Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pisownia" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 26
Tytuł:
Transkrypcja tekstów pisanych przez cudzoziemców na potrzeby korpusu uczniowskiego
Autorzy:
Rudziński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679824.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
jpjo
korpus językowy
pisownia
Opis:
Studenci-cudzoziemcy używają polszczyzny w specyficzny sposób. SJPdCUŁ zgromadziło zasób tekstów pisanych, które mogą być umieszczone w korpusie językowym. Jego przygotowanie właśnie się zaczęło. Rękopisy cudzoziemców mają jednak pewną graficzną specyfikę, a niektóre błędy zapisu prowadzą do efektów humorystycznych. Trudności wynikają często z nieodróżniania specyficznie polskich liter „ą” i „ę”; mylenia polskiego „ł” z łacińskim „t” oraz brania polskiego „z” za „z”. Wszystkie te zjawiska powinny być dostępne dla badaczy używających korpusu.
Foreign students studying in Poland use the Polish language in a specific way. The School of Polish for Foreigners at the University of Lodz has collected some written texts that can be used in a language corpus. The preparation of such a corpus has just started. Handwritings, however, have their visual characteristics. Texts written by foreign students include mistakes that lead to humoristic effects. Frequent difficulties come from unrecognized differences between specifically Polish letters “ą” and “ę”; between Polish letter “ł” and Latin “t” or Polish “z” pronounced as [zh] in contrast to “z” pronounced as [z]. All these visual effects should be available for researchers using the corpus.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisownia słownictwa religijnego w internetowym poradnictwie językowym
Spelling of the religious vocabulary in the online language counseling
Autorzy:
Ginter, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626794.pdf
Data publikacji:
2015-09-10
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Opis:
Spelling of the religious vocabulary (especially in the use of uppercase and lowercase letters) is one of the problems being solved by language counselors. Initially, the counselors could follow only the PWN spellcheck, language custom, analogies to other examples and their own intuition. In 2003 The Religious Language Commission of The Council for the Polish Language appointed the team that made the uniform rules of religious vocabulary spelling. The rules were published in a book titled Zasady pisowni słownictwa religijnego (ZPSR, 2004). After a few years they were revised and completed, and then given in the publication Pisownia słownictwa religijnego (PSR, 2011). The introductions to both of these books inform the rules of religious vocabulary spelling in ZPSR and PSR are more important than the principles in The PWN Great Spellcheck (Wielki słownik ortograficzny PWN); however, for the language counselors the spellcheck comes first. This paper collected all the problems of Internet users (to April 2015) solved by language counselors using ZPSR – the issues concerned eg. spelling of expressions with components holy/saint (święty) and blessed (błogosławiony), names of churches or religious concepts. Importantly, the online language counseling never referred to the PSR, which may mean that PSR is not sufficiently known to the Polish linguists.
Jednym z problemów ortograficznych poruszanych przez poradnie językowe, zwłaszcza w zakresie użycia wielkich i małych liter, jest pisownia słownictwa religijnego. Początkowo doradcy językowi rozstrzygający wątpliwości internautów mogli kierować się wyłącznie aktualnym w danej chwili słownikiem ortograficznym PWN, zwyczajem językowym, analogiami do innych przykładów oraz własnym wyczuciem. W 2003 roku Komisja Języka Religijnego Rady Języka Polskiego powołała zespół, który opracował ujednolicone reguły pisowni słownictwa religijnego. Zostały one opublikowane w książce Zasady pisowni słownictwa religijnego (ZPSR, 2004). Po kilku latach zrewidowano je i uzupełniono, a następnie zamieszczono je w publikacji Pisownia słownictwa religijnego (PSR, 2011). Choć we wstępach do obu tych książek napisano, że zawarte w nich ustalenia mają pierwszeństwo nad przepisami z Wielkiego słownika ortograficznego PWN, to słownik – a nie ZPSR lub PSR – jest według internetowych poradni językowych głównym źródłem norm pisowni słownictwa religijnego. W artykule zebrano wszystkie problemy internautów (zgłoszone do kwietnia 2015 r.), które były rozwiązywane przez poradnie za pomocą ZPSR (dotyczyły one pisowni m.in. wyrażeń z komponentami święty i błogosławiony, nazw kościołów czy nazw pojęć religijnych); podkreślono przy tym, że internetowe poradnie językowe ani razu nie powołały się na PSR, co może oznaczać, że nie jest ona wystarczająco znana nawet przez językoznawców polonistów.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2015, 10, 4; 55-64
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisownia polska – norma skodyfi kowana w ostatnim stuleciu
Polish spelling – a standard codifi ed in the past century
Autorzy:
Awramiuk, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170439.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
This paper is dedicated to a discussion of the situation of Polish orthography over the past century. The analysis of successive periods is accompanied by a presentation of changes in both spelling itself and the method of pursuing the codification activity. Codification had consisted in taking resolutions announced offi cially in the updated edition of Pisownia polska (Polish spelling) by designated bodies until the 1970s. Minor changes and additions, the procedure and announcement of which give rise to doubts as to the extent of the codifi ed standard and the function of the spelling dictionary, were introduced over the next fi fty years. Codifi cation understood as a set of evaluations concerning language units formulated clearly by experts has been blurred.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2018, 757, 8; 79-92
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ІСТОРІЯ УКРАЇНСЬКОЇ ПУНКТУАЦІЇ
HISTORY OF UKRAINIAN PUNCTUATION
Autorzy:
Кочан, Ірина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041820.pdf
Data publikacji:
2019-01-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ukrainian language
punctuation
history
grammar
spelling
język ukraiński
interpunkcja
historia
gramatyka
pisownia
Opis:
W artykule omówiono główne etapy rozwoju i kształtowania się interpunkcji w języku ukraińskim. Ekskurs historyczny pozwolił określić zarówno tendencje wspólne w systemie znaków interpunkcyjnych, jak i odrębne, charakterystyczne dla narodowej tradycji naukowej. Umożliwił on również prześledzenie procesu włączania znaków interpunkcyjnych do pisowni języka ukraińskiego.
The main milestones of the development and establishing the punctuation in the Ukrainian language are being discovered in the article. A historical excursion allowed to outline both common tendencies and actual national approaches to the implementation of a system of the punctuation marks, to show their introduction into the spelling system of the Ukrainian language.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 143-152
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic notes: on iota and comma
Autorzy:
Korpysz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17896366.pdf
Data publikacji:
2021-02-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
pisownia
interpunkcja
przecinek
koma
jota
intensyfikacja
spelling
punctuation
comma
iota
intensification
Opis:
In Norwid’s writings, the nouns koma [comma] and jota [iota] that literally mean respectively: ‘comma’ and ‘the ninth letter of the Greek alphabet’ or ‘the Polish letter and consonant j’, in the vast majority of cases have secondary, figurative meanings – in particular, when they are elements of phraseological units, but also in some other contexts they usually refer to some small elements of a text. It is symptomatic that a large part of Norwid’s usages more or less directly refer to the well-known biblical quotation from the Gospel of Matthew, which in King James Version reads: “For verily I say unto you, till heaven and earth pass, one jot or one tittle shall in no wise pass from the law, till all be fulfilled.” Norwid’s use of comma and iota analysed in this article indirectly confirms the importance that the poet attached not only to the graphic layout and punctuation, or more generally to the formal aspects of the texts, but also to their proper, profound understanding.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37 English Version; 215-226
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonalne naruszenia normy ortograficznej w memach internetowych
Autorzy:
Niekrewicz, Agnieszka A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911256.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
online meme
spelling in online communications
play
mem internetowy
pisownia w komunikacji internetowej
ludyczność
Opis:
Celem artykułu jest omówienie funkcjonalnych naruszeń zasad pisowni w memach internetowych. Autorka przedstawia przykłady stylizacji językowej charakterystycznej dla poszczególnych szablonów, której elementem jest naruszenie normy ortograficznej. Dowodzi związku zmian pisowni z charakterystyczną dla memów intencją deprecjonującą, a także z odtwarzaniem stereotypów osobowych. Ponadto pokazuje rolę modyfikacji pisowni w tworzeniu gier językowych i nowych znaczeń. Zanalizowane przykłady świadczą o dominacji funkcjonalnych odstępstw od normy nad rzeczywistymi błędami ortograficznymi. Brak zgodności z zasadami może być uznany za specyficzną formę aprecjacji poprawności językowej. Niepoprawność bowiem jest najbardziej wyrazistym środkiem służącym deprecjonowaniu polityków, celebrytów oraz przedstawicieli różnych grup społecznych, a jednocześnie wyrazem troski o kulturę języka.
The aim of this article is to discuss the functional violations of the spelling rules in online memes. The author presents examples of language styles characteristic of individual templates which breach the spelling rules. She demonstrates a relationship between the changes in spelling and the depreciating intention typical of memes as well as the repeated personal stereotypes. In addition, she shows the role of the spelling modifications in creating word games and new meanings. The analysed examples prove the dominance of functional deviations over genuine spelling mistakes. Non compliance with the rules can be regarded as a specific form of appreciation of language correctness. Incorrectness is the most prominent means to depreciate politicians, celebrities and representatives of various social groups, at the same time reflecting concern about the culture of the language.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2016, 32; 93-103
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisownia wyrażenia "dzień Wszystkich Świętych" – o czynnikach destabilizujących normę skodyfikowaną
Spelling of the Phrase dzień Wszystkich Świętych (All Saints’ Day) – on Factors Destabilizing the Codified Norm
Autorzy:
Badyda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083843.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
pisownia nazw świąt religijnych
reguły ortograficzne
norma
uzus
spelling of religious holiday names
orthographic rules
norm
usage
Opis:
The author refers to the research showing the divergence of norms and orthographic usage in the spelling of the expression dzień Wszystkich Świętych and considers the reasons for this situation in the broader context of the spelling of religious holiday names. The author points out extralinguistic factors, such as difficulties in establishing an official name for the holiday, as well as linguistic factors, including inconsistencies in the treatment of classifying elements of names in orthographic rules, discrepancies in the presentation of the forms of religious holiday names in different reference sources, variability in codification decisions in recent years, lack of complete clarity in formulating orthographic rules regarding the spelling of religious holiday names, the need to rely on extralinguistic knowledge in determining the form of the name, and the influence of the productive pattern of „Day X.” In conclusion, the author advocates for a more lenient assessment of non-standard spelling of the name dzień Wszystkich Świętych as an expression of a blatant disregard for spelling, as well as recognition of the validity of voices calling for reconciliation with the spontaneous development of Polish spelling, relaxing regulations in cases where usage deviates from codification and allowing for variant spellings in such situations.
Autorka, odwołując się do badań pokazujących rozchodzenie się normy i ususu ortograficznego w przypadku pisowni wyrażenia dzień Wszystkich Świętych, rozważa, jakie są przyczyny takiej sytuacji w szerszym kontekście pisowni nazw świąt religijnych. Wskazuje na czynniki pozajęzykowe: trudności w ustaleniu oficjalnej/urzędowej nazwy święta, oraz językowe, do których należą: niejednolitość traktowania elementów klasyfikujących nazw w regułach ortograficznych, rozbieżności w podawaniu postaci nazw świąt religijnych w różnych źródłach referencyjnych, zmienność decyzji kodyfikacyjnych w ostatnim okresie, brak całkowitej jednoznaczności w formułowaniu reguł ortograficznych dotyczących pisowni nazw świąt religijnych, konieczność odwoływania się do wiedzy pozajęzykowej w ustalaniu postaci nazwy oraz oddziaływanie produktywnego wzorca Dzień X-a. W konkluzji postuluje złagodzenie oceny nienormatywnego zapisu nazwy dzień Wszystkich Świętych, a także uznania za słuszne głosów wskazujących na konieczność pogodzenia się ze spontanicznym rozwojem pisowni polskiej, złagodzenia przepisów, w których przypadku uzus odbiega od kodyfikacji i dopuszczania w takiej sytuacji wariantów pisownianych.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 9-20
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Notatki językowe: o jocie i komie
Linguistic notes: on iota and comma
Autorzy:
Korpysz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117471.pdf
Data publikacji:
2019-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
pisownia
interpunkcja
przecinek
koma
jota
intensy-fikacja
spelling
punctuation
comma
iota
intensification
Opis:
Rzeczowniki koma i jota, które dosłownie oznaczają odpowiednio: ‘przecinek’ oraz ‘dziewiątą literę alfabetu greckiego’ i ‘polską literę oraz głoskę j’, w pismach Norwida w zdecydowanej większości przypadków mają wtórne znaczenia przenośne. Zwłaszcza wówczas, gdy są one elementami połączeń sfrazeologizowanych, ale też w niektórych innych kontekstach zwykle nazywają one wówczas drobne elementy jakiegoś tekstu. Charakterystyczne, że duża część Norwidowskich użyć mniej lub bardziej bezpośrednio nawiązuje do znanego biblijnego cytatu z Ewangelii św. Mateusza, który w tłumaczeniu ks. Jakuba Wujka brzmi: „Zaprawdę bowiem powiadam wam: dopóki nie przeminie niebo i ziemia, jedna jota albo jedna kreska nie odmieni się w Zakonie, aż się wszystko stanie”. Analizowane Norwidowskie użycia komy i joty pośrednio potwierdzają wagę, jaką poeta przywiązywał nie tylko do grafii i interpunkcji czy ogólniej do formalnych aspektów tekstów, lecz także do właściwego, głębokiego ich rozumienia.
In Norwid’s writings, the nouns koma [comma] and jota [iota] that literally mean respectively: ‘comma’ and ‘the ninth letter of the Greek alphabet’ or ‘the Polish letter and consonant j’, in the vast majority of cases have secondary, figurative meanings – in particular, when they are elements of phraseological units, but also in some other contexts they usually refer to some small elements of a text. It is symptomatic that a large part of Norwid’s usages more or less directly refer to the well-known biblical quotation from the Gospel of Matthew, which in King James Version reads: “For verily I say unto you, till heaven and earth pass, one jot or one tittle shall in no wise pass from the law, till all be fulfilled.” Norwid’s use of comma and iota analysed in this article indirectly confirms the importance that the poet attached not only to the graphic layout and punctuation, or more generally to the formal aspects of the texts, but also to their proper, profound understanding.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37; 217-227
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orthography beyond belief. A case of Stanisław Baczyński
Ortografia nie do wiary. Przypadek Stanisława Baczyńskiego
Autorzy:
Szawerna-Dyrszka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129692.pdf
Data publikacji:
2022-10-11
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
edytorstwo
ateizm
religia
słownictwo
ortografia
pisownia
editing
atheism
religion
vocabulary
orthography
spelling
Opis:
The article deals with the use of majuscule in religious terms in the context of editing the unfinished typescript of Stanisław Baczyński’s Propozycje. Nowa kultura – nowa cywilizacja. The author spelled the words such as Kościoł (as an institution, a population of worshippers), Boży, Chrystusowy (as possessive adjectives) inconsistently – once in uppercase, once in lowercase (the latter more frequently). The author of the article (and the editor of Baczyński’s work) analyzes orthographic norms, both present ones and those contemporary with Baczyński, and on this basis decides to leave unchanged the spelling inconsistencies in religion-related words. These inconsistencies are considered a result of the clash between the atheist worldview and the repressive function of orthography, and at the same time a proof of the author’s linguistic struggle, telling a lot not only about the creative process, but also about the idea of the work.
Artykuł podejmuje problem używania majuskuły w nazwach religijnych, w kontekście pracy edytorskiej nad niedokończonym maszynopisem Stanisława Baczyńskiego zatytułowanym Propozycje. Nowa kultura – nowa cywilizacja. Autor zapisywał słowa takie jak Kościoł (w znaczeniu instytucji, ogółu wiernych), Boży, Chrystusowy (jako przymiotniki dzierżawcze) niekonsekwentnie – raz dużą, raz małą literą (z przewagą stosowania minuskuły). Autorka artykułu (jednocześnie edytorka rozprawy Baczyńskiego) analizuje dzisiejsze, a także współczesne Baczyńskiemu normy ortograficzne i na tej podstawie podejmuje decyzję o pozostawieniu niekonsekwencji w zapisie słów związanych z religią. Uważa je bowiem za rezultat zderzenia ateistycznego światopoglądu z represywną funkcją ortografii, a jednocześnie za dowód językowych zmagań autora, wiele mówiący nie tylko o procesie tworzenia, ale też o idei dzieła.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 64, 1; 355-367
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem Internet jako przedmiot rozważań ortograficznych
The Internet lexeme as an object of spelling considerations
Autorzy:
Cieśla, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679048.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Internet
pisownia słowa Internet
ortografia polska
spelling of the word Internet
Polish spelling
Opis:
W artykule przedstawiono rozważania normatywne dotyczące pisowni leksemu Internet. Przegląd konkretnych rozstrzygnięć i opinii publikowanych na łamach słowników, internetowych poradni językowych oraz książek popularyzujących wiedzę o języku polskim poprzedzony jest przytoczeniem najważniejszych informacji na temat własności komunikacyjnych medium, a także wskazaniem ogółu problemów poprawnościowych związanych z użyciem słowa. Przyjęty tok rozważań zmierza do wskazania słabych punktów proponowanych rozstrzygnięć, które — zdaniem autora — wymagają uszczegółowienia bądź modyfikacji, po to by mogły być skutecznie stosowane przez użytkowników języka.
The article presents normative considerations concerning the spelling of the Internet lexeme. The review of particular decisions and opinions published in dictionaries, online language counselling and books popularizing knowledge about the Polish language is preceded by the most important information on the ontology of the medium, as well as an indication of correctness problems related to the use of the word. The adopted course of considerations will aim to indicate weaknesses of the proposed solutions, which — in the author’s opinion — require more detail or modification so that they can be effectively used by users of language.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 75-91
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Становление норм дистрибуции букв и и ы после ц в русском письме
Formation of the Norms for the Distribution of the Letters и and ы after c in Russian Writing
Autorzy:
Kaverina, Valeria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945031.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia pisowni rosyjskiej
pisownia zapożyczeń
samogłoski po ц
Opis:
W artykule – na materiale takich gazet, jak vesti-kuranty z XVII w., „Vedomosti” z czasów Piotra I, „Sankt-Peterburgskie Vedomosti” i „Moskovskie Vedomosti” z wieków XVIII i XIX – omówiono kształtowanie się normy uzualnej w zakresie użycia liter и/ы po ц. Vesti-kuranty i „Vedomosti” wykazują stałe użycie litery ы po ц w morfemach rodzimych – wbrew tradycji literackiej i zaleceniom w podręcznikach do gramatyki języka cerkiewnosłowiańskiego. Z kolei w zapożyczeniach zaobserwowano stałą tendencję do używania w tej pozycji и/i. Szczególnie często występują wyrazy zapożyczone z końcówką -ция, które po 1710 roku są zapisywane tylko przez i, co można wytłumaczyć specyfiką ówczesnej wymowy. Już w latach dwudziestych XVIII w. wykształcił się uzus, zgodnie z którym po ц pisze się ы, z wyjątkiem wyrazów zapożyczonych, w których po ц stale notuje się tylko и/i. Do wyjątków należy również zaliczyć niewielką grupę zapożyczeń przejętych za pośrednictwem polskim (цымбала, цынга, цырюльник, цыфра), wobec których później w Słowniku akademickim i pracach J. Grota z dziedziny ortografii został skodyfikowany zapis цы, chociaż nie w pełni konsekwentnie (цыфирь – цифра).
The article traces the formation of the Russian spelling norm for the use of и/ы after ц, illustrated from 17th-century news-digests, “Vedomosti” of the era of Peter I, “The St. Petersburg Vedomosti” and “The Moscow Vedomosti” of the 18th–19th centuries. Vesti-chimes and “Vedomosti” demonstrate a stable spelling of ы after ц in Russian native morphemes, contrary to the book tradition and the recommendations of Church Slavonic grammars. At the same time, borrowings show a stable tendency to use и/i in this position. Particularly frequent are foreign words in -цiя, which, from the mid- 1710s. are written only with i, which may be explained by the peculiarities of the pronunciation of that time. Already in the 1720’s , the usage was established according to which ы is written after ц, except in the case of borrowings, where we always find и/i. This small group included loan words of Polish origin (цымбала, цынга, цырюльник, цыфра), whose spelling was later transformed and codified into цы following the Academic Dictionary and Grot’s works on orthography, though not always consistently (цыфирь – цифра).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 67-78
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europejski system opisu kształcenia językowego a pisownia polska jako obca na poziomach A1-C2
Common European Framework of Reference for Languages and Polish spelling at levels A1–C2
Autorzy:
Dembowska-Wosik, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47053466.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
CEFR
CEFR 2020 – Companion Volume
spelling
orthographic competence
curricula for teaching Polish as a foreign language
requirements for Polish certificate exams
ESOKJ/CEFR
pisownia
kompetencja ortograficzna
programy nauczania jpjo
standardy wymagań egzaminacyjnych
Opis:
Tekst poświęcony jest opisom kompetencji ortograficznej w ESOKJ, Programach nauczania JPJO. Poziomy A1–C2 oraz standardach wymagań egzaminacyjnych obowiązujących na państwowych egzaminach certyfikatowych z języka polskiego jako obcego. Na przykładzie tej kompetencji autorka analizuje podobieństwa i różnice pomiędzy ramą, jaką stanowi europejski system opisu kształcenia językowego, a dwoma odwołującymi się do niego dokumentami powstałymi na gruncie glottodydaktyki polonistycznej. Wskazuje, które miejsca w charakterystyce poszczególnych poziomów wymagają doprecyzowania i uzupełnienia. Na podstawie relacji pomiędzy kompetencją ortograficzną a innymi kompetencjami lingwistycznymi oraz działaniami językowymi kompletuje zbiór kryteriów, które powinny zostać uwzględnione w procesie rozbudowywania rozumienia kompetencji ortograficznej w dydaktyce jpjo, a także uzupełnia je o własne propozycje.
The article discusses the descriptions of orthographic competence in CEFR, Programy nauczania JPJO. Poziomy A1–C2 and the requirements for Polish certificate exams. Using this competence as an example, the author analyzes the similarities and differences between the common European framework and the two publications created by teachers of Polish 1 as a foreign language. She points to those places in the descriptions of the particular levels which may require clarification and addition. Based on the relationship between orthographic competence, other linguistic competences and language activities she compiles a collection of criteria that could be used in the process of expanding the understanding of the orthographic competence in teaching the Polish language. Finally, she adds her own suggestions of useful criteria.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2024, 31; 209-223
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imiona ukraińskie w przestrzeni antroponimicznej Republiki Czeskiej
Autorzy:
Ostash, Liubov
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607990.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
first name
dictionary of first names
spelling
Czech anthroponymy
Ukrainian anthroponymy
imię
słownik imion
pisownia
czeski antroponimikon
ukraiński antroponimikon
proper personal name
dictionary of names
spelling of names
Czech anthroponomy
Ukrainian anthroponomy
Opis:
The problem of the Ukrainian first names functioning in the Czech Republic anthroponymic space is quite extensive and covers many issues. The article is focused on the research of the ways the Ukrainian first names are presented in the Czech onomastic papers, in particular, in the Czech anthroponymic dictionary Jak se bude vaše dítě jmenovat? (2017) by the famous Czech scholar Miloslava Knappová. The 2017 latest edition contains 17,000 Czech and foreign‑language forms of first names. Parents have the right to choose any of these first names (be it Czech or foreign) for their child, and if this first name is included in the above-mentioned dictionary, it is a sufficient reason for the chosen name official recording. In the lexical entries, the author provides the Ukrainian equivalents among other foreign‑language parallel forms. These Ukrainian counterparts, in particular, constitute the main source of our research. Also, in the article, the material recorded in the Ukrainian dictionaries has been used to compare different reference sources. To carry out the analysis of the Ukrainian first names functioning in the Czech anthroponymy, the author has used the linguistic descriptive method, comparative and statistical methods. The problem of the Ukrainian first names functioning in the Czech Republic is complicated by the fact that in the Ukrainian language, Cyrillic is used, and the Czech language uses the Roman alphabet. Principles to transliterate the Ukrainian names, written in Cyrillic, by means of the Czech graphemes are presented in the rules of the Czech orthography. It has been concluded that the rules of the Czech orthography are quite efficient in transliterating the Ukrainian names, so they can be used as a reliable example. In the article, various problems arising when the Ukrainian first names are transliterated using the Czech graphemes have been analysed. In particular, a special attention has been paid to the problem of transliterating the Ukrainian letter г in those first names, as well as peculiarities of transliterating the letters и and і, and the ways to render palatalization of the Ukrainian consonants. Issues related to transliteration of the Ukrainian letter є and the general problem of rendering Ukrainian names’ iotation have been analysed. The frequency of the studied names’ use in the Ukrainian anthroponymy has been studied. Several proposals on possible future expansion of the Ukrainian parallels repertoire in the Czech dictionary of first names have been defined. As a result of the analysis carried out, it has become clear that the repertoire of the Ukrainian first names, represented in the Czech dictionary, is very rich and varied, containing 409 Ukrainian male names and 271 Ukrainian female names. They are registered by the Ukrainian dictionaries of first names and correspond to the Ukrainian spelling of 305 male names and 215 female names.
Problem funkcjonowania ukraińskich imion w przestrzeni antroponimicznej Republiki Czeskiej jest dość obszerny i obejmuje wiele kwestii. Artykuł ma na celu ustalić, jak ukraińskie imiona są podawane w czeskich pracach onomastycznych, w szczególności w czeskim słowniku imion Jak se bude vaše dítě jmenovat? autorstwa słynnej czeskiej badaczki Miłosławy Knappowej (2017). Jego najnowsza edycja z 2017 roku obejmuje 17 000 czeskich i obcych form imion. Każde z tych imion (czeskie lub obce) rodzice mają prawo wybrać dla dziecka, jego obecność w wyżej wymienionym słowniku jest wystarczającym powodem do oficjalnego wpisania imienia. Hasła słownika obok obcojęzycznych przedstawiają również ukraińskie odpowiedniki, które są podstawą badania. W artykule w celu porównania wykorzystano materiał obecny w ukraińskich słownikach imion. Analizy ukraińskich imion w czeskim antroponimikonie dokonano drogą wykorzystania metody opisu językoznawczego oraz metody porównawczej i statystycznej. Problem funkcjonowania ukraińskich imion w Republice Czeskiej komplikuje fakt, że język ukraiński posługuje się cyrylicą, a czeski – łaciną. Zasady przekazywania ukraińskich nazw własnych, pisanych cyrylicą, za pomocą zasobów czeskiej grafiki podane są w Przepisach czeskiej pisowni. W artykule stwierdzono, że Przepisy czeskiej pisowni skutecznie przekazują ukraińskie imiona, dzięki czemu mogą być bezpiecznie stosowane. Artykuł analizuje różne problemy, które pojawiają się, gdy ukraińskie imiona są przekazywane za pomocą czeskiej grafiki. Zwrócono uwagę na problem przekazu w imionach ukraińskiej litery г, osobliwości przekazu liter и i і oraz zapisywanie miękkości spółgłosek ukraińskich. Dokonano analizy przekazu ukraińskiej litery є i problemu przeniesienia jotacji w ukraińskich imionach. Wskazano na częstotliwość używania badanych imion w ukraińskim antroponimikonie. Zasugerowano propozycję ewentualnego rozszerzenia repertuaru ukraińskich odpowiedników imion w czeskim słowniku imion w przyszłości. W wyniku dokonanej analizy ustalono, że repertuar imion ukraińskich, który jest reprezentowany w czeskim słowniku imion, jest bardzo bogaty i różnorodny: mieści się w nim 409 męskich imion ukraińskich i 271 żeńskich imion ukraińskich. Spośród nich odnotowano w ukraińskich słownikach imion, odpowiadające im w ukraińskiej pisowni nazwy – 305 imion męskich i 215 żeńskich.
The problem of the functioning of Ukrainian names in the anthroponymic space of the Czech Republic is quite voluminous and covers many issues. The article focuses on one of these issues: how the Ukrainian names are presented in Czech onomastic works, in particular in the Czech dictionary of the names of the famous Czech scholar Miloslava Knappova Jak se bude vaše dítě jmenovat? (2017). Its latest edition of 2017 covers 17 thousand Czech and other language names. In the glossary articles, the author between the foreign language parallels is also presenting corresponding Ukrainian names. Parents have the right to choose any of these names (Czech or foreign) for their child, its presence in the above-mentioned dictionary is a sufficient reason for the official record of the name.The problem of the functioning of Ukrainian names in the Czech Republic is complicated by the fact that the Ukrainian language uses Cyrillic, and Czech uses Latin. Principles of the transfer of Ukrainian proper names, written by Cyrillic, by means of Czech graphic are given in the Rules of Czech spelling. The article concludes that the Czech spelling rules are very successful in presenting Ukrainian names, so they can be safely used as a reliable example.As a result of the analysis, it became clear that the repertoire of Ukrainian names, which is represented in the Czech Dictionary of Names, is very rich and varied: it's 409 Ukrainian male names and 271 Ukrainian female names. They are recorded in Ukrainian dictionaries of names and correspond to the Ukrainian spelling of 307 male names and 217 female names.The article analyzes the various problems that arise when the Ukrainian names are translated using Czech graphics. In particular, attention was paid to the problem of transferring the Ukrainian letter "г" in their personal names, the peculiarities of the letters "и" and "и", and the reproduction of the softness of the Ukrainian consonants. The transfer of the Ukrainian letter "є" and a general problem of the transfer of iotation in Ukrainian names were analysed. The frequency of the use of studied names in the Ukrainian anthroponymic is indicated. Proposals on possible expansion of the Ukrainian repertoire of parallels in the Czech Dictionary of Names in the future are expressed.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrzest Polski w oczach historyka języka
The Baptism of Poland from the perspective of historical linguistics
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911265.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
baptism of Poland
Polish writing system
the emergence of the literary language
Czech and Latin influences
chrzest Polski
pisownia polska
powstanie języka literackiego
wpływy czeskie i łacińskie
Opis:
W zwięzłym szkicu autor zwraca uwagę na następujące konsekwencje chrztu Polski: wzmocnienie państwa (jako głównego czynnika sprawczego powstania języka polskiego), przyjęcie pisma w postaci alfabetu łacińskiego, przyjęcie łaciny w funkcji pierwszego (chronologicznie) języka literackiego i uniwersalnego języka kultury chrześcijańskiej w jej wariancie rzymskim, przyjęcie europejskich wzorców oświatowych, rozstrzygającą rolę Kościoła w ukształtowaniu podstaw polskiego języka literackiego oraz ogólne usytuowanie Polski w kręgu kultury Zachodu.
The author of this brief article draws attention to the following consequences of the baptism of Poland: empowering of the country (as a main causative factor of the emergence of the Polish language), the adoption of the Latin alphabet for the writing system, establishing Latin as the first literary language (chronologically) and as the universal language of the Christian culture in its Roman variant, adopting European educational patterns, the crucial role of the Church in creating the foundation for the Polish literary language and the general situation of Poland in the Western cultural heritage.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisownia afrykat „c” i „č” w Ewangeliarzu Tip-7 ze zbioru Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Dawnych f. 381, nr 7
Правописание аффрикат „ц” и „ч” в Евангелии Тип-7 из собрания РГАДА ф. 381, № 7
Autorzy:
Szwed, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023592.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gospel Book
full aprakos
Old Russian language
Old Russian orthography
Opis:
The paper touches upon the phenomenon of interchanging consonants c and č in the text of the full lectionary from the Russian State Archive of Ancient Acts in Moscow. The research aims at establishing orthographical rules which were followed by the writers of the book, as well as at defining the number and categories of mistakes which were made by the writers while breaking the aforementioned rules. The research findings amount to a linguistic confirmation of the northern origins of the Gospel Book Tip-7. Moreover, the results are the basis for assessing the level of the writers’ professionalism and for comparing this old text with other manuscripts created in similar locations and times.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 305-314
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oznaczenia literowe samogłosek w różnych rodzajach pisma drukowanego z XVII wieku (na podstawie „Słonecznika” Jeremiasza Drexeliusa)
Letter Markering of Vowels in Different Types of Printed Writing from XVII century (on the basis of “Slonecznik” by Jeremiasz Drexelius)
Autorzy:
Sawa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943854.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
antique book
spelling
letter
vowel
printed writing
starodruk
pisownia
litera
samogłoska
pismo drukowane
Opis:
“Slonecznik” by Jeremiasz Drexelius was published in 1630. It was the first book printed in Pawel Konrad’s local printing house. In the composition of the text, there have been used three kinds of printed writing: schwabacher, italics and antique. The article presents ways of writing vowels in the excerpts of text that were composed with those types of writing. The excerpts provide documentation for variance and prescriptiveness in orthography of the time.
W 1630 roku został opublikowany w Lublinie Słonecznik Jeremiasza Drexeliusa. Był on pierwszą książką wydaną przez miejscową oficynę wydawniczą, należącą wówczas do Pawła Konrada. Do składu tego tekstu zostały użyte trzy rodzaje pism drukowanych: szwabacha, kursywa i antykwa. Artykuł przedstawia sposoby zapisu samogłosek we fragmentach tekstu złożonych tymi pismami, które dokumentują wariantywność i normalizację ówczesnej ortografii.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series; 2015, 4
2451-1153
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy blogów a norma ortograficzna w zakresie stosowania wielkich i małych liter
The name of the blogs and the spelling standard in the use of capital and small letters
Autorzy:
Banach, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679079.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
blogi
blogi tematyczne
internet
norma ortograficzna
pisownia wielkimi i małymi literami
blogs
thematic blogs
Internet
spelling standard
spelling of capital and small letters
Opis:
W niniejszym artykule analizie poddany został sposób zapisu nazw polskich blogów tematycznych w kontekście stosowania wielkich i małych liter. Ich autorzy sięgają po jedną z pięciu opcji: zapis zgodny z polską normą ortograficzną — pierwszy człon wielką literą, zapis zgodny z angielską normą ortograficzną — wszystkie człony wielkimi literami, złamanie wszystkich zasad ortograficznych — wszystkie człony małymi literami, zapis wszystkich członów wersalikami lub zapis nieszablonowy. Ukazuje to brak jednoznacznych reguł dotyczących pisowni w przestrzeni wirtualnej. W artykule podjęto również próbę wskazania motywacji blogerów oraz funkcji, jakie mogą pełnić poszczególne formy zapisu.
This article analyses the way of writing the names of Polish thematic blogs in the context of using capital letters. Authors may choose from one of five options: writing in accordance with the Polish spelling standard — the first word with a capital letter, writing in accordance with the English spelling standard — all word in capital letters, breaking all spelling rules — all words in small letters, writing all words in capital letters or unconventional writing. This shows the lack of explicit spelling rules in the virtual space. The article also attempts to indicate the bloggers’ motivation and the functions that can be performed by individual forms of writing.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 117-129
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ortografia i pisownia w ankietach Georga Wenkera do Niemieckiego atlasu językowego z obszaru środkowych Mazur
The orthography and spelling in Georg Wenker’s questionnaires for the German Language Atlas of Central Masuria.
Autorzy:
Rembiszewska, Dorota Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850452.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
linguistic geography
Masurian dialects
Polish dialects
19th-century Polish orthography
geografia lingwistyczna
gwary mazurskie
dialekty polskie
XIX-wieczna ortografia polska
Opis:
W artykule omówiono zagadnienia ortograficzne i pisowniowe w ankietach do Niemieckiego atlasu językowego zapisanych w latach 80. XIX w. w części środkowej i wschodniej współczesnych Mazur – regionu położonego w północno-wschodniej części Polski. Ankiety zawierają tłumaczenia 40 zdań niemieckich (ułożonych przez bibliotekarza z Marburga Georga Wenkera) na miejscową gwarę. W odniesieniu do pisowni i ortografii w analizowanym materiale uwzględniono m.in. występowanie kreskowanego é, np. lepiéj, Śniég, używanie j na oznaczenie g, np. inaczeg, jagka, nag więczey, w tym jako rezultat asynchronicznej wymowy spółgłosek wargowych miękkich, np. c’ezegenc’, dschischag, dzegenc ‘dziewięć’. Zwrócono uwagę na znaczną różnorodność zapisów samogłoski y, np. y,᷆ ӳ, ỳ, ÿ, ў. Odnotowano przykłady zapisów na sposób niemiecki, np. zapisy z zamiast c: zale zarno ‘całe czarno’, uzuł ‘najwięcej się uczył’; tz zamiast c: motzno, umentzone. Omówione ankiety wyraźnie wskazują na utrzymanie się dawnych polskich tradycji pisowniowych, a z drugiej strony uwidacznia się wpływ ortografii niemieckiej.
The article discusses the orthography and spelling in questionnaires for the German Language Atlas written in the 1880s in the central and eastern parts of contemporary Masuria, a region in the north-east of Poland. The questionnaires contain translations of 40 German sentences (compiled by Georg Wenker, a librarian from Marburg) into the local dialect. With regard to the spelling and orthography, the material analysed takes into account, among other things, the occurrence of é, e.g. lepiéj, Śniég, the use of j to denote g, e.g. inaczeg, jagka, nag więczey, also as a result of asynchronous pronunciation of soft labial consonants, e.g. c’ezegenc’, dschischag, dzegenc ‘dziewięć’. The text highlights the wide variety of renditions in writing of the y vowel, e.g. y᷆, ӳ, ỳ, ÿ, ў. Examples are provided of German-related spelling, e.g. with the use of z instead of c: zalezarno ‘całe czarno’, uzuł ‘najwięcej się uczył’; tz instead of c: motzno, umentzone. The questionnaires under discussion clearly show the persistence of old Polish spelling traditions, while on the other hand they indicate the influence of German orthography.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 93-100
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pisowni wyrażenia Ś/święty M/mikołaj i innych problemach ortograficznych w pracy redaktora podręczników do nauki języka polskiego w szkole podstawowej
How to write the expression Ś/święty M/Mikołaj (Santa Claus, Saint Nicolas) and about another problems with the orthography in primary schoolbooks of Polish
Autorzy:
Ginter, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626553.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
the expression Ś/święty M/Mikołaj (Santa Claus, Saint Nicolas)
another problems with the orthography
primary schoolbooks of Polish
unclear rules of the Polish orthography
the non-inclusion of all issues
dictionaries and the rules of spelling
editors
practical problems with the orthography
the semantics or teaching
wyrażenie Ś/święty M/mikołaj
pisownia
inne problemy ortograficzne
praca redaktora
podręczniki do nauki języka polskiego w szkole podstawowej
największą trudnością
pisownia wyrazów wielką i małą literą
umiar w wykorzystywaniu wielkiej litery
wybranye klas wyrazów
nadużywanie wielkiej litery
współczesne teksty kultury popularnej
Opis:
Jak wynika z przedstawionych przykładów, największą trudnością dla redaktora podręczników szkolnych (a być może także dla każdego innego świadomego użytkownika języka polskiego) jest pisownia wyrazów wielką i małą literą - przede wszystkim użycie danej litery ze względów znaczeniowych. Nie ma jednej uniwersalnej metody na rozwiązanie tego problemu, wydaje się jednak, że w kwestiach wątpliwych, nienormalizowanych przez słownik ortograficzny, warto zalecić umiar w wykorzystywaniu wielkiej litery, która jest przecież szczególnym rodzajem znaku, zarezerwowanym jedynie dla pewnych wybranych klas wyrazów. Wyrażenia typu dziewczynka z zapałkami, muzeum w Wilanowie czy kolej nadza- lewowa z powodzeniem tłumaczyć można jako nazwy opisowe, a uczeń mający styczność z takimi wariantami pisowni nie nabywa nawyku nadużywania wielkiej litery, o którego wyrobienie nietrudno w kontakcie ze współczesnymi tekstami kultury popularnej.
The article presents some spelling difficulties that have schoolbooks editors. A person editing a schoolbook of Polish (Polish language and literature as a primary school subject) may have problems with determining how to write a word. The reasons for this are unclear rules of the Polish orthography and the non-inclusion of all issues in dictionaries and the rules of spelling. Moreover, editors may have practical problems with the orthography, associated with the semantics or teaching. The article contains many examples of such matters.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2013, 8, 2; 67-80
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The interaction of orthography, perception and phonology in the adaptation of E /ɜ:/ in loanwords into Russian
Odziaływanie pisowni, percepcji oraz fonologii na adaptacje angielskiego /ɜ:/ w zapożyczeniach w języku rosyjskim
Взаимодействие орфографии, перцепции и фонологии в процессе адаптации английского гласного /ɜ:/ в англицизмах
Autorzy:
Laidler, Kateryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311776.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
адаптация заимствований
фонология
фонетика
акустика
орфография
русский язык
английский язык
adaptacja zapożyczeń
fonologia
fonetyka
akustyka
pisownia
język rosyjski
język angielski
loanword adaptation
phonology
phonetics
acoustics
orthography
Russian
English
Opis:
In the process of loanword nativisation, foreign sounds are inevitably altered so as to comply with the phonological principles of the borrowing language. There is, however, an ongoing debate as to whether such modifications are attributable to the phonological similarity between the source and the target segments, their acoustic closeness, orthographic conventions of the languages involved or an impact of additional extralinguistic factors. The issue seems particularly relevant in the case of those sounds whose adaptation in the target language involves several changes. The present paper deals with the issue of the so-called British English long schwa adaptation in loanwords from English into Russian. E /ɜ:/ nativisation poses an interesting research problem due to its lacking a single phonologically or phonetically closest equivalent in Russian. Thus, a considerable variability can be observed in how it is adapted. The present paper aims to examine the major mechanisms and patterns of E /ɜ:/ nativisation in Russian loanwords and shed some light onto the interplay of phonology, acoustic similarity and orthography. Towards this goal, the major adaptation scenarios of 200 established loanwords containing E /ɜ:/ have been compared to the results of an online experiment in which 41 native speakers of Russian with no command of English listened to a list of English words containing the sound in question in different segmental contexts and were asked to transcribe them using Cyrillic characters. The analysis demonstrates that while established loanwords are often influenced by orthography, spelling-based adaptations are inevitably reinforced by phonology and in some cases acoustic similarity. Moreover, a number of such adaptations is marginal if they are not supported by either phonology or phonetics, and the most common substitutes show an interplay of all three factors. Hence, our findings shed some light onto the nature of /ɜ:/ nativisation in the Russian language as well as add to the debate of the loanword adaptation phenomena in general.
Данная статья посвящена вопросу фонологической адаптации звука /ɜ:/ в англицизмах. Нативизация этого гласного представляет собой интересную исследовательскую проблему из-за отсутствия в русском языке однозначного его эквивалента, что ведёт к значительной вариативности в его адаптации, на которую в различной степени, влияют взаимодействие фонетических и фонологических принципов русского языка, а также нормы орфографии и дополнительные внеязыковые факторы.   Настоящее исследование, является первой в своём роде попыткой систематизирования подобных языковых данных, а также их интерпретации в контексте современных теорий фонологической адаптации заимствований. Статья представляет собой тщательное изучение механизмов адаптации английского /ɜ:/ в устоявшихся заимствованиях с последующим его сравнением с результатами эксперимента, в ходе которого, перед носителями русского языка, не владеющими английским, была поставлена задача прослушать список английских слов и записать их кириллицей. Несмотря на то, что в англицизмах адаптация звука /ɜ:/ часто является отражением его записи в английских словах, такого рода транслитерация в большинстве случаев подкреплена фонологическими принципами русского языка, а также акустическим сходством звуков в русском и английском. Более того, процент модификаций, опирающихся исключительно на графической записи английских слов, является маргинальным, в то время как наиболее часто используемые адаптации демонстрируют четкое взаимодействие всех трёх факторов. Таким образом, описанные в статье результаты, проливают свет на механизмы и закономерности нативизации звука /ɜ:/ в англицизмах, а также вносят вклад в обсуждение явления фонологической адаптации заимствований в целом.
Adaptacja E /ɜ:/ w utrwalonych pożyczkach w języku rosyjskim jest wynikiem interakcji między ortografią, fonologią i percepcją. Najczęstszy wariant adaptacyjny jest zatem motywowany wszystkimi trzema siłami, podczas gdy mniej powszechne substytuty są poparte tylko fonologią i percepcją lub w przypadku najrzadszych wyłącznie ortografią. Wzorzec ten pokazuje również, że wpływ pisowni jest raczej ograniczony, jeśli formy te nie są fonologicznie lub percepcyjnie bliskie fonemowi docelowemu. Co więcej, zarówno fonologia jak i fonetyka są w stanie przewidzieć najczęstsze wzorce substytucji E /ɜ:/. Jednak podczas gdy podejście fonologiczne tylko poprawnie określa najodpowiedniejsze substytuty, podejście fonetyczne pozwała przewidzieć częstotliwość ich występowania (przynajmniej w przypadku pożyczek online). Różnice między pożyczkami dokonywanymi w czasie rzeczywistym i utrwalonymi dobrze pokazują w jakim stopniu poszczególne czynniki wpływają na ostateczny kształt zapożyczeń, więc badania nad adaptacją takich słów powinny obejmować dogłębną analizę różnych czynników językowych oraz pozajęzykowych.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 180-206
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мовностилістичні особливості публіцистики Святомира Фостуна в журналі „Сурмач”
Językowe i stylistyczne cechy publicystyki Swiatomyra Fostuna w czasopiśmie „Surmacz”
Linguistic features of Sviatomyr Fostun’s journalism in the journal “Surmach”
Autorzy:
Sawczuk, Rusłana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343500.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
journalistic text
the spelling of 1929
stylistic devices
the journal “Surmach”
Sviatomyr Fostun
tekst publicystyczny
pisownia 1929 roku
środki stylistyczne
czasopismo „Surmacz”
Swiatomyr Fostun
Opis:
W artykule przedstawiono analizę tekstów publicystycznych Swiatomyra Fostuna, publikowanych w londyńskim czasopiśmie wojskowym „Surmacz”. W szczególności zbadano specyfikę ich konstrukcji gramatycznej i stylistycznej. Stwierdzono, że publicystyka autora odzwierciedla cechy fonetyczne, ortograficzne, leksykalne i morfologiczne, skodyfikowane w pisowni ukraińskiej w 1929 roku. Przedstawicielami twórczej autoekspresji dziennikarza w analizowanych tekstach publicystycznych są tropy i figury stylistyczne, które stanowią poszerzenie ram znaczeniowych wiadomości, ujawniają jej głębokie, istotne cechy. Stwierdzono, że autor posługuje się środkami stylistycznymi w języku publicystycznym dla wzmocnienia emocjonalnego i ekspresyjnego, cech aksjologicznych (oceny pozytywnej i negatywnej), wskazówek komunikacyjnych i pragmatycznych. Elementy intertekstualne przyczyniają się do strukturalnej i semantycznej całości tekstów publicysty, koordynują percepcję i interpretację wiadomości przez adresata we właściwym kierunku.
The article deals with the journalistic texts of Svyatomyr Fostun, published in the London military journal “Surmach” (Trumpeter). It analyzes the specifics of the grammatical and stylistic design of these texts. It was found that the author’s journalism reflects the phonetic, orthographic, lexical, and morphological features codified in the Ukrainian spelling of 1929. The journalist’s creative self-expression in the analyzed journalistic texts includes tropes and stylistic figures, which expand the semantic framework of the text, and reveal its essential features. The conclusion is that the author uses stylistic devices in journalistic language for emotional and expressive reinforcement, axiological characteristics (positive and negative evaluation), communicative and pragmatic guidelines. Intertextual elements contribute to the structural and semantic integrity of the publicist’s texts, and coordinate the addressee’s perception and interpretation of the message in the right direction.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 1; 59-73
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kłopotach z pisownią wyrażeń z komponentem święty na podstawie pytań i odpowiedzi zamieszczonych na stronach internetowych poradni językowych
The problems with spelling some expressions containing święty based on questions and answers which are posted on the language clinics’ websites
Autorzy:
Ginter, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626551.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
the problems with spelling
some expressions containing święty
the language clinics’ websites
the current rules of orthograph
the promotion of linguistic awareness
pisowni wyrażeń z komponentem święty
internetowa poradnia językowa
aktualne przepisy ortograficzne
propagowanie świadomości językowej
Opis:
This article presents questions about writing the part święty (Saint, Holy) in the verbal connections like Święty (or święty) Piotr (Saint Peter), Święta (or święta) Trójca (Holy Trinity), Święty (or święty) Duch (Holy Spirit), kościół św. Jana (St. John’s Church), which are addressed by users of the Polish language to the language clinics’ sites. The current rules of orthography (the capital or lowercase in phrases with święty) are not clear – so giving the correct answer may be a real problem and a challenge for language institutions. This issue is an example which shows what is the role of these clinics in the promotion of linguistic awareness.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 1; 27-39
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies