Pisownia wyrażenia "dzień Wszystkich Świętych" – o czynnikach destabilizujących normę skodyfikowaną

The author refers to the research showing the divergence of norms and orthographic usage in the spelling of the expression dzień Wszystkich Świętych and considers the reasons for this situation in the broader context of the spelling of religious holiday names. The author points out extralinguistic factors, such as difficulties in establishing an official name for the holiday, as well as linguistic factors, including inconsistencies in the treatment of classifying elements of names in orthographic rules, discrepancies in the presentation of the forms of religious holiday names in different reference sources, variability in codification decisions in recent years, lack of complete clarity in formulating orthographic rules regarding the spelling of religious holiday names, the need to rely on extralinguistic knowledge in determining the form of the name, and the influence of the productive pattern of „Day X.” In conclusion, the author advocates for a more lenient assessment of non-standard spelling of the name dzień Wszystkich Świętych as an expression of a blatant disregard for spelling, as well as recognition of the validity of voices calling for reconciliation with the spontaneous development of Polish spelling, relaxing regulations in cases where usage deviates from codification and allowing for variant spellings in such situations.

Autorka, odwołując się do badań pokazujących rozchodzenie się normy i ususu ortograficznego w przypadku pisowni wyrażenia dzień Wszystkich Świętych, rozważa, jakie są przyczyny takiej sytuacji w szerszym kontekście pisowni nazw świąt religijnych. Wskazuje na czynniki pozajęzykowe: trudności w ustaleniu oficjalnej/urzędowej nazwy święta, oraz językowe, do których należą: niejednolitość traktowania elementów klasyfikujących nazw w regułach ortograficznych, rozbieżności w podawaniu postaci nazw świąt religijnych w różnych źródłach referencyjnych, zmienność decyzji kodyfikacyjnych w ostatnim okresie, brak całkowitej jednoznaczności w formułowaniu reguł ortograficznych dotyczących pisowni nazw świąt religijnych, konieczność odwoływania się do wiedzy pozajęzykowej w ustalaniu postaci nazwy oraz oddziaływanie produktywnego wzorca Dzień X-a. W konkluzji postuluje złagodzenie oceny nienormatywnego zapisu nazwy dzień Wszystkich Świętych, a także uznania za słuszne głosów wskazujących na konieczność pogodzenia się ze spontanicznym rozwojem pisowni polskiej, złagodzenia przepisów, w których przypadku uzus odbiega od kodyfikacji i dopuszczania w takiej sytuacji wariantów pisownianych.