Wszystkie pola: muzyka polska XIX wieku - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Preludia na organy op. 38 Władysława Żeleńskiego, jako przejaw polskości w muzyce
Preludes for Organ op. 38 by Władysław Żeleński as the Manifestation of Polishness in Music
Autorzy:: DOPIERAŁA, Dagmara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/453969.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: muzyka polska przełomu XIX i XX wieku
muzyka organowa
patriotyzm
religijność
Polish music on the turn of 19th and 20th century
organ music
patriotism
religiousness
Opis:: The keynote of the article is the attempt to depict the work joining religious and patriotic threads, directing its recipient to the general social and political Polish climate, in which the creator of the work, Władysław Żeleński (1837–1921), lived and existed.
Myślą przewodnią artykułu jest próba przybliżenia dzieła łączącego w sobie wątki religijne z patriotycznymi, ukierunkowująca odbiorcę na ogólny klimat społeczno-polityczny Polski, w którym żył i egzystował twórca dzieła Władysław Żeleński (1837–1921).
Źródło:: Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 79-87
2545-3068
Pojawia się w:: Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Władysław Żeleński w Pradze
Władysław Żeleński in Prague
Autorzy:: JACZYŃSKI, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/454022.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: muzyka polska przełomu XIX/XX wieku
twórczość kompozytorów polskich
krytyka muzyczna
Polish music on the turn of 19th/20th century
output of Polish composers
musical critique
Opis:: Artykuł szczegółowo omawia praski okres działalności Władysława Żeleńskiego, jednego z najważniejszych polskich kompozytorów i pedagogów muzycznych drugiej połowy XIX i początku XX w. Autor wyjaśnia m.in. powody wyjazdu Żeleńskiego do Pragi w roku 1859, jak również koncentruje się na jego muzycznej edukacji w tym mieście. Czytelnik zaznajomić się może z kulisami studiów doktorskich Żeleńskiego na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, jak i jego działalnością w praskim ruchu studenckim. Nadto w porządku chronologicznym przedstawione zostały wszystkie dostępne wzmianki dotyczące działalności twórczej Żeleńskiego w tym okresie – tak powstałych dzieł, jak i koncertów, podczas których były one wykonywane. Przywołane zostają również praskie wydania kompozycji Żeleńskiego oraz głos polskiej fachowej prasy muzycznej, szczególnie relacje korespondentów ze stolicy Czech, m.in. Franciszka Stevicha, a także recenzje utworów Żeleńskiego pióra Józefa Sikorskiego. Na zakończenie poruszona zostaje kwestia obecności Żeleńskiego w czeskim życiu muzycznym już po wyjeździe kompozytora z Pragi, co miało miejsce w roku 1866.
The article extensively discusses the Prague period of the artistic creation of Władysław Żeleński, one of the most important Polish composers and musical educationists of the second half of 19th and the beginning of the 20th century. The author explains, among others, the reasons of Żeleński’s departure for Prague in 1859, and also focuses on his musical education in this city. Readers can have a look behind the scenes of Żeleński’s doctoral studies at the faculty of philosophy at Charles University as well as get to know his activity in Prague student movement. Moreover, the author presents in chronological order all the available mentions concerning creational activity of Żeleński in that period – his works as well as concerts, where the works were performed. There are also recalled Prague publications of Żeleński’s compositions and the voice of Polish professional musical press, especially the reports of correspondents from Prague, among others Franciszek Stevich, and the reviews of Żeleński’s works by Józef Sikorski. Finally, the author raises the issue of Żeleński’s presence in Czech musical life already after his departure from Prague, which took place in 1866.
Źródło:: Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 63-77
2545-3068
Pojawia się w:: Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Wykonania muzyki Władysława Żeleńskiego w Wiedniu
Władysław Żeleński and the performances of his musical pieces in Vienna
Autorzy:: JACZYŃSKI, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/454046.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: muzyka polska przełomu XIX/XX wieku twórczość kompozytorów polskich
muzyka w Wiedniu
muzyka w Austro-Węgrzech
muzyka słowiańska
Polish music on the turn of 19th/20th century
output of Polish composers
music in Vienna
music in Austro-Hungarian Empire
Slavic music
Opis:: Ciekawym, całkowicie dziś nieznanym wątkiem w biografii Władysława Żeleńskiego (1837– 1921) były liczne próby zdobycia przez tego kompozytora uznania na arenie międzynarodowej. Jednym z głównych ośrodków muzycznych, w którym działania te były realizowane, okazał się, obok czeskiej Pragi, Wiedeń – miasto w powszechnej świadomości pozostające „muzyczną stolicą” Europy Środkowej, politycznie zaś będące stolicą Przedlitawii (austriackiej części Austro- -Węgier). Artykuł poświęcony został wiedeńskim wykonaniom utworów muzycznych Władysława Żeleńskiego, a za początek opowieści przyjął autor premierę Sechs Charakterstücke op. 17 na fortepian, która miała miejsce 21 grudnia 1871 roku. W artykule wyjaśnione zostały przyczyny ewidentnej klęski, jaką poniosła polska muzyka – a wraz z nią Władysław Żeleński – na słynnej Wystawie Muzyczno-Teatralnej, która odbyła się latem i wczesną jesienią roku 1892. Zrelacjono- wane zostały też – będące bezpośrednią reakcją na owo niepowodzenie – tzw. „koncerty rehabili- tacyjne” kompozytora z roku 1893, omówiona została również obecność utworów tegoż twórcy na estradach wiedeńskich w czasie I wojny światowej oraz w okresie międzywojennym. Niejako na marginesie przedstawione zostały oczekiwania zachodniej krytyki wobec muzyki polskiej (a sze- rzej: słowiańskiej). Niniejszy tekst pozwala zrozumieć trudną sytuację kompozytorów słowiań- skich pragnących osiągnąć artystyczny i komercyjny sukces w Wiedniu w okresie istnienia imperium austro-węgierskiego.
Very interesting yet utterly unknown threads in the biography of Władyslaw Żeleński are his numerous attempts to gain the international recognition (1837–1921). One of the major musical centers in which Żeleński was promoting his musical output turned out to be, apart from Prague, Vienna – the city which was remaining, in the popular consciousness, “the musical capital” of Central Europe and politically – the capital of Cisleithania (the Austrian part of Austria-Hungary). The article is devoted to the performances of Władyslaw Żeleński’s musical pieces in Vienna. The author has adopted as the beginning of the story the premiere of Sechs Charakterstücke Op. 17 for piano, which took place on December 21, 1871. The essay explains the causes of the manifest failure of Polish music (as well as Władyslaw Żeleński’s one) at the famous Exhibition for Music and the Drama, which took place during the summer and early autumn 1892. It deals also with his so-called “rehabilitative concerts” dating from 1893 and being the direct reaction to this failure, as well as with the presence of his works on Viennese stages during the World War I and the interwar period. Further on are mentioned, as a sort of peripheral comment, the expectations of Western critics towards Polish (and more broadly: Slavic) composers. The article enables us to understand the difficult situation of those Slavic composers who decided to achieve artistic and commercial success in Vienna in the period of the Austro-Hungarian empire.
Źródło:: Edukacja Muzyczna; 2015, 10; 163-180
2545-3068
Pojawia się w:: Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Kwartety smyczkowe Władysława Żeleńskiego
String Quartets by Władysław Żeleński
Autorzy:: Renat, Maryla
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/454044.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: kwartet smyczkowy, polska muzyka kameralna XIX wieku, Władysław Żeleński.
string quartet, Polish chamber music of 19th century, Władysław Żeleński.
Opis:: Głównym celem artykułu jest przedstawienie twórczości polskiego kompozytora Władysława Żeleńskiego (1837–1921) na obsadę kwartetu smyczkowego, w kontekście jego biografii. Omówiona w pracy część twórczości kompozytora obejmuje następujące dzieła: 1. Wariacje na oryginalny temat g-moll op. 21 (1869); 2. Kwartet smyczkowy F-dur op. 28 (1875); 3. Kwartet smyczkowy A-dur op. 42 (po 1880). W rozwiązaniu niniejszej problematyki można wyróżnić dwa etapy. Pierwszy dotyczy omó- wienia stanu, istniejącej wyłącznie w języku polskim, literatury przedmiotu na ten temat, która jest uboga i przeważnie ogranicza się do ogólnych uwag stylo-krytycznych, nie zawsze słusznych. Brakuje prac, które by w sposób całościowy szczegółowo omawiały wszystkie utwory należące do twórczości kameralnej Żeleńskiego. Niniejsza praca jest zatem pierwszą próbą w tym zakresie. Drugi etap dotyczy analizy muzycznej, w wyniku której omówione zostały: forma, technika kompozytorska, strona wyrazowa oraz recepcja. W utworach na kwartet smyczkowy Żeleńskiego dominuje liryczna kategoria wyrazowa. Wiodącą rolę odgrywa faktura, w której współdziałanie instrumentów ciągle zmienia się we wzajemnych relacjach. Kolejną właściwością zasługującą na uwagę są nawiązania do polskiej muzyki ludowej. Przejawia się to w stosowaniu charakterystycznych kwart lidyjskich i kwint burdonowych. Nadto kompozytor wprowadza stylizacje tańców niepolskich siciliany i tarantelli, co ma miejsce w Wariacjach na oryginalny temat op. 21. Mniejszą rolę w kształtowaniu narracji odgrywa harmonika. Nie zawiera ona nowatorskich rozwiązań, zwłaszcza w dwóch pierwszych dziełach. Między kwartetami F-dur op. 28 a A-dur op. 42 miała miejsce ewolucja techniki kompozytorskiej, co zaowocowało w drugim z utworów – pogłębionym rozwojem harmoniki dur-moll, silnym zróżnicowaniem faktury i wprowadzeniem partii wirtuozowskich. Styl Żeleńskiego w kwartetach smyczkowych reprezentuje nurt klasycyzujący. Stanowi syntezę klasycznych form z neoromantycznym kształtowaniem narracji muzycznej. Dzieła na kwartet smyczkowy Żeleńskiego reprezentują wysoką wartość artystyczną, tworząc zarazem podwaliny polskiej kameralistyki w II połowie XIX wieku.
The main aim of the article is to present the works for string quartet of the Polish composer Władysław Żeleński (1837–1921) in the context of his biography. The part of the composer’s output discussed herein includes the following works: 1. Variations on an Original Theme in G Minor, Op. 21 (1869); 2. String Quartet in F major, Op. 28 (1875); 3. String Quartet in A major, Op. 42 (after 1880). Two phases can be distinguished in dealing with this issue. The first concerns the outline of the state of the literature on the subject, existing only in the Polish language, poor and usually limited to general stylistic-critical comments, which are not always correct. There are no papers that discuss in detail and in a comprehensive way all the music pieces belonging to Żeleński’s chamber works. This paper is therefore the first attempt in this respect. The second phase concerns the musical analysis, as a result of which the following are discussed: form, compositional technique, expressive aspect and reception. The multifaceted analysis was carried out partly by referring to Nicolas Cooke’s concept and using the comparative analysis. Żeleński’s compositions for string quartet are dominated by the lyrical category of expression. The key role is played by texture, in which the interaction of instruments is constantly changing within mutual relations. Another feature that deserves attention are references to Polish folk music. This is reflected in the use of the characteristic Lydian fourths and drone fifths. Moreover, the composer introduces stylizations of the non-Polish dances, siciliana and tarantella, which occurs in Variations on the original theme, Op. 21. Harmony plays a minor role in shaping the narration. It does not contain any innovative solutions, especially in the first two works. The compositional technique evolved between the quartets in F major, Op. 28 and A major, Op. 42, which resulted, in the second composition, in a deeper development of the major-minor harmonics, a fairly diversified texture and the introduction of virtuoso parts. Żeleński's string quartets’ style represents the Classicizing style. It is a synthesis of the Classicist forms with a Neo-Romantic shaping of the musical narrative. Żeleński's compositions for string quartet represent a high artistic value, laying at the same time the foundations for Polish chamber music in the second half of the 19th century.
Źródło:: Edukacja Muzyczna; 2017, 12; 9-51
2545-3068
Pojawia się w:: Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Józef Elsner. Utwory fortepianowe / Piano Works, wyd. Jerzy Morawski, Warszawa 2016 (= Monumenta Musicae in Polonia, seria/ series E: Opera selecta), Instytut Sztuki Polskiej akademii Nauk, ss. 512. ISBN 978-83-65630-12-4
Józef Elsner. Piano Works, ed. Jerzy Morawski, Warszawa 2016 (= Monumenta Musicae in Polonia, seria/ series E: Opera selecta), Instytut Sztuki Polskiej akademii Nauk, ss. 512. ISBN 978-83-65630-12-4
Autorzy:: Poniatowska, Irena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408922.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Józef Elsner
muzyka fortepianowa
muzyka XIX wieku
edycja krytyczna
piano music
nineteenth-century music
critical edition
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 1; 140-143
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Nauczanie śpiewu cerkiewnego przez wspólnoty staroobrzędowców Wojnowa w świetle rkp. BN akc. 8982
The teaching of Orthodox chanting by Old Believers congregations in Wojnowo in the light of MS BN akc. 8982
Autorzy:: Sawicki, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408945.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: staroobrzędowcy
śpiew liturgiczny
Azbuka
Wojnowo
muzyka XIX wieku
Old Believers
Eastern Orthodox Christians
Orthodox chant
nineteenth-century music
Opis:: Artykuł jest próbą rekonstrukcji procesu nauczania śpiewu liturgicznego przez wspólnoty staroobrzędowców (wiernych Cerkwi prawosławnej nie uznających reform liturgicznych patriarchy Nikona) z Wojnowa. Autor dokonuje analizy jedynego zachowanego podręcznika do nauki śpiewu – tj. XIX-wiecznej Azbuki z Wojnowa pod kontem wpływu zawartych w nim treści na sposób nauczania śpiewu przyjęty w poszczególnych wspólnotach zamieszkujących wieś Wojnowo. Autor zwraca uwagę na modlitewny aspekt praktykowanego przez wspólnoty staroobrzędowców śpiewu, oraz jego wpływ na kształcenie kadr śpiewaczych.
The article is an attempt to retrace the process of the teaching of Orthodox chanting by Old Believers (Eastern Orthodox Christians who reject the reforms of Patriarch Nikon of Moscow) from the village of Wojnowo. The author performs an analysis of the only surviving book for teaching chanting, i.e. the nineteenth-century Azbuka from Wojnowo, with respect to the influence exerted by its contents on the methods of teaching singing adopted by the particular congregations living in Wojnowo. The author draws attention to the prayer-like characteristics of the chanting practiced by Old Believers and its influence on the education of singers.
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 2; 85-105
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Podbijając muzyczne centrum Europy: paryska dekada Apolinarego Kątskiego (1838–1848)
Conquering Europe’s musical hub: Apolinary Kątski’s Parisian decade (1838–1848)
Autorzy:: Chamczyk, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28411998.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Apolinary Kątski
wirtuoz
skrzypek
koncerty w Paryżu
muzyka polska w XIX wieku
departamenty we Francji
virtuoso
violinist
concerts in Paris
Polish music in 19th century
departments in France
Opis:: Apolinary Kątski (1826-1879) to postać nietuzinkowa i budząca spore kontrowersje. Na kartach historii zapisał się jako wybitny skrzypek-wirtuoz, niezwykle dbający o własną promocję, a także jako założyciel i wieloletni dyrektor Instytutu Muzycznego. Piastował on również posadę Skrzypka Solisty Jego Imperatorskiej Mości w Petersburgu oraz odnosił sukcesy artystyczne podczas wielokrotnych podróży, m.in. po Rosji, departamentach Francji, prowincji Królestwa Polskiego i Wielkopolsce, a także podczas koncertów w takich miastach jak Warszawa, Londyn, Paryż, Bruksela czy Wilno. Pomimo to, jego działalność w charakterze wirtuoza i kompozytora dzisiaj wydaje się być zapomniana. Obecny stan badań pozwala jednak na coraz pełniejsze odtworzenie biogramu artysty. Apolinary Kątski - jedno z pięciorga cudownych dzieci Grzegorza Kątskiego i Anny z Różyckich, podbijający muzyczne sceny Europy, przybył do Paryża w 1836 roku, mając zaledwie 10 lat. Ten okres działalności artystycznej skrzypka wymagał dotychczas największego wyjaśnienia. Znane były zaledwie graniczne daty jego pobytu we Francji (1836-1848), termin pierwszej publicznej prezentacji w Paryżu 1 lutego 1837 roku, a także szczegóły wizyty w Londynie w 1838 roku oraz lista potencjalnych miast francuskich, w których mógł on koncertować. Najwięcej niewiadomych pozostawiał jednak czas po powrocie Kątskiego z Anglii w 1838 roku, w niewielki tylko sposób udokumentowany na łamach prasy francuskiej. Badania nielicznie zachowanej korespondencji wirtuoza, a także kwerenda prasy zagranicznej pozwoliły odtworzyć nieznane losy Apolinarego Kątskiego w latach 1838-1848 oraz umożliwiły uzupełnienie listy jego dotychczas znanych kompozycji. Niniejszy artykuł stanowi prezentację wyników moich badań dotyczących życia i twórczości Apolinarego Kątskiego oraz próbę umiejscowienia jego osoby w panoramie muzycznej Francji XIX stulecia.
Apolinary Kątski (1826–79) was an unusual and controversial figure. He is remembered in history as an eminent virtuoso violinist who took great care to promote himself; also as the founder and long-time director of the Music Institute in Warsaw. He held the post of soloist to His Imperial Highness in Petersburg and scored successes during his numerous tours of Russia, France’s departments, the provinces of the Kingdom of Poland (then part of Russia), and Greater Poland (first in Prussia, later in Germany), with concerts in such cities as Warsaw, London, Paris, Brussels and Vilnius. Despite all this, his work as a concert virtuoso and composer seems to be largely forgotten today. The current state of research, however, allows us to reconstruct his biography in more and more detail. Apolinary Kątski – one of the five prodigy children born to Grzegorz Kątski and Anna née Różycka, winning the hearts of audiences throughout Europe – arrived in Paris at the tender age of 10. This period of his artistic activity has remained the least known so far. We only knew the dates of his stay in France (1836–48), the date of his first public concert in Paris (1st February 1837), as well as the details of his visit to London (1838) and the list of French cities he may potentially have given performances in. The least documented was the time following his return from England in 1838, for which we only have very limited coverage in the French press. The study of the virtuoso’s scantily preserved correspondence and research in foreign press titles has made it possible to reconstruct Apolinary Kątski’s previously unknown biography from the years 1838–48, and complement the list of his compositions known to us thus far. This article presents the results of my research into the life and work of Apolinary Kątski and is an attempt to define his place in the musical panorama of 19th-century France.
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 4; 65-87
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Teodor Leszetycki. Notatki z biografii artysty i pedagoga w świetle stosunków z rodziną, przyjaciółmi i uczniami (część I)
Theodor Leschetizky. Notes on the biography of an artist and educator, in the light of his relations with the family, friends and pupils (Part I)
Autorzy:: Chmara-Żaczkiewicz, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28411999.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Teodor Leszetycki
pianistyka XIX i XX wieku
kultura muzyczna w Wiedniu
Annette Essipoff
Theodor Leschetizky
pianism in 19th and 20th century
music culture in Vienna
Opis:: Urodzony w 1830 r. w rezydencji Ernesta Potockiego w Łańcucie, a zmarły w 1915 r. w Dreźnie, Teodor Leszetycki zajmował w muzyce polskiej i europejskiej XIX w. miejsce szczególne. Pochodząc z czesko-polskiej rodziny od pokoleń uzdolnionej artystycznie, interesował się niemal wszystkimi rodzajami muzyki, preferując przede wszystkim twórczość fortepianową. Studia pianistyczne odbył w Wiedniu u Carla Czernego i Simona Sechtera, zainteresował się też poważnie dydaktycznymi i kompozytorskimi doświadczeniami Antona Rubinsteina i Franza Liszta. Był koncertującym pianistą, kompozytorem i dyrygentem, przede wszystkim jednak jednym z najsłynniejszych w Europie XIX w. nauczycieli gry na fortepianie (miał podobno około 1000 uczniów; do dziś zidentyfikowano około trzystu nazwisk). Karierę pianistyczną rozpoczął jako piętnastolatek, występując w Wiedniu i okolicach. Kilka lat później, w 1852 r., wraz z ojcem, Józefem, wyjechał do Petersburga, gdzie m.in. mieszkał zaprzyjaźniony z nim Rubinstein. W Petersburgu spędził blisko piętnaście lat: był ulubieńcem i protegowanym księżnej Heleny Pawłownej, grywał w teatrze Michajłowskim, dyrygował dworskimi i publicznymi koncertami, nadzorował przebieg nauki muzycznie uzdolnionych panien ze słynnego Instytutu Smolnego oraz – także wraz z Rubinsteinem – przyczynił się do utworzenia petersburskiej Akademii Śpiewaczej, Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego i – w 1862 r. – Konserwatorium; pod koniec pobytu w Petersburgu otrzymał tytuł honorowego profesora tej uczelni. W tych latach odbywał też liczne podróże artystyczne: co najmniej dwukrotnie wystąpił w Paryżu, ponadto w Austrii, Niemczech, Anglii i Holandii, gdzie występował w roli solisty i kameralisty. W Petersburgu związał się najpierw ze śpiewaczką Anną Friedebourg, a następnie z Annette Essipoff, swoją uczennicą, z którą od 1878 r. zamieszkał w Wiedniu. Często razem koncertowali, wykonując m.in. repertuar na cztery ręce lub dwa fortepiany i w tej roli święcili prawdziwe triumfy. Często Teodor kierował też orkiestrą towarzyszącą Annette w jej występach koncertowych. Essipoff, która kilkakrotnie występowała też sama przed polską publicznością, znana była w tym czasie jako doskonała interpretatorka twórczości Chopina i mistrzyni tempa rubato.Leszetycki przez krótko związany był z Konserwatorium wiedeńskim, jednak ze względu na zwiększającą się lawinowo liczbę uczniów, rozpoczął organizować lekcje prywatne. Długoletnim przyjacielem z tego okresu był Ludwig Bösendorfer, znany fabrykant fortepianów; listy do niego z prośbami o zaopatrzenie wychowanków w dobre instrumenty stanowią cenne źródło do biografii i pedagogicznej działalności Leszetyckiego. Przełom lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX w. to okres wielkiej koncertowej aktywności Teodora, kiedy to wspólnie z Annette uczestniczył w kilku słynnych europejskich seriach tzw. koncertów „nadzwyczajnych”, obok takich sław, jak Eugen d’Albert, Clara Schumann, Hans von Bülow, Camille Saint-Saëns czy Emil von Sauer. Leszetycki dobrze znał repertuar romantyczny, miał jednak zwyczaj prezentowany utwór „wzbogacać” własnymi dodatkami i skreśleniami, co wśród wykonawców było wówczas częstą praktyką. Miał poglądy zdecydowanie konserwatywne. Nie interesował do Wagner, Bruckner czy Brahms (którego zresztą podziwiał), ale też Bach (chyba że w wirtuozowskich opracowaniach). Cenił natomiast Webera, Mendelssohna, Dvořáka, Griega, Czajkowskiego, Saint-Saënsa.
Born in 1830 at Ernest Potocki’s residence in Łańcut, died in 1915 in Dresden – Theodor Leschetizky (in Polish spelling: Teodor Leszetycki) holds a special place in Polish and European 19th-century music. He belonged to a Czech-Polish family whose members demonstrated artistic talents for many generations. He was interested in nearly all kinds of music, but had a special preference for the piano, which he studied in Vienna with Carl Czerny and Simon Sechter. He also exhibited serious interest in the educational and compositional heritage of Anton Rubinstein and Franz Liszt. Leschetizky was a concert pianist, composer and conductor. First and foremost, however, he was known as one of Europe’s most famous piano teachers in the 19th century. He is believed to have had about a thousand pupils, c. 300 of whom have been identified to date. He embarked on a pianistic career as a 15-year-old, giving performances in Vienna and the neighbouring area. Several years later, in 1852, he left with his father Józef for Petersburg, where, among others, his friend Rubinstein lived. He spent 15 years in that city, becoming a favourite and a protégé of Grand Duchess Elena Pavlovna. He gave performances at the Mikhailovsky Theatre, conducted court and public concerts, and supervised the education of musically gifted young girls – students of the famous Smolny Institute. Together with Rubinstein, he likewise contributed to the establishment of Petersburg’s Singers’ Academy, the Russian Musical Society and – in 1862 – the Petersburg Conservatory, of which he became an honorary professor toward the end of his stay in that city. He also undertook numerous concert tours, with at least two performances in Paris, as well as appearances in Austria, Germany, England and the Netherlands, in the roles of both soloist and chamber musician. In Petersburg his partner was the singer Anna Friedebourg, and later his pupil Annette Essipoff, with whom in 1878 he settled in Vienna. They gave concerts together, playing, among others, repertoire for four hands or two pianos – which brought them tremendous success. Theodor also frequently conducted the orchestra that accompanied Annette in concerts. Essipoff performed several times for the Polish audience as well, and was renowned at that time as an excellent interpreter of Chopin’s music and a mistress of the rubato. For a short time, Leschetizky was associated with Vienna Conservatory, but the rapidly growing number of pupils made him focus on private lessons. Ludwig Bösendorfer, the well-known piano manufacturer, was his long-time friend. Leschetizky’s letters to him, requesting good instruments for his students, are a valuable source for the pianist’s biography as an educator. In the late 1870s and early 1880s, Theodor led an extremely busy concert life, and together with Annette took part in several series of so-called “extraordinary concerts”, along with such celebrated musicians as Eugen d’Albert, Clara Schumann, Hans von Bülow, Camille Saint-Saëns, and Emil von Sauer. Though Leschetizky was well versed in the Romantic repertoire, he had the habit of “enriching” the presented pieces with his own additions or deletions – which was a common practice among performers in that period. His views were resolutely conservative. He was not interested in Wagner, Bruckner and Brahms (though he admired the latter), nor even Bach (except for some virtuosic arrangements). On the other hand, he valued highly Weber, Mendelssohn, Dvořák, Grieg, Tchaikovsky, and Saint-Saëns.
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 4; 88-112
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Zagreb at the operatic crossroads in the 1860s: the winding road towards the national opera
Zagrzeb na operowych rozdrożach w latach 60. XIX wieku: kręta droga do opery narodowej
Autorzy:: Katalinić, Vjera
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28411996.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Teatr Narodowy w Zagrzebiu
muzyka w Chorwacji
zagraniczne trupy teatralne w Zagrzebiu
National Theatre in Zagreb
music in Croatia
foreign companies in Zagreb
Opis:: During the 1860s, Zagreb did not have a steady operatic ensemble, although its preparatory stage was already in existence within the drama department of the National Theatre, when – from 1863 – operettas were performed by a small theatre orchestra. However, the National Theatre as an institution exist from 1861 on, and the theatre building, erected in 1834 and owned by the City Municipality from 1852 on, was continuously housing opera companies from abroad, mostly from within the Habsburg and later (since 1867) Austro-Hungarian Empire, coming prevailingly from its Italian provinces. The article offers a brief outline of the theatre organisation as well as an overview of various foreign companies, coming from Hungarian, Austrian and Italian towns, their repertoires (mostly Italian, with sporadically German and Hungarian pieces) and their reception as reflected in Zagreb’s German and Croatian press. It also points at the importance of local music education and of Croatian pieces that were produced in Zagreb during that period, following the advancement of national strivings that finally led to the foundation of the permanent opera company in 1870.
W latach sześćdziesiątych XIX w. Zagrzeb nie posiadał stałego zespołu operowego, ale jego zalążek istniał w zespole dramatycznym Teatru Narodowego, ponieważ od 1863 r. mała orkiestra teatralna wykonywała operetki. Teatr Narodowy jako instytucja powstał w 1861 r., jednakże budynek teatru, wzniesiony w 1834 r. i od 1852 r. należący do władz miasta, nieprzerwanie był siedzibą zagranicznych grup operowych, zwłaszcza należących do Habsburg.w (Cesarstwa Austriackiego, a od 1867 r. Monarchii Austro-Węgierskiej), pochodzących przeważnie z ich włoskich prowincji. Artykuł zawiera zwarty opis powstawania teatru oraz omówienie różnych zagranicznych zespołów przyjeżdżających z miast węgierskich, austriackich i włoskich, i ich repertuaru (głównie włoski, sporadycznie utwory niemieckie i węgierskie), a także jego recepcji, w oparciu o publikowaną w Zagrzebiu niemiecko- i chorwackojęzyczną prasę. Podnosi również problem znaczenia lokalnej edukacji muzycznej oraz chorwackich dzieł napisanych w tym okresie w Zagrzebiu jako odpowiedź na wzrost nastrojów narodowych, dla doprowadzenia do powstania stałego zespołu operowego w 1870 roku.
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 4; 38-54
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Barbara Chmara-Żaczkiewicz, Václav Vilém Würfel w Warszawie i w Wiedniu. Fakty i hipotezy, Warszawa 2017 Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, ss. 398. ISBN 978-83-64823-70-1
Autorzy:: Sieradz, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408583.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: muzyka XIX wieku
życie muzyczne
Warszawa
Wiedeń
19th-century music
musical life
Warsaw
Vienna
Źródło:: Muzyka; 2019, 64, 3; 123-131
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Teodor Leszetycki. Notatki z biografii artysty i pedagoga w świetle stosunków z rodziną, przyjaciółmi i uczniami (część II)
Theodor Leschetizky. Notes on the Biography of an Artist and Educator, in the Light of his Relations with the Family, Friends and Pupils (Part II)
Autorzy:: Chmara-Żaczkiewicz, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28395209.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Teodor Leszetycki
pianistyka XIX i XX wieku
kultura muzyczna w Wiedniu
Theodor Leschetitzky
pianism in 19th and 20th century
musical culture in Vienna
Opis:: Urodzony w 1830 r. w rezydencji Ernesta Potockiego w Łańcucie, a zmarły w 1915 r. w Dreźnie, Teodor Leszetycki zajmował w muzyce polskiej i europejskiej XIX w. miejsce szczególne. Pochodząc z czesko-polskiej rodziny od pokoleń uzdolnionej artystycznie, interesował się niemal wszystkimi rodzajami muzyki, preferując przede wszystkim twórczość fortepianową. Studia pianistyczne odbył w Wiedniu u Carla Czernego i Simona Sechtera, zainteresował się też poważnie dydaktycznymi i kompozytorskimi doświadczeniami Antona Rubinsteina i Franza Liszta. Był koncertującym pianistą, kompozytorem i dyrygentem, przede wszystkim jednak jednym z najsłynniejszych w Europie XIX w. nauczycieli gry na fortepianie (miał podobno około 1000 uczniów; do dziś zidentyfikowano około trzystu nazwisk). Karierę pianistyczną rozpoczął jako piętnastolatek, występując w Wiedniu i okolicach. Kilka lat później, w 1852 r., wraz z ojcem, Józefem, wyjechał do Petersburga, gdzie m.in. mieszkał zaprzyjaźniony z nim Rubinstein. W Petersburgu spędził blisko piętnaście lat: był ulubieńcem i protegowanym księżnej Heleny Pawłownej, grywał w teatrze Michajłowskim, dyrygował dworskimi i publicznymi koncertami, nadzorował przebieg nauki muzycznie uzdolnionych panien ze słynnego Instytutu Smolnego oraz – także wraz z Rubinsteinem – przyczynił się do utworzenia petersburskiej Akademii Śpiewaczej, Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego i – w 1862 r. – Konserwatorium; pod koniec pobytu w Petersburgu otrzymał tytuł honorowego profesora tej uczelni. W tych latach odbywał też liczne podróże artystyczne: co najmniej dwukrotnie wystąpił w Paryżu, ponadto w Austrii, Niemczech, Anglii i Holandii, gdzie występował w roli solisty i kameralisty. W Petersburgu związał się najpierw ze śpiewaczką Anną Friedebourg, a następnie z Annette Essipoff, swoją uczennicą, z którą od 1878 r. zamieszkał w Wiedniu. Często razem koncertowali, wykonując m.in. repertuar na cztery ręce lub dwa fortepiany i w tej roli święcili prawdziwe triumfy. Często Teodor kierował też orkiestrą towarzyszącą Annette w jej występach koncertowych. Essipoff, która kilkakrotnie występowała też sama przed polską publicznością, znana była w tym czasie jako doskonała interpretatorka twórczości Chopina i mistrzyni tempa rubato. Leszetycki przez krótko związany był z Konserwatorium wiedeńskim, jednak ze względu na zwiększającą się lawinowo liczbę uczniów, rozpoczął organizować lekcje prywatne. Długoletnim przyjacielem z tego okresu był Ludwig Bösendorfer, znany fabrykant fortepianów; listy do niego z prośbami o zaopatrzenie wychowanków w dobre instrumenty stanowią cenne źródło do biografii i pedagogicznej działalności Leszetyckiego. Przełom lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX w. to okres wielkiej koncertowej aktywności Teodora, kiedy to wspólnie z Annette uczestniczył w kilku słynnych europejskich seriach tzw. koncertów „nadzwyczajnych”, obok takich sław, jak Eugen d’Albert, Clara Schumann, Hans von Bülow, Camille Saint-Saëns czy Emil von Sauer. Leszetycki dobrze znał repertuar romantyczny, miał jednak zwyczaj prezentowany utwór „wzbogacać” własnymi dodatkami i skreśleniami, co wśród wykonawców było wówczas częstą praktyką. Miał poglądy zdecydowanie konserwatywne. Nie interesował do Wagner, Bruckner czy Brahms (którego zresztą podziwiał), ale też Bach (chyba że w wirtuozowskich opracowaniach). Cenił natomiast Webera, Mendelssohna, Dvořáka, Griega, Czajkowskiego, Saint-Saënsa.
Born in 1830 at Ernest Potocki’s residence in Łańcut, died in 1915 in Dresden – Theodor Leschetizky (in Polish spelling: Teodor Leszetycki) holds a special place in Polish and European 19th-century music. He belonged to a Czech-Polish family whose members demonstrated artistic talents for many generations. He was interested in nearly all kinds of music, but had a special preference for the piano, which he studied in Vienna with Carl Czerny and Simon Sechter. He also exhibited serious interest in the educational and compositional heritage of Anton Rubinstein and Franz Liszt. Leschetizky was a concert pianist, composer and conductor. First and foremost, however, he was known as one of Europe’s most famous piano teachers in the 19th century. He is believed to have had about a thousand pupils, c. 300 of whom have been identified to date. He embarked on a pianistic career as a 15-year-old, giving performances in Vienna and the neighbouring area. Several years later, in 1852, he left with his father Józef for Petersburg, where, among others, his friend Rubinstein lived. He spent 15 years in that city, becoming a favourite and a prot.g. of Grand Duchess Elena Pavlovna. He gave performances at the Mikhailovsky Theatre, conducted court and public concerts, and supervised the education of musically gifted young girls – students of the famous Smolny Institute. Together with Rubinstein, he likewise contributed to the establishment of Petersburg’s Singers’ Academy, the Russian Musical Society and – in 1862 – the Petersburg Conservatory, of which he became an honorary professor toward the end of his stay in that city. He also undertook numerous concert tours, with at least two performances in Paris, as well as appearances in Austria, Germany, England and the Netherlands, in the roles of both soloist and chamber musician. In Petersburg his partner was the singer Anna Friedebourg, and later his pupil Annette Essipoff, with whom in 1878 he settled in Vienna. They gave concerts together, playing, among others, repertoire for four hands or two pianos – which brought them tremendous success. Theodor also frequently conducted the orchestra that accompanied Annette in concerts. Essipoff performed several times for the Polish audience as well, and was renowned at that time as an excellent interpreter of Chopin’s music and a mistress of the rubato. For a short time, Leschetizky was associated with Vienna Conservatory, but the rapidly growing number of pupils made him focus on private lessons. Ludwig Bösendorfer, the well-known piano manufacturer, was his long-time friend. Leschetizky’s letters to him, requesting good instruments for his students, are a valuable source for the pianist’s biography as an educator. In the late 1870s and early 1880s, Theodor led an extremely busy concert life, and together with Annette took part in several series of so-called ‘extraordinary concerts’, along with such celebrated musicians as Eugen d’Albert, Clara Schumann, Hans von Bülow, Camille Saint-Saëns, and Emil von Sauer. Though Leschetizky was well versed in the Romantic repertoire, he had the habit of ‘enriching’ the presented pieces with his own additions or deletions – which was a common practice among performers in that period. His views were resolutely conservative. He was not interested in Wagner, Bruckner and Brahms (though he admired the latter), nor even Bach (except for some virtuosic arrangements). On the other hand, he valued highly Weber, Mendelssohn, Dvořák, Grieg, Tchaikovsky, and Saint-Saëns.
Źródło:: Muzyka; 2019, 64, 1; 22-68
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Wokół narodzin Apolinarego Kątskiego – nowe źródła
Concerning Apolinary Kątski’s date of birth – new sources
Autorzy:: Chamczyk, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28395246.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Apolinary Kątski
data urodzenia
metryka chrztu
wirtuoz
skrzypek
historia muzyki XIX wieku
date of birth
baptismal certificate
virtuoso
violinist
history of 19th century music
Opis:: Komunikat stanowi prezentację najnowszych wyników badań nad życiem Apolinarego Kątskiego. Dotyczy daty urodzenia skrzypka, która dotychczas nie została w sposób jednoznaczny określona. Już za życia Kątskiego, zarówno w prasie, jak i literaturze przedmiotu funkcjonowało kilka dat i miejsc, w których wirtuoz mógł przyjść na świat. Autorka wskazuje wszelkie znane terminy, kreśląc tym samym obszar poszukiwań metryki chrztu świętego Kątskiego. Ponadto omawia proces dotarcia do nieznanych dotąd dokumentów – metryk Apolinarego i Władysława Kątskiego, którego nazwisko nie pojawiało się w badaniach nad losami muzycznej rodziny Kątskich.
It is frequently difficult to establish the date and place of birth of artists from the past. In the case of Apolinary Kątski – a 19th-century Polish virtuoso violinist, pupil of Niccolo Paganini and founder-director of the Warsaw Music Institute – his birth date has also remained unknown until recently. For many years, several possible dates and places were quoted in the literature of the subject. Researchers pointed to three cities in the territory of Poland under the Partitions: Cracow, Poznań or Warsaw, while the date was given variously as 26 June 1825 / 1826, 2 July 1825 / 1826 or 23 October 1825 / 1826. These claims were not supported by any sources from the period. The present paper presents the story of the eventually successful search for Apolinary Kątski’s birth certificate.
Źródło:: Muzyka; 2019, 64, 1; 135-143
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki