Przestrzenny wymiar zróżnicowania kapitału społecznego w Polsce w świetle badań eksperymentalnych

Celem artykułu jest przedstawienie zróżnicowania przestrzennego kapitału społecznego w Polsce determinowanego różnicami w rozwoju historycznym (regiony historyczne) oraz w układzie wieś – miasto – metropolia. Wcześniejsze badania wskazują na istnienie takich różnic, jednak opierają się na danych deklaratywnych, mających swoje mankamenty. W pracy zastosowano nową metodę oceny kapitału społecznego – obserwację zachowań badanych osób w eksperymencie teoriogrowym – którą skonfrontowano z badaniami ankietowymi w celu uchwycenia luki intencjonalno-behawioralnej. Badania przeprowadzone na próbie 1540 osób wskazują na niewielkie zróżnicowanie kapitału społecznego pomiędzy zastosowanymi jednostkami podziału przestrzennego, na istnienie różnic pomiędzy tym, co deklarowane, a tym, co obserwowane w kwestii zaufania, wiarygodności oraz współpracy. Wyniki tych badań słabo korelują z wynikami badań wcześniejszych.

The aim of the paper is to present spatial variation of social capital in Poland, especially in relation to historical differences between various regions (resulting from the country’s partitions and border changes) and the level of urbanization. Previous studies indicate that such variation exists. However, they were carried out on the basis of declarations, an approach which has its drawbacks. This study uses a novel approach to assessing social capital: observing the behaviour of a study group using experimental economics, used in conjunction with a questionnaire which enables us to study the intention-behaviour gap. The study group consisting of 1540 individuals indicates very little variation between the regions. However, there are differences concerning the gap between declarations and behaviour in questions related to trust, trustworthiness, and cooperation, and our results confirm the conclusions from previous studies only weakly.