Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sacrum and profanum" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-43 z 43
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum – Lamentnice Stanisława Grochowiaka
    Between sacrum and profanum – The Wailing Women by Stanisław Grochowiak
    Autorzy:
    Tomaszewski, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627085.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    sacrum i profanum w "Lamentnicach" S. Grochowiaka
    interpretacja dwóch opowiadań S. Grochowiaka
    a sacrum and profanum in "The Wailing Woman" by S. Grochowaiak
    an interpretation of two stories of S. Grochowiak
    Opis:
    The Wailing Women by Stanisław Grochowiak is a unique collection of stories. Critics have accused the author of not avoiding blasphemy, even of falling into heresy. Taking into consideration two stories (The Wailing Women and The Commandant’s Wife), an attempt is made to prove that such understanding of Grochowiak is unjust to the author. The Wailing Women is not – as it would be said by Jan Lenart – an anti-Christian story. Pędziński’s opinion is more accurate because he sees in Grochowiak a seeking Christian. If characters in Grochowiak’s stories sin, their sins are ignorance and curiosity. They seek answers to questions regarding sacrum sphere from the profanum standpoint. Even if they are given answers, they are unable to comprehend them. Nonetheless they remain and still seek. The characters are not spared by fate and the author often leaves them at the crossroads, just before the soon-to-come disaster. There are numerous concealments, hidden symbols, pre-Christian deities, conversations with God, the Devil and Christ in Grochowiak’s stories. Yet, the stories are not blasphemous. They try to get some answers to questions such as ‘Where do we live?’ or ‘Why does our life look like this and not differently?’They are an attempt to understand God from the standpoint of man.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 443-451
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szopka – między sacrum a profanum. Genologia widowiska
    Nativity Play – between Sacrum and Profanum. The Genology of the Show
    Autorzy:
    Nabiałek, Magda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27309965.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Nativity play
    religion
    politics
    ideology
    spectacle
    szopka
    religia
    polityka
    ideologia
    dramat
    Opis:
    W artykule podjęto próbę spojrzenia na szopkę w kontekście genologicznym. Celem autorki jest poszerzenie kontekstu odczytywania tej formy widowiska. Reprezentuje ona stanowisko polemiczne wobec jednoznacznego wiązania szopki z kulturą ludową. Zamiast tego proponuje przyjrzenie się jej w kontekście form takich jak mimy literackie, misteria, komedie dell’arte oraz niektóre widowisk masowych. Efektem tego typu rozważań ma być dostrzeżenie charakterystycznego, zdaniem autorki, dla szopki napięcia między misterium a farsą, sacrum a profanum.
    The article attempts to look at the nativity play in a genological context.The author’s aim is to broaden the context of reading this form of the show. It represents a polemical position towards the unambiguous linking of the nativity play withfolk culture. Instead, he suggests looking at it in the context of such forms as literary mimes, mysteries, comedy dell’arte and some mass spectacles. The consequence ofthis type of considerations is noticing the characteristic, according to the author, tension between the mystery and the farce, sacrum and profanum.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 102-121
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum w liturgii sakramentu małżeństwa w Kościele polskim
    Sacrum and profanum in the liturgy of marriage sacrament in Polish Church
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1491864.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Marriage
    sacrament
    liturgy
    love
    sacrum
    profanum
    place of the wedding
    music
    hymns
    Małżeństwo
    sakrament
    liturgia
    miłość
    miejsce ślubu
    muzyka
    śpiew
    Opis:
    Artykuł przedstawia przenikające się wzajemnie elementy sacrum i profanum w aktualnej liturgii sakramentu małżeństwa. Punktem wyjścia było ukazanie struktury liturgii zawierania małżeństwa i ścisłego powiązania jej z Eucharystią. Ponieważ liturgia sakramentu małżeństwa ma na celu uświęcenie człowieka, budowanie Mistycznego Ciała Chrystusa oraz oddawanie kultu Bogu sanowi samo w sobie sacrum sakramentu, poprzez który małżonkowie zanurzają się w świętości Boga. W dalszej części artykułu omówione zostały wybrane elementy profanum, które weszły niemal na stałe do liturgii sakramentu małżeństwa. Ich źródłem jest brak wiary narzeczonych i ignorancja dotycząca istoty sakramentu małżeństwa. To bardzo często prowadzi do zredukowania go tylko do formy obrzędowej, gdzie dominują będą następujące elementy: miejsce ślubu, dekoracje, niewłaściwie dobrane śpiewy i muzyka, obecność kamer i fotografów. Artykuł przedstawia przenikające się wzajemnie elementy sacrum i profanum w aktualnej liturgii sakramentu małżeństwa. Punktem wyjścia było ukazanie struktury liturgii zawierania małżeństwa i ścisłego powiązania jej z Eucharystią. Ponieważ liturgia sakramentu małżeństwa ma na celu uświęcenie człowieka, budowanie Mistycznego Ciała Chrystusa oraz oddawanie kultu Bogu sanowi samo w sobie sacrum sakramentu, poprzez który małżonkowie zanurzają się w świętości Boga. W dalszej części artykułu omówione zostały wybrane elementy profanum, które weszły niemal na stałe do liturgii sakramentu małżeństwa. Ich źródłem jest brak wiary narzeczonych i ignorancja dotycząca istoty sakramentu małżeństwa. To bardzo często prowadzi do zredukowania go tylko do formy obrzędowej, gdzie dominują będą następujące elementy: miejsce ślubu, dekoracje, niewłaściwie dobrane śpiewy i muzyka, obecność kamer i fotografów.
    The article depicts the intersecting elements of sacrum and profanum in the current liturgy of the marriage sacrament. The starting point was to show the structure of the liturgy of getting married and its tight connections with the Eucharist. Because the liturgy of the marriage sacrament is aimed at sanctifying the man, building Christ’s Mystical Body and worshiping God, it itself becomes the sacrament’s sacrum, through which the spouses envelop themselves in God’s holiness. In the later part of the article, chosen profanum elements were described, the ones which have almost permanently entered the marriage sacrament. Their source is the brides’ lack of faith and ignorance, regarding the core of the marriage sacrament. This often leads to reducing the sacrament to ritual form, where following elements dominate: place of the wedding, decorations, incorrectly chosen songs and music, presence of the cameras and cameramen.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2020, 47; 25-37
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum ogrodu przydomowego wsi pogranicza polsko-białoruskiego
    Sacrum and profanum of the house gardens in the polish and belarus borderline
    Autorzy:
    Sulima, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398577.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    ogród przydomowy
    Podlasie
    pogranicze polsko-białoruskie
    garden
    tradition
    Opis:
    Wsie wschodniopodlaskie, położone na pograniczu polsko-białoruskim, należą do tych unikatowych obszarów w kraju, na których do dnia dzisiejszego zachowały się ogromne pokłady spuścizny duchowej i materialnej. Pierwsze, widoczne są przede wszystkim w sferze mentalno-obyczajowej, na którą wpływ wywiera dominująca tutaj religia prawosławna. Krajobraz kulturowy tworzą przetrwałe od XVI wieku w praktycznie niezmienionym stanie układy ruralistyczne, charakterystyczna struktura działek, wernakularna architektura. Atmosferę drewnianych wsi potęguje ponadto przyroda: łąki, lasy, a także wiejskie ogródki przydomowe. Dawniej, przekazywana przez pokolenia, tradycja i religia, stanowiły wyznacznik dla ich kształtowania. Niektóre rośliny były ozdobą zagrody, inne poprzez swoje właściwości apotropeiczne chroniły dom, np. przed uderzeniem pioruna, stanowiąc element świata sacrum. Tradycyjny ogród wiejski odbierany był nie tylko w kategoriach piękna czy użyteczności, ale także – jako wyznacznik tożsamości społeczności prawosławnych. Z uwagi na sytuację demograficzną i wyludnianie wsi – działki wykupowane są na tzw. letnie domy, przy których coraz częściej powstają ogrody dalekie od tradycyjnych wzorów, stanowiące odwzorowanie gustów właścicieli. Tęsknota za namiastką piękna i powrotem do korzeni nakazuje ochronę i poszanowanie materialno-duchowego bogactwa tych terenów. Jest to niewątpliwie jedno z kluczowych zagadnień dla zachowania tożsamości wiejskich obszarów pogranicza etnicznego. Tekst oparty na materiałach etnograficznych, historycznych i przeprowadzonych autorskich badaniach terenowych prezentuje symbolikę tradycyjnego ogrodu przydomowego wsi pogranicza polsko-białoruskiego, związane z nim wierzenia społeczności etnicznych oraz stan aktualny.
    Villages of east of Podlaskie region, located near the border with Belarus belong to these unique areas in the country, where a huge amount of material and spiritual heritage have remained until this day. First, it could be seen in the mental and moral realm, which is influenced by Orthodox religion. The cultural landscape is formed by rural complexes, distinctive architecture plots, vernacular architecture, which were preserved here since the sixteenth century. The image of the wooden village is also created by nature: meadows, forests, as well as rural gardens. Historically, the tradition that passed through the generations was the determinant for their development. Some plants were source of pride of the homestead, others through their properties protected houses, eg. against lightning. The traditional cottage garden was not only perceived in terms of beauty or utility, but also - as an indicator of the identity of ethnic communities. Due to the progressive „aging” and extinction of the village - plots are sold and gardens become a reflection of the new owner’s tastes. The longing for beauty and back to the roots, requires the protection and respect of the material and spiritual wealth of those areas. This is undoubtedly one of the key issues for the preservation of the identity of the ethnic borderland. The text based on the ethnographical, historical sources and field research shows the symbolism of the traditional gardens in front of the houses of the Polish and Belarus borderline and current condition of those villages.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2017, 9, 1; 63-70
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum et profanum dans Yonec de Marie de France (XIIe siècle)
    Sacrum and Profanum in Yonec of Marie de France (12th century)
    Autorzy:
    Gęsicka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483514.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    Marie de France
    Yonec
    Opis:
    In the Breton lais, we encounter a brilliant marriage of the Celtic and Christian « marvel » (merveilleux), which is revealed on various semiotic levels. The zones of sacrum and profanum interpenetrate and provoke the reader’s afterthoughts with abundant and profound imagery. In Yonec by Marie de France, at the moment when the coming from Autre Monde protagonist is receiving the Eucharist, he con-stitutes one body with his beloved. In this paper, I attempt to uncover a spiritual meaning/message underlying the text, characters-symbols. The clue to this analysis is the idea of transition: from one status to another, from one figure to another, or from one meaning to another.
    In the Breton lais, we encounter a brilliant marriage of the Celtic and Christian « marvel » (merveilleux), which is revealed on various semiotic levels. The zones of sacrum and profanum interpenetrate and provoke the reader’s afterthoughts with abundant and profound imagery. In Yonec by Marie de France, at the moment when the coming from Autre Monde protagonist is receiving the Eucharist, he con-stitutes one body with his beloved. In this paper, I attempt to uncover a spiritual meaning/message underlying the text, characters-symbols. The clue to this analysis is the idea of transition: from one status to another, from one figure to another, or from one meaning to another.    
    Źródło:
    Quêtes littéraires; 2013, 3; 9-15
    2084-8099
    2657-487X
    Pojawia się w:
    Quêtes littéraires
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum rodziny w dobie współczesnych przemian i sekularyzacji
    Sacrum and profanum of the family in the times of present transformations and secularization
    Autorzy:
    Bienasz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1312197.pdf
    Data publikacji:
    2014-07-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    antropologia
    rodzina
    odpoczynek
    świętowanie
    anthropology
    family
    rest
    celebration
    Opis:
    Rodzina była, jest i pozostanie w centrum troski Kościoła ze względu na swój podwójny wymiar sacrum i profanum. Artykuł omawia te dwa wymiary głównie na podstawie nauczania Jana Pawła II. Praca nie jest tylko działalnością i trudzeniem się na zewnątrz w wymiarze profanum; praca jest również ciągłym trudzeniem się i czuwaniem w całości sfery duchowej, a więc jest też procesem w wymiarze sacrum. Podobnie odpoczynek i świętowanie. Człowiek pozbawiony możliwości odpoczynku i świętowania może zatracić sens swej godności i odpowiedzialności.
    Family has always been and will always remain in the centre of pastoral care of the Church because of its double dimension: sacrum and profanum. the article discusses those two dimensions mainly on the basis of teachings by John Paul II. Work is not only activity and toil on the outside; work is also constant toiling and watching in the whole of the spiritual sphere, thus being a process in the sacrum dimension. Similarly, rest and celebrating. a person deprived of the possibility of rest and celebrating may lose the sense of his/her dignity and responsibility.
    Źródło:
    Studia nad Rodziną; 2014, 18, 1(34); 231-242
    1429-2416
    Pojawia się w:
    Studia nad Rodziną
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Turystyka kulinarna – strawa dla ducha i ciała. Turystyczne sacrum i profanum
    Culinary tourism is food for a spirit and body. Tourist sacrum and profanum
    Autorzy:
    Tomczyk-Miczka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509528.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    kuchnia regionalna
    dziedzictwo kulinarne
    Małopolska
    regional cuisine
    culinary heritage
    Opis:
    Turystyka kulinarna polega na odkrywaniu smaków lokalnych wraz z poznawaniem miejscowych tradycji, dziedzictwa kulturowego i historii. Tylko wtedy, gdy spożywaniu posiłków towarzyszy przeżycie emocjonalne i świadomy wzrost wiedzy, możemy mówić o specjalistycznej formie turystyki kulinarnej. Okolicznością sprzyjającą takiemu odbiorowi lokalnych kuchni jest wybór miejsc sprzyjających refleksji, pobudzających wyobraźnię, a miejsca te tworzą szlaki kulinarne. W Małopolsce na gości czeka Małopolska Trasa Smakoszy, prowadząca przez regionalne karczmy oraz Wieś dla smakoszy oferująca poznawanie kulinarnej oferty na obszarach wiejskich. Prezentują one obiekty zlokalizowane na terenach o szczególnych walorach turystycznych, przygotowane do prezentacji, degustacji i sprzedaży produktów lokalnych, tradycyjnych i regionalnych oraz do organizacji warsztatów kulinarnych. Miejsca te stanowią modelowe przykłady obsługi klienta – turysty, w której standard wpisana jest lokalność. Warto odwiedzić je szukając smaków lokalnych i inspiracji do działania.
    The sense of culinary tourism is discovering local tastes combined with local tradition, cultural heritage and history. This specific form of travelling requires such conditions as emotional experiences and deepening the knowledge. The special places that support the imagination and personal connection with local kitchen create Culinary Routes. Małopolska region invites to Małopolska Gourmet Route leading through the regional inns and Countryside for Gourmet which, apart from being situated in attractive tourist areas, also offers facilities for organizing culinary workshops as well as displaying, tasting and selling local and traditional products. Places showcased in culinary routes are exemplars of customer service combined with local character. They are a must-see for those who crave local tastes and culinary inspirations.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2017, 54(3) Turystyka III; 90-97
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncertowe sacrum i profanum – teatralizacja przestrzeni scenicznej na przykładzie zespołu Rammstein
    Concert sacrum and profanum – about staging the stage space, illustrated by the example of Rammstein
    Autorzy:
    Kubiak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521194.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Rammstein
    przestrzeń sceniczna
    muzyka popularna
    teatralizacja
    popkultura
    stage space
    popular music
    staging
    pop culture
    Opis:
    W artykule zwrócono uwagę na problem teatralizacji przestrzeni podczas występów scenicznych grupy Rammstein. Twórczość sceniczna zespołu wykorzystuje środki wyrazu artystycznego, jakie można znaleźć podczas przedstawień teatralnych. Począwszy od oświetlenia, poprzez kostiumy, dekoracje, aż do detali, grupa wykazuje dbałość o szczegóły swoich występów. Niejednokrotnie muzycy sięgają do klipów wideo, przenosząc ich elementy do przestrzeni scenicznej. Niecodzienny, świąteczny charakter wydarzenia, jakim jest koncert zespołu Rammstein, stwarza swoiste przestrzenie, które można określić jako sacrum. W artykule dokonano analizy spektakli muzycznych w świetle teorii Johana Huizingi, Beaty Hoffmann, Wojciecha Siwaka oraz Theodora Adorna i Maxa Horkheimera.
    The article focuses on the issue of turning stage space into theatre-like environment, which takes place during stage performances of the German band, Rammstein. The band’s stage performance uses techniques of artistic expression that can be found in theatre performances. Ranging from lighting, through costumes and decorations, to details, the band pays a lot of attention to the details involved in their stage performance. The members of the band also repeatedly use video clips, transferring their parts onto stage space. The unusual, festive character of Rammstein’s concerts creates particular spaces that can be called sacrum. In the article, an analysis of music performances is carried out, according to the theories of Johan Huizinga, Beata Hoffmann, Wojciech Siwak, as well as Theodor Adorno and Max Horkheimer.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2019, 11, 3 "Kultura metalowa w przestrzeni rytualnej i medialnej"; 57-69
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    SACRUM I PROFANUM W OBRAZIE MARIA IN SOLE GEERTGENA TOT SINT JANS (część I)
    Sacrum and profanum in the painting Maria in sole by Geertgen tot Sint Jans (part I)
    Autorzy:
    Kubies, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/585129.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Opis:
    This little painting (24.6 x 18.1 cm) Maria in sole by Geertgen tot Sint Jans from the Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam which served as the right wing of a diptych transmits religious, cosmological and secular ideas. Its pendant, the left wing which is exhibited in the National Galleries of Scotland in Edinburgh depicts Passion Scenes with Saint Dominic and Saint Jerome. The study is divided into two parts. In the fist one, after presenting the painter active in Haarlem (famulus ac pictor who lived with the knightly monks of the Commandery of Saint John) in the second half of the 15th century, I discuss the painting in two contexts. Apocalyptical Andachtsbild — mulier amicta sole (Rev 12,1), the Virgin Mary clothed in the light of Christ and Rosarium Virginis Mariae expressed among others by the three concentric rings formed by translucent angels (they represent three mysteries of the Rosary: joys, sorrows and glories of the Virgin Mary) belong to the field I called in the title of the article sacrum. Both sections are accompanied by theological and iconographic reflections. Four thematic sections of the study are as follows: Et signum magnum paruit in caelo: mulier amicta sole Rosarium Virginis Mariae Motus autem non est ens completum, sed est via in ens... Musica coelestis vel mundana
    Źródło:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2013, 19, 1(41); 147-167
    1234-4214
    Pojawia się w:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum – życie publiczne na placu przed kościołem Wniebowstąpienia Pańskiego na Ursynowie Północnym
    Between sacrum and profanum – public life on the Church of the Ascension square in North Ursynów
    Autorzy:
    Ilmurzyńska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24200665.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    wielkie osiedle mieszkaniowe
    przestrzeń publiczna
    życie publiczne
    large housing estate
    public space
    public life
    Opis:
    Artykuł porusza zagadnienie współistnienia sacrum i profanum w przestrzeni publicznej w środowisku mieszkaniowym, w świetle badań życia publicznego i kompozycji urbanistycznej. Podjęty problem badawczy dotyczy potrzeby istnienia przestrzeni sacrum o tradycyjnej formie miejskiego placu w wielkich osiedlach mieszkaniowych. Odpowiedź oparto na badaniu placu przed kościołem Wniebowstąpienia Pańskiego na Ursynowie Północnym w Warszawie pod kątem relacji sacrum i profanum i jej wpływu na warunki życia na osiedlu mieszkaniowym. Przeprowadzono badania genezy formy placu, uwarunkowań prawa miejscowego oraz praktyk partycypacyjnych, a także aktywności w przestrzeni placu na podstawie obserwacji in situ w latach 2004-2022. Wyniki badania wskazują na istnienie potrzeby miejskiej przestrzeni publicznej, która nie jest uzewnętrzniana w obecnych praktykach miejskich i partycypacyjnych.
    The article discusses the coexistence of the sacred and the profane in the public space of a residential environment – in the light of research on public life and urban composition. The research problem concerns the existence of the need for a sacred space in the traditional form of an urban square in large housing estates. The study regarded the relationship between sacrum and profanum and its impact on the living conditions in the housing estate, exemplified by the square in front of the Church of the Ascension in North Ursynów district in Warsaw. The research subject included the genesis of the form of the square, the local legal background, participatory practices, and activity in the space of the square based on the on-site observations made in the years 2004-2022. The study results show the need for public urban space, not addressed in current urban and participatory practices.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 18--28
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum: relacje wolności religijnej i wolności sztuki w orzecznictwie ETPCz
    Between sacrum and profanum: the relationship of religious freedom and the freedom of art in the jurisprudence of the ECHR
    Autorzy:
    Banaś, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/684727.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    human rights
    freedom of religion
    freedom of art
    European Court of Human Rights
    Opis:
    Formerly, art was closely connected to religion. Nowadays, art is such a far-reaching, controversial phenomenon, that the recipient no longer knows what he is looking at. Religion (as an aim) is a great example. It applies to the most intimate sphere of the individual’s life and it is difficult to legally regulate this issue. There is no definition of art, nor of religion, which is sufficiently precise to be a basis for judgments. The European Court of Human Rights has partly dealt with this matter in its judgments but this is still not enough to solve the problem.
    Źródło:
    Adam Mickiewicz University Law Review; 2015, 5; 69-84
    2450-0976
    Pojawia się w:
    Adam Mickiewicz University Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialog jako podstawowy wymiar relacji w sferze sacrum i profanum w niemieckich podręcznikach do edukacji religijnej
    Dialogue as an essential dimension of the relation between sacrum and profanum in German school textbooks for religious education
    Autorzy:
    Zalewska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546277.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    dialog
    religia
    edukacja religijna
    szkoła
    Niemcy
    religion
    religion education
    school
    Germany
    Opis:
    In the article the author presents the dialogical model of religious education and its didactical implications as well as analyses the roles of this model in the process of students’ religious identity development, creating their relations with other sacrum representatives and developing their ability to dialogue. In the second part of the text the outcomes of the research concerning German school religion course books treating them as the examples of the model mentioned above. The empirical analysis enabled to point at positive potential of the course books as the tools of creating the attitude of openness towards other religions and their disciples among students as well as taking responsibility for the creation of their own religious identity.
    Odnosząc się do roli i miejsca edukacji religijnej w obszarze kształcenia i wychowania do życia we współczesnym świecie (wyzwania i trudności wynikające z podejmowania przez szkołę tego zadania opisane zostaną poniżej), wskazać można na jej ogromny potencjał. Dla odpowiedzi na pytanie o możliwości urzeczywistnienia tego potencjału istotna staje się kwestia koncepcji edukacji religijnej. W prezentowanym artykule autorka opowiedziała się po stronie dialogicznego modelu edukacji religijnej
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2018, 3/269
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum. Rola i znaczenie rzeźby nagrobnej w dobie renesansu : przyczynek do dalszych badań
    Between sacrum and profanum. The role and significance of tomb sculpture of the renaissance : a contribution to further research
    Autorzy:
    Hajduk, O. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398573.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    fundacja
    sztuka funeralna
    rzeźba kommemoratywna
    rzeźba nagrobna
    renesans polski
    benefactors
    funeral art
    tomb sculpture
    commemorative sculpture
    Renaissance in Poland
    Opis:
    Renesansowe mauzolea rodowe, w których istotne miejsce zajmowały rzeźbiarskie struktury nagrobne, stanowiły miejsce styku tego, co święte, z tym, co świeckie, ich wypadkową były dzieła sztuki – rozpatrywane w kategorii piękna. Wiązały się one przede wszystkim z treściami eschatologicznymi. Obiekty te stały się, zgodnie z zamierzeniami fundatorów, miejscem pochówku ich oraz często członków rodziny. Poprzez swą formę i wyposażenie niosły ze sobą wielorakie treści, odwołując się do wątków religijnych, politycznych lub historycznych. Artykuł stanowi próbę osadzenia typu renesansowego pomnika nagrobnego w historycznej przestrzeni sakralnej w kontekście kategorii piękna z uwzględnieniem jego roli jako przekaźnika treści ideowych. Wskazuje także na aktualność tematu, w tym szczególnie na potrzebę powstania nowoczesnego opracowania o wymowie ideowej dzieł plastyki funeralnej.
    Ancestral Renaissance mausoleums, which sculptural tomb structures took an important place in, were the point of meeting between the sacred with the profane, their outcome was a work of art – considered in the category of beauty. They were connected mainly with eschatological significance. These objects became, intended by the founder, his and often also his family members` burial place. Through its form and equipment they brought diverse meanings with them referring to the religious, political or historical topics. The article is an attempt to set the type of Renaissance tombstone in the historical context of sacred space in the category of beauty in the context of its role as an ideological meanings` transmitter. It also indicates the topicality of the subject, particularly the need for the creation of a modern study with ideological overtones of funeral art works.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2017, 9, 1; 14-23
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum – przenikanie czy podział? Przyczynek do dyskusji na podstawie badań cmentarzyska ludności grupy gustowskiej w Kunowie, woj. Zachodniopomorskie
    Sacrum and profanum – diffusion or division? A contribution to the discussion based on excavations on the Gustow group population burial ground in Kunowo, West Pomeranian Voivodeship
    Autorzy:
    Żychliński, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440810.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    antropologia kulturowa
    sacrum i profanum
    cmentarzysko i osada grupy Gustowskiej
    okres wpływów rzymskich
    Pomorze Zachodnie
    cultural anthropology
    sacrum and profanum
    burial ground and settlement of the Gustow group
    the Roman period
    West Pomerania
    Opis:
    Abstract: The goal of this contribution is to discuss the question of separation or connection of the sacred and the secular spheres in the prehistory. The basis for these considerations were the results of excavations carried out in Kunowo, Stargard district, site 4, where a biritual burial ground and a related settlement of the Gustow group population dated to the early Roman influence period was unearthed.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 161-185
    0076-5236
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbawianie świata. Biblijne i nie-biblijne rozumienie sacrum
    Redemption of the World. Biblical and Non-biblical Understanding of sacrum
    Autorzy:
    Stanek, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143825.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    religia-kultura
    sacrum-profanum
    religia Izraela-religie ludów ościennych
    religion-culture
    sacred-profane
    religion of Israel-religion of neighboring people
    Opis:
    One of the problems of contemporary society is the understanding of sacrum - its place and meaning for the common day life. This article presents two sources that distinguishing sacrum / profanum - in space and time - entered into culture of the European society. The source of separating space into sacred and profane is the religiosity that is based on observation of nature. The source of separating time into this two spheres is the biblical religion. In the European culture this dual perception was introduced through Christianity (biblical tradition and metaphysics). The way how this perception functions in daily life reveals not only the attitude towards religion but above all projects on the understanding of dignity of a person.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2009, 1; 131-146
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrzest i dedykacja – między sacrum a profanum
    Baptism and dedication – between the sacred and the profane
    Autorzy:
    Olchowa, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911272.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the sacred
    the profane
    Slovakia
    dedication
    baptism
    sacrum
    profanum
    Słowacja
    dedykacja
    chrzest
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest chrzest i nadanie imienia w kontekście dualizmu sacrum – profanum. Autorka ukazuje walkę władz komunistycznych z Kościołem, spychanie religii na margines i laicyzowanie Polaków i Słowaków poprzez działania o charakterze administracyjnym. Zarówno w Polsce, jak i na Słowacji miały one na celu odciągnięcie wiernych od uroczystości religijnych i przyjmowania sakramentów świętych poprzez przejęcie przez administrację państwową organizacji świeckich obrzędów. W artykule został przedstawiony scenariusz i oprawa dedykacji (uvítanie detí do života) w czasach komunistycznych. Następnie autorka prezentuje stan obecny w obu krajach. Zwraca uwagę, że po upadku komunizmu współcześnie w polskich urzędach nie organizuje się tej uroczystości w przeciwieństwie do Słowacji, gdzie przetrwała i funkcjonuje w społeczeństwie słowackim. W tekście został zawarty opis współczesnej ceremonii uvítanie detí do života, która niewiele różni się od tej z czasów komunistycznych. Podkreśla się, że z kolei w Polsce pojawiają się uroczystości alternatywne dla chrztu, wzorowane na zachodnich zwyczajach – naming party, które budzą zainteresowanie pewnych grup.
    The article presents baptism and dedication in the context of the duality of the sacred profane. The author shows the struggle between the Communist authorities with the Church, pushing religion to the margins and secularizing Poles and Slovaks through administrative actions. Both in Poland and Slovakia they had to divert the faithful from religious ceremonies and reception of the sacraments, by taking over the administrative organization of secular ceremonies. The article presents the script and setting of the dedication Uvitanie detí to života in the communist era. Then the author presents the current state in both countries. She notes that after the fall of communism, today in Polish offices this event is not organized, contrary to Slovakia, where it survived and operates in Slovak society. The text includes a description of the contemporary Uvitanie detí to života ceremony, which is not that different to those of communist times. It emphasizes that, in turn, in Poland there are alternative baptism ceremonies, modeled on Western habits – naming party, which draws the interest of certain groups.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33; null-null
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum w ogrodach przykościelnych
    Sacred and profane in the church gardens
    Autorzy:
    Trzaskowska, E.
    Adamiec, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87919.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    kościoły
    ogrody kościelne
    sfera sacrum
    sfera profanum
    church
    church garden
    sphere sacred
    sphere profane
    Opis:
    Zarówno świątynie jak i ogrody, były symbolicznym zapisem pierwotnych krajobrazów. Znaczenia sakralne w ogrodzie sygnalizowano poprzez wprowadzanie do nich symbolicznych elementów, jak i odpowiednio ukształtowaną strukturę. Zarówno materiał roślinny, jak i sposoby jego kształtowania nawiązywały do ogrodu rajskiego. Obecnie w świadomości wielu ludzi (niezależnie od religii) budowla kościoła i jego otoczenie jawi się, jako miejsce sacrum, miejsce szczególne pod względem formalnym, jak i metafizycznym, wydzielone od strefy profanum. O ile kościół, jako budowla architektoniczna jest identyfikowany w przestrzeni, dzięki umieszczonym symbolom religijnym, to wskazanie sacrum na terenie ogrodu kościelnego może sprawiać trudności. Na podstawie badań przeprowadzonych w Lublinie i okolicach, dokonano oceny zachowania aranżacji i zagrożeń dla sfery sacrum w ogrodach przykościelnych. Analizie poddano nasadzenia i ich symbolikę. Wskazano również jak przywrócić sferę sacrum na terenach przykościelnych.
    The temples and gardens were a symbolic record of the most original landscapes. Religious significance in the garden was indicated by introducing to them the specific symbolic elements as well as appropriately shaped structure. Plant material and its shape have suggested a God-Creator. Currently in the minds of many people(regardless of religion) the church building and its surroundings is seen as a sacred place, special place (in respect of formal and metaphysical) separate from the zone of the profane. While the church as an architectural structure is identified in space - thanks to religious placed symbols, its indication of the ecclesiastical boundaries of the garden can be difficult. The study was conducted in Lublin and the surrounding area. The aim of the study was analysis of contemporary trends in maintenance and arrangement of space around the church and church gardens, plantings and their symbolism. In this work was also indicated how to restore the sacred realm of the church areas.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2013, 22; 129-141
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeka i jej przestrzeń – percepcja sfer profanum i sacrum
    River and its surroundings – perception of the spheres of the profane and the sacred
    Autorzy:
    Angiel, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88146.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    percepcja rzeki
    sacrum i profanum
    niematerialne wartości rzeki
    edukacja geograficzna
    perception of a river
    sacred and profane
    non-material values of river
    geographic education
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań percepcji sfery sacrum oraz profanum w przestrzeni rzek. Przestrzeni – rozumianej zarówno w ujęciu przyrodniczym, jak i społecznym (kulturowym). Badania przeprowadzono w 2012 roku wśród pracowników naukowych, nauczycieli oraz studentów różnych uczelni. Zastosowano w nich metodę sondażu diagnostycznego (pytania otwarte). Zapisu skojarzeń (obrazów percepcyjnych) dokonano m.in. techniką mindmappingu. Przedstawiono problemy form i metod związanych z tego rodzaju badaniami. Zaprezentowano różne obrazy percepcyjne przywołane przez respondentów i określenia odnoszące się do sfery sacrum oraz sfery profanum doświadczanej nad rzekami. Dokonano ich podziału na różne kategorie i wskazano dominujące. Wyniki badań posłużyły do sformułowania wniosków dotyczących przyszłych zajęć terenowych nad rzeką – doświadczania (rejestrowania) sfer sacrum i profanum. Określono ujęcia i formy prowadzenia zajęć ze studentami oraz nauczycielami w szkole wyższej. Zarysowano uwarunkowania potrzebne do przeprowadzenia podobnych zajęć ze studentami.
    The article presents the results of a study on the sacred and the profane spheres of rivers understood from both scientific and social (cultural) perspectives. The research was done in 2012 among academic workers, teachers and students at different universities with the use of diagnostic survey method (open questions). The technique of mind mapping, among other things, was applied to record the connotations (perceptive images). The problems of forms and methods connected with this type of research were described. Various perceptive images and expressions used by the respondents to describe the spheres of the sacred and the profane experienced at the rivers were presented and divided into different categories. The most dominant ones were indicated. The results of the research were used to formulate conclusions concerning future fieldworks on rivers – experiencing (recording) the spheres of the sacred and the profane. Perspectives and forms of didactic courses for students and teachers on academic level were determined. Conditions required for similar classes were outlined.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 109-121
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Holistyczny charakter duchowości chrześcijańskiej
    Holistic Character of Christian spirituality
    Autorzy:
    Zyzak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571373.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    duchowość holistyczna
    sacrum i profanum
    natura i łaska
    holistic spirituality
    sacred and profane
    nature and grace
    Opis:
    The author of the article discusses the impact of spirituality on the human health from a holistic point of view. For this purpose he introduces the holistic idea of spirituality, which is based on integral anthropology, understanding a human being as spiritual-corporal unity. The text underlines the connection between nature and grace, sacred and profane, individual and community.
    Autor artykułu omawia wpływ duchowości na zdrowie człowieka w ujęciu holistycznym. W tym celu rozwija holistyczne pojęcie duchowości, które bazuje na integralnej antropologii, ujmującej człowieka jako jedność duchowo-cielesną. Tekst podkreśla związek natury i łaski, wymiaru profanum i sacrum, a także indywiduum i wspólnoty.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2019, 23, 1(55); 147-167
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywy religijne w komercyjnym przekazie reklamowym a sacrum w przekazie religijnym
    Religious motives in commercial advertising and the sacrum in religious advertising
    Autorzy:
    Stępniak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/484543.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    definicja reklamy religijnej
    reklama szokująca
    reklama komercyjna
    argument perswazyjny
    sacrum
    profanum
    definition of religious advertising
    shocking advertising
    commercial advertising
    persuasive
    argument
    Opis:
    Głównym celem naukowym artykułu jest ukazanie różnicy między tym, co bywa nazywane sacrum w reklamie komercyjnej a sacrum w reklamie religijnej. Autor artykułu uważa, że w reklamie komercyjnej zamiast o sacrum powinno się mówić o elementach religijnych występujących w reklamie, sacrum bowiem zachowuje swoją tożsamość jedynie w reklamie religijnej. Elementy religijne w reklamie komercyjnej mają inny cel niż sacrum w reklamie religijnej. Swoje refleksje autor opiera na literaturze przedmiotu i własnych badaniach empirycznych dotyczących fenomenu reklamy religijnej.
    The goal of this article is to map the sacrum in commercial advertising. The author argues that instead of the sacrum one should talk about religious elements in advertising, because the sacrum retains its identity only in religious advertising. Religious elements in commercial advertising have a different purpose than sacrum in religious advertising. Author’s reflections are based on the literature and his own empirical studies on the phenomenon of religious advertising.
    Źródło:
    Studia Medioznawcze; 2018, 2 (73); 85-97
    2451-1617
    Pojawia się w:
    Studia Medioznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacja sacrum – profanum w ujęciu cybernetycznym
    A Cybernetic Approach to Sacrum – Profanum
    Autorzy:
    Michnowski, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371114.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    Jan Paweł II
    Stan Zmian i Ryzyka
    system naturalny
    Laszlo Erwin
    homeostat
    dobro wspólne
    struktury grzechu
    kryzys globalny
    kryzys finansowy
    wartości chrześcijańskie
    John Paul II
    State of Change and Risk
    natural system
    common good
    structures of sin
    global crisis
    financial crisis
    Christian values
    Opis:
    W artykule podejmuję próbę dokonania oceny dorobku społecznego nauczania Jana Pawła II, patrząc przez pryzmat wiedzy systemowej/cybernetycznej, określającej wymagania dostosowanej do Stanu Zmian i Ryzyka organizacji życia społeczno-gospodarczego. W świetle takiej analizy dorobek ten powinno się traktować jako dialogowy wkład w przekształcanie światowych stosunków społecznych w zgodne z wymogami życia i rozwoju, przy wysoko rozwiniętej nauce i technice. Myślą przewodnią tego nauczania jest doprowadzenie do przemiany cywilizacyjnej umożliwiającej kierowanie się w działalności społeczno-gospodarczej aksjologią dobra wspólnego, rozumianego jako łączenie interesu indywidualnego z dobrem społeczno-przyrodniczego środowiska - w układzie globalnym i lokalnym. Oznaczałoby to przekształcenie współczesnej cywilizacji, opartej na zasadach socjal-darwinizmu, w Cywilizację śycia i Miłości - zgodną z wymaganiami życia w Stanie Zmian i Ryzyka. Podstawowy wniosek z tych systemowych badań dotyczy konieczności wbudowania instytucji religijnych w spójny, na wartości dobra wspólnego oparty, system społecznego rozwojowego sterowania procesem życia światowej - oraz lokalnych - społeczności. A więc ani "religia do kruchty", ani też nie "religijny fundamentalizm", lecz partnerskie obronno-rozwojowe sterownicze współdziałanie.
    A new approach to religion institutions is proposed. To adopt world society to era of highly developed science and technology we ought to put away social-Darwinistic social relations and organize humans/world society on three – by John Paul II proposed – universal values: common good/common interest, solidarity and subsidiarity. For life in such State of Change and Risk we have to activate big intellectual – cognitive and innovative – currently in most cases, passive creative potential and allow access to knowledge used up to-date usually for egoistic – business and/or political – purposes. For this end we have to change work force position from “tools like” into creative one. We have also to build world information system that especially will allow to get knowledge about future complex effects of human activity. Civilization of Life and Love, proposed by John Paul II, should be treated as draft of proper long-term socioeconomy transformation that allow to adapt world society to life supported by high science and technology. To avoid global catastrophe and achieve sustainable development of the world society, it would be convenient to include strong religion institutions – for example in Poland, Catholic Church – into social homeostats that control proper process of defense and development of local and global societies. Social teaching of John Paul II should be treated – as soon as possible – as important input into Polish, European and global sustainable development strategy building.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2010, 5, 1; 109-138
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epoka napoleońska między sferą sacrum a profanum
    Napoleonic era between the sacred and the profane
    Autorzy:
    Sołga, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109005.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Napoleon Bonaparte
    relacje państwo–Kościół
    religia
    sekularyzacja
    state–Church relationship
    relations
    religion
    secularization
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie stosunku Napoleona Bonapartego do religii i Kościoła, co wyrażało się w życiu społeczno-politycznym Francji w czasie jego rządów. Za główny punkt dociekań przyjęto sytuację Kościoła i jego relacje z państwem francuskim, sakralizację i desakralizację, laicyzację i katolicyzację, a także legitymizm władzy. Osobny element badań stanowi religijność cesarza Francuzów.
    The goal of the article is to present Napoleon Bonaparte’s attitude towards religion and the Church, which was expressed in the social and political life of France during his reign. The main point of inquiry was the then situation of the Church and its relations with the French state, sacralization and desacralisation, secularization and Catholicization, as well as the legitimacy of the authorities. A separate element of research is the religiosity of the French emperor.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2021, 108; 97-123
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Духовное измерение романа Людмилы Улицкой "Казус Кукоцкого"
    Spiritual Dimension in L. Ulitskaya’s Novel "The Kukotsky Enigma"
    Autorzy:
    Kuca, Zoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031455.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Ulitskaya
    "The Kukotsky Enigma"
    family
    sacrum
    profanum
    locus
    bordercrossing
    characters
    spiritual and moral values
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 261-272
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Man and Nature. A New Project on New Spirituality
    Człowiek i natura. Nowy projekt nowej duchowości
    Autorzy:
    Pasek, Z.
    Dyczewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371394.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    natura
    nowa duchowość
    ekologia pogłębiona
    sacrum
    profanum
    rozwój zrównoważony
    nature
    New Spirituality
    Deep Ecology
    sacred
    profane
    sustainable development
    Opis:
    This article is a prelude to a planned project aimed at researching new ways of understanding and redefining the concept of nature in the so-called New Spirituality movements. The authors begin from a theoretical context associated with the meaning, for religious studies, of the sacred – profane and culture – nature dichotomies, and show the changes religiousness undergoes. Today we see an increasing number of people turning away from traditional forms of religious cult with a simultaneously declared wish to develop their own spirituality. New spirituality is provisionally defined here as the worldly transgression of the human condition committed in the name of different values strongly associated with the physical (bodily) dimension of life and a holistic vision of the world. On the basis of examples, drawn mainly from publications based on the Deep Ecology trend, the au-thors discuss three aspects: (1) a new understanding of one’s own nature, (2) a new understanding of the nature of the world; and (3) new forms of activity for changes in awareness. In the dimensions under discussion, the process of recently locating the element of the sacred in the profane sphere and the resacralisation of nature clearly emerges. In the conclusions we also consider to what extent the formative new spirituality on the ecolog-ical trait can help to popularise the sustainable development idea within the framework of changing the reli-giousness of man at the start of the twenty-first century.
    Artykuł ten jest zapowiedzią planowanego projektu mającego na celu zbadanie nowych sposobów rozumienia i redefiniowania pojęcia natury w ruchach z kręgu tzw. nowej duchowości. Autorzy wychodzą od kontekstu teore-tycznego związanego ze znaczeniem dla nauk religioznawczych takich podziałów jak sacrum – profanum i kul-tura – natura, ukazując zmiany jakim podlega religijność. Współcześnie obserwuje się odwrót coraz większej liczby osób od tradycyjnych form kultu religijnego z równoczesnym deklarowaniem chęci rozwijania własnej duchowości. Nową duchowość roboczo definiujemy tu jako transgresje doczesnej kondycji człowieka dokony-wane w imię różnych wartości, silnie powiązanych z fizycznym (cielesnym) wymiarem życia oraz holistyczną wizją świata. Autorzy na podstawie przykładów, zaczerpniętych głównie z publikacji z nurtu ekologii pogłębio-nej omawiają trzy aspekty: (1) nowe rozumienie swojej własnej natury, (2) nowe rozumienie natury świata i (3) nowe formy aktywności na rzecz przemiany świadomości. W omawianych wymiarach wyraźnie zarysowuje się proces umiejscawiania współcześnie pierwiastka sacrum w sferze profanum i resakralizacja natury. We wnio-skach zastanawiamy się również, na ile kształtująca się nowa duchowość o rysie ekologicznym może sprzyjać upowszechnianiu idei rozwoju zrównoważonego w ramach przemian religijności przemian religijności człowie-ka początku XXI wieku.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2012, 7, 2; 67-76
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum na przykładzie luterańskich kościołów jubileuszowych w Prusach Wschodnich
    The sacred and the profane on the example of Lutheran jubilee churches in East Prussia
    Autorzy:
    Bielawny, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148279.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    świątynie
    protestantyzm
    Mazury
    pomniki
    komunizm
    temples
    Protestantism
    Masuria
    monuments
    communism
    Opis:
    Dwusetna rocznica koronacji króla pruskiego Fryderyka I w 1701 r. w Królewcu była doskonałą okazją wzniesienia trwałego pomnika tego wydarzenia. Na tę okazje podjęto wzniesienie czternastu świątyń jubileuszowych w Prusach Wschodnich. Środki finansowe na wzniesienie trwałego jubileuszowego pomnika pochodziły z Konsystorza Kościoła ewangelicko-unijnego z dobrowolnych ofiar i od dobroczyńców. Akcję ukończono w 1912 r. Miejsca lokowania nowych świątyń były bardzo różne. Po siedemdziesięciu latach od zakończenia II wojny światowej, w 2015 r., na terenie Polski pozostało 7 świątyń, ocalały tylko 4, na terenie Rosji pozostały 4 kościoły, nie ocalał ani jeden, zaś na Litwie pozostały 3, ocalał tylko jeden, po dwóch nie ma śladu. Świątynie z natury mają charakter sakralny, zaś na wielu z nich dokonano swoistej profanacji.
    The two hundredth anniversary of the coronation of the Duke of Prussia Frederick I in 1701 in Kӧnigsberg was a great opportunity for building a lasting monument of this event. For this occasion, fourteen jubilee churches were built in East Prussia. The financial resources for building the lasting jubilee monument came from the consistory of unity and uniting churches, from voluntary donations and benefactors. The effort was finished in 1912.The locations of new churches varied. After seventy years from the end of the World War II, in 2015, the fates of the churches were very different, 7 churches remained in Poland, only 4 have survived, in Russia 4 churches remained, not even one has survived, and 3 churches remained in Lithuania, only one has survived, and there is no trace left after two of them. The churches are of the sacred nature, yet many of them have been desecrated.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2017, 18; 139-156
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spotkanie sacrum i profanum w przestrzeni cerkwi św. Jerzego we wsi Złatolist w Bułgarii
    The meeting of sacred and profane in the space of the church of Saint George in the village of Zlatolist in Bulgaria
    Autorzy:
    Michalska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171250.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Opis:
    In my work I analyse the meeting of the sacred and profane categories in three of its various forms: the cult of Reverend (baba) Stoyna; sacred space and rite of the church; and iconography. The orthodox church of St. George in the village of Zlatolist is located near the Melnik, the smallest town in Bulgaria. Zlatolist lies in the district of Sandanski in southwestern Bulgaria, on the border with Greece and Northern Macedonia. The population of the village is approximately 10 people, however, during the holidays thousands of pilgrims come here to visit the church of Saint George. For several decades, this was where prophetess Reverend (baba) Stoyna lived and received the faithful. The above-mentioned categories of sacred and profane, interpenetrating on many levels, serve me in the analysis of this church, where, like in the microcosm, a spectrum of various “meetings” of values developed based on the Orthodox faith in Bulgaria and Bulgarian folk culture.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2019, Вѣнецъ хваленїѧ. Studia ofiarowane profesorowi Aleksandrowi Naumowowi na jubileusz 70-lecia, 10; 265-275
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola zieleni wysokiej w strukturze przestrzennej sacrum – profanum na tle uwarunkowań krajobrazowych Polski południowej
    The role of high greenery in the sacred and the profane spatial structure against a background of landscape of Southern Poland
    Autorzy:
    Tokarczuk, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88154.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    granice sacrum
    krajobraz
    otoczenie obiektów sakralnych
    tradycja
    zieleń wysoka
    sacred boundary
    landscape
    surroundings of sacral structures
    tradition
    high greenery
    Opis:
    Ideowe i formalne zróżnicowanie przestrzeni najbardziej widoczne w relacjach stref sacrum i profanum na przestrzeni dziejów stanowiło logiczną i spójną sekwencję przestrzenną w krajobrazie kultu-rowym. Istotną rolę w tej strukturze odgrywała zieleń wysoka, jako element definiujący poszczególne miejsca. Bogata, sięgająca niemalże czasów pogańskich tradycja kształtowania zieleni, oparta na wymiarze praktycznym oraz głębokiej symbolice może stanowić ważne odniesienie w poszukiwaniu współczesnych rozwiązań kompozycyjnych. Postępująca racjonalizacja i sekularyzacja przestrzeni negatywnie odbija się na krajobrazie kulturowym. Kontynuacja tradycji w zakresie kształtowania zieleni wysokiej (samotniki, otoczenie obiektów sakralnych itd.) wydaje się być istotnym aspektem ochrony dziedzictwa kulturowego na terenie historycznej Galicji. Na tle obszernych badań historycznych dotyczących architektury zabytkowej dane o tradycyjnych układach zieleni są rozproszone i wymagają analizy i uporządkowania.
    Over the centuries, ideological and formal spatial diversity most visible in the relations between the sacred and the profane has been a logical and consistent spatial sequence in the cultural landscape. High greenery has played an important role in this structure as a defining element of particular areas. The rich tradition of greenery shaping which goes back nearly to pagan times with its the practical dimension and deep symbolism may constitute an important reference point in the search for contemporary landscape composition solutions. The advancing rationalisation and secularisation of space have a negative influence on the cultural landscape. Maintaining the tradition of the high greenery management (solitary trees, surroundings of sacral structures, etc.) seems to be an essential aspect of the cultural heritage protection in historic Galicia. Considering the background of extensive historical research, the data concerning the traditional greenery arrangements are dispersed and require analysis and ordering.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2013, 22; 143-151
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Representations of the use of psychoactive substances in the beliefs and rituals of ancient societies: between the sacred and the profane
    Reprezentacje używania środków psychoaktywnych w wierzeniach i obrzędach starożytnych społeczności: między sacrum a profanum
    Autorzy:
    Motyka, Marek A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340775.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    psychoaktywne rośliny
    wierzenia
    narkotyki
    sacrum
    psychoactive plants
    beliefs
    drugs
    the sacred
    Opis:
    The use of plants with psychoactive properties by ancient communities has been confirmed in numerous archaeological studies conducted in almost every place on earth. Many tribes used their own characteristic psychoactive potions and, according to researchers, their use fostered the integration of the members of a given community, facilitated their existence in an occupied area and could be of significant importance for its survival. Around the psychoactive plants and toxic secretions of some species of fauna a conglomerate of myths, cults and the properties attributed to them has developed. Permanent traces of their presence remain in both non-material and material culture. The aim of this article is to present the representations of psychoactive substances in the beliefs of ancient communities, their occurrence in myths, rock or sepulchral art, and to discuss the reasons for their use during rituals. The article presents also the main causes of the diffusion of the use of psychoactive plants from the sacred to the profane sphere.
    Używanie przez społeczności pierwotne roślin o psychoaktywnych właściwościach zostało potwierdzone w licznych badaniach archeologicznych prowadzonych w niemal każdym miejscu na ziemi. Wiele plemion korzystało z charakterystycznych dla siebie psychoaktywnych specyfików, a zdaniem badaczy ich używanie sprzyjało integracji członków społeczności, ułatwiało egzystencję na zajmowanym obszarze i mogło mieć istotne znaczenie dla jej przetrwania. Wokół psychoaktywnych roślin i toksycznych wydzielin niektórych przedstawicieli świata fauny wytworzył się konglomerat mitów, kultów i właściwości im przypisywanych. W kulturze niematerialnej i materialnej pozostały trwałe ślady ich obecności. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie reprezentacji środków psychoaktywnych w wierzeniach pradawnych społeczności, ich występowanie w mitach, w sztuce naskalnej i sepulkralnej, omówienie przyczyn ich używania w trakcie rytuałów. Przytoczono również hipotezy spekulatywne na temat wpływu psychoaktywnych roślin na kulturę starożytną, omówiono zasadnicze przyczyny dyfuzji używania roślin psychoaktywnych ze sfery sacrum do profanum.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 24, 3; 5-24
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomniany język. Symbolizm archaiczny i współczesny w świetle filozofii symbolu i psychoanalizy
    Forgotten Language. Archaic and Contemporary Symbolism in the Perspective of Philosophy of Symbol and Psychoanalysis
    Autorzy:
    Kalinowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27802646.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    mit
    język symboliczny
    nieświadomość
    świadomość
    sacrum i profanum
    psychonanaliza
    fenomenologia
    hermeneutyka
    myth
    symbolic language
    unconsciousness
    consciousness
    sacred and profane
    psychoanalysis
    phenomenology
    hermeneutics
    Opis:
    Praca niniejsza ma przede wszystkim charakter syntetyczny i filozoficzny. Jej zadaniem jest zogniskowanie rozproszonego w wielu dyscyplinach humanistycznych stanowiska, wybrzmiałego szczególnie w pierwszej i drugiej połowie XX wieku, dotyczącego rewaloryzacji mitu i symbolu, na jego znaczeniu dla trwającego kryzysu kultury Zachodniej w kwestii samorozumienia człowieka. Syntezą zostają objęte badania poczynione przez filozofię symbolu Paula Ricoeura, filozofię form symbolicznych Ernsta Cassirera, religioznawstwo Mircei Eliadego oraz psychoanalizę i filozofię kultury Ericha Fromma (a częściowo też Carla G. Junga). Z uwagi na poruszane kwestie filozoficzne, wymagające wysiłku ponawianych kolejnych odczytań i reinterpretacji (o czym świadczą najnowsze wydania i przekłady wspomnianych tu dzieł, pochodzących nawet z 2020 r.), a także na długotrwały i – co do tendencji – niezmienny kryzys kultury Zachodniej, ograniczam się zasadniczo do tekstów źródłowych, gdzieniegdzie sięgając tylko do literatury XXI w. i opracowań. W pracy tej podejmuję „zapomniany język”, będący językiem symbolicznym, który wyraża istotne i – wg autora – współcześnie mało rozumiane aspekty egzystencji ludzkiej, związane z samopoznaniem i samoświadomością. Zostaje tu objaśnione pojęcie „symbolu uniwersalnego” Fromma i Ricoeura, obecnego i poświadczonego przez religioznawstwo już na pierwotnych etapach kultury. W związku z tym zostaje podjęte pytanie: czy taki znak jest strukturą semantyczną zdolną do wyrażania doświadczeń współczesnego człowieka? Zostaje udzielona pozytywna odpowiedź, bowiem u podłoża zachowań i myślenia współczesnego człowieka leżą podstawowe treści emocjonalne i złożone znaczenia egzystencjalne, które – przez wzgląd na ich inherentną ambiwalencję, a także szczególne momenty rozwoju osobowego jednostki – wymagają szczególnych form ekspresji o charakterze metaforycznym i symbolotwórczym. Dokonuję także krytyki interpretacji „mitu”, odłączonego od oryginalnego kontekstu symboliczno-religijnego i jego instrumentalnego wykorzystywania, będącego groźnym zjawiskiem społecznym, zagrażającym współczesnej kulturze.
    This article has primarily synthetic and philosophical character. It aims to focus the standpoint concerned with the revalorisation of symbol and myth, which is dispersed  among numerous humane disciplines, that echoed in the first and second half of 20th century, on the crisis of Western culture and the issue of self-understanding. This synthesis includes philosophy of symbol of Paul Ricoeur, philosophy of symbolic forms of Ernst Cassirer, religious studies of Mircea Eliade and psychoanalysis and philosophy of culture of Erich Fromm (and to some extent Carl G. Jung). Due to the philosophical subject-matter, which requires continuous effort of re-reading and successive reinterpretations (evidence of which are publishing dates of latest editions and translations reaching year 2020), and due to long-lasting and – in its tendency – unchanged character of the crisis of Western culture, I limit this research mainly to source literature and in some exceptions to literature of 21st century. In this work I describe the symbolic language, which is presented as the so called “forgotten language” (Fromm), that expresses significant and – in author's mind – not well understood Today aspects of human existence related to self-understanding and self-consciousness. I explain the notion of a “universal symbol” of Fromm and Ricoeur and place the question on the capability of such sign to express and explain experiences of modern man. The positive answer is proposed, due to the emotional and existential values underlying modern behaviours and thinking, which requires specific signs of metaphorical and synthetic character, that are able to express emotional ambivalence as well as critical yet dynamic moments of life of the individual. Also the criticism is put forward to the naive interpretation of „myth” that is derived from its original symbolic and religious context and its instrumental use, which becomes dangerous social phenomenon, that is threatening the existence of modern culture today.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2022, 7, 2; 140-156
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niegdyś sacrum, dziś profanum – dawne cmentarze ewangelickie Poznania i okolic
    Once sacred, profane today – the farmer evangelic cemeteries of the city of Poznan and the surrounding area
    Autorzy:
    Rydzewska, Agnieszka
    Krzyżaniak, Michał
    Urbański, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87529.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    cmentarze ewangelickie
    Poznań
    okolice
    badania terenowe
    evangelic cemeteries
    surroundings
    field research
    Opis:
    Cmentarze stanowią jedną z najcenniejszych form dziedzictwa kulturowego. Współcześnie odzwierciedlają także poziom tolerancji i wrażliwości obecnego pokolenia w stosunku do innych kultur czy narodowości. Dotyczy to między innymi nieczynnych już cmentarzy poniemieckich, które na ziemiach Wielkopolski są licznie jeszcze spotykane. Dziś, zdecydowana większość cmentarzy poewangelickich jest nie tylko zaniedbana, ale także zniszczona w wyniku świadomej działalności okolicznych mieszkańców i zaniedbania lokalnych władz. Tylko nieliczne cmentarze dawnych niemieckich osadników, których kultura jest przecież częścią naszej historii, są uporządkowane lub w ich miejscu postawione zostały obeliski upamiętniające dawne przeznaczenie miejsca. Część z nich, na przykład w Poznaniu, już nie istnieje. W pracy zajęto się badaniami 6 poznańskich parków przekształconych z cmentarzy ewangelickich oraz 2 dawnymi cmentarzami poniemieckimi, przedstawionymi jako pozytywny przykład działań zmierzających do ich zachowania.
    The cemeteries are one of the most valuable forms of cultural heritage. Nowadays they reflects the level of tolerance and sensitivity of current generations in relation to other cultures or nationalities. That refers to already inactive former German cemeteries, which were common in the region of Wielkopolska. Today, the vast majority of the post‐protestant cemeteries is not only neglected, but also damaged as a result of deliberate negligence of local residents or local authorities. Only a few cemeteries of the old German settlers, who are the part of our history, are arranged or the monuments commemorating the former designation of those places were risen. Some of those cemeteries, for example in the city of Poznań, no longer exist. The paper presents the results of the research conducted both in six post‐protestant cemeteries in the city of Poznan as well as in two post‐evangelical cemeteries, presented as a positive example of the efforts to preserve them.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 64-72
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’amour vu comme un « rite de passage » : la confrontation du sacrum et du profanum chez Marguerite Duras
    Love as a “Rite of Passage” – a Confrontation Between the Sacred and the Profane in Selected Works of Marguerite Duras
    Autorzy:
    Ledwina, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483610.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
    Tematy:
    desire
    experiment
    sexual initiation
    absolute
    Opis:
    One of the distinguishing characteristics of Marguerite Duras’ works is her focus on contradictions, especially in the realm of physicality, which is part of the “dialectic of desire”, a nonverbal pleasure. In the analysed novels: The Sea Wall and The Lover this passion manifests itself through the “rite of passage”. It is a double discovery of one’s own and someone else’s physicality. Duras perceives love as an un-controllable, violent “experiment”, a rebellion against one’s mother and restrictions.Narrating one of the most important (and secret) episodes of her life – crossing the Mekong – the author depicts the sexual initiation of a young heroine (Duras’ alter ego), who seduces a mature man with her behaviour and dress. This experience al-lows her to experience the absolute and become initiated and free. For the narrator it is an opportunity for in-depth analysis of the secular and the sacred aspects of desire. To fully understand the sacred and the profane in Duras’ works, it seems necessary to approach the phenomenon from an interdisciplinary perspective.
    Źródło:
    Quêtes littéraires; 2013, 3; 142-150
    2084-8099
    2657-487X
    Pojawia się w:
    Quêtes littéraires
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    JAKIE KOŚCIOŁY TU I TERAZ. O ARCHITEKTURZE I SZTUCE SAKRALNEJ
    WHAT SORT OF CHURCHES HERE AND NOW. ON SACRAL ARCHITECTURE AND ART
    Autorzy:
    Pielas, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535718.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura i sztuka sakralna
    Świątynia Opatrzności Bożej
    przenikanie się kultury Wschodu i Zachodu
    zespół pałacowo-parkowy w Kamieniu Śląskim
    kryteria projektowania kościoła
    sacrum i profanum
    kalwaria
    Opis:
    One of the events accompanying SACROEXPO, the sacral art fair held in Kielce, was a conference on sacral architecture and art entitled “What Churches Here and Now”. The inauguration paper, read by Cardinal Józef Glemp, dealt with the church of Divine Providence. Envisaged as a votum for the enactment of the Third May Constitution and a symbol of the moral revival of the nation, this project waited for more than 200 years for its implementation. Today, the church is being raised in Wilanów according to a project by Wojciech and Lech Szymborski. The plan of the Greek cross and the solid with four pylons and a dome refer to the original conception proposed by Jakub Kubicki. The papers presented at the conference focused on the theory and praxis of sacral art in Poland. Architect Paweł Korzewski sought the spiritual sources for the construction of a contemporary church in the Bible and papal teaching. He conceives a church as the place of a community of God and men, and as an edifice “with open doors”. In Poland, which for centuries continues to remain along the borderline of culture, this conception has already been realised. Dr. Paweł Uścinowicz discussed churches which link elements of eastern and western art – from the past (the Gothic chapel in Lublin Castle) and present-day examples (the frescoes by Jerzy Nowosielski in Catholic churches in Tychy and Wesoła). Practical care for sacral objects was broached by Stefania Adamczyk in a paper on the use of auxiliary funds obtained from the European Union. Rev. Erwin Mateja described a successful conservation of the palace in Kamień Śląski with a chapelsanctuary of St. Hyacinthus. Other participants of the conference stressed the need for care for the form of the contemporary church. It should take into consideration the sacrum and, at the same time, national, ethnic and cultural criteria as well as the time and space in which it is created. An essential role is played also by suitably arranged and distinguished space around the sacral object. In turn, the surrounding of a historical church constituted the theme of a paper presented by Dr. Magdalena Swaryczewska, who discussed natural elements as an integral part of holy places and postulated their protection against the infrastructure (parking lots, shops, hotels, restaurants, toilets). The conference ended with a survey of fifty years of the accomplishments of architect Antoni Mazur.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2003, 3-4; 145-147
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa
    Sacralisation and desacralisation of urban spaces as seen in Kraków and Lviv
    Autorzy:
    Bylina, Leszek
    Cherkes, Bohdan
    Uruszczak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24200664.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    sakralizacja
    desakralizacja
    krajobraz sakralny
    sacrum
    profanum
    znak
    desygnat
    rytuał
    Kraków
    Lwów
    sacralization
    desacralisation
    sacred landscape
    sacred
    profane
    sign
    designatum
    ritual
    Cracow
    Lviv
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.
    The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 29--44
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrzędy, zwyczaje i śpiewy wielkanocne w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia
    Easter Rituals, Customs, and Singing in Life and Piety of the People of the Podkarpacie Region
    Autorzy:
    Strycharz-Bogacz, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036982.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wielkanocne obrzędy i zwyczaje
    wielkanocne śpiewy
    ludowa symbolika
    praktyki łączące sacrum i profanum
    Easter rituals and customs
    Easter singing
    folk symbols
    customs combining religious and secular content
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zwyczajów, obrzędów i śpiewów wielkanocnych w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia. O istocie Świąt Zmartwychwstania, przeżywanych w okresie wiosennym, stanowią dwa nierozerwalne elementy: odrodzenie się życia człowieka dzięki ofierze Jezusa oraz odrodzenie się przyrody po zimowym śnie. Ich kulturotwórcze znaczenie znajduje praktyczny wymiar w bogatej wielkanocnej obrzędowości i związanych z nią śpiewach. Msza Rezurekcyjna poprzez śpiew pieśni wielkanocnych jest manifestacją wiary w zbawienie dusz. Stanowi też okazję do wiwatów poprzez wystrzały, grę na bębnie, grę orkiestry oraz głośny dźwięk dzwonów, co oznacza tryumf Chrystusa nad szatanem. Pieśni wielkanocne towarzyszą wielkanocnemu obchodzeniu domów z wiosennym gaikiem i życzeniami. Świecki zwyczaj Śmigusa-Dyngusa wykazuje wyraźne odniesienia do sacrum, gdyż przez symbolikę wody wspomagającej odradzające się na wiosnę życie, nawiązuje do sakramentu Chrztu św. Jego warstwa tekstowa opiera się na pasyjnych treściach ewangelicznych, a warstwa muzyczna wykorzystuje motywy pieśni wielkanocnych. Innym wielkanocnym zwyczajom na Podkarpaciu (Krzyżaki, Meus) czy praktykom podczas Dni Krzyżowych także towarzyszą śpiewy wielkanocne, ich kontrafaktury, pieśni o krzyżu i pieśni przygodne.
    The aim of the article is to present Easter rituals, customs and singing in life and piety of the people of the Podkarpacie region. The essence of Easter being experienced in spring are two inseparable elements: the revival of human life through the sacrifice of Christ and the rebirth of nature after the winter sleep. Their culture-creative meaning has a practical dimension in the rich Easter rituals and associated singing. The Resurrection Mass through performing various Easter songs is a manifestation of faith in salvation of our souls. It also provides opportunity for cheers through fireworks, drum plays, orchestra plays, and loud bells, which signify the triumph of Christ over Satan. Easter songs accompany the Easter custom of visiting homes with spring Gaik and greetings. The Śmigus-Dyngus secular custom shows a reference to sacrum because by the symbols of water that helps in rebirth of life in spring, it refers to the Sacrament of Baptism. The custom’s text layer is based on the passion bible content and the music layer uses the themes of Easter songs. Other Easter customs in the Podkarpacie region (Krzyżaki, Meus) and religious activities during Dni Krzyżowe are also accompanied by Easter songs, their contrafacta, songs about the cross and songs for the ordinary time.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 13; 97-116
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Drzwi zamknięte” czy „otwarte bramy”, czyli tłumacz między profanum a sacrum
    “Closed Door” or “Open Gate”: the Translator between the Sacred and the Profane
    Autorzy:
    Kubaszczyk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607500.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation
    interpretation
    religious texts
    religion
    tradition
    inculturation
    religious culture
    values
    przekład
    tłumaczenie
    teksty religijne
    religia
    tradycja
    inkulturacja
    kultura religijna
    wartości
    Opis:
    The paper reflects on the specificity of the translation of texts belonging to the religious and theolog- ical literature. Religious and theological texts have been translated for millennia, many of them - originating in the sphere of Judeo-Christianity - lie at the core of Western culture. Their trans- lation, especially the translation of the Bible, was accompanied by theoretical reflection (see, for example, Jerome of Stridonium, Martin Luther or Eugene Nida), which permanently influenced the way of thinking about translation in general. The present study answers the question of how the translation of religious and theological texts differs from the translation of other texts and what the translator must or should take into account, translating religious and theological texts. The paper discusses, among others, the role of the word in Christianity, spiritual preparation, openness to the Holy Spirit, tradition and inculturation.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Teologiczne; 2018, 33; 287-300
    0209-3472
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Феномен святости в системе религиозно-философских воззрений
    Fenomen świętości w systemie poglądów filozoficzno-religijnych
    Phenomenon of Sanctity in the System of Religious and Philosophical Views
    Autorzy:
    Kuca, Zoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420379.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Церковь
    святость
    святой
    Православие
    аскетизм
    сакральный
    профанный
    Cerkiew
    świętość
    święty
    chrześcijaństwo
    ascetyzm
    sacrum
    profanum
    Christianity
    holiness
    holy
    orthodox
    asceticism
    sacred
    profane
    Opis:
    Świętość (άγιότης, sanctitas) jako przejaw życia religijnego stanowi fundamentalny koncept chrześcijaństwa. Jednakże jej istotowe rozpoznanie i uzmysłowienie możliwe jest na drodze zsyntetyzowania ujęć różnych nurtów i dyscyplin religioznawczych, fenomenologicznych, filozoficznych, socjologicznych i językowych. Teologia mistyczna Kościoła prawosławnego zgłębia sens świętości na podstawie Pisma Świętego, dzieł Ojców Kościoła i mistyków, pojmując go jako współudział człowieka w naturze boskiej, osiągnięcie przez człowieka stanu przebóstwienia (theosisu), czyli przemiany całego jego jestestwa przez łaskę Boga w sakramencie eucharystii. Święty Antoni wyznaczył ostateczny cel chrześcijanina jako „życie w Bogu” i określił to „szczytem doskonałości”. W tym traktowaniu świętości szczególną rolę odgrywa teologia apofatyczna i jej warsztat terminologiczny. Fenomenologiczne pojmowanie świętości odstępuje od tradycyjnego, teologicznego traktowania i skupia uwagę przede wszystkim na opisie wewnętrznych przeżyć psychologicznych podczas kontaktu z bóstwem. Za twórcę tego podejścia uważa się Rudolfa Otto, używającego pojęcia numinosum zamiast terminu „świętość”. Niemiecki fenomenolog wyodrębnia kluczowe formy przeżywania sacrum w doświadczeniu religijnym. W jego ujęciu doznania psychiki ludzkiej w kontakcie z numinosum są następujące: a) uczucie zależności stworzenia; b) mysterium tremendum – uczucie mistycznego przerażenia, składające się z czterech elementów (zgrozy, majestatu, mocy i tajemnicy); c) mysterium fascinans – uczucie zachwytu i fascynacji. Poglądem charakterystycznym dla filozofa jest przekonanie o racjonalnej i irracjonalnej obecności świętości, której najwyższym przejawem jest Chrystus. Otto definiuje nie tylko procesy zachodzące w psychice homo religiosus, ale również mechanizmy „przyciągania” jej do świętości. Mircea Eliade kontynuuje rozważania Otto, skupiając się nie tyle na świecie wewnętrznym osoby religijnej, ile na zewnętrznych przejawach sacrum w postaci zmysłowo dostępnych objawień – hierofanii. Źródłem hierofanii w filozofii religii Eliadego jest bezosobowa postać Absolutu, podczas gdy sacrum staje się absolutną, ontologicznie pierwotną rzeczywistością, pełnią bytu, przyczyną wszelkiego istnienia. Amerykański religioznawca William James określa stan świętości człowieka jako boskie opanowanie i odrodzenie duszy, przejawiające się w określonym stanie psychicznym. Wyodrębnia on cztery główne właściwości stanu duszy osoby świętej: ascetyzm, siłę wewnętrzną, czystość i miłosierdzie. Rosyjski filozof religii, Mikołaj Bierdiajew, traktuje świętość w kategoriach daru Bożego i powołania – gdy człowiek je realizuje, zbliża się ku wolności i pełni swojej osobowości. Uczony wprowadza nowe pojęcie w tym kontekście – świętości pojmowanej jako ofiara na drodze twórczości, na drodze ku genialności. Współczesna filozofia religii, której wybitnym przedstawicielem badającym fenomen świętości jest Lui Dupré, rozpatruje sacrum jako kategorię subiektywną, opisując ją w opozycji do kategorii profanum. Takie podejście, mimo znacznego uproszczenia i zawężenia, również uwzględnia obecność ontologicznej rzeczywistości, która – wedle Duprégo – dąży do wchłonięcia względnej rzeczywistości profanicznej. Dzięki temu sacrum odgrywa konstruktywną i konsolidacyjną rolę w społeczeństwie. Podejście socjologiczno-etyczne skupia uwagę na moralnym i duchowym doskonaleniu się człowieka oraz na tych namacalnych efektach jego świętości, które w sposób istotny wpłynęły na otoczenie. Podejście to charakterystyczne jest dla Starego Testamentu oraz większości słowników encyklopedycznych, traktujących o świętości jako właściwości konkretnej osobowości. Właśnie starobiblijne pojmowanie świętości utożsamiane jest z doskonałością moralną. Święty człowiek zawsze był obdarzony wysokim poziomem moralności, czystości duszy i ciała. Natomiast semantyka rdzenia свят sięga korzeni prasłowiańskich i posiada głęboki przedchrześcijański sens sakralny. W ten sposób fenomen świętości jako zjawisko można rozpatrywać na czterech płaszczyznach semantycznych: 1) świętość jako świętość, tzn. właściwość cechująca Boga i Jego wybrańców, której osiągnięcie jest dla nich możliwe w procesie theosisu (ubóstwienia); 2) świętość jako numinosum, czyli szczególny wymiar transcendencji, wywołujący w psychice ludzkiej określone przeżycia; 3) świętość jako sacrum, czyli wyższa sfera bytu, ontologiczna rzeczywistość, pierwotne realia objawiające się w hierofaniach; 4) świętość jako doskonałość, cnota moralna osiągana przez człowieka w trakcie osobistego rozwoju.
    The analysis of the phenomenon of sanctity from the religious, philosophical, theological and Orthodox perspective is conducted by means of a semantic, etymological and structural examination of this concept. One of the work’s objectives is to highlight the different conceptual meanings of sanctity called for by the use of a comparative method. The point of departure was the biblical understanding of sanctity which substantially approaches the idea as the quality of deity, later developed in the Patristic teachings and supplemented by religion experts and philosophers. Based on that, the concept of sanctity is viewed in four semantic levels: 1) sanctity as sanctity, i.e. a quality typical of God and His chosen ones; its achievement is possible through the process of theosis [deification]; 2) sanctity as numinosum, or a particular dimension of transcendence leading to a unique experience in the human psyche; 3) sanctity as sacrum, or a higher level of being, ontological reality, the original reality manifested in hierophanies; and finally 4) sanctity as perfection, moral virtue achieved by a person through personal development.
    Źródło:
    ELPIS; 2014, 16; 61-73
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum na tle krótkiej działalności Muzeum Diecezjalnego w Łomży
    Sacred and profane against a backdrop of the short activity of the Diocesan Museum in Łomża
    Autorzy:
    Grabowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022236.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Stanislaw Stefanek
    Tadeusz Bronakowski
    Muzeum Diecezjalne w Łomży
    sakralny
    koncerty
    kształcenie artystyczne
    Diocesian Museum Lomza
    built
    sacral
    concerts
    teaches Art
    Opis:
    Diocesan  Museum has been in Łomża since 2012. The first attempt to build it was made in 1925. The plan was to establish the museum as  one building but the Diocese did not have enough money. Therefore, Museum had its place in Perish house. Then in 1981 Seminary and Pensioner Priests house was built. Diocesan Museum was to built next to the Priest House but unfortunately there was still no money. In 2009 the Bishop of Łomża Stanisław Stefanek after talks with bishop Tadeusz Bronakowski decided to run for European grant. Finally on 16th April 2012 Diocesan Museum was officially opened. The Museum is opened every day and it is visited by people who adore art especially sacral one. While visiting museum people have chance to come across regularly changed displays, sculptures and paintings. Museum organizes concerts of classical music and meetings with books’ authors. To sum up, Diocesan Museum is a great institution which teaches about Art, God and culture. So feel welcomed.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 105; 45-51
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozmowy o sacrum i profanum we współczesnym świecie
    Discourse About the Sacred and the Profane in the Contemporary World
    Autorzy:
    Lizak, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150817.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    badania naukowe
    Kościół w świecie współczesnym
    Misyjne Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Pieniężnie
    Uniwersytet Warszawski
    współpraca akademicka
    academic cooperation
    research
    Church in the modern world
    Theological Seminary in Pieniężno
    University of Warsaw
    Opis:
    Począwszy od 2001 roku z inicjatywy badaczy reprezentujących środowisko Uniwersytetu Warszawskiego oraz Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Pieniężnie corocznie odbywają się debaty naukowe pod wspólnym hasłem Sacrum i profanum we współczesnym świecie. Ich tematyka dotyczy ważnych problemów współczesnego świata – począwszy od wyzwań i zagrożeń dla pokoju, bezpieczeństwa oraz stabilności w poszczególnych regionach, poprzez problemy globalne, związane z istotą i ewolucją współczesnego ładu światowego, aż po zagadnienia odnoszące się do aksjologicznych i epistemologicznych aspektów funkcjonowania państw i społeczeństw w zmieniającym się świecie. Spotkania te stały się swego rodzaju instytucją, skupiając spore grono badaczy z różnych ośrodków akademickich, a także przykładem inspirującej współpracy naukowców, reprezentujących odmienne dyscypliny badawcze, różne podejścia metodologiczne oraz świeckie i kościelne środowiska akademickie.
    Since 2001, on the initiative of researchers representing the environment of the University of Warsaw and the Theological Seminary in Pieniężno, annual scientific debates are held under the motto “Sacred and profane in the modern world”. Their subject matter concerned important problems of the modern world ranging from challenges and threats to peace, security and stability in individual regions through global problems related to the essence and evolution of the contemporary world order to issues relating to the axiological and epistemological aspects of the functioning of states and societies in a changing world. These meetings have become a kind of institution bringing together a large group of researchers from various academic centres and an example of inspiring cooperation of scientists representing different research disciplines, different methodological approaches as well as secular and ecclesiastical academic environments.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2021, 2; 67-78
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wymiary czasu, dźwięku i ciszy. Krzysztof Penderecki i sacrum
    Dimensions of Time, Sound and Silence. Krzysztof Penderecki and the Holy
    Autorzy:
    Cyran, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146627.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    muzyka nowa
    muzyka religijna
    przestrzeń metafizyczna
    sacrum profanum
    wymiar sakralny człowieka
    wymiary czasu i ciszy
    Penderecki "Credo"
    Penderecki "Pasja wg św. Łukasza"
    muzyka XX wieku
    dimensions of time and silence
    20th cent music
    metaphysical space
    new music
    religious music
    spiritual dimension human being
    Penderecki "St. Luke Passion"
    Opis:
    Artykuł omawia wybrane aspekty duchowego wymiaru muzyki Krzysztofa Pendereckiego w perspektywie metafizycznej, nakreślonej przez samego kompozytora w wypowiedziach kluczowych dla jego autorefleksji. „Odbudowanie przestrzeni metafizycznej, strzaskanej przez kataklizmy XX wieku” zakłada przemyślenie podstaw dotychczasowej kultury oraz poszukiwanie nowych środków wyrazu. Autor, odnosząc się do ponad sześciu dekad działalności twórcy Polskiego Requiem, skupia się na kilku kluczowych wątkach, takich jak: liczba i parametr, czas i przestrzeń, metafizyka dźwięku, ethos dzieła i sacrum obecne w samej muzyce. Owa interpretacja stara się wydobyć mniej opisywane cechy muzyki Pendereckiego, stanowiące jednak w rozumieniu autora stały i ważny komponent we wszystkich okresach jego twórczości.
    The article discusses certain aspects of a spiritual dimension in the music of Krzysztof Penderecki, seen from a perspective by himself, inspired by his crucial statements about his own art. “Restoring of the metaphysical space, crushed by the 20th century disasters” requires rethinking the principles of our culture as well as seeking new artistic means of expression. The author, referring to six decades of Polish Requiem creator’s career, focuses on a few key ideas such as: number and parameter, time and space, metaphysics of sound, ethos of a work of art and holiness present in the music itself. This interpretation aims to throw light on less exposed features of Penderecki’s music. However, in the author’s opinion, these features form its constant and important component through all periods of his artistic biography.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2021, 19; 75-92
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum a profanum – tożsamość czy potrzeba granic? Sakralizacja w wybranych lekturach szkoły ponadgimnazjalnej
    The sacred and the profane – one identity or distinguished spheres ? Sacralization in the text of the secondary school syllabus
    Autorzy:
    Świąder, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627007.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    dydaktyka języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej
    sakralizacja w wybranych lekturach
    the process of teaching of Polish language in the secondary school
    sakralization in th text of the secondary school syllabus
    Opis:
    The paper discusses the sacred- profane dichotomy displayed in a few chosen texts belonging to the secondary school syllabus. An attempt will be made to decide if the sacred and the profane spheres should be differentiated or rather identified with each other. First of all, Pan Tadeusz, an epic poem by Adam Mickiewicz is worth noticing. The sacred is displayed owing to the presentation of the setting together with all the inevitable changes that motivate the feelings of nostalgia for the good old days. Thus, one can easily notice various dimensions of the sacred sphere. Yet, the traces of the sacred can be revealed in other texts, such as Sklepy cynamonowe by Brunon Schulz, Lalka by Bolesław Prus, Nieboska komedia by Zygmunt Krasiński and Chłopi by Władysław Stanisław Reymont. In addition, attention will be paid to vital religious notions and to the process of teaching as well.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 409-415
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodologické východiská vo výskume spirituality a metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti
    Methodological Starting Points in the Research of Spirituality and the Meta-empirical Dimension of Literary Reality
    Metodologiczne podstawy w badaniu duchowości i metaempirycznego [metafizycznego, ponaddoświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej
    Autorzy:
    Hajdučeková, Ivica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441078.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    slovenská literatúra
    metodológia
    spiritualita a religiozita
    t/Transcendencia
    spiritualéma
    homo religiosus
    homo spiritualis
    homo spiritus
    sakrálno – profánno
    Slovak Literature
    methodological
    spirituality and religiosity
    t/Transcendency
    spiritualeme
    sacral and profane
    sacred and profane
    Literatura słowacka
    metodologia
    duchowość i religijność
    transcendencja / Transcendencja
    duchowe (spirutualne, mistyczne)
    sacrum – profanum
    Opis:
    Autorka v štúdii predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity (filozofia, experimentálna psychológia, teológia, religionistika, lingvistika, literárna veda aj semiotika), ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie skutočnosti v semiotickej štruktúre. Bázové podnety autorka čerpá z výskumu Z. Plašienkovej, J. Komorovského, M. Stríženca, ale aj P. Libu, M. Milčáka a J. Sabola. Metodologicky zostavený súbor pojmov: duchovnosť – t/Transcendencia – religiozita a spiritualita – spiritualéma – „homo religiosus“ – sakrálno a profánno dopĺňa príkladmi analýzy a interpretácie konkrétnych básnických či prozaických textov predstaviteľov slovenskej literatúry 19. a 20. storočia (napr. Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovského, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera aj M. Rúfusa). Obohatením, ktoré štúdia prináša, je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti v skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze o pojmy „homo spiritualis“ a „homo spiritus / homo Spiritus“. Tie umožňujú, popri pojme J. Komorovského „homo religiosus“, diferencovane vystihnúť mieru umeleckého stvárnenia duchovnej zrelosti, podmienenej sebapresahovaním, t.j. autotranscendenciou. Roztvárajú sa tak možnosti sledovať umelecké stvárnenie procesu spiritualizácie, a to v teocentrickom, kristocentrickom či až mystickom ukotvení života v jednote s Duchom svätým. Jej výsledkom je nielen vyšší stupeň integrity postavy ako duchovnej bytosti, ale aj estetické rozvinutie metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti ako umelecky stvárnenej numinozity v obraze života. V rámci semiotickej štruktúry umeleckého textu tak duchovný rozmer preniká v osobitej podobe tzv. diafánie aj do kategórie času (chronos – kairos) a priestoru (tzv. genius loci). Prínosom štúdie je pojmový aparát, ktorý do metodológie výskumu umeleckého textu prináša možnosť diferencovane skúmať mieru spiritualizácie v tvarovaní epického či lyrického subjektu a literárnej skutočnosti. Autorka predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity, ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie v semiotickej štruktúre. Obohatením je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti pri skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze.
    The author presents methodological starting points of the research on spirituality in the literary text. The basic one is the potential of an interdisciplinary approach (philosophy, experimental psychology, theology, religious studies, linguistics, literary scholarship, and semiotics) heading towards the transdisciplinary penetration into the depiction of meta-empirical dimension in the semiotic structure. Basic impulses are drawn from the research of Z. Plašienková, J. Komorovský, M. Stríženec, and also P. Liba, M. Milčák and J. Sabol. The author methodologically forms a set of concepts: transcendence / Transcendence – religiosity and spirituality – spiritualeme – „homo religiousus“ – sacral and profane nature, adding examples of an analysis and interpretation of particular poetic or prosaic texts of the Slovak literature of 19th and 20th century (Hviezdoslav [P. Országh], M. Kukučín, J. G. Tajovský, S. Cambel – Š. Kosorkin, E. B. Lukáč, I. Krasko, F. Švantner and M. Rúfus). The study proposes to further extend the modality of the phenomenon of the spiritual maturity in the research of the lyrical or epic subject in poetry and prose by means of introducing the concepts „homo spiritualis“ and „homo „spiritus / homo Spiritus“. Along with J. Komorovský’s concept “homo religiosus“, they make it possible to estimate the degree of the artistic depiction of spiritual maturity determined by autotranscendence. This gives us new possibilities to observe the artistic depiction of the process of spiritualisation, that is in theocentric, Christocentric or even mystical anchoring of the life in 78 unity with the Holy Spirit. Its outcome is not only the higher degree of the integrity of the character as a spiritual being, but also the aesthetic development of the meta-empirical dimension of literary reality as an artistically rendered numinosity in the picture of life. Thus, within the semiotic structure of an artistic text, the spiritual dimension penetrates the category of time (chronos vs. kairos) and space (genius loci) in a special form of diaphany. The main contribution of the study is the introduction of such conceptual apparatus into the methodology of the study of an artistic text that makes it possible to explore differently the degree of spiritualisation in modelling the epic or lyrical subject and literary reality. The author presents methodological starting points of the research of spirituality in literary texts. The basic one is the potential of interdisciplinary approach heading towards transdisciplinary penetration into the rendering of meta-empirical dimension in the semiotic structure. She proposes to further extend the modality of phenomenon of the spiritual maturity in the research into the lyrical or epic subject in poetry and prose.
    Autorka w studium przedstawia metodologiczne podstawy badań nad duchowością w tekście artystycznym (literackim). Punktem wyjścia jest możliwość interdyscyplinarności [ujęcia interdyscyplinarnego] (filozofia, psychologia eksperymentalna, teologia, religioznawstwo, językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz semiotyka), która ukierunkowuje do transdyscyplinarnego (ponaddziedzinowego) wniknięcia [penetrowania] w tworzenie (proces stwarzania) metaempirycznego (metafizycznego, ponad-doświadczalnego) wymiaru rzeczywistości w strukturze semiotycznej. Bazowe inspiracje [impulsy] autorka czerpie z badań Z. Plašienkovej, J. Komorovskiego, M. Stríženca, ale także P. Liby, M. Milčáka i J. Sabola. Metodologicznie skompilowany [ukształtowany] zestaw [wybór] pojęć (terminów, kategorii): ‘duchowność‘ – ‘transcendencja‘ / ‘Transcendencja‘ – ‘religijność‘ i ‘spirytualność‘ (‘duchowość‘, ‘mistyczność‘) – ‘spirytualne‘ (‘duchowe‘, ‘mistyczne‘) – „homo religiosus“ – sacrum i profanum dopełnia przykładami analizy oraz interpretacji konkretnych, poetyckich lub prozatorskich tekstów przedstawicieli literatury słowackiej 19. i 20. stulecia (na przykład: Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovskiego, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera oraz M. Rúfusa). Dodatkową wartością, którą to studium wnosi, jest propozycja dalszego rozszerzenia modalności (modelu) zjawiska (fenomenu) duchowej dojrzałości w zrozumieniu (badaniu) podmiotu lirycznego lub epickiego w artystycznej [artystowskiej, wysokoliterackiej, wysokoartystycznej] poezji i prozie o ujęcie (koncepcję) „homo spiritualis“ i „homo spiritualis / homo Spiritus“. Pozwalają one [kategorie], poprzez ujęcie J. Komorovskiego „homo religiosus“, w sposób zróżniowany oceniać (przybliżać, prezentować) stopień [miarę] artystycznego wcielenia [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, artystycznej realizacji / ekspresji] duchowej dojrzałości, uwarunkowanej przez przekraczanie samego siebie, t.j. przez autotranscendencję. Otwierają się więc nowe możliwości śledzenia [obserwowania] artystycznego wcielania [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, realizowania / wyrażania] procesu spirytualizacji [procesu uduchowienia (artystów i ich dzieł)], zarówno w teocentrycznym, chrystocentrycznym, jak i 79 nawet w mistycznym zakotwiczeniu [zaczepieniu, zakorzenieniu] życia w jedności z Duchem Świętym. Jej efektem jest nie tylko wyższy stopieň integralności postawy [charakteru, osobowości] jako istoty duchowej [jestestwa duchowego], ale także estetyczne rozwinięcie metaempirycznego [metafizycznego, ponad-doświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej jako artystycznie stworzonego [wypowiedzianego, zinterpretowanego, przetłumaczonego, przełożonego, okazanego] numinosum w obrazie życia. Przeto, w ramach semiotycznej struktury tekstu artystycznego (literackiego) ów duchowy wymiar przenika [prześwituje] w osobistej podobiźnie [specjalnej formie] tzw. diafanii, także do kategorii czasu [liniowego, historycznego, profanicznego oraz kolistego, cyklicznego, sakralnego, świętego] (chronos – kairos) oraz przestrzeni (tzw. genius loci). Wkładem, jaki wnosi to studium, jest wprowadzenie aparatu kategorialnego [aparatu pojęciowego, koncepcyjnego], który do metodologii badań tekstu artystycznego [literackiego] wnosi możliwość zróżnicowanego zrozumienia [badania, eksplorowania] stopnia [miary] spirytualizacji [uduchowienia] w modelowaniu [formowaniu, kształtowaniu, tworzeniu, stwarzaniu] podmiotu [przedmiotu, tematu] lirycznego lub epickiego oraz rzeczywistości literackiej. [polski przekład: Marek Mariusz Tytko]
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 59-82
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From the Profane to the Sacred: Prison-Space Transformations in G.G. Byron’s “The Prisoner of Chillon” and O. Wilde’s “The Ballad of Reading Gaol”
    Autorzy:
    Kędra-Kardela, Anna
    Kędzierska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1804527.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    G.G. Byron; „Więzień Czyllonu”; O. Wilde; „Ballada o więzieniu w Reading”; przestrzeń więzienna; sacrum; profanum
    G.G. Byron; O. Wilde; “The Prisoner of Chillon”; “The Ballad of Reading Gaol”; prison space; the sacred; the profane
    Opis:
    Od profanum do sacrum. Transformacje przestrzeni więziennej w „Więźniu Czyllonu” G.G. Byrona i „Balladzie o więzieniu w Reading” O. Wilde’a Artykuł poświęcony jest dwóm utworom o tematyce doświadczenia więziennego: „Więźniowi Czylonu” George’a Gordona Byrona i „Balladzie o więzieniu w Reading” Oskara Wilde’a. Wykorzystując pojęcie „przestrzeni fabuły” (story space) Marie-Laure Ryan, artykuł omawia utwory pod kątem ewolucji postrzegania więzienia, do jakiej dochodzi pod wpływem doświadczeń skazańców. Bohater Byrona, po wielu latach cierpień, zaczyna traktować loch jak swój drugi dom, uświęcony obecnością w nim grobów pochowanych tam braci. U Wilde’a także ma miejsce zmiana percepcji więzienia, będąca wynikiem duchowej przemiany, jaką przechodzą skazańcy. Cela—świat koszmaru, opresji więziennego życia—staje się miejscem modlitwy, umocnienia wiary. W obydwu utworach, można wnioskować, dochodzi do przemiany sfery profanum w sferę sacrum.
    This study focuses on two prison poems: “The Prisoner of Chillon” by G.G. Byron and “The Ballad of Reading Gaol” by O. Wilde. It highlights the ordeal of the inmates with the emphasis on the change in their perception of the prison space. Based on M.-L. Ryan’s definition of story space, it is argued that the changing perception of space in the poems reflects the spiritual transformation the protagonists undergo. The experience of confinement leads, in the case of Byron’s protagonist, to the acceptance of prison life to the point of the dungeon becoming “a second home,” sacred to him as a site of his brothers’ burial. In Wilde’s poem incarceration has a transformative function, culminating in spiritual awakening and in the development of faith in Christ’s redemption. As a result of the change in both poems, prison becomes a space of prayer, turning thereby from the profane into the sacred.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 11; 149-164
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało Lenina (nie tylko polityczne)
    Lenins body (not only politically)
    Тело Ленина (не только политическое)
    Autorzy:
    Pogonowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311933.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    Мавзолей Ленина в Москве
    Мумия и мумификация
    Естественное тело и политическое тело
    Смертный и бессмертный правитель
    Сакрум–профанум
    Труп
    Религиозный коммунизм
    Mauzoleum Lenina w Moskwie
    mumia i mumifikacja
    ciało naturalne i ciało polityczne
    śmiertelny i nieśmiertelny władca
    sacrum i profanum
    trup
    religia komunizmu
    Lenin’s mausoleum in Moscow
    mummy and mummification
    the natural body and the political body
    sacred and profane
    the corpse
    the religion of communism
    mortal and immortal ruler
    Opis:
    The article deals with the perception of Lenin's mummy and the Moscow mausoleum in non-fiction narratives, mainly in travel reportage, after the collapse of the USSR (considering the broader cultural background). Concerning Ernst Kantorovich's concept of the "two bodies of the king," the issue of Lenin's "two bodies" was addressed. Both the phenomenon of the immortality of the "bogolenin" and the nature of the mummified body of the leader of the Bolshevik Revolution exposed to public view were described. Particularly emphasized is the issue of the Russians' peculiar attitude toward power and the ruler.
    В статье представлена трактовка восприятия мумии Ленина и московского мавзолея в нефикциональных нарративах, прежде всего в трэвел-журналистике, после распада СССР (с учетом более широкого культурного фона). Ссылаясь на концепцию Эрнста Канторовича о «двух телах» короля, ставится вопрос о «двух телах» Ленина, как о феномене бессмертия «боголенина», а также о природе мумифицированного тела руководителя большевистской революции, выставленного на всеобщее обозрение. Особое внимание уделяется вопросу специфики отношения россиян к власти и правителям.
    Artykuł traktuje o postrzeganiu mumii Lenina i moskiewskiego mauzoleum w narracjach niefikcjonalnych, głównie w reportażu podróżniczym, po upadku ZSRR (z uwzględnieniem szerszego tła kulturowego). W nawiązaniu do koncepcji „dwóch ciał króla” Ernsta Kantorowicza podjęto zagadnienie „dwóch ciał” Lenina. Opisano zarówno fenomen nieśmiertelności „bogolenina”, jak i naturę wystawionego na ogląd publiczny zmumifikowanego ciała wodza rewolucji bolszewickiej. Szczególnie podkreślono zagadnienie specyficznego stosunku Rosjan do władzy i władcy.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 4 (184); 10-41
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-43 z 43

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies