Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "socjolingwistyka" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 47
Tytuł:
Socjolingwistyka a językoznawstwo otwarte na przykładzie języka macedońskiego
Sociolinguistics vs. open linguistics: The example of the Macedonian language
Autorzy:
Błaszak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192149.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
socjolingwistyka
językoznawstwo
socjologia
interdyscyplinarność
sociolinguistics
linguistics
sociology
interdisciplinarity
Opis:
Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest ukazanie aktualności językoznawstwa otwartego Furdala w oparciu o prowadzenie badań z zakresu socjolingwistyki języka macedońskiego. Autorka tekstu podkreśla, że język jest elementem kultury i powstaje w życiu społecznym, przez co jest bardzo często uzależniony od różnych cech społeczeństwa. Dlatego nie ma możliwości dokładnego opisu struktury języka, którym w życiu codziennym posługuje się pewna grupa mieszkańców danego kraju, bez nawiązania do ich kultury, tradycji czy zróżnicowania socjalnego. Podejście tylko lingwistyczne nie pozwala na wyczerpanie całości zagadnienia i nie może być jedyne w prowadzonych badaniach. Język jest istotnym elementem interakcji społecznej, a współczesne pojmowanie językoznawstwa zakłada jego interdyscyplinarność. Niezbędna jest zatem ścisła współpraca socjologii i lingwistyki w badaniu współczesnego języka macedońskiego. Granice istniejące pomiędzy naukami zajmującymi się badaniem języka są płynne, co dowodzi słuszności tezy Antoniego Furdala o otwartości językoznawstwa.
This article presents the topicality of Antoni Furdal's open linguistics based on sociolinguistic research on the Macedonian language. The author of the text emphasizes that language is an element of culture and arises in the social life, that is why it often depends on various characteristics of society. Therefore, an accurate description of the structure of the language used in everyday life by a certain group of inhabitants is not possible without reference to their culture, traditions or social diversity. The linguistic-only approach does not exhaust the whole issue and cannot be used alone in the conducted research. Language is an important element of social interaction, and the contemporary understanding of linguistics assumes its interdisciplinarity. Therefore, close cooperation between sociology and linguistics in research on the contemporary Macedonian language is indispensable. The boundaries existing between the disciplines involved in the study of language are fluid, which proves the validity of Antoni Furdal’s thesis on the openness of linguistics.
Źródło:
Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 173-181
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjolingwistyka a imigracja — zróżnicowanie językowe polskich nastolatków w Edynburgu
Sociolinguistics and immigration — language variation of Polish adolescents in Edinburgh
Autorzy:
Strycharz-Banaś, Anna
Meyerhoff, Miriam
Schleef, Erik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475672.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
socjolingwistyka
zróżnicowanie językowe
imigracja
nastolatki
(-ing)
Sociolinguistics
language variation
immigration
adolescents
Opis:
W artykule omawiamy zróżnicowanie w wymowie końcówki (-ing) wśród nastolatków urodzonych w Szkocji oraz imigrantów z Polski mieszkających w Edynburgu. Rozkład wariantów wymowy morfemu pokazuje, że nastolatki polskie do pewnego stopnia przyswoiły sobie zróżnicowanie widoczne w wymowie młodzieży lokalnej. Widzimy zatem, że częstotliwość występowania wariantów in/ing może być postrzegana jako odzwierciedlenie wymowy lokalnej, jednak czynniki, które przyczyniają się do wyboru konkretnych wariantów, różnią się znacząco wśród grup.
This study analyses (in/ing) variation among migrant (Polish) and local adolescents in two British cities: Edinburgh and London. We trace the distribution of variants available and suggest that the factors contributing to the acquisition of variation (or lack of it) among migrant adolescents, depends on a numer of language-internal and language-external factors. We argue that the frequency of occurrence of a given variant among migrant adolescents can be seen as a reflection of the speech pattern of their local peers. However, the factors that contribute to the variant choice differ significantly between the groups.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2014, 28; 137-152
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki socjolingwistyki na Uniwersytecie Śląskim
Autorzy:
Lubaś, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475563.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
socjolingwistyka
Uniwersytet Śląski
konferencje metodologiczne
język miejski
dialekty ludowe
gwary
badania terenowe
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 179-188
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Angielskie nazwy zawodów w języku rosyjskich mass mediów
English names of occupations in modern Russian language
Autorzy:
Romanik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951013.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
anglicyzm
mass media
nazwy zawodów
nominacja
socjolingwistyka
Opis:
The author of the paper deals with names of occupations and specializations borrowed from English into modern Russian language. Analysed material was selected from vacancy announcement on Russian web-sides. The main purpose of the article was to describe reasons of dynamic process of lexical borrowing, to indicate lexical-semantic group dominated by searched loanwords and to identify the level of their assimilation. The research has shown that the largest number of English names of professions is observed in economy, marketing, information technology, show business, public service, etc. New loanwords come into Russian mainly under the influence of linguistic fashion and result from the need to define a new referent.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 249-260
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Termin kultura fizyczna z perspektywy socjolingwistycznej
The term of physical culture from a sociolinguistic perspective
Autorzy:
Murrmann, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475587.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
kultura fizyczna
kultura
sport
język
socjolingwistyka
physical culture
culture
language
sociolinguistics
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań nad etymologią, historią, znaczeniem i zakresem terminu kultura fizyczna, a także jego współczesnym wykorzystaniem w różnych kontekstach społecznych i w wybranych językach objętych analizą (polski, angielski, niemiecki, francuski i włoski, sporadycznie inne języki). Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdza się, że owo najbardziej kompleksowe, najbardziej pojemne semantycznie, nadrzędne pojęcie na określenie wszelkich działań podejmowanych dla rozwoju psychofizycznego oraz w ramach troski o ciało i zdrowie jest stopniowo wypierane i zastępowane przez „fałszywe” synonimy i hiponimy.
The present paper addresses the issues of etymology, history, meaning and range of the term “physical culture” as well as the contemporary use of the very name in different social contexts and in chosen languages covered by the analysis (Polish, English, German, French and Italian and sporadically other languages). The research findings evidence that we may have to do with a term threatened with extinction because, for a variety of reasons, the most comprehensive term for a holistic care and improvement of human health and capacity performance, all motor activities, sport, movement therapy, physical exercises and education tend to be replaced by ‘false’ synonyms and by hyponyms whose semantic field is included within that of hypernymic physical culture.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2017, 31; 71-97
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Latvian dialects in the 21st century: old and new borders
Dialekty łotewskie w wieku XXI: stare i nowe granice
Autorzy:
Stafecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967636.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialectology
sociolinguistics
Latvian dialects
dialektologia
socjolingwistyka
dialekty łotewskie
Opis:
Although historical regional dialects are still relatively well preserved in Latvia, nowadays one can no longer speak of dialects and sub-dialects in the traditional sense because, due to changes of administrative borders, the traditional sub-dialects are subject to attrition and gradual loss. In particular, the contact zone of Central and High Latvian dialect has changed markedly. The border of High Latvian dialect has moved to the east. Since 2013, a project “Latvian Dialects in the 21st Century: a Sociolinguistic Aspect” is being carried out in order to gain an insight into contemporary Latvian dialect situation, analyzing at least three sub-dialects in each dialect. However, we can speak of dialect borders in another aspect. For instance, the borders between the preservation of dialectal features and the impact of standard language, as well as the borders of maintenance of sub-dialectal feature among the speakers of different age groups. Attention is also paid to the use of sub-dialects in central and peripheral parts of territories. The first research results showed that people who live further from the centre use the sub-dialect more often – especially in communication with family members (including the younger generation), relatives and neighbours. The preliminary results show a different situation among dialects. In the sub-dialects of the Middle dialect, which is closest to Standard Latvian, the borderline between sub-dialect and standard language has almost disappeared, since the informants practically do not feel any difference between them. In the Livonianized dialect, there are several features that are still more or less present in the speech of all generations – generalization of masculine gender, reduction of word endings, etc. However, in this dialect, too, the language used by younger speakers is gradually losing the dialectal features. The situation differs in various sub-dialect groups of High Latvian dialect. The Selonian sub-dialects spoken in Zemgale show traces of dialectal features (syllable tones, irregular vowel shifts, etc.); they are found mainly in the speech of older generation. The Latgalian sub-dialects in Vidzeme are mainly spoken by older respondents and usually among family members; while in public spaces the sub-dialects practically cannot be heard. However, many dialectal features have been retained in the speech of middle and even younger generations. The most stable are the sub-dialects spoken in Latgale because of their use not only in everyday speech but also in cultural activities. The presence of the Latgalian written language, too, helps to maintain local sub-dialects; it is also used in Roman Catholic church services in Latgale. In Latgale, the sub-dialects are spoken by all generations. However, the younger people sometimes use the standard language to communicate among themselves. This study provides new facts and might be the basis for further research. It might allow to predict the development of native language and its dialects as an important component of national and local identity respectively. Comparative analysis of material acquired at different periods allows us to conclude which dialectal features are more viable and which are more likely to change and disappear.
Choć na Łotwie wciąż stosunkowo dobrze zachowały się historyczne dialekty lokalne, nie można już obecnie mówić o dialektach i gwarach w tradycyjnym znaczeniu. Zmiany granic administracyjnych sprawiły bowiem, że tradycyjne gwary ulegają dziś zatarciu i stopniowo zanikają. Znacząco zmieniło się zwłaszcza usytuowanie strefy styku dialektów środkowego i górnołotewskiego; granica zasięgu tego ostatniego przesunęła się na wschód. Kwestiom tym poświęcono projekt „Dialekty łotewskie w XXI wieku: aspekt socjolingwistyczny”, w ramach którego od 2013 r. badana jest sytuacja socjolingwistyczna gwar na współczesnej Łotwie. Analizowane są przynajmniej trzy gwary w obrębie każdego z dialektów. Pojęcie granicy ma jednak zastosowanie do opisu innych aspektów badań dialektologicznych. Można na przykład mówić o granicy między zachowaniem cech dialektów a wpływami języka literackiego, jak również o granicach podtrzymywania cech gwarowych w mowie użytkowników należących do różnych grup wiekowych. Badaniu poddano także kwestię używania gwar w centralnych i peryferyjnych częściach rejonu ich występowania. Wstępne wyniki sugerują, że ludzie mieszkający dalej od centrum używają gwary częściej – zwłaszcza w komunikacji z członkami rodziny (w tym z młodszego pokolenia), z krewnymi i z sąsiadami. Wstępne wyniki badań wskazują także na zróżnicowaną sytuację poszczególnych dialektów. Na obszarze występowania gwar dialektu środkowego, najbliższego literackiej łotewszczyźnie, niemal zanikło rozgraniczenie między gwarami a językiem literackim, skoro różnicy takiej nie odczuwają sami informatorzy. W dialekcie liwońskim występuje kilka cech dialektalnych, obecnych jeszcze w większym lub mniejszym stopniu w mowie wszystkich pokoleń, jak uogólnienie rodzaju męskiego czy redukcja wygłosu. Jednakże i tutaj język, którym posługują się młodsi użytkownicy, stopniowo traci cechy dialektalne. Inna sytuacja panuje w grupach gwarowych dialektu górnołotewskiego. Gwary selońskie z Semigalii wykazują ślady cech dialektalnych (tonalność sylab, nieregularne przesunięcia samogłosek itd.); występują one przede wszystkim w mowie starszego pokolenia. Gwarami łatgalskimi z Widzeme posługują się z kolei głównie starsi respondenci, zwykle w gronie najbliższej rodziny; gwar tych praktycznie nie słyszy się natomiast w przestrzeni publicznej. Wiele cech dialektalnych zachowało się tu jednak także w mowie średniego, a nawet młodszego pokolenia. Najstabilniejsze okazały się gwary Łatgalii, co wiąże się z ich użyciem nie tylko w mowie codziennej, lecz również w działalności kulturalnej. Zachowaniu gwar sprzyja także istnienie łatgalskiego języka pisanego, jak również używanie miejscowego języka podczas nabożeństw Kościoła katolickiego. Wszystko to sprawia, że w Łatgalii gwarami posługują się przedstawiciele wszystkich pokoleń. Jednakże i tutaj ludzie młodsi niekiedy komunikują się między sobą w języku literackim. Studium to jest prezentacją nowych danych i jako takie może stanowić podstawę dalszych badań. Badania takie mogłyby umożliwić prognozowanie tego, jak rozwijać się będą język łotewski oraz jego dialekty jako ważne składniki odpowiednio narodowej i lokalnej tożsamości Łotyszy. Analiza porównawcza materiałów zebranych w różnych okresach pozwala na wyciąganie wniosków co do tego, które cechy dialektalne wykazują większą żywotność, które zaś prawdopodobnie ulegną zmianie lub zanikowi.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 1-13
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy badań socjolingwistycznych w nurcie teolingwistyki słowiańskiej – uwagi wstępne
The Perspectives of Sociolinguistic Research Within the Realm of Slavic Theolinguistics – Introductory Remarks
Autorzy:
Wideł-Ignaszczak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791162.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
socjolingwistyka
teolingwistyka
religiolekt
sociolinguistics
theolinguistics
religiolect
Opis:
Artykuł poświęcony jest opisowi perspektyw socjolingwistycznego badania języka religijnego funkcjonującego w sferze słowiańskiej z uwzględnieniem mentalności poszczególnych narodów oraz zróżnicowaniа religiolektu wierzących i niewierzących. Stwierdzono, iż badania teolingwistyczne podkreślają wpływ chrześcijaństwa na mentalność poszczególnych narodowości, stąd można mówić o dominacji chrześcijańskiej mentalności poszczególnych narodów słowiańskich, co znalazło odzwierciedlenie przede wszystkim w leksyce i frazeologii. Postawiono hipotezę, że osoby wyznające tę samą wiarę tworzą jedną wspólnotę językową, połączoną wspólnymi kontaktami historyczno-kulturowymi i religijnymi, realizują komunikację wykorzystując wspólny subkod językowy. Перспективы социолингвистических исследований в славянской теолингвистике – вступительные замечания В статье освящаются вопросы перспектив социолингвистических исследований религиозного языка, употребляемого в славянской среде, с учетом как менталитета отдельных наций, так и отличий религиолектов верующих и неверующих. Констатируется, что в теалингвистических исследованиях подчеркивается влияние христианского вероисповедания на менталитет славянских народов, что находит отражение прежде всего на уровне лексики и фразеологии. Выдвигается гипотеза, что лица, у которых одно вероисповедание, создают языковую общность, объединенную общими историко-культурными и религиозными контактами, осуществляют коммуникацию, используя один языковой субкод.
The paper provides a description of the prospects of sociolinguistic studies of the religious language functioning in the Slavonic sphere, taking into account the mentalities of individual nations and the diversity of the religiolect of believers and unbelievers.  It was found that theolinguistic studies emphasise the influence of Christianity on the mentalities of individual nationalities; thus, one can say about the domination of Christian mentality of different Slavonic nations, which is reflected mainly in lexis and phraseology. A hypothesis was formulated that people of the same faith form one linguistic community, linked by common historical-cultural and religious contacts, and communicate with the use of a common linguistic subcode.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 6; 199-211
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjolekt jako przedmiot badań. Studium przypadku [Recenzja książki Tomasza Łukasza Nowaka, „Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów”, Kraków: Universitas, 2020, 273 s.]
Autorzy:
Jarosz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158366.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
socjolingwistyka
socjolekt
socjolekt gejów
język ukrycia
badania socjolektów
Źródło:
Polonica; 2021, 41; 129-148
0137-9712
2545-045X
Pojawia się w:
Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesjolekt branży turystycznej, czyli o specyficznych cechach zawodowego języka turystyki
The professiolect of tourism industry. Specificity of the professional language of tourism
Autorzy:
Murrmann, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464616.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
profesjolekt
turystyka
język
socjolingwistyka
professiolect
tourism
language
sociolinguistics
Opis:
While economists, sociologists, geographers, psychologists and anthropologists have been systematically and successfully investigating many aspects of tourism for many years already, only recently there has been a growing awareness of the sociolinguistic nature of tourism and several linguists decided to remedy the deficiency. The paper is dedicated to an in-depth treatment of one particular dimension of the more complex language of tourism, namely to the professiolect of tourism industry. The objective of the study was to provide an overview of the major characteristics, including terms, expressions and textual traits of the professional language of tourism coined and used by staff and experts specializing in creation of tourism products and in management of the travelers’ flows and tourist accommodation establishments. The research findings show that there are several characteristic features of the tourist professiolect, among which frequent linguistic borrowings from other languages, mainly English, neologisms, semantic extensions, nominal style, abbreviations and acronyms.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2014, 47; 47-57
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Clarkson jest kobietą, czyli o problematyce płci kulturowej w języku na przykładzie wywiadów przeprowadzonych w brytyjskim programie motoryzacyjnym Top Gear
Autorzy:
Janiak, Ziemowit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630757.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
gender
sex
sociolinguistics
gender studies
płeć biologiczna
płeć kulturowa
socjolingwistyka
Opis:
The present article investigates the issue of gender differences in language use. We look at some essential notions indispensable in the analysis of language use such as context. We also present some of the ideas and theories related to the question whether there are systematic differences in the ways men and women use language introduced by scholars working within the frame of gender studies and sociolinguistics. The aforementioned ideas are integrated into our analysis of the linguistic material that comes from a popular motoring show Top Gear.
Niniejszy artykuł podejmuje kwestię różnic w użyciu języka, wynikających z płci interlokutorów. Przez analizę kluczowych pojęć (takich jak np. kontekst) oraz przegląd poglądów i teorii badaczy zajmujących się socjolingwistyką i problematyką gender autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy istnieją systematyczne różnice w użyciu języka wynikające z płci. Opierając rozważania na pojęciach, poglądach i teoriach wspomnianych powyżej, przeprowadza analizę materiału językowego pochodzącego z popularnego programu motoryzacyjnego Top Gear.
Źródło:
Acta Humana; 2015, 6
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła polskiej leksyki harcerskiej
Sources of Polish scouting vocabulary
Autorzy:
Jachymek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010837.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
lexicology
vocabulary
scouting sociolect
sociolinguistics
Polish Scouting and Guiding Association
sources of vocabulary
leksykologia
słownictwo
socjolekt harcerski
socjolingwistyka
Związek Harcerstwa Polskiego
źródła leksyki
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka źródeł leksyki w środowisku harcerskim. Materiał badawczy pochodzi ze źródeł wewnętrznych – poradników harcerskich, oraz źródeł zewnętrznych – słowników języka ogólnego. Słownictwo wyekscerpowano, stosując teorię pól znaczeniowych i zaznaczono jego pierwotne pola tematyczne (obszary, z których zostało przeniesione). Następnie materiał przeanalizowano pod kątem mechanizmów pojawiania się w zasobie leksykalnym harcerzy. W badanym zbiorze zaobserwowano zapożyczenia (wewnętrzne i zewnętrzne), neologizmy oraz neosemantyzmy (autorsko podzielone na właściwe, precyzujące i kolokacyjne).
The aim of the article is to characterize the sources of vocabulary used in the scouting community. The research material was taken from the internal sources – scouting handbooks, as well as the external sources – general language dictionaries. The words were excerpted based on the theory of semantic fields, and their primary thematic fields were indicated (i.e. the areas from which their meanings were transferred). Then the material was analysed with regard to the mechanisms of appearing in the scouts’ lexicon. In the researched set loanwords (both internal and external), neologisms, and neosemanticisms were observed. The latter were divided by the author into proper, specifying, and collocative ones.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2021, 20; 35-47
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne badania polszczyzny na Grodzieńszczyźnie w ujęciu Katarzyny Konczewskiej
Autorzy:
Golachowska, Ewa Kazimiera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222654.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Język polski na Białorusi
socjolingwistyka
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 313-318
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość językowa na temat gwary wśród mieszkańców Konina i okolic
Metalinguistic awareness about the dialect among the inhabitants of Konin region
Autorzy:
Osowski, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968938.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
metalinguistic awareness
dialect
dialectology
sociolinguistics
Konin region
świadomość językowa
dialekt
dialektologia
socjolingwistyka
region Konin
Opis:
W artykule analizowano wyniki ankiety internetowej dotyczącej świadomości językowej na temat gwary przeprowadzonej wśród mieszkańców Konina i okolic. Jest to teren ciekawy ze względów socjologicznych (intensywny rozwój miasta w latach  60. i 70. XX wieku, szybkie uprzemysłowienie regionu i liczne migracje) oraz językowych (pogranicze dialektalne oraz wpływ języka przyniesionego przez dawnych migrantów). Badano postawy, jakie wskazana grupa zajmuje wobec gwary, jak ocenia tę odmianę języka i czy się nie posługuje. Analiza 147 ankiet daje możliwość uwzględnienie takich kryteriów jak wiek, płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania. Dodatkowym celem tekstu jest sformułowanie wniosków, co do wykorzystania ankiety internetowej jako narzędzia w badaniu świadomości językowej na temat gwary.
The paper shows the results of an internet survey on metalinguistic awareness about the dialect conducted among the inhabitants of Konin region (including towns and villages). It is an interesting area for sociological reasons (intensive development of the city in the 1960s and 1970s, rapid industrialization of the region and numerous migrations) and language (dialectal borderland and the influence of the language brought by former migrants). The attitudes of the respondents towards dialect were examined, how they evaluates this type of language and whether they use it. The analysis of 147 questionnaires makes it possible to take into account such criteria as age, sex, education and place of residence. An additional aim of the article is to formulate conclusions as to the use of an online survey in the study of language awareness about dialect.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2021, 35; 213-225
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gender in culture and gender in language. On translation of the novel Lubiewo by Michał Witkowski into German and Swedish
Autorzy:
Petersson, Barbara Gawrońska
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177319.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
translation
gender
animacy
sociolinguistics
proper nouns
genus
kategoria ożywienia
socjolingwistyka
imiona własne
rodzaj gramatyczny
przekład
Źródło:
Folia Scandinavica Posnaniensia; 2011, 12; 57-70
1230-4786
2299-6885
Pojawia się w:
Folia Scandinavica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językoznawczy mariaż tradycji z nowoczesnością Profesor Antonina Grybosiowa (1932–2016)
The Linguistic Marriage of Tradition with Modernity Professor Antonina Grybosiowa (1932–2016)
Autorzy:
Niewiara, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468368.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Antonina Grybosiowa
historia języka polskiego
socjolingwistyka
pragmalingwistyka
history of the Polish language
sociolinguistics
pragmalinguistics
Opis:
The text commemorates Professor Antonina Grybosiowa. It provides a succinct coverage of the salient facts from the scholar’s biography and underscores the idiosyncrasy of her scholarly persona, namely, being able to combine reverence for tradition, for the history of language, with a penchant for innovative ideas in the field of linguistics, like at its time: sociolinguistics, or later, cultural linguistics. The said marriage compels the linguistic research conducted by Antonina Grybosiowa to focus on describing the evolution of language and cultural awareness of Poles.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2018, 5; 139-142
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialekt miejski Moskwy. Próba definicji
Urban dialect of Moscow. An attempt to define
Autorzy:
Juszczak, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482543.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
urban dialect
Moscow urban dialect
sociolinguistics
Warsaw urban dialect
Brno slang – Hantec
dialekt miejski
dialekt miejski Moskwy
socjolingwistyka
gwara warszawska
brneński hantec
lingwistyka kulturowa
Opis:
Artykuł koncentruje się na usystematyzowaniu aktualnych badań doty-czących języka miasta Moskwy i próby odniesienia tej kategorii do podstaw metodolo-gicznych i zakresów definicyjnych w badaniach czeskich i polskich dialektów miejskich. Próba usystematyzowania tej formacji może być bazą do konfrontacji w zakresie językowo-kulturowych aspektów przestrzeni miejskiej miast Słowiańszczyzny.
This paper focuses on systematizing current research on the Moscowurban dialect and qualifying this category to the developed methodology in the study of Czech and Polish urban dialects. The attempt to systematize this formation provides a basis for the confrontational cultural-lingual study of the urban space of the Warsaw urban dialect, Brno slang – Hantec, and Moscow urban dialect.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 1, XXV; 119-134
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O roli gestu i spójności w polskich listach śląskich z XVI wieku
The role of gesture and cohesion in the Polish Silesian letters from the sixteenth century
Autorzy:
Francuz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475680.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
epistolografia
szesnastowieczna polszczyzna
socjolingwistyka
epistolography
the sixteenth century Polish language
sociolinguistics
Opis:
In the article I focused on three among twenty-eight Polish Silesian letters from the sixteenth century published by Władysław Nehring in 1902. In order to describe them I concentrated on the letters as an example of individual languages. The function of gesture and cohesion were the subjects of my research. The analysis showed that epistolography was directly influenced by social conditions. It was the social status that determined the models of verbal and nonverbal behavior and forms of communication. The form nawiedzam zdrowie analysed in the article depicts the role of gesture which was important not only in the culture. The gesture is an essential element of writing. It has got a sufficient power to initiate indirect contact — through the letters. The analysis of Polish Silesian letters from the sixteenth century allowed me to discover cohesion. The sender of the letter could not express his thoughts. He had to follow the rules of writing a letter.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 163-167
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwracanie Zmiany Językowej Na Kaszubach
Reversing Language Shift in Kashubie (Compared to Activities of Breton and Sorbian Minorities)
Autorzy:
Dołowy-Rybińska, Nicole
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134486.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
transmisja międzypokoleniowa języka
mniejszości językowe
socjolingwistyka
odwracanie zmiany językowej
intergenerational transmission of the language
linguistic minorities
sociolinguistics
reversing language shift
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest ośmiostopniowa skala działań Joshuy A. Fishmana, które – jego zdaniem – powinny być podejmowane wobec mniejszości językowej i przez nią samą, aby język mniejszościowy miał szanse przetrwać (The Graded Intergenerational Dislocation Scale). Te działania służą również zachowaniu tożsamości kulturowej. W tekście przedstawiono i omówiono niektóre działania społeczności kaszubskiej w celu zachowania i rozwoju tożsamości językowej i kulturowej (w sferach takich jak transmisja międzypokoleniowa, edukacja, oficjalny status języka, życie publiczne i media masowe, instytucje i organizacje etniczne). Jako tło porównawcze zaprezentowane są niektóre rozwiązania mniejszości Bretończyków we Francji i Łużyczan w Niemczech. Ukazanie współcześnie prowadzonych przez grupy mniejszościowe działań służy refleksji nad obecną sytuacją i kondycją kultur mniejszościowych i języków zagrożonych.
The starting point for the article is Joshua A. Fishman’s eight point scale of activities that should be taken towards linguistic minorities and by them in order for the minority languages to survive (The Graded Intergenerational Dislocation Scale). All activities related to a minority language also serve to maintain the cultural identity. Based on the Fishman’s schema, certain activities undertaken by the Kashubian community are described and discussed whose aim is to preserve and develop their linguistic and cultural identity (in fields such as intergenerational transmission of the language, education, offi cial status of the language, public life and mass media, ethnic institutions and organizations). As a comparative background selected activities carried out by two different European minorities are presented, namely those of – Bretons in France and Sorbs in Germany. The presentation of contemporary activities undertaken by minority groups leads to reflection on the present situation and condition of minority cultures and endangered languages.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2010, 3(198); 47-76
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Peculiarities of bilingual language situation in secondary schools of Ukraine (according to the results of a mass survey)
Autorzy:
Danylevska, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083505.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
sociolinguistics
language situation in school education
bilingualism
diglossia
language policy
socjolingwistyka
sytuacja językowa w zakresie edukacji szkolnej
dwujęzyczność
dyglosja
polityka językowa
Opis:
The article summarizes the results of sociolinguistic study of the language environment of secondary schools in Ukraine, on the basis of which the conclusion about its bilingualism was made. It is proved that the quality of the language environment does not correspond to the declared school status. Changes in the assessment of the language environment of schools from 2006 to 2017 are identified and it is concluded that it is possible to develop recommendations for improving the legal support of the use of languages in the Ukrainian education.
W artykule przedstawiono wyniki badania socjolingwistycznego środowiska językowego w szkołach średnich na Ukrainie, na podstawie którego stwierdzono jego dwujęzyczność. W badaniu udowodniono, że specyfika sytuacji językowej na Ukrainie polega na tym, że jakość środowiska językowego nie odpowiada deklarowanemu poziomowi szkół. Prześledzono zmiany w ocenie środowiska językowego szkół średnich w ciągu dekady (od 2006 do 2017 roku), na podstawie których stwierdzono, że istnieje możliwość opracowania zaleceń w celu poprawy wsparcia prawnego używania języków w systemie edukacji na Ukrainie.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 3; 555-565
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orthophonic errors/clippings in speeches delivered by prominent Polish politicians (2009-2016)
Pomyłki ortofoniczne/skrócenia w wystąpieniach prominentnych polskich polityków (2009-2016)
Autorzy:
Jaskuła, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850824.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
morphology
phonology
clipping
orthophony
speeches
broadcast media
politicians
sociolinguistics
morfologia
fonologia
ucięcie
ortofonia
wystąpienie
media audiowizualne
politycy
socjolingwistyka
Opis:
This paper tackles the issue of incorrect abbreviating original words in the Polish language used by the most prominent Polish political figures of the recent years. Orthophony as such is extremely frequently violated in everyday language. The language of Polish broadcast media, contrary to what it was like a few decades ago, seems to follow the trends observed in the speech of ordinary citizens of the country. Moreover, official speeches delivered by major politicians appear to reflect the nonchalance of average speakers. In this article a preliminary analysis of the issue of language decadence at the heights of power is proposed.
Niniejszy artykuł podejmuje kwestię niepoprawnego skracania polskich wyrazów używanych przez prominentnych polskich polityków ostatnich lat. Ortofonia jest bardzo często naruszana w języku codziennym. Współczesny język mediów audiowizualnych, w odróżnieniu od sytuacji sprzed kilku dekad, wydaje się ulegać trendom widocznym w mowie przeciętnego obywatela. Ponadto, oficjalne przemowy głównych polityków najwyraźniej odzwierciadlają nonszalancję i niedbałość przeciętnych użytkowników języka. W artykule zaproponowana jest wstępna analiza schyłku poprawnego języka na szczytach władzy.
Źródło:
Facta Simonidis; 2016, 9, 1; 43-55
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation and Irony in Text in the Light of Speech Act Theory
Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy
Autorzy:
Kukowicz-Żarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963499.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:
evaluation
valuation
irony
axiology
sociolinguistics
text
speech act theory
wartościowanie
ironia
aksjologia
socjolingwistyka
tekst
akt mowy
teoria aktów mowy
Opis:
This article focuses on the issue of valuation and discusses the role and textual properties of irony in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder across social groups, nations, communities, and may, therefore, play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.
Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.
Źródło:
Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 2; 37-55
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:
Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Frequency of Adjectives in Male and Female Speech in the Contemporary Television Drama Series "Homeland"
Częstotliwość występowania przymiotników w mowie mężczyzn i kobiet we współczesnym serialu telewizyjnym ,,Homeland
Autorzy:
Żmigrodzki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955219.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
socjolingwistyka
płeć
język mężczyzn/kobiet
przymiotniki
badanie korpusowe
sociolinguistics
gender
male/female language
adjectives
corpus-based study
Opis:
The paper addresses issues related to language and gender, and discusses research on the frequency of adjectives in language of male and female characters in a TV drama series “Homeland”. The empirical part of the study uses as its theoretical background the classic works in the field (Lakoff 1975; Butler 1990; Meyerhoff 2006), which identify gender specific language features and define factors that determine male-female language differences. The research was conducted manually, with minor help of electronic tools, on a personally created language corpus consisting of dialogue lines from the TV show. The results clearly show that the frequency of adjectives in female speech is higher than in male speech in the studied corpus.
Niniejszy artykuł porusza kwestie związane z zależnościami między językiem i płcią oraz przedstawia wyniki badania nad częstotliwością występowania przymiotników w języku męskich i kobiecych postaci serialu telewizyjnego „Homeland”. Za podstawę teoretyczną części empirycznej badania posłużyły klasyczne prace badawcze (Lakoff 1975; Butler 1990; Meyerhoff 2006), które wskazują cechy szczególne dla języka w zależności od płci nadawcy oraz definiują czynniki odpowiedzialne za różnice w języku kobiet i mężczyzn. Badanie zostało przeprowadzone ręcznie, z małą pomocą narzędzi elektronicznych, na osobiście stworzonym korpusie językowym zawierającym listy dialogowe z serialu. Wyniki jasno pokazują, że w badanym korpusie częstotliwość pojawiania się przymiotników w języku kobiet jest wyższa niż w języku mężczyzn.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 2; 1-16
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialektologia wobec zmian językowych na polskiej wsi. Jak mogłoby wyglądać nowe spojrzenie?
Dialectology towards language changes in the Polishvillage. How could a new look like?
Autorzy:
Rak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172247.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
dialektologia
socjolingwistyka
gwary polskie
sytuacja językowa na polskiej wsi
dialectology
sociolinguistics
Polish dialects
linguistic situation in the Polish village
Opis:
The article concerns the linguistic situation in the Polish village and the need for a new approach in dialectological research. In the 21st century, Polish dialectology becomes a de facto subdiscipline of sociolinguistics. The disintegration of the dialects means that there is a need for new descriptive research in the area that was part of Poland before 1945. In the western and northern territories (until 1945 belonged to Germany), it seems justified to conduct sociolinguistic research taking into account the communicative communities.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 173-184
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy
Valuation and irony in text in the light of speech act theory
Autorzy:
Kukowicz-Żarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179296.pdf
Data publikacji:
2020-11-24
Wydawca:
Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:
evaluation
valuation
irony
axiology
sociolinguistics
text
speech act
speech act theory
wartościowanie
ironia
aksjologia
socjolingwistyka
tekst
akt mowy
teoria aktów mowy
Opis:
This article focuses on the issue of valuation and the presence and role of irony in text in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses its attention on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder among social groups, nations, communities and may play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.
Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.
Źródło:
Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 181-197
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:
Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 47

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies