Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "philosophy of language" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Review article: Charles Taylors critical philosophy of language
Autorzy:
Stalmaszczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051108.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Charles Taylor
The Language Animal
critical philosophy of language
designative theory
constitutive theory
Opis:
The article presents Charles Taylor’s critical philosophy of language and it reviews his recent book on the human linguistic capacity. Critical philosophy of language is understood here as a broad (philosophical, social and political) perspective on language characterized by multifaceted concern with the linguistic and cognitive mechanisms involved in language use. The paper discusses Taylor’s interest in language and philosophy of language, and focuses on his seminal distinction between the ‘designative-instrumental’ and ‘constitutive-expressive’ theories of language. In the former theory language is understood within the confines of Cartesian representational epistemology, whereas in the latter language constitutes meaning and shapes human experience (one of the features important for defining the critical approach to philosophy of language).
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2019, 40; 409-417
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rhetoric as Philosophy of Language. An Aristotelian Perspective
Autorzy:
Piazza, Francesca
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/954258.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
Rhetoric
Philosophy of Language
Italian Thought
Aristotle
Opis:
This paper sustains that rhetoric can be a fruitful way of practicing philosophy of language. The starting point is a suggestion drawn from the work of the Italian philosopher Roberto Esposito. According to Esposito, one of the main characteristics of the Italian thought is the focus on the necessary connection between language and extra-linguistic world. I argue that rhetoric (intended in an Aristotelian sense), thanks to its extra-linguistic aim (persuasion), pays particular attention to this connection. This has important consequences: 1. considering speakers and listeners as essential components of speech and assigning a key position to the listener; 2. including the sphere of emotion in the fi eld of refl ection on language; 3. considering truth as a social practice; 4. considering the agonistic dimension as a constitutive element of the speech.
Źródło:
Res Rhetorica; 2017, 4, 1; 3-16
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nietzsche – ekstremalna filozofia języka?
Nietzsche – Extreme Philosophy of Language?
Autorzy:
Żukowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941312.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The coherence of the Nietzschean conception of language is discussed in the article. First, Nietzsche's critique of the referential semantics and the correspondence theory of truth implied by the so-called "tropological" linguistic theory as well as the doctrine of perspectivism is questioned. Consequently, the core of the argumentation is to reveal the naturalistic and metaphysical assumptions of Nietzsche's strict relativistic philosophy of language and interpretation. The conclusiveness of the Nietzschean deconstruction of metaphysics as a pure language creation seems to be doubtful with regard to his construction of the 'will-to-power metaphysics'. Moreover, the reception of the Nietzsche’s philosophy as deconstructivistic after the II World War has to be revised while confronted with his hermeneutical philology. Finally, the status of the Nietzschean affirmation of reality as a play of interpretations in accordance with Paul de Man can be recognized as purely rhetorical.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2007, 19-20; 45-56
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What Is the Sense in Logic and Philosophy of Language
Autorzy:
Wybraniec-Skardowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/749864.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
categorisation
denotation
logic and philosophy of language
categorial language
syntactic and semantic senses
intensional semantics
meaning
extensional semantics
syntactic and semantic compatibility
algebraic models
truth
structural compatibility
compositionality
language communication
Opis:
In the paper, various notions of the logical semiotic sense of linguistic expressions – namely, syntactic and semantic, intensional and extensional – are considered and formalised on the basis of a formal-logical conception of any language L characterised categorially in the spirit of certain Husserl's ideas of pure grammar, Leśniewski-Ajdukiewicz's theory of syntactic/semantic categories and, in accordance with Frege's ontological canons, Bocheński's and some of Suszko's ideas of language adequacy of expressions of L. The adequacy ensures their unambiguous syntactic and semantic senses and mutual, syntactic and semantic correspondence guaranteed by the acceptance of a postulate of categorial compatibility of syntactic and semantic (extensional and intensional) categories of expressions of L. This postulate defines the unification of these three logical senses. There are three principles of compositionality which follow from this postulate: one syntactic and two semantic ones already known to Frege. They are treated as conditions of homomorphism of partial algebra of L into algebraic models of L: syntactic, intensional and extensional. In the paper, they are applied to some expressions with quantifiers. Language adequacy connected with the logical senses described in the logical conception of language L is, obviously, an idealisation. The syntactic and semantic unambiguity of its expressions is not, of course, a feature of natural languages, but every syntactically and semantically ambiguous expression of such languages may be treated as a schema representing all of its interpretations that are unambiguous expressions.
Źródło:
Bulletin of the Section of Logic; 2020, 49, 2
0138-0680
2449-836X
Pojawia się w:
Bulletin of the Section of Logic
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lying and Misleading within the Philosophy of Language: A Relevance-Theoretic Perspective
Autorzy:
Kisielewska-Krysiuk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888707.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
lying
misleading
relevance theory
explicature
linguistics
Grice, Paul
Opis:
The aim of the paper is to examine the lying/misleading distinction from a relevance-theoretic perspective (cf. Sperber and Wilson [1986] 1995; 2004; Wilson and Sperber 2002; 2012). On standard accounts, the distinction is drawn parallel to the saying/implicating distinction. ‘What is said’, rooted in Grice (1975), has been subject to extensive discussion and numerous reanalyses under a variety of terms (see, for example, Recanati 1993; Bach 1994; Carston 2002), but no agreement has been reached as to the content of ‘what is said’ and the borderline between ‘what is said’ and ‘what is implicated’. Accordingly, within the philosophy of language the attempts to capture the lying/misleading distinction (Meibauer 2005; 2011; 2014ab; Saul 2012ab; Stokke 2013; 2016) rely on diff erent notions of ‘what is said’. The paper is an attempt to take a stance in the debate on the distinction under discussion from the perspective of Relevance Theory (Sperber and Wilson [1986] 1995; 2004; Wilson and Sperber 2012), which is a cognitive extension and modifi cation of Gricean model of communication and has been seriously concerned with the elaborated concept of what is said, known as ‘explicature’. One of our goals is to see how the relevance-theoretic understanding of “what is said” (Carston 2002; 2009; 2010; Carston and Hall 2012) aff ects the lying/misleading distinction, and the other way round. In an attempt to provide ground for the relevance-theoretic account, a critical overview and comparison of the existing approaches to lying and misleading is also presented.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2017, 26/2; 79-100
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naming God: Christian Philosophy of Language, Wierzbicka’s Natural Semantic Metalanguage and Intercultural Dialogue
Autorzy:
Popiołek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560046.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
philosophy of language
theolinguistics
linguistics
semantics
Cappadocians
accommodation
Opis:
Who is He, to Whom we address words God, Theos, Deus, etc.? How far goes possibility for adaptation of religious and philosophical language from other (non-Western) cultures? Do  people, by  using certain words and terms, denote being of God, or are they just conventional names? Those questions were raised quite early in theological debates in early stages of Christianity, and answers were given by such prominent Church Fathers as Gregory of Nyssa and Basil the Great. The problem resurfaced millennium later, when Western missionaries encountered nations and people whose religious and philosophical concepts were far different from their own. Should they accommodate local terms to fit the Christian concept of God, or should they introduce Western terminology? This translational and linguistic problem leads to the question: are there universal concepts which (despite of cultural affiliation, based on the common human experience) could communicate the Christian idea of God? Findings of Wierzbicka, and her own claim is: yes – there are semantic primes, through which we  can translate our ideas (with minor imperfections). But this last question goes beyond the reach of mere secular linguistics, and enters the domain of theology. For it is theological claim that in our human nature we are capable of addressing Triune God.
Źródło:
Theological Research. A Journal of Systematic Theology; 2016, 4; 117-132
2300-3588
Pojawia się w:
Theological Research. A Journal of Systematic Theology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Platońska filozofia mowy
Linguae apud Platonem existimatio philosophica
Autorzy:
Danek, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52229475.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Plato
Platon
philosophy of language
Opis:
In Platonicis scriptis expressae ad vocabuli dicendique rectitudinem pertinentes animadversiones hac in commentatiuncula tractantur. Quae pars philosophiae Platonis in principiis congruentem se praebet cum placitis nostrae aetatis: Secundum utramque sententiam destinata sunt verba rebus indicandis et docendis alius ab alio hominibus. Quidquid eorum ope enuntiatur, vertit semper ad eum, qui sermonem excipit, nec non ad rem verbis edictis subiectam.
Źródło:
Collectanea Philologica; 1995, 1; 47-60
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Discoveries: Contemplations on some works of Veit Krenn
Enthüllungen: Betrachtung einiger Arbeiten von Veit Krenn
Autorzy:
KLAWE, Christoph
KRENN, Veit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033779.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Umea Shinoda-Kuracejo
Tematy:
abstract art
anatomy
philosophy of language
Opis:
This article explains and shows some examples of the graphical and sculptural works of the Austrian pathologist Veit Krenn, who uses his detailed knowledge of microscopic and macroscopic anatomy to create derived objects of art, which strikingly transcend the templates to reach an impressive state of abstraction – appealing discoveries of the true contents of the original forms towards their structural essence. By means of analogies the creative approach of the artist is readily used to illuminate similar ways of contemplating the essence of meaning in the philosophy of language in a brief outline
Źródło:
Medicina Internacia Revuo; 2014, 26, 103; 110-116
0465-5435
Pojawia się w:
Medicina Internacia Revuo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presupozycje w perspektywie logicznej
Presupposition from a logical perspective
Autorzy:
Kulińska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567950.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
presupposition
logical
philosophy of language
Frege
Strawson
Russell
Opis:
The main aim of this article is to show the problem of presupposition from the side of the logical analysis of language. Deliberations on the topic derive from the nineteenth century and are connected to Gottlob Frege. In his work titled "On sense and reference", he asks how the expressions with a referring function should be translated into logical language. He also emphasizes "assumptions for the existence of referent (designation)", whose characteristic feature is that their authenticity is a crucial condition to provide a sentence with a logical meaning. Therefore, Frege highlighted the crucial feature of presupposition that is constancy under negation. However, Frege's concept lacks unity when it comes to the level of the language on which the assumptions should be made. An opposing view on presupposition is presented by Russell and his idea of definite descriptions, which solves the problem of sentences with non-existent subject terms, of which Frege's language philosophy does not provide a precise explanation. Russel claims that denoting phrases can be expressed in the form on conjunction of the value of the sentence and thus sentences predicating on something that does not exist happen to be false. However, Russel's view differs from the one presented by a twentieth-century philosopher, Peter Strawson. The latter maintains that the problems mentioned derive from the fact that scholars do not notice the difference between sentences and sentences used to have an assertive meaning and, consequently, that the sentences cannot be true or false since this is a characteristic feature of statements. He also emphasizes a connection between them, in which one statement is a primary condition to give a logical value to another statement. Strawson called the phenomenon a presupposition and claimed that it can be recognized as a specific kind of pragmatic deduction/presupposition. The article focuses on showing the three views on presupposition on the grounds of the philosophies of language presented by scholars mentioned above.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2016, 13; 239-250
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Garść uwag o semantycznym zaangażowaniu socjologów
Autorzy:
Remisiewicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667989.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
meaning
objectiveness
philosophy of language
sense
sociology of religion
Opis:
There is a common opinion that a researcher cannot be entirely objective. Although they can keep a semantic neutrality, their identity and social environment make it impossible to maintain this neutrality in the practice. The author tries to prove that this neutrality is impossible as well because every scientist chooses their own philosophy of language. The author shows examples of certain statements of sociology of religion confronted with three positivist requirements and ways in which the choice can influence the interpretation. We can translate the statements to become compatible with the requirements of the language but every translation is subject to risk of losing the depth, the root of thinker’s intention. Since there are many opposite views on philosophy of language a need arises to develop a sociological thought concerning thisaspect of their work.
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2014, 4
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language and Idealism
Autorzy:
Marsonet, Michele
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968768.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
language
philosophy of language
metaphysics
ontology
epistemology
logical empiricism
Opis:
In the philosophical inquiry adopted by logical empiricists, analysis of scientific language becomes something similar to a metaphysical endeavor which is meant to establish the bounds of sense, and this stance may be easily traced back to Wittgenstein’s Tractatus Logico-Philosophicus. On the other hand, the analytic tradition transferred this conception to the analysis of ordinary language, and this move, eventually, was able to restore the confidence of many philosophers in their own work. After all they were doing something important and worthwhile, that is to say, something no one else was doing, since linguists are certainly concerned with language, but from quite a different point of view. At this point we may well ask ourselves: What is wrong with this kind of approach, given the present crisis of the analytic tradition and the growing success of the so-called postanalytic thought? At first sight it looks perfectly legitimate and, moreover, it produced important results, as anybody can verify just reading the masterpieces of contemporary analytic philosophy. To answer the question: What is wrong?, we must first of all take into account language itself and check what it is meant to be within the analytic tradition. This will give our question a clear answer. We have to verify, furthermore, what kind of knowledge philosophy needs to be equipped with if it wants to preserve its autonomy. The logical positivists clearly claimed in their program that there is no synthetic a priori knowledge such as the one envisioned by Immanuel Kant. There is, however, an analytic and a priori knowledge which is supplied by mathematics and logic alone. Within this field, the techniques of contemporary formal logic are exalted because they allow us to build artificial languages which - at least theoretically - eliminate the ambiguities of everyday speech.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2021, 12, 23; 156-177
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der Grenzgang der Geste. Körperliche Ausdrucksformen zwischen 1800 und 1900
Autorzy:
Lemke, Anja F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700369.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Germanistów Polskich
Tematy:
gesture, philosophy of language, Rousseau, Heinrich von Kleist, Hofmannsthal
Opis:
In his essay “On gesture” Giorgio Agamben argues that western society has lost its natural sense of gestures at the end of the 19th Century. This article examines the development of gestures from the 18th century onwards arguing that instead of a loss of the “natural gesture” one should consider the increasing interest in gestures in the 18th century already as an answer to the the threatening loss of the idea of the natural in modern society. Analyzing Rousseau, Kleist and Hofmannsthal the article wants to demonstrate how gestures always have servered to at once elaborate and blur the borders between the natural and the artificial.
Źródło:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2013, 2, 3
2353-656X
2353-4893
Pojawia się w:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Is Money a Linguistic Form? Integrating Simmel’s Construction of Monetary Value into the Framework of the Philosophy of Language
Autorzy:
Leder, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790687.pdf
Data publikacji:
2018-12-19
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Socjologiczne
Tematy:
economics imperialism
monetary value
linguistic value
linguistic form
Simmel
de Saussure
Wittgenstein
Opis:
In his study, the author discusses his hypothesis of money as a linguistic form, one understood sensu stricto, as Ferdinand de Saussure would. This approach seems to be the key to explaining some important phenomena: the so-called ‘economics imperialism’ in the social sciences and the specific character of economic language, as seen from the perspective of the humanities. Both the ‘uncanny character’ of economic terms and ‘economics imperialism’ appear in this text as symptoms, or ways in which economic signs, especially money understood as a sign, specifically manifest themselves. The logical analysis of the construction of these signs-analysis based on Saussure’s and Simmel’s propositions-is the main topic of this article. First, the author revisits a well-known parallel between formal structures of linguistic and monetary signs developed in Saussure’s Course in General Linguistics. Second, a crucial difference in these structures is presented and theoretically explained using tools developed by Georg Simmel. The author goes on to consider whether this difference locates the monetary sign outside the realm of language per se. Finally, by applying certain claims made by Ludwig Wittgenstein on the limits of language, the author develops his hypothesis that money is a linguistic sign, but a specific one; it is a kind of a ‘border phenomenon.’ In this text, the author proposes the term ‘linguistic form’ to distinguish this kind of sign. Some theoretical and social consequences of this state of affairs are proposed; inter alia the immanent social antagonism between the symbolic articulation of the social sphere and the economic one.
Źródło:
Polish Sociological Review; 2018, 204, 4; 515-526
1231-1413
2657-4276
Pojawia się w:
Polish Sociological Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Movenglish: Dance as Sign System
Autorzy:
Popow, Niko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446442.pdf
Data publikacji:
2023-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Susanne Langer
philosophy of dance
aesthetics
semiotics
philosophy of language
Opis:
The paper examines a central question in the philosophy of dance from the vantage point of a specific choreographic practice: Movenglish. Movenglish attempts to establish a one-to-one mapping between English words and dance movement equivalents in the body in a way that maximally captures both the connotative and denotative aspects of the words in question. The paper argues that the success of Movenglish has several important consequences for the philosophy of dance as well as our understanding of sign systems more generally. The paper elaborates one of the strongest contributions to the philosophy of dance – the work of Susanne Langer – in order to show how the conclusions drawn from the dance produced through Movenglish both contribute to and depart from Langer’s philosophy.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2023, 7, 3; 103-114
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic Relativity and Its Relation to Analytic Philosophy
Autorzy:
Batisti, Filippo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561276.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
linguistic relativity
Sapir-Whorf hypothesis
Philosophy of language psycholinguistics
extended mind
Opis:
The history of so-called ‘linguistic relativity’ is an odd and multifaceted one. After knowing alternate fortunes and being treated by different academic branches, today there are some new ways of investigating the language-thought-reality problem that (i) put into dialogue the latest trends in language-related disciplines (ii) generate room for philosophical themes previously overlooked, (iii) reassess the very idea of linguistic relativity, despite its popularized versions which have circulated for decades and which have led an otherwise fruitful debate to extremes. It is argued that a multidisciplinary approach is desirable in order to broaden future research. In the last few years the opportunity to study this matter following a common trend in several disciplines has been created. Language, and cognition too, are now conceived as intrinsically social phenomena. It is argued that relativistic effects should be investigated in social realms, and that analytic philosophy could help with this task.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2017, 31, 2; 201-226
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od analizy do morfologii. Przyczynek do rozważań nad filozoficzną metodą Ludwiga Wittgensteina
On Ludwig Wittgenstein’ Philosophical Method — from Analysis to Morphology
Autorzy:
Piekarski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341596.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Wittgenstein
philosophical grammar
morphology
logical analysis
phenomenology
philosophy of language
Opis:
W artykule dyskutowany jest problem jedności filozofii Wittgensteina. Wykazuje się, że Wittgenstein stosuje dwie metody badań. Modyfikacje jego filozofii są skorelowane z modyfikacjami jego metody myślenia i dociekania. W Tractatus logicophilosophicus jedyną poprawną metodą jest logiczna metoda analizy zdań. We wczesnych latach trzydziestych przekształca on swoją filozofię w fenomenologiczny opis doświadczenia, a za jej cel uznaje konstrukcję języka fenomenologicznego. Po 1933 roku Wittgenstein rozpoznał gramatyczny wymiar języka, i utworzył narzędzia analizy gramatycznej. Wprowadził pojęcia gier językowych i form życia. Jego filozofia stała się morfologią i opisem ludzkiej praktyki językowej.
The article discusses the problem of the unity of Wittgenstein’s philosophy. The author suggests that Wittgenstein uses different methods of inquiring. The modifications of his philosophy are correlated with modifications of his method of thinking and investigations. In Tractatus logico-philosophicus the only correct philosophical method is that of logical analysis of sentences. In early 30s his philosophy becomes a phenomenological description of experience. The task is to construct phenomenological language. After 1933 Wittgenstein recognizes the grammatical dimension of language, and creates tools of grammatical analysis. He introduces concepts of language-games and forms of life. His philosophy becomes the morphology and description of human linguistic practice.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2013, 1; 235-244
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od natury słowa do słowa o naturze. Recenzja książki Bolesława Andrzejewskiego pt. Filozofia słowa. Zarys dziejów
From Nature of the Word to the Word on Nature. Review on „Filozofia słowa. Zarys dziejów” [The Philosophy of the Word. A Short History]by Bolesław Andrzejewski
Autorzy:
Dziurosz-Serafinowicz, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929287.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
philosophy of the word
philosophy of language
language
word
speech
logos
Opis:
Herethis paper is review on monographical pulication „Filozofia słowa. Zarys dziejów” [The Philosophy of the Word. A Short History] by Bolesław Andrzejewski. The Polish philosopher’s book is one and only publication which dares to present and contrast concepts and theories on the word which appears in the history of Western Civilisation from the times of ancient Greek philosophers, through Christian thinkers and German romantics and representants of Enlightenment, ending with English and American pragmatists and positivists, not to omit prominent linguists like Ferdynand de Saussure, Noam Chomsky, Ernst Cassirer or Wilhelm von Humboldt. Original view of the author on philosophy of language makes the reviewed book unique, since Andrzejewski tries to break through the analytic, so common nowadays, paradigm and proposes to run the consideration concerning language in the spirit of lingua ac communitas, so to speak, he treats language basically as a tool for interpersonal communication and a way of gaining understanding within community.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2021, 2(24) B; 195-206
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Von den “Luftgebäuden” der Philosophie in der Stadt der Sprache: An Analysis of the Metaphors in the First Part of Wittgenstein’s <i>Philosophical Investigations<i/>
Autorzy:
Porcaro, Ciro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27321784.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Tematy:
Metaphor Analysis
Philosophical Investigations
German Linguistics
Wittgenstein
Philosophy of Language
Opis:
The present study has as its object three of the most frequent and representative metaphors of the first part (paragraphs from 1 to 133) of Ludwig Wittgenstein’s Philosophical Investigations. In particular, the analysis focuses on the following mappings: LINGUISTIC EXPRESSIONS ARE TOOLS, LANGUAGE IS A CITY and MEANING IS A PURE CRYSTAL. The methodological approach adopted in the study as well as the analytical proceedings are both borrowed from the theory of conceptual metaphor (see: Lakoff and Johnson 1980, Lakoff 1993 and Kövecses 2002, 2020). The three metaphors were identified through a careful manual search of the text. An automatic search for source domain vocabulary followed to identify any further instances of the metaphors. In a second step, the conceptual structure of the metaphors was outlined; the entailments of the mappings were listed and interpreted on the backdrop of the arguments developed in Wittgenstein’s work. Finally, a comparison of the structures of the three conceptual metaphors was made. The analysis revealed the existence of complex and coherent conceptual mappings motivating the use of the identified metaphorical expressions. The comparison among the three metaphors confirmed the hypothesis that the entailments of the first two mappings mentioned above are all consistent with each other, playing a fundamental role in the comprehension of Wittgenstein’s position on language and meaning. Conversely, the internal logic of the third metaphor reflects a conception of language rejected by the philosopher.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 257-270
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“My tongue swore but my heart did not”: vindicating ordinary language philosophy against the procustean bed of scientism in the philosophy of language
Autorzy:
Pérez Chico, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048757.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
ordinary language philosophy
Stanley Cavell
J.L. Austin
Benson Mates
Ludwig Wittgenstein
Opis:
Often vilified, if not outright rejected, ordinary language philosophy has been sustained, from its very beginnings, due to the farne of authors such as Austin and the later Wittgenstein; but not, however, on its own merits. These, w hen recognized, are branded as either constituting a bad philosophy of language, or simply a bad philosophy altogether. Thus, same charitable interpretations have tried to domesticate its methods to make it compatible with a mare orthodox philosophy of language. Very gradually, however, this situation is changing, largely thanks to the influence that Stanley Cavell's philosophy is having on several generations of philosophers. The main thing is to convince ourselves that ordinarylanguage philosophy is not strictly speaking a philosophy of language. It is a philosophy that proceeds from the ordinary and pays attention to the importance that the ordinary has for philosophy. We will, in the course of this article, analyze the criticisms and attempts to domesticate ordinary language philosophy and will anticipate Cavell's defense of the ordinary language philosophy as practiced by Austin and Ryle in Cavell's inheritance of the farmer.
Źródło:
Forum for Contemporary Issues in Language and Literature; 2021, 2; 74-98
2391-9426
Pojawia się w:
Forum for Contemporary Issues in Language and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o teorii znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza
Some reflections on the Kazimierz Ajdukiewicz’s theory of meaning
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950273.pdf
Data publikacji:
2016-06-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophy of language
cognitive science
meaning of meaning
theory of interpretation
Opis:
The current discourse in the philosophy of law and philosophy of language is focused on one question – what is the proper meaning of the concept of meaning? The main problem in this reflections is a definition of a term ‘meaning’. Kazimierz Ajdukiewicz, the most renown Polish logician, which analyzed this problem, present the definition of ‘meaning’ as a proper understanding of the sense of the directives. Many current philosophers take this part of Ajdukiewicz’s work to demonstrate the cognitive part of the philosophy of law and especially the philosophy of language. In the Polish theory of law this issue is overlooked. In my opinion Ajdukiewicz was a creator of the philosophical concept ‘meaning’, and this article will consider the possibility that the idea of directive concept of ‘meaning’ and the conception of meaning belongs rather to the philosophy of language than constitutes the theory of logic.
Źródło:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2016, 5, 1; 300-318
2299-1875
Pojawia się w:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pewnych problemach racjonalistycznej filozofii umysłu i filozofii języka. Uwagi na marginesie Rozprawy fizykalnej o mowie Geraulda de Cordemoy
Reflection on some of the issues of rationalist philosophy of mind and philosophy of language. Remarks on the margins of A philosophical discourse concerning speech by Gerauld de Cordemoy
Autorzy:
Święczkowska, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118335.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
G. de Cordemoy
rationalistic philosophy of language
acquisition of language
cartesianism
occasionalism
Opis:
The deliberations contained herein concern the issues touched upon in a short work titled A philosophical discourse concerning speech written by Geraud de Cordemoy (1626-1684), a French philosopher and thinker who – in his own words – was a firm believer in the philosophy of Descartes and claimed to be a Cartesian. Apart from Logic and Grammar from Port-Royal, Cartesian literature of the 17th does not present a single other separate work devoted to the philosophy of language and the properties of speech. Aside from several interesting topics discussed by the author, one particular issue deserves special attention – namely, the occasionalistic interpretation of the mechanism of human communication. Still, this concept does not tower over other issues which, when reflected upon within the framework of Cartesian doctrine, gain new meaning in the context of contemporary discussion on the phenomenon of speech, its ontogenesis, and social functions. These include Coremoy’s thoughts on the social aspects of language and the mechanism of speech acquisition in children.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2014, 14; 261-276
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GRAMATYKA UNIWERSALNA – RAY JACKENDOFF VERSUS NOAM CHOMSKY
UNIVERSAL GRAMMAR: RAY JACKENDOFF VERSUS NOAM CHOMSKY
Autorzy:
Rogalski, Andrzej Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488164.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Noam Chomsky
gramatyka uniwersalna
Ray Jackendoff
filozofia języka
universal grammar
philosophy of language
Opis:
The most controversial aspect of generative grammar of Chomsky was a hypothesis that humans have a specific cognitive innate structure in language acquisition, called afterwards the Universal Grammar (UG) hypothesis. That approach was consequently sustained by him in Syntactic Struc- tures, Aspects of The Theory of Syntax, and The Minimalist Program. In fact, Chomsky’s analytic attention was mostly focused on the structure of the syntax of language, that in turn is to generate different phonological structures as well as semantic ‘interpretation’ respectively. Identifying of UG with a deep-structure level of a language did not influenced in solving a problem of innate cognitive structure of humans. Ray Jackendoff, grown up among the generativists, does not share the ‘syntactocentric’ approach of Chomsky proposing the ‘parallel architecture’ in which phonological, syntactic and semantic levels are reciprocally interfaced in the program of ‘biolinguistics’ that is to encourage the necessary culture of inter-scientific collaboration. By means of his theory of conceptual semantics Jackendoff tries to show that a system of concepts expressed in human lan- guage is an autonomous generative component of human brain/mind that processed out of evolution.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 3; 5-28
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inferencjalizm semantyczny. Studium analityczno-krytyczne filozofii języka Roberta B. Brandoma
Semantic Inferentialism: Analytical and Critical Study of Robert B. Brandom’s Philosophy of Language
Autorzy:
Kublikowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097344.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
znaczenie
oznaczanie
prawda
asercja
wnioskowanie
uzasadnianie
zobowiązanie
meaning
reference
truth
assertion
inference
justification
entitlement
Opis:
Inferencjalizm semantyczny Roberta B. Brandoma jest ważną i nową teorią znaczenia we współczesnej, analitycznej filozofii języka. Wyłożona została w bardzo obszerny sposób w monografii pt. Making It Explicit: Reasoning, Representing and Discursive Commitment. Jest to teoria jednocześnie pragmatyczna, normatywna, holistyczna i dyskursywna. Stanowisko Brandoma jest z jednej strony gloryfikowane, natomiast z drugiej strony wzbudza kontrowersje. Powstaje zatem metafilozoficzne pytanie: Jak ocenić wkład tej teorii w filozofię języka? Inferencjalizm akcentuje wnioskowania materialne, askrypcje de re i użycie wyrażeń deiktycznych. Są to kategorie „wertykalne”, akcentujące „związek” z rzeczywistością. Brandom jednak kładzie nacisk także na anaforyczną koncepcję referencji i prawdy. To czyni jego podejście wartościowym, anaforyczne bowiem rozumienie referencji i prawdy dostarcza dodatkowego objaśnienia użycia słów „odnosi się” i „ jest prawdziwe”. Ale kategorie te są „horyzontalne”. Brandom dostrzega problem nabywania empirycznego znaczenia przez wyrażenia inicjujące łańcuchy anaforyczne i proponuje — jako próbę rozwiązania problemu — zmodyfikowanie inferencjalizmu semantycznego przez poszerzenie go o epistemologią rewizyjną i fallibilistyczną. Dodatkowo wspomaga on swoją teorię przez pragmatykę normatywną, aplikującą kategorię asercji, uprawnienia, różnorodnych zobowiązań, czy „zdobywania punktów”. Wydaje się jednak, że wciąż brakuje pojęcia prawdziwości mocniejszego niż to zaproponowane w koncepcji anaforycznej — pojęcie prawdy, wyrażone przy użyciu relacji korespondencji między językiem a rzeczywistością. Idea korespondencji ma tę wadę, że trudno jest ją satysfakcjonująco zdefiniować. Ważną jednak zaletą takiej relacji jest to, że jest ona relacją „język–rzeczywistość”, a nie tylko anaforyczną relacją „język–język”. Postawiony zarzut nie dyskwalifikuje inferencjalizmu. Wyraża on jedynie ogólno-epistemologiczną trudność z definicją prawdy. Natomiast doniosłością inferencjalizmu jest to, że próbuje on łączyć różne elementy, a przez to — w bardziej adekwatny sposób — objaśnić czym jest znaczenie i wyjaśnić, jak wyrażenia je nabywają.
Robert B. Brandom’s semantic inferentialism is an important and new theory of meaning in the contemporary, analytical philosophy of language. This theory is presented in an extensive way in the monograph entitled Making It Explicit: Reasoning, Representing and Discursive Commitment. The theory is pragmatic, normative, holistic and discursive. On the one hand, Brandom’s standpoint is glorified and on the other hand, it is controversial. This is why a metaphilosophical question arises: How to evaluate the impact of this theory into the philosophy of language? Inferentialism emphasises a material inference, de re ascription and the usage of demonstratives. Such categories are “vertical” and they accent „connection” with reality. Nevertheless, Brandom also emphasises an anaphoric concept of reference and truth. It makes his standpoint valuable because anaphoric understanding of reference and truth delivers an additional explication of the usage of words “refer to” or “is true.” But such categories are “horizontal.” Brandom grasps the problem of acquiring empirical meaning by expressions which initiate anaphoric chains. This is why he proposes — as an attempt of solving the problem — a modification of semantic inferentialism by adding revisionary and fallibilistic epistemology. In addition, Brandom enforces his theory by normative pragmatics which applies categories of assertion, entitlement, various commitments and a “score-keeping.” However, it seems that what is still missing is a notion of truth stronger than the one proposed in the anaphoric conception. What is requested is a notion of truth expressed in terms of the relation of the correspondence between a language and a reality. The disadvantage of the idea of correspondence is that it is difficult to define in a satisfactory way. But an important advantage is that it is “a language-reality” relation and not only “a language-language” relation. The objection does not demolish inferentialism. It expresses only a general epistemological difficulty of defining truth. However, the importance of inferentialism is that it tries to unite various elements. The theory attempts to explicate — in a more adequate way — what a meaning is and to explain how it is acquired by expressions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 145-169
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura języka a kultura logiczna w myśli Johna Locke’a
The Culture of Language versus Logical Culture in John Locke’s Thought
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488541.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
filozofia języka
Oświecenie
John Locke
history of philosophy
philosophy of language
Enlightenment
Opis:
This article discusses the problems of language in John Locke’s thought. In the present studies the dominating considerations focus on the history of epistemology and philosophy of language. This study takes into account a broader intellectual context of the philosophy of language pursued at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries. First and foremost it places the problems of language in the context of changes in the teaching of logic and rhetoric. Locke inspired the then beliefs about the significance of language as the tool of science and public discourse, in the questions of education, morality, politics, and religion. The English philosopher emphasized how important was the duty to shape the activity of the human mind, one of which was to develop linguistic skills; such skills are the condition of the reliability of knowledge and argumentative efficacy in social communication.
Artykuł podejmuje problematykę języka w myśli Johna Locke’a. Dotychczas dominują opracowania tej tematyki z zakresu historii epistemologii i filozofii języka. Niniejsze dokonanie uwzględnia szerszy kontekst intelektualny filozofii języka uprawianej na przełomie wieku XVII i XVIII. Przede wszystkim umieszcza problematykę języka w kontekście zmian jakie dokonały się w nauczaniu logiki i retoryki. Locke inspirował ówczesne przekonania o istotnym znaczeniu języka jako narzędzia nauki i publicznego dyskursu, w kwestiach wychowania, moralności, polityki, religii. W postulat właściwego kształtowanie aktywności ludzkiego umysłu wpisywał obowiązek dbałości o sprawność językową, stanowiącą warunek rzetelności poznania i argumentacyjnej skuteczności w komunikacji społecznej.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 5-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mosty nad przepaścią? W odpowiedzi Michałowi Piekarskiemu
Bridges over the gaps? A response to Michał Piekarski
Autorzy:
Płotka, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068964.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia języka
fenomenologia
noemat
Edmund Husserl
Roman Ingarden
philosophy of language
phenomenology
noema
Opis:
Artykuł jest dyskusją z wybranymi elementami interpretacji pracy Witolda Płotki pt. Studia z fenomenologii poznania. Transcendentalna filozofia Edmunda Husserla a problem wiedzy, którą sformułował Michał Piekarski. W artykule pyta się o relację metody fenomenologicznej do szeroko pojętego postępowania analitycznego, wskazując na podobieństwa i różnice pomiędzy oboma podejściami. Ponadto autor przybliża rozumienie języka przez Husserla, zwłaszcza w kontekście analizy noematu.
This article discusses certain aspects of Michał Piekarski’s analysis of Witold Płotka’s book Studies in the Phenomenology of Cognition. The transcendental Philosophy of Edmund Husserl and the Problem of Knowledge. It considers the relationship between the phenomenological method and the analytical approach broadly understood. It also examines the similarities and differences between the two approaches. Lastly, the author reconstructs Husserl’s view of language, especially in the context of the analysis of the noema.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 4; 151-158
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language and Politics in India and China: A Cross-Cultural Comparative Study
Autorzy:
Komarzyca, Daniel
Fras, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015812.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
China
India
philosophy of language
linguistic relativity
political culture
comparative perspective
left-libertarianism
Taoism
Opis:
This paper provides insights into the relationship between language and politically relevant aspects of culture in India and China which are as follows: attitude toward revolution and tradition, the domination of politics over religion or vice versa, and a concern for the liberty of the individual. The paper introduces a novel approach to the comparative study of civilizations by advancing the political-linguistic explanation. In so doing, it combines Hajime Nakamura’s hypothesis of the strict connection between language and culture (understood as a way of thinking) with Samuel P. Huntington’s emphasis on the impact of cultural differences on the political dimension of society – so that our explanatory model can be expressed as follows: language→culture→politics. As far as language is concerned, the focus is on the basic structure of Sanskrit and Chinese; besides, special attention is given to Indian and Chinese philosophies of language. Culturally, the most relevant schools of Hindu philosophy may be called “ultraconservative” since they tend to ground unchanging meaning firmly in metaphysics and rely on the supreme authority of ancient religious texts. In contrast, the Chinese typically considered language a social mechanism for shaping our behavior (so the relation of language and society is the most crucial); they also expressed clearly divergent views on naming. In short, at least four distinctive perspectives are essential: (1) conservative Confucianism, (2) anti-traditional and highly authoritarian Legalism, (3) egalitarian and linguistically skeptical Laozian Daoism, (4) nonconformist and proto-libertarian Zhuangzian Daoism.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2020, 4 (49); 9-36
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aposiopesis albo figury myśli w dobie ucieleśnionego umysłu
Aposiopesis or figures of thought in the space of art and the brain
Autorzy:
Grodecka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041358.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rhetorical figures
neuropsychology
study on reception
philosophy of language
neurophenomenology
neurology
poetry
painting
music
Opis:
The Author is interested in the states of becoming silent, discontinuing one’s utterance, which are associated with certain mechanisms of the functioning of the brain, as well as in the observation of such states in different artistic disciplines. Looking for an answer to the question how aposiopesis operates in words, sounds, and images, she analyzes pieces of music, poems (Zbigniew Herbert’s Pora), and examples of visual arts (Wojciech Pakmur’s paintings of the tango). In her reconstruction of the research field, the Author refers to rhetoric ( Jerzy Ziomek, Seweryna Wysłouch), the philosophy of language (Michel Foucault, Jean-François Lyotard), and neurophenomenology. The aim of the article is to suggest a new mode of reading that seeks inspiration and language in works from the field of neuropsychology (Maria Pąchalska), hermeneutic phenomenology (Mark Johnson), or neurology (António Damásio, Oliver Sacks). The Author’s analyses refer to Raoul Schrott and Arthur Jacobs’s concept (Gehirn und Gedicht, 2011), and the conclusions confirm that one should not look for a model (pattern) in the reception of art, but describe mental processes. The proposed mechanism of interpretation is most accurately reflected by the metaphor of dance improvisation, where one does not meditate on and then perform particular steps and gestures, but “thinks in motion.” This mode of reading emphasizes the spatial dimension of thought processes and their dynamic nature. 
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2018, 34; 87-105
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Многоаспектная интерпретация фраземы в монографии Н. Алефиренко "Теоретичні питання фразеології": к юбилею ученого
Multi-Aspect Interpretation of the Phraseme in Nikolaĭ Alefirenko’s Monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï: On the Occasion of His Jubilee
Wieloaspektowe rozumienie frazemu w monografii Nikołaja Alefirenki Теоретичні питання фразеології. Z okazji jubileuszu badacza
Autorzy:
Космеда, Татьяна
Ковтун, Оксана
Осипова, Татьяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697127.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
intertextuality
Nikolaĭ Alefirenko
philosophy of language
the subject of science
the concept of the phraseme
Opis:
This article is dedicated to the renowned Russian and Ukrainian linguist Nikolaĭ Alefirenko on the occasion of his 75th birthday. The paper considers his approach to the study of the phraseme presented in his monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï [Theoretical Issues of Phraseology] (1987), which includes a multi-dimensional and comprehensive description of this concept through the prism of his philosophy of language, and which is based on the material of the Ukrainian language from the early Soviet period of his scholarly activity. The article draws attention to the intertextual dimension of Alefirenko’s monograph, noting his knowledge of tradition and heritage of classical linguistics on the one hand, and novel approaches in the modern study of language on the other, coupled with a careful selection of illustrative material from a large body of phraseological dictionaries as well as literary works and journalistic texts. The phraseme is approached as a multifaceted phenomenon, and it is captured using a system of definitions clarifying its features and types. It is analysed in the context of the philosophy of language – through the prism of semantics, syntactics and pragmatics. The author’s scientific thinking is characterised by the ability to see this issue in all linguistic dimensions. As interpreted by Afirenko, the phraseme is (1) “a symbol of the life of a language”, (2) a structural unit of the language system, (3) a component of the linguistic (phraseological) picture of the world (4) with peculiar epistemological roots, (5) an active component of the communication process, (6) reflecting the philosophy and logic of the language and (7) demonstrating a kind of connection with units of all its levels; (8) “a unit of the highest language level”; (9) “one of the means of human self-expression”. In Afirenko’s model, the phraseme is a complex unit which is unique in nature, and his understanding fully corresponds to the modern linguistic paradigm. Although his study was written 35 years ago, it is certainly still novel today.
Artykuł jest dedykowany wybitnemu rosyjskiemu i ukraińskiemu językoznawcy Nikołajowi Alefirence z okazji jego 75. urodzin. Dotyczy rozważań nad pojęciem frazemu, przedstawionych przez badacza w monografii Теоретичні питання фразеології [Zagadnienia teoretyczne frazeologii] (1987). Praca ta zawiera kompleksową i wielostronną analizę frazemu w kontekście filozofii języka wyznawanej przez autora, opartą na materiale języka ukraińskiego z wczesnego radzieckiego okresu działalności naukowej lingwisty. W artykule zwrócono uwagę na intertekstualne ujęcie zagadnienia. Odnotowano erudycyjność autora zarówno w kontekście tradycji, spuścizny językoznawstwa klasycznego, jak też nowatorskich poglądów we współczesnej lingwistyce, podpartych analizą dużej liczby słowników frazeologicznych, utworów literatury pięknej i publicystyki. Frazem jest traktowany jako zjawisko wieloaspektowe, definiowane za pomocą  systemu określeń doprecyzowujących jego cechy i typy. Analizowany jest przez pryzmat semantyki, syntaktyki i pragmatyki. Rozumienie frazemu cechuje językoznawcza wieloaspektowość. Alefirenko uznaje go za (1) „symbol życia języka”, (2) strukturalną jednostkę systemu języka, (3) komponent językowego (frazeologicznego) obrazu świata, (4) element mający swoiste korzenie epistemologiczne, (5) aktywny składnik procesu komunikacyjnego, (6) komponent odzwierciedlający filozofię i logikę języka, (7) element związany z innymi jednostkami języka, na wszystkich jego poziomach, (8) „jednostkę najwyższego poziomu języka”, (9) „jeden ze sposobów wyrażania siebie przez człowieka”. Jest jednostką kompleksową i niepowtarzalną, której rozumienie odpowiada współczesnemu lingwistycznemu paradygmatowi naukowemu. Monografia powstała 35 lat temu, ale do dziś niewątpliwie pozostaje pracą nowatorską.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La relación entre acto intencional, significación e intuición complementadora husserlianos y los niveles del significar semánticos
The relation between intentional act, meaning and Husserlian supplementary intuition and the levels of semantic meaning
Autorzy:
Rodríguez-Iglesias, Ígor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676289.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
semántica
filosofía del lenguaje
signo lingüístico
Husserl
significado
semantics
philosophy of language
linguistic sign
meaning
Opis:
This article describes three concepts of Husserl: intentional act, meaning and supplementary intuition. In this paper I argue that these three concepts advance the types of content defined in Semantics later, with J. Lyons and E. Coseriu: sense, designation / reference and meaning. Likewise, a theory of the Husserlian sign is compared with other contemporary concepts. The importance for the further developments of what will be the Structural Semantics is highlighted.
Este artículo describe tres conceptos de Husserl: acto intencional, significación e intuición complementadora, que se ponen en relación con la semántica estructural. En este trabajo defiendo que estos tres conceptos adelantan los tipos de contenido definidos en Semántica posteriormente, con J. Lyons y E. Coseriu: sentido, designación/referencia y significado. Asimismo, se muestra una teoría del signo husserliana comparada con otras conceptuaciones contemporáneas al filósofo. Se destaca la importancia para los desarrollos ulteriores de lo que será la Semántica como ciencia lingüística.
Źródło:
e-Scripta Romanica; 2018, 6; 65-76
2392-0718
Pojawia się w:
e-Scripta Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od matematyki do analizy języka naturalnego. Kilka uwag o filozofii języka Gottloba Fregego
From mathematics to natural language analysis. Some remarks about Gottlob Frege’s philosophy of language
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38438117.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
philosophy of language
linguistic meaning
semantics
sens of the expression
reference
force of a sentence
proper name
definite description
filozofia języka
znaczenie językowe
semantyka
sens wypowiedzi
odniesienie
siła zdania
prawidłowa nazwa
konkretny opis
Opis:
Gottlob Frege (1848–1925) był głównie matematykiem, który chciał wzmocnić tę dyscyplinę na gruncie filozoficznym. Punktem wyjścia była analiza języka matematyki, jednak jego zainteresowania skupiały się na języku naturalnym. Dziś zasłynął nie jako matematyk, ale raczej jako filozof języka i zasługuje na miano ojca tej dyscypliny. Jego pisma są powszechnie uznawane przez filozofów i lingwistów za przełomowe prace z zakresu filozofii języka. Jego osiągnięcia docenili głównie brytyjscy filozofowie analityczni zajmujący się analizą języka. W artykule skupiam się na tej części spuścizny Fregego, która jest wciąż żywa w filozofii języka i nowożytnym językoznawstwie. W szczególności analizuję matematyczne inspiracje semantyką Fregego i konsekwencje jej zastosowania w języku naturalnym. Następnie skupiam się na związku pojęć semantycznych wprowadzonych przez Fregego z dość niejasnym pojęciem znaczenia językowego oraz wskazuję problemy, jakie pojawiają się w przypadku zastosowania semantyki Fregego do języka naturalnego. Pokrótce przedstawiam aktualne kierunki analizy języka naturalnego, które zmierzają do przezwyciężenia problemów generowanych przez teorię Frege'a.
Gottlob Frege (1848–1925) was mainly a mathematician who wanted to reinforce this discipline on philosophical ground. The starting point was the analysis of the language of mathematics, but his interests focused on natural language. Nowadays he is not famous as mathematician but rather as a philosopher of language, and he deserves the title of the father of this discipline. His writings are widely recognized by philosophers and linguists as seminal papers in philosophy of language His achievements were appreciated mainly by British analytic philosophers who dealt with the analysis of language. In the paper I focus on the part of Frege’s legacy that is still vivid in philosophy of language and modern linguistics. I particularly analyze mathematical inspiration of Frege’s semantics and the consequences of its application to natural language. Then I focus on the relation of semantic notions introduced by Frege with a rather unclear notion of linguistic meaning, and indicate the problems that appear if Frege’s semantics is to be applied to natural language. I briefly present the current directions in the natural language analysis that tend to overcome the problems generated by Fregean theory.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 57-75
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół najnowszej polskiej refleksji nad dziejami językoznawstwa
Around the recent Polish reflection on the history of linguistics
Autorzy:
Zbrocki, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
language
word
philosophy of language
philosophy of words
history of linguistics
język
słowo
filozofia języka
filozofia słowa
historia językoznawstwa
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad poruszoną w dwóch głośnych książkach wydanych w Polsce w 2016 roku problematyką historii refleksji nad językiem i słowem.
The purpose of the article is a critical reflection on the issues raised in two high-profile books on the history of reflection on language (word) published in Poland in 2016.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2018, 42; 95-99
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Logika i język" pół wieku później
"Logic and Language" a Half Century Later
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561350.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
Jerzy Pelc
semiotyka logiczna
filozofia języka
filozofia analityczna
filozofia w Polsce
logical semiotics
philosophy of language
analytic philosophy
Polish philosophy
Opis:
An extensive Polish anthology Logic and Language, for which Jerzy Pelc selected and translated a number of papers, has been for many years an invaluable resource in teaching and research. It has provided a helpful and instructive picture of some essential debates within analytic philosophy. However, in addition to several crucial essays, which firmly belong to the core texts of this tradition, the anthology includes also marginal and insignificant papers. And what is even more surprising, Pelc has passed over contributions of a few hugely influential philosophers (G. E. Moore, L. Wittgenstein, W. V. Quine, J. L. Austin, and H. P. Grice), and the justification of his selection given in the preface to the collection is incomplete and far from convincing.
Obszerna antologia Logika i język z analitycznej filozofii języka, do której J. Pelc wybrał i przełożył teksty, była przez wiele lat wykorzystywana w nauczaniu i badaniach w Polsce. W udany sposób przedstawia niektóre dyskusje toczone w ramach filozofii analitycznej. Jednakże obok tekstów kluczowych, które weszły do kanonu tej tradycji, zawiera także prace marginalne i mało znaczące. Zaskakujące jest pominięcie przez Pelca kilku bardzo ważnych filozofów i ich dorobku (G. E. Moore’a, L. Wittgensteina, W. V. Quine’a, J. L. Austina i H. P. Grice’a), a podane we wstępie do antologii uzasadnienie tych braków jest niekompletne i mało przekonujące.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2019, 33, 2
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Życińskiego zmagania z językiem o Bogu
Joseph Życiński’s struggle with the language about God
Autorzy:
Heller, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140671.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
philosophy of language
process philosophy
analytical theology
language game
Józef Życiński
Ludwig Wittgenstein
Alfred North Whitehead
Willard Van Orman Quine
Opis:
In the two-volume work Theism and the Analytical Philosophy (1985; 1988a) Joseph Życiński took up the challenge of renewing Christian metaphysics so that it could appear as a full-fledged partner in the dialogue with other streams of contemporary philosophy. This renewal should use two sources: the methodological principles of analytic philosophy, especially its philosophy of language, and certain elements of Whitehead’s process philosophy. This study presents a critical reconstruction of Życiński’s arguments contained in the first two chapters of (1985), which are devoted to the problem of language. Main results of this part of Życiński’s work are negative, that is, they refute the arguments and interpretations of those analytical philosophers who show the meaninglessness of the theistic language or try to assimilate it to other standard languages, depriving it of a reference to the transcendent reality. How can a positive part of the Życiński program be developed? It seems that only by formulating specific problems in the field of philosophy of God, or even theology, and choosing the right linguistic tools to drill down on a given problem and seek its solution. This is in line with Wittgenstein’s concept of language games. Życiński tries to do this in (1988a). Życiński turned out to be a precursor of nowadays increasingly developing analytical theology.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 109-125
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pragmatics, discourse and philosophy
Autorzy:
Cap, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762701.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
philosophy of language
philosophy of linguistics
pragmatics
discourse analysis
discourse practice
discourse data
speech act
macro speech act
presupposition
Proximization Theory
Opis:
Following the linguistic turn in analytical philosophy, concern for language underlies some of the most important strands of philosophical practice, making issues of mind, language and discourse virtually inseparable elements of scientific inquiry. Just as philosophy looks to language and linguistics to endorse different ontological and epistemological postulates, linguistics looks to philosophy in addressing its key questions of meaning, function and use. In this paper I argue that pragmatics and discourse analysis are areas where the relation between language, linguistics and philosophy is particularly salient. Crucially, philosophy, its conceptions and frameworks, should never be viewed as ‘external’ to discourse. Rather, discourse and discourse study involving pragmatic tools are, in themselves, areas of intense philosophical practice. Results of this practice are relevant and of interest to not only language philosophers, but also to those exploring ontological and epistemological matters of general philosophy.
Źródło:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2022, 13; 123-141
2084-1302
Pojawia się w:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co mówi autyzm? Spojrzenie filozofii języka w oparciu o myśl Ludwiga Wittgensteina i Johna Searle’a
What does autism say? Philosophy of language perspective based on ideas of Ludwig Wittgenstein and John Searle
Autorzy:
Karaś, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459785.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
autyzm
język
filozofia języka
Ludwig Wittgenstein
John Searle
chiński pokój
żuk w pudełku
komunikacja
autism
language
philosophy of language
beetle in the box
Chinese room
communication
Opis:
Celem tego artykułu jest odniesienie niektórych koncepcji z filozofii języka do kwestii autyzmu. Przykłady osób z różnymi niepełnosprawnościami pokazują, że język nie jest tym samym dla każdego. Osoby z autyzmem są jednym z takich przykładów, który może nam ukazać różnice w postrzeganiu i używaniu języka przez jednostki, co może dać szerszą perspektywę w spojrzeniu na sam język. Artykuł ten jest głównie oparty na dwóch eksperymentach myślowych zaprezentowanych przez Ludwiga Wittgensteina: „żuk w pudełku" oraz Johna Searle'a: „chiński pokój", których zestawienie pokaże, że możemy rozumieć zarówno autyzm, jak i język w odmienny niż dotychczas sposób.
The aim of this paper is to refer some ideas of philosophy of language to autism. People with autism are one of such examples that can show us differences in perceiving and using language by individuals which can give us a broader per- spective on language itself. This paper is mainly based on two mental experiments brought by Ludwig Wittgenstein - "be- etle in the box" and John Searle - "Chinese room", to show that we can understand language and autism in different way.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 54-61
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii językoznawstwa radzieckiego: ‘subiektywizm indywidualistyczny’ i ‘obiektywizm abstrakcyjny’ w książce Marksizm i filozofia języka
From the history of Soviet linguistics: ‘individualistic subjectivism’ and ‘abstract objectivism’ in Marxism and the Philosophy of Language
Autorzy:
Ginter, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967842.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of linguistic
Soviet linguistics
individualistic subjectivism
abstract objectivism
Opis:
The present paper analyses two currents of philosophy of language: ‘individualistic subjectivism’ and ‘abstract objectivism’, described in Marxism and the Philosophy of Language. The book by Voloshinov and Bakhtin is considered as the attempt to construct the Marx’s linguistics after the Revolution of 1917. The authors present the antinomy between the ‘individual subjectivism’ and ‘abstract objectivism’, or in other words, between the two opposite approaches to language as a specific object of scientific inquiry. The two currents are observed from the perspective of the general anti-Saussurean movement in Soviet linguistics and literary studies of the late 1920s.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2012, 08; 18-31
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franz Kafka’s story "The metamorphosis" in the light of the theory of intentional object in Franz Brentano and Anton Marty
Autorzy:
Kamińska, Sonia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437286.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
intentionality
theory of emotion
correct emotion
philosophy of mind
philosophy of language
school of brentano
intersection between literature and philosophy
body
soul
Opis:
How does it feel to be a worm? No doubt, it feels Kafkaesque. The metamorphosis (1915) is a story of an ordinary man, Gregor Samsa, who wakes up one morning as an ungeheures Ungeziefer or ‘giant vermin’. Is this only a bodily change, or has his mind been transformed as well? And how do the people around him cope with this transformation? In this paper, I am going to examine these issues by using tools from Franz Brentano’s (1838–1917) and Anton Marty’s (1847–1914) philosophy of mind and language. Rumour has it that Kafka’s stories were not only products of his own troubled soul, but were also profoundly influenced by the work of these two philosophers. In my paper, I will cover the following issues: the influence of Franz Brentano on Anton Marty and a fortiori on Franz Kafka (1883–1924), who was Marty’s student in Prague (and in this way, saying something about the School of Brentano); Brentano’s and Marty’s theory of correct and incorrect emotions, and its traces in Kafka’s The metamorphosis; Marty’s philosophy of language and communication as reflected in Kafka’s writings; and Brentano’s reism in comparison to Kafka’s nominalism, on the basis of Roberto Calasso’s interpretation of Kafka.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2015, 5, 1; 35-50
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi na temat epistemologii Jürgena Habermasa
Remarks on Jürgen Habermas’ Epistemology
Autorzy:
Romaniuk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341577.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Habermas
epistemology
general ontology
philosophy of language
the critical theory
rational reconstruction
hermeneutical reconstructionism
social ontology
communicative action
communicative rationality
weak transcendentalism
Opis:
W tekście mowa jest o Habermasowskiej epistemologii w dwóch wymiarach. W wymiarze historii filozofii Habermas reprezentuje szeroko uznawany pogląd, że epistemologia jest dziedziną, która wyparła ontologię ogólną, czyli metafizykę, a także dość szczególny pogląd, że sama została wyparta przez filozofię określoną przez paradygmat lingwistyczny; lepiej byłoby mówić, że uległa przekształceniu w wyniku zwrotu lingwistycznego. W wymiarze ewolucji Habermasa poglądów epistemologicznych i w ogóle stosunku do kwestii epistemologicznych odnotowuję kilka faz. Najpierw teoria poznania występuje jako wyróżniony aspekt teorii społecznej uprawianej w „interesie emancypacji” społecznej i polega na ostrej krytyce empiryzmu, zwłaszcza jako stanowiska określającego perspektywy badawcze nauk społecznych, i nie tak ostrej krytyce hermeneutyki, z powodu jej konserwatywnej orientacji. Następnie Habermas porzuca teoriopoznawczą perspektywę krytycznej teorii społecznej na rzecz ontologii społecznej, gdzie poddaje tak zwanej racjonalnej rekonstrukcji całe spektrum „wiedzy kulturowej”, na którą składają się trzy „wymiary ważnościowe” działań komunikacyjnych i typy komunikacyjnej racjonalności: kognitywnoinstrumentalny, normatywny i ekspresywny, charakteryzujące się „równym stopniem źródłowości” i autonomizujące się wobec siebie w epoce nowoczesnej (przy czym racjonalność pierwszego typu jest tylko po części komunikacyjna). Wreszcie, na tym nowym gruncie ontologicznym (mowa o ontologii regionalnej), wraca do klasycznej problematyki epistemologicznej, by jeszcze raz zająć stanowisko wobec empiryzmu i hermeneutyki, i określić własne. Krytyka empiryzmu (a raczej krytyka Poppera, którego dystans wobec empiryzmu zostaje dostrzeżony) jest teraz znacznie stonowana, własne stanowisko pragmatystyczne (odnoszące się do nauk przyrodniczych) skorygowane w duchu „słabego transcendentalizmu” (który wydaje się zbliżać Habermasa do korespondencyjnej teorii prawdy), a co do nauk społecznych i filozofii społecznej, następuje, w nawiązaniu do tak zwanego „zwrotu interpretatywnego” w socjologii, otwarcie wobec hermeneutyki pod hasłem „hermeneutycznego rekonstrukcjonizmu”.
In the paper Habermas’ epistemology is viewed in two dimensions. In the dimension of the history of philosophy Habermas represents the widespread view claiming that epistemology has superseded the general ontology or metaphysics, and the more peculiar view that epistemology has been superseded by the linguistic philosophy, or rather transformed in it as the result of linguistic turn. In the dimension of the evolution of Habermas’ epistemological views, and his attitude towards epistemological questions in general, several phases are to be distinguished. In the first one, theory of knowledge appears as a favoured aspect of the social theory practiced in the “interest of social emancipation”, and it consists in the slashing criticism of empiricism, especially as a standpoint that determines the research perspectives of social sciences; and not the so slashing criticism of hermeneutics on account of its conservative orientation. In the second phase, Habermas gives up the epistemological perspective of critical social theory on behalf of a social ontology where he performs the rational reconstruction of the whole spectrum of “cultural knowledge”, that is, composed of the three “validity dimensions” of communicative action and three types of communicative rationality: cognitive-instrumental, normative and expressive rationality, each of them being characterized by “co-originality” (Gleichursprünglichkeit) (the first type of rationality is only partially communicative). In the third phase, standing on this new ontological ground, he returns to the classical epistemological problems, to elaborate an attitude toward empiricism and hermeneutics, and to define anew his own position in the field. His criticism toward empiricism is now markedly toned down; Habermas’ own pragmaticist position (referring to natural sciences) is corrected in the spirit of “weak transcendentalism” (which seems to bring Habermas’ position closer to the correspondence theory of the truth). As for social sciences and social philosophy, an opening toward hermeneutics under the banner of “hermeneutical reconstructionism” occurs, in connection with “interpretative turn” in sociology.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2013, 1; 9-34
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation of law
philosophy of language
theory of language
value pluralism
nominalism
structuralism
wykładnia prawa
filozofia języka
teoria języka
pluralizm wartości
nominalizm
strukturalizm
Opis:
This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół kategorii metaxú. Doświadczanie i wytwarzanie międzyludzkiego pogranicza za pomocą języka
Autorzy:
Korwin-Piotrowska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031001.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
language
metaxú
linguistics
philosophy of language
philosophy of dialogue
sociology of language
understanding
borderland
język
lingwistyka
filozofia języka
filozofia dialogu
socjologia języka
porozumienie
pogranicze
Opis:
The subject of the paper consists in the reflections dedicated to the creation of the inter-human “borderland”. The metaxú category (Greek: μεταξύ, in-between) serves this purpose. Derived from antiquity, it was interpreted by Simone Weil in her book La Pésanteur et la Grâce (Gravity and Grace). The study develops Weil’s concept, and at the same time it expands it towards linguistics. A list of five notions is proposed. They present different aspects of metaxú, such as relationality, borderlandness, pragmatism, ambivalence, and transversality, which point to the anthropological and social role of the “in-between”. These notions are discussed in the paper at length, and then referred to the linguistic communication, which is treated exactly as a metaxú sphere.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 54-69
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лингвистическая философия Ежи Калишана и его вклад в развитие польской русистики (на материале монографических исследований ученого)
Filozofia badań lingwistycznych Jerzego Kaliszana i jego wkład w rozwój rusycystyki polskiej (na materiale prac monograficznych uczonego)
Autorzy:
Kosmeda, Tetiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023737.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
intertextuality
scholarly idiostyle
systemic character
philosophy of the language
functionalism
Opis:
The article sets out to analyze Jerzy Kaliszan’s linguistic philosophy focused on the field of word-formation and based on the triple unity of philosophy of the language (semantics, syntax and pragmatics), systemic character and functionalism. Intertextuality of the academic speech of the scholar is influenced by classical Slavonic linguistic conceptions, leading representatives of linguistics of the second part of the 20th century, as well as key theoretical investigations of the late 20th — early 21 centuries. The idiolect of the scholar is marked with brevity, laconism, condensed content, wellstructured text, depth and expressiveness, persuasive argumentation, breadth of the material used, refined stylistics, scholarly courage, topicality of the problems discussed, prognostic insights.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 143-154
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o opisie autotematycznym (i nie tylko). Wiersz (Trackless) Andrzeja Sosnowskiego w perspektywie filozofii języka
Some Comments on Authothematic Description (and Not Only). Wiersz (Trackless) by Andrzej Sosnowski from the Perspective of Philosophy of Language
Autorzy:
Waligóra, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1338045.pdf
Data publikacji:
2020-10-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Andrzej Sosnowski
mise en abyme
modern Polish poetry
trope
trace
Jacques Derrida
language philosophy
autotematyzm
polska poezja najnowsza
trop
ślad
filozofia języka
Opis:
Artykuł jest próbą zinterpretowania słynnego Wiersza (Trackless) autorstwa Andrzeja Sosnowskiego na podstawie tez filozofów języka (Frege, Searle, Russell). Wywiedzione z wiersza pojęcia śladu i tropu służą interpretacji zjawiska autotematyzmu (który – jak próbuje wskazać autorka – ma strukturę tropiczną). Wskazane problemy (trop, ślad, autotematyzm, filozofia języka) zostają omówione w świetle kategorii opisu, który ujmowany jest jako: 1) podstawowy sposób ujmowania „braku” i „straty”, pojęć istotnych dla projektu poetyckiego omawianego autora; 2) istotna składowa utworu autotematycznego, który – zgodnie z tezami Jonathana Cullera – dzieli się na warstwę opisywaną i opisującą; 3) fundamentalny sposób poznania, zwłaszcza w obliczu suponowanych przez filozofię języka niejasności wiązanych z kategorią nazwy.
The paper attempts at interpreting the famous poem Wiersz (Trackless) by Andrzej Sosnowski based on some theses of language philosophers (Fregge, Searle, Russel). The notions of a trace and trope extracted from the poem serve as the basis for interpteting the phenomenon of mise en abyme (which, as is suggested, has a trope-like structure). Issues such as a trope, trace, mise en abyme, language philosophy, are problematized according to the category of description, which is understood as: 1. The basic way of framing “lack” and “loss”, key terms in Sosnowski’s poetry; 2. A key element of an autothematic poem which – according to Jonathan Culler – consists of the described and describing layers; 3. Fundamental way of cognition, especially in the face of ambiguities related to the category of a name supposed by language philosophy.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 20; 62-73
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O NIEKTÓRYCH UWARUNKOWANIACH FREGOWSKIEJ TEORII KWANTYFIKACJI
ON SOME DETERMINATS OF THE FREGEAN THEORY OF QUANTIFICATION
Autorzy:
Szot, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488152.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia języka
filozofia logiki
wyrażenie kwantyfikatorowe
wyrażenie niekompletne
predykat złożony
predykat prosty
philosophy of language
philosophy of logic
theory of quantification
incomplete expression
complex predicate
simple predicate
Opis:
The article discusses the Fregean way of producing multiple quantifications and distinction between complex and simple predicates. In the proper sense only the complex predicates are a kind of the incomplete expression (unselbsständig). Many contemporary authors of general logic textbooks do not pay due attention to that determinants.
W artykule omówiono Fregowski (wieloetapowy) sposób tworzenia wielokrotnych kwantyfikacji oraz rozróżnienie predykatów prostych i złożonych. W sensie właściwym tylko predykaty złożone są typem wyrażeń niekompletnych (unselbsständig). Większość współczesnych autorów podręczników logiki elementarnej nie zwraca należnej uwagi na te dwa uwarunkowania teorii kwantyfikacji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 3; 125-141
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmodernizm i religia wobec rozumu - uwagi krytyczne na temat ujęcia Gellnera
Postmodernism and Religion versus Reason: Critical Comments on Gellner’s Approach
Autorzy:
Kurkowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082670.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
postmodernizm
religia
rozum oświeceniowy
filozofia języka
metodologia nauk
nurty (szkoły) psychologiczne
postmodernism
religion
Enlightenment reason
philosophy of language
methodology of science
schools of psychological thought
Opis:
Religia, rozum i postmodernizm wskazują na różnego rodzaju postawy wobec świata, przede wszystkim w wymiarze poznawczym. W książce Postmodernizm, rozum i religia Ernest Gellner przedstawił ich charakterystykę, samemu określając się jako zwolennik oświeceniowego rozumu. W związku z tym rozum został przez niego ukazany w jak najlepszym świetle. Zapożycza on to, co dobre z religii i postmodernizmu, oraz odrzuca ich złe elementy. Choć we wstępie Gellner przyznał, że każda para w obrębie tych trzech postaw posiada pewne cechy wspólne, to jednak w dalszej części rozważań traktował postmodernizm i religię jakby stanowiły dwa krańce spektrum, w środku którego jest rozum. Nie poświęcił również uwagi cechom wspólnym religii i postmodernizmu, które jednocześnie są niezgodne z niektórymi postulatami oświeceniowego racjonalizmu. W niniejszej pracy przywołano kilka wybranych tego typu wątków w kontekście języka, metodologii nauk oraz wy-branych szkół psychologii dwudziestego wieku. Za pomocą przeprowadzonej analizy pokazano, że religia posiada istotne cechy wspólne z postmodernizmem, których nie podziela z rozumem, oraz jednocześnie posiada cechy wspólne z rozumem, których nie dzieli z postmodernizmem. Uzyskana w ten sposób perspektywa stanowi kontrpropozycję dla ujęcia Gellnera, w którym racjonalizm miał jawić się jako zbalansowane i umiarkowane stanowisko usytuowane pomiędzy przeciwległymi sobie skrajnościami religii i postmodernizmu.
Religion, reason and postmodernism point to differenttypes of attitude towards the world, above all in respect of epistemic concerns. In his book Postmodernism, Reason and Religion Ernest Gellner presented their salient characteristics, describing himself as a supporter of Enlightenment reason. He thus soughtto show reason in a positive light, presenting it as drawing on whatis best in both religion and postmodernism while rejecting theirproblematic elements. However, he failed to attend to certain features common to religion and postmodernism that at the sametime contradict some of the postulates of Enlightenment rationalism. The present paper considers some selected threads of thistype that occur in the context of language, the methodology of science and selected schools of twentiethcentury psychology. Theanalysis proposed shows that religion shares some nontrivial elements with postmodernism that stand in opposition to reason,while at the same time having some elements in common with reason that are opposed to postmodernism. The perspective thus obtained constitutes an alternative to Gellner’s approach, in whichreason was made to appear as a balanced and moderate positionsituated between the opposite extremes of religion and postmodernism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 141-160
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podstawowe zagadnienia współczesnej filozofii języka, filozofii językoznawstwa oraz filozofii lingwistycznej
Autorzy:
Stalmaszczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049981.pdf
Data publikacji:
2022-01-25
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
analytic philosophy
philosophy of language
philosophy of linguistics
linguistic philosophy
theory of language
linguistic methodology
semantics
pragmatics
filozofia analityczna
filozofia języka
filozofia językoznawstwa
filozofia lingwistyczna
teoria języka
metodologia językoznawstwa
semantyka
pragmatyka
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych zagadnień współczesnej filozofii języka (zwłaszcza w ujęciu analitycznym) oraz filozofii językoznawstwa i filozofii lingwistycznej, a także relacji między poszczególnymi dyscyplinami. Dla potrzeb niniejszej dyskusji językoznawstwo można określić jako systemowe badanie języka naturalnego, a filozofię języka jako systemowe badanie podstawowych pojęć związanych z naturą i właściwościami języka (zarówno języka naturalnego, jak i języków formalnych). Filozofia językoznawstwa, jako gałąź filozofii nauki, ma za swój przedmiot systemową refleksję nad teoriami językoznawczymi i metodami badań językoznawczych, natomiast filozofia lingwistyczna jest metodą lub techniką badania języka, również języka potocznego. W artykule dokonano również przeglądu zawartości wybranych encyklopedycznych i podręcznikowych pozycji poświęconych filozofii języka.
The article discusses key concepts in contemporary philosophy of language (especially analytic), and also philosophy of linguistics, and linguistic philosophy, and the relations between these domains. Whereas linguistics, the scientific study of language, is concerned with theoretical and applied analyses of human natural language and with constructing appropriate levels of linguistic representation, philosophy of language provides (philosophical) investigations into the phenomenon of language in general, concentrating especially on the problems of meaning, reference, truth, and understanding. More recent approaches to philosophy of language considerably extend this field of investigation. Linguistic philosophy can be described as an approach to the philosophy of language, a philosophical method; further on, philosophy of linguistics offers philosophical reflections on linguistic inquiries and linguistic theories. The article investigates mutual relations among these disciplines, offers necessary terminological clarification, and provides an overview of recent studies devoted to philosophy of language.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2022, 18; 137-161
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół języka pism wizyjnych św. Hildegardy z Bingen
Autorzy:
Wieczorek, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511874.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
św. Hildegarda z Bingen
średniowieczna teologia
filozofia języka
wizja świata
średniowieczna koncepcja kosmosu
St. Hildegard of Bingen
medieval theology
philosophy of language
vision of the world
medieval conception of the cosmos
Opis:
This article presents the concept of interpretation for an unusual symbolic language of Saint Hildegard von Bingen, who in her writing tried to express the unity of the entire creation and its dependence on the Creator. According to Hildegard, the whole world was planned and ordered by the Creator, and each thing is a kind of message, the word of the Creator, which is related to Him. The disaster, which was the original sin, disrupted the original harmony of the creation and introduced evil and falsehood to this creation. Relationships between earthly things, as well as between God and man were falsified. Thanks to her visions and their interpretations, Hildegard wants to show the real place of man in space. She wants to restore his ability to understand the world and read it as a message and the path to the Creator. Moreover, she intends to clean up the human language from the false. However, Saint Hildegard von Bingen knows quite well that the language without falsehood and lies, which reflects the harmony of man with cosmos and God, will be revealed to man at the end of time. For people, who have contact with Hildegard and for Hildegard, this language is the metaphysical truth, but not a historical reality (yet).
Źródło:
Studia Theologica Varsaviensia; 2016, 54, 1; 201-222
0585-5594
Pojawia się w:
Studia Theologica Varsaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The place of philosophy, language, and literature in liberal education (African perspective)
Autorzy:
Ukanga, Lambert Peter
Okoedion, Eseohe Glory
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375428.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Międzynarodowy Instytut Innowacji Nauka – Edukacja – Rozwój w Warszawie
Tematy:
Philosophy
Africa
Language
Literature
and Education
Opis:
In history, philosophy, language, and literature have been a propelling force towards achieving a distinctive culture in human civilization. We are therefore reminded that philosophy, language, and literature have a great deal of educational tenet, especially in the African world view. To foster holistic values in line with education, this study investigates that philosophy; language and literature have been in the transformation of armchair theorization of various disciplines into a pragmatic solution for our contemporary challenges. Using evaluative approach, this study opens up the fact that philosophy, language, and literature is not really a single filed of disciplines but rather a catchall for a number of problems whose scope and significance are so broad that they seem to have implication for virtually every other sphere of human endeavors. Philosophy, Africa, Language, Literature, and Education
Z perspektywy historii, filozofia, język i literatura stanowią siłę napędową w kierunku osiągnięcia wysokiego poziomu kultury ludzkiej cywilizacji. Filozofia, język i literatura mają wiele dogmatów edukacyjnych, szczególnie w świetle perspektywy afrykańskiej. W celu promowania wartości holistycznych zgodnie z edukacją, w niniejszym artykule zbadano czy filozofia, język i literatura wpływają na pragmatyczne rozwiązanie współczesnych wyzwań. Wykorzystując podejście ewaluacyjne, niniejsze badanie ujawnia fakt, że filozofia, język i literatura nie są tak naprawdę zbiorem dyscyplin, ale raczej zaporą dla wielu problemów, których zakres i znaczenie są tak szerokie, że wydają się mieć wpływ na praktycznie każdą sferę ludzkiego życia. filozofia, Afryka, język, literatura i edukacja
Źródło:
International Journal of New Economics and Social Sciences; 2019, 10(2); 261-269
2450-2146
2451-1064
Pojawia się w:
International Journal of New Economics and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Disputatio on the Distinction between the Human Person and Other Animals: the Human Person as Gardener
Autorzy:
Savino, Damien Marie
Wagner, Daniel C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138115.pdf
Data publikacji:
2022-09-26
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
human uniqueness
gardening
person
personalism
philosophical anthropology
philosophical biology
thomas Aquinas
Aristotle
human intelligence
animal intelligence
cognition
epistemology
metaphysics
philosophy of language
evolutionary biology
ecology
logic
ethics
disputatio
Opis:
While the catholic intellectual tradition upholds the uniqueness of humans, much contemporary scientific research has come to the opposing conclusion that humans are not significantly different from other animals. to engage in robust dialogue around the question of human uniqueness, we utilize Aquinas’s model of disputatio to focus on an attribute of human beings that is unexplored in the literature – namely, the human capacity to garden – and address five scientific and philosophical objections to our position that the capacity to garden makes humans distinct. engaging with various branches of science, we demonstrate that human capacities and modes of gardening are not only incrementally different, but also fundamentally different in kind, from those of nonhuman creatures. Philosophically, we utilize the power-object model of division and Aristotle’s categorization of knowledge to express the difference in kind between human beings and other animals. these responses allow us to set aside each major objection.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2022, 11, 3; 471-530
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między pisaniem a milczeniem. O esejach Herty Müller z perspektywy polskiego czytelnika
Zwischen Schreiben und Schweigen. Zu den Essays von Herta Müller aus der Perspektive des polnischen Lesers
Between Writing and Silence. On the essays of Herta Müller from the perspective of a Polish reader
Autorzy:
Gleń, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28088188.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Herta Müllers Essays
Sprachphilosophie
Autothematismus
Logos
Diskrepanz von Sprache und Wirklichkeit
eseistyka Herty Müller
filozofia języka
autotematyzm
logos
nieprzystawalność języka i rzeczywistości
Herta Müller’s essays
philosophy of language
mise en abyme
discrepancy of language and reality
Opis:
Artykuł poświęcony jest prawdzie pracy z językiem w esejach Herty Müller. Autora interesuje to, w jaki sposób i dokąd prowadzi Noblistkę jej doświadczenie pierwotnej nieprzystawalności słowa do rzeczy, jak rzutuje ono na widzenie samego fenomenu rozumienia literatury, jaki obraz pisania wywodzi w swojej refleksji autorka Nizin. Uwagi Müller analizowane są w kontekście filozofii języka źródłowego. Takie komparatystyczne ujęcie prowadzi do próby określenia tego, jakie formuły tożsamości języka i rzeczywistości odnajdziemy w esejach niemieckiej Noblistki.
The paper focuses on the truth of language work in Herta Müller’s essays. The author is interested in what way and where the experience of the primal discrepancy between a word and a thing leads the essayist, how it affects her understanding of literature, and what kind of a picture of writing stems from her considerations. Müller’s observations are analysed in the context of the philosophy of the source language. Such a comparative approach leads to an attempt of determining what formulas of language identity and reality can be found in the essays of the German Noble prize-winner.
Im Mittelpunkt des Beitrags steht der Umgang mit Sprache in den Essays von Herta Müller. Der Autor des Aufsatzes interessiert sich dafür, wie und wohin die Ur-Erfahrung der Diskrepanz zwischen Wort und Ding die Essayistin führt, wie diese sich auf ihr Literaturverständnis auswirkt und welches Bild von Schrift sich aus ihren Überlegungen ergibt. Müllers Beobachtungen werden im Zusammenhang mit der Philosophie der Ausgangssprache analysiert. Die vergleichende Methode erlaubt herauszufinden, welches Konzept von Sprachidentität und Wirklichkeit sich in den Essays der deutschen Nobelpreisträgerin finden lässt.
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2022, 7; 263-288
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies