Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "religious literature" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 113
Tytuł:
„Co jsou svatí anjelé, jak jsou na lidi laskaví“. K tematizaci anděla v české literatuře doby barokní
„Who are the holy angels, how kind they are to people“: the Themes of the Angel in the Czech Literature of the Baroque Period
„Kim są święci aniołowie, jak są dla ludzi uprzejmi [łaskawi]”. Do tematu anioła w czeskiej literaturze okresu baroku
Autorzy:
Bočková, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951907.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
barokní zbožnost
nábožensky vzdělávací literatura anděl
Theatrum divinum Matouše Konečného (1569 – 1622)
Knížka pobožná o svatých anjelích Valentina Bernarda Jestřábského (1630 – 1710)
česká literatura
literatura 17. století
Matouš Konečný (1569 – 1622)
The pious book about holy angels Valentin Bernard Jestřábský (1630 – 1710)
Czech literature
literature of the 17th century
Baroque piety
religious educational literature
angel
Theatrum divinum
Barokowa pobożność
religijna literatura dydaktyczna
anioł
Matouš Konečný (1569-1622)
Nabożna księga o świętych aniołach Valentin Bernard Jestřábský (1630-1710)
literatura czeska
literatura XVII wieku
Opis:
Článek na příkladu dvou českých textů doby barokní ukazuje, jakým způsobem bylo použito téma anděla a andělské úcty k cílům nábožensky vzdělávacím. Theatrum divinum (1616) nekatolíka M. Konečného je encyklopedie založená na vizi světa jako božího divadla, v němž je v šesti dějstvích (šesti dnech stvoření světa) vyložena podoba makro- a mikrokosmu. Víra v anděly je jeho součástí a její výklad je ilustrovaný biblickými příklady. Knížka pobožná o svatých anjelích (1699) jezuity V. B. Jestřábského zachycuje spiritualitu vrcholného baroka. V centru její pozornosti je vzájemný vztah člověka a anděla, kultivuje čtenářovu zbožnost, schopnost meditace a modlitby. Dobovou představu o andělu jako průvodci člověka životem využívá Jestřábský i v alegorické próze Vidění rozličné sedláčka sprostného (1710 nebo 1716). Interpretace textů se opírá o strukturální analýzu, pokouší se též charakterizovat autorskou strategii zaměřenou na prohloubení znalosti víry modelového recipienta. Přínos článku lze spatřovat v tom, že zvolené texty sleduje též z hlediska jejich významné funkce mimoliterární, prezentuje metody a postupy, které vedou modelového recipienta k rozvíjení úcty k andělům a tím i k prohloubení jeho zbožnosti.
Using two examples of Czech texts of the Baroque period the article shows the way how the theme of angels and respect for the angels was used for religious educational goals. Theatrum divinum (1616) by a non-Catholic - M. Konečný is an encyclopedia based on the vision of the world as God´s theatre which describes in six acts (6 days of the creation of the world) the form of macro- and microcosm. The belief in angels is the part of this vision and its interpretation is illustrated by biblical examples. The pious book about angels (1699) by the Jesuit V. B. Jestřábský captures the spirituality of the high Baroque period. It focuses on the mutual relationship between a man and an angel, cultivates the reader´s piousness, his ability to meditate and to pray. Jestřábský uses the contemporary idea of angels as man’s guides to life also in the allegorical prose Various visions of an ordinary peasant (1710 or 1716). The interpretation of the texts is based on a structural analysis and also attempts to characterize the author´s strategy aimed to deepen the knowledge of a model recipient’s faith. The contribution of this article can be seen in the fact that it analyses the chosen texts also from the point of view of their significant extra-literary function, it presents the methods and procedures that lead the model recipient to developing a respect for angels and thus to deepening his/ her piety too.
Stosując dwa przykłady czeskich tekstów z okresu baroku, artykuł pokazuje sposób, w jaki temat aniołów i szacunek (cześć) dla aniołów używano do celów edukacyjno-religijnych (dydaktyczno-religijnych). Theatrum Divinum (1616) napisana przez nie-katolika Matouša Konečnego (Mateusza Koniecznego) jest encyklopedią opartą o wizję świata jako teatru Boga, który opisuje wq sześciu aktach (6 dni Stworzenia świata) formy makro- i mikro-kosmosu. Wiara w anioły jest częścią tej wizji a jej interpretację zilustrowano biblijnymi przykładami (przykładami z Biblii). Nabożna księga o swiętych aniołach (1699) jezuity Valentina Bernarda Jestřábský’ego (Walentyna Bernarda Jastrzębskiego) przejmuje duchowość wysokiego (wzniosłego) okresu baroku. Ona skupia się na wzajemnych relacjach pomiędzy człowiekiem i aniołem, kultywuje pobożność czytelnika, usprawnia jego zdolność do medytacji i modlitwy. Jestřábský (Jastrzębski) używa współczesnej mu koncepcji (idei) aniołów jako człowieczych przewodników w życiu także w alegorycznej prozie Różne wizje zwykłego chłopa (1710 albo 1716). Interpretacja tekstu opiera się na analizie strukturalnej, spróbowano też scharakteryzować strategię autorską mającą w zamierzeniu pogłębić poznanie wiary modelowego odbiorcy. Wkład artykułu można dostrzec w tym, że wybrane teksty wynikają także z punktu widzenia ich znaczących funkcji pozaliterackich, prezentuje metody i praktyki, które wiodą modelowego odbiorcę do rozwijania szacunku do aniołów i tym samym także i do pogłębienia jego pobożności (religijności).
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 29-46
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Gesetzt, du kenntest den Titel des Bildes nicht“: zu Navid Kermanis Umgang mit sakralen Bildern
“Supposing You Were Unaware of the Painting’s Title”: Navid Kermani and Sacral Paintings
Autorzy:
Jakubów, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1775460.pdf
Data publikacji:
2021-06-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Navid Kermani
obraz i słowo
intermedialność
literatura niemieckojęzyczna
język religijny
word and picture
intermediality
German literature
religious language
Opis:
„Załóżmy, że nie znasz tytułu obrazu”: obrazy sakralne w tekstach Navida Kermaniego Wydaną w 2015 r. książkę Navida Kermaniego Ungläubiges Staunen. Über das Christentum można odczytać przede wszystkim jako próbę wykreowania nowego języka religijnego i powstrzymania dominującej we współczesnej literaturze marginalizacji religii jako zjawiska wyłącznie historycznego, estetycznego lub ekskluzywnego. Ta tendencja, określana przez Bruno Latoura mianem ikonoklazmu, prowadzi do zaniku umiejętności opisywania doświadczeń religijnych. Kermani odwołuje się w swoich refleksjach na temat obrazów sakralnych głównie do malarskiej tradycji katolickiego baroku i tworzy strategię pisarską, która ma na celu uwolnienie ich od dominujących obecnie interpretacji zarówno konfesyjnych, jak i świeckich. W przekraczaniu granicy między obydwoma mediami – obrazem i tekstem – i traktowaniu ich w sposób łączny upatruje on możliwość dotarcia do nieczytelnego dla współczesnego odbiorcy przeżycia religijnego oraz odtworzenia go w języku zakorzenionym w świecie jego doświadczeń, wyobrażeń i emocji.   Kermanis aufsehenerregendes Buch Ungläubiges Staunen. Über das Christentum (2015), das in den letzten Jahren 14 Auflagen erlebte, ist in erster Linie ein Versuch, eine neue religiöse Sprache zu schaffen. Mit deren Hilfe sucht er die vorherrschende Tendenz zu überwinden, die Bruno Latour „Bildstürmerei“ nennt. Sie sei natürliche Konsequenz der bisherigen rationalistischen Religionskritik, die zur Folge hat, dass das religiöse Sprechen entweder an Bedeutung verloren hat oder als exklusives Phänomen behandelt wird. Indem Kermani auf die vorwiegend barock-katholische Bildtradition zurückgreift, entwickelt er eine Schreibstrategie, die zum Ziel hat, die bekannten religiösen Bilder, zunächst von bestehenden konfessionellen und profan-ästhetischen Deutungen zu befreien. In einem die Grenze zwischen den zwei Medien überschreitenden Annäherungsprozess bemüht er sich dann, ihnen verborgene Inhalte abzugewinnen und sie in einer für die Gegenwart adäquaten Sprache wiederzugeben, die in der Erfahrungs- und Vorstellungswelt des modernen Menschen fest angesiedelt ist.
Navid Kermani’s Ungläubiges Staunen. Über das Christentum (2015) should be primarily understood as an attempt to create a new religious language and to contain the dominant literary tendency, which is to marginalise religion as a solely historical, aesthetic or exclusive phenomenon. This tendency, termed “iconoclasm” by Bruno Latour results in the disappearance of the ability to describe religious experiences. Kermani mainly refers to the tradition of Catholic baroque art when reflecting on sacral paintings, and invents a literary strategy that aims to free them from the prevalent interpretations, both confessional and secular. He considers the crossing of the boundaries between the two media–image and text – and their being treate as one as a possible way to reach that religious experience which is unintelligible to contemporary readers, and to recreate this experience in a language which rooted in a world of their own experiences, imagination and emotions.
Kermanis aufsehenerregendes Buch Ungläubiges Staunen. Über das Christentum (2015), das in den letzten Jahren 14 Auflagen erlebte, ist in erster Linie ein Versuch, eine neue religiöse Sprache zu schaffen. Mit deren Hilfe sucht er die vorherrschende Tendenz zu überwinden, die Bruno Latour „Bildstürmerei“ nennt. Sie sei natürliche Konsequenz der bisherigen rationalistischen Religionskritik, die zur Folge hat, dass das religiöse Sprechen entweder an Bedeutung verloren hat oder als exklusives Phänomen behandelt wird. Indem Kermani auf die vorwiegend barock-katholische Bildtradition zurückgreift, entwickelt er eine Schreibstrategie, die zum Ziel hat, die bekannten religiösen Bilder, zunächst von bestehenden konfessionellen und profan-ästhetischen Deutungen zu befreien. In einem die Grenze zwischen den zwei Medien überschreitenden Annäherungsprozess bemüht er sich dann, ihnen verborgene Inhalte abzugewinnen und sie in einer für die Gegenwart adäquaten Sprache wiederzugeben, die in der Erfahrungs- und Vorstellungswelt des modernen Menschen fest angesiedelt ist.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 5; 129-141
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„I wy byliście przybyszami...” (Kpł 19,34). „Obcy” w religijnym i społeczno-kulturowym kontekście Biblii Hebrajskiej
“You too were once aliens...” (Lev 19:34): ‘Aliens,’ as seen in the Religious, Social and Cultural Contexts depicted in the Hebrew Bible
Autorzy:
DZIADOSZ, Ks. Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046729.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
obcy, cudzoziemiec, przybysz, prawo deuteronomiczne, literatura starotestamentowa
stranger, alien, refugee, Deuteronomic Code, Old Testament literature
Opis:
Bez względu na swoje pochodzenie, tożsamość kulturowo-religijną i status społeczny obcy był, jest i będzie dla społeczności, w której się znalazł, uosobieniem tego, co inne, nieznane i niezrozumiałe. Odmienność i oryginalność obcych zwykle budzi dwojakiego rodzaju odczucia i postawy. Obcy często wywołują poczucie zagrożenia i niepewności, które nakazuje traktowanie ich jako konkurentów lub wrogów, co w konsekwencji wyzwala różnego typu mechanizmy obronne, pogłębia dystans i budzi agresję. Zdarza się też, że obcy budzą w nas przekonanie o naszej wyższości, a zatem pragniemy jak najszybciej pozbawić ich odmienności i wcielić w stworzone przez nas struktury społeczne i kulturowo-religijne. Obie te postawy w bardzo specyficzny sposób zostały zaprezentowane w Biblii Hebrajskiej.
Regardless of their origin, cultural and social identity, as well as their social status, strangers have always epitomized the alien and puzzling reality of the unknown and the impenetrable. The ‘otherness’ of strangers and their difference contribute to twofold attitudes on the part of members of their host communities. On the one hand, the presence of strangers among us is often perceived as a threat to what we have so far believed to be certain and imponderable, which may release our defense mechanisms, deepen the distance between strangers and us, and provoke mutual aggression. On the other hand, it also happens that strangers awaken in us the feeling of superiority, which in turn makes us want to divest them of their identities and incorporate them into the structures of our society, culture and religion. The present article reconstructs both kinds of attitudes on the examples drawn from the Hebrew Bible. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 1 (117); 19-39
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nie zatwardzajcie serc waszych...”. Problem sklerokardii w twórczości Wacława Potockiego (na podstawie Nowego zaciągu… i Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim). Część pierwsza: Retoryczne aspekty sklerokardii
“Do not harden your hearts...”. The problem of sclerocardia in the works of Waclaw Potocki (based on Nowy Zaciąg... and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim). Part 1: Rhetorical aspects of sclerocardia
Autorzy:
Dziemian, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083854.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Wacław Potocki
Nowy zaciąg
Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim
sklerokardia
serce
zatwardziałość serca
retoryka
obrazowanie
barok
literatura religijna
epika
dramat
dialog
mesjada
zmysłowość
cielesność
biologia
motywy biblijne
okrucieństwo
cierpienie
XVII w.
animalizm
grzech
grzech przeciwko Duchowi Świętemu
choroba
słowo
Waclaw Potocki
Nowy Zaciąg
Dyjalog o zmartwychwstaniu
Pańskim
sclerocardia
heart
hardening of the heart
rhetoric
imagery
baroque
religious literature
epic
drama
dialogue
mesiad
sensuality
carnality. biology
biblical motifs
cruelty
suffering
17th century
animalism
sin
disease
word
sin against the Holy Spirit
Opis:
This article is the first of two parts of a study devoted to the biblical issue of hardness of heart, present in two works by Waclaw Potocki – Nowy Zaciąg... (1698) and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). The discourse of this sketch focuses primarily on rhetorical issues, on showing the strategies of imagery and the ways of presenting the characters affected by the title sclerocardia (Judas, Annas and Caiaphas, the chief priests and the Jews as collectives demanding the killing of Jesus, the Jewish and Roman executioners), as well as points out the differences and points of convergence in the indicated areas, occurring in the genre-different works. Indicated are the most expressive elements and aspects of the linguistic fabric of the works, which Potocki used to show the essence of the problem, as well as rhetorical techniques and tricks, which were used by the author to build numerous expressive descriptions that strongly affect the senses of the recipient (e.g.: comparisons, amplifications, poetics of contrast, privileging detail and concrete). The multifaceted and artistic construction of descriptions was created by the poet from Łużna using phraseology and lexis from various thematic areas (mainly biology, medicine and the natural world). Animalistic aspects of sclerocardia - the most dominant- together with elements of biologism, naturalism, physiology and anatomy, both prove Potocki’s high sensitivity to stimuli coming from the sensual and material world, as well as testify to the poet’s fascination with the spheres of corporeality and sensuality; this, in turn, is a characteristic element of his poetic imagination. The vision of characters and reality affected by sclerocardia, present in the pages of Nowy Zaciąg... and Dyjalog..., is dominated by falsehood, hypocrisy and lies, marked by extreme brutality, ruthlessness, violence and cruelty. It has no room for pity or any scruples.
Artykuł jest pierwszą z dwóch części studium poświęconego biblijnej problematyce zatwardziałości serca obecnej w dwóch dziełach Wacława Potockiego – mesjadzie Nowy zaciąg… (1698) oraz Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). Dyskurs niniejszego szkicu koncentruje się przede wszystkim na zagadnieniach retorycznych, na ukazaniu strategii obrazowania oraz sposobach prezentacji bohaterów dotkniętych tytułową sklerokardią (Judasz, Annasz i Kajfasz, arcykapłani i Żydzi jako zbiorowości domagające się zabicia Jezusa, żydowscy i rzymscy oprawcy), jak też wskazuje różnice i punkty zbieżne we wskazanych obszarach, występujących w odmiennych gatunkowo utworach. Wskazano najbardziej wyraziste elementy i aspekty językowej tkanki utworów, które Potocki wykorzystał w celu ukazania istoty problemu, a także techniki i chwyty retoryczne, które posłużyły autorowi do zbudowania licznych ekspresyjnych, silnie oddziałujących na zmysły odbiorcy opisów (np. porównania, amplifikacje, poetyka kontrastu, uprzywilejowanie szczegółu i konkretu). Wieloaspektową i plastyczną konstrukcję opisów poeta z Łużnej stworzył za pomocą frazeologii i leksyki pochodzących z różnorakich obszarów tematycznych (głównie z zakresu biologii, medycyny i świata natury). Animalistyczne aspekty sklerokardii – najbardziej dominujące – wespół z elementami biologizmu, naturalizmu, fizjologii i anatomii, dowodzą wysokiej wrażliwości Potockiego na pochodzące ze świata zmysłowego i materialnego bodźce oraz są świadectwem fascynacji poety sferami cielesności i zmysłowości; to zaś stanowi charakterystyczny element jego poetyckiej wyobraźni. Wizja bohaterów i rzeczywistości dotkniętych sklerokardią, obecna na kartach Nowego zaciągu… i Dyjalogu…, jest zdominowana przez fałsz, hipokryzję i kłamstwo, naznaczona skrajną brutalnością, bezwzględnością, przemocą i okrucieństwem. Brak w niej miejsca na litość czy jakiekolwiek skrupuły.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 44-62
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Poezja Religijna i Sakralna”, nr 2
Religious and Sacred Poetry, No. 2
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440945.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
poezja religijna
poezja sakralna
literatura
kultura
wychowanie
czasopismo naukowe
religijna kultura literacka
filologia słowiańska
kultura chrześcijańska
religious poetry
sacred poetry
literature
culture
education
scholarly periodical
religious literary culture
Slavic philology
Christian culture
Religious and sacred poetry
Opis:
Z wielką przyjemnością oddaję w Państwa ręce drugi numer naszego czasopisma „Religious and Sacred Poetry”. W obecnym tomie jako wprowadzenie prezentujemy niżej tekst w siedmiu językach (angielskim, rosyjskim, polskim, czeskim, słowackim, ukraińskim i białoruskim) pochodzący z naszej strony internetowej (www.religious-and-sacred-poetry.info), przygotowanej przez międzynarodową redakcję. Tekst ten przedstawia program kwartalnika, jego zakres tematyczny, cele i zadania. W części pierwszej Rozprawy i artykuły czytelnik znajdzie sześć oryginalnych tekstów. Beata Maria Gaj z Opola wprowadza w zagadnienie kultury greckiej, prezentując motyw kobiety w poezji pisanej po grecku na Śląsku w XVII w. (Greek Culture and Language in the History of the Central and Eastern Europe (Germany, Poland, Silesia). Woman in the Greek Poetry Written by the Silesian in the 17th Century). Irena Avsenik Nabergoj z Ljubljany przybliża problematykę wątków miłości i religii w słoweńskim dziele narodowym romantycznego poety France’a Prešerena (Poetics of Love and Devotion in Prešeren’ Poem The Baptism on the Savica). Olga Bigun z Kijowa skupia się na praraleli pomiędzy Jerozolimą i Kijowem w dziele Tarasa Szewczenki (The Symbolic and Allegorical Parallel „Kiev – Jerusalem”in Taras Shevchenko Writing). Charles S. Kraszewski z Dallas w Pensylwanii koncentruje się na wybranej problematyce poezji polskiej grupy emigracyjnej „Kontynenty” (British Natures, Polish Poets: the Continents Group as an Example of Ethnic British Literature). Marek Mariusz Tytko z Krakowa przedstawia analizę ważnego dla sztuki dokumentu papieskiego, ukazując problem artysty u Jana Pawła II (Artysta w koncepcji Jana Pawła II w Liście do artystów). Ewa Kopeć ze Stalowej Woli analizuje kwestię scholi w ramach wychowania religijnego (Wychowanie chrześcijańskie dzieci i młodzieży poprzez edukacyjny wymiar scholi). Natomiast w części drugiej naszego czasopisma, zatytułowanej Recenzje książek, publikujemy kilka wybranych recenzji. Marianna Macásková z Prešova pisze krytycznie o dziele słowackiego poety Rudolfa Jurolka (Putovanie Jakuba z Rána a jeho druhov a ich titanský boj s dvanásťhlavým svetom o Boha, lieskové oriešky a iné obyčajné veci v štrnástich spevoch). Aleksandra Słyszewska oraz Roksana Zgierska omawiają książkę poświęconą katolicyzmowi w literaturze brytyjskiej XIX i XX w., autorstwa Richarda Griffitha (The Pen and the Cross: Catholicism and English Literature, 1850-2000). W części trzeciej, poświęconej obrazowi sakralnemu, Anna Marta Żukowska pisze na temat pasyjnego obrazu Chrystusa św. Brata Alberta, zamieszczonego na okładce obecnego numeru naszego czasopisma (Obraz Ecce Homo (1879-1881) Adama Chmielowskiego). Część czwarta została przeznaczona dla autorów (Informacje dla autorów). Zamieszczono w niej wzór formularza recenzyjnego w języku angielskim, rosyjskim i polskim oraz dodano alfabetyczny wykaz wszystkich autorów tekstów zamieszczonych w obecnym numerze. Czytelników zapraszamy do lektury. Autorów tekstów zachęcamy do współpracy z naszym czasopismem. Prosimy o uprzedni kontakt i nadsyłanie tekstów (na adres: marek.mariusz.tytko[at]uj.edu.pl). Dla bezpieczeństwa stosujemy zapis [at] zamiast @ w adresach e-mail.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 11-12
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzeczy chrześciańskie” w księgozbiorze Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza i niemieckiego Archiwum Państwowego w Szczecinie
“Christian Things” in the book collection of the Society of History and Antiquity of Pomerania and the German State Archives in Szczecin
Autorzy:
Kosman, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946350.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
biblioteka Archiwum Państwowego w Szczecinie
stare druki
literatura religijna
Szczecin
library of the State Archives in Szczecin
early printed books
religious literaturę
Opis:
In 1824, the Society for the History and Antiquity of Pomerania (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde) was established in Szczecin. It united, among others, scholars who conducted scientific research and published source editions. In the period of its many years of activity, the Society has accumulated rich collections that included monuments of material culture and a collection of books. In 1856, after the conclusion of the contract with the provincial archives in Szczecin (Königliche Provinzial-Archivs zu Stettin), the Society’s library was moved to this archives. The book collections of both institutions have inherited the library of today’s National Archives in Szczecin. We are talking about preserved collections, a significant part of them was dispersed during and after the World War II. This article presents selected examples of religious literature, focusing on editions published in the period from the fifteenth century to the first half of the twentieth century.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 125-144
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Karaite Catechism in Brief by Moses Firkowicz: Selected Issues in Light of the Karaite Norms and Reality
Autorzy:
Klimova, Veronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44736604.pdf
Data publikacji:
2022-10-24
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
Karaite literature
Moses Firkowicz
religious laws
Opis:
Moses Firkowicz (1846–1918) descended from the famous Karaite family of Abraham Firkowicz. His ineage granted him access to many Karaite manuscripts and a natural disposition towards araite literature eventually leading to his appointment as the first director of the first Karaite National Library (Karai Bitikligi). In 1915 he published The Karaite Catechism in Brief (Rus. Караимский катихизис вкратце), a text written in the form of questions and answers which presumably had been used as a resource guide for Karaite life in the Melitopol community. It presents differences found between Karaites and Rabbanite Jews, discusses issues related to the concepts of prayer, worship, calendar of holidays and provides unique insight on Karaite rites of death. This paper will analyze The Karaite Catechism in Brief by Moses Firkowicz in the light of the theoretical laws of ’Adderet ’Eliyyahu by Elijah Bashyatchi and Royal Attire by Mordecai ben Nisan, as well as through cases in the journal The Karaite Life (Rus. Караимская жизнь) and in the archives of the Karaite Spiritual Consistory.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2022, 3/285; 187-199
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Evropská dimenze česke a polské literatury. Europejski wymiar literatury czeskiej i polskiej. Sborník příspěvků z literárněvědné konference konané v Opavé ve dnech 10.-11.11.2010, edtor Libor Martinek, Slezská Univerzita v Opavé, Filozoficko-Přírodovědecká Fakulta, Ústav Bohemistiky a Knihovnictví, Kabinet Literárněvědné Komparatistiky, Opava 2011, 336, [2] s.
The European Dimension of Czech and Polish Literature. Proceedings of the Literary Conference held in Opava on 10-11.11.2010
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440951.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Polish literature
Czech literature
the Bible
religion
Religious and sacred poetry
religious literary culture
European literature
Opis:
The review contains a short descriptions of the content of a book entitled European dimension of Czech and Polish literature, edited by Libor Martinek from the Silesian University in Opava (Czech Republic). A reviewer shows problems (problematique) of this international book, that concern olad and contemporary literatures of these two nations.There are twenty eights papers written by different authors from Poland and Czech Republic. Some of them involve motifs of old Czech and Polish religious poetry or old religious literary culture, eg. Maciej Kazimierz Sarbiewski), Tomaš Halik and the Bible of Brześć.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 1(1); 133-136
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Kazimierz Wójtowicz CR, Dookoła Emaus i dalej. (Wiersze niemal zebrane), posłowie – ks. Stefan Radziszewski, Alleluja, Kraków 2012, 820, [1] s.
Around Emmaus and Beyond (Poems Almost Collected)
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440884.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Kazimierz Wójtowicz (1945-)
lirics
Polish religious poetry
Polish literature
Christian culture
Christian literature Resurrectionists
20. century
21. century
Emmaus
resurrection
conversion
literary translation
Rose Ausländer (1901-1988) Datlev Block (1934-)
Dietrich Bonhoeffer
(1906-1945)
Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
Ernesto Cardenal (1925-)
Paul Celan (1920-1970)
Josef Dirnbeck (1948-)
Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger
(1912-2009)
Martin Gutl (1942-1994)
Paul Konrad Kurz (1927-2005) Kurt Marti (1921-)
Rainer Maria Rilke (1875-1926) Rudolf Otto Wiemer (1905-1998) Eva Zeller (1923-)
Michael Zielonka
(1942-)
liryka
polska poezja religijna
literatura polska
kultura chrześcijańska
literatura chrześcijańska zmartwychwstańcy
XX wiek
XXI wiek
Emaus
zmartwychwstanie
nawrócenie
tłumaczenie literackie
Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger (1912-2009), Martin Gutl (1942-1994), Paul Konrad Kurz (1927-2005),
Kurt Marti (1921-), Rainer Maria Rilke (1875-1926), Rudolf Otto Wiemer (1905-1998), Eva Zeller
(1923-), Michael Zielonka (1942-)
Opis:
Ksiądz dr Kazimierz Wójtowicz CR (1945-), krakowski poeta, teolog literatury, zmartwychwstaniec – jest postacią od ponad czterdziestu lat obecną w polskim obiegu literackim. Należy do nurtu tzw. poezji kapłańskiej, lecz cokolwiek miałoby to określenie znaczyć, nie oddaje ono rzeczywistości jego wierszy. Ostatnio o. Wójtowicz wydał bardzo obszerny tom poetycki pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) (2012), w którym zawarł zdecydowaną większość wszystkich swoich dotychczas publikowanych utworów poetyckich, pochodzących z wielu tomów. Odnajdujemy tu teksty wierszy z kilkunastu zbiorków. Już każdy z tych tomików wzięty z osobna, stanowi znaczące wydarzenie artystyczne w polskim życiu literackim, szczególnie zaś w obiegu polskiej poezji religijnej. Tomiki wierszy o. K. Wójtowicza CR z licznie tam obecną motywiką religijną z pewnością zasługują na uwagę wyrobionego czytelnika, ponieważ są zwykle przemyślane w zakresie treści, z pogłębioną refleksją teologiczną tego wybitnego polskiego teologa literatury, bardzo precyzyjnie dopracowane co do formy artystycznej, wysmakowane w układzie utworów i „dopieszczone” w niemal każdym detalu. Dbałość o wysoki poziom merytoryczny tekstów idzie w parze z niesłychanie bogatą wyobraźnią twórczą o. Kazimierza Wójtowicza, zaskakującego czytelnika raz po raz niespotykanymi zestawieniami rzeczywistości ewangelicznej (biblijnej) i współczesnego nam życia naszej cywilizacji. Ojciec Kazimierz ma iście heurystyczną zdolność wynajdowania niesamowitych skojarzeń, niebanalnych metafor, oryginalnych kontaminacji frazeologicznych, metonimii, oksymoronów. Autor ten nie zadowala się tym, co już było dotąd powiedziane w poezji, lecz pracowicie drąży materię słowa, materię rzeczywistości ludzkiej, wyrażaną przez słowo. W rzeczywistości świata przedstawionego w utworach poetyckich K. Wójtowicza CR przebija troska o dyskretną obecność Słowa, delikatną pomoc Opatrzności Bożej światu ludzkiemu. Twórca nie stroni od malowniczości krajobrazów, opisów pięknej natury, sięga obficie po cytaty lub kryptocytaty biblijne, nawiązuje do znanych (bardziej lub mniej) wątków kultury chrześcijańskiej. Język jego wierszy jest zwarty, współczesny, przemawia do czytelnika konkretnością i zaciekawia niebywałymi skojarzeniami, odkryciami cudów dnia codziennego. Wychodząc od motywów biblijnych dochodzi do życia współczesnego i zestawia ze sobą myśli ewangeliczne z rzeczywistością zgoła im przeciwną, jaką niesie ze sobą współczesny nam świat. Te zestawienia niebanalne budują świat przedstawiony, pozwalają dookreślić miejsce człowieka w relacji z Bogiem w rozmaitych aspektach. Autor ten nie stroni od trudnych tematów, czasem gorzkich i niewygodnych, uważając, że człowiek należy oddać w pełni jego realności, wraz ze słabościami, grzechami, upadkami, a zarazem ukazuje światło nawrócenia „połamanego” duchowo, zagubionego, osamotnionego, skrzywdzonego czasem człowieka. Obok cieni pokazuje także i blaski ludzkiego żywota. Jego wiersze z pewnością nie są „laurkami” na cześć człowieka, lecz realistyczne spojrzenie poprzez piękne obrazy poetyckie na rzeczywistość ludzką i Boską. Twórczość o. Kazimierza Wójtowicza CR z pewnością czerpie z bogatych źródeł duchowości zmartwychwstańczej, której nota bene jest on znakomitym znawcą, jako autor bardzo wielu wytrawnych książek i artykułów, erudycyjnych wypisów cytatów z dziejów swojego macierzystego zgromadzenia. Dostrzegam w Wójtowiczowskiej poezji rys niejako ‘zmartwychwstańczy’ w tym sensie, w jakim chciał widzieć człowieka założyciel Zmartwychwstańców – Bogdan Jański (1807- 1840) i poniekąd współzałożyciele zgromadzenia – o. Piotr Semenenko CR (1814- 1886) i o. Hieronim Kajsiewicz CR (1812-1873), którzy podchodzili do rzeczywistości ludzkiej realistycznie, a zarazem niezwykle głęboko duchowo, akcentując nawrócenie człowiecze z upadku, z grzechu ku Chrystusowi. Tak realistyczne i zarazem głęboko metafizyczne, prześwietlone głęboką duchowością, delikatne i wrażliwe, całościowe spojrzenie na człowieka obecne jest również w poezji Kazimierza Wójtowicza CR, który jako zmartwychwstaniec uczynił owo zmartwychwstanie, a raczej nieustanne zmartwychwstawanie, podnoszenie się z upadków życiowaych, odkrywanie Boga w rzeczywistości wokół siebie na nawo, jak uczniowie idący do Emaus, którym w pewnym decydującym opadają zasłony z oczu i odkrywają na zasadzie „heureki” obecność Boga przy sobie. Nie przypadkiem o. K.Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu jak dotąd zbiorowi wierszy znaczący tytuł: Dookoła Emaus i dalej. Dla zrozumienia Wójtowiczowskich wierszy istotna jest tu rzeczywistość ewangelicznej drogi z Jerozolimy do Emaus, jaką odbywali zasmuceni i zatrwożeni uczniowie Jezusa Chrystusa, którzy przeżywali Jego mękę i śmierć na krzyżu i zwątpili nawet w pewnym momencie w Jego misję, którą postrzegali oni jako skończoną wraz ze zgonem i złożeniem do grobu swego Mistrza z Nazaretu. Dopiero wraz ze stopniowym wyjaśnieniem pism prorockich odnoszących się do Zbawiciela, przeżywają oni nawrócenie, które kończy się rzeczywiście „nawróceniem”, tj. powróceniem, realnym powrotem jeszcze tego samego dnia z Emaus do Jerozolimy i radosnym odkryciem obecności zmartwychwstałego Boga-Człowieka na ziemi wśród ludzi, istnieniem żywego Stwórcy, który jest, który był i który przychodzi, realnie przychodzi do swoich uczniów, tu: na symbolicznej, choć zarazem przecież realnej kilkukilometrowej drodze do Emaus. O. Kazimierz Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu i największemu w sensie objętościowym (liczbowym), jak dotąd zbiorowi utworów poetyckich tytuł dotyczący rzeczywistości istniejącej po zmartwychwstaniu Boga- Człowieka, tj. realności niejako ‘Emausowej’ (Dookoła Emaus). Ponadto druga część tytułu (i dalej) wskazuje na rzeczywistość eschatologiczną, sięgającą ‘dalej’, niż ziemskie Emaus, dalej niż ziemska realność doczesna, w której antycypujemy tylko stan doskonałości wiecznej (niebiańskiej, rajskiej, zbawionej, przebóstwionej). W zasadzie w zwięzłej recenzji nie ma miejsca na szersze, pogłębione analizy poszczególnych utworów, dlatego tylko sygnalizuje się ogólnie ważność tej swoistej, w zasadzie ‘autoantologicznej’ książki poetyckiej o. Kazimierza Wójtowicza CR, który sam dokonał wyboru własnych wierszy i dał do tej autoantologii to, co chciał dać z pewnym zamiarem całościowej wizji człowieka i Boga ukazanej oczami uduchowionego poety obdarzonego zarazem teologiczną erudycją, ludzką wrażliwością i artystyczną wyobraźnią. Wysokoartystyczne dzieła poetyckie tego autora dążą do ideału poezji czystej w rozumieniu ks. Henri Brémonda (1865- 1933), ukazując wielką paletę możliwości malowania życia słowem w kontekście Słowa (Logosu). Z jednej strony Dookoła Emaus i dalej odnosi się do aspektu czasowego (doczesnego i wiecznego, który wykracza poza zwykłą, liniową chronologię), Z drugiej strony można jednak tytuł Dookoła Emaus i dalej odnosić paradoksalnie do aspektu przestrzennego, to znaczy do tej konkretnej miejscowości i coraz dalszych okolic wokół Emaus. Przestrzennie ujmowane kolejne ‘koła’ (wszak występuje tu zaimek dookoła w tytule książki), czyli kręgi, wytaczają kolejne obszary poetyckiej penetracji o. K. Wójtowicza CR wokół punktu centralnego, umieszczonego w geograficznej Palestynie / Izraelu – Ziemi Świętej. Można te wiersze układać retrospektywnie kolejno zarówno według kryterium czasowego (według kolejności następstwa wydarzeń w chronologii liniowej, jak wskazuje kalendarz świecki), jak i według kryterium czasu wiecznego (kołowego, liturgicznego, zamkniętego pierwszym dniem Adwentu a zakończonego Świętem Chrystusa Króla). Ponadto można tę twórczość próbować retrospektywnie porządkować według kryterium przestrzennego (geograficznego), rekonstruując nie tylko geografię realną (geografię fizyczną), ale i geografię zbawienia, opisywanych przez autora różnych miejsc na świecie stanowiących jakiś punkt odniesienia dla historii zbawienia rodzaju ludzkiego oraz dla życia duchowego i materialnego poszczególnych bohaterów poetyckich (lub podmiotu lirycznego). Ciekawe zestawienie nazwy Emaus z rzeczywistością przestrzenną (krakowską), w której od kilkudziesięciu lat zakorzeniony jest autor wierszy – o. Kazimierz Wójtowicz CR – ujawnia fakt odniesienia się wtórnego do tzw. „odpustu Emaus”, funkcjonującego zwyczajowo w Krakowie od kilku stuleci, wielkiego odbywającego się zawsze w pierwszy dzień po Wielkanocy (tj. w Poniedziałek Wielkanocny) w klasztorze Sióstr Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. To także jakieś symboliczne, wtórne odniesienie się tytułu książki do rzeczywistości „odpustu”, rozumianego tu bardziej jako odpuszczenie grzechów, win człowieczych przez laskę Zmartwychwstałego Boga-Człowieka (znów zmartwychwstanie jako motyw znaczący), a nie w sensie ludowego jarmarku ze świecidełkami (wymiar merkantylny współczesnego świata, profanum), który próbuje zastąpić tę rzeczywistość ważniejszą, duchową (wymiar religijny, zbawczy, wieczny, teofaniczny, apokatastatyczny, sacrum, sanctum). Motywy Miłoszowskiej „cywilizacji kupna i sprzedaży” pojawiają się niejako przy okazji w wierszach o. Kazimierza Wójtowicza („giełda” etc.). W tym sensie – zupełnego odpustu grzechów i win – Emaus krakowski wyznacza zupełnie inną perspektywę w możliwości uporządkowania twórczości par excellence krakowskiego poety-kapłana, o. Wójtówicza CR. Próba wieloaspektowego odczytania tytułu książki Dookoła Emaus i dalej natrafia co rusz, na jakieś nowe możliwości zrozumienia tytułowego przesłania autorskiego. Zapewne nie wyczerpuje to wszystkich jego aspektów. Autor zawarł w tytule książki różnorodne ślady pozwalające na odczytanie na nowo, w coraz to inny sposób, niczym Cortazarowską „grę w klasy”, według rozmaitych kluczy, według urozmaiconych kryteriów swojego dorobku poetyckiego. Tytuł tomiku sam w sobie daje odbiorcy wiele dróg odczytania (wszak biblijny termin droga do Emaus jaki pośrednio ewokowany jest przez książkę Dookoła Emaus i dalej) także umożliwia różne sposoby wyjaśnienia fenomenu relacji mistrza i uczniów. ‘Droga’ oznacza także w Ewangelii (Nowym Testamencie) także ‘sposób’ życia, który jest inny, nowy, odmienny niż ten dotychczasowy, co ma związek z nawróceniem, powrotem do Boga-Człowieka, jedynego Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Książka podzielona jest na poszczególne rozdziały (części) autorstwa o. K. Wójtowicza CR o następujących tytułach: Przedsłowie, Pierwopisy, W drodze, Przypisy do ziemi, Odpisy nadziei, Przepisy na światło, Zapisy dłużnika, Wypisy nie tylko pogodne, Napisy na piasku, Podpisy pod Przymierzem, Odpisy świadectwa, Wpisy w Księgę, Spisy obietnic, Tryptyk papieski albo ostatnie dni Jana Pawła II, Dopisy procentów, Rysopisy pielgrzymów, Brudnopisy pytlowane, Z nowych wierszy, Z przekładów. Ponadto w skład książki Dookoła Emaus i dalej wchodzi posłowie pt. Prawie posłowie, autorstwa ks. dra Stefana Radziszewskiego, składający się z tekstu pt. Jeden wiersz o Emaus oraz studium pt. Siedemnaście uwag o poezji ks. Kazimierza Wójtowicza. Nadto znajduje się w tej części publikacji garść cytatów zaczerpniętych z opinii innych autorów o twórczości poetyckiej omawianego tu krakowskiego autora-zmartwychwstańca pt. O wierszach Kazimierza Wójtowicza. Opinie o poezji o. Wójtowicza wyrazili tu zarówno duchowni, jak i świeccy, w tym: Andrzej Babuchowski (1949-), Krzysztof Dybciak (1948-), ks. Franciszek Kamecki (1940-), Aleksander Kowalski, Stanisław Kozielski, Katarzyna Krupa, Ryszard Matuszewski (1914-2010), ks. Bonifacy Miązek (1935-), Beata Pierz, Jan Skoczyński (1946-), Wiesław Jan Wysocki (1950-). Poza tym książka zawiera dodatkowe części stanowiące jej aparat naukowy, ułatwiający wyszukiwanie informacji, tj. bibliografię ważniejszych dzieł autora (tylko książkowych) i biografię o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Bio/bibliogram, oraz trzy indeksy: Alfabetyczny spis utworów, Alfabetyczny spis incipitów, Indeks wersetów biblijnych, nadto wykaz pierwodruków, pt. Pierwsze wydania tomików poezji zawierający nie tylko wykaz tomów wydanych po polsku, niemiecku i włosku, ale także wybory i zbiory poetyckie, nadto wykaz kilkunastu antologii, w których drukował autor Dookoła Emaus i dalej. Zbiór poezji o. Wójtowicza CR jest niezwykle wartościową publikacją, zbierającą w jednym, opasłym tomie reprezentatywny wybór autorski jego wierszy religijnych i innych. Odnajdujemy tu także udane, świetne tłumaczenia poezji z obcych języków, takich poetów jak: Rose Ausländer, Datlev Block, ka. Dietrich Bonhoeffer, Christine Busta, Georg Bydlinski, ks. Ernesto Cardenal, Paul Celan, Josef Dirnbeck, Gerhard Fritsch, Gertrud Fussenegger, Martin Gutl, Paul Konrad Kurz, Kurt Marti, Rainer Maria Rilke, Rudolf Otto Wiemer, Eva Zeller, Michael Zielonka. Warto sięgnąć po arcyciekawy zbiór poetycki o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) także w kontekście współczesnych analiz poezji religijnej i sakralnej dokonywanych przez literaturoznawców, teologów literatury i rozmaitych „sakrologów”. Można go wpisać do kanonu polskiej poezji religijnej oraz klasyki polskiego przekładu poetyckiego XX i XXI wieku jako zasłużonego przedstawiciela kultury polskiej i godnego uwagi twórcę literatury pięknej, mając świadomość, że realnie nie ma twórczości doskonałej bez skazy i twórców pozbawionych wad. O. K. Wójtowicz CR próbuje owe wady i skazy ludzkie przezwyciężyć poetycko, dając czytelnikowi namiastkę oczekiwanej rzeczywistości doskonałej (zmartwychwstałej), którą poniekąd tylko w przebłyskach rozbudowanej teologicznie i literacko wyobraźni antycypuje swoimi wierszami tak, jak potrafi najlepiej, nie unikając tematów trudnych, złożonych, które uchwytuje, jak się może wydawać odbiorcy, łatwo i prosto, mając biblijny dar nie tylko języków ale i talent tłumaczenia języków.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 211-216
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.] Ks. Stefan Radziszewski, Kamińska ostiumiczna, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011, ss. 272, bibliogr., indeks.
[Rev:] Father Stefan Radziszewski, Ostiumic Kamienska, Publishing Jednosc, Kielce 2011.
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951883.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Anna Kamieńska (1920-1986)
poezja polska XX wieku
poezja religijna
liryka metafizyczna
literatura polska
Anna Kamienska (1920-1986)
Polish poetry of the 20th century religious poetry
metaphysical lyrics
Polish literature
Opis:
W recenzji książki monograficznej ks. Stefana Radziszewskiego pt. Kamińska ostiumiczna (‘Kamieńska w odrzwiach’) omówiono krótko jej strukturę, zawartość (treść) i konkluzje twórcy dzieła. Książka dotyczy opisu i analizy poezji polskiej poetki chrześcijańskiej Anny Kamieńskiej (1920-1986). Autor monografii objął badaniem całą twórczość poetycką tej poetki (wszystkie tomiki wierszy). Ks. Radziszewski wprowadził kategorię ‘ostiumiczności’, którą rozumie czworako (definiuje to na s. 238): 1. dziedzictwo poetyki quasi sacrum, 2. negacja negacji (interpretacja symboliczna), 3. swoiste odczytanie apokastasis panton [odnowienia całego bytu], 4. realizacja idei paschalnej.
In his review of the monographic book by father Stefan Radziszewski Ostiumic Kamienska (‘Kamienska in the door’) the author briefly discussed the structure, content and conclusions of this work. The book is concerned with the description and analysis of the poetry of Anna Kamienska (1920-1986) a Polish Christian poet. In his monograph Stefan Radziszewski dealt with all of Kamienska’s poetic works. He introduced the category ‘ostiumicsness’ that he understood in four ways (he defined it on p. 238): 1. heritage of the ‘quasi sacred ‘ poetics, 2. the negation of negation (a symbolic interpretation), 3. specific re-reading of apokatastasis panton [renewal of all the being], 4. realization of the paschal idea.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 217-220
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Rudolf Jurolek, Putovanie Jakuba z Rána a jeho druhov a ich titanský boj s dvanásťhlavým svetom o Boha, lieskové oriešky a iné obyčajné veci v štrnástich spevoch. Námestovo: Štúdio F. Malá edícia poézie. 1996. 70 s.
Autorzy:
Macášková, Marianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440888.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Rudolf Jurolek
Slovak poetry
religious poetry
metaphisical poetry
literature of XX century
Opis:
Spirituálna poézia Rudolfa Juroleka v básnickom cykle Putovanie Jakuba z Rána je cestou k tomu, čo je básnickému subjektu už dávno známe, ním objavené i prežívané. Duchovný princíp, splynutie s Bohom, ku ktorému smeruje jeho každodenné úsilie o harmonické prežívanie svojho bytia, nachádza v zdokonaľovaní prežívania vlastnej „jednoduchosti” (Jurolek, 1996). Hľadanie zmyslu života znamená pre básnický subjekt ustavičný návrat k začiatku, k ránu, ktorý je spolu so samotou „najčistejšou a najúplnejšou vecou tohto sveta” (Jurolek, 1996, s. 26). Dosiahnutie dokonalosti, svätosti, je teda možné iba vlastným pohybom v kruhu, v cyklickom zbavovaní sa nepodstatných nánosov sveta a civilizácie a v čoraz dokonalejšom nachádzaní seba samého. Uzavretosť kruhu vo svojom periodickom utváraní, splývaní začiatku a konca, implikuje v sebe výlučné sústredenie sa na jediný podstatný akt, na zápasenie s vlastnou nedostatočnosťou, ktorá sa prejavuje pulzovaním „nie dopredu, ale naspäť, nie von, ale dnu“ (Jurolek, 1996, s. 46). V Jurolekovej básnickej spiritualite sa stretávame s poznávaním Boha vo všedných veciach, v prežívaní duchovna vo vlastnej, bytostnej dekompozícii osobnosti na čisté ja, na svoju jednoduchosť a prirodzenosť („Aké ľahké je byť svätým! Stačí byť jednoduchým. Nemať nič navyše”. [Jurolek, 1996, s. 59]). Priblížiť sa k absolútnu božského neznamená priamku, symbol západnej kultúry a filozofie, ktorý možno obrazne chápať i ako istý vývoj v hodnotovej či etickej orientácii jednotlivca. Jurolekovo božské nie je vzdialené, je samozrejmou súčasťou sveta ako „povzdych ach“ (Jurolek, 1996, s. 9), je priamo v subjekte. Najľahšie ho pochopí dieťa, pretože ono nič nepredstiera, je samo sebou, a preto jeho oči dokážu „zväčšovať” (Jurolek, 1996, s. 18), vidieť i to, čo ostatným zostáva skryté. Leitmotív ľudského života ako ustavičného hľadania seba za účelom dosiahnutia istej harmónie (jediná nevyhnutnosť pri napĺňaní existencie – „Filozofus: Boh nám povedal: Jestvujte. Ale nepovedal nám prečo. Buďte až do skončenia sveta, povedal nám Boh, a my nemáme inej možnosti” (Jurolek, 1996, s. 48)) korešponduje s rovnako tematicky i kompozične významným motívom písania poézie. Život i poézia sú si podobné v hľadaní i spôsobe odhaľovania pravdy. Na pozadí premenlivosti sveta je jedinou pravdou mlčanie Boha. K poznaniu pravdy v básni sa rovnako dostávame až cez mlčanie, ku ktorému čitateľa posúva viacvýznamovosť a asociatívnosť básnického jazyka. Básnik je ten, ktorý sa podobne ako básnický subjekt Jurolekovho básnického textu (prisudzovaný svojou priestorovou i myšlienkovou dominantnosťou postave Jakuba z Rána) najviac približuje k Bohu. V texte o tom hovorí postava Poetu takto: „Nemám jazyk, aby som vedel rozprávať, / ale mám pátos a slová / a čosi nepomenovateľne boľavé, / aby som mohol horieť. / Niečo podobné / majú stromy, hviezdy a oheň” (Jurolek, 1996, s. 16). Ozvláštnenie Jurolekovho lyrického výrazu, prejavujúceho sa v dramatickom tvarovaní zmyslu básne, súvisí so spirituálnym objektom autorovej poetiky. Napätie vznikajúce vo vedomí čitateľa na základe gnómickosti autorovho básnického obrazu na jednej strane a očakávaním pragmatizmu plynúceho z formálnej, iba deklarovanej podoby dialogickej konverzácie básnického textu (navonok pôsobiaceho ako dramatický text) na druhej strane, vytvára aj s ďalšími eventualitami – so synkretizujúcim básnickým štýlom i „rozptýlenou“ povahou básnického subjektu (dvanásť postáv) – významy, ktoré odkazujú na zložitosť samotného námetu duchovna, sprostredkovania jeho podstaty, jeho porozumenia i hľadania. V tomto zmysle možno uvažovať o tom, že básnický subjekt predstavuje akási vyabstrahovaná verzia estetického postoja fungujúceho v pozadí básnickej výpovede dominantných postáv (Jakub z Rána a Hľadač), ale aj vo výpovediach ich sprevádzajúcich „druhov” (Filozofus, Teozofus, Poeta, Tralali – ľahký duch, Baladus – ťažký duch, Marginálius, Rembó, Ironikus, Pustovník, Páter). K danému tvrdeniu nás privádza fakt, že postavy, ktoré hovoria o živote, pravde, o sebe samom, o jin a jang, o vývoji, o samote a pod., spolu nekomunikujú, ich repliky na seba nenadväzujú, ale tvoria jeden myšlienkovo zjednotený diskurz. Ukazuje sa, že pre rozvíjanie motívu je rovnako dôležitý prehovor hlavnej postavy Jakuba z Rána i vedľajšej persóny Marginália či Ironika. Tvorba motivického kontextu navrstvovaním významu jednotlivými postrehmi je dielom jediného subjektu, ktorý nasvecuje tému Boha a ľudskej túžby prežívať život v jednote s duchovným absolútnom vždy z istého aspektu. Jednotlivosť perspektívy utvára celok. Tento spôsob tvorenia „básne“ sa, možno autorsky neintencionálne, významovo usúvz-ťažňuje s motívom Boha prítomného v jednotlivostiach, v najobyčajnejších veciach sveta. Experimentovanie s lyrickým výrazom na úrovni výrazových foriem (spev, marginália, aforizmus), žánrov a druhov (básne v próze, lyrickej básne, alúziách na mýtus, rozprávku, pieseň) je súčasťou Jurolekovej poetiky jednoduchosti i relativizácie. Spievanie Jakuba z Rána alebo naoko nepodstatná marginália („Abstrakcia zážitku je veda. / Esencia zážitku je umenie. / Poézia sa má dopracovať k abstraktu i extraktu” [Jurolek, 1996, s. 63]), či aforistický prejav iných postáv pripomína bytostnú túžbu subjektu po prostom a zásadnom pomenovaní vnútorného stavu, „lyrického rozpomínání” (E. Steiger, 2008, s. 34). Názov zbierky je kompozične rozdelený do štrnástich spevov. Explicitné vyjadrenie lyrickej výrazovej formy odkazuje na pieseň ako „najjednoduchšiu formu umelej poézie” (Žilka, 1984, s. 216) v spojitosti s jej významom v liturgii. Spievanie zároveň asociuje známu kresťanskú pravdu o sile modlitby: „Kto spieva, dvakrát sa modlí”. Počet spevov (štrnásť zastavení Krížovej cesty Ježiša Krista na Golgotu) pripomína utrpenie Krista a predznamenáva tón lyrickej výpovede, ktorý sa však v samotnom texte neprejaví. Práve naopak, tón piety a smútku nahrádza nízke („Život nie je nič také, z čoho by sme sa mali pokakať.” [Jurolek, 1996, s. 34]) a ironické. Jurolekova básnická oscilácia medzi lyrikou, epikou a drámou (výsledkom je, zjednodušene povedané, báseň v próze organizovaná ako dramatický text) vytvára básnický obraz na základe významového vzťahu medzi estetickým pôsobením druhových a žánrových posunov a motívmi vyrastajúcimi z duchovnej filozofie básnického subjektu. Jedinečnosť pokojnej Jurolekovej poézie preto nemožno odvodiť z metafory, ale skôr, povedané synekdochicky, zo subjektívnej energie slova, ktorá je súčasťou gnozeologicky orientovaných zamyslení založených na vlastnom nachádzaní pravdy o Bohu (odhaľuje sa v obyčajných veciach) a dokumentovaní tohto poznatku na dokonalosti prírodných javov. V Jurolekovej poézii je málo kondenzovanej a tenzívne pôsobiacej metaforiky, básnická obraznosť v tomto zmysle sa tu zámerne ironizuje patetickým básnením postavy Poetu a alúziou na Rimbaudovo zmyslové ponímanie fonetickej kvality samohláskového systému. Okrem zdôvod-ňovania vlastného autorského básnického výrazu („Umenie je vo svojej podstate základným výskumom života. Voľným skúmaním jeho zrejmých i potenciálnych zdrojov, možností, skúmaním jeho limitov. Prejavy umenia sú ohraničené len do tej miery, do akej je ohraničený objekt umenia, pričom objektom umenia môže byť čokoľvek, i samo umenie” [Jurolek, 1996, s. 14]) sa tu Rimbaudovo experimentovanie v básnickom umení spomína i preto, aby sa zvýraznil motív objavovania nekonečných možností pri kreovaní básne, ktorý možno chápať aj ako paralelu k motívu hľadania v živote, nachádzania jeho duchovnosti a podstaty všade okolo seba. Môžeme teda zhrnúť, že Jurolekova spirituálna poézia v básnickom cykle Putovanie Jakuba z Rána relativizuje hranice básnického umenia tým, že výrazovo posúva báseň k epickosti a subjektívnosť originálneho videnia dosahuje prekvapivým intelektuálnym postrehom na úrovni vety (repliky). Ako sa ukazuje v závere textu, písaním i každodenným žitím básnický subjekt preniká ku svojej podstate, ktorá ho zbližuje s absolútnom: „Písanie je spôsob milovania života, môj spôsob sebavyžarovania. Pochopí niekto lásku vtáčika, ktorý spieva? Ten vtáčik, ktorého práve počujem, nerobí nič iné, len je tým, čím je. Milovať život, znamená byť len tým, čím sme a o nič iné sa nestarať. Dosiahnuť stav samého seba, znamená vlastne dosiahnuť stav lásky” (Jurolek, 1996, s. 67). Dosiahnutie stavu zosúladenia svojho ja s večným princípom cez dôraz na zážitok, prostotu i motív cesty, duchovného hľadania (explikovaného aj v postavách Hľadača a Pustovníka) pripomína spiritualitu čínskej filozofie, v ktorej sa božské absolútno nezakladá na osobe ani vzťahu, je neosobné, neuchopiteľné, roztrúsené do vecí samých.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 167-170
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anioła Ślązaka polemika z luteranizmem
Angelus Silesius’ polemic against Lutheranism
Autorzy:
Zawadzki, Robert K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502650.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
Barok
literatura polemiczna
literatura religijna
luteranizm
katolicyzm
Baroque
polemical literature
religious literature
Lutheranism
Catholicism
Opis:
The article first gives a short presentation of Angelus Silesius (1624-1677) or, Johannes Scheffler, and then more thoroughly analyses the first part of his work entitled Idea causarum fundatarum, transeundi a Lutheranis ad Ecclesiam Catholicam; comprehensarum Illationibus duabus which has been forgotten today. The baroque writer used exclusively brief statements which confirm the truth of the Roman faith and simultaneously debunk arguments in favor of Protestant religion. Above all his work was supposed to provide polemical ammunition for the supporters of the Roman Catholic Church and to justify discontinuing relations with Protestantism. In order to achieve this purpose, the writer enumerated and discussed arguments related to the most important arguable theological issues, such as the apostolic succession, miracles, attitude to God’s Word, religious life, celibacy, the figure of Luther and his adherents, etc.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 4; 115-128
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anons kolejnego numeru „Tematów i Kontekstów” – Staropolskie i oświeceniowe piśmiennictwo religijne. Swojskość i uniwersalizm
The Invitation to Publish in Sixth Issues of „Tematy i Konteksty” entitled Old-Polish and 18th Century Religious Literature. Homeliness and Universalism
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451057.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
former religious literature
Old-Polish literature the Age of Enlightenment
religious literature
„Themes and Contexts”
dawne piśmiennictwo religijne literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
„Tematy i Konteksty”
Opis:
In 2014 was published a volume of „Themes and Contexts” dedicated Old-Polish and 18th Century Religious Literature. In the sixth issue of our journal we would like to continue that topic. We are interested in exploring, analyzing and describing the phenomena of homeliness and universality in a former religious literature.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 442-443
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
APPROACHES TO RELIGIOUS POETRY IN POLISH AND ANGLOPHONE SCHOLARSHIP. A COMPARATIVE OVERVIEW
Polskie i anglojęzyczne badania nad poezją religijną. Przegląd porównawczy
Autorzy:
Matyjaszczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036031.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
religious literature; religious poetry; literary criticism; the sacred in literature
literatura religijna; poezja religijna; teoria literatury; sacrum w literaturze
Opis:
The article compares Polish and Anglophone literary-theoretical approaches to religious poetry. It demonstrates that some common tendencies to be found in Polish studies and in English scholarship include drawing on a single religious tradition (Christian, official), focusing on the author and their religious experience, and narrow and/or prescriptive approaches that are sometimes more theological than literary-theoretical in nature. The survey suggests that the most prominent difference is that Polish criticism has produced a long-standing tradition of literary-theoretical studies that develop on or polemicize with each other in an attempt to describe and systematize the field of the intersections of poetry and religion and propose literary methodologies for studying religious poetry, while Anglophone studies do not enter into this kind of dialogue. The Polish studies, if popularized, could help reduce the theoretical and methodological deficit in Anglophone scholarship on the subject.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2020, 75; 43-64
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archipelag innowierstwa – wyznaniowe miasta-wyspy i ich patroni w XVI i XVII wieku na pograniczu polsko-brandenbursko-śląskim
Autorzy:
Bieniasz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559952.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
antitrinitarians
tolerance
religious dispute
clandestine literature
antytrynitarze
tolerancja
religijne spory
tajna literatura
Opis:
Infidels archipelago – religious islands-cities and theirs patrons in 16th and 17th century in borderland between Poland, Brandenburg and Silesia The goal of this article is to show an phenomenon of weastern and south-west borderland in Poland in 16th and 17th century. In the time of golden tolerance in Poland, mainly in the 17th centure, many religious misfits, infidels have found shelter in this country. They could practise their belive, but mainly only in the area, that belong to the patron. How important was the behaviour of polish szlachta shows us for example the socinianism movment. Three small cities, Międyrzecz, Śmigiel and Kluczbork, were important placeses for socinians, but always in the shadow of Raków, the center of arianism, or Lublin. What were theirs functions and meaning? Which socinians have lived or were active as teachers or pastors there? What were the reaction of katholic or evangelical church? This article tries to answere these and some other questions about the history of socinians in this borderland.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 52; 37-57
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 113

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies