Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "social history of Poland" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-56 z 56
    Tytuł:
    Obraz intelektualisty we współczesnym dyskursie filmowym lat 1968–1990
    Autorzy:
    Domke, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608297.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    intelligence
    cinematography of People’s Poland
    social history of Poland
    visual history
    history of film
    inteligencja
    kinematografia PRL
    historia społeczna Polski
    historia wizualna
    historia filmu
    Opis:
    In the article, I am going to present the image of Polish intellectual based on selected film motifs. The cinema of the Polish People’s Republic created a distinct type of Polish intellectual who appeared in many films. He was not, however, a homogenous type, since a noble assistant or professor was contrasted with a cynical associate professor. I will try to capture the common features and answer the question whether it is possible to talk about a specific, consistent image of an intellectual in the then Polish People’s cinema, or whether the discussed types differ from each other.
    W artykule zamierzam zaprezentować obraz polskiego inteligenta na wybranych motywach filmowych. Kino PRL wykreowało osobny typ inteligenta, który pojawiał się w wielu filmach. Nie był jednak typem jednorodnym, gdyż szlachetnemu asystentowi czy profesorowi przeciwstawiano cynicznego docenta. Postaram się uchwycić cechy wspólne i odpowiedzieć na pytanie, czy możemy mówić o pewnym spójnym wizerunku intelektualisty w ówczesnym kinie Polski Ludowej, czy też omawiane typy różnią się od siebie.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 2
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania nad społeczną historią niepełnosprawności w Polsce – kierunki, metody, wyzwania
    Studies in Social History of Disability in Poland: Approaches, Methods, Challenges
    Autorzy:
    Głąb, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080819.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    disability studies
    social model of disability
    human-right model of disability
    methodology of historical research
    primary sources
    studia o niepełnosprawności
    społeczny model niepełnosprawności
    prawno-człowieczy model niepełnosprawności
    metodologia badań historycznych
    źródła historyczne
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The article will consider research directions on a social history of disability based on the social and the human-rights models of disability, as well as the concept of disability included in the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities. The article contains the basic methodology of historical research on the subject, the main research fields, and an overview of primary sources. In addition, the periodisation of the subject was introduced.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2020, 50; 321-349
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia społeczna PRL filmem pisana. Kilka uwag na marginesie monografii Doroty Skotarczak, Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy, Łódź 2022, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego („PRL. Biografie”), ss. 257
    Social History of the People’s Republic of Poland Written by Film. Some Remarks on the Margins of Dorota Skotarczak’s Monograph, Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy [Stanisław Bareja. His Times and Films] (Łódź, 2022, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ‘PRL. Biografie’ Series, pp. 257)
    Autorzy:
    Domke, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2234875.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Stanisław Bareja
    visual history of People’s Poland
    social history of People’s Poland
    history of Polish cinema
    biography
    historia wizualna PRL
    historia społeczna PRL
    historia kina polskiego
    biografistyka
    Opis:
    Tekst omawia publikację naukową Doroty Skotarczak z 2022 r., pt. Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy. Autor artykułu recenzyjnego wpisał swoje opracowanie w kontekst historii Polski Ludowej.
    The text discusses Dorota Skotarczak’s 2022 academic publication, entitled Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy [Stanisław Bareja. His Times and Films]. The author of the review article placed his study in the context of the history of People’s Poland.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2023, 55, 1; 231-243
    0419-8824
    2451-1323
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga do władzy? Kobiety w PZPR 1948-1989
    The road to power? Women in Polish United Workers Party, 1948-1989
    Autorzy:
    Jarska, Natalia
    Perkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477384.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    historia kobiet, historia społeczna komunizmu PRL PZPR Europa Środkowo-Wschodnia historia Polski
    Women’s history social history communism People’s Republic of Poland Polish United Workers’ Party East-Central Europe Polish history
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o dostęp kobiet do realnej władzy w komunizmie w Europie Środkowo-Wschodniej, na przykładzie Polski. Autorzy przyglądają się PZPR w latach 1948–1989 pod kątem liczebności i znaczenia kobiet. Analizując dostępne źródła, pytają o faktyczny zakres władzy sprawowanej przez kobiety, jej charakter, wreszcie – modele „karier” kobiecych przewidziane w PZPR. Piszą o regresie w tzw. polityce równouprawnienia, który cechował się „zatrzymaniem się” karier kobiet na poziomie niskich stanowisk, brakiem realnych karier po stalinizmie (gdy zabrakło pokolenia przedwojennych działaczek komunistycznych) oraz faktem, że partia komunistyczna nigdy nie wprowadziła skutecznych mechanizmów awansu dla kobiet.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 231-246
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pobór, wcielenie, „pruska dyscyplina”, dezercje. Wstęp do badań nad historią społeczną służby wojskowej w stalinowskiej Polsce (1950–1955)
    Conscription, incorporation, “Prussian drill”, desertions: an introduction to the research into the social history of military service in Stalinist Poland (1950–1955)
    Autorzy:
    Jarosz, Dariusz
    Miernik, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198424.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    conscription
    „Prussian drill”
    desertions
    Polish People’s Army
    military service
    Stalinism
    pobór do wojska
    „pruska dyscyplina”
    dezercje
    Ludowe Wojsko Polskie
    zasadnicza służba wojskowa
    stalinizm
    Opis:
    Artykuł zawiera próbę wstępnej analizy wybranych zagadnień służby wojskowej w Polsce w latach 1950–1955. Autorzy próbują to uczynić przy zastosowaniu metodologii historii społecznej. Przedmiotem ich zainteresowania są: pobór i wcielenie do wojska, szykany, represje i nieregulaminowe kary stosowane wobec żołnierzy w jednostkach wojskowych (nazywane wówczas „pruską dyscypliną”) oraz zjawisko dezercji (definicje, legislacja, skala, przyczyny). Podstawę ustaleń stanowią przede wszystkim wojskowe dokumenty archiwalne. 
    An analysis of military files reveals that in the Stalinist period the mandatory military service was a mass social experience which abounded with conflicts and tensions. The conscription itself, and then the enlistment were conducive to the use of various social strategies that were to preserve young men from serving in the army. These efforts were often supported by their workplaces which appealed for a deferment for their employees necessary for the realization of their production plans.One of the main problems of everyday operations of military troops in Stalinist Poland was the prevalence of socially pathological phenomena. Both the regular officers and senior privateers subjected the young soldiers to harsh and even cruel treatment. This behaviour, involving harassment and persecution unrelated to the service, was termed the “Prussian drill”, and was officially condemned, although it was applied. Military sources contain descriptions of some cases, but it is impossible to establish their actual number.Conditions of military service in the Stalinist period, including cases of Prussian drill, were one of many reasons of some “extraordinary cases”, including desertions. Desertions were among three most frequent extraordinary cases (besides accidents of mechanical vehicles and unfortunate accidents) in the Polish People’s Army in the first half of the 1950s. Usually, they were caused by soldiers most freshly conscripted, who most badly tolerated not only persecutions but also separation from their home and family. Their relatively large number resulted also from a broad definition of desertion adopted in the contemporary law regulations that included acts by which a soldier did not seek to permanently abandon and forsake his duty of military service.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2018, 16; 41-84
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Sociology in the Face of Social and Political Changes of the 20th Century
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Piotr T.
    Weber, Jonathan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781707.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    history of Polish sociology
    methodology of social research
    sociological theory
    socially involved sociology
    relations between Polish and American sociology
    social transformation in Poland
    historia socjologii w Polsce
    metodologia badań społecznych
    teoria socjologiczna
    socjologia zaangażowana
    relacje między polską i amerykańską socjologią
    transformacja społeczna w Polsce
    Opis:
    The author of this essay deals with the specificity of sociology in Poland, reaching for the book of Antoni Sułek A Mirror on the High Road. Chapters from the History of Social Research in Poland (2019). Chapters of this book taken as a set constitute a review of the key issues that Polish sociologists strived to tackle in the 20th century. For approximately half of the book (6 chapters) Sułek focuses on issues of Polish sociology from the mid-1950s to the turn of the 1990s: the first is the change of theoretical and methodological paradigms in Polish sociology in the second half of the 20th century; the second is the successes of Polish sociology, but also its weaknesses - the author devoted much space to the theoretical limitations that prevented sociologists from predicting the formation of Solidarity in 1980. The third topic is the historical analysis of surveys conducted in the last decade of communism - their reliability as well as social and political functions. Finally, Sułek’s vision of socially-involved sociology appears. The strength of such sociology lies in its methodology, with which specific phenomena can be correctly defined, impartially analysed, and systematically investigated. And this in turn enables evidence-based debate and policy.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 4; 193-201
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Social welfare in the 2nd Republic of Poland – introduction to source texts
    Autorzy:
    Mikołaj, Brenk,
    Krzysztof, Chaczko,
    Rafał, Pląsek,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/893079.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-05
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    social welfare
    social assistance
    social carers
    social welfare system
    history of social welfare
    the Social Welfare Act
    Opis:
    The article presents selected aspects of the functioning of social welfare in Poland in the interwar period. The first part focuses on the key legal acts for the social welfare system created from the basics, i.e. the Social Welfare Act of 1923, as well as legal acts regulating the work of social carers, as well as those separating the assistance competences of individual levels of state administration. The second part presents fragments of theoretical works of key importance for the development of the social welfare discourse in the Second Republic of Poland. In turn, the third part shows practical aspects of the system's functioning. The authors tried to show both systemic problems that did not allow for fully effective functioning of social welfare, as well as the importance of the solutions introduced, which for the first time in the history of Poland guaranteed citizens access to basic social benefits from the state.
    Źródło:
    Praca Socjalna; 2019, 34(4); 7-21
    0860-3480
    Pojawia się w:
    Praca Socjalna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    100 lat systemu pomocy społecznej w Polsce
    100 years of the social assistance system in Poland
    Autorzy:
    Brenk, Mikołaj
    Chaczko, Krzysztof
    Pląsek, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957653.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    social security
    social assistance
    social protection
    social work
    social security clerk
    history of social security
    social allowance
    Opis:
    The goal of this article is to sum up the past hundred years of the social security system in Poland, starting with establishment thereof as Poland regained statehood in 1918. The changes which occurred in that time have been divided into three subsequent stages of the history of the Polish social security system. The first was the Interwar period when efforts were made to establish a social security system in independent Poland, in areas formerly divided between Austria, Prussia and Russia with extreme systems of social security. The next period was the Polish People’s Republic (1944–1989) when the communist authorities dismantled the pre-war social security system based on cooperation between state-owned and social organisations and the Church, replacing it with inefficient structures interested only in selected social groups in need. On the other hand, the third stage, commenced in 1989, of reconstructing social security, at first offered social protection for individuals affected by the system transformation. The last dozen or so years of development of social security is characterised by increasingly visible stimulation of social and economic growth to activate people from the fringes of the society.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2018, 39; 151-170
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę nowej syntezy historii społecznej? Uwagi nad Ludową historią Polski Adama Leszczyńskiego
    Towards a New Synthesis of Social History? Notes on the People’s History of Poland by Adam Leszczyński
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2105971.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-25
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    serfdom
    corvée
    peasants
    burghers
    social history
    economy
    synthesis
    poddaństwo
    pańszczyzna
    chłopi
    mieszczaństwo
    historia społeczna
    gospodarka
    synteza
    Opis:
    Celem artykułu recenzyjnego jest ujęcie popularnej syntezy historycznej Adama Leszczyńskiego pt. Ludowa historia Polski w kontekście zapotrzebowania na nową syntezę historii społecznej. Skupiono się przede wszystkim na partii książki odnoszącej się do okresu przed XIX w. Omówiona została przyjęta przez Autora oś narracji, skoncentrowana na wyzysku mas społecznych przez elity w długim, obejmującym prawie całe pasmo dziejowe Polski, okresie. Zwrócono uwagę na nie dość krytyczne wykorzystanie starszej historiografii, pominięte lub zbyt słabo zaakcentowane różne aspekty życia poddanych, jak również uwzględnienie pewnych istotnych pozycji literatury przedmiotu.
    The purpose of this review article is to review Adam Leszczyński’s popular historical synthesis, Ludowa historia Polski (A People’s History of Poland), in the context of the need for a new synthesis of social history. The focus is primarily on the part of the book devoted to the period before the nineteenth century. It discusses the narrative axis adopted by the Author, focused on the exploitation of social masses by elites over a long period, covering almost the entire history of Poland. Attention is drawn to the insufficiently critical use of older historiography and the omission or underemphasis of various aspects of subjects’ lives. Also, the extent to which some important items from the literature on the subject have been included is also discussed.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 1; 195-229
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From Industrial Democracy to Political Democracy in Poland: on The Rise and Fall of Solidarity
    Autorzy:
    Morawski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943634.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    industrial democracy
    social dialogue
    history
    Opis:
    This paper has the following objectives. First, to trace the evolution of the institutions of industrial democracy in Poland. Initially, they were completely subordinated to the authorities (the Leninist model). They then made adjustments to the industrial decision-making system. In the 1980s they would substitute the institutions of political democracy, thus becoming the main internal factor contributing to the decomposition of the party state. After 1989, those anti-system institutions became an important building block of the post-Communist order, and a post-Solidarity one between 2005-2007 and from 2015The global experience in this respect is different.
    Źródło:
    Warsaw Forum of Economic Sociology; 2017, 8, 16; 7-24
    2081-9633
    Pojawia się w:
    Warsaw Forum of Economic Sociology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Janusz Żarnowski – jako historyk dziejów społecznych Polski i Europy
    Autorzy:
    Mędrzecki, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602549.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    social history
    Poland of the twentieth century
    intelligentsia
    historiography
    social structure
    historia społeczna
    Polska XX w.
    inteligencja
    historiografia
    struktura społeczna
    Opis:
    Janusz Żarnowski belonged to the group of Polish historians who after 1956 participated in a lively scientific exchange between the Polish and French circles of historians. A combination of traditional historical methodology with Marxist cognitive perspective and fascination for the achievements of French social history and sociology made it possible for him to develop his own original methodology of historical research into the social structures and processes occurring in twentieth-century Poland. The article presents Żarnowski’s most important scholarly works on the subject and suggests their comprehensive interpretation.
    Janusz Żarnowski należał do grupy historyków polskich, którzy po 1956 r. uczestniczyli w ożywionej wymianie naukowej polskiego i francuskiego środowiska historycznego. Połączenie klasycznego warsztatu historycznego, marksistowskiej perspektywy poznawczej z fascynacją osiągnięciami francuskiej historii społecznej oraz socjologii pozwoliło mu wypracować oryginalną metodologię historycznych badań nad strukturami i procesami społecznymi zachodzącymi w dwudziestowiecznej Polsce. Artykuł prezentuje najważniejsze prace naukowe Żarnowskiego z tego zakresu oraz proponuje ich całościową interpretację.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2020, 127, 2
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the ‘Inter-October Revolution’ (1956–1957): The History of a Radical Social Change in Poland as Viewed by Jerzy Kochanowski
    Autorzy:
    Sasanka, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953686.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polska
    communism
    society
    thaw 1956
    socio-political crisis
    social revolution
    modernization
    transformation
    social transformations
    Opis:
    The breakthrough of 1956 in Poland has so far been analysed mainly from the perspective of politics. Jerzy Kochanowski has described selected social, economic and cultural aspects and consequences of the radical social change of 1956–57. The present article places Kochanowski’s study against a background of the existing literature on the subject, with the reviewer presenting its main theses and formulating some polemical remarks. The most important among them points to a risk of distorting the picture of the 1956 crisis caused by the fact that the author underestimates the impact of the political context of social processes.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 3
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Merited, (Un)Appreciated, (Un)Remembered: Women in Educational and Social Policy Sciences as a Scholarly Discipline in Poland, 1900–39
    Autorzy:
    Bołdyrew, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/601595.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polish female scholars
    history of science
    educational sciences
    social policy
    Opis:
    The first four decades of the twentieth century saw an intense development in the Polish lands of educational sciences and social policy sciences. A role of importance in the development of the underlying theory for these scientific domains and in the pursuit of pioneering empirical studies fell to a group of women who combined their intellectual interests and scientific research with activities in the fields of education and social work. This article seeks to outline their scholarly achievements (until 1939) and point to the specificity of their effort: none of them pursued a ‘classical’ academic career comprehended in terms of getting employed and promoted by a university. Their formative experience consisted in studying abroad and obtaining their doctoral degrees there. Migrations and membership in (or contribution to) international scientific organisations enabled them to deepen their knowledge and present their theories in the international forum whilst also making them acquainted with the academic models functioning in West European countries in the context of female participation. The personal histories of Polish female scholars researching into education and social history show the ‘typical’ experience of reluctance and arbitrariness of the academic circles, male-dominated as they were at that time when gender weighed high on career-seeking in science. This implied search for strategies and areas of activity which enabled to participate in the world of science. Pursuance of research, in selected areas, and publication of scholarly texts was enabled through the cooperation with organisations which welcomed female experts such as those employed (for example) with ministries; the Polish Society for Social Policy was one such organisation. In spite of multiple hindrances and restrictions, those female scholars who got employed on a full-time basis with academies which were ‘alternative’ to the traditional universities – the Institute of Special Pedagogy, the State Institute of Teachers, and primarily, the Free Polish University – enjoyed the most favourable conditions of work.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2018, 117
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rewolucja dokonana i obroniona
    The Revolution, Completed and Defended
    Autorzy:
    Gołębiowski, Bronisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372996.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    history of Poland
    social imaginaries
    revolution
    independence
    Andrzej Leder
    historia Polski
    imaginaria społeczne
    rewolucja
    niepodległość
    Opis:
    The author disputes Leder’s idea in Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej [A Missed Revolution: Exercise in Historical Logic] (2014) that a great revolution, eliminating the “late feudalism” of the 19th century, occurred in Poland in the years 1939–1956 and that it happened because of the war’s destruction of the old social structures and the Nazi genocide of the Jewish population, that is, the bourgeois class, which was replaced in the years 1945–1956 by unconscious beneficiaries of the change. The beneficiaries were unaware, he writes, because the essence of the changes and their benefits never entered the social imaginary. The core of the author’s polemic is the claim that such change, which was conducted by force and by foreigners, can not be called a “revolution,” that is, the passage of society to modernity. Furthermore, the author claims that the great Polish revolution was conducted in full by the nation, by the peasant classes, in the years 1914–1922, and was popular and independence-oriented in nature. It was the continuation of the Polish independence uprisings of the 19th century, the result of changes in the social structure that had been occurring for years in the Polish lands, which were at the time divided between the partitioning states, and of deepening self-awareness among the people. The revolution was continued after Poland’s acquisition of independence in 1918. The Second World War, and foreign intervention, only disrupted that process.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2018, 62, 1; 215-230
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamiętniki bezrobotnych w zbiorach Instytutu Gospodarstwa Społecznego: historia, charakterystyka i potencjał badawczy
    Memoirs of the Unemployed in the Collections of the Institute of Social Economy: History, Description, and Research Potential
    Autorzy:
    Posłuszny, Łukasz
    Kubicki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781665.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    archives in the social sciences
    history of Polish sociology
    Institute of Social Economy
    biographical method
    memoirs in social research
    unemployment in Poland
    archiwa w naukach społecznych
    historia socjologii polskiej
    Instytut Gospodarstwa Społecznego
    metoda biograficzna
    pamiętniki w badaniach społecznych
    bezrobocie w Polsce
    Opis:
    The main purpose of this article is to discuss the achievements of biographical research at the Institute of Social Economy of the Warsaw School of Economics, with particular emphasis on the memoirs of the unemployed. The article has three parts: (1) a short introduction to memoir-related research in Poland, (2) a description of the memoir competitions organized by the Institute of Social Economy, and (3) a more detailed discussion of competitions involving the memoirs of the unemployed in the 1930s, at the turn of the century, and in 2017. One of the main conclusions the authors draw is that biographical materials, despite their great potential, are relatively rarely used by social researchers.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 1; 95-104
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola społeczna aptek jezuickich w dawnej Rzeczypospolitej
    The social role of Jesuit pharmacies in the former Republic of Poland
    Autorzy:
    Mariani, Andrea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408508.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-03
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    history of pharmacy
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Society of Jesus
    medical matter
    history of surgery
    history of medicine
    Opis:
    The article presents the social role of Jesuit pharmacies in the Polish-Lithuanian Commonwealth based on the sources of religious provenance and inventories of Jesuit colleges drawn up as a result of the dissolution of the Society of Jesus in 1773. In the first part, the author analyzes the ecclesiastical and secular legislation and its impact on the activities of Jesuit pharmacies. Canon law did not forbid clergymen to deal with medicine, but only limited the possibility of obtaining academic education in this field and conducting surgical procedures. By adopting these rules, Jesuit legislation placed the main emphasis on superiors’ control over the finances of pharmacies and limited the sale of drugs to protect the order from being accused of unfair competition by the townspeople. In the context of state pharmaceutical law, the privilege of June 30, 1662, which allowed for the liberation of journeymen by Jesuit pharmacists, was of great importance. In this way, a path of professional education in the field of pharmacy under the management of the Society, an alternative to the guild system, was created. The second part of the article discusses the social factors that favoured the establishment of monastic pharmacies. Particularly noteworthy is the uneven distribution of Jesuit pharmacies in the former Polish-Lithuanian Commonwealth. While in Royal Prussia the Jesuits did not run pharmacies to avoid conflicts with the Protestant bourgeoisie, in the eastern borderlands of the Polish-Lithuanian state, Jesuit pharmacies were often the only institutions of this type. The third part of the work presents the financial situation of Jesuit pharmacies. They had significant income, but also required considerable investments related to the purchase of raw materials and equipment in the Baltic ports. The fourth part of the article concerns the social scope of the activity of Jesuit pharmacists, who not only provided medicines to the poor, but also treated nobles, magnates and high church dignitaries. Not being obliged by guild regulations, apart from preparing medicines, they also diagnosed them, performed minor surgical procedures and assisted women during childbirth. The last part of the article discusses drugs and raw materials in terms of their availability to the broadly understood clientele. The offer of Jesuit pharmacies included both cheap products derived from the local flora, intended for the treatment of the poor, and expensive raw materials from abroad. Moreover, among the medical matter there were preparations for women and infants, as well as for people suffering from syphilis. In the end, the author emphasizes the centrality of pharmacies in the Jesuit pastoral strategy. Thanks to their high level, pharmacies not only corresponded to the ideal of mercy, but also contributed to gaining the favour and trust of representatives of social elites. In this context, the dissolution of the Society is an important turning point not only in cultural and religious life, but also in the history of medicine and pharmacy in the former Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Źródło:
    Wiek Oświecenia; 2021, 37; 42-83
    0137-6942
    Pojawia się w:
    Wiek Oświecenia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Food, Housing, Work, Retirement: Resourcefulness in Everyday Life as an Element of the Functioning of Society and the Economy in the People’s Republic of Poland (Selected Aspects)
    Autorzy:
    Jarosz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2234025.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-21
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Poland after II WW
    social history
    shortages
    pathology
    everyday life
    Opis:
    The article attempts to determine the usefulness of the concept of resourcefulness for research in the field of social history of the People’s Republic of Poland. On the basis of examples concerning problems with provisions, housing, professional work and retirement benefits, an analysis of specific issues was made, where this resourcefulness manifested itself particularly intensively. The research shows that in many cases it was pathological. It meant a strategy of behavior consisting in achieving the assumed goals by individuals or various groups of people using means that are in conflict with the norms, rules, procedures accepted as appropriate in a given political and socio-economic order.
    Źródło:
    Studia Historiae Oeconomicae; 2023, 41, 1; 29-52
    0081-6485
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Oeconomicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawczość w badaniach nad historią społeczną dziewcząt. Przykład międzywojennego Tarnowa
    Agency in Research into the Social History of Girls. Interwar Tarnów as an Example
    Autorzy:
    Wilk, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14748466.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-20
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    girlhood studies
    social history
    interwar Poland
    gender
    agency
    historical sociology
    studia nad dziewczętami
    historia społeczna
    międzywojenna Polska
    płeć kulturowa
    sprawczość
    socjologia historyczna
    Opis:
    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób dziewczęta międzywojennego Tarnowa mogły być sprawcze. Analizę dyskursów określających ramy funkcjonowania dziewcząt, poprzedziła próba określenia struktury społecznej i jej przemian w międzywojennym mieście. Bazę źródłową stanowiły wybrane numery czasopism wydawanych w międzywojennym Tarnowie i dotyczących spraw lokalnych, protokoły szkolne, a także dane statystyczne oraz egodokumenty. W badaniach przyjęto perspektywę mikrohistoryczną i skoncentrowano się na wybranych aspektach życia codziennego. Ramę metodologiczną stanowiły studia nad dziewczętami (girlhood studies). Jakkolwiek w międzywojennym Tarnowie olbrzymią rolę w kształtowaniu wyborów życiowych dziewcząt i młodych kobiet nadal odgrywał świat wartości tradycyjnych, wyraźnie widać, że dziewczęta z różnych środowisk i warstw w coraz większym zakresie poszerzały pole autonomii. Sprawczość ich przejawiała się głównie w mikrodziałaniach, a istotnym kontekstem były procesy demokratyzacji i indywidualizacji.
    The aim of the article is to answer the question of how girls could have agency in interwar Tarnów. The analysis of discourses framing how these girls functioned was preceded by an attempt to define the social structure and its transformations in the city between the wars. The source base included selected issues of periodicals published in Tarnów at the time, concerning local issues, school protocols, as well as statistical data and personal documents. The research adopted a microhistorical perspective and focused on selected aspects of everyday life. Girlhood studies constituted the methodological framework. Although the world of traditional values played an enormous role in shaping the life choices of girls and young women in interwar Tarnów, it is noticeable that girls from different groups increasingly expanded their scope of autonomy. Their agency was mainly manifested in micro-activities, while the processes of democratisation and individualisation were a significant context.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 4; 159-180
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między profesjonalizmem a służbą społeczną. Dyskusja środowiska dydaktyków historii na temat kształcenia przyszłych nauczycieli historii w Polsce po 1989 roku
    Between professionalism and social service. A discussion held by history academics on educating future history teachers in Poland after 1989
    Autorzy:
    Klimorowska, Małgorzata
    Skórzyńska, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956623.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of education
    history
    Opis:
    In the article, a postulate is put forward to train professional history teachers by taking into consideration their social service: to prepare them well for the role of guides in the world of knowledge and values while granting them more autonomy. The goal is to draw attention to the professionalism of teachers as described by Wanda Dróżka and Dorota Gołębniak: (1) “professional autonomy”; (2) “care for maintaining and developing high standards of specialist and ethical qualifications”; (3) “reflection and self-reflection”; (4) “adopting own practices in an appropriate, individual way” (5) “high prestige and a relatively good remuneration”. The defined professionalism of teachers is the basis for their autonomous, satisfying and responsible work at school and the local environment. It is a combination of a postulate of social service and competences. The article presents a discussion of historians on teachers’ education in the context of making their vocation more professional.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2019, 41; 77-95
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historyczne uwarunkowania działań biznesowych w Polsce z perspektywy koncepcji przestrzeni społecznej
    Historical Conditions for Business Activities in Poland from the Perspective of the Social Space Concept
    Autorzy:
    Dymarczyk, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831457.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przestrzeń społeczna, przedsiębiorczość, historia gospodarcza, socjologia przestrzeni
    social space; entrepreneurship; economic history; sociology of space
    Opis:
    Działania aktorów życia społecznego odbywają się w określonych kontekstach czasowych i przestrzennych. To, do czego dążą, jakie mają cele i szanse ich realizacji zależy min. od określonego poziomu rozwoju infrastruktury, techniki i technologii, otoczenia instytucjonalnego czy obowiązującej ideologii. Tematem niniejszego artykułu są główne uwarunkowania rozwoju biznesu w Polsce, poczynając od czasów powojennych do dnia dzisiejszego. Nawiązując do koncepcji przestrzeni społecznej autor ukazuje przemiany środowiska rozumianego jako pewien zestaw założeń i determinantów rozwojowych i ich fizycznych emanacji, które na każdym etapie historycznym wpływały na wybór celów i charakter działań biznesowych. Ostatnią część artykułu stanowi refleksja nad możliwymi kierunkami rozwoju przestrzeni społecznej w Polsce.
    The activities of social actors take place in specific temporal and spatial contexts. What are their goals and their chances of realization depend, inter alia, on the specific level of development of the infrastructure, technique and technology, institutional environment or preferred ideology. The subject of this article are the main conditions for the development of business in Poland, from the post-war period to the present day. Referring to the concept of social space, the author shows the transformations of the environment, understood as a set of assumptions and determinants of development and their physical emanations, which at every stage of history influenced the choice of goals and the nature of business activities. The final part of the article is a reflection on the possible directions of development of the social space in Poland.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2019, 47, 3; 5-20
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drobna szlachta w Królestwie Polskim w drugiej połowie XVI wieku i jej znaczenie społeczno-gospodarcze
    Autorzy:
    Boroda, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603112.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    historia Polski XVI w.
    szlachta polska XVI w.
    historia społeczna
    historia gospodarcza
    struktura majątkowa szlachty
    drobna szlachta
    history of sixteenth-century Poland
    sixteenth-century Polish nobility
    social history
    economic history
    Opis:
    W artykule omówiono zagadnienie znaczenia drobnej szlachty w strukturach społecznych i ekonomicznych stanu szlacheckiego wczesnonowożytnego Królestwa Polskiego. Przeprowadzono analizę danych statystycznych dotyczących liczby zarejestrowanych majątków szlacheckich, opodatkowanego areału ziemi w uprawie własnej i kmiecej oraz potencjalnego areału folwarcznego, uzyskanych z rejestrów podatkowych pięciu województw: krakowskiego, poznańskiego, kaliskiego, łęczyckiego i płockiego. Petty nobility in the Polish Kingdom in the second half of the sixteenth century and its socio-economic importanceThe article deals with the importance of petty nobility within the social and economic structures of the noble estate in the early modern Polish Kingdom. It presents an analysis of statistical data on the number of registered noble estates, taxable land area in own cultivation and that of peasants, and a possible manor area, obtained from tax registers of five provinces (voivodeships): of Cracow, Poznań, Kalisz, Łęczyca, and Płock.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2017, 78
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Punkty, czyli złuda modernizacji
    Points, or the Illusion of Modernization
    Autorzy:
    Kula, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372986.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    social advance
    history of Poland after the Second World War
    historical sociology
    awans społeczny
    historia Polski po drugiej wojnie światowej
    socjologia historyczna
    Opis:
    The author’s remarks on Agata Zysiak’s book Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście [Points for Class Origin: Post-War Modernization and the University in a Working-Class City] (2016) primarily concern the question of social advance through education and Zysiak’s outline of this process in Poland after the Second World War. As a participant of that process — first as a student, and later as a teacher — the author suggests that it should be viewed from the perspective of historical sociology.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2018, 62, 1; 265-271
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyziemne potrzeby w badaniach społeczno-gospodarczych dawnej Polski
    Earthly Necessities In Socio-economic Studies On Historical Poland
    Autorzy:
    Guzowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080860.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    economic history
    social history
    historical demography
    the state of the art
    historiography
    historia gospodarcza
    historia społeczna
    demografia historyczna
    aktualny stan wiedzy
    historiografia
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The article presents the author’s perspective on the achievements of Polish historiography in the fi eld of economic, social and historical demography of the pre-industrial period. It also suggests new directions of research that would relate to trends, methods and theories prevalent in world historiography.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2019, 49; 329-359
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura społeczna i liczebność członków Polskiego Towarzystwa Leśnego
    Social structure and the headcount of the Polish Forest Society
    Autorzy:
    Grzywacz, A.
    Łukaszewicz, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1019418.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    Polskie Towarzystwo Lesne
    struktura spoleczna
    lesnictwo
    liczebnosc
    polish forest society
    history of forest sciences
    poland
    Opis:
    The paper provides information on the social structure and number of members of the Polish Forest Society over the 124 years of its activity. The analysis covers the total number of members, the percentage share of women among the members, their profession and education, degrees and titles, age of the members, institutions where they work, participation in the Society activity of the persons who retired or are on disability pension. The authors describe the changes that occurred during that period regarding the social status of the Society's chairmen and honourable members in individual historical periods: the so−called Galician period between the First and the Second World War and in the last six decades of its activity.
    Źródło:
    Sylwan; 2006, 150, 07; 62-72
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Punkty za inteligenckość. Agaty Zysiak rekonstrukcja historii Uniwersytetu Łódzkiego a rola PRL w umocnieniu inteligenckiej hegemonii
    Points for Belonging to the Intelligentsia: Agata Zysiak’s Reconstruction of the History of the University of Łódź and the Role of the PPR in Strengthening the Hegemony of the Intelligentsia
    Autorzy:
    Zarycki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372997.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intelligentsia
    social structure
    elite
    social change
    history of Poland after the Second World War
    university
    education
    inteligencja
    struktura społeczna
    elita
    zmiana społeczna
    historia Polski po drugiej wojnie światowej
    edukacja
    uniwersytet
    Opis:
    The departure point for the author’s reflections is Agata Zysiak’s book entitled Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście [Points for Class Origin: Post-War Modernization and the University in a Working-Class City] (2016). He develops his earlier ideas on the role of the intelligentsia in Poland’s social hierarchy, particularly in connection with the world elite, which, after Bourdieu, he calls the “field of power.” Zysiak’s analyses provide him with arguments for the statement that the period of the Polish People’s Republic can be treated, in multiple dimensions, as having strengthened the position of the intelligentsia and especially of selected milieus within it. Zysiak’s proposed description of the “university in a workers’ city” produces a picture of the triumph of the intelligentsia-elite, whom the new institution of higher learning effectively forms into a successive tool for the strengthening of its privileged status. It also, in the author’s opinion, a factor in the failure of the “new bourgeoisie,” that is, the parts of the middle class that after the periods of modernization reforms had large hopes of maintaining both their status and financial privileges. At the same time, in opposition to the traditional intelligentsia, the new bourgeoisie overlooked the classic distinction games of the elite and believed in the compensatory strength of the manifestation their — usually recently — acquired material resources. The author also reflects on the current picture of Polish scholarship.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2018, 62, 1; 231-250
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak Francuzi uczą historii, czyli wizerunek Polski we francuskich podręcznikach szkolnych Podręczniki do przedmiotu historia-geografia, edukacja obywatelska, prawna i społeczna na poziomie szkoły średniej
    How the French teach history, thus the image of Poland in the French schoolbooks History-geography, civil, law and social education schoolbooks, level of secondary education
    Autorzy:
    Byrska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459828.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    podręczniki francuskie do przedmiotu historia-geografia, wizerunek Polski, rola nauczyciela, źródła wizualne, dobór treści nauczania
    French manuals for history-geography, image of Poland, role of the teacher, visual sources, selection of the teaching content
    Opis:
    The aim of the project is a study on the image of Poland in the French history-geography textbooks within secondary schools, edited by three reputable publishing houses: Nathan, Hachette and Hatier. The principle of free selection of the education content in frames of the teaching program puts emphasis on the teacher’s role in the didactic process, while the textbooks are only a teaching aid containing numerous source materials. The textbook analysis shows that the image of Poland is not much present and sometimes depicted unconscientiously and unilateral.
    Celem przedstawionego projektu jest zbadanie wizerunku Polski we francuskich podręcznikach do liceum do przedmiotu historia-geografia wydanych przez trzy renomowane wydawnictwa: Nathan, Hachette i Hatier. Zasada swobody doboru treści nauczania w ramach programu kładzie nacisk na rolę nauczyciela w procesie kształcenia, a podręczniki są jedynie pomocą dydaktyczną zawierającą liczne materiały źródłowe. Analiza podręczników wykazuje, że wizerunek Polski jest zdecydowanie mało obecny, a niekiedy przedstawiony nierzetelnie i jednostronnie.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2016, 6; 121-133
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia gospodarcza Jerzego Topolskiego. Narracja o wybranych wątkach dziejów gospodarczych Polski
    Jerzy Topolski’s Narration on Selected Issues of the Economic History of Poland
    Autorzy:
    Zamorski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080790.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Jerzy Topolski
    social and economic history
    history of the great manor ownership
    economic dualism of Europe
    transition from feudalism to capitalism
    feudal society
    historia społeczno-gospodarcza
    historia wielkiej własności ziemskiej
    dualizm gospodarczy Europy
    przejście od kapitalizmu do feudalizmu
    społeczeństwo feudalne
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The article describes features of Jerzy Topolski’s narrative in economic history. It focuses on four important threads and moments in his research on this field: great manor property, estimation of national income in the history of Poland, the birth of capitalism in Europe, social dependencies in the manor economy system.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2020, 50; 71-78
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zaangażowanie kobiet w problemy społeczne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce na wybranych przykładach
    Womens involvement in social problems in the interwar period in Poland on selected examples
    Autorzy:
    Skotnicka-Palka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340745.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    women
    Second Polish Republic
    social history
    Polish intelligentsia
    kobiety
    Druga Rzeczpospolita Polska
    historia społeczna
    inteligencja polska
    Opis:
    W artykule zaprezentowano sylwetki i działalność kilku wybranych kobiet, aktywistek społecznych z dwudziestolecia międzywojennego. Wywodziły się one z różnych środowisk, działały na wielu polach, kierowały swą pomoc do rozmaitych grup osób. Wszystkie łączyła praca wykonywana w poczuciu obowiązku, a nawet misji wobec potrzebujących. Ich możliwości działania były różne. Michalina Mościcka i Aleksandra Piłsudska były żonami polityków. Obie pracowały społecznie, zanim ich mężowie zrobili kariery polityczne, jak też w trakcie pełnienia przez nich funkcji publicznych. Olga Małkowska z Drahonowskich uczestniczyła w tworzeniu skautingu na ziemiach polskich, promowała ideę harcerską w społeczeństwie, a jednocześnie dostrzegała problemy, z którymi zmagali się Polacy tuż po odzyskaniu przez kraj niepodległości. Angażowała się społecznie, m.in. otaczając opieką niezamożne dzieci. Dr Justyna Budzińska-Tylicka była lekarką, pionierką propagowania higieny i zdrowia kobiecego. Dostrzegła problemy najuboższych kobiet związane z kwestią planowania rodziny, co skłoniło ją do zaangażowania się w działalność społeczną i oświatową w środowiskach wiejskich i robotniczych. Na tym polu aktywna była również pisarka Irena Krzywicka. Zofia Solarzowa potrzebę działalności na niwie społecznej wyniosła z domu. Wzorując się na aktywności swoich przybranych rodziców, czuła potrzebę kontynuowania ich pracy, angażując się na rzecz ruchu spółdzielczego, wychowując w ten sposób przyszłych działaczy społecznych. Ich aktywność można potraktować jako nową formę patriotyzmu, nie poprzez walkę zbrojną, ale przez szeroko pojętą pracę mającą na celu wzmocnienie odrodzonego po 123 latach niewoli państwa polskiego.
    The article presents the profiles and activities of a few selected women, social activists from the interwar period in Poland. They came from various backgrounds, they were active in many fields, but also offered and directed their help to various groups of people. They were all connected by their work done out of sense of duty and even understood as a mission towards people who were in need. Their possibilities were different. Michalina Mościcka and Aleksandra Piłsudska were the wives of notable politicians. They both acted as community workers before their husbands ’political careers took off, and likewise while they were in public office. Olga Małkowska from the Drahonowski family participated in the establishment of the scouting movement in Poland, promoted its spread in society, and at the same time saw and reacted to problems that Poles faced right after the state regained independence. She was socially involved, inter alia, in taking care of poor children. Dr. Justyna Budzyńska-Tylicka was a doctor, a pioneer in promoting women’s hygiene and health. She noticed the problems of the poorest women related to the issue of family planning, which led her to engage in social and educational activities in rural and working-class communities. The writer Irena Krzywicka was also active in this field. Zofia Solarzowa, on the other hand, took the work in the social field from home. Following the example of the activities of her adoptive parents, she felt the need to continue their work, engaging in the cooperative movement, thus educating future social activists. The activities of all these women could be treated as a new form of patriotism, meant not through armed, military struggle, but through broadly understood work aimed at strengthening the Polish state, reborn after 123 years of captivity.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 80-101
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenny wymiar zróżnicowania kapitału społecznego w Polsce w świetle badań eksperymentalnych
    The spatial dimension of social capital differentiation in Poland in light of experimental research
    Autorzy:
    Markowska-Przybyła, Urszula
    Potocki, Jacek
    Ramsey, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414198.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    kapitał społeczny
    luka intencjonalo-behawioralna
    ekonomia eksperymentalna
    trust game
    public good game
    uwarunkowania historyczne
    social capital
    intention-behaviour gap
    experimental economics
    history dependence
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zróżnicowania przestrzennego kapitału społecznego w Polsce determinowanego różnicami w rozwoju historycznym (regiony historyczne) oraz w układzie wieś – miasto – metropolia. Wcześniejsze badania wskazują na istnienie takich różnic, jednak opierają się na danych deklaratywnych, mających swoje mankamenty. W pracy zastosowano nową metodę oceny kapitału społecznego – obserwację zachowań badanych osób w eksperymencie teoriogrowym – którą skonfrontowano z badaniami ankietowymi w celu uchwycenia luki intencjonalno-behawioralnej. Badania przeprowadzone na próbie 1540 osób wskazują na niewielkie zróżnicowanie kapitału społecznego pomiędzy zastosowanymi jednostkami podziału przestrzennego, na istnienie różnic pomiędzy tym, co deklarowane, a tym, co obserwowane w kwestii zaufania, wiarygodności oraz współpracy. Wyniki tych badań słabo korelują z wynikami badań wcześniejszych.
    The aim of the paper is to present spatial variation of social capital in Poland, especially in relation to historical differences between various regions (resulting from the country’s partitions and border changes) and the level of urbanization. Previous studies indicate that such variation exists. However, they were carried out on the basis of declarations, an approach which has its drawbacks. This study uses a novel approach to assessing social capital: observing the behaviour of a study group using experimental economics, used in conjunction with a questionnaire which enables us to study the intention-behaviour gap. The study group consisting of 1540 individuals indicates very little variation between the regions. However, there are differences concerning the gap between declarations and behaviour in questions related to trust, trustworthiness, and cooperation, and our results confirm the conclusions from previous studies only weakly.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2017, 4(70); 63-83
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narkomania jako zjawisko społeczne- historia problemu w Polsce
    Drug addiction as a social phenomenon. the history of the problem in Poland
    Autorzy:
    Bielewicz, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699292.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    narkomania
    problem
    Polska
    historia
    narkotyki
    zjawisko
    zachowanie
    pacjenci
    szpital psychiatryczny
    handel
    uzależnienie
    morfina
    kokaina
    drug addiction
    Polska
    history
    drugs
    phenomenon
    behaviour
    morphine
    cocaine
    patients
    psychiatric hospital
    trade
    addiction
    Opis:
    The phenomenon of drug addiction has been known in Poland for at least several dozen years. In the period of the second Republic, it was not a major social problem. In 1933, the total of 295 addicts were hospitalized in Poland. According to pre-war researchers, the number of drug addicts could be estimated at over 5 thousand persons in the early 1930s. The pre-war addicts took first of all classic drugs: morphine, heroin, and cocaine. Also codeine, Somniphrene and Pantopon were rather frequently taken. Less frequent was the use of hashish, mescaline and peyotl. Headache wafers played the part of substitutes.             According to the data of the health service and the Warsaw public prosecutor's office, about three – fourth of drug addicts were men. Most addicts were in their thirties; hardly any could be found among the youth, as far as morphinism is concerned in particular. This type of addiction could be found nearly exclusively among persons aged over 30. The situation shaped ,somewhat differently as regards codeine addicts: also younger persons. could be found in this group. In the socio professional structure of addicts included in the files of the Warsaw public prosecutor's office, clerks prevailed; their percentage amounting to 30. The second most numerous group were craftsmen and tradesmen-,13 per cent, and the third on -representatives of medical professions (chemists, doctors, surgeon, assistants, nurses, midwifes) of whom there were 9 per cent. The percentage of workers was 2, of prostitutes-5, and artists-4. In the opinion of the most of the pre-war researchers, the above socio-professional structure is distorted. According to them, drug-addiction was much more widespread among officers (of the air force and navy in particular), artists, writers and journalists. As regards religion, pre-war addicts constituted as varied a mosaic as the entire society in those days. There were among them representatives of all of the most numerous religious groups then found in Poland. Roman Catholics were most, and members of the orthodox church-least :susceptible to drug addiction. The pre-war researchers of drug addiction devoted a lot of attention to the problem of etiology of this ,,social disease'' Some of them stressed above all the medical-others-the economic and political, and still others - the cultural or those related to civilization causes. There were also conceptions that laid particular emphasis on physiology and biochemistry of the human body.              The evolution of drug addiction in the post-war forty years may be divided into four stages.             The first of them lasted till about mid-1960s. The extent of the phenomenon was then limited, with the average of about 400 persons treated in out-patient clinics, and about 150 -in psychiatric hospitals. Also the police statistics point to small sizes of this phenomenon. In 1967, as few as 9 offences directly related to drug addiction were recorded in Poland. Drug addicts of those days descended from rather specific circles. They were mostly representatives of medical professions, that is persons with a relatively easy access to drugs. Over 90 per cent of all morphine addicts were employees of the health service. Drugs taken most frequently were the classical ones;(morphine, cocaine), tranquilizers (Glimid, Tardyl) and stimulants (amphetamines). In thest period, one could hardly speak of drug addiction as a subcultural phenomenon. It was mainly a medical problem. The majority of the drug taking persons were those already dependent. The addicts of those days formed no close groups sharing a given ideology, specific symbols or language. The taking of narcotic drugs was not a social but an individual behaviour in most cases.             The second stage are the late 1960s and the early 1970s. In that period, a rapid growth in the extent of drug addiction can be noticed. In the years 1969-1973, the number of patients treated because of drug addiction in out-patient psychiatric clinics was quintupled, and in psychiatric hospitals, tripled. In 1972, there were about 3,150 patients treated in psychiatric clinics, and about 600 in psychiatric hospitals.             Also the number of offences directly related to drug addiction grew rapidly. While in 1967 there was not a single instance of unauthorized giving of narcotic drug (art. 161 of the Penal Code) or of forging prescriptions (art. 265 § 1 of the Penal Code), 105 and 417 such acts respectively were recorded five years later. In 1971, over 3,000 persons "taking narcotic drugs" were registered in the police files. As found in a sociological study carried out in 1972 among students of all grammar, vocational and elementary vocational schools in Gdańsk, Sopot and Gdynia, 8.3 per cent of the respondents had contacts with narcotic drugs. In the case of about 45 per cent of this group, these contacts were occasional. According to the authors of the study, this percentage is the "minimum frequency of occurence" of drug taking "in the population of school youth in Gdansk, Gdynia and Sopot.'' In this early 1970s, the number of persons in danger of becoming addicts (i.e. those who took drugs regularly) and those already dependent was estimated at about 30 thousand.             In the discussed period, also the character of addiction underwent changes: it became a subcultural phenomenon. The base on which it developed were the youth contestation movements which emerged in Poland as well. Addiction was given a cultural dimension by the ideology of the hippie movement. Taking drugs ceased to be an individual behaviour and became a social one which expressed certain attitudes and symbolized the affiliation to a given subculture. The young who took drugs formed smaller or bigger groups with strong internal bonds and a great sense of solidarity. They used specific symbols (way of dressing, recognition signals, rich repertoire of gestures, aliases, etc.) and quite a rich language (characteristic names of drugs and activities related to their taking). The very taking of drugs was acompanied by more or less developed rituals (narcotic coctails, seances, etc.).             In that period - and later on as well -the phenomenon of drug addiction was concentrated among the youth and in highly urbanized and industrialized regions. In 1972, nearly 75 per cent of persons hospitalized for the first time were those aged under 25, and over 60 per cent-under 29. In 1970, over 90 per cent of addicts treated in hospitals lived in towns. The limited drug marked. caused the youth to resort to substitutes on the unpracedented scale. In those years, general use of such substances as trichloroethylene, Ixi (washing powder), Butaprene (glus), ether, benzene, solvents and others started. Yet the major typ of addiction still remaind that to opium and its derivates, particularly in men, and to sleeping-draught and tranquilizers in women.             The third stage in the evolution of drug addiction are the years 1973-1976. In that period, a nearly 27 per cent decrease in the total of patients of psychiatric clinics, and a 40 per cent one in the case of those treated for the first time could be noticed. The morbidity index went down from 3.5 to 2.0. A similar trend, though less dynamic one, concerned also hospital service. In an attempt at explaining this phenomenon, three factors should be mentioned. Firstly, the early 1970s are the period when youth movements started to die out. Also a relative social peace reigned in those years, which caused drug addiction lose its socio-cultural base. Secondly, the medical authorities introduced a number of limitations in the accessibility of drugs in that period. Thirdly, repressive action of the police also influenced this tendency to a high degree. The prosecution agencies not only increased their efficiency greatly, but also acquired a much better knowledge of the addicts circles. These actions however proved insufficient to fully control addiction.             The fourth stage in the evolution of addiction started in the late 1970s. In the years 1977-1984, the number of patients treated in out-patient clinics increased twice over, and that of hospitalized persons - five times over. The indicates of dissemination and morbidity grew rapidly. Beginning from mid-1970s, the number of persons registered in the police files grew nearly two and a half times over. Also the number of deaths due to over dosage went up from year to year. In 1978, 18 such cases were recorded, with the number amounting to as many as 117 in 1986. The number of offences directly related to drug addiction went up from 1,093 in 1978 to 3,014 in 1983. The number of persons taking narcotic drugs was estimated at about 500-800 thousand in 1983; that of persons in danger of becoming addicts - at 99-95 thousand, and of actual addicts - about 40 thousand. Such is the minimum spread of the discussed phenomenon.             The unprecedented dissemination of drug addiction may be attributed to the emergence of two factors of which one is technological, and the other one psycho-social. In mid-1970s, the technology of production of a strong drug from poppy was worked out in Poland, which resulted in a great amount of strong narcotics appearing on the market. on the other hand, crisis started to accumulate in Poland in mid-1970s, which resulted in a growing frustration among the youth. The concurrence of these two factors brought about the explosion of drug addiction.
    Źródło:
    Archiwum Kryminologii; 1988, XV; 251-286
    0066-6890
    2719-4280
    Pojawia się w:
    Archiwum Kryminologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Międzywojenna polska debata kryminologiczna-poszukiwanie społecznych przyczyn przestępczości i sposobów jej zwalczania
    Criminological debate in interwar Poland. Search for social causes of crime and measures of fight with crime
    Autorzy:
    Rodak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/698490.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    przestępczość w II Rzeczpospolitej
    zapobieganie przestępczości
    historia kryminologii
    history of crime and delinquency
    crime prevention
    Opis:
    This article is an attempt of a summary of the debate, pending in Poland in the interwar period, on the issues related to the etiology and methods of preventing and / or controlling crime. Analyzing these two highly interrelated and interdependent problems, the author decided to take into consideration the clear-cut division in criminology prevailing in the interwar period and to reflect it in the structure of the article. Thus, the text is divided into two parts. The first part discusses the causes of crime, the second the criminal policy. However, the text is not an analysis of all the causes of crime. The author focuses on discussion of the interwar views on the social causes of crime held by persons or institutions related, on various different levels, to criminology. Accordingly, the section on criminal policy includes response to crimes being, at least in theory, a result of social causes. The autor of the article faced the problem to attempt to collect and present ideas on social causes and method of preventing and / or combating crime published in the interwar period. The study covers articles and books, in which the above-mentioned problems have been discussed both by scientists (criminologists, lawyers, doctors, psychologists, and sociologists) and laymen (journalists, publicists, community workers, and politicians). In this text, the attempts to analyze the opinions expressed by the latter of the aforementioned groups is a significantly new thing. The views of people not directly related to the academic community at that time were rarely taken into the consideration while discussing criminological theoretical considerations of the interwar period. The point of departure of this text is assumption of the thesis that in the interwar debate on the broad issue of crime, the views which favoured social factors in generating crime were significantly dominant. It should be recalled that on the other side of the dispute there remained a theory of special importance of so-called endogenous factors. It was argued that the specific psycho - physical construction of a man makes him predisposed to become a criminal. This was an aftermath of a C. Lombroso’s theory, already modified in the interwar period. It should be noted that his theory in Poland was not received unquestioningly. However, the dispute between supporters of exogenous and endogenous factors took place in interwar Poland. A strong trend was a school trying to combine the two trends, taking into account the reasons of both parties as typically they did not exclude. This should be regarded as a unique achievement of the Polish criminology of the interwar period.
    Źródło:
    Archiwum Kryminologii; 2009, XXXI; 101-145
    0066-6890
    2719-4280
    Pojawia się w:
    Archiwum Kryminologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontakty prof. Oskara Haleckiego z kard. Augustem Hlondem SDB prymasem Polski
    Relations Between Prof. Oskar Halecki and Cardinal August Hlond SDB, Primate of Poland
    Autorzy:
    Wąsowicz, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495613.pdf
    Data publikacji:
    2015-02-28
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    prymas Polski kard
    August Hlond SDB
    prof
    Oskar Halecki
    historia Polski
    dwudziestolecie międzywojenne
    katolickie organizacje społeczne
    Polish Primate Cardinal August Hlond SDB
    history of Poland
    the interwar period
    Catholic social organisations
    Opis:
    Professor Oskar Halecki is one of the best-known and respected Polish historians both in the country and abroad. During the interwar period he was one of the leading activists of Catholic organizations such as Catholic Academic Youth Association “Odrodzenie” (Revival), Catholic Writers Association, Association of Polish Catholic Intelligentsia,“Pax Romana”. This article presents the relations between professor Halecki and Cardinal August Hlond who at that time was the Primate of Poland. It was based on a questionnaire completed by Oskar Halecki in 1968 during the preparation for the beatification process of Primate Hlond. At present, this documentation can be found in the “Acta Hlondiana”, a collection prepared by Rev. Stanisław Kosiński SDB.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 1; 227-234
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marian Surdacki, Opieka społeczna w Polsce do końca XVIII wieku, Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II [2015], ss. 638 + 4nlb, ISBN 978-83-7306-711-0
    Autorzy:
    Flaga, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1019772.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Rzeczpospolita
    opieka społeczna
    historia
    Republic of Poland
    social care
    history
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 405-409
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reformy edukacyjne i rozwój koncepcji dotyczących edukacji wczesnoszkolnej w Polsce w latach 1990–2017
    Educational reforms and the development of concepts on early childhood education in Poland from 1990 to 2017
    Autorzy:
    Kinal, Mariola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340776.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    integrated education
    education reform
    concepts of early childhood education
    history of education
    education in Poland
    kształcenie zintegrowane
    reforma oświaty
    koncepcje edukacji wczesnoszkolnej
    historia edukacji
    edukacja w Polsce
    Opis:
    Początkowy etap nauki instytucjonalnej jest ważny dla rozwoju dziecka ze względu na to, że jest to czas intensywnego rozwoju, nabywania wzorców społecznych, kształtowania nastawienia do nauki oraz oczekiwań względem instytucji oświatowych. Dla wielu dzieci przedszkole i szkoła są miejscami wyrównywania szans edukacyjnych i nierówności społecznych. Edukacja początkowa jest pewnego rodzaju rusztowaniem, na którym uczniowie budują swoje rozumienie pojęć w późniejszych latach nauki, jest także pierwszym etapem, na którym uczeń powinien zdobywać szereg umiejętności poznawczych, nie pomijając wzorców odpoczynku i zabawy. Od jakości edukacji, metod pracy nauczycieli, rozwoju metodyki nauczania zintegrowanego i popularyzacji wyników badań zależy przyszłość i jakość życia społeczeństwa. Analiza reform i idei oraz zestawienie ich z praktyką szkolną umożliwia przeprowadzenie ewaluacji i wyciągnięcie wniosków, w jakim kierunku powinny zmierzać planowane zmiany. Celem artykułu jest nieobecna w literaturze przedmiotu analiza zmian w edukacji wczesnoszkolnej związanych z reformami oświaty oraz z rozwojem myśli pedagogicznej. W artykule przedstawiono ewolucję poglądów na rolę edukacji. Zaprezentowano najważniejsze reformy i zmiany w edukacji wczesnoszkolnej oraz omówiono koncepcje edukacji zintegrowanej od przełomowych XX-wiecznych koncepcji dotyczących całościowego pojmowania edukacji, dostrzeżenia podmiotowości dziecka w procesie kształcenia w ideach progresywistycznych, aż do koncepcji edukacji zintegrowanej i sposobu jej rozumienia przez polskich pedagogów. W artykule p rzeanalizowano także korelacje założeń edukacji zintegrowanej z praktyką edukacyjną.
    The initial stage of institutional learning is important for a child's development due to the fact that it is a time of intensive development, the acquisition of social models, shaping the attitude to learning and expectations towards educational institutions. For many children, kindergarten and school are places that give them the opportunity to equalize educational opportunities and social inequalities. Initial education is a kind of scaffolding on which pupils build their understanding of concepts in their later years of learning, it is also the first place where a pupil should acquire a range of cognitive skills, not to overlook the patterns of rest and play. The future and quality of society's life depend on the quality of education, teachers' working methods, the development of integrated teaching methodology and the popularization of research results. The analysis of reforms and ideas and comparing them with school practice allows for evaluation and the drawing of conclusions in which direction the planned changes should proceed. The purpose of the article is to analyse, absent from the literature, the changes taking place in early childhood education related to educational reforms and the development of pedagogical thought. The article presents the evolution of views on the role of education. The most important reforms and changes in early childhood education are presented, and the concepts of integrated education discussed – from the ground-breaking 20th century concepts of comprehensive understanding of education, noticing the subjectivity of the child in the process of education in progressive, to the concept of integrated education and the way it is understood by Polish educators. The article also analyses the correlations between the assumptions of integrated education and educational practice.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 24, 3; 65-82
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys dziejów mniejszości niemieckiej w Polsce. Przegląd działalności politycznej, społecznej i kulturalnej od 1989 r.
    Outline of the history of German minority in Poland. Review of political, social and cultural activities since 1989
    Autorzy:
    Piruta, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945345.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    mniejszość niemiecka
    Rzeczpospolita Polska
    prawa mniejszości niemieckiej
    największa mniejszość narodowa w Polsce
    organizacje mniejszości niemieckiej
    German minority
    the Republic of Poland
    the rights of the German minority
    the biggest national minority
    organizations of the German minority
    Opis:
    Niniejszy referat ma na celu przedstawienie, jak wygląda sytuacja mniejszości niemieckiej w Rzeczpospolitej Polskiej. W pracy zostanie dokonana analiza uwarunkowań tejże mniejszości, zarówno pod kątem prawnym, jak i historycznym. Artykuł można podzielić zasadniczo na dwie główne części. W pierwszej kolejności zostanie zaprezentowany rys historyczny. Po pierwsze zostaną przedstawione informacje na temat pierwszych osadników niemieckich na ziemiach polskich, jak funkcjonowali oni w społeczeństwie, czym się zajmowali, jakie prawa posiadali, czy asymilowali się z Polakami, czy kultywowali swoją kulturę, a także jakie stosunki panowały pomiędzy Niemcami a Polakami oraz wpływ zaborów i obu wojen światowych na te relacje. Następnie po omówieniu, jak wyglądały te okoliczności przed laty, dalsza część artykułu zostanie poświęcona czasom współczesnym. W tej części zrelacjonowane będą działania mniejszości niemieckiej obecnie, jak funkcjonują w społeczeństwie polskim, jak pielęgnują kulturę kraju pochodzenia, jakie relacje łączą mniejszość niemiecką z Polakami, czy przedstawiciele mniejszości niemieckiej działają w życiu politycznym, do jakich organizacji należą i jakie niemieckie wydarzenia kulturalne organizują. Zaprezentowane zostaną informacje dotyczące danych statystycznych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku, między innymi ile osób deklaruje się jako mniejszość niemiecka, jakie tereny Polski głównie zamieszkuje ta mniejszość. Nie zabraknie również informacji dotyczącej aktów prawnych odnoszących się do kwestii praw mniejszości niemieckiej w Rzeczypospolitej Polskiej.
    This article aims to present the situation of the German minority in the Republic of Poland. The article will analyze the conditions of this minority in terms of law and history. The article can be divided into two main parts. First will be presented a historical outline. There will be information about the first German settlers on Polish soil, how they functioned in society, what they did, what rights they had, whether they assimilated with Poles, or cultivated their culture, and what relations prevailed between Germans and Poles and the influence partitions and both world wars on these relations. Then, after discussing what these circumstances looked like years ago, the rest of the article will be devoted to modern times. In this part, the activities of the German minority will be reported, how they function in Polish society, how they nurture the culture of their country of origin, what relations connects the German minority with Poles, whether representatives of the German minority act in political life, what organizations they belong to and what German cultural events they organize. Information on statistical data from the 2011 National Census of Population and Housing will be presented, including how many people declare themselves as a German minority and what areas of Poland are mainly inhabited by this minority. There will also be information on legal acts relating to the rights of the German minority in the Republic of Poland.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 47-67
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka o seksie a płeć: uwarunkowania kulturowe, społeczne i ekonomiczne seksuologii głównego nurtu w Polsce i Stanach Zjednoczonych
    The Study of Sex And Gender: the Cultural, Social, and Economic Conditioning Of Mainstream Sexology in Poland and the United States
    Autorzy:
    Kościańska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/985835.pdf
    Data publikacji:
    2014-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polska
    history of sexology
    sexuality
    feminism
    Polska
    historia seksuologii
    seksualność
    feminizm
    Opis:
    After World War II, sexology developed in Poland as a holistic discipline embracing achievements in medicine, psychology, sociology, anthropology, philosophy, history, and religious studies. Sexuality was perceived as multidimensional and embedded in relationships, culture, the economy, and society at large. This approach was fundamentally different than the biomedical model, which started to develop rapidly in the United States after Masters and Johnson’s Human Sexual Response. The author discusses the impact of the two different models of sexology on the understanding of gender, while also considering the influence of economic and political factors (capitalism and socialism) on the development of scientific knowledge
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2014, 58, 1; 63-77
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadomość historyczna studentów Politechniki Rzeszowskiej na temat najważniejszych dla Polski wydarzeń XX wieku
    The historical awareness of those events most important to Poland of the previous century among university students
    Autorzy:
    Moczuk, Eugeniusz
    Ostasz, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340762.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Historical consciousness
    historical awareness
    sociological research
    history
    sociology
    badania socjologiczne
    historia
    socjologia
    świadomość historyczna
    Opis:
    Świadomość historyczna jest zjawiskiem włączania przeszłości do aktualnej świadomości społecznej. Będąc sumą wyobrażeń o przeszłości i sposobem myślenia o niej, jest także świadomością istnienia przeszłości, teraźniejszości i przyszłości oraz poczuciem posiadania własnej, niepowtarzalnej i przynależnej tylko danemu społeczeństwu historii. W niniejszym opracowaniu zawarto wyniki badań dotyczących analizy świadomości historycznej respondentów na temat wydarzeń historycznych z ostatnich 100 lat, które były najważniejsze dla historii Polski i szczególnie utkwiły w świadomości badanych. Badania pokazują, że świadomość historyczna respondentów jest na dosyć niskim poziomie, a wybory dotyczące wydarzeń z przeszłości Polski warunkowane są medialną kampanią związaną z rocznicą odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r.
    Historical consciousness is a phenomenon of incorporating the past into the current social consciousness, being the sum of ideas about the past and the way of thinking about it; it also entails awareness of the existence of the past, present and future and a sense of having one's own, unique history, attributed to any given society. This study presents the results of research analyzing the respondents’ historical awareness of such historical events of the last century, which are considered the most important for Polish history and have particularly stuck with their consciousness. The research shows that the respondents’ historical consciousness is on a rather low level, and the choices of the events from Poland’s past are conditioned by the media campaign connected with the anniversary of Poland regaining independence in 1918.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 23, 2; 73-98
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne spółdzielnie spożywcze w Polsce na tle historycznym
    Modern food cooperatives in Poland against the background of history determinants
    Autorzy:
    Florek-Paszkowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055698.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-12
    Wydawca:
    Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
    Tematy:
    spółdzielczość
    kooperatywy spożywcze
    lokalna produkcja i dystrybucja żywności
    działalność społeczna
    pionierzy spółdzielczości
    cooperative movement
    food cooperatives
    local food production and distribution
    social activities
    cooperative pioneers
    Opis:
    Tradycja polskiej spółdzielczości sięga II połowy XIX wieku. Spoglądając na naszą historię - ruch spółdzielczy przetrwał okres zaborów, I oraz II wojny światowej. Jednak mało osób zna polskie tradycje spółdzielcze i cele jakie przyświecały ich rozwojowi. Niewiele osób kojarzy także nazwiska prekursorów ruchu spółdzielczego w naszym kraju, w tym kojarzy nazwisko Żeromskiego z nazwą czasopisma „Społem”, którego był twórcą. Czasopismo to powstało wraz z założeniem Towarzystwa Kooperatystów (1906). Propagowało ono spółdzielczość, zwłaszcza spożywców. Jednakże wydarzenia polityczne w naszym kraju po 1945 roku spowodowały przerwanie tradycji spółdzielczości. Dla wielu starszych osób, także dzisiaj, spółdzielczość kojarzy się negatywnie z czasami PRL-u. Od kilku lat pamięć i doświadczenie w organizowaniu spółdzielni powraca w formie kooperatyw spożywczych oraz innych nieformalnych inicjatyw społecznych. W Polsce stanowią one nowy wyraz ruchu społeczno-gospodarczego, w który najbardziej zaangażowane jest młode pokolenie (20-30 latków). Powstaje pytanie: czy jest to tymczasowy trend, głównie spowodowany światowym kryzysem ekonomicznym, który spowodował sięgnięcie i powrót do starych idei spółdzielczych, jak się okazuje pomocnych i aktualnych w rozwiązywaniu wielu problemów zaistniałych w obecnych czasach? Być może ten trend ma szansę się utrwalić? Artykuł ma na celu przyjrzenie się temu zjawisku.
    The tradition of Polish cooperative movement dates back to the second half of the 19th century. Looking at our history – the cooperative movement has survived the Partitioning of Poland, as well as the First and Second World War. However, few people know the Polish cooperative traditions and objectives that lead to their development. Equally few people recognize the names of the cooperative movement precursors in our country and associate Stefan Żeromski›s name with the name of the “Społem”, magazine which he founded. The magazine was created with the establishment of the Cooperative Society (1906). They popularized food cooperatives the most. However, political events in our country after 1945 caused an interruption in cooperative traditions. For many older people, even today cooperatives are associated negatively with the times of communism. For the last several years, the memory and experience in organizing cooperatives has returning in the form of modern food cooperatives and other informal social initiatives. In Poland, they constitute a new form of socio-economic movement, which involves mostly younger generations. The question is whether this is a temporary trend, mainly due to the global economic crisis, which triggered a return to the old idea of cooperative activity, as it turns out to be helpful and relevant in solving many problems encountered in modern times? Perhaps this trend has a chance to persist? This paper aims to examine this phenomenon.
    Źródło:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2016, 85, 3; 61-75
    1232-3578
    2719-8901
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunek pracowników przedsiębiorstw toruńskich do władz państwowych w latach 1983–1989 w świetle akt Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i niezależnych czasopism
    The Attitude of Employees of Toruń’s Enterprises to the State Authorities in the Years 1983–1989 in the Light of the Files of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party and Independent Magazines
    Autorzy:
    Nowakowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1160384.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    social moods
    society
    workers
    the Polish United Workers’ Party
    history of Toruń
    modern history of Poland
    Polish People’s Republic
    Opis:
    The article constitutes an attempt to initiate research on the attitude of the Toruń community towards the political authorities after the martial law, the basic subject of which is not the opposition but a broad cross-section of society. The aim of the article is to examine the moods and behavior of the personnel of Toruń’s enterprises, with special emphasis on employees not belonging to the political opposition. The files of the archival collection of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party in Toruń and selected underground magazines were used for the research. The conclusions reveal the ambiguous and variable, if not radical, attitude of Toruń’s workers to the authorities in the discussed period, and the fact that dissatisfaction was based mainly on the economic grounds.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2019, 84, 2; 205-234
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekspozytury i wpływy Związku Młodzieży Polskiej „Zet” w okresie zaborów (1886–1914)
    Agencies and influence of the Associaton of the Polish Youth „Zet” (Związek Młodzieży Polskiej „Zet”) during the period of the Partitions of Poland (1886–1914)
    Autorzy:
    Waingertner, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689014.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    historia Polski XIX–XX w.
    ruchy społeczne i polityczne na ziemiach polskich
    Związek Młodzieży Polskiej „Zet”
    history of Poland 19th–20th century
    social and political movements on the Polish lands
    Association of the Polish Youth „Zet”
    Opis:
    In 1886, at the University of Warsaw was established a secret Association of the Polish Youth „Zet” (APY). In the three decades it has become well organised and operating structure, with its outposts in the academic centres, where they studied the Poles – in Polish lands all three partitions, in Russia and in Western Europe. The program of APY called for young people to fight for an independent, united, democratic, self-governing, socially equitable and tolerant republic. The members of APY, in order to affect young Poles, ran on an activity involving the creation and inspiration of the academic unions and the associations of students, youth workers and peasants. They try to penetrate the existing structure of the „adult” society. Among these organizations were: „Red Rose”, „X”, „Pet”, National Groups, the National Youth Organization, „Eleuzis”, Union of Polish Societies in Germany „Unitas”, the Union of Societies of the Polish Youth Abroad, Union of Youth Craft, National Union of Workers, the National Union of Peasants, People Education League, National Education Association and the team Bartosz’s Troops. They expanded the influence of APY.
    W 1886 r. na Uniwersytecie Warszawskim powstał tajny Związek Młodzieży Polskiej „Zet” (ZMP). W ciągu trzech dekad stał się on sprawnie zorganizowaną i działającą strukturą, mającą swoje placówki w ośrodkach akademickich, w których studiowali Polacy – na ziemiach polskich wszystkich trzech zaborów, w Rosji oraz w Europie Zachodniej. Program Związku wzywał młodzież do walki o niepodległą, zjednoczoną, demokratyczną, samorządną, sprawiedliwą społecznie oraz tolerancyjną Rzeczpospolitą. Członkowie ZMP, dążąc do wpływu na młodych Polaków, prowadzili działalność polegającą na zakładaniu i inspirowaniu związków akademickich, uczniowskich, młodzieży robotniczej i chłopskiej. Starali się również penetrować już istniejące struktury „dorosłego” społeczeństwa. Do grona tych organizacji należały: „Czerwona Róża”, „X”, „Pet”, Towarzystwa Tomasza Zana, Grupy Narodowe, Organizacja Młodzieży Narodowej, „Eleuzis”, Związek Towarzystw Polskich w Niemczech „Unitas”, Zjednoczenie Towarzystw Młodzieży Polskiej Zagranicą, Związek Młodzieży Rzemieślniczej, Narodowy Związek Robotniczy, Narodowy Związek Chłopski, Liga Oświaty Ludowej, Towarzystwo Oświaty Narodowej i Drużyny Bartoszowe. Poszerzały one wpływy ZMP.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sensory Integration in Poland as a New Area of Practice and Theory in Social Sciences
    Integracja sensoryczna w Polsce jako nowy obszar praktyki i teorii nauk społecznych
    Autorzy:
    Magier, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811001.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    integracja sensoryczna
    geneza i dzieje integracji sensorycznej
    teoretyczne i metodologiczne podstawy integracji sensorycznej
    sensory integration
    genesis and history of sensory integration
    theoretical and methodological foundations of sensory integration
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest jeden z najnowszych obszarów praktyki oraz badań prowadzonych na pograniczu nauk społecznych (psychologia, pedagogika) oraz medycyny – integracja sensoryczna. Celem artykułu jest opis podstawowych elementów definiujących integrację sensoryczną: dziejów, definicji, założeń teoretycznych i metodologicznych. Artykuł ma zatem charakter wprowadzający, porządkujący i metateoretyczny. Potrzebę badań w tym zakresie uzasadnia niejasny status poznawczy integracji sensorycznej, połączony z dużą popularnością tego zakresu wiedzy i praktyki terapeutycznej.
    The subject of this article is one of the most-recent additions to the field of practice and research conducted on the borderline between social sciences—psychology, pedagogy—and medicine—sensory integration. The purpose of this article is to describe the basic elements defining sensory integration: history, definitions, and theoretical and methodological assumptions. The nature of this article is therefore introductory, referential, and metatheoretical. The need for research in this field is justified by the unclear cognitive status of sensory integration, combined with the great popularity of this sphere of therapeutic practice and knowledge.
    Źródło:
    Roczniki Pedagogiczne; 2019, 11(47), 3; 127-145
    2080-850X
    Pojawia się w:
    Roczniki Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkoła historyczna Majera Bałabana – młodzi historycy żydowscy w Polsce w okresie międzywojennym
    The Majer Bałaban’s historical school – the young Jewish historians in Poland in the interwar period
    Autorzy:
    Aleksiun, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117374.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    history of Polish Jews
    interwar period
    Majer Bałaban
    Institute of Jewish Studies in Warsaw
    crossing social barriers
    historia Żydów polskich
    II RP
    Instytut Judaistyki w Warszawie
    przekraczanie barier społecznych
    Opis:
    Seminarium z historii polskich Żydów w Instytucie Judaistyki i w Uniwersytecie Warszawskim, kierowane przez Majera Bałabana, stworzyło niezwykle doniosłą oprawę naukową, umożliwiając mu wyszkolenie ponad sześćdziesięciu studentów historii polskich Żydów zgodnie z programem uniwersyteckim i jego rozumieniem nauki. Bałaban wyposażył ich w umiejętności badawcze i metody nauczania. Kształtował ich poglądy na rolę historyków żydowskich w Polsce, rozpoczynając kariery naukowe i publiczne w ostatniej dekadzie II RP. Uczniowie Bałabana należeli do pokolenia silnie związanego z polską kulturą, pociąganego do studiowania polskiej literatury i historii. Zapisywali się na Uniwersytet i do Instytutu Judaistyki z różnych powodów. Dyplom uniwersytecki może prowadzić do kariery edukacyjnej, ponieważ Ministerstwo Edukacji wymaga od wszystkich nauczycieli szkół średnich odbycia szkolenia uniwersyteckiego. Zróżnicowane pochodzenie społeczne i indywidualna motywacja uczniów Bałabana sugerują, że badanie historii polskich Żydów jest bardzo atrakcyjne dla młodzieży żydowskiej w Polsce. Analiza wybranych przez jego studentów tematów badawczych, pytań stawianych w pracach dyplomowych oraz stosowanych przez nich metod badawczych rzuca światło na ramy intelektualne tych młodych uczonych. Ich badania i działalność społeczna w dziedzinie edukacji pokazują wpływ Bałabana na tę rodzącą się szkołę historii polskich Żydów. Zarówno poczucie zakorzenienia w polskiej kulturze, jak i przywiązanie do żydowskiego nacjonalizmu inspirowały ich pisarstwo i ścieżki kariery jako uczonych, nauczycieli i pedagogów.
    A seminar in Polish Jewish history at the Institute of Jewish Studies and the Warsaw University directed by Majer Bałaban created a scholarly setting of great consequence, enabling him to train over sixty students of Polish Jewish history according to the University curriculum and his understanding of scholarship. Bałaban equipped them with research skills and teaching methods. He shaped their views on the role of Jewish historians in Poland as they embarked on academic and public careers in the last decade of the Second Polish Republic. Bałaban’s students belonged to a generation with an intimate relation with Polish culture, drawn to the study of Polish literature and history. They enrolled at the University and the Institute of Jewish Studies for a variety of reasons. A university diploma could lead to a career in education, since the Ministry of Education required all teachers in secondary schools to obtain university training. The diverse social backgrounds and individual motivation of Bałaban’s students suggest the wide appeal of the study of Polish Jewish history to Jewish youth in Poland. The analysis of research topics selected by his students, questions they posed in their theses and research methods they applied sheds light on the intellectual framework of these young scholars. Their research and their social activism in the field of education demonstrate Bałaban’s influence on this emerging school of Polish Jewish history. Both the sense of being rooted in Polish culture and a commitment to Jewish nationalism inspired their writings and their career paths as scholars, teachers, and educators.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2011, 1, 1; 89-100
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieprofesjonalnie o książce "Profesjonalizacja administracji państwowej w Polsce 1919–1939. Uwarunkowania społeczne i kulturowe". Odpowiedź na artykuł recenzyjny Janusza Mierzwy
    An unprofessional critique of the book Professionalization of governmental administration in Poland 1918–1939: Social and cultural condition, Jagiellonian University Press, Kraków 2011. Polemic against the review by Janusz Mierzwa
    Autorzy:
    Górski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/926160.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    history of administration, interwar period, professionalization, interdisciplinary studies
    Opis:
    In the article the author refers to the critical remarks of his book “Professionalization of governmental administration in Poland 1918–1939: social and cultural condition” placed in the article of Janusz Mierzwa in “Cracow Studies of Consittutional and Legal History” vol. 4. Author points out to the misunderstanding of his book and not taking into account the purpose of the research and purposefully selected sources. Author takes a stance against the objections and states that beliefs expressed by Mierzwa in his article, do not help the cooperation between historians and sociologists.
    Źródło:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2012, 5, 1; 85-96
    2084-4115
    2084-4131
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ten obcy z pierwszej strony. Funkcje perswazyjne fotografii w prasie okresu Polski ludowej na przykładzie „Odry” w latach 1945–1950
    The stranger from the front page. Photography as a carrier of persuasion in the press of “Peoples Poland” ("Odra" 1945–1950)
    Autorzy:
    Sarna, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340799.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    propaganda in the Polish People’s Republic
    Western and Northern Territories
    of Poland (Recovered Territories) cultural magazines
    “Odra”
    press photography
    visual history
    propaganda PRL
    Ziemie Zachodnie i Północne Polski (Ziemie Odzyskane)
    czasopisma kulturalne
    „Odra”
    fotografia prasowa
    historia wizualna
    Opis:
    Fotografia prasowa w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej była narzędziem propagandy. Wprowadzenie w Polsce leninowskiego modelu prasy poprzedził kilkuletni okres planowania. Oprócz gazet mających charakter propagandowo-agitacyjny działały między innymi czasopisma określające się jako niemarksistowskie, jak katowicka „Odra”. Margines ich swobody z biegiem czasu coraz bardziej się kurczył. Świadectwem tego są między innymi fotografie. Obok przodowników pracy zamieszczano karykaturalne wizerunki Niemców, będące elementem dyskursu antyniemieckiego ukierunkowanego między innymi na uzasadnienie słuszności wysiedleń. W niniejszym artykule autor stawia pytanie o funkcjonowanie fotografii na łamach czasopisma stopniowo ulegającego naciskom propagandy.
    Press photography was a tool of propaganda in the Polish People's Republic. However, the period itself was not at all homogeneous, and the introduction of the Leninist model of the press in Poland was preceded by several years of planning. In addition to the propaganda and agitation press, there were also non-Marxist magazines, such as Odra in Katowice. The extent of their liberty shrank over time. This is evidenced by, among other aspects, photographs: next to labor leaders, cartoonish images of Germans were published, being an element of the anti-German discourse serving to justify forced expulsions. In the article, the author investigates the functioning of photography in the pages of a magazine gradually succumbing to the pressure of propaganda.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 25, 4; 55-71
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profesorowie Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie urodzeni w rodzinach chłopskich (okres II Rzeczypospolitej) – portret zbiorowy
    Professors of the John Casimir University in Lviv Born to Peasant Families (Period of the Second Republic of Poland): A Collective Portrait
    Autorzy:
    Przeniosło, Małgorzata
    Przeniosło, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233244.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    history of science
    professors of the John Casimir University in Lviv
    social advancement of peasants’ children
    historia nauki
    profesorowie Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
    awans zawodowy dzieci chłopskich
    Opis:
    Wśród 172 profesorów UJK stojących w okresie międzywojennym na czele katedr pochodzenie chłopskie miało 17 spośród nich. W artykule przybliżono drogę zawodową i naukową profesorów, opisano także ich aktywność społeczną i polityczną oraz życie rodzinne. Przeprowadzona analiza wykazała, że w skład interesującej nas grupy wchodziły osoby, które okazały się w większości analizowanych obszarów typowymi przedstawicielami środowiska profesorskiego.
    From among 172 professors who at the interwar period headed the departments of the John Casimir University, 17 were of peasant origin. The article sheds light on the professional and scholarly career of the professors and describes their social and political activity as well as family life. The analysis revealed that the group we were interested in consisted of people who in most of the analysed areas were typical representatives of the professors’ milieu.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 129-154
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między Gdańskiem a Szczecinem. Kryzysy społeczno-polityczne PRL w regionie koszalińsko-słupskim (1956–1981) – podsumowanie badań
    Between Gdańsk and Szczecin social and political crises in the communists’ Poland in the Koszalin-Słupsk region (1956–1981) – a research summary
    Zwischen Gdańsk und Szczecin. Sozialpolitische Krisen der Volksrepublik Polen in der Region Koszalin-Słupsk (1956–1981) – Forschungsresümee
    Autorzy:
    Marciniak, Rafał
    Sulikowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622909.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    political-social crises
    political opposition in the PRL
    Koszalin-Słupsk region
    investigations of the regional history
    Opis:
    The article discusses the problem of province and smaller cities/towns within general political and social changes in critical times of Communists’ Poland and the role played by smaller communities in the occuring changes. The Author states that the influence range of central changes in the Communists’ party PZPR and other state organs in Warsow had a weaker feedback on the province and their regional pendants. The same concerned vivid social workers’ and independence movements, strikes and different struggles. The neighbourhood of two big centres: Szczecin and Gdańsk, the craddle of „Solidarność”, have had a rather low-rated effect on the changes in Koszalin (mainly influenced by Szczecin) and Słupsk (mainly influenced by Gdańsk) region. The both centres were active clusters of oppositional movements. Between them, as Marciniak stated, existed in the years 1956–1981 a precipice, a ‘sociological vacuum’, conditioned mainly by a lack of strong academic, intellectual and religious circles.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2014, 27, 2; 355-383
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marki i produkty markowe branży spożywczej na ziemiach polskich w perspektywie historycznej
    Brands and branded grocery products in Poland from the historical perspective
    Autorzy:
    Pacanowska, Regina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340552.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    brands
    brand history
    regional product origin
    food brands
    brands in the
    socialist economy
    marki
    historia marek
    regionalne pochodzenie produktu
    marki spożywcze
    ewolucja marek spożywczych – marki spożywcze w gospodarce socjalistycznej
    Opis:
    Współczesne marki są efektem kilkusetletniej ewolucji. Marki spożywcze, odmiennie niż marki towarów i przedmiotów trwałych, kształtowały swoją nazwę w oparciu o miejsce wytwarzania lub pochodzenia określonego produktu. Problemy z przechowywaniem i transportowaniem żywności powodowały, że produkty spożywcze wytwarzano w przeszłości przede wszystkim na potrzeby rynków lokalnych. Towary żywnościowe o wyjątkowych walorach smakowych sprowadzano z odległych regionów czy krajów. Ich odbiorcami w minionych wiekach byli przedstawiciele wyższych warstw społecznych. W drugiej części artykułu zwrócono uwagę na czynniki determinujące/określające kształtowanie się marek spożywczych na ziemiach polskich, tj. zmiany w technologii produkcji rolniczej, a także wzrost zapotrzebowania na przetworzoną żywność. Znaczący rozwój przemysłu spożywczego w Polsce przypadł na drugą połowę XX w. W praktyce do końca tego stulecia cechą charakterystyczną marek spożywczych była niska rozpoznawalność produktów i dominacja marek lokalnych. Słowa kluczowe: marki, historia marek, regionalne pochodzenie produktu, marki spożywcze, ewolucja marek spożywczych – marki spożywcze w gospodarce socjalistycznej.
    Modern brands are the result of centuries of evolution. Branded products were produced in the past epochs primarily for the needs of the richest social classes. The system of trademarks played an important role in shaping them. The article highlights the specificity of brands in the food industry. This industry is dominated by products manufactured for a local market, and consequently also brands with little market recognition. Due to problems with storage and distribution over long distances, brands of food products shaped their name primarily based on the place of production or the regional origin of the product. In the second part of the article, attention is drawn to those elements determining the formation of food brands in Poland, such as changes in agricultural production technology, as well as an increase in the demand for packaged and processed food. The significant development of the food industry in Poland took place in the second half of the 20th century.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 18, 1; 58-77
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Ta nędza leżała nam na sercu". Apostolska misja Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek od Cierpiących, jako odpowiedź na problemy społeczne przełomu XIX i XX wieku Królestwa Polskiego w kontekście historii dobroczynności.
    "We took this poverty to heart". Apostolic mission of the Franciscan Sisters of Suffering as an answer to social problems in the Kingdom of Poland at the turn of the 19 th and 20 th centuries in the context of the history of charity
    Autorzy:
    Ficoń, Magdalena
    Martynowicz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545072.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    dobroczynność
    Królestwo Polskie
    Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących
    charity
    Kingdom of Poland
    the Congregation of Franciscan Sisters of Suffering.
    Opis:
    W Królestwie Polskim przełomu wieku XIX i XX w dobie wzmożonego rozwoju gospodarczego, przemysłowego i demograficznego nasilały się problemy społeczne: ubóstwo, sieroctwo, cierpienie fizyczne, zagrożenia moralne. Odpowiedzią na nie była przede wszystkim działalność towarzystw dobroczynnych. W historii dobroczynności szczególnie zapisała się działalność Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek od Cierpiących. W pierwszej części artykułu została przedstawiona charakterystyka sytuacji społecznej Królestwa oraz diagnoza patologii społecznych. W dalszej części artykułu szczególna uwaga poświęcona została działalności Sióstr Franciszkanek od Cierpiących, których inicjatywy i działalność stanowią ważną część historii dobroczynności na przełomie XIX i XX wieku w Królestwie Polskim.
    In the Kingdom of Poland, at the turn of the 19th and 20th centuries, in the era of intensive economic, industrial and demographic development, social problems increased: poverty, orphanhood, physical suffering, and moral threats. The response to them was above all the activity of charity societies. In the history of charity, the activity of the Congregation of the Franciscan Sisters of Suffering was especially noted. The first part of the article presents the characteristics of the social situation of the Kingdom and the diagnosis of social pathologies. In the further part of the article, particular attention has been given to the activities of the Franciscan Sisters of Suffering, whose initiatives and activities constitute an important part of the history of charity at the turn of the 19th and 20th centuries in the Kingdom of Poland.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2019, 131; 151-168
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katolicki tygodnik społeczny „Ład” wobec przemian ustrojowych w Polsce w latach 1988–1993. Przyczynek do dziejów polskiej chadecji
    Catholic social weekly “Ład” and institutional transformation in Poland in 1988–1993. A contribution to the history of Polish Christian Democracy
    Autorzy:
    Orzełek, Ariel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130039.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    chrześcijańska demokracja
    myśl polityczna
    publicystyka
    Stronnictwo Pracy
    transformacja ustrojowa
    tygodnik „Ład”
    Christian democracy
    political thought
    journalism
    Labor Party
    political transformation
    “Ład” weekly
    Opis:
    Artykuł przedstawia dzieje tygodnika katolickiego „Ład” oraz skupionych wokół niego środowisk chadeckich w latach 1988–1993. Prezentuje główne spory ideowe chadeków w dobie transformacji ustrojowej, przeobrażenia organizacyjne oraz ich stosunek do wydarzeń na scenie politycznej. Celem artykułu jest też wskazanie przyczyn klęski tradycyjnych partii chadeckich, które nie potrafiły utrzymać się na scenie politycznej, podobnie jak tygodnik „Ład”. Tekst dowodzi, że wynikało to zarówno z przyczyn obiektywnych, uniemożliwiających uzyskanie silnej pozycji przez partie odwołujące się do tradycji międzywojennych, ale i z powodu rozbicia ruchu chadeckiego i polskiej prawicy w ogóle oraz negatywnego odbioru społecznego rządów solidarnościowych. „Ład” i chadecy proponowali interesujące rozwiązania ustrojowe i gospodarcze, jednakże nie potrafili zająć wyraźnego stanowiska w konflikcie politycznym. Wiele ich koncepcji nie budziło zainteresowania opinii publicznej, te zaś, które miały potencjał na stanie się głośnymi, były „przechwytywane” przez inne partie. Pismo i jego środowisko pozostało zatem interesującym elementem historii polskiej myśli politycznej, jednak wobec zdeterminowania polskiej sceny politycznej przez inne kwestie nie zdołały przebić się ze swym umiarkowanym programem.
    The article presents the history of the Catholic weekly “Ład” and the Christian Democrat circles gathered around it in 1988–1993. It presents the main ideological disputes of the Christian Democrats at the time of the political transformation, organizational transformations and their attitude to events on the political scene. The aim of the article is also to indicate the reasons for the defeat of the traditional Christian Democratic parties, which were unable to maintain their position on the political scene, as did the weekly “Ład”. The text argues that this was due both to objective reasons, which made it impossible for the parties referring to the interwar traditions to gain a strong position, and to the fragmentation of the Christian Democratic movement and the Polish right in general, as well as to the negative public perception of the Solidarity governments. “Ład” and the Christian Democrats proposed interesting political and economic solutions, but they were unable to take a clear position in the political conflict. Many of their ideas did not arouse public interest, while those that had the potential to become famous were “intercepted” by other parties. Therefore, the magazine and its milieu remained an interesting element of the history of Polish political thought, but due to the fact that the Polish political scene was determined by other issues they did not manage to break through with their moderate program.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 2; 127-166
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działania obywatelskie w wymiarze regionalnym na Ziemiach Zachodnich i Północnych (ZZiP) Polski wobec historii pamięci niemieckiej. Jaka przeszłość dla przyszłości?
    Civic action in regional dimension in the area of West and North Poland into the history of german memory. What past to the future?
    Autorzy:
    Skórzyńska, Izabela
    Wachowiak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442316.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
    Tematy:
    pamięć przedwojennej historii ZZiP Polski
    działania obywatelskie upamiętniające
    przedwojenne artefakty
    ruchy społeczne i kontrruchy wokół tych idei
    memory ofpre-warpast in West and North Poland
    civic action commemorating
    pre- war artifacts
    social movement pro and cons this ideas
    Opis:
    Nasz związek z miejscem urodzenia i zamieszkania jest bardzo ważny. Jak zauważa S. Ossowski, w ten sposób tworzy się nasza pierwotna tożsamość, mająca charakter trwały, stały. Dowartościowanie znaczenia regionów w Europie regionów ma wymiar emancypacyjny dla nich, z drugiej strony uruchamia pluralizację dyskursów wokół tego, jakie wątki i elementy stanowią warunek sine qua non, określający, co stanowi o ich rdzeń, genius loci. W ten sposób idea regionu zarazem łączy część jego mieszkańców, jak i ich dzieli, z uwagi na istnienie ruchów i kontrruchów w danym regionie, skupionych wokół zwolenników, jak i przeciwników animacji określonych wątków dotyczących poniemieckiej przeszłości na ZZiP Polski.
    Our ties with the place of birthday and home is very important. As noticed S. Ossowski, in this way is created our primary identity (connected with region- private homeland), which has permanent, constant character. Appreciation ofthe importance of regions in Europe (in the contemporary Europe of regions), has emancipatory character (dimension) to them, but from the other hand – it runs pluralization of discoursesaround it, which elements and plots are condition sine qua non, attributive to theirs genius loci. In this way idea of region both connectinganddivididing, because of existing social movements and “against” movements in a given regions. This social movements are focusing supporters andopponents of some plots about post-Germanpast on area of West and North Poland.
    Źródło:
    Edukacja Humanistyczna; 2015, 1; 19-34
    1507-4943
    Pojawia się w:
    Edukacja Humanistyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Economic, legal and social conditions for the development of dairy cooperatives in Poland: Historical implications and contemporary assessment from farmers
    Autorzy:
    Zuba-Ciszewska, Maria
    Suchoń, Aneta
    Urbanek, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519693.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    spółdzielnia mleczarska
    uwarunkowania rozwoju
    historia gospodarcza
    członkowie spółdzielni
    rolnik
    dairy cooperative
    conditions of development
    economic history
    members of the cooperatives
    farmer
    Opis:
    The aim of the article was to assess the development process of dairy cooperatives in Poland over the last 150 years, with the economic situation and the impact of legal regulations taken into account, and to assess empirical research findings on how dairy cooperatives operate according to their members (benefits of membership, development opportunities and threats). Despite the long tradition and experience in cooperation between dairies and farmers, the period of the centrally planned economy and economic transformation brought many changes. Poland’s EU accession has improved their development opportunities. The cooperatives have a high share in the milk purchase and dairy product sale. The cooperation with farmers has improved. However, there are still areas that need to be improved in the real spirit of the cooperative idea because they concern the basic economic benefits of membership and the principles of function of coops.
    Celem artykułu była ocena ewolucji rozwoju spółdzielni mleczarskich w Polsce na przestrzeni ostatnich 150 lat z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej i wpływu regulacji prawnych oraz ocena wyników badań empirycznych dotyczących funkcjonowania spółdzielni mleczarskich według ich członków (korzyści z członkostwa, szanse i zagrożenia rozwoju). Mimo wieloletniej tradycji i doświadczenia we współpracy spółdzielni mleczarskich z rolnikami, okres gospodarki centralnie planowanej i transformacja gospodarcza przyniosły wiele zmian. Wejście Polski do UE zwiększyło możliwości rozwoju spółdzielni mleczarskich. Spółdzielnie mają wysoki udział w skupie mleka i sprzedaży produktów mleczarskich. Poprawiła się współpraca z rolnikami. Wciąż jednak istnieją obszary, które wymagają udoskonalenia w duchu realnej idei spółdzielczej, ponieważ dotyczą podstawowych korzyści ekonomicznych członkostwa i zasad funkcjonowania spółdzielni.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2023, 84; 297-331
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzepczowscy herbu Junosza. Z dziejów awansu społecznego drobnej szlachty w Polsce centralnej w średniowieczu
    Krzepczowscy of the Coat of Arms Junosza. From the History of Social Rise of the Minor Nobility in Central Poland in the Middle Ages
    Die Familie Krzepczowski von Junosza. Aus der Geschichte des sozialen Autiegs des kleinen mittelalterlichen Adels im zentralen Polen
    Krzepczowscy du blason Junosza. Des histoires de la promotion sociale de la petite noblesse en Pologne Centrale du Moyen Age
    Autorzy:
    Szymczakowa, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22889832.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2006, 5, 1; 41-57
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Byle dostatniej, byle nowocześniej”. Dylematy PRL-owskiej modernizacji i samofolkloryzacji w powieści Edwarda Redlińskiego Awans
    “Prosperity and Modernity Now!” Self-Folklorization Dilemmas in Edward Redlinski’s Novel Awans
    Autorzy:
    Tarnowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344016.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    peasantry
    people's history of Poland
    social advancement
    modernity
    grotesque
    Edward Redliński
    nowoczesność
    groteska
    chłopskość
    ludowa historia Polski
    awans społeczny
    Opis:
    Celem artykułu jest rozważenie emancypacyjnego wymiaru samofolkloryzacji – kategorii zaproponowanej przez Ewę Klekot na określenie strategii odzyskiwania głosu przez podmioty podporządkowane, rozumianej jako jeden z ważnych elementów procesów nowoczesności. Materiałem do analizy procesów społeczno-kulturowych okresu powojennego przy użyciu tej kategorii jest powieść Edwarda Redlińskiego Awans (1973), przedstawiająca dylematy samofolkloryzacji mieszkańców fikcyjnej socjalistycznej wsi w kontekście powojennych procesów modernizacyjnych. Analiza tej powieści pozwala zadać pytanie, po pierwsze, o emancypacyjny wymiar samofolkloryzacji, a po drugie, o związki utworu Redlińskiego z przemianami społecznymi w Polsce Ludowej drugiej połowy XX w.
    The aim of the article is to consider the emancipatory dimension of self- folklorization – a category proposed by Ewa Klekot to define a strategy of regaining voice by subordinate subjects, understood as an important element of the processes of modernity. The material for the analysis of socio-cultural processes of the post-war period using this category consists in Edward Redliński’s novel Awans (Advancement, 1973), presenting the dilemmas of self-folklorization of inhabitants of a fictional socialist village in the context of post-war modernization processes. The analysis of this novel allows us to ask questions – firstly, about the emancipatory dimension of self-folklorization, and secondly, about the connections between Redliński’s work and social changes in the Polish People’s Republic in the second half of the twentieth century.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2023, 67, 3-4; 101-113
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W przededniu transformacji. Studium pewnego dziennika osobistego
    The Day before Political Transformation. A Study of a Certain Intimate Diary
    Autorzy:
    Przeperski, Michał
    Wicenty, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28694062.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    transformacja ustrojowa w Polsce
    historia społeczna
    dzienniki osobiste
    społeczeństwo polskie i inteligencja w latach osiemdziesiątych XX w.
    political transformation in Poland
    social history
    personal diaries
    Polish society and intelligentsia in the 1980s
    Opis:
    Artykuł stanowi analizę dzienników Teresy Konarskiej, emerytki o ziemiańskim rodowodzie, a zarazem diarystki i obserwatorki życia politycznego. Wybrane tomy dzienników, powstałe między sierpniem 1988 a kwietniem 1989 r., dają sposobność do studium mentalności, wyobrażeń i emocji inteligenckiej wizji świata społecznego i politycznego. Autorzy wskazują jej kluczowe elementy: politykę jako domenę aktorów, dychotomiczny podział świata (partyjni vs. solidarnościowcy, ludzie na poziomie vs. głupcy), poczucie zagrożenia, beznadziei i schyłku. Konkludując, osadzają tę subiektywną wizję w kontekście wiedzy o polskim społeczeństwie lat osiemdziesiątych oraz antecedencji zjawisk, które stały się widoczne w latach dziewięćdziesiątych.
    This article analyses the diaries of Teresa Konarska, a pensioner of landed gentry origins but also a diarist and observer of political life. The selected volumes of journals, written between August 1988 and April 1989, provide an opportunity to study the mentality, opinions and emotions of the intelligentsia’s vision of the social and political world. The authors identify its key elements: politics as the domain of actors, the dichotomous division of the world (party people vs Solidarity people, ‘up to the scratch’ vs fools), a sense of threat, hopelessness and decline. In conclusion, they set this subjective vision within the context of the knowledge of Polish society in the 1980s and the antecedents of the phenomena that became visible in the 1990s.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 245-273
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Solidarność poznaniaków. Komitet Studenckiej Pomocy dla Więźniów Politycznych i jego kontynuacja w postaci akcji "rodzin zastępczych" (1956-1959)
    Solidarity amongst residents of Poznań the Student Help Committee for Political Prisoners and its continuation in the form of "foster families" (1956-1959)
    Autorzy:
    Noszczak, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478280.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Stalinizm represje komunistyczne więziennictwo PRL więźniowie polityczni PRL liberalizacja życia społeczno-politycznego (tzw. odwilż) Październik’56 opozycja i opór społeczny w PRL jezuici w PRL o. Czesław Białek SJ Poznań – historia po 1945 r. działalność charytatywna w PRL Związek Studentów Katolików Komitet Studenckiej Pomocy dla Więźniów Politycznych epoka Gomułki Komitet Obrony Robotników/Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”
    Stalinism communist repression prison system of the PRL PRL's political prisoners liberalisation of coscio-political life (so called thaw) October '56 opposition and social resistance in the PRL youth defiance in the PRL independtent student movement in the PRL Jesuits in the PRL Fr. Czesław Białek SJ Poznan - history after 1945 charity activities in the PRL Jesuits Biography Poland in the XXth century Catholic Students Association Student Help Committee for Political Prisoners "Patronat" association Gomułka's era Worker's Defence Committee Comittee for social Selfdefence "KOR"
    Opis:
    Na fali przemian społeczno-politycznych związanych z wydarzeniami polskiego Października jesienią 1956 r. z inicjatywy jezuity o. Czesława Białka powstał w Poznaniu Komitet Studenckiej Pomocy dla Więźniów Politycznych. Jego celem było niesienie bezinteresownego wsparcia materialnego, prawnego i duchowego osobom represjonowanym w PRL za przekonania polityczne. (Istnieją przesłanki, że Komitet był pierwszą w Polsce po wojnie i nie wykluczone, że w ogóle pionierską w ramach całej komunistycznej wspólnoty, oddolną inicjatywą społeczną o takim charakterze). Peerelowski aparat władzy, który przez pewien czas po Październiku ‘56 był osłabiony „odwilżowymi” perturbacjami, początkowo nie chciał wywoływać nowych konfliktów na linii władza-naród. Z tego powodu poznański Komitet otrzymał ze strony państwa formalną akceptację dla swojej działalności. Mimo to jego działacze napotykali na utrudnienia i szykany, które były animowane głównie przez Służbę Bezpieczeństwa. Komitet działał efektywnie do końca 1957 r., po czym związane z nim osoby rozwinęły pod patronatem o. Białka dalszą, tym razem niesformalizowaną akcję charytatywną. Z czasem tajna policja polityczna objęła poznańskich społeczników inwigilacją. Komunistyczne państwo dostrzegło w ich oddolnej inicjatywie społecznej formę kontestacji zagrażającej porządkowi ustrojowemu PRL. Przywołane działania aparatu policyjnego nieprzypadkowo zbiegły się w czasie z odchodzeniem ekipy I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki od wyłącznie deklaratywnej – jak się okazało – demokratyzacji i w 1959 r. doprowadziły do aresztowań; w ich wyniku zorganizowana w środowisku poznańskim pomoc ofiarom systemu komunistycznego ostatecznie ustała. W podobnej postaci odrodziła się w PRL dopiero dwadzieścia lat później, wraz z powstaniem Komitetu Obrony Robotników
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 28; 80-121
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-56 z 56

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies