Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sexism" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
MULTIPLE DISCRIMINATIONS AGAINST AFGHAN GIRLS IN IRAN
Autorzy:
Tavakoli, Behnaz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579613.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ADULTISM
AFGHAN GIRLS
CHILDREN’S RIGHTS
DISCRIMINATION
MIGRANT CHILDREN
RACISM
SEXISM
Opis:
In the last 3 decades, many Afghan children immigrated to Iran with their parents, relatives, or even born there. The vulnerable position of afghan children in Iran caused them to be deprived of their basic rights such as right to Identity, right to education, and several others. These discriminations will be multiple if there is a gender gap in the society they live in. In this regard, afghan girls are one of the most discriminated communities in Iran. They get discriminated on the ground of their status as a migrant, as a child, and also as a girl. This study aims to find out how such multiple discriminations including racism, sexism, and adultism have an influence on afghan girls’ lives in Iran from their own perspective and also to observe how far these girls are aware of the discriminations in their surroundings. For this aim, various qualitative methods have been applied. The result demonstrated that the interviewees were almost aware of the discriminatory attitudes against them but it seems that racism is the most visible discrimination form from their perspective.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2014, 40, 3(153); 321-338
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quelques facteurs de variation des interdits langagiers
Some parameters of variation of linguistic taboos
Autorzy:
Sablayrolles, Jean-François
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683408.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
injure
négationnisme
racisme
sexisme
tabou
insult
revisionism
racism
sexism
taboo
Opis:
While most gynolects and pedolects have now practically disappeared from the French language and the use of offensive language (insults and verbal abuse) has become increasingly common, new types of taboos have emerged. On the one hand, religious fundamentalists still rise against what they perceive as blasphemy – but they remain a minority. On the other hand, the general public has grown much more sensitive to macho, racist, anti-Semitic and revisionist statements. These provoke indignant reactions and lead to lawsuits and convictions.
La (quasi)disparition des gynolectes et pédolectes et le développement des incivilités (insultes et propos violents) n’empêchent pas l’apparition de nouveaux domaines tabous en français. Les fondamentalistes religieux s’insurgent encore contre ce qu’ils considèrent être des blasphèmes mais il sont minoritaires. En revanche les propos machistes, racistes, antisémites, négationnistes provoquent des réactions indignées de la part de la population, beaucoup plus sensible à ces sujets, et font l’objet de poursuites devant les tribunaux et de condamnations.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2017, 12; 9-18
1505-9065
2449-8831
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A matter of Gender: Italian Sociolinguistics and Didactics for the construction of a visible feminine
Autorzy:
Ricci, Debora
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083446.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Linguistics- gender- stereotypes- sexism- teaching
Opis:
Based upon the Sapir-Whorf hypothesis, according to which language influences thought, we may affirm how social stereotypes remain bound by stereotyped usages of language. Hence, speaking is never neutral as it is underpinned by a way of thinking, of communicating, of being. The sexist usage of language encapsulates a function of emphasis at the semantic level and an obscuring function in morphological terms. We thus question what sexism in language means in order to inquire as to how the ways we make use of language may influence our ways of thinking and, consequently, our ways of acting.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 2; 430-438
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Vicious Circle: How Canon Continues to Reinforce Sex Segregation in Literature in the 21st century
Błędne koło, czyli jak kanon literacki wymusza segregację płciową w literaturze XXI wieku
Autorzy:
Miernik, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/572004.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
women's writing
canon
canon formation
sexism
Opis:
Artykuł omawia sposób, w jaki podział na literaturę męską i kobiecą jest podtrzymywany w kanonie literatury anglosaskiej w XXI w. Literatura kobieca jest nadal postrzegana jako gorsza i wtórna w stosunku do literatury pisanej przez mężczyzn i dla mężczyzn oraz powszechnie klasyfikowana jako literatura popularna. Artykuł podaje przykłady takiej redukcjonistycznej krytyki, dokonuje statystycznego przeglądu obecności kobiet na listach mających ustanawiać „najlepsze” powieści w historii bądź w XX wieku i analizuje częstotliwość kategoryzowania pisarzy w Wikipedii pod kątem płci.
This article demonstrates how sex segregation is still present in the canon of Western literature in the 21st century. It draws on the historical roots of the belief that male literature is qualitatively better than female literature and analyzes the various ways in which this view is reproduced by the canon and canon formation itself. The argument is based on a statistical survey of several lists trying to present the “best novel” or “works of fiction” that were published around the turn of the millennium, both those prepared by readers as well as by critics and authors, and it takes note of the tendency of people from the literary establishment to neglect female authorship. A survey of how male and female authors are categorized on the Wikipedia is also included. The article then focuses on such problematic issues as dismissing works written by women as popular and the role the publishing industry plays in this practice.
Źródło:
Acta Philologica; 2015, 47; 85-96
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Femvertising and Its Perception by Polish Female Consumers
Autorzy:
Macias, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054347.pdf
Data publikacji:
2021-07-27
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
advertising
femvertising
feminism
ambivalent sexism
Opis:
The world is constantly undergoing socio-economic and cultural changes, but the existence of patriarchy and the related gender inequality remain unchanged. In response to this state of aff airs, a feminist movement emerged and infl uenced society. Companies recognize the changes taking place in society and decide to include the feminist movement in their cause-related marketing campaigns. This is how a relatively new form of marketing communication, called femvertising, was born. This paper aims to analyze this form of marketing communication and the eff ect of both hostile and benevolent sexism on the perception of advertising. The research method employed in this study was a quantitative survey on a sample of 321 Polish women. The results of the survey showed that women rate advertisements portraying females in an unconventional way higher than traditional advertisements. Moreover, the perception of advertisements is infl uenced by the level of both benevolent and hostile sexism. The higher the level of sexism, the more negative the evaluation of pro-women advertising becomes. This is a suggestion for advertisers that diversifying an advertising message can be an eff ective marketing strategy.
Źródło:
Journal of Marketing and Consumer Behaviour in Emerging Markets; 2021, 1(12); 55-69
2449-6634
Pojawia się w:
Journal of Marketing and Consumer Behaviour in Emerging Markets
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trójmiejskie środowisko jazzowe – perspektywa genderowa
Autorzy:
Kwiatkowska, Weronika Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042848.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
muzyka
jazz
gender
męska dominacja
dyskryminacja
seksizm
instrumentalistki jazzowe
music
male domination
discrimination
sexism
female jazz instrumentalists
Opis:
Środowisko jazzowe jest zdominowane przez mężczyzn, co pociąga za sobą różne konsekwencje dla chcących uczestniczyć w nim kobiet. W artykule przedstawiam sytuację instrumentalistek jazzowych, które spotykają się z przejawami seksizmu we wszystkich obszarach swojej działalności oraz z dyskryminacją na rynku pracy. Opisuję również esencje męskości (głównie jazzmani) i kobiecości (przede wszystkim wokalistki) jako dwa dostępne wzorce zachowania w tej grupie. Dodatkowo, staram się wyodrębnić różne strategie przetrwania, po które sięgają kobiety w tym zmaskulinizowanym środowisku. Artykuł oparty jest na badaniach etnograficznych przeprowadzonych w Trójmieście w latach 2017-2019 wśród instrumentalistów oraz instrumentalistek jazzowych.
The jazz environment is dominated by men, which leads to many different consequences for women who want to participate in it. In this article, I depict the situation of female jazz instrumentalists who face sexism in every area of their activity and discrimination in the labour market. I also describe the essences of masculinity (mainly jazzmen) and femininity (mostly female vocalists) as two possible behaviour patterns in the group. In addition, I try to extract several different strategies which women use to survive in this masculinized environment. The article is based on the ethnographic research conducted in Trójmiasto in 2017-2019 among male and female jazz instrumentalists. 
Źródło:
Lud; 2021, 105; 175-202
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Gender-Sensitive Language
O rodno osjetljivom jeziku
Autorzy:
Kuna, Branko
Nujić, Damira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636030.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gender
sexism
naming
gender-specific formation of nouns
political correctness
Croatian
Opis:
This paper focuses on changes in Croatian language that either have happened or are possible to happen in order that male dominance in language and gender inequality are reduced. The research concentrates on the use of gender-sensitive language for job titles and occupations of female persons. The study demonstrates the lack of stability in the use of feminine forms, as it has not been integrated into the Croatian language practice yet.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 9; 303-318
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka reprezentacji: związki ideologii, władzy i płci
The politics of representation: relations between ideology, power and sex
Autorzy:
Kronenberg, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39982115.pdf
Data publikacji:
2014-12-10
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
polityka reprezentacji gender
religia
rasizm
seksizm
władza
the politics of representation
gender
religion
racism
Sexism
power relations
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie związków, jakie zachodzą pomiędzy ideologią, władzą i płcią. Badania nad nimi prowadzone są w ramach gender studies, a szczególnie tzw. polityki reprezentacji. W artykule omawiam wpływ ideologii patriarchalnej i kolonialnej oraz religii na reprezentacje kobiet w kulturze, także kobiet o innym kolorze skóry niż biały. Na przykładach różnych typów reprezentacji kobiet w kulturze popularnej (w literaturze, na pocztówkach, plakatach i widowiskach) ukazuję także, jakie miały one konsekwencje historyczne, społeczne i polityczne dla życia rzeczywistych kobiet. Reprezentowanie jest bowiem zawsze aktem politycznym, wyrazem władzy. A bycie reprezentowaną – przejawem dyskryminacji. Dlatego konsekwencją tego, że kobiety przez wieki reprezentowane były przez mężczyzn, było odmawianie nam praw obywatelskich.
This article refers to relations between ideology, power and sex. Research in this field is carried out in the framework of gender studies and the “politics of representation”. In this article I discuss the impact of patriarchal and colonial ideology and religion on the representations of women, including women of colour, in culture. I also discuss the historical, social and political consequences of those representations for real women and their (our) lives. Representation is always a political act, an act of power. And being represented by others often means being discriminated against, which is frequently connected to a lack of civil rights.
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2014, 9; 27-38
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Z racji swoich upodobań godny napiętnowania” – homofobia i seksizm w kryminologicznym dyskursie gwałtu
“Deserving stigmatization because of his inclinations:” Homophobia and sexism in the criminological discourse of rape
Autorzy:
Kościańska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459070.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich
Tematy:
przemoc seksualna
seksuologia
kryminologia
homoseksualność
Polska
sexual violence
sexology
criminology
homosexuality
Polska
Opis:
This article analyzes an expert discourse used during a court trial of men accused of gang raping a 30-year-old man in the early 1990s. The author argues that we could look for sources of homophobic and sexist language used by the perpetrators’ defense counsel in two expert discourses that were shaped during the 1970s: in the discourse of heterosexual rape, within which the female victim was perceived as responsible for the rape, and in the criminological discourse of homosexuality, within which the homosexual was presented as explicitly “perverted” and unable to control his sexual desire.
Źródło:
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer; 2019, 14; 73-85
1689-6637
Pojawia się w:
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Can’t Hear or Won’t Hear: Gender, Sexualities and Reporting Male Rape
Nie słyszą czy nie chcą słyszeć? Płeć i seksualność a zgłaszanie gwałtu przez mężczyzn będących ofiarami gwałtu
Autorzy:
Javaid, Aliraza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458943.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich
Tematy:
stigma
heterosexuality
homophobia
heteronormativity
sexism
stygmatyzacja
heteroseksualność
homofobia
heteronormatywność
seksizm
Opis:
Drawing on heteronormativity and hegemonic masculinity, this paper seeks to unravel the issue of the underreporting of male rape to the police and to the third sector. Critically examining the issue of male sexual victimisation will provide a fuller understanding of it within the police and third sector context. Underpinned by gender theories and concepts and the framework of heteronormativity, I argue that male victims of rape are reticent to engage with the police and voluntary agency practitioners because of hostile, sexist and homophobic reactions, attitudes, and appraisal, particularly from other men in these agencies within England to police masculinities and sexualities. I draw on primary data of police officers and voluntary agency practitioners (n = 70) to illustrate the ways wherein gender and sexualities norms and beliefs affect and shape their understanding and view of men as victims of rape. The data suggests that, when male rape victims report their rape, they are susceptible to a ‘fag discourse’, whereby the police and voluntary agency practitioners are likely to perpetuate language to suggest that the victims are not ‘real’ men, intensifying their reluctance to report and to engage with the criminal justice system. Thus, the police and voluntary agency practitioners’, particularly male workers, masculinities are strengthened through emasculating male rape victims.
Źródło:
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer; 2018, 13; 31-53
1689-6637
Pojawia się w:
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gender representations in the Polish public space – an attempt to capture the dynamics of the discourse
Autorzy:
Grochalska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194854.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gender
hate speech
tolerance
discrimination
homophobia
sexism
anti-discrimination actions
politics
Opis:
Before 2013, the term ‘gender’ as used to define male and female social roles had appeared relatively rarely in the public sphere. However, it had not been completely unknown. Whenever this term did occur in utterances of public figures, it was mostly in reference to equality policies (gender policy) and the idea of gender mainstreaming in EU projects. It was commonly associated with feminism and has in this form entered the social consciousness, including the minds of major public figures, especially those with highest state positions. The situation changed radically in 2013. The term ‘gender’ started to be connected with ‘gender ideology’, a term coined by people associated with the Catholic Church. This article presents the ways in which the issues related to the broadly meant gender are presented on the right and left sides of the political scene. This analysis is based on selected interviews and other utterances of famous politicians as well as the articles in popular weekly magazines published in 2011–2015. This paper covers both kinds of utterances – those in line with the rules of political correctness and the examples of hate speech. All examples are provided to highlight the mechanisms of discrimination hidden in the language of politics.
Źródło:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2020, 17, 1; 369-397
2300-0422
Pojawia się w:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reprezentacje gender w polskiej sferze publicznej – próba uchwycenia dynamiki dyskursu
Autorzy:
Grochalska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194856.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gender
hate speech
tolerance
discrimination
homophobia
sexism
anti-discrimination actions
politics
Opis:
Before 2013, the term ‘gender’ as used to define male and female social roles had appeared relatively rarely in the public sphere. However, it had not been completely unknown. Whenever this term did occur in utterances of public figures, it was mostly in reference to equality policies (gender policy) and the idea of gender mainstreaming in EU projects. It was commonly associated with feminism and has in this form entered the social consciousness, including the minds of major public figures, especially those with highest state positions. The situation changed radically in 2013. The term ‘gender’ started to be connected with ‘gender ideology’, a term coined by people associated with the Catholic Church. This article presents the ways in which the issues related to the broadly meant gender are presented on the right and left sides of the political scene. This analysis is based on selected interviews and other utterances of famous politicians as well as the articles in popular weekly magazines published in 2011–2015. This paper covers both kinds of utterances – those in line with the rules of political correctness and the examples of hate speech. All examples are provided to highlight the mechanisms of discrimination hidden in the language of politics.
Źródło:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2020, 17, 1; 339-367
2300-0422
Pojawia się w:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak daleko psycholożce do psychologa?
Autorzy:
Grajek, Eliza
Ratka, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2007152.pdf
Data publikacji:
2021-08-26
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
feminatyw
kompetencje kobiet
ambiwalentny seksizm
tendencje do zatrudnienia
dyskryminacja płciowa
femine form of professional titles
women's competences
ambivalent sexism
employment tendencies
gender discrimination
Opis:
Wokół feminatywów od wielu lat toczy się burzliwa dyskusja, zarówno w polityce jak i innych dziedzinach życia społecznego. Argumentami za i przeciw używaniu takich form wymieniają się obydwie strony barykady. Natomiast badań poruszających tę tematykę nie zostało przeprowadzonych w Polsce wystarczająco wiele. Celem badania eksperymentalnego (N=140) było sprawdzenie wpływu „żeńskiej końcówki” na ocenę kompetencji zawodowych kobiet, które za pomocą owego feminatywu się tytułowały. Stworzono dwie wersje kwestionariusza z sześcioma kandydatkami, które w tytule zawodowym w jednej wersji kwestionariusza stosowały żeńską końcówkę, w drugiej wersji- nie. W przypadku jednej z kandydatek wprowadzono fikcyjną nazwę zawodu, aby sprawdzić, czy osoby badane w obliczu nazwy im obcej będą dewaluować kandydatkę z żeńską końcówką. Badanie wykazało, iż kompetencje kandydatek używających w swoim samoopisie tytułów zawodowych: “architektka” oraz “adwokatka”, zostały istotnie statystycznie niżej ocenione, niż u kobiet tytułujących się jako architekt i adwokat. W pozostałych przypadkach nie wykryto istotnych statystycznie różnic. Moderatorem sprawdzanym w badaniu były poglądy seksistowskie mierzone za pomocą The Ambivalent Sexism Inventory Petera Glick’a i Susan Fiske, w polskim tłumaczeniu Małgorzaty Mikołajczak i Janiny Pietrzak pod nazwą: Skala Ambiwalencji Wobec Kobiet. Wykazano, iż zarówno osoby osiągające wyniki średnie i wysokie w tym kwestionariuszu oceniały kandydatkę z żeńską końcówką istotnie niżej, niż osoby osiągające wyniki niskie. W przypadku nazw zawodów bez feminatywów, wyniki ocen były zbliżone, niezależnie od poziomu przejawianego seksizmu.   Słowa klucze: feminatyw, kompetencje kobiet, ambiwalentny seksizm, tendencje do zatrudnienia, dyskryminacja płciowa 
For many years there has been a lot of discussion around the feminine forms of job titles, both in politics and in other areas of social life. Both sides of the barricade exchange arguments for and against their use. On the other hand, not enough research on this subject has been carried out in Poland so far. The aim of the experimental study (N = 140) was to check the influence of the "feminine ending" on the assessment of professional competences of women who title themselves in this way. Two versions of the questionnaire with six candidates were prepared: in one them the feminine job titles were used, while in the other their masculine equivalents. Additionally, in the case of one of the candidates, a fictitious name of the profession was introduced in order to check whether the respondents, when confronted with a foreign name, would devalue the candidate using the feminine ending. The study showed that the competences of the female candidates who used Polish feminine forms of “architect” and “lawyer” in their self-descriptions were assessed lower than those of the women using the masculine equivalents of these two professional titles, and the result was statistically significant. In the remaining cases, no statistically significant differences were found. The moderator verified in the study were sexist views measured with The Ambivalent Sexism Inventory by Peter Glick and Susan Fiske, translated by Małgorzata Mikołajczak and Janina Pietrzak under the name: Scale of Ambivalence towards Women. It was shown that both people with medium and high scores in this questionnaire rated the female candidate significantly lower than those with low scores. In the case of job names without feminine endings the evaluation results were similar, regardless of the level of displayed sexism.   Keywords: feminine forms of professional titles, women's competences, ambivalent sexism, employment tendencies, gender discrimination 
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2021, 11; 87-105
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Modlitwa dziewicy”. Kicz i seksizm dziewiętnastowiecznej muzyki salonowej
'The Virgin’s Prayer': Kitsch and Sexism in Nineteenth-Century Salon Music
Autorzy:
Golianek, Ryszard Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806621.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Modlitwa dziewicy
Tekla Bądarzewska
muzyka salonowa
kicz
seksizm
The Virgin’s Prayer
salon music
kitsch
sexism
Opis:
Opublikowana po raz pierwszy w 1856 r. przez Teklę Bądarzewską-Baranowską (1829–61) miniatura fortepianowa Modlitwa dziewicy odniosła niebywały sukces komercyjny (już w 1860 roku szacowano liczbę sprzedanych egzemplarzy na ponad milion) i rozsławiła nazwisko polskiej pianistki na świecie. Jednak przypadek ten należy traktować wyłącznie jako szczególny fenomen społeczny, a nie jako osiągnięcie artystyczne. Kompozycja Bądarzewskiej stanowiła bowiem idealne odwzorowanie dziewiętnastowiecznych wyobrażeń o kobiecie i kobiecości, wpisując się w kanony ówczesnej kultury. Przywołanie kontekstu muzyki salonowej tego czasu trzeba uznać za oczywisty i adekwatny punkt odniesienia dla prezentowanych ocen i poglądów, jako że omawiany utwór stał się wręcz ikonicznym przykładem twórczości z kręgu kultury dziewiętnastowiecznego salonu. Z tego też względu zaprezentowane wnioski mogą być przydatne dla rozumienia sytuacji całego repertuaru muzyki salonowej, którego ogrom ilościowy stanowi jeden z fenomenów tej epoki. Przedstawione w artykule dwa spojrzenia interpretacyjne na Modlitwę dziewicy – rozpatrywanie tego dzieła jako przejawów kiczu i seksizmu – stanowią przykład zastosowania współczesnej metodologii (z kręgu nowej muzykologii) do dzieła z przeszłości. Oba zaproponowane ujęcia są swoistą interpretacją adaptacyjną przeprowadzoną ze współczesnej perspektywy. Dla określenia pozycji estetycznej utworu Bądarzewskiej jako dzieła będącego przejawem kiczu została wykorzystana teoretyczna koncepcja Abrahama Moles’a. Autor ten  wyróżnił pięć zasad kiczu, których przejawy można bez trudu odnaleźć w omawianym utworze lub jego odbiorze i które zostają w artykule poddane interpretacji estetycznej. Z kolei doszukiwanie się w Modlitwie dziewicy przejawów seksizmu wynika z sytuacji społecznej utworu: omawiana kompozycja jest dziełem twórczyni-kobiety, dodatkowo zaś określona tytułem i stylem muzycznym problematyka wiązała się z toposem przedstawień kobiecości w muzyce, silnie zdominowanym stereotypami odnoszącymi się do społecznej pozycji płci. Jak się okazuje, swoją sztuką Bądarzewska artystka wpisała się w mainstream seksistowskiego postrzegania kobiet i ich aktywności, a Modlitwa dziewicy stała się wzorcowym przykładem utworu, którego cechy stylistyczno-ekspresyjne doskonale odpowiadały wyobrażeniom o wtórnej, niesamodzielnej i banalnej sztuce kobiecej.
First published in 1856, the piano miniature ‘La priere d’une vierge’ [The virgin’s prayer] by the Polish pianist Tekla Bądarzewska-Baranowska (1829–61) was an unprecedented commercial success (with more than a million copies sold by 1860) and made Bądarzewska an international household name. This should be interpreted purely as a peculiar social phenomenon rather than an artistic achievement, since Bądarzewska’s composition was an ideal reflection of nineteenth century notions of the woman and womanhood, adhering to the cultural canon of that period. The context of salon music should be considered as an obvious and appropriate point of reference for the views and opinions discussed here, since the work in question became an iconic example of output from the nineteenth-century salon. For the same reason, the conclusions presented here may help us to understand the status of the entire salon repertoire, the huge quantity of which is one of the more notable phenomena of the age. The two perspectives on The Virgin’s Prayer presented in this article – interpreting this work as a manifestation of kitsch and of sexism – exemplify the application of modern methodology (the tools of new musicology) to an historical work. Both perspectives represent a modern adaptive interpretation. The aesthetic status of Bądarzewska’s work as a manifestation of kitsch is defined using Abraham Moles’s theoretical concept. Moles lists five principles of kitsch that can easily be recognised in this composition and in its perception. Those principles are submitted here to an aesthetic interpretation. The reading of ‘The Virgin’s Prayer’ as a manifestation of sexism, in turn, results from the social context of the work, which was composed by a woman artist and linked (in its title and musical style) to the topos of representations of femininity in music, strongly dominated by stereotypes related to the social status of the female sex. Bądarzewska, it turns out, produced a work that fitted into the mainstream of sexist views on women and their activity. ‘The Virgin’s Prayer’ became a flagship example of a work, the stylistic and expressive qualities of which corresponded perfectly to the perception of women’s art as derivative, non-autonomous and banal.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 4; 3-22
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies