Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "realizm – idealizm" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    Quasi-realizm i quasi-idealizm
    Autorzy:
    Hołówka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103078.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    monady
    nieskończoność
    harmonia
    wolna wola
    organizmy
    przestrzeń
    dusze
    Bóg
    Opis:
    Leibniz nigdy dostatecznie nie wyjaśnił, co myślał o monadach. Twierdził, że są one najmniejszymi elementami świata obdarzonymi wolną wolą, że są czynne i podobne do „mikrokosmosów” zsynchronizowanych ze strumieniem świadomości innych monad. „Nie mają okien”, lecz tkwią w świecie, w którym stale działają siły naturalne zmieniające bieg wydarzeń. Czasem sugerował, że monady są nieskończenie małe, kiedy indziej dowodził, że jedynie „bierna przestrzeń” jest nieskończenie podzielna, podczas gdy monady są wymierne. Niekiedy głosił, że ciała są względnie stałymi porcjami materii wtórnej, połączonymi formami substancjalnymi, przy innej okazji ich spójność tłumaczył działaniem monady dominującej. W pewnych miejscach opisuje wprzód ustanowioną harmonię jako gigantyczną halucynację przeżywaną przez zastępy monad, które pozostają całkowicie niewzruszone, gdzie indziej twierdzi, że każdy organizm ma nieskończoną liczbę organów i każdemu z nich odpowiada jakaś monada, która pełni swoją funkcję w systemie nie zwracając uwagi na to, co robią inne. Te quasi-realistyczne i quali-idealistyczne wątki przeplatają się w twórczości Leibniza i Hołówka twierdzi, że żaden z nich nie został ostatecznie przez Leibniza uznany za jego własną filozofię.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 173-199
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza opozycji idealizm-realizm
    An Analysis of the Opposition Idealism-Realism
    Autorzy:
    Krysztofiak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966584.pdf
    Data publikacji:
    1996-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    The paper is intended to discuss main semantic presuppositions of language, being of service to express the philosophical problem of idealism/realism in its various versions. At the beginning, the author shows that the terms „idealism” and „realism” are polysemic. The fact of this polysemy makes impossible to construct precise definitions of both the opposed notions. Then there are characterized four types of reasonings, constituting the ground for formulating the question of idealism/realism. It appears that in order to discuss the problem idealism/realism, we must have at our disposal a specific metalanguage. The author reconstructs main semantic presuppositions of this metalanguage: these presuppositions constitute the so-called „possible-world” semantic schema. The general thesis of the papers goes like this: a language for expressing philosophical discours, concerning the question of idealism/realism, is a bearer of semantic presuppositions, stating the existence of possible worlds, mutually connected with the aid of various relations.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1996, 4, 1; 17-40
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formalizacja kontrowersji idealizm-realizm
    A Formalisation of the Idealism-Realism Controversy
    Autorzy:
    Krysztofiak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967290.pdf
    Data publikacji:
    1997-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    This is an attempt of formalizing the language of the idealism-realism debate in terms of possible worlds. Different versions of idealism and realism are presented within the proposed framework. Finally, the proposed formal construction is applied to the interpretation of some philosophical positions that can be found in the history of philosophy.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 1997, 5, 1; 39-58
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Psychologizm versus antypsychologizm: Johna Locke’a charakterystyka treści mentalnej
    Psychologism versus Anti-psychologism: John Locke’s Characterisation of Mental Contents
    Autorzy:
    Szałek, Piotr K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015663.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Locke
    Malebranche
    idea (resp. treść mentalna)
    psychologizm – antypsychologizm
    realizm – idealizm
    intencjonalność
    idea (resp. mental content)
    psychologism
    anti-psychologism
    realism – idealism
    intentionality
    Opis:
    The paper seeks to give an ontological account of idea as mental content in the philosophy of John Locke. The foundation on which to place and polarise philosophical standpoints with regard to this issue is the 17th-century controversy between J. Locke and N. Malebranche with respect to the genesis of human knowledge. Showing the foundation of this controversy, as expressed in the polemic work of Locke entitled An Examination of P. Malebranche’s Opinion of Seeing All Things in God, I shall outline two possible approaches to our mental contents, namely the psychologistic and anti-psychologistic ones. In this perspective Locke is a representative of the first standpoint, whereas Malebranche of the second. In the psychologistic approach, the content of our conscious acts (or according to 17th-century Cartesian philosophy ideas) is exclusively an internal element of this consciousness. On the contrary – in the case of the anti-psychologistic characteristation, the content of our consciousness is described as ontologically antonomous, i.e. as independent from thr knowing subject. Following the analyses of An Examination, I obtain additional arguments on behalf of the psychologistic interpretation of Locke’s conception of idea (expressed, among others, by J. Yolton and M. Ayers), contrary to the anti-psychologistic approaches (claimed by, among others, T. Reid, R. McRae, and N. Jolley).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 275-292
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realistyczna koncepcja sztuki
    The Realistic Conception of Art
    Autorzy:
    Kiereś, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013206.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    realizm – idealizm
    prywatywna teoria sztuki
    ejdetyczna teoria sztuki
    maniczno-ekspresyjna teoria sztuki
    realism – idealism
    privative theory of art
    eidetic theory of art
    manic and expressive theory of art
    Opis:
    This paper shows some key aspects and main theses of the so-called “privative” theory of art founded on philosophical realism. For the sake of contrast, idealism is discussed and its theories of art: “eidetic” (rationalism) and “manic”-expressive (irrationalism). The presentation of the two traditions is crowned with a thesis according to which the realistic theory of art is universal and cognitively neutral. The tradition of idealism, for that matter, does not explain art, but projects its vision and is entangled in a debate between so-called essentialism and anti-essentialism, the debate that cannot be solved.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 141-151
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Płaszczyzny sporu o realizm: Kazimierz Ajdukiewicz i Michael Dummett
    Autorzy:
    Szubka, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706174.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    K. Ajdukiewicz
    M. Dummett
    realizm i idealizm epistemologiczny
    realizm metafizyczny
    idealizm subiektywny i obiektywny
    idealizm transcendentalny
    antyrealizm semantyczny
    Opis:
    W swoich pracach Kazimierz Ajdukiewicz niejednokrotnie podejmował zagad-nienia oplatające się wokól tego, co przyjęło się w literaturze określać mianem sporu o realizm. W standardowy sposób zwięźle opisywał uczestników tego sporu. Jego program epistemologii semantycznej sprawił, że stał się on prekur-sorem wyodrębnienia semantycznej płaszczyzny sporu o realizm i przypisania centralnej roli w tym sporze zasadzie dwuwartościowości, wyprzedzając pod tym wzgłdem brytyjskiego filozofa Michaela Dummetta o ponad dwadzieścia piex lat. Należy jednak pamiętać, że Ajdukiewicza i Dummetta wiele laczyło w metodologii prowadzenia sporu, natomiast wiele dzieliło, jeśli idzie o jego rozwiązanie. Pierwszy bronił realizmu, a drugi skłaniał się w strong antyreali-zmu semantycznego, który można interpretować jako formę idealizmu trans-cendentalnego.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 197-211
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ingarden’s Aesthetic Argument Against Husserl’s Transcendental Idealism Turn
    Autorzy:
    Jakha, Hicham
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339073.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    idealism–realism
    phenomenology
    aesthetics
    Roman Ingarden
    Edmund Husserl
    idealizm–realizm
    fenomenologia
    estetyka
    Opis:
    Husserl’s allegiance to realism came under attack following his Ideas. Ingarden was a fierce critic of his teacher’s turn to transcendental idealism, and provided compelling arguments both for his idealist reading of Husserl and for his rejection of idealism. One of the main arguments Ingarden devised against Husserl’s turn was based on his aesthetics. Against Husserl, Ingarden established literary works and fictional objects as purely intentional objects that are (1) doubly-structured, vis-à-vis their formal ontology, and (2) endowed with spots of indeterminacy. These facts, Ingarden argues, necessitate the transcendence of the purely intentional object. In this paper, I explore his argument, while establishing the ontological foundation on which it rests.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2023, 63; 89-108
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Personalistyczna wizja małżeństwa : idealizm czy realizm?
    Die personalistische Sicht der Ehe: ein Idealismus oder ein Realismus?
    Autorzy:
    Pastwa, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/662828.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    małżeństwo
    wizja personalistyczna
    realizm
    idealizm
    marriage
    personal view
    personalism
    idealism
    Opis:
    Die Kanonistik und Jurisprudenz gehen heute einer ständig wachsen den Krise entgegen, die sich an erster Stelle als eine Krise der Wahrheit darstellt. Die aggressiven Strömungender individualistischen Anti-Kultur, die eine stark säkularisiere Mentalität (Nihilismus und Utilitarismus) kreieren , erlegen den Kanonisten und kirchlichen Richtern einen besonderen Pflicht auf, die humanistischen und religiösen Wërte der Ehe zu promovieren. In der Ansprache vor der Römischen Rota vom 30. Januar 2003 hebt der Papst Johannes Paul II hervor, dass die Ehee in Sakrament ist oder zumindesden heiligen Wesenscharakter des „Anfangs” in sich trägt. Aus diesem Grunde gibt es in der kirchlichen Rechtsordnung keinen Platz für eine immanente und rein weltliche Sicht der Ehe. Diese Aussage des Gesetzgebers wird in seine lehramtlichen Anstrengungen eingeschrieben, um die personalen Aspekte von „matrimonium canonicum” besser zu Geltung zu bringen, welche die völlig realen (keine idealisierten!) Anforderungen der kanonistisch en Disziplin implizieren. Bedeutsam in dieser personal-realistischen Sicht de „totius vitae consortium” ist die Anerkennung einer rechtlichen Relevanz der ehelichen Liebe, derselben Liebe, die den Ehegatten - kraft der sakramentalen Teilhabe in „mysterium Caritatis” - die Würde und Aufgabe erteilt, die Kommunion der Personen von Trinität widerzuspiegeln.
    Źródło:
    Ius Matrimoniale; 2004, 15, 9; 7-24
    1429-3803
    2353-8120
    Pojawia się w:
    Ius Matrimoniale
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzna interpretacja integralnej pedagogiki przedszkolnej bł. Edmunda Bojanowskiego
    Philosophical Interpretation of the Integral Nursery Pedagogy of the Blessed Edmund Bojanowski
    Autorzy:
    Sztaba, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811009.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wychowanie
    filozofia chrześcijańska
    teologia katolicka
    krytyczny realizm
    idealizm
    pedagogika przedszkolna
    education
    Christian philosophy
    Catholic theology
    critical realism
    idealism
    nursery pedagogy
    Opis:
    Nie jest możliwe „uprawianie” i rozumienie pedagogiki oraz myśli pedagogicznej bez ich odniesień do metapedagogicznych założeń, szczególnie w obszarze filozofii rozumianej jako najbardziej pierwotna refleksja nad rzeczywistością, tzn. tym, co jest. Od początku filozoficznego myślenia widoczne są dwie przeciwstawne tradycje filozoficzne: realizm i idealizm. Mają one odmienną ontologię, epistemologię, antropologię i aksjologię, które stanowią założenia (fundament) konkretnej pedagogiki oraz myśli i działania pedagogicznego. Prezentowany artykuł w sposób szkicowy ukazuje realistyczne założenia integralnej pedagogiki przedszkolnej bł. Edmunda Bojanowskiego, dzięki którym jest ona adekwatna (zgodna z rzeczywistością) i otwarta na wciąż zmieniające się czasy i wyzwania, przy równoczesnej zdolności zachowania swojej tożsamości.
    It is not possible “going in for” and understanding pedagogy and the pedagogical thought without their references to the meta-pedagogical assumptions, especially in the field of philosophy understood as the most primordial reflection on the reality, i.e. what is. Since the beginning of the philosophical thought, the two opposing philosophical traditions have been seen: realism and idealism. They have different ontology, epistemology, anthropology and axiology, which determine the assumptions (basis) of the specific pedagogy as well as thought and pedagogical action. The presented article shows in the sketchy way, the realistic assumptions of the integral nursery pedagogy of the blessed Edmund Bojanowski, thanks to them it is adequate (corresponding with the facts) and open to still changing times and challenges, at the same time with the ability of preserving its identity.
    Źródło:
    Roczniki Pedagogiczne; 2017, 9(45), Numer specjalny; 51-66
    2080-850X
    Pojawia się w:
    Roczniki Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzecz o fundamentalnym wyborze pomiędzy realizmem a idealizmem w tworzeniu adekwatnej koncepcji wychowania
    The Issue of Fundamental Choice between Realism and Idealism in Creating an Appropriate Concept of Upbringing
    Autorzy:
    Sztaba, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811432.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wychowanie
    filozofia
    przyczyny
    realizm
    idealizm
    ontologia
    epistemologia
    antropologia
    aksjologia
    upbringing
    philosophy
    causes
    realism
    idealism
    ontology
    epistemology
    anthropology
    axiology
    Opis:
    Nie zrozumiemy do końca sytuacji wychowania dziś, jego dróg i bezdroży, jeśli nie odwołamy się do filozofii, pamiętając o jej związkach z pedagogiką, wpisanych na trwałe w horyzonty myśli europejskiej. Od początku filozoficznego myślenia widoczne są dwie przeciwstawne tradycje filozoficzne: realizm i idealizm. Mają one odmienną ontologię, epistemologię, antropologię i aksjologię, które stanowią założenia (fundament) konkretnej pedagogiki, kierunku pedagogicznego czy też koncepcji wychowania. W niniejszym artykule przyglądamy się realizmowi i idealizmowi w kontekście ich wpływu na wychowanie, zaznaczając jednocześnie wynikające z tego konsekwencje. Poczyniona w artykule analiza pozwala stwierdzić, że prawdziwa droga wychowania związana jest z realizmem, zaś idealizm sprowadza wychowanie, jak i samą pedagogikę, na bezdroża.
    We do not understand fully the situation of upbringing, its roads and roadless tracts, unless we invoke to the philosophy, remembering about its relations with pedagogy placed permanently in the horizons of the European thoughts. Since the beginning of philosophical thinking, there are noticeable two opposing philosophical traditions: realism and idealism. They have different ontology, epistemology, anthropology and axiology which determine the principles (the basis) of the specific pedagogy, the trend of pedagogy or the concept of upbringing. In the following article, we examine realism and idealism in the context of their influence on upbringing, indicating at the same time the consequences arising from it. The analysis, which has been conducted in the article, let us state that the true way of upbringing is connected with realism whereas idealism leads upbringing, as well as the pedagogy itself, astray.
    Źródło:
    Roczniki Pedagogiczne; 2015, 7(43), 1; 27-45
    2080-850X
    Pojawia się w:
    Roczniki Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Ajdukiewicz był realistą?
    Autorzy:
    Leszczyński, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705814.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    K. Ajdukiewicz
    realizm
    transcendentalizm
    idealizm
    Opis:
    Według standardowej wykładni Ajdukiewicz był realistę a jedną z jego naj-ważniejszych zasług było sformułowanie celnych argumentów przeciwko ide-alizmowi. Taką interpretację znajdujemy zarówno w popularnych opracowa-niach, jak i specjalistycznych badaniach poświeconych jego filozofii. Jednak bliższe przyjrzenie się jego pogłdom, zarówno w wersji wczesnej (radykalny konwencjonalizm), jak i późnej (radykalny empiryzm), stawia pod znakiem zapytania to standardowe ujęcie. Jeśli bowiem mamy Ajdukiewicza nazywać realistę to o jaki właściwie typ realizmu może tu chodzić? Moja hipoteza głosi, że „realizm” Ajdukiewicza niewiele ma wspólnego z tym, co tradycyjnie rozumie się pod tym pojęciem. Świadczą o tym glówne założenia jego filozofii: (a) akceptacja stanowiska Kanta o decydującej roli podmiotowych struktur poznawczych w kształtowaniu obrazu świata, (b) semantyczna interpretacja tego stanowiska (w duchu pierwszej filozofii Wittgensteina, którą za Steniusem można określić jako lingwistyczny transcendentalizm), (c) przyjęcie konwen-cjonalistycznej tezy o pluralizmie struktur (schematów pojeciowych) i obrazów świata; w pózniejszym okresie doszło jeszcze założenie (d) uprzywilejowujące schemat pojeciowy języka potocznego oraz języka nauk empirycznych.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 213-238
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realizm, interpretacja, poznanie : zagadnienie obronności w kręgu pytań zasadniczych
    Autorzy:
    Filipowicz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2086252.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
    Tematy:
    idealizm
    realizm
    interpretacja
    poznanie
    ład polityczny
    ład międzynarodowy
    Opis:
    Objectives: Powiązanie rozważań z zakresu nauki o obronności z refleksją filozoficzną dotyczącą zagadnienia realizmu. Podkreślenie fundamentalnego znaczenia kategorii interpretacji i rozumienia w kształtowaniu podstaw wiedzy powiązanej z pojęciem soft power. Methods: Wykorzystanie instrumentarium hermeneutyki - analiza struktur pojęciowych kształtujących osnowę zróżnicowanych i kolidujących ze sobą koncepcji ładu politycznego, z uwzględnieniem dynamiki przemian kształtujących nowe imaginarium światowej polityki. Rezus: Artykuł podkreśla rolę pytań zasadniczych, sytuujących problematykę obronności w obszarze, który wyznacza kategoria rozumienia, kierując tym samym refleksję naukową z zakresu nauki o obronności na tory rozważań ukazujących sporność fundamentalnych pojęć odnoszących się do problematyki ładu politycznego i koncepcji działania związanych realizacją podstawowych interesów państwa. Przedstawia zagadnienie obronności jako wyzwanie interpretacyjne domagające się myślenia wariantowego, uwzględniającego złożoność tradycji intelektualnych uczestniczących w kształtowaniu różnorodnych koncepcji polityki. Ukazuje interpretację jako zasadniczy element potencjału tworzącego zaplecze systemów soft power. Podkreśla fundamentalne znaczenie wiedzy ukształtowanej w kategoriach rozumienia, podejmując argumentację na rzecz zaprezentowania hermeneutyki jako jednego z kluczowych aspektów nauki o obronności. Oświetla kontrowersje dotyczące dwóch odrębnych tradycji myślenia o polityce: idealizmu i realizmu. Conclusions: Artykuł pozwala zaakcentować przydatność instrumentarium hermeneutyki w kształtowaniu poznawczego potencjału nauki o obronności. Ukazując zasadniczą rolę języka, i związanych z językiem struktur pojęciowych, umożliwia skupienie uwagi na zagadnieniu konceptualnych ram polityki obronności i roli jaką odgrywa w ich kształtowaniu imaginarium kodujące obrazy rzeczywistości. Skłania do postawienia w centrum refleksji naukowej dotyczącej zagadnienia obronności pytań odnoszących się do pojęcia „rzeczywistości”. Najbardziej konkretnym efektem podejmowanych wywodów jest zaznaczenie fundamentalnej wagi przemian oznaczających odwrót od idealistycznych.
    Źródło:
    Przegląd Nauk o Obronności; 2021, 6, 12; 66--81
    2450-6869
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk o Obronności
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realistyczna interpretacja domniemanego idealizmu G. Berkeleya
    Autorzy:
    Mordka, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647305.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    idea
    ontology
    idealism
    God
    realism
    mind
    ontologia
    idealizm
    Bóg
    realizm
    umysł
    Opis:
    The article presents an attempt to point out that Berkeley’s achievements, despite the alleged consensus, cannot be located in the area of subjective idealism. Regardless of the formulations of Berkeley himself, who was not semantically clear, one can maintain the thesis that the world did not lose its position of real being for him, only that the reality of this world was totally dependent on the activity of the divine being. The philosopher rightly pointed out the indispensability of subjective approaches to access to the world. Without a proper ontology for the idea, Berkeley was unable to “tear” the idea from the mind, but it meant “being for the mind”.
    W artykule przedstawiam próbę wskazania na to, iż dokonania Berkeleya, mimo rzekomego konsensusu, nie dają się umiejscowić w obszarze idealizmu subiektywnego. Niezależnie od sformułowań samego Berkeleya, który nie pozostawał klarowny semantycznie, daje się utrzymać tezę, iż świat nie utracił dla niego pozycji bytu realnego, tyle że realność tego świata całkowicie była uzależniona od aktywności bytu boskiego. Filozof słusznie zwrócił uwagę na nieodzowność podmiotowych ujęć w kwestii dostępu do świata. Nie mając odpowiedniej ontologii dla idei, Berkeley nie był w stanie „oderwać” idei od umysłu, lecz znaczyło to u niego „bycie dla umysłu”.  
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2018, 43, 2
    2300-7540
    0137-2025
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafizyka czy ontologia edukacji?
    Metaphysics or ontology of education?
    Autorzy:
    Krasnodębski, Mikołaj
    Gałkowski, Stanisław
    Kostyło, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/969711.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    ontologia
    realizm
    idealizm
    edukacja
    antropologia
    metafizyka
    metaphysics
    ontology
    realism
    idealism
    education
    anthropology
    Opis:
    W artykule pt. "Metafizyka czy ontologia edukacji?" zostały omówione związane ze sobą filozoficzne dzieje idealizmu i ontologii oraz realizmu i metafizyki (bezpośrednią inspiracją do powstania tego tekstu była książka Piotra Jaroszyńskiego: "Metaphysics or Ontology?" [wyd. polskie: Lublin 2011; wydanie angielskie: Brill, 2018]). Spór, który rozgrywa się pomiędzy tymi nurtami przekłada się na pedagogikę, determinując ją. W tekście wskazano na konsekwencje wynikające z przyjęcia ontologii edukacji lub metafizyki edukacji. Obejmują one także antropologię, etykę, aksjologię oraz praktykę wychowania i kształcenia.
    In this article I discuss the philosophical history of idealism and ontology as well as of realism and metaphysics (direct inspiration for this text comes from a book by Piotr Jaroszyński: "Metaphysics or Ontology?" [Polish edition: Lublin 2011; English edition: Brill, 2018]). The dispute that takes place between these trends influences pedagogy and in many cases determines it. The text indicates the consequences resulting from the adoption of educational ontology or educational metaphysics. They also affect anthropology, ethics, axiology and the practice of upbringing and education.
    Źródło:
    Wielogłos w myśli o wychowaniu. 100 lat polskiej pedagogiki filozoficznej; 43-63
    9788323542544
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie istnienia świata materialnego w filozofii N. Malebranchea
    The question of the existence of the material world in N. Malebranches philosophy
    Autorzy:
    Czerkawski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015952.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Malebranche
    realizm
    idealizm
    realism
    idealism
    Opis:
    In the article the evolution of Malebranche's views on the existence of the material world has been presented. In the early period of his work he mainly dealt with epistemological and methodological issues. He did not attach much importance to the problem of the existence of the material world. In that period he seemed to completely accept the Cartesian proof of the existence of bodies. In the later period of his work, when he puts the issue in the centre of his reflection, first he subjects the Cartesian proof to criticism and then he justifies the thesis that a rational proof of the existence of the material world is not possible. In the article special attention was paid to the close relation between Malebranche's theory of seeing in God and occasionalism on the one hand and criticism of the Cartesian proof and the method of justifying the thesis about impossibility of giving a rational proof of the existence of the material world. Although Malebranche announces the standpoint that will be later defended by G. Berkeley, but he does not accept it. He brought the certainty about the existence of the material world from the philosophical plane to the religious one: the Holy Writ teaches that God created the world.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 72-82
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Martin Heidegger – Filozof Bytu w Podróży po Sztukę
    Martin Heidegger – Philosopher of Being in His Journey to Art
    Autorzy:
    Jasiński, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171431.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    podmiot poznania
    przedmiot poznania
    fenomenologia
    idealizm
    realizm
    etozofia
    dualizm epistemologiczny
    transcendentalizm
    Opis:
    The aim of the dissertation is the theoretical analysis of Martin Heidegger`s philosophical work after the famous turn to radically-perceived philosophy of being (the so called "Kehre"). The author presents a completely new paradigm of doing philosophy, which Heidegger himself began with his publication. It is a paradigm outside the traditional Cartesian subject-object divisions. However, it was not continued in the tradition of modern philosophy, as it went beyond commonly understood rationalism. Another current of philosophical tradition to which my ethosophy relates is the development of modern transcendentalism, marked by such names as Descartes, Kant, Hegel, and Husserl. Descartes, as we know, posed the overriding question of modern philosophy: the relation between thought and being. By this he set the modern version of the traditional subject-object dualism and substantiated it in his system. Contemporary transcendentalism best accommodated this dichotomy, breaking it down by building up the subject sphere. This is the way Kant followed and Husserl took to its end—so it would appear—in his transcendental idealism. The essence of this philosophical program was such a buildup of the subject sphere so as to see through—as though from outside—this entire subject-object dualism. Yet this point of view of transcendental idealism by no means fully eliminates this dualism but, on the contrary, in a way cements it further. Its negation is purely declarative. Within the limits of this theoretical perspective, such an observational position is constructed which as its counter-element encompasses both the subject and the object, and more specifically the relation which links them. By the same token, this original dualism reemerges, only on a different qualitative plane, which on the one hand includes this transcendental point, and on the other has this relation linking the studied and the studying spheres. Obviously, it is possible to eliminate this level again by constructing a new, much more general, point of observation, transcendental to the earlier. This procedure may proceed ad infinitum, wit¬hout really eliminating this original dualism. In reality, such was the course of this current in modern transcendental philosophy—from Descartes, through Hegel all the way to Husserl. There is yet another answer to the central problem that Descartes posed. This is an attempt to break up this subject-object dualism from within by expanding the object sphere. The best known theoretical solutions within this current of modern philosophy are the proposals that Marx and Heidegger advanced. While the transcendental idealism of the type Husserl proposed built up the external point of view of the traditional subject-object division of philosophy, an internal point of view of this division marks the current of transcenden¬talism in which the high-watermarks were the names of Marx and Heidegger and which, in contrast to the former, could qualify as realistic. This comes about by up-valuing the object sphere. The solution Husserl proposed was, as indicated earlier, illusory. The solution Marx and Heidegger reached is real, as it reveals the rules behind the constitution of such a dual manner of thinking about the world. Both of these philosophers show this dualism as illusory. Ethosophy expands on this point of view.
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2021, 24; 33-43
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’homme en tant qu’homme et en tant que personne
    Epistemologiczna identyfikacja człowieka jako człowieka i człowieka jako osoby
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057892.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Identyfikacja
    człowiek
    osoba
    metafizyka
    teoria poznania
    idealizm
    realizm
    Identification
    homme
    personne
    métaphysique
    épistémologie
    idéalisme
    réalisme
    Opis:
    W pierwszej części artykułu odróżnia się filozofię bytu (metafizykę) od teorii poznania (epistemologii). Metafizyka stanowi zespół odpowiedzi na pytanie o istnienie i istotę bytu, epistemologia dotyczy przebiegu procesu nabywania wiedzy. Wobec tego odpowiedź na pytanie czym jest relacja poznania należy do metafizyki poznania. W ten sposób metafizyka wyprzedza epistemologię, ponieważ jej formuła zależy od rozstrzygnięć metafizycznych; jest jednak epistemologia osobą od metafizyki dyscypliną filozoficzną, nie zastępuje jej ani nie stanowi jej metodologicznego „przedłużenia” – ma odrębny przedmiot i własne metody badań. Tak rozumiana epistemologia może być uprawiana idealistycznie (realność przedmiotom poznania nadaje intelekt) i realistycznie (realność przedmiotów poznania jest skutkiem ich własnego istnienia). W realistycznie uprawiana epistemologia posługuje się analizami historycznymi i heurystycznymi. Analizy historyczne polegają na badaniu, jak w dziejach filozofii rozwiązywano dany problem, jakie napotykano trudności i jakie te rozwiązania miały filozoficzne konsekwencje. Analizy heurystyczne polegają odtworzeniu procesu nabywania wiedzy na dany temat, przy uwzględnieniu danych historycznych. W drugiej części artykułu za pomocą zaproponowanej metody heurystycznej ukazuje się dochodzenie do teorii osoby, wychodząc od analizy własności odrębności i opisującej ją zasady niesprzeczności. W ten sposób osoba jawi się jako realny byt jednostkowy, w którego istocie znajduje się intelektualność. Taka struktura powoduje samodzielność, dużą samowystarczalność, nieprzekazywalność (incommunicabilitas) i osobność tak skomponowanego bytu. Z kolei zidentyfikujemy w człowieku formę i materię, jako duszę i ciało, wtedy akcent postawiony na ciele człowieka pozwala określić go jako osoba ludzka. Inny zespół konsekwencji (w postaci relacji) wiąże się z człowiekiem ujętym jako osoba i ujętym jako człowiek. Przykładem funkcjonowania tych konsekwencji mogą być relację osobowe, które nawiązuje człowiek jako osoba z innymi osobami ludzkimi, a także z Bogiem.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 25-36
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Twardy” problem realizmu metafizycznego i współczesny antyrealizm
    The “Hard” Problem of Metaphysical Realism and Contemporary Anti- Realism
    Autorzy:
    Judycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013061.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    realizm
    idealizm
    antyrealizm
    partycypacja
    zasada immanencji
    dowód ontologiczny
    realism
    idealism
    anti-realism
    participation
    principle of immanence
    ontological proof
    Opis:
    The aim of the article is to consider the problem of metaphysical realism that is defined as the thesis that there are objects that are independent of human consciousness. The problem was not solved by I. Kant, since he assumed, without a justification, that there are objects (“things in themselves”) that are the causes of human mental states. The author interprets the problem of metaphysical realism in the context of the so-called principle of immanence (“principle of consciousness”), according to which every entity (object) may be treated exclusively as a correlate of consciousness. The principle of immanence is the cause why even causal relations have to be treated as only certain data for the consciousness, and hence they may not be referred to by asserting that there is a factor that is the cause of states of human consciousness. Contemporary anti-realism, as the so-called conceptual realism, does not consider the problem of metaphysical realism in the context of the principle of immanence, and hence it is not a part of the traditional dispute on the existence of the (external) world. The author sees the solution to the problem of metaphysical realism in combining two arguments: in the reference to the ontological proof, which – via God’s veracity – is to “lead outside” the immanence of consciousness, and in the reference to the concept of participation in such a way that the human mind participates in God and it is Him that is the real entity (ens realissimum) that is referred to by the dispute about the existence of the world and the problem of metaphysical realism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 49-74
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat wirtualny jako nowy przedmiot filozofii przyrody
    Virtual World as a New Subject of Philosophy of Nature
    Autorzy:
    Latawiec, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013422.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    elementy wirtualne
    idealizm
    realizm
    rzeczywistość
    symulacja
    świat wirtualny
    weryfikacja
    virtual elements
    idealism
    realism
    reality
    simulation
    virtual world
    verification
    Opis:
    Fast and intensive development of natural science (especially quantitative physics) and computer science make us think about the philosophy of nature. In this article we would like to show that a new subject of the philosophy of nature is the virtual world. The first step was to analyse some words like the following: virtuality, potentiality, reality. In this context we propose a definition of the virtual world as a real view created or reconstructed by intellectual or technical simulation. The next step was analyzed the objects and levels of virtual world. We emphasise the technical-communicational level and computer technology associated with it (the Internet, chat, blog, virtual shops); the second level is the biological level which is connected with the objects produced by the brain (thinking, imagination, research projects); the third level is the theoretical level with the virtual elements. On the ground of this classification we have shown that the virtual world and the objects are not homogeneous. The last part of this paper presents the beginning of the virtual world (creation or reconstruction in the intellectual and technical simulation). Our analyses are connected with Plato and his idealism, Aristotle and his realism, and Popper’s/Penrose’s proposition.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 119-132
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obiektywność w prawie – podejście instytucjonalne jako alternatywa dla dominujących stanowisk teoretycznych
    Objectivity in law – the institutional approach as an alternative to the dominant theories
    Autorzy:
    Pichlak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927456.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    obiektywność
    teoria instytucjonalna
    realizm
    konwencjonalizm
    idealizm
    objectivity
    institutional theory
    realism
    conventionalism
    idealism
    Opis:
    The aim of the paper is to establish a theoretical elaboration of objectivity in law which would conform exiting linguistic practices in the legal field. It starts from a brief characterization of legal practice in this respect which allows for an exposure of semantic complexity of the term ‘objectivity’ in law. The term is said to take two basic meanings: objectivity as a fact and objectivity as a moral ideal. On this ground requirements towards a reliable theory of legal objectivity are defined: such a theory should not only make o room for both distinct meanings of legal objectivity, but also should consider their mutual relations. These requirements stemming from existing linguistic practice serve as criteria for examination of up to date theoretical concepts of objectivity. The paper discusses realistic, conventionalist, and idealistic theories of objectivity in law subsequently and exposes shortcomings of each of these. Eventually, key assumptions of an institutional theory of objectivity are presented which is claimed to offer a plausible understanding of objectivity in law in both its factual and ideal aspects.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2014, 2(9); 108-124
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How realism promotes better social outcomes than empiricism and subjective idealism
    Autorzy:
    Stegmann, Juan Pablo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431081.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    epistemology
    British empiricism
    subjective idealism
    realism
    phenomenology
    spirituality
    social disciplines
    ethics
    social responsibility
    political economy
    values
    epistemologia
    empiryzm brytyjski
    idealizm subiektywny
    realizm
    fenomenologia
    duchowość
    etyka
    odpowiedzialność społeczna
    ekonomia polityczna
    wartości
    Opis:
    This paper proposes a conceptual model that fosters interdisciplinary thinking and critical thinking by connecting the three main philosophical traditions that impact modern thinking – British empiricism, Continental Europe subjective idealism, and realism – with their epistemological foundations and in combination with modern social disciplines: ethics, social responsibility, and political economy. Through a statistical analysis this paper shows which of the three epistemologies produces better social outcomes.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 3; 105-123
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PIERWSZA „WIELKA DEBATA”? REWIZJONISTYCZNA HISTORIA GENEZY TEORETYZOWANIA W NAUCE O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH
    FIRST “GREAT DEBATE”? REVISIONIST HISTORY OF THE ORIGINS OF THEORIZING IN INTERNATIONAL RELATIONS
    Autorzy:
    Gałganek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/642287.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    revisionist history
    origins of theorizing
    Norman Angell
    Hans J. Morgenthau
    idealism
    realism
    great debates
    rewizjonistyczna historia
    geneza teoretyzowania
    idealizm
    realizm
    wielkie debaty
    Opis:
    The author focuses on the selected aspect of the problem connected with the understanding of the history genesis of the theorizing in the International Relations. In particular, it shows how paying more attention to the relationship between text and context can prevent misinterpretation of collective historiographic understanding of discipline, and in particular genesis of theorizing in International Relations. This proceeding was based on an analysis of the texts and contexts of theoretical relations between two authors symbolizing the idealist approach –Ralph Norman Angell Lane (1872–1967) and the realistic approach – Hans J. Morgenthau (1904-1980). The article also discusses the most important findings of the revisionist literature on the First “Great Debate” and the development of the myth of the “Great Debates” as a description of the theoretical history of International Relations.
    W artykule autor koncentruje się na wybranym aspekcie problemu związanym z rozumieniem historii genezy teoretyzowania w nauce o stosunkach międzynarodowych. W szczególności ukazuje jak zwrócenie większej uwagi na stosunek między tekstem i kontekstem może uchronić przed błędną interpretacją kolektywnego historiograficznego rozumienia dyscypliny, a w szczególności genezy teoretyzowania w NSM. Postępowanie to zostało przeprowadzone w oparciu o analizę tekstów i kontekstów teoretyzowania stosunków międzynarodowych dwóch autorów symbolizujących: podejście idealistyczne – Ralpha Normana Angella Lane’a (1872–1967) oraz podejście realistyczne – Hansa J. Morgenthau (1904–1980). Artykuł omawia także najważniejsze ustalenia rewizjonistycznej literatury o Pierwszej „Wielkiej Debacie” i kształtowanie się mitu „Wielkich Debat” jako opisu historii teoretyzowania o stosunkach międzynarodowych.
    Źródło:
    Przegląd Strategiczny; 2017, 10; 17-42
    2084-6991
    Pojawia się w:
    Przegląd Strategiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzny spór o przedmiot poznania, a koncepcja poznania duchów czystych w wykładzie angelologii św. Tomasza z Akwinu
    The Philosophical Dispute over the Subject of Cognition and the Concept of Cognition of Pure Spirits in St. Thomas Aquinas’ Lecture on Angelology
    Autorzy:
    Dutkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558748.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    aniołowie
    realizm
    idealizm
    idee wrodzone
    kontemplacja
    angels
    realism
    idealism
    innate ideas
    contemplation
    Opis:
    W filozoficznym sporze o właściwy człowiekowi przedmiot poznania wskazać można dwa najważniejsze stanowiska: idealistyczne, w myśl którego - wobec zawodności danych zmysłowych - punktem wyjścia refleksji filozoficznej należy uczynić, tak czy inaczej pojmowane, idee; oraz realistyczne, uznające wartość poznania zmysłowego, które jako jedyne umożliwia człowiekowi kontakt z rzeczywistością, a także podstawę dla poznania intelektualnego. Idealistyczny punkt wyjścia filozofii pozostaje w ścisłym związku z antropologiczną redukcją, w wyniku której człowiek ujmowany jest jako swego rodzaju byt świadomości, „czysty duch” poznający. Tego typu spirytualizm odcisnął swoje piętno także na myśli chrześcijańskiej, która przez wiele wieków pozostawała pod przemożnym wpływem platonizmu. Św. Tomasz z Akwinu, który – nawiązując do filozofii arystotelesowskiej – kreśli personalistyczną wizję człowieka jako transcendującej świat materialny, duchowo-cielesnej jedności, wiele uwagi poświęca problematyce angelologicznej, chcąc wskazać na istotne różnice, zachodzące pomiędzy naturą ludzką oraz naturą czystych inteligencji, jakimi są aniołowie. Różnice te w szczególności dotyczą ludzkiego i anielskiego poznania, w wielu jego aspektach. Teoriopoznawcze ujęcia, jakie od czasu Platona i Arystotelesa wypracowano w filozoficznym sporze o przedmiot poznania, okazały się przydatnymi dla wyjaśnienia sposobu pozyskiwania wiedzy, odpowiadającemu naturom – anielskiej i ludzkiej. O ile bowiem to drugie uwikłane jest zawsze w materię i skazane na pozyskiwanie w punkcie wyjścia zmysłowych danych, o tyle dla pierwszego – pozbawionego w naturalny sposób możliwości percepcji zmysłowej – jedynym możliwym punktem wyjścia pozostaje kontemplacja wrodzonych idei.
    In the philosophical dispute over the subject of cognition appropriate for man it is possible to identify the two most important positions, namely the idealistic stance, according to which ideas, understood one way or another, should be a point of departure for philosophical reflection due to the fallibility of sense data; and the realistic position which acknowledges the value of sensory cognition as it is the only kind that enables man to have contact with reality, as well as being the basis for intellectual cognition. The idealistic point of departure for philosophy remains intrinsically linked with the anthropological reduction by which man is conceived as a certain form of conscious being, a cognizing “pure spirit.” This type of spiritualism left its mark on Christian thought, which for centuries has remained greatly under the influence of Platonism. St. Thomas Aquinas, referring to Aristotelian philosophy, presents a personalistic vision of man as a spiritual and corporeal unity transcending the material world. Aquinas devotes much attention to angelology, trying to indicate essential differences between human nature and the nature of pure intelligences, namely angels. These differences refer, in particular, to many aspects of human and angelic cognition. Epistemological concepts in the philosophical dispute over the subject of cognition which have been developed since the times of Plato and Aristotle appeared to be helpful in explaining the way of gaining knowledge in reference to angelic and human nature. As the latter is always entangled in matter, the former, naturally devoid of sensory perception, is left to contemplate innate ideas.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2016, 39; 151-164
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Arystotelesowskie pojęcie formy i jego zastosowanie we współczesnej filozofii
    The Aristotelian Notion of Form and Its Applications in Contemporary Philosophy
    Autorzy:
    Facca, Danilo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343108.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Arystoteles
    forma
    korespondencyjna teoria prawdy
    idealizm
    realizm
    Aristotle
    form
    correspondence theory of truth
    idealism
    realism
    Opis:
    W artykule analizowane jest pojęcie formy (gr.: eidos, morphe), który leży u podstaw teoretycznej refleksji Arystotelesa. Arystotelesa krytyka Platońskiej koncepcji form była punktem wyjścia do opracowania jego własnej filozofii natury („fizyki”) oraz filozofii bytu w ogóle (metafizyki). Koncepcja form w istocie dostarczyła Arystotelesowi teoretyczne podwaliny dla wszystkich dziedzin badań naukowych, toteż pojęcie formy stało się w jego myśli wszechobecne. Artykuł pokazuje także, jak Arystotelesowskie pojęcie formy jest obecne lub można je wprowadzić do współczesnych debat, m.in. dotyczących poznania zmysłowego i rozumowego, tożsamości oraz tzw. mind-body problem.
    The papers analyses the Aristotelian concept of form (eidos, morphe) which is a basis of Aristotle’s philosophy. Aristotle’s critique of Plato’s conception of forms was for Aristotle a starting point for elaborating his own theory of forms. This theory provided Aristotle with a theoretical equipment applied in all the fields of scientific inquiry. So his concept of form proved to be all-pervasive. The article also deals with some recent debates, concerning the questions of sense and intellectual cognition, the problem of identity, the mind-body problem.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2016, 4; 305-314
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Główne koncepcje filozoficzne i aksjologie polityczne o bezpieczeństwie
    Major Philosophical Concepts and Political Axiologies on Security
    Autorzy:
    Jagusiak, Bogusław
    Świniarski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/955944.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    filozoficzny idealizm
    filozoficzny realizm
    filozoficzny materializm
    konserwatyzm
    liberalizm
    rewolucyjny socjalizm
    konstruktywizm
    technohumanizm
    dataizm
    bezpieczeństwo narodowe
    bezpieczeństwo międzynarodowe
    bezpieczeństwo globalne
    bezpieczeństwo kosmiczne
    philosophical idealism
    philosophical realism
    philosophical materialism
    conservatism
    liberalism
    revolutionary socialism
    constructivism
    technohumanism
    dataism
    national security
    international security
    global security
    cosmic security
    Opis:
    realism, philosophical materialism, and their security paradigms, the authors extract the related political axiologies. The article provides evidence that the idealistic ideologies are based on The Same in the ontology of Plato, and that they identify security with peace; the realist ideologies are based on The Third in Plato’s ontology, and they identify security with war and peace; finally, the materialist-empirical ideologies are based on The Other in the same ontology, and they identify security with war. This evidence is further used in an attempt to prove that security is best facilitated by the system based on the realist philosophical concept, therefore with mixed government – as in The Third. Plato discussed such mixed government in the framework of the idea of aristocratic-democratic system, whereas Aristotle – within the framework of the idea of politeia, a system of the middle class. Today, the notion of mixed government seems to be expressed by the idea of deliberative democracy (Jürgen Habermas and John Rawls) which overcomes and blends liberal democracy and republican democracy – a democracy of Citizens as distinguishable from citizen democracy. This newest concept of deliberative democracy considers security and the guarantee of security as tied to the Citizens competently communicating with each other, making agreements, reaching consensuses and compromises.
    Źródło:
    Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2019, 6; 119-145
    2543-6961
    Pojawia się w:
    Studia Administracji i Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies