystersów jemielnickich.
Kept at Wrocław University Library, the manuscript PL-WrU I F 418, referred to in the literature as the Jemielnica Gradual, has not previously been subjected to detailed palaeographic analysis. This omission has led to erroneous claims concerning its provenance and dating. The hitherto universally accepted claim that the codex originated in the Jemielnica (Ger. Himmelwitz) monastery or in its parent abbey of Rudy Wielkie (Ger. Groß Rauden) has been rejected as a result of detailed palaeographic analysis, which clearly points to Lubiąż (Ger. Leubus) as the place of the manuscript’s compilation. The main evidence to that effect is twofold: a) the identification of the scribe’s hand as that which also copied one of Lubiąż’s oldest antiphonaries (PL-WrU I F 403, from c.1225) and b) the presence of the handwriting of another Lubiąż-based scribe (the copyist of PL-WrU I F 411, from the second half of the thirteenth century) in later additions to the gradual. The only parts of the codex that originated in Jemielnica prove to be the leaves added in the seventeenth century containing formularies that had been lost as a result of substantial damage to the manuscript. The previously inconsistent dating has been revised on the basis of the musical notation: calligraphic features and the identification of handwriting in sources from Lubiąż clearly point to the first third of the thirteenth century as the time of the manuscript’s compilation. Study of the book’s liturgical content, meanwhile, has made it possible to establish this dating more precisely as c.1225 (the original entry on the cult of St Giles points to c.1221 as the terminus post quem). There are also reasons to suspect that both the gradual PL-WrU I F 418 and the antiphonary PL-WrU I F 403 were created for use at Lubiąż Abbey’s oldest subsidiary in Henryków (Ger. Heinrichau), as part of the latter monastery’s original endowments. It remains to be explained when and how the gradual PL-WrU I F 418 found its way to the Cistercian monastery in Jemielnica.  
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 1; 3-19
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorobek kulturalny cystersów obrzańskich przy końcu XVIII w. oraz cysterskie archiwalia, rękopisy i druki zachowane w klasztorze w Obrze
The Cultural Legacy of the Obra Cistercians at the End of the 18th Century. Cistercian Archives, Manuscripts and Prints Surviving at the Monastery in Obra
Autorzy:
Zając, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040198.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Obra (Klosterwiese)
die Zisterzienser
die Archivalien (die Schriften) von Zisterziensern die Klosterbibliotheken
die Verluste der polnischen Kultur
Opis:
Powstały w XIII w. klasztor cystersów w Obrze należał do uboższych opactw cysterskich w I Rzeczpospolitej. Misi zdołali jednak zgromadzić w nim w ciągu wieków dość bogatą kolekcję dokumentów, rękopisów, dzieł teologicznych i ascetycznych oraz wybudować obiekty sakralne o dość wysokiej wartości artystycznej i historycznej. Kasata pruska w 1835 r. przerwała okres dy- namicznego rozwoju opactwa i doprowadziła do rozproszenia i zniszczenia znacznej części dóbr kultury, będących niegdyś jego własnością. Miary zniszczeń dopełniła II wojna światowa. Trosce księży diecezjalnych w latach 1836-1926 oraz Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej po 1926 r. należy zawdzięczać ocalenie części cysterskiego dziedzictwa. Tło historyczne artykułu służy jako poszerzony wstęp dla skróconego inwentarza archiwaliów, rękopisów i druków cysterskich, jakie do dziś zachowały się w Obrze i są przechowywane w archiwum Wyższego Seminarium Duchow- nego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2012, 7; 83-104
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawny browar cystersów oliwskich
The old brewery of Oliwa Cistercians
Autorzy:
Piwek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293443.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
browar
Cystersi
klasztor
Oliwa
brewery
Cistercian
monastery
Opis:
Fasada dawnego kościoła cystersów łączy się ze ścianą, która biegnie od strony południowej. W ścianie są nisze i wejście – pozostałości dawnego browaru i jego dekoracji. Badania prowadzone przez autora wykazały, że budynek był przerabiany (6 etapów). W etapie pierwszym (XIII w.–wczes ny XIV w.) wnętrze było najpewniej podzielone siedmioma parami podpór w dwóch ciągach wzdłużnych. Później, w etapie drugim (lata 60. XIII w.– 3. ćw. XIV w.) południowa klatka schodowa fasady została włączona do budynku. W trzecim etapie (1577) wnętrze zostało podzielone ścianami z cegły, by powstały mniejsze izby. Inny podział wnętrza istniał w etapie czwartym (1824). Na parterze część centralna składała się z dużego holu ze schodami. Na zachód i wschód od holu stworzono wewnętrzny korytarz. Pozwolił on na dojście do oddzielnych pokoi. Rozplanowanie pierwszego piętra kopiowało rozplanowanie parteru. Etap piąty (1832–1833) to wyburzenie prawie całego browaru. Zachowano jedynie ścianę zachodnią. W etapie szóstym odbywają się naprawy zniszczeń zachowanej ściany.
The facade of the former Cistercian church is linked with a wall which goes from the south. The wall contains niches and an entrance that manifest the former brewery and its décor. Research made by the author revealed that the building has been remodeled. In the first phase (13th c.–early 14th c.), the interior had a sequence of pillars in two rows. Later, in phase 2 (the thirteen sixties–3rd quarter of 14th c.) the south staircase of the facade was incorporated to the building. In phase 3 (1577), the interior was divided by brick walls to form smaller rooms. Another division of the interior took place in phase 4 (1824). On the ground floor, the central part comprised a big hall with a staircase. To the west and east of the hall, an inner corridor was formed. It enabled access to separate rooms. The lay-out of the first floor copied that of the ground floor. Phase 5 (1832–1833) included almost the entire demolition of the brewery. Only the west wall was retained. To the last, 6th phase, there belong repairs of the preserved but dilapidated parts of the wall.
Źródło:
Architectus; 2013, 3(35); 75-84
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlakiem podróży cystersów śląskich na kapitułę generalną do Cîteaux w 1768 r.
Following the route of Cistercians from Silesia to the General Chapter in Cîteaux in 1768
Autorzy:
Galar, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294191.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Cystersi
kapituła generalna
Henryków
Cîteaux
podróże
Cistercians
General Chapter
travels
Opis:
Opaci cysterscy od XII w. spotykali się na kapitułach generalnych w Cîteaux, macierzy zakonu. Początkowo kapituły odbywały się co roku, a od XVII w. nieregularnie, de facto w terminach ogłoszonych przez opatów Cîteaux. Na wyjazd do odległej o ponad 1000 km Burgundii decydowali się także opaci ze śląskich klasztorów cysterskich. Od XVII w. znamy imiona i nazwiska opatów i mnichów z klasztorów śląskich obecnych na obra dach w Cîteaux. Ważnym doświadczeniem była podróż przez Czechy, kraje niemieckie, Szwajcarię i Francję. Wyjątkowo zachowała się i została opublikowana relacja pióra henrykowskiego profesa, Bartłomieja Sedlaka, który towarzyszył jako sekretarz swojemu opatowi Konstantemu Haschke w wyprawie na kapitułę generalną do Cîteaux w 1768 r. Razem z nimi podróżował Augustyn Renner, opat klasztoru rudzkiego. Celem artykułu było szczegółowe omówienie trasy tej podróży ze wskazaniem miejsc – miast, klasztorów, ale też konkretnych kościołów czy rezydencji dostojników świeckich i kościelnych, które cystersi śląscy oglądali i zwiedzali w drodze do i z Cîteaux. Trasa została przedstawiona na mapce i w itinerarium, ujętym w formie tabelarycznej ze szczegółowym wykazem odwiedzanych miejsc. Pytaniem kluczowym jest, czy podróże do Cîteaux miały jakiś wpływ na kulturę lokalną klasztorów na ziemiach polskich i Śląsku. Takie itinerarium może posłużyć historykom architektury i historii sztuki w badaniach nad miejscową kulturą artystyczną i materialną śląskich klasztorów cysterskich, wskazując ewentualne źródła inspiracji czy zapożyczeń.
Starting from the 12th century the Cistercian abbots had their meetings at General Chapters in Cîteaux – the mother of the Order. In the beginning, the Chapters were held each year but from the 17th century they were organised irregularly, in fact each time they were announced by Cîteaux abbots. A trip of more than 1000 km to Burgundy was also undertaken by abbots from the Cistercian monasteries situated in Silesia. Starting from the 17th century, we know the names and surnames of abbots and monks who were present at the sessions in Cîteaux. Travelling through Bohemia, German countries, Switzerland and France was an important experience. We are fortunate enough to be in possession of a unique account written by Bartłomiej Sedlak the Henryków professed monk who accompanied his abbot Konstanty Haschke as a secretary in the journey to the General Chapter in Cîteaux in 1768. They travelled along with Augustyn Renner, the abbot of the monastery in Rudy. This article constitutes a detailed discussion of the route of this journey indicating its particular places, i.e. towns, monasteries, churches as well as the residences of lay and church dignitaries that the Silesian Cistercians saw and visited on their way to and from Cîteaux. The route was presented on the map and in the itinerary in the form of the table including a detailed list of the visited places. An important question in this context is whether journeys to Cîteaux had any impact on the local monastic culture in the Polish lands and in Silesia. This sort of itinerary may be of some use to historians of architecture and art in their research on the local artistic and material culture of the Silesian Cistercian monasteries indicating some possible sources of inspiration or borrowings.
Źródło:
Architectus; 2013, 3(35); 85-99
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 70

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies