Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "socjolingwistyka" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-47 z 47
    Tytuł:
    Socjolingwistyka a językoznawstwo otwarte na przykładzie języka macedońskiego
    Sociolinguistics vs. open linguistics: The example of the Macedonian language
    Autorzy:
    Błaszak, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192149.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    socjolingwistyka
    językoznawstwo
    socjologia
    interdyscyplinarność
    sociolinguistics
    linguistics
    sociology
    interdisciplinarity
    Opis:
    Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest ukazanie aktualności językoznawstwa otwartego Furdala w oparciu o prowadzenie badań z zakresu socjolingwistyki języka macedońskiego. Autorka tekstu podkreśla, że język jest elementem kultury i powstaje w życiu społecznym, przez co jest bardzo często uzależniony od różnych cech społeczeństwa. Dlatego nie ma możliwości dokładnego opisu struktury języka, którym w życiu codziennym posługuje się pewna grupa mieszkańców danego kraju, bez nawiązania do ich kultury, tradycji czy zróżnicowania socjalnego. Podejście tylko lingwistyczne nie pozwala na wyczerpanie całości zagadnienia i nie może być jedyne w prowadzonych badaniach. Język jest istotnym elementem interakcji społecznej, a współczesne pojmowanie językoznawstwa zakłada jego interdyscyplinarność. Niezbędna jest zatem ścisła współpraca socjologii i lingwistyki w badaniu współczesnego języka macedońskiego. Granice istniejące pomiędzy naukami zajmującymi się badaniem języka są płynne, co dowodzi słuszności tezy Antoniego Furdala o otwartości językoznawstwa.
    This article presents the topicality of Antoni Furdal's open linguistics based on sociolinguistic research on the Macedonian language. The author of the text emphasizes that language is an element of culture and arises in the social life, that is why it often depends on various characteristics of society. Therefore, an accurate description of the structure of the language used in everyday life by a certain group of inhabitants is not possible without reference to their culture, traditions or social diversity. The linguistic-only approach does not exhaust the whole issue and cannot be used alone in the conducted research. Language is an important element of social interaction, and the contemporary understanding of linguistics assumes its interdisciplinarity. Therefore, close cooperation between sociology and linguistics in research on the contemporary Macedonian language is indispensable. The boundaries existing between the disciplines involved in the study of language are fluid, which proves the validity of Antoni Furdal’s thesis on the openness of linguistics.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 173-181
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjolingwistyka a imigracja — zróżnicowanie językowe polskich nastolatków w Edynburgu
    Sociolinguistics and immigration — language variation of Polish adolescents in Edinburgh
    Autorzy:
    Strycharz-Banaś, Anna
    Meyerhoff, Miriam
    Schleef, Erik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475672.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    socjolingwistyka
    zróżnicowanie językowe
    imigracja
    nastolatki
    (-ing)
    Sociolinguistics
    language variation
    immigration
    adolescents
    Opis:
    W artykule omawiamy zróżnicowanie w wymowie końcówki (-ing) wśród nastolatków urodzonych w Szkocji oraz imigrantów z Polski mieszkających w Edynburgu. Rozkład wariantów wymowy morfemu pokazuje, że nastolatki polskie do pewnego stopnia przyswoiły sobie zróżnicowanie widoczne w wymowie młodzieży lokalnej. Widzimy zatem, że częstotliwość występowania wariantów in/ing może być postrzegana jako odzwierciedlenie wymowy lokalnej, jednak czynniki, które przyczyniają się do wyboru konkretnych wariantów, różnią się znacząco wśród grup.
    This study analyses (in/ing) variation among migrant (Polish) and local adolescents in two British cities: Edinburgh and London. We trace the distribution of variants available and suggest that the factors contributing to the acquisition of variation (or lack of it) among migrant adolescents, depends on a numer of language-internal and language-external factors. We argue that the frequency of occurrence of a given variant among migrant adolescents can be seen as a reflection of the speech pattern of their local peers. However, the factors that contribute to the variant choice differ significantly between the groups.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 137-152
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki socjolingwistyki na Uniwersytecie Śląskim
    Autorzy:
    Lubaś, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475563.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    socjolingwistyka
    Uniwersytet Śląski
    konferencje metodologiczne
    język miejski
    dialekty ludowe
    gwary
    badania terenowe
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2013, 27; 179-188
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Angielskie nazwy zawodów w języku rosyjskich mass mediów
    English names of occupations in modern Russian language
    Autorzy:
    Romanik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951013.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    anglicyzm
    mass media
    nazwy zawodów
    nominacja
    socjolingwistyka
    Opis:
    The author of the paper deals with names of occupations and specializations borrowed from English into modern Russian language. Analysed material was selected from vacancy announcement on Russian web-sides. The main purpose of the article was to describe reasons of dynamic process of lexical borrowing, to indicate lexical-semantic group dominated by searched loanwords and to identify the level of their assimilation. The research has shown that the largest number of English names of professions is observed in economy, marketing, information technology, show business, public service, etc. New loanwords come into Russian mainly under the influence of linguistic fashion and result from the need to define a new referent.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 249-260
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Termin kultura fizyczna z perspektywy socjolingwistycznej
    The term of physical culture from a sociolinguistic perspective
    Autorzy:
    Murrmann, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475587.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    kultura fizyczna
    kultura
    sport
    język
    socjolingwistyka
    physical culture
    culture
    language
    sociolinguistics
    Opis:
    Artykuł prezentuje wyniki badań nad etymologią, historią, znaczeniem i zakresem terminu kultura fizyczna, a także jego współczesnym wykorzystaniem w różnych kontekstach społecznych i w wybranych językach objętych analizą (polski, angielski, niemiecki, francuski i włoski, sporadycznie inne języki). Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdza się, że owo najbardziej kompleksowe, najbardziej pojemne semantycznie, nadrzędne pojęcie na określenie wszelkich działań podejmowanych dla rozwoju psychofizycznego oraz w ramach troski o ciało i zdrowie jest stopniowo wypierane i zastępowane przez „fałszywe” synonimy i hiponimy.
    The present paper addresses the issues of etymology, history, meaning and range of the term “physical culture” as well as the contemporary use of the very name in different social contexts and in chosen languages covered by the analysis (Polish, English, German, French and Italian and sporadically other languages). The research findings evidence that we may have to do with a term threatened with extinction because, for a variety of reasons, the most comprehensive term for a holistic care and improvement of human health and capacity performance, all motor activities, sport, movement therapy, physical exercises and education tend to be replaced by ‘false’ synonyms and by hyponyms whose semantic field is included within that of hypernymic physical culture.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2017, 31; 71-97
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Latvian dialects in the 21st century: old and new borders
    Dialekty łotewskie w wieku XXI: stare i nowe granice
    Autorzy:
    Stafecka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967636.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dialectology
    sociolinguistics
    Latvian dialects
    dialektologia
    socjolingwistyka
    dialekty łotewskie
    Opis:
    Although historical regional dialects are still relatively well preserved in Latvia, nowadays one can no longer speak of dialects and sub-dialects in the traditional sense because, due to changes of administrative borders, the traditional sub-dialects are subject to attrition and gradual loss. In particular, the contact zone of Central and High Latvian dialect has changed markedly. The border of High Latvian dialect has moved to the east. Since 2013, a project “Latvian Dialects in the 21st Century: a Sociolinguistic Aspect” is being carried out in order to gain an insight into contemporary Latvian dialect situation, analyzing at least three sub-dialects in each dialect. However, we can speak of dialect borders in another aspect. For instance, the borders between the preservation of dialectal features and the impact of standard language, as well as the borders of maintenance of sub-dialectal feature among the speakers of different age groups. Attention is also paid to the use of sub-dialects in central and peripheral parts of territories. The first research results showed that people who live further from the centre use the sub-dialect more often – especially in communication with family members (including the younger generation), relatives and neighbours. The preliminary results show a different situation among dialects. In the sub-dialects of the Middle dialect, which is closest to Standard Latvian, the borderline between sub-dialect and standard language has almost disappeared, since the informants practically do not feel any difference between them. In the Livonianized dialect, there are several features that are still more or less present in the speech of all generations – generalization of masculine gender, reduction of word endings, etc. However, in this dialect, too, the language used by younger speakers is gradually losing the dialectal features. The situation differs in various sub-dialect groups of High Latvian dialect. The Selonian sub-dialects spoken in Zemgale show traces of dialectal features (syllable tones, irregular vowel shifts, etc.); they are found mainly in the speech of older generation. The Latgalian sub-dialects in Vidzeme are mainly spoken by older respondents and usually among family members; while in public spaces the sub-dialects practically cannot be heard. However, many dialectal features have been retained in the speech of middle and even younger generations. The most stable are the sub-dialects spoken in Latgale because of their use not only in everyday speech but also in cultural activities. The presence of the Latgalian written language, too, helps to maintain local sub-dialects; it is also used in Roman Catholic church services in Latgale. In Latgale, the sub-dialects are spoken by all generations. However, the younger people sometimes use the standard language to communicate among themselves. This study provides new facts and might be the basis for further research. It might allow to predict the development of native language and its dialects as an important component of national and local identity respectively. Comparative analysis of material acquired at different periods allows us to conclude which dialectal features are more viable and which are more likely to change and disappear.
    Choć na Łotwie wciąż stosunkowo dobrze zachowały się historyczne dialekty lokalne, nie można już obecnie mówić o dialektach i gwarach w tradycyjnym znaczeniu. Zmiany granic administracyjnych sprawiły bowiem, że tradycyjne gwary ulegają dziś zatarciu i stopniowo zanikają. Znacząco zmieniło się zwłaszcza usytuowanie strefy styku dialektów środkowego i górnołotewskiego; granica zasięgu tego ostatniego przesunęła się na wschód. Kwestiom tym poświęcono projekt „Dialekty łotewskie w XXI wieku: aspekt socjolingwistyczny”, w ramach którego od 2013 r. badana jest sytuacja socjolingwistyczna gwar na współczesnej Łotwie. Analizowane są przynajmniej trzy gwary w obrębie każdego z dialektów. Pojęcie granicy ma jednak zastosowanie do opisu innych aspektów badań dialektologicznych. Można na przykład mówić o granicy między zachowaniem cech dialektów a wpływami języka literackiego, jak również o granicach podtrzymywania cech gwarowych w mowie użytkowników należących do różnych grup wiekowych. Badaniu poddano także kwestię używania gwar w centralnych i peryferyjnych częściach rejonu ich występowania. Wstępne wyniki sugerują, że ludzie mieszkający dalej od centrum używają gwary częściej – zwłaszcza w komunikacji z członkami rodziny (w tym z młodszego pokolenia), z krewnymi i z sąsiadami. Wstępne wyniki badań wskazują także na zróżnicowaną sytuację poszczególnych dialektów. Na obszarze występowania gwar dialektu środkowego, najbliższego literackiej łotewszczyźnie, niemal zanikło rozgraniczenie między gwarami a językiem literackim, skoro różnicy takiej nie odczuwają sami informatorzy. W dialekcie liwońskim występuje kilka cech dialektalnych, obecnych jeszcze w większym lub mniejszym stopniu w mowie wszystkich pokoleń, jak uogólnienie rodzaju męskiego czy redukcja wygłosu. Jednakże i tutaj język, którym posługują się młodsi użytkownicy, stopniowo traci cechy dialektalne. Inna sytuacja panuje w grupach gwarowych dialektu górnołotewskiego. Gwary selońskie z Semigalii wykazują ślady cech dialektalnych (tonalność sylab, nieregularne przesunięcia samogłosek itd.); występują one przede wszystkim w mowie starszego pokolenia. Gwarami łatgalskimi z Widzeme posługują się z kolei głównie starsi respondenci, zwykle w gronie najbliższej rodziny; gwar tych praktycznie nie słyszy się natomiast w przestrzeni publicznej. Wiele cech dialektalnych zachowało się tu jednak także w mowie średniego, a nawet młodszego pokolenia. Najstabilniejsze okazały się gwary Łatgalii, co wiąże się z ich użyciem nie tylko w mowie codziennej, lecz również w działalności kulturalnej. Zachowaniu gwar sprzyja także istnienie łatgalskiego języka pisanego, jak również używanie miejscowego języka podczas nabożeństw Kościoła katolickiego. Wszystko to sprawia, że w Łatgalii gwarami posługują się przedstawiciele wszystkich pokoleń. Jednakże i tutaj ludzie młodsi niekiedy komunikują się między sobą w języku literackim. Studium to jest prezentacją nowych danych i jako takie może stanowić podstawę dalszych badań. Badania takie mogłyby umożliwić prognozowanie tego, jak rozwijać się będą język łotewski oraz jego dialekty jako ważne składniki odpowiednio narodowej i lokalnej tożsamości Łotyszy. Analiza porównawcza materiałów zebranych w różnych okresach pozwala na wyciąganie wniosków co do tego, które cechy dialektalne wykazują większą żywotność, które zaś prawdopodobnie ulegną zmianie lub zanikowi.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 1-13
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Perspektywy badań socjolingwistycznych w nurcie teolingwistyki słowiańskiej – uwagi wstępne
    The Perspectives of Sociolinguistic Research Within the Realm of Slavic Theolinguistics – Introductory Remarks
    Autorzy:
    Wideł-Ignaszczak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791162.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    socjolingwistyka
    teolingwistyka
    religiolekt
    sociolinguistics
    theolinguistics
    religiolect
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest opisowi perspektyw socjolingwistycznego badania języka religijnego funkcjonującego w sferze słowiańskiej z uwzględnieniem mentalności poszczególnych narodów oraz zróżnicowaniа religiolektu wierzących i niewierzących. Stwierdzono, iż badania teolingwistyczne podkreślają wpływ chrześcijaństwa na mentalność poszczególnych narodowości, stąd można mówić o dominacji chrześcijańskiej mentalności poszczególnych narodów słowiańskich, co znalazło odzwierciedlenie przede wszystkim w leksyce i frazeologii. Postawiono hipotezę, że osoby wyznające tę samą wiarę tworzą jedną wspólnotę językową, połączoną wspólnymi kontaktami historyczno-kulturowymi i religijnymi, realizują komunikację wykorzystując wspólny subkod językowy. Перспективы социолингвистических исследований в славянской теолингвистике – вступительные замечания В статье освящаются вопросы перспектив социолингвистических исследований религиозного языка, употребляемого в славянской среде, с учетом как менталитета отдельных наций, так и отличий религиолектов верующих и неверующих. Констатируется, что в теалингвистических исследованиях подчеркивается влияние христианского вероисповедания на менталитет славянских народов, что находит отражение прежде всего на уровне лексики и фразеологии. Выдвигается гипотеза, что лица, у которых одно вероисповедание, создают языковую общность, объединенную общими историко-культурными и религиозными контактами, осуществляют коммуникацию, используя один языковой субкод.
    The paper provides a description of the prospects of sociolinguistic studies of the religious language functioning in the Slavonic sphere, taking into account the mentalities of individual nations and the diversity of the religiolect of believers and unbelievers.  It was found that theolinguistic studies emphasise the influence of Christianity on the mentalities of individual nationalities; thus, one can say about the domination of Christian mentality of different Slavonic nations, which is reflected mainly in lexis and phraseology. A hypothesis was formulated that people of the same faith form one linguistic community, linked by common historical-cultural and religious contacts, and communicate with the use of a common linguistic subcode.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 6; 199-211
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjolekt jako przedmiot badań. Studium przypadku [Recenzja książki Tomasza Łukasza Nowaka, „Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów”, Kraków: Universitas, 2020, 273 s.]
    Autorzy:
    Jarosz, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158366.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    socjolingwistyka
    socjolekt
    socjolekt gejów
    język ukrycia
    badania socjolektów
    Źródło:
    Polonica; 2021, 41; 129-148
    0137-9712
    2545-045X
    Pojawia się w:
    Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profesjolekt branży turystycznej, czyli o specyficznych cechach zawodowego języka turystyki
    The professiolect of tourism industry. Specificity of the professional language of tourism
    Autorzy:
    Murrmann, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/464616.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Tematy:
    profesjolekt
    turystyka
    język
    socjolingwistyka
    professiolect
    tourism
    language
    sociolinguistics
    Opis:
    While economists, sociologists, geographers, psychologists and anthropologists have been systematically and successfully investigating many aspects of tourism for many years already, only recently there has been a growing awareness of the sociolinguistic nature of tourism and several linguists decided to remedy the deficiency. The paper is dedicated to an in-depth treatment of one particular dimension of the more complex language of tourism, namely to the professiolect of tourism industry. The objective of the study was to provide an overview of the major characteristics, including terms, expressions and textual traits of the professional language of tourism coined and used by staff and experts specializing in creation of tourism products and in management of the travelers’ flows and tourist accommodation establishments. The research findings show that there are several characteristic features of the tourist professiolect, among which frequent linguistic borrowings from other languages, mainly English, neologisms, semantic extensions, nominal style, abbreviations and acronyms.
    Źródło:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2014, 47; 47-57
    0239-4375
    Pojawia się w:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Clarkson jest kobietą, czyli o problematyce płci kulturowej w języku na przykładzie wywiadów przeprowadzonych w brytyjskim programie motoryzacyjnym Top Gear
    Autorzy:
    Janiak, Ziemowit
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/630757.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    gender
    sex
    sociolinguistics
    gender studies
    płeć biologiczna
    płeć kulturowa
    socjolingwistyka
    Opis:
    The present article investigates the issue of gender differences in language use. We look at some essential notions indispensable in the analysis of language use such as context. We also present some of the ideas and theories related to the question whether there are systematic differences in the ways men and women use language introduced by scholars working within the frame of gender studies and sociolinguistics. The aforementioned ideas are integrated into our analysis of the linguistic material that comes from a popular motoring show Top Gear.
    Niniejszy artykuł podejmuje kwestię różnic w użyciu języka, wynikających z płci interlokutorów. Przez analizę kluczowych pojęć (takich jak np. kontekst) oraz przegląd poglądów i teorii badaczy zajmujących się socjolingwistyką i problematyką gender autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy istnieją systematyczne różnice w użyciu języka wynikające z płci. Opierając rozważania na pojęciach, poglądach i teoriach wspomnianych powyżej, przeprowadza analizę materiału językowego pochodzącego z popularnego programu motoryzacyjnego Top Gear.
    Źródło:
    Acta Humana; 2015, 6
    2082-4459
    Pojawia się w:
    Acta Humana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła polskiej leksyki harcerskiej
    Sources of Polish scouting vocabulary
    Autorzy:
    Jachymek, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2010837.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    lexicology
    vocabulary
    scouting sociolect
    sociolinguistics
    Polish Scouting and Guiding Association
    sources of vocabulary
    leksykologia
    słownictwo
    socjolekt harcerski
    socjolingwistyka
    Związek Harcerstwa Polskiego
    źródła leksyki
    Opis:
    Celem artykułu jest charakterystyka źródeł leksyki w środowisku harcerskim. Materiał badawczy pochodzi ze źródeł wewnętrznych – poradników harcerskich, oraz źródeł zewnętrznych – słowników języka ogólnego. Słownictwo wyekscerpowano, stosując teorię pól znaczeniowych i zaznaczono jego pierwotne pola tematyczne (obszary, z których zostało przeniesione). Następnie materiał przeanalizowano pod kątem mechanizmów pojawiania się w zasobie leksykalnym harcerzy. W badanym zbiorze zaobserwowano zapożyczenia (wewnętrzne i zewnętrzne), neologizmy oraz neosemantyzmy (autorsko podzielone na właściwe, precyzujące i kolokacyjne).
    The aim of the article is to characterize the sources of vocabulary used in the scouting community. The research material was taken from the internal sources – scouting handbooks, as well as the external sources – general language dictionaries. The words were excerpted based on the theory of semantic fields, and their primary thematic fields were indicated (i.e. the areas from which their meanings were transferred). Then the material was analysed with regard to the mechanisms of appearing in the scouts’ lexicon. In the researched set loanwords (both internal and external), neologisms, and neosemanticisms were observed. The latter were divided by the author into proper, specifying, and collocative ones.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2021, 20; 35-47
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne badania polszczyzny na Grodzieńszczyźnie w ujęciu Katarzyny Konczewskiej
    Autorzy:
    Golachowska, Ewa Kazimiera
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32222654.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Język polski na Białorusi
    socjolingwistyka
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 313-318
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadomość językowa na temat gwary wśród mieszkańców Konina i okolic
    Metalinguistic awareness about the dialect among the inhabitants of Konin region
    Autorzy:
    Osowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1968938.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    metalinguistic awareness
    dialect
    dialectology
    sociolinguistics
    Konin region
    świadomość językowa
    dialekt
    dialektologia
    socjolingwistyka
    region Konin
    Opis:
    W artykule analizowano wyniki ankiety internetowej dotyczącej świadomości językowej na temat gwary przeprowadzonej wśród mieszkańców Konina i okolic. Jest to teren ciekawy ze względów socjologicznych (intensywny rozwój miasta w latach  60. i 70. XX wieku, szybkie uprzemysłowienie regionu i liczne migracje) oraz językowych (pogranicze dialektalne oraz wpływ języka przyniesionego przez dawnych migrantów). Badano postawy, jakie wskazana grupa zajmuje wobec gwary, jak ocenia tę odmianę języka i czy się nie posługuje. Analiza 147 ankiet daje możliwość uwzględnienie takich kryteriów jak wiek, płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania. Dodatkowym celem tekstu jest sformułowanie wniosków, co do wykorzystania ankiety internetowej jako narzędzia w badaniu świadomości językowej na temat gwary.
    The paper shows the results of an internet survey on metalinguistic awareness about the dialect conducted among the inhabitants of Konin region (including towns and villages). It is an interesting area for sociological reasons (intensive development of the city in the 1960s and 1970s, rapid industrialization of the region and numerous migrations) and language (dialectal borderland and the influence of the language brought by former migrants). The attitudes of the respondents towards dialect were examined, how they evaluates this type of language and whether they use it. The analysis of 147 questionnaires makes it possible to take into account such criteria as age, sex, education and place of residence. An additional aim of the article is to formulate conclusions as to the use of an online survey in the study of language awareness about dialect.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2021, 35; 213-225
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gender in culture and gender in language. On translation of the novel Lubiewo by Michał Witkowski into German and Swedish
    Autorzy:
    Petersson, Barbara Gawrońska
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177319.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation
    gender
    animacy
    sociolinguistics
    proper nouns
    genus
    kategoria ożywienia
    socjolingwistyka
    imiona własne
    rodzaj gramatyczny
    przekład
    Źródło:
    Folia Scandinavica Posnaniensia; 2011, 12; 57-70
    1230-4786
    2299-6885
    Pojawia się w:
    Folia Scandinavica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językoznawczy mariaż tradycji z nowoczesnością Profesor Antonina Grybosiowa (1932–2016)
    The Linguistic Marriage of Tradition with Modernity Professor Antonina Grybosiowa (1932–2016)
    Autorzy:
    Niewiara, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468368.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Antonina Grybosiowa
    historia języka polskiego
    socjolingwistyka
    pragmalingwistyka
    history of the Polish language
    sociolinguistics
    pragmalinguistics
    Opis:
    The text commemorates Professor Antonina Grybosiowa. It provides a succinct coverage of the salient facts from the scholar’s biography and underscores the idiosyncrasy of her scholarly persona, namely, being able to combine reverence for tradition, for the history of language, with a penchant for innovative ideas in the field of linguistics, like at its time: sociolinguistics, or later, cultural linguistics. The said marriage compels the linguistic research conducted by Antonina Grybosiowa to focus on describing the evolution of language and cultural awareness of Poles.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2018, 5; 139-142
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialekt miejski Moskwy. Próba definicji
    Urban dialect of Moscow. An attempt to define
    Autorzy:
    Juszczak, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482543.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    urban dialect
    Moscow urban dialect
    sociolinguistics
    Warsaw urban dialect
    Brno slang – Hantec
    dialekt miejski
    dialekt miejski Moskwy
    socjolingwistyka
    gwara warszawska
    brneński hantec
    lingwistyka kulturowa
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na usystematyzowaniu aktualnych badań doty-czących języka miasta Moskwy i próby odniesienia tej kategorii do podstaw metodolo-gicznych i zakresów definicyjnych w badaniach czeskich i polskich dialektów miejskich. Próba usystematyzowania tej formacji może być bazą do konfrontacji w zakresie językowo-kulturowych aspektów przestrzeni miejskiej miast Słowiańszczyzny.
    This paper focuses on systematizing current research on the Moscowurban dialect and qualifying this category to the developed methodology in the study of Czech and Polish urban dialects. The attempt to systematize this formation provides a basis for the confrontational cultural-lingual study of the urban space of the Warsaw urban dialect, Brno slang – Hantec, and Moscow urban dialect.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2020, 1, XXV; 119-134
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O roli gestu i spójności w polskich listach śląskich z XVI wieku
    The role of gesture and cohesion in the Polish Silesian letters from the sixteenth century
    Autorzy:
    Francuz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475680.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    epistolografia
    szesnastowieczna polszczyzna
    socjolingwistyka
    epistolography
    the sixteenth century Polish language
    sociolinguistics
    Opis:
    In the article I focused on three among twenty-eight Polish Silesian letters from the sixteenth century published by Władysław Nehring in 1902. In order to describe them I concentrated on the letters as an example of individual languages. The function of gesture and cohesion were the subjects of my research. The analysis showed that epistolography was directly influenced by social conditions. It was the social status that determined the models of verbal and nonverbal behavior and forms of communication. The form nawiedzam zdrowie analysed in the article depicts the role of gesture which was important not only in the culture. The gesture is an essential element of writing. It has got a sufficient power to initiate indirect contact — through the letters. The analysis of Polish Silesian letters from the sixteenth century allowed me to discover cohesion. The sender of the letter could not express his thoughts. He had to follow the rules of writing a letter.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2013, 27; 163-167
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odwracanie Zmiany Językowej Na Kaszubach
    Reversing Language Shift in Kashubie (Compared to Activities of Breton and Sorbian Minorities)
    Autorzy:
    Dołowy-Rybińska, Nicole
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2134486.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    transmisja międzypokoleniowa języka
    mniejszości językowe
    socjolingwistyka
    odwracanie zmiany językowej
    intergenerational transmission of the language
    linguistic minorities
    sociolinguistics
    reversing language shift
    Opis:
    Punktem wyjścia artykułu jest ośmiostopniowa skala działań Joshuy A. Fishmana, które – jego zdaniem – powinny być podejmowane wobec mniejszości językowej i przez nią samą, aby język mniejszościowy miał szanse przetrwać (The Graded Intergenerational Dislocation Scale). Te działania służą również zachowaniu tożsamości kulturowej. W tekście przedstawiono i omówiono niektóre działania społeczności kaszubskiej w celu zachowania i rozwoju tożsamości językowej i kulturowej (w sferach takich jak transmisja międzypokoleniowa, edukacja, oficjalny status języka, życie publiczne i media masowe, instytucje i organizacje etniczne). Jako tło porównawcze zaprezentowane są niektóre rozwiązania mniejszości Bretończyków we Francji i Łużyczan w Niemczech. Ukazanie współcześnie prowadzonych przez grupy mniejszościowe działań służy refleksji nad obecną sytuacją i kondycją kultur mniejszościowych i języków zagrożonych.
    The starting point for the article is Joshua A. Fishman’s eight point scale of activities that should be taken towards linguistic minorities and by them in order for the minority languages to survive (The Graded Intergenerational Dislocation Scale). All activities related to a minority language also serve to maintain the cultural identity. Based on the Fishman’s schema, certain activities undertaken by the Kashubian community are described and discussed whose aim is to preserve and develop their linguistic and cultural identity (in fields such as intergenerational transmission of the language, education, offi cial status of the language, public life and mass media, ethnic institutions and organizations). As a comparative background selected activities carried out by two different European minorities are presented, namely those of – Bretons in France and Sorbs in Germany. The presentation of contemporary activities undertaken by minority groups leads to reflection on the present situation and condition of minority cultures and endangered languages.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2010, 3(198); 47-76
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Peculiarities of bilingual language situation in secondary schools of Ukraine (according to the results of a mass survey)
    Autorzy:
    Danylevska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083505.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    sociolinguistics
    language situation in school education
    bilingualism
    diglossia
    language policy
    socjolingwistyka
    sytuacja językowa w zakresie edukacji szkolnej
    dwujęzyczność
    dyglosja
    polityka językowa
    Opis:
    The article summarizes the results of sociolinguistic study of the language environment of secondary schools in Ukraine, on the basis of which the conclusion about its bilingualism was made. It is proved that the quality of the language environment does not correspond to the declared school status. Changes in the assessment of the language environment of schools from 2006 to 2017 are identified and it is concluded that it is possible to develop recommendations for improving the legal support of the use of languages in the Ukrainian education.
    W artykule przedstawiono wyniki badania socjolingwistycznego środowiska językowego w szkołach średnich na Ukrainie, na podstawie którego stwierdzono jego dwujęzyczność. W badaniu udowodniono, że specyfika sytuacji językowej na Ukrainie polega na tym, że jakość środowiska językowego nie odpowiada deklarowanemu poziomowi szkół. Prześledzono zmiany w ocenie środowiska językowego szkół średnich w ciągu dekady (od 2006 do 2017 roku), na podstawie których stwierdzono, że istnieje możliwość opracowania zaleceń w celu poprawy wsparcia prawnego używania języków w systemie edukacji na Ukrainie.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 3; 555-565
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Orthophonic errors/clippings in speeches delivered by prominent Polish politicians (2009-2016)
    Pomyłki ortofoniczne/skrócenia w wystąpieniach prominentnych polskich polityków (2009-2016)
    Autorzy:
    Jaskuła, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850824.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    morphology
    phonology
    clipping
    orthophony
    speeches
    broadcast media
    politicians
    sociolinguistics
    morfologia
    fonologia
    ucięcie
    ortofonia
    wystąpienie
    media audiowizualne
    politycy
    socjolingwistyka
    Opis:
    This paper tackles the issue of incorrect abbreviating original words in the Polish language used by the most prominent Polish political figures of the recent years. Orthophony as such is extremely frequently violated in everyday language. The language of Polish broadcast media, contrary to what it was like a few decades ago, seems to follow the trends observed in the speech of ordinary citizens of the country. Moreover, official speeches delivered by major politicians appear to reflect the nonchalance of average speakers. In this article a preliminary analysis of the issue of language decadence at the heights of power is proposed.
    Niniejszy artykuł podejmuje kwestię niepoprawnego skracania polskich wyrazów używanych przez prominentnych polskich polityków ostatnich lat. Ortofonia jest bardzo często naruszana w języku codziennym. Współczesny język mediów audiowizualnych, w odróżnieniu od sytuacji sprzed kilku dekad, wydaje się ulegać trendom widocznym w mowie przeciętnego obywatela. Ponadto, oficjalne przemowy głównych polityków najwyraźniej odzwierciadlają nonszalancję i niedbałość przeciętnych użytkowników języka. W artykule zaproponowana jest wstępna analiza schyłku poprawnego języka na szczytach władzy.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2016, 9, 1; 43-55
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation and Irony in Text in the Light of Speech Act Theory
    Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy
    Autorzy:
    Kukowicz-Żarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1963499.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    evaluation
    valuation
    irony
    axiology
    sociolinguistics
    text
    speech act theory
    wartościowanie
    ironia
    aksjologia
    socjolingwistyka
    tekst
    akt mowy
    teoria aktów mowy
    Opis:
    This article focuses on the issue of valuation and discusses the role and textual properties of irony in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder across social groups, nations, communities, and may, therefore, play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.
    Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 2; 37-55
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Frequency of Adjectives in Male and Female Speech in the Contemporary Television Drama Series "Homeland"
    Częstotliwość występowania przymiotników w mowie mężczyzn i kobiet we współczesnym serialu telewizyjnym ,,Homeland
    Autorzy:
    Żmigrodzki, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955219.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    socjolingwistyka
    płeć
    język mężczyzn/kobiet
    przymiotniki
    badanie korpusowe
    sociolinguistics
    gender
    male/female language
    adjectives
    corpus-based study
    Opis:
    The paper addresses issues related to language and gender, and discusses research on the frequency of adjectives in language of male and female characters in a TV drama series “Homeland”. The empirical part of the study uses as its theoretical background the classic works in the field (Lakoff 1975; Butler 1990; Meyerhoff 2006), which identify gender specific language features and define factors that determine male-female language differences. The research was conducted manually, with minor help of electronic tools, on a personally created language corpus consisting of dialogue lines from the TV show. The results clearly show that the frequency of adjectives in female speech is higher than in male speech in the studied corpus.
    Niniejszy artykuł porusza kwestie związane z zależnościami między językiem i płcią oraz przedstawia wyniki badania nad częstotliwością występowania przymiotników w języku męskich i kobiecych postaci serialu telewizyjnego „Homeland”. Za podstawę teoretyczną części empirycznej badania posłużyły klasyczne prace badawcze (Lakoff 1975; Butler 1990; Meyerhoff 2006), które wskazują cechy szczególne dla języka w zależności od płci nadawcy oraz definiują czynniki odpowiedzialne za różnice w języku kobiet i mężczyzn. Badanie zostało przeprowadzone ręcznie, z małą pomocą narzędzi elektronicznych, na osobiście stworzonym korpusie językowym zawierającym listy dialogowe z serialu. Wyniki jasno pokazują, że w badanym korpusie częstotliwość pojawiania się przymiotników w języku kobiet jest wyższa niż w języku mężczyzn.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 2; 1-16
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialektologia wobec zmian językowych na polskiej wsi. Jak mogłoby wyglądać nowe spojrzenie?
    Dialectology towards language changes in the Polishvillage. How could a new look like?
    Autorzy:
    Rak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2172247.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    dialektologia
    socjolingwistyka
    gwary polskie
    sytuacja językowa na polskiej wsi
    dialectology
    sociolinguistics
    Polish dialects
    linguistic situation in the Polish village
    Opis:
    The article concerns the linguistic situation in the Polish village and the need for a new approach in dialectological research. In the 21st century, Polish dialectology becomes a de facto subdiscipline of sociolinguistics. The disintegration of the dialects means that there is a need for new descriptive research in the area that was part of Poland before 1945. In the western and northern territories (until 1945 belonged to Germany), it seems justified to conduct sociolinguistic research taking into account the communicative communities.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 173-184
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy
    Valuation and irony in text in the light of speech act theory
    Autorzy:
    Kukowicz-Żarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179296.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-24
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    evaluation
    valuation
    irony
    axiology
    sociolinguistics
    text
    speech act
    speech act theory
    wartościowanie
    ironia
    aksjologia
    socjolingwistyka
    tekst
    akt mowy
    teoria aktów mowy
    Opis:
    This article focuses on the issue of valuation and the presence and role of irony in text in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses its attention on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder among social groups, nations, communities and may play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.
    Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 181-197
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Теоретичні підходи до вивчення ставлення до мови
    Theoretical approaches to language attitude studies
    Teoretyczne podejście do studiów postawy językowej
    Autorzy:
    Muzyka, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090115.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    language
    language attitude
    sociolinguistics
    language policy
    linguistic personality
    prestige of language
    language loyalty
    język
    postawy językowe
    socjolingwistyka
    polityka językowa
    tożsamość językowa
    poszanowanie języka
    lojalność językowa
    Opis:
    This article focuses on the analysis of the scientific literature on investigating language attitude, theoretical approaches to the language attitude analyzed, the core paradigms of investigation connected to studying and distinguishing of language attitude presented, as well as the importance of data gathered regarding language attitudes and the specific nature of the language attitude studies in Ukraine that are analyzed. Studying language attitudes is popular, as the language which is investigated has numerous sociocultural functions, and knowledge of language attitudes helps to achieve success in language policy planning. Moreover, influences on linguistic personality and language attitudes allow evaluation not only of the loyalty to a particular language, but also the functional value of each of these. Language attitude is an instrument which allows successful language policy to be constructed, and also informs about the language identification of speaker, as well as about language status and prestige.
    Artykuł analizuje literaturę naukową dotyczącą badań w zakresie kształtowania postawy językowej, a także poglądy dydaktyków w kwestii socjolingwistycznej wykładni pojęcia postawy językowej. Wytyczono kluczowe kierunki badawcze w zakresie budowania postawy językowej oraz podkreślono szczególną wagę zgromadzonej wiedzy w przedmiotowej kwestii oraz aspekty badań w zakresie kształtowania postawy językowej w nauce ukraińskiej. Zbadanie kwestii kształtowania postawy językowej jest poważnym tematem współczesnego dyskursu naukowego, gdyż język pełni swoje społeczno-kulturowe funkcje. Znajomość postawy językowej umożliwia podjęcie skutecznych działań w zakresie planowania polityki językowej oraz kształtowania tożsamości nosicieli języka. Postawa językowa w życiu społecznym pozwala zarówno oceniać stopień lojalności wobec konkretnego języka, jak i wnioskować o funkcjach, które język pełni w społeczeństwie. Jest ona instrumentem pozwalającym zbudować efektywną politykę językową, wskazać na językowe utożsamienie nosiciela i wywieść wnioski o reputacji i stopniu poszanowania języka.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 2; 51-58
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawowe problemy językoznawstwa antropologicznego
    Basic Issues of Anthropological Linguistics
    Autorzy:
    Chruszczewski, Piotr P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1191968.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    Anthropological Linguistics
    Contact Linguistics
    Sociolinguistics
    Pragmatics
    cultural patterns
    discursive practices
    językoznawstwo antropologiczne
    lingwistyka kontaktu
    socjolingwistyka
    pragmatyka
    wzory kultury
    praktyki dyskursywne
    Opis:
    “Wysiłek autora został skupiony na połączeniu zgłębiania języka ze zgłębianiem innych gałęzi antropologii, bowiem język jest najlepiej rozumiany gdy nawyki, obyczaje, instytucje, filozofia – esencja myśli urzeczywistnionej w języku – są najlepiej poznane. Badacz języka powinien zajmować się ludźmi, którzy mówią tym językiem; to właśnie było celem napisania tej książki [pracy – P.C.], zawierającej wiele odniesień do innych gałęzi antropologii”. Powell ([1877] 1880: vi)
    “It has been the effort of the author to connect the study of language with the study of other branches of anthropology, for a language is best understood when the habits, customs, institutions, philosophy – the subject-matter of thought embodied in the language – are best known. The student of language should be a student of the people who speak the language; and to this end the book [paper – P.C.] has been prepared, with many hints and suggestions relating to other branches of anthropology.” Powell ([1877] 1880: vi)
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2016, 1, 1&2; 61-73
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phonology and Attrition: Sociolinguistics of (Ukrainian) Sound Perception
    Fonologia i atrycja: Socjolingwistyka (ukraińskiej) psychoakustyki
    Autorzy:
    Chybras, Yurii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407661.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    fonetyka
    fonologia
    atrycja językowa
    dryf językowy
    angielski
    ukraiński
    czeski
    phonetics
    phonology
    language attrition
    language drift
    English
    Ukrainian
    Czech
    Opis:
    This article’s research question is to explore the role of sociolinguistic factors in combination with phonology-driven perception. The preliminary hypothesis is that sociolinguistic factors like bilingualism and L2 interference (attrition, as in de Leeuw, E., Chang, C. 2023) may have a decisive role in the process of sound perception and is based on the example of English-Czech/Slovak and English-Ukrainian loanword adaptation cases involving the phonemes /ɡ/, /h/, /ɦ/, and /x/: Czech and Slovak speakers adapt [h] as [ɦ] while Ukrainian speakers tend to adapt the same phoneme as [x] despite having /ɦ/ in their phonological inventory. This tendency seems to correlate with phonological attrition (L2 interference of Russian) and has been a topic of active discussions, especially so since the 2022 full-scale Russian invasion of Ukraine. The research method is based on a questionnaire with audio samples containing both already existing and made-up proper names and words. Half of the test vocabulary units are designed to contain the chosen sounds, the rest of the units are represented by established, already existing, names, and units that do not contain the chosen sounds to provide a cover for the experiment. The respondents are asked to listen to the audio samples and write down the units as they hear them using Ukrainian alphabet. The respondents were provided with a fake description, and a fake goal of the experiment to exclude possible bias.
    Celem badawczym tego artykułu jest zbadanie roli czynników socjolingwistycznych w połączeniu z percepcją opartą na fonologii. Wstępna hipoteza głosi, że czynniki socjolingwistyczne, takie jak dwujęzyczność i interferencja L2 (atrycja), mogą odgrywać decydującą rolę w procesie percepcji dźwięku i opiera się na przykładzie przypadków adaptacji zapożyczeń angielsko-czesko/słowackich i angielsko-ukraińskich z udziałem fonemów /ɡ/, /h/, /ɦ/ i /x/: użytkownicy języka czeskiego i słowackiego adaptują [h] jako [ɦ], podczas gdy użytkownicy języka ukraińskiego mają tendencję do adoptowania tego samego fonemu jako [x], pomimo posiadania /ɦ/ w swoim zasobie fonologicznym. Wydaje się, że ta tendencja koreluje z atrycja fonologiczną (interferencja języka rosyjskiego jako L2) i była tematem licznych dyskusji, zwłaszcza od czasu rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku. Metoda badawcza opiera się na kwestionariuszu z próbkami dźwiękowymi zawierającymi zarówno istniejące, jak i wymyślone nazwy własne i słowa. Połowa testowanych jednostek słownictwa ma zawierać wybrane dźwięki, pozostałe jednostki są reprezentowane przez ustalone, już istniejące nazwy, a jednostki, które nie zawierają wybranych dźwięków, pomagają jedynie ukryć cel eksperymentu. Respondenci proszeni są o odsłuchanie próbek audio i zapisanie jednostek tak, jak je słyszą, używając alfabetu ukraińskiego. Przedstawiono im nieprawdziwy opis i cel eksperymentu, aby wykluczyć ewentualne uprzedzenia.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 2; 147-164
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imię i jego formy w kręgach ziemiańskich – na materiale wspomnień
    Names and their forms in Polish landed gentry – on the material of memories
    Autorzy:
    Przybylska, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459365.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    antroponimia
    imiona w wersji nieoficjalnej
    socjolingwistyka
    język familijny
    język polskiego ziemiaństwa
    anthroponymy
    informal forms of names
    sociolinguistic
    language in family
    language of Polish landed gentry
    Opis:
    The article is between onomastics and sociolinguistics. The author shows the informal forms of names, which are used in Polish family of landed gentry in the beginning of XX century. The author carried out a word-formation analysis of a large collection of these forms, selected from three memory books. The article is an important contribution to the knowledge of the riches of the diminutives, which Poles in different epochs and environments have addressed themselves.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 219-225
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die katholische religiöse Lexik des Gegenwartsweißrussischen
    Catholic religious vocabulary in the modern Belarusian language
    Каталіцкая рэлігійная лексіка ў сучаснай беларускай мове
    Katolickie słownictwo religijne we współczesnym języku białoruskim
    Autorzy:
    Golachowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/972656.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    religious lexicon
    sociolinguistics
    lexicographic analysis
    catholic church
    belarusian
    language
    leksyka religijna
    socjolingwistyka
    kościół katolicki na białorusi
    język
    białoruski
    рэлігійная лексіка
    сацыялінгвістыка
    каталіцкі касцёл у беларусі
    Opis:
    The aim of this article is to analyze selected confessional vocabulary from the Belarusian language, with particular focus on the mechanisms of formation of lexis for the Catholic Church. It is worth noting that, as up to now, the Belarusian language offers no theological terminology, religious terms or biblical vocabulary that would be generally accepted by all Christian denominations. This is due to the coexistence in this area of various cultural orientations and Christian traditions, conditioned by the influence of the religions prevailing in neighboring countries. The research was carried out using two approaches: the sociolinguistic method, which, based on unstructured interviews and participant observation, allowed to determine which languages dominate in the religious context among the representatives of different generations; and the lexicographic treatment, which was used to extract the religious lexis of Catholics from printed and online sources, to then be compared with the vocabulary of Orthodox users of the same language. The analysis of the texts used by the Catholic Church in Belarus shows that, in terms of religious lexis, the Belarusian language used there has been strongly influenced by Polish. It seems clear that this vocabulary is rooted in the Polish language, and reflects the linguistic habits of the Catholics. The interviews conducted with young clergymen of the Catholic Church in Belarus and the representatives of the Belarusian Catholic intelligentsia prove that they are actually able to identify the vocabulary which is foreign to the Belarusian language within the religious texts. It can be assumed that, in the nearest future, the Catholic religious lexis will evolve towards unification with the vocabulary of other denominations; especially with that of the Orthodox Church, which, albeit slowly and not without difficulties, begins to implement the Belarusian language into its religious services.
    Celem artykułu jest analiza wybranego słownictwa konfesyjnego w języku białoruskim, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów tworzenia leksyki na potrzeby Kościoła katolickiego na tle zróżnicowania religijnego i kulturowego Białorusi. Co istotne, we współczesnym języku białoruskim nie funkcjonuje ogólnie przyjęta przez wszystkie wyznania chrześcijańskie terminologia teologiczna, obejmująca pojęcia religijne oraz słownictwo biblijne, a wynika to ze współistnienia na badanym terenie różnych orientacji kulturowych i tradycji chrześcijańskich, które uwarunkowane były wpływami religii dominujących w sąsiednich krajach. Badania zostały przeprowadzone dwiema metodami: socjolingwistyczną, która na podstawie otwartych wywiadów i obserwacji uczestniczącej pozwoliła na określenie prestiżu używanych w sferze sacrum języków wśród przedstawicieli różnych pokoleń, oraz metodą opisu leksykograficznego, prezentującą katolicką leksykę religijną wyekscerpowaną z dostępnych źródeł drukowanych oraz internetowych i zestawioną z odpowiadającą jej leksyką prawosławną. Przez teren Białorusi przebiega linia podziału między zwolennikami języka białoruskiego i polskiego w liturgii. Wśród przedstawicieli najstarszego pokolenia przeważa opinia, że to język polski jest predestynowany do używania w sferze sacrum. Młodzi katolicy o białoruskiej identyfikacji narodowej uważają natomiast, że w słownictwie liturgicznym zbyt wiele jest polonizmów, które bez trudu mogą być zastąpione leksemami białoruskimi. Mieszkańcy Grodzieńszczyzny opowiadają się za polszczyzną, podczas gdy na pozostałym terenie język białoruski w kościele jest akceptowany, a nawet pożądany. Analiza leksyki religijnej tekstów używanych przez Kościół katolicki na Białorusi pokazuje, że w zakresie leksyki na badanym terenie mamy do czynienia z białoruszczyzną silnie interferowaną przez język polski. Wyraźnie widać, że słownictwo to bazuje na polszczyźnie oraz stanowi odzwierciedlenie przyzwyczajeń językowych wiernych Kościoła katolickiego. Rozmowy prowadzone z młodymi duchownymi Kościoła katolickiego na Białorusi oraz przedstawicielami białoruskiej inteligencji katolickiej pokazują, że z łatwością identyfikują oni obce białoruszczyźnie słownictwo w tekstach religijnych. Należy przypuszczać, że w najbliższym czasie katolicka leksyka religijna będzie się zmieniać w kierunku unifikacji ze słownictwem innych wyznań, zwłaszcza prawosławia, które z przeszkodami, ale stopniowo zaczyna wprowadzać język białoruski do nabożeństw.
    Мэтай дадзенага артыкула з’яўляецца аналіз канфесійнай лексікі беларускай мовы, з асаблівым улікам механізмаў яе ўтварэння на патрэбы Каталіцкага Касцёла на фоне рэлігійнай і культурнай разнастайнасці Беларусі. На сённяшні дзень не існуе агульнапры- нятай усімі хрысціянскімі канфесіямі багаслоўскай тэрміналогіі, рэлігійных паняццяў і біблейскага слоўніка беларускай мовы. Гэта звязана з суіснаваннем розных культурных арыентацый і хрысціянскіх традыцый, абумоўленых уплывамі рэлігій, якія пануюць у су- седніх краінах. Падчас даследаванняў быў выкарыстаны метад адкрытага інтэрв’ю, а таксама метад назірання. Акрамя таго, даследаванні праводзіліся ў двух напрамках. Першым з напрам- каў была сацыялінгвістычная перспектыва, дзякуючы якой удалося выявіць прэстыж моперспектыва, якая прадстаўляе каталіцкую рэлігійную лексіку, зафіксаваную ў друкава- ных і інтэрнет-крыніцах, у супастаўленні з адпаведнай праваслаўнай тэрміналогіяй. Праз тэрыторыю Беларусі праходзіць лінія падзелу паміж прыхільнікамі беларускай і польскай мовы ў набажэнствах. Сярод прадстаўнікоў старэйшага пакалення пераважае меркаванне, што менавіта польская мова з'яўляецца найбольш адпаведнай для выкарыстан- ня ў сакральнай сферы. Аднак, маладыя католікі з беларускай нацыянальнай ідэнтычнас- цю мяркуюць, што літургічная лексіка прадстаўлена надта вялікай колькасю паланізмаў, якія можна з поспехам замяніць беларускімі лексемамі. Прыхільнікі польскай мовы сярод вернікаў і духавенства, у асноўным, жывуць на Гродзеншчыне. У іншых рэгіёнах з сімпа- тыяй і падтрымкай ставяцца да беларускай мовы ў касцеле. Лексічны аналіз рэлігійных тэкстаў, якія выкарыстоўваюцца Каталіцкім Касцёлам у Беларусі, паказаў, што беларуская рэлігійная лексіка знаходзіцца пад дастаткова моцным уплывам польскай мовы. Відавочна, што каталіцкая рэлігійная тэрміналогія ствараецца на базе польскай мовы і адлюстроўвае моўныя звычаі вернікаў Каталіцкага Касцёла. Размовы з маладымі святарамі Каталіцкага Касцёла ў Беларусі, а таксама з прадстаўнікамі беларускай каталіцкай інтэлігенцыі свед- чаць пра тое, што яны заўважаюць іншамоўныя словы ў рэлігійных тэкстах, якія, дарэчы, ўсё больш ім перашкаджаюць. Можна дапусціць, што каталіцкая рэлігійная лексіка будзе развівацца ў кірунку ўніфікацыі з лексікай іншых канфесій, у прыватнасці праваслаўя, якое павольна, хоць з перашкодамі, уводзіць беларускую мову ў набажэнствы.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tadeusza Kowalskiego niepublikowany reportaż z podróży po Deli Orman (1929 r.)
    Tadeusz Kowalski’s unpublished report from a trip to Deli Orman (1929)
    Autorzy:
    Stachowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431954.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    socjolingwistyka
    języki mniejszości
    dialektologia
    bałkanistyka
    Tadeusz Kowalski
    sociolinguistics
    minority languages
    dialectology
    Balkan studies
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest edycją reportażu Tadeusza Kowalskiego z jego podróży do północno-wschodniej Bułgarii w 1929 r. Większa część tekstu została przygotowana na czysto przez samego Kowalskiego, jak gdyby z zamiarem publikacji, jednak praca pozostała niedokończona i, o ile mi wiadomo, niewydana. Reportaż zawiera wielką ilość szczegółów etnograficznych i językoznawczych, jednak ogólnie ma charakter bardziej literacki niż naukowy.
    The present paper is an edition of Tadeusz Kowalski’s report from his trip to northeastern Bulgaria in 1929. Most of the text was prepared by Kowalski himself, as if with the intent of publication, but the work remained unfinished and, to the best of my knowledge, unpublished. The report contains a multitude of ethnographic and linguistic detail, though its overall character is more literary than scientific.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 20; 275-323
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kulturowo-językowa analiza dyskursu płci w reklamach telewizyjnych a rola kobiety i mężczyzny w oczach dziecka.
    Cultural and linguistic analysis of gender discourse in TV commercials and the view of gender roles from child’s perspective.
    Autorzy:
    Makowska-Songin, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441376.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
    Tematy:
    socjolingwistyka
    język płci
    kulturowa tożsamość płciowa
    reklama
    sociolinguistics
    the language of females and males
    gender
    TV commercial
    Opis:
    Celem artykułu jest zanalizowanie, jak reklama telewizyjna kształtuje kulturowy obraz kobiety i mężczyzny oraz zbadanie, jak może ona wpływać na kształtowanie się tożsamości jednostki, w szczególności dziecka jako odbiorcy reklamy. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, czy język postaci w reklamach kształtowany jest według stereotypowego postrzegania płci oraz czy konstrukty płci tworzone w reklamie odzwierciedlają bądź udowadniają istnienie społecznych nierówności pomiędzy kobietami i mężczyznami. Materiał badawczy stanowią 52 reklamy wyemitowane przez program pierwszy Telewizji Polskiej w ciągu siedmiu dni w paśmie najczęściej oglądanym przez dzieci. Metoda badawcza zastosowana w pracy składa się z dwóch części. Pierwsza z nich polega na ilościowej i jakościowej społeczno-kulturowej charakterystyce przedstawicieli obydwu płci pod względem pełnionych funkcji oraz przynależnych atrybutów. Druga część to analiza języka postaci występujących w reklamach na trzech poziomach organizacji tekstu, tj. na poziomie leksykalnym, zdaniowym oraz na poziomie dyskursu jako całości. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że wizerunek kobiet i mężczyzn w analizowanych reklamach nie jest symetryczny, co może mieć wpływ na utrwalanie stereotypów związanych z płcią w świadomości dziecka. Można zaobserwować znaczne zróżnicowanie pomiędzy sposobem przedstawiania mężczyzn i kobiet, zaznaczając, że wizerunek tych ostatnich jest bardziej pejoratywny i ukazuje wiele form nierównorzędności płci. Reklamy nie tylko odzwierciedlają obraz kobiety zakorzeniony w świadomości społeczeństwa, ale w dużym stopniu przyczyniają się do ciągłego tworzenia i nieustannego reprodukowania stereotypu słabej postaci kobiecej i jednocześnie dominującej postaci męskiej w świadomości jednostek, przede wszystkim dzieci.
    The aim of this article is to analyse the impact of TV commercials on the construction of cultural view of woman and men as well as to examine how commercials may influence the development of an individual personality, especially of a child. I try to answer the question whether the language of commercial characters is shaped according to stereotypical sex perception and whether the constructs of gender produced in commercials illustrate or prove the existence of social inequalities between men and women. The analysed material consists of 52 TV commercial spots broadcasted during one week by TVP 1 Polish Television in the time most often viewed by children. The research method consists of two parts. The first one consists in a quantitative and qualitative socio-cultural characterization of the representatives of the two sexes according to their functions and attributes. The other part is a three-dimensional analysis of the language used in commercials, i.e. on lexical, syntactical and discourse level. On the basis of conducted analysis it was stated that the view of women and men in the analysed material is not symmetrical, which can influence the persistence of stereotypes connected with gender in children awareness. It is possible to observe substantial differences between the representatives of the two sexes, paying attention to the fact that the view of women is more pejorative and reveals many forms of gender inequality. Not only do the TV commercials illustrate the image of women rooted in social consciousness but also they contribute to production and constant reproduction of the stereotype of women as weak and men as dominant in the consciousness of individuals, especially children.
    Źródło:
    Kultura i Polityka; 2011, 10; 110-121
    1899-4466
    Pojawia się w:
    Kultura i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Javni natpisi i javne obavijesti kao sociokulturne i pragmatičke jedinice
    Zawiadomienia i informacje publiczne jako jednostki socjokulturowe i pragmatyczne
    Forms of public signs as sociocultural and pragmatic units
    Autorzy:
    Pintarić, Neda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475599.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    javni natpisi
    javne obavijesti
    sociolingvistika
    pragmatika
    kulturologija
    hrvatski jezik
    poljski jezik
    zawiadomienia publiczne
    informacje publiczne
    socjolingwistyka
    pragmatyka
    kulturologia
    język chorwacki
    język polski
    public signs
    sociolinguistics
    pragmatics
    culturology
    Croatian
    Polish
    Opis:
    Nakon određivanja definicije i termina javni natpis autorica provodi klasifikaciju verbalnih, neverbalnih i kombiniranih oblika javih natpisa i javnih obavijesti navodeći primjere u hrvatskoj i poljskoj sociokulturnoj zajednici. Predlaže se da se u javne natpise ubroje pisani jezični oblici, a da se ostali neverbalni i kombinirani oblici nazovu javnim obavijestima ili javnim informacijama. Brojni opisani oblici javnih natpisa razlikuju se po materijalnom ostvaraju: na metalu, papiru, platnu, u kamenu, na automobilima, zidovima, ljudima, na internetu. Kao tekstne vrste javni su natpisi minimalni komunikacijski žanrovi (savjeti, upozorenja, molbe, zahvale, naredbe, dopuštenja, želje i čestitke). Neverbalne javne obavijesti podijeljene su na vizualne, auditivne i kombinirane (opisuju se prometni znakovi realizirani bojom, svjetlosnim signalima, pozicijom, brojevima te ostale informacije izražene logotipom, ukrasima na tijelu, ljudima-spomenicima, gardom, maskama). Auditivne su javne obavijesti: sirene, crkvena zvona, razni oblici pucnjeva (grički top, počasni plotuni) te glazbeni znakovi (intoniranje himni, koračnice, limena glazba).
    Po sprecyzowaniu definicji oraz terminu zawiadomienie publiczne autorka przeprowadza klasyfikację werbalnych, niewerbalnych i kombinowanych form zawiadomień publicznych, przywołując przykłady zaczerpnięte z wspólnot społeczno-kulturowych chorwackiej i polskiej. Proponuje, by do zawiadomień publicznych zaliczyć językowe formy werbalne, natomiast pozostałe znaki niewerbalne i kombinowane nazwać informacjami publicznymi. Liczne opisane formy zawiadomień publicznych różnią się sposobem przedstawienia: na metalu, papierze, płótnie, w kamieniu, na samochodach, murach, ludziach, w Internecie. Jako formy tekstowe napisy publiczne są minimalnymi gatunkami komunikacyjnymi (porady, ostrzeżenia, prośby, podziękowania, polecenia, zezwolenia, życzenia). Niewerbalne informacje publiczne funkcjonujące w przestrzeni publicznej dzielą się na audytywne i kombinowane (opisane zostały znaki drogowe oddziałujące kolorem, poprzez sygnały świetlne, usytuowanie, znaki numeryczne oraz pozostałe informacje wyrażone logotypem, ozdobami na ciele, formy pomników przestawiających ludzi, osłony, maski). Audytywne znaki publiczne: syreny, alarmy, dzwony kościelne, różne formy wystrzałów (działo z Griča, salwy honorowe) oraz znaki muzyczne (intonacje hymnów, marsze, orkiestry dęte).
    The author has described and classyfied in a lapidary way verbal, nonverbal and combined forms of public signs such as sign boards, graffiti, epigraphs on metal, paper, cloth, stone, walls, cars, men and Internet. These signs could be named as minimal communicative genres, such as: advise, warning, demand, regulation, thanksgiving, wishes, greetings. Nonverbal public signs are all kinds of traffic signs which can be formed by color, ligtening, position, numbers, logotypes, tattooings, alive monuments, guard, masks and uniforms. Auditive signs are represented by sirens, alarms, church-bells, various forms of shooting (Zagreb’s cannon at noon, gunsalute) and musical signs (national anthems, millitary, funeral and wedding marches, brassbands).
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 67-92
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Le sfide del multilinguismo ieri e oggi: il ruolo dell’italiano dalla monarchia asburgica all’Unione Europea
    Wyzwania związane z wielojęzycznością wczoraj i dziś – rola języka włoskiego od monarchii Habsburgów do Unii Europejskiej
    Autorzy:
    Boaglio, Gualtiero
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521096.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    politica linguistica
    linguistica di contatto
    multilinguismo
    sociolinguistica
    monarchia asburgica
    Unione Europea
    polityka językowa
    lingwistyka kontaktu
    wielojęzyczność
    socjolingwistyka
    monarchia Habsburgów
    Unia Europejska
    Opis:
    Multietnicità e multilinguismo contrassegnavano la vita quotidiana dei tanti popoli che vivevano nella monarchia asburgica. Non esisteva una lingua ufficiale, anche se il tedesco era la lingua più prestigiosa, e una legge del 1867 stabiliva la parità linguistica a tutti i livelli. La prassi linguistica nel Litorale austriaco (Trieste, Gorizia/Gradisca, Istria) era particolarmente ricca di conflitti perché lo status dell’italiano veniva messo in discussione dalle lingue slave. Partendo dal passato, il contributo offre spunti di riflessione sul multilinguismo del tempo presente.
    Wieloetniczność i wielojęzyczność była częścią życia codziennego wielu ludów mieszkających na terytorium cesarstwa Habsburgów. Nie było języka urzędowego: chociaż język niemiecki cieszył się największym prestiżem, ustawa z 1867 roku stanowiła o równości językowej na wszystkich poziomach. Praktyka codziennego użycia języka na wybrzeżu Adriatyku (Triest, Gorycja / Gradisca, Istria) jednak obfitowała w konflikty, ponieważ status języka włoskiego był podważany przez użytkowników języków słowiańskich. Wychodząc od sytuacji historycznej, artykuł zajmuje się kwestią wielojęzyczności w dzisiejszych czasach.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 3; 33-42
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialekt Cockney – jego charakterystyka i wpływ na dzisiejszy język angielski
    The dialect Cockney – his characteristics and the influence on today’s English
    Autorzy:
    Zarzycki, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38430793.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    Cockney
    Cockney rymowanie slangu
    ankiety
    dialekt londyński
    socjolingwistyka
    Cockney Rhyming the Slang
    inquiry tests
    the London-dialect
    the sociolinguistics
    Opis:
    Artykuł powstał w oparciu o pracę magisterską pt. „Percepcja wybranych cech języka Cockney przez native speakerów” obronioną w 2009 roku. Zasadniczym celem artykułu jest analiza badania ankietowego dotyczącego tematu dialektu Cockney przeprowadzonego za pomocą narzędzia umieszczonego na portalu www.freeonlinesurveys.com. Na przełomie kwietnia i maja 2009 roku w ramach uzupełnienia ankiety omówiono z native speakerami, ukierunkowując ocenę stanu ich świadomości na temat istnienia dialektu Cockney we wschodnim Londynie. Przed przystąpieniem do ankiety zapoznano się z wiedzą teoretyczną na temat Cockney, biorąc pod uwagę m.in. etymologię słowa Cockney oraz pochodzenie dialektu czyli zasady twórczości Cockney Rhyming of the Slang.
    The present article based is on the master’s thesis entitled Native speakers’ perception of chosen features of Cockney of defended by me in 2009. A principal purpose of the article is the analysis of the survey on the subject the dialect Cockney of carried out by means of the tool placed on the portal www.freeonlinesurveys.com. At the turn of April and May of the year 2009 native speakers were spoken for the supplement of the survey targeting the evaluation of the state of their consciousness on the subject existences of the dialect Cockney from eastern London. Before the analysis of the survey, became introduced theoretical knowledge on the subject of Cockney taking into account among other things the etymology of the word Cockney, the origin of the dialect or rules of the creations of Cockney Rhyming of the Slang.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2015, 9; 97-110
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O polszczyźnie i wielojęzyczności społeczności polskiej w Łatgalii
    On the Polish Language and the Multilingualism of the Polish Community in Latgale
    Autorzy:
    Golachowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38451408.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    polszczyzna północnokresowa
    polszczyzna w Łatgalii
    socjolingwistyka
    kontakt językowy
    North Borderland Polish language
    Polish language in Latgale
    sociolinguistics
    language contact
    Opis:
    This article is a review of Kristīne Kuņicka’s Polacy i język polski w Łatgalii / Poļi un poļu valoda Latgalē [Poles and the Polish Language in Latgale]. The author discusses the contemporary sociolinguistic situation of the Polish minority in Latgale, Latvia. An important aspect of the book is that it takes into consideration the Polish language of the young generation of Poles in the region.
    Tekst O polszczyźnie i wielojęzyczności społeczności polskiej w Łatgalii jest recenzją książki Kristīne Kuņickiej Polacy i język polski w Łatgalii / Poļi un poļu valoda Latgalē. Autorka omawia współczesną sytuację socjolingwistyczną mniejszości polskiej w Łatgalii na Łotwie. Szczególnym walorem książki jest uwzględnienie polszczyzny młodego pokolenia Polaków w Łatgalii.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Individualism in the United States in the 19th Century in Terms of Sociolinguistics on the Example of Works by R. W. Emerson and H. D. Thoreau
    Indywidualizm w Stanach Zjednoczonych w XIX w. w ujęciu socjolingwistycznym na przykładzie prac R. W. Emersona i H. D. Thoreau
    Autorzy:
    Podlecka, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179282.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-24
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    individualism
    sociolinguistics
    american ethos
    transcendentalism
    expressive language
    indywidualizm
    socjolingwistyka
    amerykański etos
    transcendentalizm
    język ekspresyjny
    Opis:
    Individualism is today a part of the American identity. Due to the short history of the U.S. the American people were in need to create their own customs and traditions. That is why there are manifold philosophical and political writings involving the characteristics of an American and views on ideal versions of the young country. However different those views may be, there are motifs that repeatedly occur over time and individualism is one of the most popular themes. This research discusses the involvement of two representatives of the Transcendental Movement in the U.S., Ralph Waldo Emerson and Henry David Thoreau, in the formation of American ethos. The study is based on the analysis of the essay "Self-Reliance" by Emerson and fragments of Thoreau's book Walden and his essay "Civil Disobedience". Not only is the substance of the texts is analysed, but also the vocabulary choices and their possible consequences.
    Indywidualizm jest dziś częścią amerykańskiej tożsamości. Ze względu na krótką historię Stanów Zjednoczonych naród amerykański musiał stworzyć własne zwyczaje i tradycje. Dlatego istnieje wiele pism filozoficznych i politycznych dotyczących cech Amerykanina i poglądów na temat idealnych wersji młodego kraju. Jakkolwiek różne mogą być te poglądy, są motywy, które wielokrotnie pojawiają się w czasie, a indywidualizm jest jednym z najpopularniejszych tematów. Niniejsze badanie dotyczy zaangażowania dwóch przedstawicieli ruchu transcendentalnego w USA, Ralpha Waldo Emersona i Henry'ego Davida Thoreau, w kształtowanie amerykańskiego etosu. Badanie opiera się na analizie eseju „Self-reliance” Emersona oraz fragmentów książki Thoreau Walden i jego eseju „Civil Disobedience”. Analizowana jest nie tylko treść tekstów, ale także dobór słownictwa i jego możliwe konsekwencje.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 273-285
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Multilingwizm społeczności polonijnej we Włoszech – uwarunkowania trójjęzyczności polsko-włosko-neapolitańskiej
    The Multilingualism of the Polish Community in Italy—Determinants of Polish-Italian-Neapolitan Trilingualism
    Autorzy:
    Dyderska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341691.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    multilingwizm
    dialekt neapolitański
    socjolingwistyka
    Polonia we Włoszech
    multilingualism
    Neapolitan dialect
    sociolinguistics
    Polish community in Italy
    Opis:
    Artykuł podejmuje zagadnienie trójjęzyczności polsko-włosko-neapolitańskiej charakterystycznej dla Polonii mieszkającej w południowych Włoszech. Celem badań jest rekonstrukcja aktualnego stanu wskazanej trójjęzyczności, obejmująca charakterystykę kontekstów użycia każdego z języków oraz czynników determinujących zmiany kodu. Analizy zostały także ukierunkowane na zbadanie poziomu znajomości i zakres użycia dialektu neapolitańskiego przez młode pokolenie Włochów (kategoria wiekowa 21-30 lat). Materiał badawczy został zebrany za pomocą ankiet udostępnionych respondentom online, a samo badanie miało charakter pilotażowy. Rezultaty przeprowadzonych badań dowodzą, że wszystkie trzy kody językowe używane są w życiu codziennym multilingwistów, a każdy z nich ma konkretne znaczenie, określone funkcje i występuje w odmiennych kontekstach sytuacyjnych. Wypowiedzi respondentów wskazują również na współczesne zastosowanie dialektu, który coraz częściej służy podkreśleniu ekspresywnego charakteru wypowiedzi, a dzięki swojej folklorystycznej naturze jest on stosowany w kontekstach ludycznych i żartobliwych.
    This paper deals with the issue of the Polish-Italian-Napolitan trilingualism characteristic of the Polish community living in southern Italy. The aim of this study is to reconstruct the current state of the trilingualism in question, including the characteristics of the contexts of use of each language and the factors determining the code changes. The analyses were also directed at investigating the level of knowledge and the extent of use of the Neapolitan dialect by the young generation of Italians (age category 21-30). The research material was collected through questionnaires made available to the respondents online, and the research had the nature of a pilot study. The results of the study prove that all three language codes are used in the everyday life of multilinguals, and each of them has a specific meaning, particular functions, and occurs in different situational contexts. The statements of the respondents also indicate the contemporary use of dialect, which is increasingly used to emphasise the expressive character of speech, and due to its folkloric nature it is used in ludic and humorous contexts.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 10; 7-25
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne badania pogranicza polsko-białorusko-litewskiego na przykładzie monografii Anny Żebrowskiej
    Contemporary Research on the Polish-Belarusian-Lithuanian Borderland on the Example of Anna Żebrowska’s Monograph
    Autorzy:
    Golachowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38583139.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    gwary białoruskie
    socjolingwistyka
    pogranicze polsko-białorusko-litewskie
    Belarusian dialects
    sociolinguistics
    Polish-Belarusian-Lithuanian borderland
    Opis:
    This review article is a discussion of the study by Anna Żebrowska Komarowszczyzna. Język pogranicza białorusko-polsko-litewskiego [The Village of Kamarova (Minsk Region): The Language of the Belarusian-Polish-Lithuanian Borderland]. The study presents the contemporary sociolinguistic situation of this borderland and describes in detail the local Belarusian dialect as it is today.
    Artykuł recenzyjny stanowi omówienie książki Anny Żebrowskiej Komarowszczyzna. Język pogranicza białorusko-polsko-litewskiego, w której autorka przedstawia aktualną sytuację socjolingwistyczną na tym pograniczu, a także szczegółowy opis lokalnej gwary białoruskiej w jej obecnym kształcie.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotyp mowy Ukraińca w świetle historii mówionej (na podstawie chrestomatii "Hołosy z Pidlaszszia i Hołosy z Berestejszczyny" Hryhorija Arkuszyna)
    Стереотип мовлення українця у світлі усної історії (на основі хрестоматій "Голоси з Підляшшя та Голоси з Берестейщини" Григорія Аркушина)
    Autorzy:
    Czyżewski, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015087.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    слов’янська діалектологія
    соціолінгвістика,
    Південне Підляшшя
    білоруське Полісся
    dialects
    sociolinguistics
    the Southern Podlasie region
    the Belorussian Polesie region
    dialekty
    socjolingwistyka
    Podlasie południowe i Polesie białoruskie
    Opis:
    W artykule przedstawiono, z wykorzystaniem metody socjolingwistycznej, obraz świadomości językowej ukraińskojęzycznych wspólnot zamieszkujących Podlasie południowe i Polesie białoruskie. Wskazano, wyzyskując wypowiedzi respondentów zawarte w dwóch tomach chrestomatii, na cechy zarówno łączące te dwie grupy użytkowników gwary ukraińskiej, jak i odróżniające oraz wyodrębniające je. Do elementów wspólnych tkwiących w świadomości lokalnych grup, a wynikających z doświadczeń historycznych respondentów, należą odniesienia do czasów II Rzeczypospolitej. Są to: wspólne terytorium państwowe i złożone relacje językowe oraz konfesyjne (por. „mowa prawosławna”). Inną cechą łączącą, jak pokazano w przywołanych wypowiedziach respondentów ukraińskojęzycznych, jest podobna sytuacja komunikatywna. Wspólnoty lokalne na Podlasiu południowym, podobnie jak na Polesiu białoruskim, funkcjonują w warunkach bilingwizmu (niekiedy nawet w warunkach wielojęzyczności). W artykule przedstawiono sytuacje „przełączania kodu językowego”. Opisano je z perspektywy socjolingwistycznej, uwzględniając m.in. kryteria wieku i wykształcenia respondenta. Odrębnym i ważnym zagadnieniem – w świetle wypowiedzi respondentów – jest obserwacja świadomości językowej wspólnot usytuowanych poza granicami państwowymi w zakresie powiązań genetycznych gwary z językiem ogólnonarodowym. Poddane analizie wypowiedzi respondentów reprezentujących wspólnoty ukraińskojęzyczne w Polsce i na Białorusi pokazują zróżnicowany stan świadomości językowej owych społeczności. Jedni (nieliczni) wiążą język ze świadomością narodową, inni pojmują język jako wyznacznik identyfikacji ze wspólnotą lokalną. W artykule przywołano wypowiedzi respondentów uzasadniające zróżnicowanie stanu świadomości wspólnot ukraińskojęzycznych. Są to m.in.: wiek, wykształcenie, stopień mobilności użytkowników języka i zdolność jego obserwacji.
    У статті представлено картину мовної свідомости україномовних спільнот, які проживають на Південному Підляшші та білоруському Поліссі, з використанням соціолінгвістичного методу. Використовуючи висловлювання респондентів, що містяться у двох томах хрестоматій, було вказано як на прикмети, що пов’язують ці дві групи носіїв української говірки, так і на прикмети, що відрізняють та виокремлюють їх. До загальних елементів, які наявні у свідомості місцевих груп, що є результатом історичного досвіду респондентів, належать згадки про часи Другої Речі Посполитої. Це спільна державна територія та складні мовні і конфесійні відносини (пор. “православна мова”). Ще однією спільною рисою, як показано у цитованих висловлюваннях україномовних респондентів, є подібна комунікативна ситуація. Місцеві спільноти на Південному Підляшші, як і на білоруському Поліссі, функціонують в умовах двомовності (іноді навіть в умовах багатомовности). У статті представлені ситуації “переключення мовного коду”. Вони описані з соціолінгвістичної точки зору, беручи до уваги, зокрема, критерії віку та освіти респондента. Окремим і важливим питанням – у світлі висловлювань респондентів – є спостереження за мовною свідомістю громад, що проживають за межами державних кордонів, у сфері генетичних зв’язків мови користувачів говірки з загальнонаціональною мовою. Аналізовані вислови респондентів, які представляють україномовні спільноти у Польщі та в Білорусі, засвідчують про різний рівень мовної свідомости їх користувачів. Деякі респонденти (нечисленні) пов’язують мову з національною ідентичністю, інші розуміють мову як детермінант ідентифікації з місцевою спільнотою. У статті приведено вислови респондентів, які обгрунтовують різноманітність стану свідомості україномовних спільнот. Це, зокрема, вік, освіта, ступінь мобільности користувачів мови та здатність спостерігати за нею.
    Using a sociolinguistic method, the paper discusses the linguistic awareness of the Ukrainian speaking communities of the regions of Southern Podlasie and Belorussian Polesie. The analysis of the respondents’ statements found in the two volumes of Hryhorij Arkuszyn’s chrestomathy identifies both the characteristic features the dialects of the two communities share and the features that are dialect-specific. As to the common characteristics present in the awareness of the local communities shaped by the respondents’ historical experiences, they include references to the Second Polish Republic linked to the idea of the common state territory and the complex linguistic and confession-linked relationships (“orthodox speech”). Another common feature that transpires from the responses analyzed is a comparable communicative situation: both the local communities of the Southern Podlasie region and the region of Belorussian Polesie are bilingual and sometimes even multilingual. The paper discusses situations involving “code-switching” as seen from a sociolinguistic perspective, based, inter alia, on the criteria of the age of the respondents and their educational background. Another important issue seen through the prism of the responses analyzed is the respondents’ awareness of the dialectal links with the nation-wide tongue of the Ukrainian and Belorussian speaking communities living beyond the state borders. The analysis shows a varied linguistic awareness in this respect. Some (though not many) respondents link the language with the national awareness, others view it as an identification token of a local community. The paper discusses the respondents’ statements showing the varied degrees of awareness of the Ukrainian speaking communities, depending on the respondents’ age, the educational background, their mobility and their observational skills.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2021, 6, 16; 49-62
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O nienaukowym umiłowaniu języka: czyli o treściach integrujących społeczność wirtualną „The Language Nerds”
    On the Naive Love of Language:How the Content Posted by the Virtual Community “The Language Nerds” Builds up Ingroup Homogeneity
    Autorzy:
    Ozga, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955546.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    media społecznościowe
    społeczności wirtualne
    mem internetowy
    humor językowy
    dwuznaczność
    socjolingwistyka
    tożsamość społeczna
    homogeniczność grupy
    social media
    virtual communities
    Internet meme
    linguistic humour
    ambiguity
    sociolinguistics
    social identity
    group homogeneity
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza treści (postów, memów) publikowanych przez administratora społeczności wirtualnej „The Language Nerds” w serwisie społecznościowym Instagram, a także wybranych, powiązanych z nimi komentarzy zamieszczanych przez członków społeczności zarówno na Instagramie jak i Facebooku. Badanie jest próbą odpowiedzi na pytanie, jakiego typu treści stanowią zasadnicze spoiwo grupy. W tym celu dokonana została klasyfikacja postów w oparciu o wyróżnione w procesie ich kreowania dominanty funkcjonalne. Wyodrębniono sześć zasadniczych klas: 1. memy o dominującej funkcji humorystycznej, 2. zagadki logiczno-językowe, 3. posty kreowane w oparciu o specyfikę obrazowania pojęć w danym języku (Językowy Obraz Świata), 4. posty o dominującej funkcji metajęzykowej, 5. posty o dominującej funkcji prezentatywnej (charakteryzujące prototypowego członka grupy własnej), 6. posty o charakterze wypowiedzi argumentacyjnych. Następnie każda z klas została szczegółowo opisana i zilustrowana wybranymi przykładami spośród 220 przebadanych postów. Zawartość treściowa wszystkich wyróżnionych klas wskazuje, że zasadniczym czynnikiem integrującym społeczność jest język, przy czym istotna jest wykazana w badaniu różnorodność perspektyw jego wykorzystania jako narzędzia konstruowania tożsamości członków społeczności. W świetle przeprowadzonej analizy statystycznej największą rolę w generowaniu homogeniczności grupy odgrywa humor językowy.
    The aim of the article is to analyse the content (posts, memes) published by the administrator of the virtual community "The Language Nerds" on the social networking service Instagram and also selected related comments posted by the members of the community on both Instagram and Facebook. The study addresses the issue of what kind of content serves to build up the integrity of the group. For this purpose a classification of posts was made with regard to the functions dominating in the process of their creation. Six major classes were identified: 1. memes with humour as the dominant feature, 2. logico-linguistic puzzles, 3. posts created on the basis of how notions are conceptualized in a particular language (Linguistic Worldview), 4. posts with a dominant metalinguistic function, 5. posts in which the function characterizing a prototypical member of the ingroup prevails, 6. posts fashioned as argumentative statements. Subsequently, each class was described in detail and illustrated with examples selected from the set of all of the 220 analysed posts. The content of all the classes distinguished in the research indicates that language is the central factor integrating the community, but – as shown in the study  – no less significant is the diversity of focus on the particular aspects of language and its use that serves as a tool for constructing the social identity of the community members. The statistics obtained indicate that it is linguistic humour that plays the most important role in generating group homogeneity.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 2; 69-110
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Стварэньне слоўніка нецэнзурнай лексыкі і ейных адпаведнікаў у беларускай мове: паміж лексыкаграфіяй і сацыялінгвістыкай
    Creating a dictionary of obscene language and its equivalents in the Belarusian language: between lexicography and sociolinguistics
    Tworzenie słownika języka obscenicznego i jego odpowiedników w języku białoruskim: między leksykografią a socjolingwistyką
    Autorzy:
    Іваноў, Уладзіслаў
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932782.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    lexicography
    creating a dictionary
    obscene vocabulary
    colloquial language
    leksykografia
    tworzenie słownika
    słownictwo obsceniczne
    język potoczny
    лексыкаграфія
    слоўнікатворчасьць
    слоўнік нецэнзурнай лексыкі
    абсцэнная лексыка
    прастамоўе
    Opis:
    The need to create dictionaries of the Belarusian non-normative, obscene, taboo language has long been a fact – this is the logical conclusion of the overall work on the creation of dictionaries in general. The richness of the language is manifested in all its diversity and in all spheres, including those where linguists often do not look because of outdated moral principles. The importance of such a dictionary is to collect and codify words that are often not certified in linguistics due to artificial barriers. We are not talking about the propaganda of vulgar and obscene language, but. from a professional sociolinguistic point of view, the purpose of this dictionary is to capture the language in its natural state – what it is, how Belarusians speak, and not what it should be in the imagination of different people with different moral and ideological attitudes. Thus, when creating a dictionary, two main approaches are taken into account – lexicographic and sociolinguistic.
    Potrzeba tworzenia słowników języka białoruskiego nienormatywnego, obscenicznego, tabu od dawna dojrzała – to logiczny wniosek całościowej pracy nad tworzeniem słowników w ogóle. Bogaty język przejawia się w całej swojej różnorodności i we wszystkich sferach, także tam, gdzie językoznawcy często nie przeglądają przestarzałych postaw moralnych. Znaczenie takiego słownika polega na zbieraniu i kodyfikowaniu słów, które często nie są certyfikowane w lingwistyce ze względu na sztuczne bariery. Nie mówimy o propagandzie języka wulgarnego i obscenicznego, ale z profesjonalnego socjolingwistycznego punktu widzenia celem tego słownika jest uchwycenie języka w jego naturalnym stanie – czym jest, czym mówią Białorusini, a nie tym, czym powinien być w wyobraźni różnych ludzi o różnych postawach moralnych i ideologicznych. Dlatego przy tworzeniu słownika brane są pod uwagę dwa główne podejścia – leksykograficzne i socjolingwistyczne.
    Патрэба ў стварэньні слоўнікаў беларускай ненарматыўнай, нецэнзурнай, табуяванай ці яшчэ абсцэннай мовы насьпела здаўна – гэта лягічнае завяршэньне агульнай працы па стварэньні слоўнікаў наагул. Багатая мова праяўляецца ва ўсёй разнастайнасьці і ва ўсіх сфэрах, у тым ліку там, куды лінгвісты часта не заглядваюць праз састарэлыя маральныя ўстаноўкі. Да ўсяго важнасьць такога слоўніка палягае ў тым, каб сабраць і кадыфікаваць словы, якія часта праз штучныя бар’еры не пашпартызаваныя ў мовазнаўстве. Размова ня йдзе пра прапаганду вульгарнай і брыдэзнай мовы, а з прафэсійнага сацыялінгвістычнага погляду мэта дадзенага слоўніка месьціцца ў тым, каб зафіксаваць мову ў натуральным стане – якая яна ёсьць, на якой размаўляюць беларусы, а не якой яна павінна быць ва ўяўленьні розных людзей з рознымі маральнымі і ідэйнымі ўстаноўкамі. Такім парадкам, падчас стварэньня слоўніка ўлічваюцца два асноўныя падыходы – лексыкаграфічны і сацыялінгвістычны.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2021, 21; 191-205
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o wybranych niegdysiejszych pomocach do nauczania polszczyzny w środowisku frankofońskim
    A Few Remarks on Selected Old Textbooks for Teaching Polish in a Francophone Environment
    Autorzy:
    Zarębski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342658.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    historia języka
    socjolingwistyka
    podręcznik
    dydaktyka języka polskiego jako obcego
    history of language
    sociolinguistics
    textbook
    teaching Polish as a foreign language
    Opis:
    W artykule dokonano charakterystyki wybranych dawniejszych (powstałych w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku) podręczników do nauki języka polskiego przeznaczonych dla publiczności frankofońskiej. Zwrócono uwagę na uwarunkowania zewnętrzne (kontekst historyczny, społeczny, instytucjonalny) i wewnętrzne (struktura podręczników, dobór treści tematycznych, rodzaj i jakość materiału egzemplifikacyjnego), które wydają się istotne w opisie tego typu źródeł z zakresu glottodydaktyki historycznej. Postawiono tezę, że zaproponowany sposób opis dawnych źródeł może skutkować holistyczną wizją dawnych podręczników i być pomocny w zapewnieniu im właściwego miejsca w historii polszczyzny.
    The author has reviewed selected textbooks written in the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century and meant for the learning of Polish by French-speaking people. Attention is drawn to both the external (historical, social and institutional context) and internal determinants (the structure of the textbooks, the choice of themes, the type and quality of examples). These determinants seemed to be important in the description of sources belonging to the historical methods of teaching and learning foreign languages. The suggested way of describing old sources could result in a holistic approach to old textbooks and could be helpful in securing a proper place for them in the history of the Polish language.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 233-252
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lingua receptiva czy lingua franca? Wybór modelu komunikacji językowej na polsko-czeskim pograniczu (na podstawie badań ankietowych z kraju hradeckiego i ziemi kłodzkiej z Wałbrzychem)
    Lingua receptiva or lingua franca? The choices of linguistic communication model on Polish-Czech borderland (based on the survey conducted in Hradec Králové Region and Kłodzko Land with Wałbrzych)
    Autorzy:
    Nieporowski, Piotr Marcin
    Steciąg, Magdalena
    Zábranský, Lukáš
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475690.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    pogranicze
    komunikacja
    socjolingwistyka ilościowa
    lingua receptiva
    lingua franca
    borderland
    communication
    quantitative sociolinguistics
    Opis:
    Artykuł zawiera socjolingwistyczną analizę komunikacji językowej mieszkańców polsko-czeskiego pogranicza. Celem przeprowadzonego w 2018 r. badania ankietowego było ustalenie, jaki model jest dominujący oraz od czego zależy. W tekście przedstawiono wyniki analizy oceny kompetencji językowych badanych mieszkańców pogranicza oraz dokonano opisu ich preferencji językowych. Tłem rozważań są dwa modele komunikacji międzynarodowej: lingua franca oraz lingua receptiva.
    The following article attempts to characterise an intercultural linguistic communication of people living in the area of Polish-Czech borderland. The research conducted in 2018 aimed to determine the dominating model of communication, as well as the reason behind its prevalence. The article contains the results of the analysis of linguistic competences of Poles and Czechs, completed with the portrayal of their language preferences. The models known as English as lingua franca, lingua receptiva, as well as their combination constitute a context of the considerations.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2019, 33; 59-75
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najstarsi mieszkańcy współczesnej wsi a globalne zmiany społeczno-kulturowe (na przykładzie gminy Wręczyca Wielka). Studium socjolingwistyczne
    The Oldest Inhabitants of a Contemporary Village and Global Social and Cultural Changes (by the Example of Wręczyca Wielka Municipality): A Sociolinguistic Study
    Autorzy:
    Jelonek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388034.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    sociolinguistics
    linguistic perception of the world
    globalization
    village inhabitants
    contemporary village
    socjolingwistyka
    językowe postrzeganie świata
    globalizacja
    mieszkańcy
    wsi
    współczesna wieś
    Opis:
    The main purpose of this article is to show the influence of globalization-related social and cultural changes on the language and linguistic perception of the world presented by the oldest inhabitants of a contemporary village. The research material contains the informal utterances of respondents aged 65+, which were collected during geographical research from 2011 to 2020 in the area of Wręczyca Wielka municipality near Klobuck in the north of Silesia Province. The first part of the article is a short description of the traditional rural community. Next, the author describes the changes which have been seen in Polish villages since 1945. In the second part, on the basis of the respondents’ utterances, the author shows the influence of the aforementioned changes on the language and linguistic perception of the world of the oldest inhabitants of Wręczyca Wielka municipality.
    Głównym celem artykułu jest próba ukazania wpływu globalnych zmian społeczno-kulturowych na język i językowe postrzeganie świata przez najstarszych mieszkańców współczesnej wsi. Materiał badawczy stanowią nieoficjalne wypowiedzi informatorów powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia, zgromadzone podczas badań terenowych w latach 2011–2020 w gminie Wręczyca Wielka na północy województwa śląskiego w powiecie kłobuckim. W pierwszej części artykułu scharakteryzowano pokrótce tradycyjną społeczność wiejską. Przybliżono także szeroko pojęte przemiany, które dokonały się na polskich wsiach po roku 1945. W drugiej części – na podstawie wypowiedzi informatorów – omówiono wpływ wspomnianych przemian na język i językowe postrzeganie świata przez najstarszych mieszkańców gminy Wręczyca Wielka.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2021, 21
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesny i późny biblijny język hebrajski: o możliwościach chronologicznego wyjaśniania różnic językowych w Biblii Hebrajskiej
    Early and Late Biblical Hebrew: About Chronological Interpretation of Linguistic Differences in the Hebrew Bible
    Autorzy:
    Slawik, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494395.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    biblijny język hebrajski
    wczesny (klasyczny/standardowy) i późny biblijny język hebrajski
    model chronologiczny
    krytyka tekstu
    krytyka literacka
    datowanie tekstów Biblii Hebrajskiej
    socjolingwistyka historyczna
    analiza wariantów językowych
    Biblical Hebrew
    Early (Classical/Standard) Biblical Hebrew and Late Biblical Hebrew
    periodization of language
    textual criticism
    literary criticism
    dating of the Hebrew Bible texts
    historical sociolinguistic
    variationist analysis
    Opis:
    Artykuł przedstawia dyskusję dotyczą chronologicznego interpretowania różnic językowych w biblijnym języku hebrajskim. Pomimo rozpowszechnionego posługiwania się klasyfikacją wczesny/klasyczny/standardowy i późny biblijny język hebrajski, model chronologiczny zawiera trudne do pokonania trudności, przede wszystkim ze względu na stan źródeł (dominacja średniowiecznego TM, złożoność literacka i trudności tekstowokrytyczne, problematyczne datowanie). Coraz częściej postuluje się stosowanie metodologii historycznej socjolingwistyki (analiza wariacji językowych) w badaniach nad starożytnym językiem hebrajskim. Konieczne są interdyscyplinarne badania, które mogłyby łączyć ze sobą rezultaty badań biblistycznych (krytyka tekstu i krytyka literacka) z analizami socjolingwistycznymi. Na chwilę obecną wspieranie datowania tekstów biblijnych na podstawie cech językowych jawi się jako bardzo wątpliwe.
    The contribution shows a dispute over periodization of Biblical Hebrew. A strong conviction of development from Early/Classical/Standard Biblical Hebrew to Late Biblical Hebrew still dominates in spite of problems, which were presented in many studies. Difficulties of the conventional periodization derive from source conditions: priority of the medieval MT, which calls for textual and literary criticism, questionable dating of biblical books and texts. In the last decades there were presented important studies in historical linguistics of Biblical Hebrew (variationist analysis) but there is still a need for collaboration between biblical studies (literary and textual criticism) and historical linguistics. For now the linguistic dating of biblical writings seems to be very doubtful.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 4; 497-522
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialektologia i socjolingwistyka w polskich studiach iberystycznych (Rec.: Marta Pawlikowska. El gallego y el castellano en contacto: code-switching, convergencias y otros fenómenos de contacto entre lenguas. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020, ss. 205. Manufactura Hispánica Lodziense 8. ISBN: 978-83-8142-782-1, e-ISBN: 978-83-8142-783-8.)
    Dialectology and Sociolinguistics in Polish Iberist Studies (Rev.: Marta Pawlikowska. El gallego y el castellano en contacto: code-switching, con-vergencias y otros fenómenos de contacto entre lenguas [Galician and Spanish in Contact: Code-switching, Convergences and Other Phenomena of Contact between Languages])
    Autorzy:
    Bień, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342657.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 269-273
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-47 z 47

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies