Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "płuczka wiertnicza" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 39
Tytuł:
Płuczka wiertnicza z dodatkiem pochodnych alkoholi tłuszczowych
Drilling mud with the addition of fatty alcohol derivatives
Autorzy:
Zima, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834231.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
poliglikol
uszkodzenie
przepuszczalność
alkohol tłuszczowy
drilling mud
polyglycol
permeability
damage
fatty alcohol
Opis:
The article presents the results of research on the development of drilling muds containing derivatives of fatty alcohols, which will ensure that their optimal inhibitory properties in borehole conditions are achieved. In the mud compositions, alkoxy derivatives of fatty alcohols were used, which are non-ionic agents and their inhibitory properties have been confirmed in earlier studies. Drilling fluids were tested under HPHT conditions as well as under conditions of chemical contamination and increasing solids content. Due to the possibility of using muds containing new types of inhibitors to drill-in, studies on their effect on damage to reservoir rock permeability were also conducted. The use of a new type of inhibitor required the development of a methodology for controlling its content in the mud and a method for treating the mud during drilling. Previously used inhibitors of this type are polyglycols that are polymers of ethylene oxide or copolymers of ethylene oxide and propylene oxide differing in molecular weight. The main test confirming the inhibitory properties of scrubbers is the testing of clay rock dispersion, normally carried out under ambient conditions. This article describes dispersion studies under elevated temperature conditions to confirm the inhibitory properties of test agents under conditions similar to wellbore. Dispersion studies were additionally associated with swelling measurements, i.e. volumetric growth of clay rock in the drilling mud environment. Muds containing new types of polyglycols were also tested in borehole-like conditions: tests on the resistance of these muds to divalent metal ions (Ca2+ and Mg2+), solid phase contamination (ground Miocene shale imitating drill cuttings) and increased temperature. The subject matter presented in the article is the result of industry interest in the use of muds with the addition of this type of inhibitors. These agents have similar properties to the previously used polyglycols, but show greater efficiency under well conditions.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 3; 162-174
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polyglycol mud for drilling in clay and shales
Poliglikolowa płuczka wiertnicza do przewiercania skał ilastych
Autorzy:
Gąszcz, K.
Suchar, M.
Wysocki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300394.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
poliglikol
płuczki
iły i łupki
hydratacja
badania laboratoryjne
polimery
poliglycol
mud
clay and shales
laboratory tests
polymers
potassium
hydration
Opis:
Drilling a wellbore in formations containing water-sensitive shales can cause many serious technical problems. Especially mud which enable safe drilling in shales and clays formations must be characterized not only by features of standard modern mud, but also has to reduce water adsorption and thus hydration of clays and shales. This paper was prepared so as to present the results of laboratory investigation in which a glycol and ion - polymer fluid based on potassium salt was made. Obtained mud is characterized by high-temperature resistance, good rheological properties, low water loss and resistance to salt ions.
Wiercenie w formacjach zawierających iły i łupki może powodować wiele technicznych problemów, dlatego płuczka przeznaczona do wiercenia w takich skałach musi spełniać nie tylko podstawowe funkcje płuczki wiertniczej, ale także dodatkowo redukować adsorpcję wody, a tym samym hydratację łupków. Artykuł prezentuje wyniki badań laboratoryjnych, podczas których opracowana została płuczka glikolowo-potasowa zawierająca również polimery. Płuczka ta charakteryzuje się odpornością na wysoką temperaturę, niską filtracją, odpornością na jony oraz dobrymi właściwościami reologicznymi.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2011, 28, 4; 671-679
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Beziłowa płuczka wiertnicza przeznaczona do wierceń HDD na bazie nowego polimeru PT-51
Non-bentonite drilling mud for HDD with new polymer PT-51
Autorzy:
Chlebosz, R.
Fabia, B.
Wysocki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300366.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
płuczki wiertnicze
horyzontalne przewierty sterowane
drilling muds
horizontal directional drilling
Opis:
Płyny wiertnicze to jeden z najważniejszych elementów w technologii horyzontalnych wierceń kierunkowych. Dobór optymalnego systemu płuczkowego skutkuje zwiększeniem postępu wiercenia i bezpieczeństwa inwestycji. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań nad opracowaniem receptury beziłowej płuczki wiertniczej przeznaczonej do wierceń typu HDD z zastosowaniem nowego polimeru PT-51, jej odporności temperaturowej, odporności na skażenie solami jedno i wielowartościowymi oraz smarności. Wyniki badań wskazują, że opracowana płuczka może znaleźć przemysłowe zastosowanie.
Horizontal directional drilling are more often used in engineer practice. They have to improve living standard by allowing electricity, fuel and information transport and by building municipal water supply systems. When the ground methods are too expensive, or impossible the underground installations will be perfect solution. They enable to avoid easily the obstacles such as: roads, buildings or even rivers. The drilling muds are one of the most important elements of HDD technology. Choosing optimal mud system help maximalize drilling progress and minimalize risk of investment. The article presents results of research into drilling mud for HDD method with the addition of new polymer PT-51 modified by CO-3 ions. It was also tested against salt monovalent and bivalent contamination, the temperature resistance and lubricity. The results show that composed mud can be applicable in the industry.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2010, 27, 3; 511-520
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rezultaty issledovanii svoistv biopolimernykh rastvorov na osnove ksantanovykh smol dlya vskrytiya neftyanykh i gazovykh plastov
Results of properties researches of biopolymer drilling muds on a basis xantan gums for tailing-in petroleum and gas reservoirs
Autorzy:
Nikolaev, N.
Kapitonov, V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300295.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
płuczka wiertnicza
drilling muds
Opis:
Zastosowanie biopolimerowych płuczek wiertniczych ujemnie działa na złoże. Płuczki olejowe charakteryzują się słabymi właściwościami wynoszącymi i są ponadto szkodliwe dla otoczenia. Z problemami tymi uporano się tworząc biopolimerową płuczkę wiertniczą na osnowie zmodyfikowanych bakteryjnie materiałów polisacharydowych. W pracy porównano właściwości filtracyjne i przepływowe płuczek biopolimerowych. Autorzy przebadali wpływ na własności płuczki takich czynników, jak zagęszczone ziarna siarczynowe, karboksymetyloceluloza, kreda, sole różnowartościowych metali itd. Najkorzystniejsze wyniki otrzymano w przypadku skrobi modyfikowanej. Przeprowadzone badania potwierdzają skuteczność modyfikowanych biopolimerowych płuczek wiertniczych, nie zaburzających filtracji ani naturalnych właściwości porowych w przewiercanej strefie złoża
Clay completion drilling fluid is negatively influence on reservoir. Oil-base drilling mud have low carrying capacity and it pollute the environment. These lacks are deprived biopolymer completion drilling fluid on the basis of modified bacterial polysaccharide materials. In work are compared filtration and flow properties of biopolymer drilling muds. We researched influence on well-completion fluid condensed sulphite-spirit grain, carboxymethylcellulose, chalk, salts of polyvalent metals, etc. The best successes have achieved with the modified starch. Researches have shown efficiency of application modified biopolymer drilling mud for preservation of filtration and natural porous properties bottomhole formation zone
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 349-354
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Płuczka wiertnicza na osnowie polimerów syntetycznych z dodatkiem nanomateriałów dostosowana do warunków otworowych
Drilling mud based on synthetic polymers with the addition of nanomaterials adapted to borehole conditions
Autorzy:
Zima, Grzegorz
Jasiński, Bartłomiej
Uliasz, Małgorzata
Błaż, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343922.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
nanokrzemionka
nanomateriał
filtracja
polimery syntetyczne
mud
nanosilica
nanomaterial
filtration
synthetic polymers
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem poli-merów syntetycznych zbudowanych z merów winylowoamidowych, winylowosulfonowych, akrylowosulfonowych lub bezwodnika maleinowego do regulowania filtracji płuczek wiertniczych. Płuczki te zawierały w swoim składzie koloid ochronny typu skrobiowego, biopolimer, nanokrzemionkę hydrofobową dyspergowaną za pomocą sonifikatora w wodnym roztworze środków powierzchniowo czynnych oraz jonowy inhibitor hydratacji skał (KCl) i blokator węglanowy celem wytworzenia osadu filtracyjnego. Na podstawie przeprowadzonych badań z wykorzystaniem nowych środków syntetycznych dokonano ich doboru do regulowania filtracji oraz parametrów reologicznych płuczek wiertniczych w różnych warunkach geologicznych. Badania przeprowadzono dla płuczek o różnym stopniu zmineralizowania, przy różnej zawartości fazy stałej. Wykonano również badania właściwości smarnych i inhibicyjnych płuczek. Na podstawie uzyskanych wyników zaproponowano składy płuczek charakteryzujące się niską filtracją w warunkach HPHT. Przeprowadzono pomiary statycznej filtracji HPHT na standardowych sączkach do pomiaru filtracji oraz w temperaturach 60°C i 120°C. Filtrację przy użyciu aparatu Grace M2200 HPHT wykonano na rdzeniach o porowatości 20 µm. W celu odtworzenia warunków otworowych do płuczek dodawano zwierciny (zmielony łupek mioceński) i skażenia chemiczne w postaci chlorków wapnia i magnezu. Wyniki pomiarów na aparacie Grace M2200 HPHT podane w artykule zostały przeliczone na podstawie stosunku po- wierzchni filtracji w celu porównania ze statyczną filtracją HPHT. Uzyskane wyniki badań mogą znaleźć zastosowanie w warunkach przemysłowych podczas głębokich wierceń oraz pozyskiwania energii geotermalnej.
The article presents the results of research on the use of synthetic polymers made of vinylamide, vinylsulfonic, acryl-sulfonic or maleic anhydride to regulate the filtration of drilling fluids. These muds contained a starch-type colloid, a biopolymer, hydrophobic nanosilica dispersed using a sonificator in an aqueous solution of surfactants, as well as an ionic rock hydration inhibitor (KCl) and a carbonate blocker to produce a filter cake. Based on the research carried out with the use of new synthetic agents, their selection was made for regulating the filtration and rheological parameters of drilling fluids under various geological conditions. The tests were carried out for muds of various mineralization levels, with different solids content. The lubricating and inhibitory properties of the muds were also tested. On the basis of the obtained results, the drilling fluids compositions with low HPHT filtration were proposed. Static HPHT filtration measurements were performed on standard filters for filtration measurement and at a temperature of 60 and 120°C. Filtration using a Grace M2200 HPHT apparatus was performed on cores with a porosity of 20 µm. In order to restore the borehole conditions, drill cuttings (ground Miocene shale) and chemical contamination in the form of calcium and magnesium chlorides were added to the muds. The results of the measurements made using the Grace M2200 HPHT apparatus given in the article were converted from the filtration area ratio for comparison with the static HPHT filtration. The obtained research results can be used in industrial conditions during deep drilling and the acquisition of geothermal energy.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2023, 79, 3; 157-170
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ skażenia zaczynu cementowego płuczką wiertniczą i cieczą buforową na jego wiązanie
The effects of cement slurry contamination with the drilling mud and spacer fluid on its setting
Autorzy:
Kędzierski, Miłosz
Rzepka, Marcin
Kremieniewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834965.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
cementowanie otworu wiertniczego
właściwości reologiczne
czas wiązania
zaczyn cementowy
skażenie zaczynu cementowego
borehole cementing
rheological properties
setting time
cement slurry
cement slurry contamination
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu skażenia zaczynu cementowego przez płuczkę wiertniczą i ciecz buforową na proces wiązania zaczynu cementowego oraz badania kompatybilności zaczynu cementowego z różnymi rodzajami płuczek wiertniczych. Badania obrazujące proces wiązania zaczynu cementowego skażonego przez płuczkę wiertniczą i ciecz buforową miały na celu określenie wpływu pozostałości z niedokładnie usuniętych cieczy wyprzedzających na parametry powstałego kamienia cementowego, a co się z tym wiąże – na szczelność płaszcza cementowego. W celu przeprowadzenia badań sporządzone zostały mieszaniny zaczynu wytypowanego na podstawie danych otworowych oraz z dodatkiem płuczki bądź cieczy buforowej. Badania zostały podzielone na dwa etapy. Pierwszym etapem było przeprowadzenie przy użyciu aparatu Vicata wstępnych badań czasu wiązania zaczynu uszczelniającego z dodatkiem płuczki wiertniczej oraz cieczy buforowej w ilościach: 10%, 20%, 30% oraz 40%. Zastosowany podczas uszczelniania kolumny rur 13⅜ calowych „czysty” zaczyn cementowy posiadał czas wiązania: 2 godz. 45 min – początek wiązania (pw) oraz 4 godz. – koniec wiązania (kw). Skażenie zaczynu cementowego 10-procentową ilością płuczki wiertniczej spowodowało wydłużenie czasu początku wiązania do 4 godzin, a końca wiązania do 6 godzin. Kolejne ilości dodanej płuczki wiertniczej wydłużały czasy wiązania i przy dodatku 40% płuczki wiertniczej uzyskano czas początku wiązania wynoszący 11 godzin i czas końca wiązania aż 14 godzin. Dodatek buforu również powodował wydłużenie czasu wiązania, jednak zmiany czasu nie były tak wyraźne. Badania skażenia zaczynu cementowego przez płuczkę wiertniczą wykazały, że zwiększenie ilości procentowej płuczki w wiążącym zaczynie wpływa na pogorszenie parametrów reologicznych zaczynu. W drugim etapie zbadano kompatybilność zaczynu cementowego i płuczki wiertniczej. Podczas prowadzenia badań użyto płuczki polimerowo-potasowej jako płuczki bazowej, następnie zbadano dodatek płuczki glikolowej oraz krzemianowej. Na podstawie badań zauważalne jest obniżenie lepkości plastycznej oraz podniesienie się wartości granicy płynięcia wraz ze wzrostem skażenia zaczynu wszystkimi płuczkami wiertniczymi.
The article presents the results of investigation of the effects of cement slurry contamination with drilling mud and spacer fluid on the setting time and the testing of cement slurry compatibility with various types of drilling mud. The studies showing the setting of cement slurry contaminated with drilling mud and spacer fluid were aimed at determining the impact of residues from inaccurately removed spacers or preflushes on the parameters of cement stone and tightness of cement sheath. In order to carry out the tests, mixtures of cement slurry selected on the basis of the borehole data and the addition of mud and spacer fluid were prepared. The tests were divided into two stages. The first one consisted in the preliminary testing of the setting time of cement slurry with the addition of drilling mud and spacer fluid using the Vicat apparatus in quantities: 10%, 20%, 30%, and 40%. The setting time of “clean” cement slurry used in sealing of the 13⅜” casing column was as follows: initial setting time (IST) – 2 hours and 45 minutes, final setting time – 4 hours (FST). Contamination of the cement slurry with 10% of drilling mud resulted in the elongation of the initial setting time to 4 hours, and the final setting time to 6 hours. Subsequent quantities of added drilling mud prolonged setting times and when 40% of the drilling mud was added, the initial setting time amounted 11 hours, while final setting time – to 14 hours. Addition of the spacer fluid also resulted in a longer setting time, but the time changes were not as pronounced. Investigations on the contamination of cement slurry with a drilling mud showed that the increase in the percentage of mud in the binding slurry results in the deterioration of the rheological parameters of the cement slurry. In the second stage, the compatibility of cement slurry and drilling mud was examined. During the studies, a polymer – potassium mud was used as a base mud, then the addition of glycol mud and silicate mud was examined. The studies show a decrease in plastic viscosity and an increase in the yield point concurrent with an increase in cement slurry contamination with all drilling muds.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 11; 691-699
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad doborem materiałów blokujących do tymczasowego uszczelnienia ściany otworu
Research on the selection of bridging agents for the temporary sealing of the borehole wall
Autorzy:
Jasiński, Bartłomiej
Uliasz, Małgorzata
Budak, Paweł
Majkrzak, Marcin
Kłyż, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143246.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
materiał mostkujący
przepuszczalność
drilling mud
bridging agent
permeability
Opis:
Skały zbiornikowe charakteryzują się systemem szczelin i porów, w których nagromadzone są węglowodory, a zwykle także woda złożowa. Proces dowiercania wymaga zastosowania cieczy, które mogą zapewnić odpowiedni stopień uszczelnienia przestrzeni porowej skał strefy przyodwiertowej, a jednocześnie nie grożą trwałym uszkodzeniem przepuszczalności formacji. Przedostanie się nadmiernej ilości fazy stałej lub filtratu płuczkowego do skały złożowej może doprowadzić do trwałego uszkodzenia przepuszczalności, co skutkuje ograniczeniem lub całkowitym brakiem możliwości eksploatacji złoża węglowodorów. Cząstki stałe o wymiarach mniejszych od średnic porów skały wnikają w głąb i blokują kanały porowe, zmniejszając przepuszczalność tym skuteczniej, im są bardziej miękkie i elastyczne. Z kolei wnikający filtrat powoduje wystąpienie wielu zjawisk fizycznych i chemicznych w skale zbiornikowej, przy czym decydującą rolę odgrywają pęcznienie i dyspersja minerałów ilastych wchodzących w skład skały zbiornikowej oraz zjawiska adhezyjno-kapilarne. Niniejszy artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w celu opracowania składów cieczy charakteryzujących się jak najlepszą zdolnością do wytwarzania ścisłego osadu uszczelniającego na ścianie otworu, który jednocześnie w jak najwyższym stopniu ograniczy uszkodzenie strefy przyodwiertowej poprzez minimalizację zjawiska wnikania do niej filtratu oraz cząsteczek fazy stałej zawartej w cieczach wiertniczych. W charakterze środków mostkujących, oprócz tradycyjnych blokatorów węglanowych, zastosowane zostały nowoczesne środki takie jak mielony hausmanit (tetratlenek trimanganu). Przeprowadzono badania nad doborem składu płuczki wiertniczej, której parametry reologiczne zapewnią zawieszenie fazy stałej w postaci różnych rodzajów blokatorów. Po opracowaniu płuczki bazowej jej skład modyfikowano poprzez dodatek różnych konfiguracji blokatorów. Zestawy blokatorów dodawanych do płuczki były zróżnicowane zarówno pod względem budowy chemicznej, jak i rozmiaru cząstek. Tak zmodyfikowane płuczki poddano badaniom właściwości technologicznych, takich jak: parametry reologiczne, filtracja API, pH. W kolejnym etapie przeprowadzono badania laboratoryjne uszkodzenia przepuszczalności próbek skały zbiornikowej pod wpływem oddziaływania płuczki bazowej oraz płuczek z dodatkiem blokatorów, a także badania filtracji przez rdzenie skalne. Na podstawie uzyskanych w toku realizacji pracy wyników badań określono, które z badanych składów są najbardziej efektywne w zapobieganiu uszkodzenia przepuszczalności skał strefy przyodwiertowej.
Reservoir rocks are characterized by a system of fissures and pores in which hydrocarbons accumulate. The drilling process requires the use of liquids that are able to provide the appropriate degree of sealing to minimize the risk of damage to the deposit. Penetration of an excessive amount of the solid phase or filtrate into the deposit rock may lead to permanent damage to the permeability, which results in the limitation or complete inability to exploit the hydrocarbons. Solid particles with dimensions smaller than the rock pore diameters penetrate deep into and block the pore channels, reducing the permeability. In turn, the penetrating filtrate causes the occurrence of many physical and chemical phenomena in the reservoir rock, where the decisive role is played by the swelling and dispersion of clay minerals included in the reservoir rock as well as adhesive-capillary phenomena. This article presents the results of research carried out in order to develop liquid compositions characterized by the best ability to produce a tight sealing deposit on the borehole wall, which at the same time will minimize damage to the near-well zone by minimizing the penetration of filtrate and solid phase particles. As bridging agents, in addition to traditional carbonate blockers, modern agents such as ground hausmanite (trimanganese tetroxide) have been used. Research was carried out on the selection of the composition of the drilling fluid, the rheological parameters of which will ensure the suspension of the solid phase in the form of various types of bridging agents. Following the development of the base mud, its composition was modified by adding different bridging agents configurations. The sets of agents added to the drilling mud varied both in terms of chemical structure and particle size. Such modified drilling muds were tested for technological properties, such as rheological parameters, API filtration, and pH. In the next stage, laboratory tests were carried out on the damage to the permeability of reservoir rock samples under the influence of the base mud and muds with the addition of bridging agents, and filtration through the rock cores. Based on the research obtained in the course of the work, it was determined which of the tested compositions are the most effective in preventing damage to productive zone.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 5; 358-374
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polymeric structure-forming agent for drilling muds
Polimerowy środek strukturotwórczy do sporządzania płuczki wiertniczej
Autorzy:
Wysocki, Sławomir
Gaczoł, Magdalena
Wiśniowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947397.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Chemii Przemysłowej
Tematy:
drilling mud
water-based mud
polymers
płuczka wiertnicza
płuczka wodnodyspersyjna
polimery
Opis:
Recently, studies contributing to development of complete mud system, which would enable drilling the borehole of arbitrary length (including directional and horizontal boreholes) without necessity of mud changing are conducted at the Faculty of Drilling, Oil and Gas AGH-UST Krakow. The article describes technological parameters of developed base mud (BFP) which constitutes ground of developed system. BFP mud will be applied as a structure-forming agent allowing suspension of other components in the drilling mud. BFP mud is characterized by low values of plastic viscosity in wide range of concentrations as well as enhanced strength parameters (Yield Point, Geles). Its parameters are easy to adjust to different geological conditions. The mud is resistant to mono- and divalentions and to increased temperature. Due to those facts, abovementioned mud can find application in the drilling industry.
Opisano parametry technologiczne opracowanej na WWNiG AGH w Krakowie płuczki bazowej (BFP), która stanowi podstawę kompletnego systemu płuczkowego umożliwiającego odwiercenie otworu o dowolnej długości (w tym również otworów kierunkowych i horyzontalnych) bez konieczności wymiany płuczki. Płuczka BFP jest przeznaczona do zastosowania jako środek strukturotwórczy, pozwalający na zawieszenie w nim pozostałych surowców płuczkowych. Płuczka BFP charakteryzuje się niewielkimi wartościami lepkości plastycznej, w dużym zakresie stężeń, i polepszonymi właściwościami wytrzymałościowymi (Yield Point, Geles), a parametry te można łatwo regulować. Jest odporna na zasolenie jonami jedno- i dwuwartościowymi oraz na podwyższoną temperaturę. Może znaleźć zastosowanie w przemyśle wiertniczym.
Źródło:
Polimery; 2020, 65, 2; 136-143
0032-2725
Pojawia się w:
Polimery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ obciążeń pionowych na osiadanie mieszanek gruntowo-glebowych z udziałem domieszek chemicznych i organicznych
Influence of vertical loads in sedimentation of ground-soil mixtures with chemical and organic admixtures
Autorzy:
Stryczek, S.
Gonet, A.
Rzyczniak, M.
Czekaj, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299359.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
płuczka wiertnicza
zagospodarowanie poeksploatacyjne
odpady wiertnicze
drilling muds
drilling waste
Opis:
W publikacji przeanalizowano wyniki badań edometrycznych 48 próbek mieszanek matryc zużytych płuczek wiertniczych z udziałem gleby, domieszek organicznych, w postaci trocin drzew iglastych i słomy oraz wybranych związków chemicznych. Opisane badania stanowiły fragment prac prowadzonych nad metodami zagospodarowania odpadów płuczek wiertniczych w miejscu ich powstawania. Charakterystyki badanych mieszanek gruntowo-glebowych dokonano poprzez oznaczenie wartości ich enometrycznych modułów ściśliwości pierwotnej oraz wyznaczenie krzywych ściśliwości pierwotnej. Wyniki badań zestawiono w formie tabelarycznej, z uwzględnieniem receptur poszczególnych próbek oraz wartości edometrycznych modułów ściśliwości pierwotnej, w zależności od zmian obciążeń jednostkowych.
The edometric experiments were made on 48 samples of used matrices of drilling mud admixed with soil and organic matter, e.g. sawdust of coniferous trees, straws and selected organic compounds. The studies were part of works conducted on methods of managing drilling mud waste in the place of their production. The analyse ground-soil mixtures were characterized by determining values of their edometric modulus of primary compressibility and primary compressibility curves. The results of analyses were listed in Tables, accounting for the recipes for individual samples and edometric values of primary compressibility modulus, depending on unit loads
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 459-467
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania przydatności nowo zsyntezowanej sulfonowanej skrobi S1 do płuczek wiertniczych na tle innych surowców skrobiowych
Laboratory research of new sulfonated starch SI for drilling mud applications with different starch comparison
Autorzy:
Bielewicz, D.
Wysocki, S.
Buczek-Kucharska, Z.
Wysocka, M.
Witek, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299999.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
skrobia
płuczka wiertnicza
normy API
starch
drilling muds
API specifications
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań przydatności do płuczek wiertniczych nowozsyntezowanej skrobi S1, na tle innych surowców skrobiowych stosowanych w przemyśle naftowym. Przeprowadzono również badania surowców skrobiowych na zgodność z normami API. Wyniki badań wykazały, że skrobia S1 charakteryzuje się dobrymi właściwościami technologicznymi i jako jedyna z badanych spełnia normy API w pełnym zakresie.
The paper presents laboratory research of new starch S1 usefulness to drilling muds in comparison with different starch applied in oil industry. Investigation of starch onto agreement with norms API were moved also. Results of investigations showed, that starch S1 characterizes bests technological properties and as only from studied norm API in full range fulfils.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 211-217
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości poprawy właściwości smarnych płuczek stosowanych w warunkach przemysłowych
Possibilities of improving the lubricity properties of drilling muds used in industrial conditions
Autorzy:
Jasiński, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835025.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
smarność
lubrykant
współczynnik tarcia
drilling mud
lubricity
lubricant
friction coefficient
Opis:
: Tarcie bardzo często jest zjawiskiem niekorzystnym, ponieważ powoduje znaczne straty energii na pokonanie oporów tarcia oraz niszczenie współpracujących powierzchni. W procesie wiercenia otworów wiertniczych tarcie występuje głównie na styku przewodu wiertniczego ze ścianą otworu oraz świdra i zwiercanej skały. Na skutek tego występują takie niekorzystne zjawiska, jak wzrost momentu obrotowego czy szybkie zużywanie narzędzi wiertniczych. Stąd też jednym z głównych zadań płuczki wiertniczej jest smarowanie elementów świdra, jak i przewodu wiertniczego. Płuczki olejowe oraz płuczki polimerowe, zawierające polimer w postaci emulsji olejowej odznaczają się z reguły wystarczającą smarnością. Płuczki wodnodyspersyjne wykazują się niższą smarnością. W ich przypadku konieczne jest zatem stosowanie odpowiednich środków smarnych. W artykule przedstawiono analizę możliwości poprawy właściwości smarnych stosowanych obecnie w przemyśle naftowym inhibitowanych płuczek wiertniczych, poprzez dodatek różnych rodzajów środków smarnych. W toku realizacji pracy przebadano cztery środki smarne: SL, EL, B oraz połączenie nanokrzemionki hydrofilowej i mikrokrzemionki. Środki te dodawane były w koncentracji 0,5% oraz 1,0% do trzech rodzajów płuczek wiertniczych: polimerowo-potasowej, glikolowo-potasowej oraz potrójnie inhibitowanej. Badania skuteczności działania prowadzone były w oparciu o pomiar współczynnika tarcia przy użyciu aparatu Grace 2200 HPHT. Współczynnik tarcia określany był na kontakcie stal–stal, stal–anhydryt, stal–piaskowiec oraz stal–dolomit. Ponadto określony został wpływ badanych środków na podstawowe parametry oraz właściwości inhibitacyjne płuczek wiertniczych. Otrzymane wyniki wykazały, że spośród badanych środków najwyższą efektywnością charakteryzowały się SL oraz EL, przy czym środek SL działał lepiej w środowisku płuczki polimerowo-potasowej. Środek EL był natomiast skuteczniejszy w otoczeniu płuczki glikolowo-potasowej iźpotrójnie inhibitowanej. Najmniej efektywnym działaniem charakteryzowało się połączenie nanokrzemionki hydrofilowej i mikrokrzemionki.
Friction is often an unfavorable phenomenon because it causes significant energy losses to overcome frictional resistance and damage to surfaces working together. In the course of drilling boreholes, friction occurs mainly at the contact of the drill string with the borehole wall and the drill bit with the drilled rock. As a result, there are such unfavorable phenomena as increase in torque or rapid wear of drilling tools. Therefore, one of the main tasks of the drilling mud is lubrication of the drill bit and drill string elements. Oil-based drilling muds and muds containing polymer in the form of an oil emulsion are usually characterized by sufficient lubricity. Water-based drilling muds have a lower lubricity, so it is necessary to use appropriate lubricants in their case. The article presents attempts to improve lubricity properties of inhibited drilling muds that are currently used in the petroleum industry, by adding various types of lubricants. In the course of the research, four lubricants were tested: SL, EL, B and a combination of hydrophilic nanosilica and microsilica. These agents were added in a concentration of 0.5% and 1.0% to three types of fluids: polymer-potassium, glycol-potassium and triple-inhibited drilling mud. The effectiveness tests were carried out based on the measurement of the friction coefficient using the Grace 2200 HPHT drilling simulator. The friction coefficient was determined for steel-steel, steel-anhydrite, steel-sandstone, and steel-dolomite contact. In addition, the impact of the tested measures on the basic parameters and the inhibitory properties of drilling fluids was determined. The obtained results showed that SL and EL were characterized by the highest efficiency, with SL acting better in the environment of polymer-potassium mud, while the EL was more effective in glycol-potassium and triple-inhibited drilling muds. The least effective was the combination of hydrophilic nanosilica and microsilica.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 5; 275-282
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości podwyższenia stabilności termicznej płuczek wiertniczych poprzez dobór środków chemicznych
Possibility of increasing the thermal stability of drilling muds through the use of chemicals agents
Autorzy:
Jasiński, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146341.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
odporność termiczna
wiercenia geotermalne
drilling mud
thermal stability
geothermal drilling
Opis:
Wiercenie otworów o znacznej głębokości lub w celu udostępniania wód termalnych stawia coraz wyższe wymagania wobec właściwości stosowanych płuczek wiertniczych. Z uwagi na bardzo wysoką temperaturę utrzymywanie w czasie wiercenia odpowiedniej reologii płuczki może okazać się trudne, szczególnie w przypadku występowania dopływu wysokozmineralizowych solanek. Odziaływanie wysokiej temperatury powoduje znaczne obniżenie efektywności działania większości stosowanych obecnie w technologii płuczkowej środków polimerowych, w skrajnych przypadkach powodując całkowite i nieodwracalne zniszczenie ich struktury. Najbardziej narażone są polimery o wiązaniach eterowych, do których zalicza się środki skrobiowe i celulozowe. Na podstawie danych literaturowych można stwierdzić, że niekorzystne cechy tych polimerów mogą być skutecznie kompensowane dodatkami polimerów syntetycznych, np. sulfonowanych. Kolejnym kierunkiem w polepszaniu odporności termicznej płuczek wskazywanym przez literaturę jest wykorzystanie nanocząsteczek węgla: płatków grafenu i nanorurek. W artykule przedstawiono analizę możliwości poprawy stabilności termicznej płuczek wiertniczych poprzez zastosowanie środków chemicznych pozwalających zachować odpowiednie parametry reologiczno-strukturalne i filtrację w zakresie temperatury do 130°C. W toku badań do płuczki polimerowo-potasowej dodawano trzy rodzaje środków chemicznych w różnych stężeniach. Przeprowadzono badania wpływu tych środków na podstawowe parametry technologiczne płuczki wiertniczej. Następnie próbki płuczek zmodyfikowanych poprzez dodatek wyselekcjonowanych środków były poddawane oddziaływaniu temperatury wynoszącej 130°C przez okres 24 godzin. Po tym czasie próbki chłodzono do temperatury 20°C, następnie mierzono ich parametry technologiczne i porównywano z wynikami uzyskanymi przed postarzaniem w wysokiej temperaturze, a na podstawie otrzymanych wyników dokonywano oceny skuteczności działania poszczególnych środków. Spośród przebadanych środków, których działanie miało zabezpieczać płuczkę wiertniczą przed niekorzystnym wpływem wysokiej temperatury, najkorzystniejsze działanie wykazał mrówczan potasu w połączeniu ze środkiem poliAMPS.
Drilling deep holes or drilling to provide access to thermal waters places increasingly high demands on the properties of the drilling muds. Due to the very high temperature, it may be difficult to maintain the appropriate rheology of the drilling fluid during drilling, especially when an inflow of highly mineralized brines occurs. High temperatures significantly reduce the effectiveness of most of the polymeric agents currently used in the drilling muds technology, in extreme cases causing complete and irreversible damage to their structure. Polymers with ether bonds, which include starches and cellulose, are the most vulnerable. Based on the literature data, it can be concluded that the disadvantages of these polymers can be effectively compensated by the addition of synthetic polymers, e.g. sulfonated polymers. Another direction in improving the thermal resistance of drilling muds indicated in the literature is the use of carbon nanoparticles: graphene flakes and nanotubes. The article presents an analysis of the possibilities of improving thermal stability of drilling muds by using chemical agents that allow to maintain appropriate rheological and structural parameters and filtration at temperatures up to 130°C. During the tests, three types of chemicals were added to the polymer-potassium drilling mud at different concentrations. The impact of these modifications on technological parameters of the drilling mud was tested. Then, samples modified by the addition of selected agents were exposed to the temperature of 130°C for a period of 24 hours. After this time, the samples were cooled to 20°C, then their technological parameters were measured and compared with the results obtained before aging at high temperature, and based on the obtained results, the effectiveness of individual agents was assessed. Among the agents tested to protect drilling mud against the adverse effects of high temperature, the most beneficial effect was shown by potassium formate in combination with PoliAMPS.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2021, 77, 3; 152-163
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Friction pressure loss determination of yield power law fluid in eccentric annular laminar flow
Określenie strat ciśnienia przy przepływie laminarnym cieczy opisanej równaniem potęgowym z granicą płynięcia w niecentrycznej przestrzeni pierścieniowej
Autorzy:
Ahmed, R.
Miska, S.
Miska, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299590.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
płuczka wiertnicza
straty ciśnienia
przepływ cieczy
drilling muds
pressure loss
fluid flow
Opis:
Accurate predictions of friction pressure losses are very important in drilling and well completions operations. In some applications, for example, drilling in areas where the margin between pore pressure and fracture pressure gradients is small, inaccurate predictions of bore hole pressure may lead to serious complications and even a loss of the well. This paper is focused on a flow of yield power law type (pseudo-plastic with the yield stress) fluid in the annular space with the possibility that the inner pipe maybe eccentric. A new mathematical model that is based on a concept of generalized average wall shear rate - wall shear stress relationship is presented. A carefully designed laboratory facility that permits accurate differential pressure measurements as a function of flow rate in both pipe and annular flow has been developed. The desired rheology of the fluids was obtained by mixing two types of polymers (PAC and HEC) with water. Pipe flow measurements have been utilized to produce flow curves and subsequently the fluid rheological characterization (yield stress, consistency index and flow behavior index). The results of measured pressure losses are compared to those predicted by the proposed model. While the discrepancies are noticeable the difference is less than 15% and frequently is even less than 5%. We believe that the proposed model is simple useful for practical design applications
Dokładne określenie strat ciśnienia przepływu płuczki w otworze jest bardzo ważne podczas wiercenia i dowiercania. W niektórych warunkach np. podczas wiercenia w interwałach, gdzie różnica między ciśnieniem porowym a gradientem ciśnienia szczelinowania jest mała, niedokładne określenie ciśnienia w otworze może prowadzić do poważnych komplikacji z likwidacją otworu włącznie. Artykuł dotyczy przepływu płynu posiadającego granicę płynięcia, opisanego równaniem potęgowym, w przestrzeni pierścieniowej, w sytuacji niecentrycznego ułożenia przewodu wiertniczego w stosunku do rur okładzinowych lub ściany otworu. Przedstawiony, model matematyczny oparty jest na idei średniej uogólnionej wartości naprężenia ścinającego przy ścianie otworu. Zaprojektowano i wykonano urządzenie laboratoryjne umożliwiające dokładny pomiar strat ciśnienia przy zmiennych prędkościach przepływu w rurze i przestrzeni pierścieniowej. Do badań użyto dwóch typów roztworów polimerów: PAC i HEC, o wymaganych parametrach reologicznych. Pomiary na stanowisku badawczym były podstawą do wykreślenia krzywych płynięcia ww. płynów, jak również do określenia parametrów reologicznych takich, jak: granica płynięcia, współczynnik konsystencji i współczynnik n (miara odchylenia od cieczy newtonowskiej). Wyniki pomiarów strat ciśnienia porównane zostały z wynikami uzyskanymi z obliczeń sporządzonych na podstawie prezentowanego modelu. Jakkolwiek rozbieżności są zauważalne, to jednak różnice nie przekraczają 15%, a w niektórych przypadkach nawet 5%. Mamy nadzieję, że proponowana metodyka będzie z powodzeniem wykorzystywana w zastosowaniach praktycznych
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 47-53
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Płuczki lateksowo-glinowe do przewiercania niestabilnych formacji łupkowych
Latex-aluminum muds for instable shale formations drilling
Autorzy:
Błaż, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835254.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
lateks
kompleks glinowy
niestabilność otworu
drilling mud
latex
aluminum complex
hole instability
Opis:
Niestabilność otworu jest jednym z poważniejszych problemów w przemyśle wiertniczym i decydującym czynnikiem wpływającym na zwiększenie kosztów wiercenia. Pomimo postępu technologii wiercenia niestabilność łupków nadal stanowi wyzwanie, w szczególności podczas wiercenia długich odcinków horyzontalnych otworu. W celu zapobiegania niekorzystnym zjawiskom w składach płuczek wiertniczych wykorzystuje się środki chemiczne pełniące funkcję inhibitorów hydratacji skał ilastołupkowych. W niektórych przypadkach nawet zastosowanie skutecznych inhibitorów hydratacji skał łupkowych nie zabezpiecza przed zmniejszeniem ich stabilności wskutek działania zbyt wysokiego ciśnienia porowego PPT. Zmniejszenie ciśnienia, pod jakim filtrat z płuczki wiertniczej wnika w pory przewiercanych skał, jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o zachowaniu stabilności otworu. W artykule przedstawiono badania laboratoryjne nad opracowaniem składu płuczki wiertniczej zdolnej do tworzenia w przewiercanych niestabilnych i sypliwych formacjach łupkowych szczelnego i odkształcalnego osadu filtracyjnego, przeciwdziałającego wnikaniu filtratu płuczkowego i ograniczającego wzrost ciśnienia porowego przewiercanej formacji skalnej. Stabilizacja przewiercanych formacji łupkowych realizowana będzie poprzez zastosowanie w składzie płuczki specjalnego zestawu środków chemicznych, obejmującego odpowiednio dobrane połączenie związków glinu z różnymi rodzajami lateksu i polimerami.
Drilling hole instability is one of the major problems in the drilling industry and the decisive factor in increasing the cost of drilling. Despite the progress of drilling technology, shale instability continues to be a challenge in the drilling industry, particularly during long horizontal drilling. In order to prevent unfavorable phenomena in the compositions of drilling muds, chemical substances acting as hydration inhibitors of shales are used. In some cases, even the use of effective shale hydration inhibitors does not prevent them from decreasing their stability due to too high pore pressure “PPT”. Reducing the pressure at which the filtrate from the drilling fluid penetrates the pores of the drilled rocks, is one of the most important factors in maintaining the stability of the drilling hole. In this paper is presented, a laboratory study on the development of a drilling fluid composition capable of forming seal and deformable filter cake preventing the penetration of the mud filtrate and limiting the increase of the pore pressure of the drilled rock formation. Stabilization of drilled shale formations will be accomplished through the use of a special set of chemicals in the mud, including a combination of aluminum compounds with various types of latex and polymers.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2018, 74, 7; 526-534
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wpływu nanomateriałów na właściwości osadu filtracyjnego
Analysis of the effect of nanomaterials on the properties of filter cake
Autorzy:
Zima, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835438.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
płuczka wiertnicza
nanomateriały
nanokrzemionka
mikrokrzemionka
osad iłowy
drilling mud
nanomaterials
nanosilica
microsilica
filter cake
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań nad doborem stężenia nanokrzemionki hydrofobowej oraz innych składników do płuczki wiertniczej, zapewniających uzyskanie stabilnych parametrów reologicznych i niskiej filtracji w warunkach otworopodobnych. Opisano badania nad określeniem wpływu dodatku nanokrzemionki i mikrokrzemionki oraz środków powierzchniowo czynnych na parametry reologiczne, filtrację API i HPHT oraz właściwości inhibitacyjne opracowanych płuczek wiertniczych. W dalszej części artykułu przedstawiono wyniki badań przyczepności kamienia cementowego do skał, na powierzchni których utworzyły się osady z badanych płuczek, oraz skuteczności usuwania tych osadów przez ciecz przemywającą. Na podstawie przeprowadzonych badań zaproponowano składy płuczek zawierających nanokrzemionkę hydrofobową dyspergowaną w poliglikolu w połączeniu ze środkami powierzchniowo czynnymi oraz mikrokrzemionke.
The article presents results of research on the choice of hydrophobic silica nanoparticles and other components concentration in the drilling fluid, that ensures stable rheological parameters and low water loss in borehole conditions. Studies to determine the effect of nanosilica, microsilica and surfactants additions on rheological parameters, inhibition properties, API and HPHT filtration of prepared drilling fluids were described. The following section presents the results of adhesion tests of cement stone to rocks, on which sediment from the scrubbers was formed, and the efficiency of removing these sediments from the washing liquid. Based on the laboratory study, a drilling fluid composition containing a hydrophobic nanosilica dispersed in a polyglycol in combination with surfactants and microsilica was proposed.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2017, 73, 5; 312-320
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 39

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies